2F5A2679
Balibo, 21 dezembru 2021 (SRP) – Vise-Ministru Interiór (VMI), Antonio Armindo, hamutuk ho Komandante Jerál PNTL Komisáriu Polísia, Faustino da Costa no-mós Superintendente Darren Booy, nudar komandante ba Programa Dezenvolvimentu Polísia Timór-Leste (sigla Inglés TLPDP), halo inagurasaun ba postu seguransa UPF (Unidade Patrullamentu Fronteira) Sukaer Midar ne’ebé lokaliza iha liña fronteira Suku Cova, Postu-Administrativu Balibo, Munisípiu Bobonaro.
Vise-Ministru Interiór, Antonio Armindo, hateten konstrusaun Postu foun ne’e iha kolaborasaun di’ak ho nasaun parseria sira husi Guvernu Australia liuhosi TLPDP.
“Desde ha’u simu mandatu planu prioridade Ministériu Interiór nian maka infraestrutura PNTL nian, entaun tuir orientasaun ita-nia Ministru Interiór ha’u ho ekipa tékniku sira hahú lao kedas husi Mota-Ain ba to’o Suai no RAEOA halo observasaun hodi mellora ita- nia seguransa iha fronteira oinsa mak bele proteje di’ak ita-nia nasaun nia soberania. Portantu ha’u haree kondisaun fasilidade no kuantidade membru UPF no UPM iha fronteira menus tebes tanba ne’e Guvernu hanoin katak molok aumenta kuantidade ita haree uluk kondisaun infraestrutura no fasilidade uluk lai. Entaun Ministériu Interiór halo lobi ho parseria TLPDP hahú konstrui uluk postu 6 ba UPF no UPM ne’ebé antes ne’e ita-nia Primeiru-Ministru maka halo uluk ona inaugurasaun simbolikamente ba postu UPF iha Wefauk no Postu UPM iha Akrema”, haktuir Antonio Armindo, perante nia diskursu iha Postu UPF Sukaer Midar, tersa ne’e.
2F5A2730
Nia dehan, hafoin mosu Covid-19 iha tinan rua kotuk Guvernu nia preokupasaun makas maka fronteira la protejidu tanba iha infiltarasaun ilegál makas nune’e nia parte buka parseria hodi kontinua tulun Governu ba haforsa seguransa iha fronteira Timór-Leste.
“Ho Covid-19 ne’ebé mosu, Guvernu hanoin katak ita tenke ho urjente hadia ita-nia fronteira hodi aumenta tán postu hamutuk 13 ne’ebé orsamentu mai husi fundu Covid-19 nian maibé osan ne’e lato’o no TLPDP apoiu tán ita osan rihun atus ida lima nulu resin lima hodi kompleta no tékniku sira hosi kompañia Caltech maka konstrui no ohin ita mai iha ne’e hodi inaugura simbolikamente postu UPF Sukaer Midar husi postu 13 ne’ebé oras ne’e hala’o hela no ita-nia tarjetu sei remata iha inísiu fulan juñu tinan oin”, subliña.
Governante ne’e hatutan, konstrusaun ba postu foun UPF husi kompañia Caltech halo durante semana rua nia laran hahú ona husi 24 novembru 2021 no estimativa ba tinan oin sei konstrui tán postu 70 inklui postu marítima hodi diminui peskas ilegál no krime seluk via fronteira tasi nian.
Antonio Armindo, reforsa Guvernu tau fiar ba komandu UPF hodi tau matan ba seguransa iha fronteira mezmu ho kondisaun ne’ebé seidauk di’ak maibé obrigasaun maka fó seguransa ba populasaun ne’ebé moris iha rai ketan no garante mós sirkulasaun regulár ba ema no sasán, maibé wainhira hola medida kumpri hodi kaer metin nafatin ba leis no regulamentus tomak kona-ba movimentus iha fronteira.
“Husu ba Komandu UPF tau matan nafatin ba fronteira ita-nia nasaun kiik ida-ne’e, hodi antisipa movimentu ilegál nune’e labele fó ameasa ba ita-nia nasaun liga ba virus foun ne’ebé iha tempu ida bele alastra to timór. Ha’u hatene imi iha limitasaun ha’u mós sente saida mak imi sente maibé esforsu Guvernu nian mak ida-ne’e ita halo fazeadamente no ha’u fiar loron ruma sei sai di’ak tanba ita sei lahakiduk ba kotuk”, sujere. Antes hakotu Vise-Ministru Antonio Armindo, kongratula ba kooperasaun di’ak entre Timór-Leste ho Guvernu Australia ba-iha konstrusaun postu foun 13 ne’ebé halo ho apoiu balu hosi parseria permanente PNTL TLPDP.
Iha okaziaun ne’e, Komandante TLPDP, Superintendente Darren Booy, hato’o agradesimentu ba Guvernu liuhusi Ministériu Interiór no PNTL ne’ebé halo ona kooperasaun servisu durante ne’e liu-liu ba dezenvolvimentu PNTL ne’ebé lao di’ak to’o ohin loron.
“Ohin ita hamutuk asiste inaugurasaun postu foun ba UPF tanba ne’e hakarak hato’o gratidaun ba kooperasaun no amizade ne’ebé mak hatudu ona husi Vise-Ministru Interiór no Komando Jerál PNTL no-mós estrutura tomak ne’ebé iha komitmentu hodi hametin seguransa fronteira no ida-ne’e importante tebes ba nasaun atu ptoteje territóriu nasionál hodi kombate tráfiku umanu, kontrabandu migrante no forma sira seluk krime organizadu transnasionál nian”, deklara Xefi TLPDP Darren Booy.
Komandante Darren, salienta TLPDP sei nafatin fó apoiu ba PNTL bazeia ba programa prioridade ne’ebé trasa ona iha futuru nune’e PNTL bele sai profesionál liután.
Iha fatin hanesan, Komandante Jerál (Komjer) PNTL. Komisáriu polísia Faustino da Costa, hateten katak kontrolu ne’e la’ós responsabilidade UPF nian de’it, maibé responsabilidade sidadaun hotu-hotu nian, hodi asegura moris hakmatek.
“Situasaun iha fronteira ezije, responsabilidade autoridade seguransa nian hodi mantein fronteira sai fatin seguru ba ema hotu maibé ema hotu nia kontribuisaun mos ezije, servisu hamutuk hodi tau matan kolabora mós ho autoridade lokál no komunidade sira iha fronteira”, deklara.
Komandante Jerál ne’e hatutan, daudaun ne’e nia parte dezeña ona programa jestaun fronteira nian ne’ebé envolve PNTL F-FDTL hamutuk no komunidade servisu hamutuk hodi garante fronteira sai fatin seguru ba ema hotu.
2F5A2655
“Wainhira komunidade nia animál ruma hakat liu fronteira presiza informa hodi koordena ho autoridade laos ho asaun ho atus ne’ebé ita la espera tanba ne’e kontribuisaun komunidade iha area fronteira sai mós fatór determinante ba fronteita ne’ebé seguru maibé wainhira komunidade iha kooperasaun di’ak maka sei lamosu konflitu ka problema no laos deit iha Balibo maibé iha mós fatin fronteira seluk”, alerta.
“Ha’u lori estrutura PNTLhato’o feliz Natál ba Ministériu Interiór, TLPDP ekipa PNTL no-mós komunidade iha fronteira ne’e katak ho prezensa Jesus nian sei lori dame nune’e ita simu domin foun iha tinan foun hodi fó roman ba ita hotu”, hakotu lider másimu PNTL ne’e.
Partisipa iha seremónia inaugurasaun Postu UPF Sukaer Midar ne’e envolve, Inspetora Jerál Gabinete Inspesaun no Auditoria, Bemvinda da Costa, Komandante Komandu Administrasaun PNTL, Superintendente Xefi Jose Soares, Segundu Komandante Munisípiu Bobonaro, Superintendente Asistente Fasiu Lima, Komandante Relasaun Publika PNTL Superintendente Xefi Arnaldo Aldeia, Komandante UPF, Superintendente Euclides Belo, Xefi Departamentu Administrasaun no Planeamentu, Superintendente Polisia Calisto Gonzaga, tékniku sira hosi kompaña Caltech, reprezentante komandu F-FDTL, lider relijioju, lider komunitaria, lia nain no komunidade sira iha Suku Cova. #AX