Diskusaun Exekusaun Orsamentu Ba Tinan 2015 Husi Departamentu Financas PNTL.

20160204-IMG_1597

Dili, Kuartel Komando Jerál Quinta Feira (04/02/2016) ne’e hala’o enkontru regular hodi diskuti resultadu exekusaun OJE ba tinan 2015 ne’ebe apresenta husi Departementru Financas PNTL nian.

Tuir Komandante Departementu Financas PNTL, Superintendente Assistente Polísia, Luis da Silva iha ninia abertura diskusaun nian hato’o objetivu husi diskusaun refere mak hanesan: Departemento Financas atu informa resultado Exekusaun Orsamentu 2015; Departemento Financas atu formaliza Pakote Fiskal ne’ebe Governu entrega ba PNTL, hanesan osan hira mak distribui ba iha departementu no Unidade distrito sira; no Departemento Financas desamina regras no prosidementu Legais ne’ebe mak governu fo sai relevante liu ho orsamentu ne’ebe iha.

Enkontru ne’ebe hetan partisipasaun husi Komandante Jerál Komisáriu Polísia, Julio da Costa Hornay no Segundu Komandante Jerál PNTL, Faustino da Costa inklui komando munisipiu hotu hala’o iha salaun enkontru Komandu Jerál Kaikoli Dili.

UPF Vizita ba Satgas Pamtas RI-RDTL Unit 725

20160114-IMG_2061Dili- Unidade Patrulamentu Fronteira (UPF) Polisia Nasional Timor-Leste halo vizita ba Satgas Pamtas RI-RDTL Unit 725 hodi hametin seguransa iha Fronteira terrestre entre nasaun rua nune’e bele minimija problema no konflitu iha fronteira.
Komandante Interinu UPF Superintendente Asistente Joᾶo Sancho Pires hateten liu husi vizita ida ne’e atu fo agradese ba sira tanba komemorasaun proklamasaun Independensia 28/11 iha Oe-Cusse lao diak no movimentu liu husi terrestre situasaun lao ho kalma no hakmatek tanba servisu hamutuk entre autoridade seguransa nasaun rua, nia hato’o lia hirak ne’e ba jornalista sira foin lalais iha Satgas Pamtas RI-RDTL Unit 725 Atambua.
Nia informatan katak liu husi enkontru ne’e espera katak servisu hamutuk ida ne’e bele forte liutan iha futuru tanba ita hakarak hametin lasu amizade ne’e nune’e seguransa entre nasaun rua bele lao diak, hare mos ba kultura povu nasaun rua ne’ebe maka iha desde uluk no povu nasaun rua bele moris ho hakmatek.
Iha okajiaun ne’e Komandante TNI Pamtas RI-RDTL Mayor Infantri Nurman S. hateten liu husi enkontru ne’e ami halo planu ba aktividade jogu amizade entre UPF ho Satgas Pamtas RI-RDTL Unit 725 no hein katak jogu ne’e bele halao iha situasaun hakmatek no amizade.
Nia informatan katak liu husi aktividade ida ne’e servisu hamutuk konaba seguransa entre Satgas Pamtas RI-RDTL Unit 725 no UPF bele hamosu koperasaun servisu ne’ebe maka forte no pojitivu iha futuru nune’e problema hirak ne’ebe maka akontese liu-liu konaba violasaun lei iha fronteira entre nasaun rua bele rejolve hodi tur hamutuk hanesan familia nune’e la halakon nasaun rua.
Autoridade seguransa fronteira nia servisu atu prevene no minimija aktus hirak ne’ebe maka bele hamosu konflitu no wainhira iha ema ne’ebe kontra ultrapasa fronteira ne’ebe halakon Indonesia no RDTL maka sira hamutuk hodi kordena malu.
Konaba patrulamentu hamutuk ne’e regula no organiza husi postu seguransa no iha parte sentral sempre halo komunikasaun liu husi telfone ou internet, maibe postu sira iha terrenu maka besik liu; se wainhira patrula ne’e atu hare fronteira nasaun rua maka tenke lao hamutuk. Media PNTL

Sei Estabelese Postu Polisia Iha Baucau

Baucau-Adjuntu Komandante Polisia Baucau Superintendente Asistente, Joni Viana informa katak, tuir planu Komando Munisipiu Baucau sei husu orientasaun husi Komando Jeral para estabelese postu polisia iha fatin ne’ebe sempre mosu engrafamentu.
“Tuir planu ami sei husu orientasaun husi Komando jeral para depois hetan apoiu ruma depois ita sei estabelese postu ruma iha fatin ne’ebe maka sempre mosu engarafamentu para polisia kontrola diak liutan, “ dehan adjuntu Joni ba jornalista Timor Post, Sexta( 15/1) iha nia servisu fatin.
Tanba tuir nia oras ne’e daudaun komando polisia munisipiu Baucau kontinua esforsu maka’as servisu hamutuk ho Tranzitu no DRTT hodi halo sensibilizasaun ka sosializasaun ba kondutores transporte publiku ne’ebe halo sirkulasaun iha area munisipiu Baucau.
Sensibilizasaun ne’e sei halao iha diresaun tolu maka husi postu administrative 6 munisipiu Baucau nian, se kuandu mikrolet husi area rurais mai munisipiu no terseiru bis inter-munisipiu porexemplu hanesan husi Viqueque mai Baucau no Lautem mai Baucau sira tenke lao tuir jalur ida deit para polisia fasil atu kontrola.
Adjuntu Joni husu para kondutor bis husi inter-munisipiu ne’ebe sirkula liu husi area Baucau sira tenke respeita sinais tranzitu ne’ebe maka monta tia ona.
Iha tempu hanesan kondutor bis Baucau-Dili no Dili-Baucau Cansio A Belo husu ba polisia atu bis sira ne’ebe tula pasajeru husi Viqueque no Lautem kontinua halai tuir nia dalan no labele tama iha terminal Baucau.
Tanba se wainhira sira maka tama iha terminal vila-nova Baucau maka automatis wainhira pasajerus sira ne’ebe hakarak ba urjente sira sae maka bis husi diresaun rua ne’e e nian kompara bis Baucau nian ou mikrolet sira buka pasajerus araska.
“hau nia hakarak ne’e bis husi Lospalos nia bele halai husi vila-antiga sae ba Wainiki, se karik penumpang ruma Baucau nian sae sira tenke tun iha Wainiki hafoin mikrolet tula fali mai vila-nova, hanesan mos Viqueque nian sira husi Dili mai hatun deit penumpang iha tribunal nia oin hafoin mikrolet maka tula mai iha terminal para hetan pasazeiru selae araska,” nia husu.
Fonte: Timor Post, edisaun Segunda 18 Janeiru 2016.

Polisia Tranzitu Baucau Sosializa Kodigu Estrada

Baucau-Komando Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi seksaun tranzitu hamutuk ho esquadra Baucau vila halao edukasaun sivika konaba kodigu Estrada ba komunidade sira ho objetivu atu komunidade sira respeita ba kodigu Estrada ne’ebe estabelese tia ona.
“Ita ninia esquadra Baucau vila hamutuk ho nia elementu tomak iha seksaun rodoviariu ka tranzzitu Baucau ohin halao atividades ida oinsa eduka ita nia komunidade atu bele iha konsiensia hodi respeita ba Kodigu Estrada,” deghan adjuntu komandante polisia munisipiu Baucau Superintendente asistente Joni Viana ba jornalista Timor Post Sexta (15/1).
Nia apela ba komunidade sira atu respeita sinais tranzitu. Bainhira respeita kodigu tranzitu maka bele hanaruk ita mea nia vida. Liafuan tranzitu ne’e hanesan deslokasaun ema, sasan, animal husi fatin ida ba fatin seluk ne’ebe uza transporte hanesan veiukulu ka motorliu husi dalan publiku.
Tanba ne’e atu halo deslokasaun via dalan publiku komunidade sira tenke respeita sinais tranzitu ne’ebe maka komando munisipiu servisu hamutuk ho DRTT monta ona. Sinais tranzitu agora monta ona iha bazaar para atu bele kontrola movimentu ka sirkulasaun viaturas ne’ebe maka halo sirkulasaun iha area refere.
Adjuntu polisia baucaun ne’e haktuir katak, iha fatin ida ne’e mos sempre akontese engarafaentu boot, entaun parte polisia iha politika ida oinsa atu monta sinais tranzitu para nune’e bele diriji kondutor no motorist sira atu lao tuir sinais ne’ebe iha.
Portantu parte polisia kontinua eduka komunidade sira para oinsa sira tama iha fatin ida ne’ebe estadu prepara tiha ona atu nune’e labele fo inpaktu ba movimentu ema ka sasan husi fatin ida ba fatin seluk, entaun sira tenke halai tuir sinain ne’ebe maka iha.
Joni hatutuan aliened edukasaun civika polisia Baucau mos halo vizita uma ba uma, vizita eskola, vizita igreja no suku hodi apela ba komunidade sira atu iha konsiensia ba kodigu Estrada.
Parte polisia agora halo regulamentu makaas ba kondutores no motorist sira atu nune’e labele hetan asidente ruma, tanba asidente akontese ema hotu la espera.
Iha regulamentu ne’e mensiona katak bainhira pasazeiru iha ona ema nain 24 bis laran kondutor aranka hodi fo fatin fali ba bis seluk hola fali fatin tula pasazeru sira tuir mai tanba realidade foin liu ba bis balu tula pasajeiru 60 resin tula liu kapasidade bis nian.
Tanba ne’e ami hanesan polisia iha dever no obrigasaun atu fo hanoin nafatin oinsa ita nia komunidade lao tuir ka banati tuir kodigu Estrada ne’ebe maka iha, kuandu sira kontra maka sei hetan sansaun pena kastigu no multa tuir lei ne’ebe maka hakerek, ezemplu sae motor maka la uza kapaseti multa U$ 30 iha banku BNU.
Enkuantu bis husi munisipiu Lautem no Viqueque sir abele ultrapasa husi areadores Baucau nioan tanba komando sidauk iha politika atu sir abele tama iha terminal baucaun maibe kuandu sira tama ona iha areadores Baucau polisia baucau maka kontrola.
Husu ba pasazeiru sira atu labele tabele iha odamatan, labele sae iha kareta nia kapaun leten, wainhira polisia hetan sei la tolera tanba polisia hakarak atu ema hotu salva nia vida para goza nasaun ida ne’e.
Fonte: Timor Post, edisaun Segunda 18 Janeiru 2016.

Presiza Hari Bairo da Polisia ba PNTL

20151028-_MG_8328Dili- Governu Presiza hari Bairo da Polisia ba Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) nune’e bele fasilita kolokasaun no deslokasaun membru PNTL husi munisipiu ida ba munisipiu seluk.
Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten tuir planu PNTL katak tenke iha Bairo da Polisia iha sub distritu pelu menus halo uma rua ou tolu hanesan mos iha nivel distritu; iha nivel distritu PNTL presiza uma barak tanba agora atu halakon situasaun ida ema ne’ebe mai husi Baucau nia eskola hotu fila ba Baucau ou ema ne’ebe mai husi Oe-Cusse eskola hotu fila ba Oe-Cusse, nia hato’o kesatun ne’e ba media PNTL iha nia knaar fatin Kaikoli Dili, Sexta(15/1).
Nia reforsa katak ho ezistensia ofisiais ne’ebe oras ne’e iha sai prekupasaun ida wainhira iha despaisu nomeasaun ba Komandante Seksaun no Komandante Postu tanba situasaun actual iha terrenu ezemplu se nomea ofisial ida ne’ebe ninia distriu orijen ne’e Dili no koloka ba Lospalos entaun ema ne’e tenke aluga uma no buka fatin ne’e dezafiu ida ba PNTL hodi konsidera katak dalaruma atu koloka membrus mos tenke hare kondisaun saida maka PNTL fo.
“Ami propoin hela ba governu aliende ne’e PNTL mos buka meius hodi kolia ho Ministeriu Administrasaun Estatal no Ajensia Dezenvolvimentu Nasional (ADN) atu apoiu polisia halo netik uma balu atu nune’e PNTL bele koloka membru ne’ebe maka laos orijen husi munisipiu ne’e maibe nia bele halao servisu iha neba tanba ne’e presija kria kondisaun hanesan uma ba sira atu hela,” tenik Komisariu Faustino.
Aliende ne’e PNTL mos enfrenta difikuldade hela fain ba Ofisial Polisia Suku (OPS) sira, maske koloka ona OPS iha suku maibe sira hela iha uma privadu no kalan tenke fila ba uma ho kondisaun jeografia suku balu nia area kiik no kloot maibe balu nia area luan no boot entaun membru OPS hela iha nia uma maka ba servisu iha suku seluk ne’ebe dok ida ne’e difikulta sira nia servisu lor-loron nian tanba ne’e iha programa Polisiamentu Komunitaria nian sempre hato’o atu nune’e bele iha uma ba OPS sira.
Desde tinan 2010 iha ona programa hari Bairo da Polisia ba PNTL maibe prekupasaun maka laos munisipiu hot-hotu, iha munisipiu balu halo konstrusaun maibe to’o agora sidauk finalija hanesan munisipiu Dili nian uluk halo tia maibe laos husi Dili mak za, iha Aileu halo hela to’o agora sidauk hotu, Liquica halo hela maibe sidauk hotu, iha Cova Lima halo hela maibe foin mak uma 10 no kondisaun agora komesa att ona, iha Baucau planea halo uma 10 maibe ikus mai uma 5 deit maka konsege hari, ne’e problema ida ba  PNTL wainhira koloka membru ne’ebe laos orijen husi Baucau entaun tenke aluga uma.
Entre munisipiu 13 so munisipiu Manu-Fahi deit maka iha kondisaun tanba munisipiu ne’e iha ona Bairu da Polisia no kuaje iha postu administrativu sira mos husi ADN rasik prepara no fo uma ba polisia atu uza.
PNTL sei kordena nafatin atu bele finalize lalais konstrusaun sira ne’e hafoin hare sira ne’ebe maka agora enfrenta hela formasaun no sira ne’ebe atu rekruta wainhira koloka mos fasil. Media PNTL

Komandante Jeral no Segundu komandante Jeral Enkontru ho Ofisiais Superior PNTL

Dili -Komandante Jeral PNTL iha loron 04/01/2016 halo enkontru ho komandante Munisipiu 13, komandante unidade, xefe servisu, komandante komando operasaun, komandante komando adiministrasaun, komanadante CFP no xefe departamentu iha Kuartel Jeral PNTL konaba asuntu impelementasaun aktividade 2015 no aprenzenta plano servisu 2016 no orientasaun Komando Jeral PNTL konaba estratejia PNTL 2016.

Enkontru realizia iha salaun Komando Jeral PNTL Kaikoli_Dili, diriji husi Komandante jeral PNTL no Segundu komandante jeral  PNTL.

Iha enkontru ne’e Komissario Julio da Costa Hornay, hatete ba komandante Municipius, Unidades, Xefe Departamentu hotu atu halo esforsu no serbisu maka’as liu tan ba iha tinan 2016 atu nune’e komunidade bele moris hakmatek no iha stablidade paz no la iha impedementu ruma ba atividades serbisu loro-loron.

Komandante Municipius, Unidades, Departamentus hato’o mos sira nia relatoriu ba komandu jeral konaba situasaun ne’ebe akontese iha tinan 2015, mesmu akontese asidente no insidente, maibe situasaun lao normal no hakmatek.

Planu ba tinan ne’e (2016_Red) komandu presija haree no aumenta sinais trafiku kada munisipiu no ekimpamentu nesesidade servisu ba membru PNTL sira hodi hala’o servisu tuir Konstitusional RDTL ne’ebe haruka. Alende mos ba iha kajerna kada eskuadra atu nune’e membru bele fasilita hela fatin ba iha serbisus eskuadras. Media pntl

Komandu PNTL Sei la Tolera Membru Ne’ebe Involve-an iha Partidu Politikus

Komandante Jeral Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) Komisario Julio da Costa Hornay sei la tolera ba membru ne’ebé mak involeve-an direita no indireita iha partidu politiku ruma, hateten Komisariu liu husi formatura, iha kurtel jeral PNTL Caicoli 4-01-2016.

Komisariu fo atensaun ba membru PNTL hotu-hotu atu labele involve-an husi partidu politiku sira, enkuandu semak sei involve ba partidu politiku Komandu sei hasai membru refere.

‘’hanesan ajente de seguransa semak involve-an iha partidu politiku ne’e la iha toleransia sei prosesu hasai, hodi halao saida mak nia hakarak, hanesan membru Polísia determina ona no hamrik iha klaran asegura ba ema hotu la hare husi ras, ida ne’e maka maluk sira PNTL husi Komandante Munisipiu to’o ajente tetu didiak wainhira atu involve-an iha partidu politiku’’,afrima Komandante Jeral PNTL.

 

 

Kazu krime Manufahi menus husi 13 Munisipiu

Manufahi_Komandante Jerál Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) Komisariu Júlio Da Costa Hornay apresia servisu Munisipiu Manufahi, tamba numeru Krime menus husi 64 kazus iha teritoriu timor iha tinan 2015.

‘’Ida ne’e hanesan susesu boot ida no susesu ida ne’e la’os PNTL mesak maibe tamba apoiu maximu husi autoridade lokal, hahu husi administrador lokal to’o xefe suku sira, joven sira, no maun veteranus sira inklui organizasaun local sira ne’ebe maka iha Munisipiu Manufahi, imi hotu nia apoiu mak estabilidade no paz bele mosu iha Munisipiu Manufahi,’’. Komisariu hateten wainhira ba partisipa natal Hamutuk iha Munisipiu Manufahi, 4-01-2016.

Komisariu deklara katak iha munisipiu hotu kazu krime sei as, laos katak munisipiu sira seluk servisu ladun diak maibe karakter komunidade no joven sira seidauk iha pasensia konaba moris. Komisariu hateten, Komunidade iha Manufahi sira hatudu duni buat furak ba Ita hotu, hakmatek, hadomi, paz no dame iha rai doben ida Manufahi, tamba ne’e Komandu hakarak kongratula ba imi hotu inklui Membru PNTL Munisipiu hahu husi Nia Komandante to mai nia ofisiais sira hotu.

‘’Hanesan Komandante Jerál Hau hakarak husu nafatin ba imi iha tinan 2016 atu mantein nafatin ida ne’e ho servisu makaas hodi hadia estabilidade iha rai doben ida ne’e para nune’e ita nia ina-aman, ita joven, ita nia povu bele moris hakmatek para sira bele halao sira nia knar lor-loron nian hodi sira bele moris, liu-liu ba ita nia oan sira ne’ebe eskola,buka matenek ba rai ida ne’e ’’ Nia husu ba membru PNTL munisipiu Manufahi atu bele mantein nafatin liña kordenasaun entre Polísia ho lider komunidade sira atu nune’e bele fasil liu ba membru PNTL sira hodi halao servisu ho diak no hetan suksesu.

Seremonia natal hamutuk ne’e hetan partisipasaun maximu husi, Komandante Munisipiu Lautem,Ainaro,no Kovalima inklui lider komunitaria no komunidade sira.

 

PNTL Bandu Joven Sira Hemu Tua Iha Estrada Publiku no Prejepiu

IMG_4737Dili-Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) bandu joven sira atu labele hemu tua iha estrada publiku no prejepiu hodi halo problema no kria inseguransa ba loron boot tinan foun
Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten bandu (proibidu) ba komunidade liu-liu joven sira atu hemu tua iha estrada publiku no prejepiu tanba forsa seguransa sei lao hodi halo patrula no wainhira hetan maka sei kaptura, nia hato’o afirmasaun ne’e ba jornalista sira Kuarta (30/12) iha kuartel jeral PNTL Kaikoli Dili.
Nia reafirmatan katak normalmente familia hamutuk ita selebra loron boot kalan hemu hamutuk maibe iha uma no hemu sente lanu toba, lalika hemu tua iha Estrada tanba forsa seguransa sei lao halo patrula hodi kontrola, proibidu atu hemu tua iha Estrada, prejepiu no fatin publiku sira.
“ Hau husu ba maluk sira atu selebra loron boot ne’e hamutuk ho familia iha uma, hemu ho hakmatek lalika halo problema, iha 31/12 tuku 00:00( tuku 12 loron fahe ba rua) ita hotu basa liman haksolok hodi simu tinan foun no remata ona. Lalika halo problema tun sae hodi ataka malu tanba sei la manan buat ida no dalaruma ataka malu ne’e ita sei ba ho tinan tuan no la goja tinan foun,” dehan lideransa maximu PNTL ne’e.
Iha tinan foun risku no problema barak tanba ne’e PNTL fo avizu ba komunidade liu-liu joven sira atu hakmatek iha sira nia fatin hodi halao aktividade normal mai ita hotu husik tinan 2015 no simu tinan foun 2016, ho ambiente ne’ebe paz no hakmatek. Media PNTL.

PNTL Husu Komunidade no Joven Atu Kontribui Ba Seguransa Hodi Simu Tinan Foun

_MG_9260Dili-Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) husu ba Komunidade no joven sira atu kontribui ba seguransa no moris hakmatek hodi simu tinan foun.
Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay husu ba komunidade liu-liu joven sira atu kopera ba seguransa hodi hakmatek no halo atividade ne’ebe maka relasaun ho tinan foun famutuk ho familia hodi redus problema sira ne’ebe maka mosu iha bairo-bairo no simu tinan foun 2016 ho paz no hakmatek, nia hato’o kestaun ne’e ba jornalista sira Kuarta (30/12) iha nia knaar fatin Kaikoli Dili.
Nia realsatan katak situasaun hakmatek ne’e laos polisia nia responsabilidade deit maibe komunidade hotu ne’ebe moris iha rai timor nia responsabilidade, mai ita hotu hamutuk hodi hatudu ba mundu katak timor foin ukun aan sai husi problema boot ida maibe hatene oinsa dever no responsabilidade nudar sidadaun tanba situasaun ne’ebe hakmatek fo vantajen boot ba ema barak no bele dada investor sira atu mai investe iha rai ne’e nomos governu bele halo dezenvolvimentu iha ambiente ne’ebe diak.
Ba membrus PNTL orientasaun klaru ona ba Komandante Munisipiu no Unidade hotu, iha area juridiku Dili nian, planu operasaun mos preparadu ona atu halo seguransa ba loron boot tinan foun; “ Ohin hau bolu Komandante PNTL Munisipiu Dili no Komandante Unidade Espesial Polisia (UEP) no Servisu Intelijen responsabilija mos ho Komando Jeral nia ekipa ne’ebe maka standbuy,”dehan Hornay.
Iha igreja sira nafatin koloka membrus polisia atu halo seguransa ba sarani sira ne’ebe maka tuir misa tanba hanesan forsa seguransa iha responsabilidade maximu atu asegura seguransa ba tinan foun. PNTL mantein nafatin kontrola hodi tama sai bairu no involve Ofisial Polisia Suku sira hodi hato’o informasaun ba komunidade sira iha suku-suku, nomos seksaun sira ne’ebe maka halo patrula lao ain no ho kareta ohin no aban kalan.
Membrus PNTL ne’ebe maka sei fo seguransa durante loron boot Tinan foun kompostu husi PNTL Munisipiu Dili, UEP no membrus husi Komando jeral fo apoiu ba malu halo vizilansia hodi bele asegura seguransa ba tinan foun. Media PNTL