PNTL Koopera ho Polisia Militar Halo Patrullamentu Iha Tempu Kalan.

Dili, segunda-feira ne’e (21032016) Komandante Jerál PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten, PNTL koopera ho Polisia Militar (PM) hodi halo patrullamentu iha tempu kalan ba area ne’ebe sempre akontese konflitu arte marsiais iha kapital Dili.

“Kona-ba atuasaun ba grupo arte marsiais Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) halo patrullamentu diariu, liu-liu ba tempu kalan hanesan ita hotu assiste katak kalan-kalan sempre iha problemas balun maka akontese, Polisia marka presensa atu halo atuasaun”, informa Komisariu PNTL Julio da Costa Honay wainhira hasoru malu ho jornalista iha nia kna’ar fatin.

Atu atende problema ne’ebe mak mosu, PNTL koopera ho Polisia Militar hodi halo patrullamentu ba area ne’ebe sempre akontese konflitu, nune’e bele garante estabilidade seguransa iha rai laran.

“Relasiona ho problema sira ne’e, ami hasa’e volume patrullamentu koopera ho Polisia Militar, para iha back-up patrulla iha tempu kalan, iha area-area sira ne’ebe maka normalmente akontese konflitu, para depois ita bele fó seguransa másimu ba ita nia komunidade sira iha tempu kalan”, hateten Komandante PNTL.

Kona-ba manifestasaun ne’ebe sei hala’o iha loron 22 no 23 fulan Marsu, iha embaixada Australia Komandante Jerál PNTL informa, Polisia Nasional Timor Leste sei fó seguransa másimu ba aktividade refere. Ba ida ne’e Komisariu PNTL esplika, “Ohin halo reuniaun ho Primeiru Ministru atu koalia kona-ba aktividade demostrasaun ida ne’e. Hau sente katak demostrante sira ne’e laos ema le’et mesak Timor oan ne’ebe maka espresa ninia direito tasi nian ba iha autoridade Australia nia, liu husi nia embaixador”.

Komisariu PNTL mós realsa katak, nia parte iha fiar ktak sei la mosu problema iha aktiivdade refere tanba demostrante sira ne’ebe halo demostrasaun ne’e konsentra liu ba objetivu ne’ebe ita atu alkansa. Nune’e, Komandante PNTL apela ba komunidade hotu atu bele koopera ho Polisia wainhira mosu problema iha rai laran.

Media PNTL.

 

 

Segundu Komandante Jerál PNTL Partisipa iha Aktividade Doasaun Ran.

Dili, sexta feira ne’e (18/03/2016) segundu Komandante Jerál PNTL Komisariu Faustino da Costa hamutuk ho Komandante Interinu Centru Formasaun Polisia, Superintendente Arquimino Ramos partisipa iha aktividade doasaun ran ne’ebe organiza husi Klinika PNTL servisu hamutuk ho Banco de sangue husi Ministeriu Saude.

“Aktividade ida ohin ita halo, aktividade ida ne’ebe nu’udár sub-ajenda ba komemorasaun aniversariu Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) nian, sei selebra iha semana tuir mai ba dala 16. Hanesan komisaun apresenta ona, ajenda ida ne’e no Komando aprova katak ohin bele duni realiza aktividade ou eventu doasaun ran”, esplika segundu Komandante Jerál Komisariu Faustino da Costa iha abertura aktividade doasaun ran nian.

Tuir Komisariu PNTL ne’e, liafuan doasaun ran sai hanesan liafuan ne’ebe bele salva ema seluk nia vida, ho valor ne’ebe bo’ot tebes-tebes, ita bele partilla ita nia tulun ba ema ne’ebe maka presija.

“Atu dehan deit doasaun ran, ita rona liafuan ida ne’e, ne’e liafuan ida que ne’ebe simples, liafuan ida ne’ebe dala ruma halo ema balun bele sente tauk, maibe liafuan ida ne’ebe halo ema barak kontente, ema hotu espera katak bele salva ema seluk nia vida tanba importante, bele apoio ema seluk tanba sira sente katak ran ne’e la’os buat ne’ebe faan iha merkadu ou iha loja”, hateten segundu Komandante PNTL.

Komisariu Faustino da Costa mós esplika kona-ba aktividade doasaun ran hanesan aktividade ne’ebe iha ho valor ne’ebe bo’ot tanba ita bele ona suporta ema seluk ne’ebe presija. Ba ida ne’e segundu Komandante hateten, “Aktividade doasaun ran, aktividade ida ne’ebe bele dehan ho nia valor ne’ebe que bo’ot tebes-tebes, tanba alem de ita partilla, ita sente katak ema seluk presija ita nia tulun, ita nia apoio liu husi ran ne’ebe ita fó, maibe hatudu mós katak ita halo ida ne’e ho duni laran (iklas)”.

Doasaun ran ne’ebe halo, ho nia valor ne’ebe bo’ot tanba kuandu ita halo doasaun ran ita la hatene ba se los mak ita nia ran atu fó, maibe somente ba ema ne’ebe presija.

Aktividade refere hala’o iha Centru Formasaun Polisia (CFP) Comoro, no membru husi Unidade Espesial Polisia (UEP), Unidade Polisia Maritima (UPM) no membru husi CFP rasik maka sei fó ran ou halo doasaun ran ba ema ne’ebe presija. Media PNTL.

 

Komandante Jerál PNTL Partisipa iha Selebrasaun Loron Mundial Feto ho Aktividade Retiru Hamutuk.

Dili, Komandante Jerál PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay iha Centru Formasaun Polisia (CFP) quinta feira ne’e (17032016) partisipa iha aktividade retiru ba komemorasaun loron mundial feto, ne’ebe orginiza husi Gabinete Generu PNTL.

Komisariu Julio da Costa Hornay iha ninia diskursu ba abertura aktividade retiru hateten, loron mundial internasional ba feto sai hanesan sasukat hodi hare’e generu ekivalensia sosial entre sexu mane no feto.

“Retiru ida ne’e hakarak hato’o mai ita katak ho selebrasaun ida laos atu hanoin ba loron ida deit, maibe oinsa ita trata ita nia feton sira, hamutuk ita servi ita nia rai Timor Leste ho digno tuir valores ne’ebe feto sira merese”, hateten Komisariu Julio da Costa Hornay iha ninia diskursu.

Loron mundial feto iha dia 8 fulan Marsu ba tinan ida ne’e, governu liu husi Sekretaria do Estadu asuntu Mulher hala’o iha posto administrativu Natarbora Munisipiu Manatuto. Maibe tuir Komandante Jerál PNTL ho aktividade retiru ne’e, atu oinsa bele halo fali reflesaun. “Igualidade generu ne’e konseitu ida ne’ebe que atu define generu entre mane ho feto hanesan ekivalensia sosial entre sexu rua ne’e no iha igualidade ba oportunidade”, realsa Komisariu PNTL.

Total feto ne’ebe maka oras ne’e dadaun servisu iha Instituisaun PNTL ho total 623 pessoas ne’ebe maka koloka ba iha unidade sira iha PNTL nia laran. Komisariu Julio da Costa Hornay iha nia intervista hateten, “ita nia feton sira iha Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) total 623 pessoas ne’ebe maka ita koloka ba iha unidade sira hotu, hanesan Unidade espesial, Unidade Fronteira, Unidade Maritíma no distrito tomak, parte hotu-hotu ita envolve feto sira”.

Retiru ne’ebe hala’o iha kapela Akademia Comoro ne’e, alem de Komandante Jerál PNTL, parseiru desenvolvimentu ne’ebe durante ne’e fo apoio ba PNTL hanesan TLPDP, mós partisipa iha selebrasaun loron mundial feto.

Media PNTL.

Komandante PNTL 13 Munisipiu Partisipa Treinamentu Monitorizasaun no Avaliasaun ba Programa HIV/SIDA no MHRS.

Dili, Hotel J.Villa segunda-feira (14/03/2016) Komandante Jerál PNTL komisariu Julio da Costa Hornay partisipa iha aktividade ne’ebe hala’o husi Ministeriu Saude hamutuk ho UNFPA kona-ba programa HIV/SIDA no MHRS.

Iha abertura ba aktividade Treinamentu ne’e Komisariu PNTL apela ba komandante distritu 13 ne’ebe maka partisipa iha treinamentu ne’e atu bele aproveita oportunidade hodi hetan esperiensia, hodi bele fahe fali informasaun ne’ebe hetan iha treinamentu ne’e hodi fahe ba membru, familia no sosiedade.

“Lori Komando Jerál PNTL nia naran, hakarak hato’o agradese bo’ot ba UNFPA ne’ebe mak ho Ministeriu Saude bele organiza worshop ida ne’e hodi fahe informasaun kona-ba moras HIV/SIDA ne’ebe maka sai hanesan moras ida ne’ebe ema hotu tauk, tanba moras ida ne’e da’et liu husi aktividade ne’ebe ema hotu gosta”, hateten Komisariu Julio da Costa Hornay.

Tuir Xefe Departamentu Interinu ba Moras Kontajiosa, Dr.Frederico iha ninia diskursu molok treinamentu ne’e hateten objektivu husi aktividade ne’e maka hanesan advokasia ida ne’ebe Ministeriu Saude halo ho parseiru UNFPA atu nune’e bele hato’o informasaun ne’ebe maka importante ba iha komandante sira.

“Aktualizasaun dadus ne’ebe ita iha, hato’o informasaun kona-ba situasaun jerál moras HIV/SIDA iha Timor Leste oras ne’e dadaun. Importansia husi monitorizasaun no avaliasaun ne’e, oinsa ita atu halo relatoriu hodi nune’e it abele atinji indikador ida ne’ebe Ministeriu Saude iha liu husi Unidade HIV/SIDA”, esplika doutor Frederico iha salaun Hotel J.Villa Fatuhada.

Objetivu seluk husi treinamentu ne’e, Xefe Departamentu esplika, “Sei halo mós sosializasaun atu rekolla dadus, relata, analisa no mós interpreta dadus hodi nune’e bele planea intervensaun ne’ebe maka konkretu hodi bele responde ba iha moras HIV/SIDA ninian, liu-liu iha ambiente PNTL ninian.

Tanba tuir Ministeriu Saude, liu husi Unidade HIV/SIDA iha mós indikador espesifiku liu ba iha pesoal F-FDTL no PNTL. Hodi nune’e liu husi aktividade ne’e, parte Ministeriu Saude no UNFPA hakarak halo aproximasaun forte ba iha dirigente másimu PNTL ninian, hodi fo suporta másimu, liu-liu entermu de implementasaun programa ninia.

Worshop ne’ebe halo ho tema “Treinamentu Monitorizasaun no Avaliasaun ba Programa HIV/SIDA no MHRS ba Komandante PNTL husi 13 Munisipiu” ne’e hetan partisipasaun másimu husi Komandante munisipiu 13, representante husi UNFPA no Ministeriu Saude rasik.

Media PNTL

 

Fatór Sosial Sai Hanesan Kauza Husi Asaun Joven Tuda Malu Iha Tempu Kalan.

Dili, Segunda-feira ne’e (14/03/2016) Komandante Jerál PNTL, Komisariu Julio da Costa Hornay afirma ba jornalista sira kona-ba situasaun seguransa iha rai laran, liu-liu iha kapital Dili.

Relasiona ho seguransa iha tempu kalan, ne’ebe akontese iha bairu balun hanesan Beto, Raikotu, Aimutin, Hudi-laran no Balide hanesan joven tuda malu, no aktividade arte marsiais ne’ebe hala’o sira nia aktividade subar-subar , Komandante Jerál PNTL informa katak fatór social maka sai hanesan kauza husi problema sira ne’e hotu.

“Asaun tuda malu joven ho joven iha Dili laran ne’e, dala barak akontese iha area maka hanesan Beto, Raikotu,Aimutin, Hudi-laran no Balide, kauza husi problema ne’e maka fatór social no arte marsiais”, afirma Komisariu Julio da Costa Hornay iha Quartel Jerál PNTL Kaikoli.

Komandante PNTL ne’e esplika kauza fatór social hanesan falta de kampu de traballhu ba joven sira, tanba joven barak laiha servisu no mós arte marsiais ne’ebe hala’o sira nia aktividade subar-subar ne’ebe hamosu problema, ida ne’e mak akontese kazu tuda malu entre grupo ho grupo sira.

Aleinde kazu tuda malu iha tempu kalan, Komandante PNTL mós informa kona-ba kazu seluk ne’ebe akontese hanesan violensia domestika, kazu ema hemu tua lanu no baku malu iha Dili laran. Maske akontese kazu no problema oin-oin, maibe tentativa Polisia ninian servisu maka atende patrullamentu lao kalan hodi atua kazu hirak ne’e.

Komisariu PNTL mós informa kona-ba tranzitu rodoviariu hanesan engrafamentu ne’ebe akontese iha kapital Dili, ba ida ne’e Julio da Costa Hornay esplika, “Engrafamentu iha Dili, iha fatin balun hanesan iha ponte Maloa, engrafamentu bo’ot oituan tanba estrada klot no movimentu tranzitu ne’e barak liu husi parte Bairo-pite, husi parte Ailok-laran, husi Manleuana, Delta sempre utiliza dalan Malao ne’e”.

Media PNTL.    

Komandante Jerál PNTL Hato’o Relatorio Seguransa ba Presidente da Republika

Dili, Komandante Jerál PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay akompaña husi Segundu Komandante Jeral Komissariu Faustino da Costa, kinta-feira 10/03/2016, hasoru malu ho Presidente da Republika hodi hato’o relatorio seguransa kona-ba asidente no insidente ne’ebe akontese iha fulan ida nia laran.

Iha enkontru ne’ebe hala’o iha Palacio Presidente Aitarak-laran ne’e, Komandante Jerál PNTL apresenta ba Presidente da Republika Taur Matan Ruak, kona-ba lalaok seguransa rai laran nian.

“Topiku ne’ebe hato’o ba sua exelénsia Presidente da Republika maka kona-ba lalaok seguransa iha rai laran, kona-ba asidente no insidente, problema ne’ebe ita infrenta. Ne’e mak ita apresenta ba Presidente da Republika mensalmente”, hateten Komisariu Julio da Costa Hornay hafoin remata enkontru.

Komandante Jerál PNTL mós hato’o ba Presidente da Republika kona-ba situasaun iha kapital Dili, relasiona ho akontesimentu ne’ebe ema asaltu malu iha tempu kalan.

“Iha distrito 13 situasaun lao normal hela. So, iha Dili mak kadaves kalan-kalan akontese ita nia jovem sira baku malu, maibé ita nia Polisia marka presensa nafatin hodi halo atuasaun responde ba situasaun ne’ebe maka akontese”, esplika Komandante PNTL.

Komisariu Julio da Costa Hornay mós esplika kona-ba akontesimentu ne’ebe akontese iha parte Aimutin no Delta, ba oras ne’e dadaun Polisia hala’o ona investigasaun para atu hatene lolos suspeitu. Tanba suspeitu deskoñesidu, entaun Polisia servisu makas atu para kaptura suspeitu hirak ne’e hodi lori ba prosesu justisa.

Media PNTL

TLPDP-CCC Kapasita Membru PNTL Covalima.

Covalima- Timor Leste Polisia Dezenvolvimentu Programa (TLPDP) servisu hamutuk ho Centru Comundade Covalima hodi fó kapasitasaun ba membru Polisia sira iha Munisipiu Covalima.

“Objetivu husi treinamentu atu aumenta koñesimentu membru Polisia sira kona-ba komputador liu-liu ba programa Microsoft Word, Exsel no Power Point, atu nune’e membru Polisia sira hala’o servisu kada eskuadra bele lao ho diak,”hateten Acting Oficial Computador Training, Deonisio dos Santos ba Timor Post (08/03) iha salaun CCC.

Deonisio hateten, Treinamentu ne’e hala’o iha periodu 1 to’o periodu 6 no targetu ba treinamentu refere presija membru Polisia nain 10 maibé realidade durante treinamentu ne’e lao iha membru Polisia nain 5 deit maka partisipa no nain 5 seluk la aktivu hodi tuir treinamentu.

Membru polisia nain lima ne’ebe maka aktivu tuir treinamentu ne’e maka hanesan membru polisia eskuadra postu Fatululik, Tilomar no sira seluk husi Komando PNTL Munispiu Covalima.

Treinamnetu ida ne’e suporta husi TLPDP hamutuk ho Centro Comunidade Covalima, Parseira hirak ne’e suporta kona-ba osan ba aihan no osan ba programa tolu kada programa selu dolar 30.

Enkuanto iha fatin hanesan, Komandante Polisia eskuadra Fatululik Raimundo de Araujo nu’udár mós partisipnate kursu, sente orgulho tebes ho treinamentu refere tanba aumenta sira nia kapasidade no aujda sira nia servisu iha instituisaun PNTL nian.

“Hau mos husu ba Centro Comunidade Covalima atu bele fó treinamentu mós ba membru PNTL tomak iha munisipiu Covalima.

Entertantu treinamentu ne’e sei kontinua lao tanba durante ne’e TLPDP servisu hamutuk ho Centru Comunidade Covalima lao diak.

Alende ne’e iha parte seluk, Komando Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) munisipiu Baucau parseira servisu ho TLPDP hala’o kapasitasaun ba menru Polisia nain 30. Husi númeru ne’e nain 10 sei tuir kursu iha area komputador no nain 20 iha area komunikasaun.

“Ba ema nain 10 ba tuir komputador durante semana rua, iha mós ema nain 20 ba tuir komunikasaun nian durante loron rua, no ba oin sei halo kontinuasaun ba membru polisia hotu-hotu, ne’ebe iha area administrasaun ka area operasaun, liu-liu OPS sira”, dehan Komandante Justinho ba Jornalista Timor Post, tersa-feira (16/02).

Nia hateten katak, iha mós programa planu annual atividade polisia munisipiu Baucau nian, liu-liu kapasitasaun ba membru sira, aumesmo tempo atividade komando ninian, katak nia hala’o servisu iha komando ka edifisiu loron tolu, hahu’u segunda to’o kuarta feira no atende mós serimonia ruma ordem husi komando jerál. Fonte: Jornal Timor Post.

Komandante Jerál PNTL Hala’o Konferensia Imprensa Kona-ba Informasaun Kontentor Ne’ebe Lakon iha Kilat no Droga “Ne’e La Los”

Dili, relasiona ho publikasaun husi jornal Timor Post no jornal Independente iha loron 3 fulan Marsu foin lalais ne, kona-ba “Deskonfia Kontentor Rua Lakon,iha Kilat no Droga” informasaun refere lalos, tamba ne’e iha tersa-ferira (08/03/2016) Komandante Jerál PNTL, Komisariu Julio da Costa Hornay hala’o konferensia imprensa atu klarifika informasaun refere.

“Iha oportunidade ne’e, hau hakarak klarifika fila fali liafuan ne’ebe ita nia alin jornalista sira hakerek iha Timor Post no Independente iha dia 3 Marsu liu ba, iha primeira pagina hakerek “Deskonfia kontentor rua lakon iha kilat no droga”, resposta ne’ebe maka hau responde ne’e repete perguntas ne’ebe maka jornalista hato’o mai hau. Hau responde “sim”, kontentor rua ne’ebe maka lakon iha kilat ka laiha kilat ita sei hein delegasaun kompetensia husi Ministeriu Públiku para halo investigasaun klean. Liafuan “sim” ne’e maka dalaruma ita nia jornalista sira konsidera hanesan hau hatene katak informasaun kontentor rua ne’e iha kilat no droga” hateten Komisariu Julio da Costa Hornay ba jornalista sira iha salaun enkontru Kuartel Jerál PNTL kaikoli.

Iha biban ida ne’e, Komisariu PNTL ne’e mós esplika katak kontentor rua ne’ebe lakon, oras ne’e dadaun sei iha prosesu investigasaun. No parte PNTL liu-husi Servisu Investigasaun Kriminal Nasional (SIKN) iha dia 11 Janeiru liu ba simu karta husi parte Alfândega para atu buka tuir kontentor rua ne’ebe maka sai husi portu Dili sem iha koñesimentu husi autoridade alfândega.

Komisariu Julio da Costa Hornay esplika, “Hau simu telephone husi vise Ministru Finansas, hau orienta via telefone ba hau nia xefe investigasaun kriminal para buka lalais kontentor rua ne’ebe maka sai husi portu Dili sem iha koñesimentu husi autoridade alfândega hodi halo investigasaun. Tanba ne’e maka sira aproxima ho alfândega hodi halo investigasaun. No sira konsege investiga ema balun iha alfândega no mós responsavel kondutor ne’ebe maka lori sai no resultadu hato’o ona ba Ministeriu Públiku hodi hein delegasaun kompetensia atu halo investigasaun klean”.

Ikus liu, Komandante Jerál PNTL deklara ba publiku kona-ba informasaun ne’ebe publika iha loron 3 Marsu husi jornal Timor Post no Independente iha pagina primeiru, klarifika fila fali katak kontentor rua ne’ebe lakon, oras ne’e dadaun seidauk iha resultadu atu identifika iha kilat no droga ou laiha. “Iha bebidas, sprite ho coca-cola, mais tanba parte alfandega la konsege halo inspeksaun bele mos iha laran iha serveja, tanba konforme informasaun ne’ebe hateten ne’e iha kontainer balun ne’ebe sira revista dehan bebidas, tanba bele mos deskonfia serveja iha laran, buat balun ne’ebe la hakerek iha lista bele mos iha laran. Tanba ne’e maka kontainer ne’e sai husi portu Dili sem iha inspeksaun husi alfandega”esplika Komisariu PNTL Julio da Costa Hornay.  No apela ba publiku atu labele sente tauk ho informasaun ida ne’e. Media PNTL.

Serimonia Isar da Bandeira RDTL, Segunda Feira Iha Quartel Jeral PNTL.

Dili, kada segunda-feira iha inisiu kada fulan, iha Quartel Jerál PNTL kaikoli hala’o serimonia isar da bandeira Nasional. Iha loron 07 fulan Marsu 2016 serimonia isar da bandeira Nasional da RDTL dirige husi Segundu Komandante Jerál, Komisáriu Faustino da Costa.

Iha ninia diskursu hanesan inspetór serimonia, Faustino da Costa apela ba membru PNTL sira ne’ebe iha quartel jerál atu hatudu exemplu diak ba komando iha munisipiu hotu, hodi servisu ho profesionalismu hanesan servisu tama ho oras no tenke loyalidade. Além de apela ba membru PNTL atu disiplina iha servisu, segundu Komandante Jerál mós koalia kona-ba situasaun em jerál lao normal mezmu que asidente no insidente hotu ne’ebe akontese, maibe membru PNTL iha terenu sempre fo apoio másimu hodi atende no atua situasaun ho diak.

Ekipa ne’ebe hetan responsabilidade iha Serimonia insar da bandeira ne’e maka husi Gabinete Relasaun internasional ho Saude no Superintendente Xefe Mateus Fernandes maka sai hanesan Komandante da Parada. No membru PNTL Quartel Jerál marka presensa iha serimonia ne’e inklui mós funsionariu publiku PNTL nian iha kada segunda-feira.

Media PNTL                        

 

PNTL hala’o Limpeza Jerál iha Sidade Dili

Dili, Sexta-feira ne’e (04/03/2016) membru PNTL hala’o limpeza jerál iha kapital Dili, hahu’u ho diresaun Taibessi, Hali-laran, Quintal-Bo’ot no remata iha Kuartél Jerál Kaikoli.

Antes hala’o limpeza jerál, membru simu orden formatura husi Xefe Departamento de Administrasaun no Planeamento PNTL, superintendente Assistente Isamel da Costa Babo. Limpeza ne’e hetan mós apoio husi F-FDTL no partisipa direkta husi membru PNTL rasik. Iha sorin seluk, membru husi departamento Lojistik, Tranzitu, Komunitariu hala’o limpeza jeral iha kuartel jeral kaikoli.

Aktividade limpeza ne’e, sai hanesan aktividade rutina ne’ebe PNTL halo kada semana iha loron sexta-feira. Média PNTL