PNTL Rejista Asidente Tráfiku Hamutuk 169

Dili- Durante fulan Juñu nia laran Polisia Nasional Timor-Leste husi Unidade Tranzitu Seguransa Rodoviariu rejista asidente trafiku hamutuk 169, husi total ne’e nain neen (6) mate, 130 kanek kma’an no nain 53 maka kanek todan.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polisia Julio da Costa Hornay wainhira hasoru malu ho jornalista sira iha nia kna’ar fatin hateten, asidente tráfiku hirak ne’ebe maka akontese, tanba kondutor sira lori karreta no motor ho kondisaun lanu no la tau importansia ba vida hodi viola Kodigu de Estrada.

“Kazu asidente hirak ne’e akontese tanba kondutor no motorista la respeita Kodigu Estrada, menus konsiensia nomos fator neglijensia”, tenik Komandante Jeral PNTL iha Kuartél Jerál Kaikoli Dili (19/07).

Atu prevene kazu asidente ne’ebe ass, maka Polísia kontinua halo sensibilizasaun Lei kona-ba regras no Sinais Tránzitu iha eskola no komunidade sira atu bele kompriende no iha kuidadu bainhira lori motor no karreta. Aliende ne’e halo aktividade passa revista (cek point) hodi prende sira ne’ebe maka laiha karta kondusaun, karreta nia kondisaun ladiak inklui laiha dokumentus husi transporte hirak ne’e.

Maske nune’e konsiénsia husi motorista no kondutor sira nian importante tebes hodi nune’e bele prevene asidente tráfiku.

Media PNTL.          

 

 

 

Fó Karreta Ba Ema Sivil, Komandante Kompania Alfa UEP Hetan Sansaun

Dili- Komandu Unidade Espesial Polisia (UEP) fó ona sansaun ba Komandante Kompania Alfa Inspector Jose Luis ne’ebe maka fó karreta UEP ba ema sivil lori hodi soke airin eletrisidade iha Sexta Madrugada no rejulta karreta att.

Komandante UEP Superintendente Xefi Afonso dos Santos wainhira hasoru malu ho Komandante Jerál iha Segunda ne’e (18/07) hateten hasai ona Komandante Kompania Alfa husi nia kargu iha Sabadu loron 16 hodi ba hala’o fali kna’ar hanesan ofisial normal iha Komandu UEP.

“Komandante Kompania Alfa Inspector Jose Luis ne’ebe maka fó karreta UEP ba ema sivil lori no hetan soke, hetan ona sansaun hodi transfere nia ba hodi hala’o servisu hanesan ofisial bai-bain”, tenik Superintendente Xefi Afonso de Jesus iha kuartél Jerál Kaikoli Dili.

Komandante UEP reforsa tan katak, membrus sira ne’ebe maka lori karreta fora husi oras servisu no laiha ordem ruma maka hetan asidente pior liu tan fó ema sivil maka lori, membru ne’e tenke responsabiliza hodi hadia karreta ne’ebe maka aat, tanba governu fó fasilidade atu fasilita servisu laos ba estraga.

Entretantu, Komandante Jerál PNTL Komisariu Polisia Julio da Costa Hornay hateten Komandu loke ona prosesu ba ofisial ne’e, hafoin rejultadu prosesu sai maka Komandu sei foti medidas maibé Ofisial ne’e prontu atu hadia karreta refere.

Hatan kona-ba prekupasaun públiku ba desijaun ne’ebe maka Komandu foti ladun forte, Komandante Jeral ne’e informa katak ofisial ne’e simu konsekuensia husi hahalok ne’ebe maka nia halo no prosesu disiplinar maka sei determina nia hahalok ida ne’ebe sala kontra saida.

Media PNTL.

 

 

Enkontru Mensal Segundu Komandante Jerál PNTL Ho Presidente da Repúblika

Dili, kuarta ne’e (14/07) Segundu Komandante Jerál Polísia Nasional Timor Leste (PNTL) Komisariu Polísia Faustino da Costa informa situasaun seguransa ba iha Presidente da Repúblika Taur Matan Ruak.

Komisariu Polísia Faustino da Costa hafoin enkontru ba jornalista sira hateten reuniaun ne’e atu informa ba Presidente da Repúblika (PR) kona-ba lalaok seguransa iha fronteira no mós total kazu hirak ne’ebe maka akontese iha rai laran.

“Informa ba PR kona-ba Asidente no Insidente ne’ebe akontese durante fulan ida ba kotuk, informa mós katak asidente no insidente iha fulan kotuk ne’e sa’e, ba asidente iha fulan ida ne’e ita rezistu númeru ne’ebe bo’ot kompara ho Maiu liu ba katak ema ne’ebe mate iha Maiu ema nain 4 maibé iha Juñu ne’e ema nain 6 tanba asidente no mós insidente hanesan koflitu ofensas integridade simples ne’ebe maka mosu”, tenik Segundu Komandante Jerál iha Palacio Presidensial Aitaral Laran.

Iha enkontru ne’e mós PR husu oinsa situasaun seguransa iha fronteira, hatan ba ida ne’e Komisariu Polísia Faustino da Costa hateten situasaun fronteira to’o ohin loron lao diak, polísia kontinua halo movimentu no kontinua prende sasan kontrabandu sira hanesan kombustivel ne’ebe maka atu tama mai Timor Leste.

Segundu Komandante Jerál PNTL mós informa ba PR kona-ba total númeru asidente no insidente ne’ebe maka akontese iha fulan Juñu, ba ida ne’e Komisariu Polísia esplika, “asidente iha fulan kotuk resulta ema 130 maka kanek kma’an, nain 33 kanek todan no nain 6 maka mate, 3 husi Lospalos, 1 husi Dili, 1 husi Aileu no ida seluk husi Liquiça kompara ho Maiu karik ema nain 4 deit”.

Além kazu asidente, iha mós kazu insidente iha fulan Juñu nian hanesan asaltu/ tuda malu hamutuk 358 mak rejistu ona iha Komandu PNTL, husi kazu hirak ne’e laiha maka grave liu no nia númeru sae as liu kompara iha fulan Maiu nian hamutuk 341 kazu.

Hatan kona-ba motorizada sira ne’ebe prende durante ne’e, Segundu Komandante Jerál ne’e esplika, “Iha Juñu nia laran ne’e ita konsege hatama osan ba kofre Estadu $32.997 tanba dokumentus la kompletu, laiha nia dokumentus ba pesoal nian, laiha mós dokumentus ba asesoria transporte ne’ebe nia lori”.

Media PNTL.

Unidade Polísia Fronteira Durante Ne’e Konsege Prende Sasan Kontrabandu

Dili, relasiona ho sasan sira illegal sira ne’ebe kontinua tama mai Timor Leste, Unidade Polísia Fronteira (UPF) konsege prende kombustivel, toneladas 30 resin, motorizada inklui karreta.

Segundu Komandante Jerál Komisariu Polísia Faustino da Costa wainhira hala’o enkontru mensal ho Presidente da Repúblika kinta ne’e (14/07) hateten to’o oras ne’e dadaun sasan hirak maka prende iha hela Komandu PNTL Munisipiu Maliana.

“Situasaun fronteira ohin loron lao diak, polísia nafatin halo movimentu no mós halo kapturasaun ka kaer sasan sira ne’ebe tama illegal barak tebes-tebes, tanba ne’e maka entrega hela prosesu ba iha Komandu Munispiu Bobonaro”, tenik Komisariu Polísia Faustino da Costa iha Palacio Presidensial Aitaral Laran.

Segundu Komandante afirma tan katak sasan kontrabandu sira ne’ebe polísia prende maioria kombustivel hanesan minarai, gazoel no gazolina no informa ona PR katak agora dadaun iha 30 toneladas maka Komandu Munisipiu asegura hela iha Maliana, além de ne’e iha mós motorizada hamutuk 30 resin maka laiha dokumentus, iha karreta Avanza 5 maka agora para hela iha Komandu distrital Maliana.

Ba sasan hirak ne’ebe maka polísia prende, sei rai hela iha Komandu Munisipiu Maliana tanba sei hein desizasaun husi Ministériu Públiku atu foti sasan sira ne’ebe maka prende.

Media PNTL.

 

Komandu Munisipiu Dili Rejista Asidente Tolu Husi Aktividade Karavana Copa Euro 2016

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor Leste (PNTL) Munisipiu Dili konsege rejista asidente tolu husi aktividade karavana ne’ebe hala’o iha kapiatal Dili relasiona ho final Copa Euro 2016.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay, segunda (11/07) ne’e hateten relasiona ho final husi Copa Euro 2016 ne’ebe ekipa Portugal maka sai kampeonatu, aktividade karavana iha kapital Dili lao ho normal maske resulta asidente motor tolu.

“Desde horikalan to’o mai ohin dadersan ne’e iha asidente tunggal ida no asidente motor kose malu ne’e rua, maibé sira bolu malu resolve ona, ida ne’e maka informasaun husi Komandu Munispiu Dili nian hato’o mai laiha asidente grave ruma, laiha problema bo’ot ruma ne’ebe maka akontese iha asiste transmisaun direta jogu final taxa Europa ninia ne’e”, tenik Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay iha nia kna’ar fatin wainhira hasoru malu ho jornalista sira.

Além de koalia kona-ba numeru asidente husi aktividade pawai, Komandante Jerál PNTL mós informa kona-ba kazu Ninja ne’ebe maka sai rumoris iha Munisipiu Baucau, hatan ba ida ne’e Komisariu Polísia ne’e esplika, “Kona-ba Ninja iha Baucau ne’e, laiha. Ne’e isu (rumoris) deit, ohin konfirma ona ho Komandu distrital Baucau katak Ninja ne’e la existe, ne’e hanesan rumoris deit, dala ruma balun keta lansa para halo propaganda ou lohi/bosok ema mas iha realidade laiha”, informa Komandante Jerál PNTL.

Hatan kona-ba kazu ema deskoñesidu soe bomba Molotov iha eskuadra Maliana Komandu PNTL Munisipiu Bobonaro, Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay esplika, katak to’o oras ne’e dadaun kazu refere ninia prosesu lao hela.

Media PNTL.

Unidade Polísia Fronteira Mantein Seguransa Maske Hasoru Obstákulu

Dili, Servisu Unidade Polísia Fronteira (UPF) durante ne’e hetan apoio servisu husi Komunidade ne’ebe maka hela besik liña fronteira no mós apoio husi polísia eskuadra rejiaun espesial Oecusse, Bobonaro no Suai.

Komandante Jerál Polísia Nasional Timor Leste (PNTL) Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay wainhira hasoru malu ho jornalista sira iha segunda (11/07) hateten, maske hasoru obstákulu barak maibé Unidade ne’e kontinua mantein servisu seguransa iha liña fronteira.

“Obstákulu iha liña fronteira, iha aspektu Internal ita bele dehan katak sei limitasaun membrus iha Unidade Polísia Fronteira ninian no mós Infrastrutura ba Komandu Unidade rasik nian inklui Caserna ba ita nia Unidade Patrullamentu Fronteira ninian para depois sira bele halo servisu”, hateten Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay iha nia kna’ar fatin.

Komandante Jeál PNTL ne’e salienta tan katak, além de obstákulu Internal ne’ebe maka UPF hasoru iha mós obstákulu External hanesan falta koñesimentu Lei husi komunidade sira ne’ebe maka atu ultrapasa fronteira nune’e sempre mosu diskusaun entre membru UPF ho komunidade, maibé kooperasaun entre membru UPF ho komunidade iha fatin refere lao ho diak, hodi bele entende malu kona-ba Lei refere no membru Polísia Fronteira mantein nafatin sira nia servisu hodi kontrola fronterira terrestre ninian.

Unidade Polísia Fronteira ne’e rasik maske hasoru obstákulu maibé kontinua mantein servisu lao ho diak no hetan apoio husi forsa ne’ebe maka koloka besik fronteira ne’eba hodi oinsa bele kontrola fronteira ho diak no mós apoio husi Polísia Munisipiu tolu hanesan Bobonaro, Suai no Oecusse.

Media PNTL.

Komandante Jerál Husu Atu Identifika Autor Soe Bomba Molotov iha Eskuadra PNTL Maliana

Dili-Komandante Jerál Polisia Nasional Timor Leste husu ba komandu PNTL munisipiu Bobonaro, atu identifika ema deskoñesidu ne’ebe maka soe bomba Molotov ba eskuadra PNTL munisipiu Maliana iha Maliana ne’ebe rezulta karreta operasaun hetan estragus.

Wainhira hasoru malu ho jornalista sira, Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay hateten, orienta ona Komandu munisipiu Bobonaro atu buka tuir autor husi akontesimentu ne’e.

“Hau fó ona ordem ba Komandante munisipiu Bobonaro atu buka tuir no identifika autor sira hodi aprejenta ba Tribunal”, tenik Komisariu Polísia ne’e iha nia kna’ar fatin Kaikoli Dili (05/07).

Komandante Jerál PNTL ne’e haktuir tan katak, fó ona ordem ba iha Komandu PNTL munisipiu Bobonaro atu bele kaer lalais suspeitu no buka hatene motivu husi akontesimentu ne’e, tanba se mai tuda karreta to’o ahi han iha postu laran, maka ema sei husu kona-ba profesionalismu polísia nian, tanba polísia maka fó seguransa.

Kronolojia akontesimentu ne’e, akontese iha semana kotuk wainhira fatin eskuadra hetan tuda, hafoin tuda fali Molotov tau gajolina ba kareta, hodi kona aki maka rejulta ahi han karreta refere. Kareta ne’e rasik oras ne’e daudaun sei para hela iha eskuadra Maliana no seidauk bele uja hodi halo servisu tanba sei halo manutensaun.

Media PNTL.  

 

Vizibilidade Polísia Nian Iha Komunidade Nia Le’et, Garante Prevensaun Konflitu

Dili-Prezensa Polisia iha komunidade nia le’et bele garante prevensaun konflitu, tanba liu husi prezensa polísia nian bele hakbesik an ba komunidade, halo interasaun no hametin liu tan konfiansa komunidade ba polísia nu’udar aútor seguransa.

Ministru Interior Longinhos Monteiro wainhira partisipa iha serimonia Lansamentu Relatoriu Levantamentu kona-ba persepsaun Polísia no Komunidade iha Timor-Leste, hateten presensa Polísia Komunitaria maka atu prevene konflitu ne’ebe akontese iha komunidade nia le’et.

“Involve iha prevensaun konflitu no garante asistensia ba komunidade hanesan atividade primaria iha polísia komunitaria ne’ebe maka importante iha kna’ar polisiamentu”, tenik Ministru Interior iha Hotel Timor foin lalais ne’e.

Eis Komandante Jerál PNTL ne’e reforsa tan katak, liu husi programa polísia komunitaria bele resolve konflitu no problema krime semi públiku hanesan disputa rai ne’ebe akontese iha komunidade nia le’et no deside deit iha nivel Polísia Komunitaria sem lori ba Tribunal.

Atividade proximidade loron-loron husi Polísia nian hamutuk ho komunidade mak sai hanesan Indikador importante hodi sukat interasaun Polísia nian, no presensa polísia ninia laos deit ho objetivu atu hakbesik an ba komunidade maibé mós iha alvu ida katak ho presensa polísia nian bele garante prevensaun husi konflitu.

Polisia nia aktividade no prezensa iha rejolusaun konflitu ba kazu ne’ebe maka komunidade infrenta as ho persentajen ida adekuadu reprezenta polísia nia misaun ne’ebe nia tenke kumpri iha komunidade nia le’et.

“PNTL involve direitamente halo mediasaun iha prevensaun konflitu komunitaria tanba prevensaun kriminalidade sai fatór importante iha Estadu Direitu Demokrátiku ne’e la signifika katak medidas solusaun ne’ebe maka foti iha nivel suku hase’es tia sistema judisial maibé, depende ba gravidade kazu saida maka atu lori ba sistema judisial atu resolve no kazu saida maka bele rejolve hamutuk ho autoridade iha nivel suku desde la viola regras no prinsipiu konstisuisaun RDTL”, hatutan Ministru Interior ne’e.

Media PNTL.  

 

 

Komandante Jerál PNTL Dirije Serimonia Isar Bandeira

IMG_8675

 

 

 

 

 

 

 

Dili, Segunda feira ne’e (04/07) Serimonia Isar Bandeira iha Kuartél Jerál Polísia Nasional Timor Leste (PNTL) Kaikoli, dirije husi Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay.

Perante membrus PNTL hotu, iha diskursu serimonia ne’e, Komandante Jerál kongratula membrus hotu ne’ebe maka partisipa iha serimonia Insar bandeira hanesan konsiderasaun aktividade ne’ebe maka sempre halo iha dader-dader molok hala’o servisu.

“Iha biban diak ida ne’e hakarak hato’o informasaun balun, primeiru kona-ba formatura dader lao diak membrus tomak partisipa konsidera katak ida ne’e aktividade dader antes servisu ne’ebe importante ita hotu-hotu partisipa hodi nune’e Komandu bele hatene forsa Kuartél Jerál ne’ebe maka marka presensa iha loron ida ne’e nain hira no prepara atu servisu”, tenik Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay.

Komandante Jerál PNTL reforsa tan katak, servisu iha Instituisaun bele lao ba oin kuando ita hotu-hotu ne’ebe maka servisu iha Instituisaun ne’e, kumpriende ita nia kompetensia, kompriende ita nia servisu, hala’o ita nia kna’ar ho diak ho responsabilidade bele lao.

Informa mós kona-ba akontesimentu ne’ebe mosu iha fula kotuk entre individu PNTL n forsa, ida ne’e Komandu foti ona medidas ba prevensaun no prosesu lao hela. Fó hanoin katak, importante maka iha kooperasaun de servisu wainhira halo atuasaun ruma no buka iha relasaun iha ita nia moris bain-bain nian. Wainhira iha problema labele hola medidas, maibé aprezenta mai Komandu.

Iha serimonia ne’e, Servisu relasaun Publika maka sai nu’udar ekipa Isar Bandeira.

Media PNTL.

64 % Povu Tau Konfiansa Ba PNTL

Dili- Liu husi relatoriu levantamentu persepsaun polisia no komunidade iha tinan 2015 ne’ebe maka lansa husi Fundasaun Asia hatudu katak Povu Timor-Leste pursentu(%) 64 tau konfiansa ba Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) nia prezensa iha komunidade nia le’et liu husi servisu polisia komunitaria.

Persentajen ida ne’e ba nasaun Timor-Leste ne’ebe dezenvolve nia aan lori orgullu ba PNTL ho interasaun polisia iha komunidade nia le’et liu husi servisu Polisia Komunitaria ne’ebe maka koloka Ofisial Polisia Suku (OPS) iha suku 442 iha teritoriu laran tomak hodi moris no servisu iha komunidade nia le’et.

Iha lansamentu relatoriu Levantamentu kona-ba Persepsaun Polísia no Komunidade iha Hotel Timor, reprezentante Fundasaun Asia Susan Marx hateten komunidade iha ona pursentu bo’ot ho konfiansa ba PNTL.

“Relatoriu levantamentu ida ne’e hatudu informasaun diak balun ba polisia tanba respondente barak liu tan maka sente optimista kona-ba situasaun seguransa kompara ho tinan 2013 tanba iha ona aumentu iha uza PNTL hanesan pontu kontaktu dahuluk bainhira akontese krime”, hateten Susan Marx iha deskursu, iha serimonia Lansamentu ne’e.

Nia informa tan katak, levantamentu ida ne’e ho objektivu atu apoia PNTL atu halo monitorizasaun no avaliasaun ba Planu Estratéjiku 2014-2018. Tanba ne’e maka levantamentu ida ne’e muda ona konsentrasaun husi identifika abertura ba apoiu dezenvolvimentu polisia ba fornese prova direita hodi apoia implementasaun no foti desijaun.

Iha okajiaun ne’e, Inspector Jerál PNTL Superintendente Xefe Carlos Jeronimo ne’ebe reprezenta Komandante Jerál hateten, PNTL hein katak Fundasaun Asia nia analiza ba problema seguransa iha Timor-Leste bele kontribui ba dezenvolvimentu estratejiku ida ne’ebe adekuadu no nia rezolusaun tanba ne’e importante tebes, hein katak relatoriu ida ne’e bele fó benefisiu ruma atu nune’e PNTL iha liña frente hodi bele manan konfiansa husi povu.

Inspector Jerál ne’e reforsa tan katak objetivu jerál husi Polisiamentu Komunitariu dezenvolve estratéjia proximidade parseria no vizivilidade polisiamentu Timor-Leste liu husi pilaar importante tolu hanesan Vizibilidade aas, Involvimentu Komunidade no Profesionalizmu hodi responde estratéjia estadu kona-ba sidadania sivika no patriota.

Levantamentu ne’ebe maka hala’o foka liu kona-ba problema Preokupasaun Seguransa No Krime, Persepsaun Kona-ba Insegurasana, Haksesuk Rai (Problema Disputa Rai), Violensia Domestika, Grupu Illegal Sira no Asesu ba Informasaun Seguransa.

Serimonia lansamentu ne’e partipa husi Ministru Interior Longinhos Monteiro, Embaxador Nova Zelandia Vicky Poole, Komandante Polisia Komunitaria Superintendente Xefe Antonio da Luz, Komandante Operasaun Superintendente Natercia Martins, Koordenador Seguransa Gabinete Primeru Ministru, Komandante munisipiu sira, reprezentante Komunidade, Reprezentante joventude, sosiedade sivil, reprezentante polísia Nova Zelandia no konvidadus sira.

Media PNTL.