News

Dili- Unidade Polisia Fronteira (UPF) Tenke Asegura Seguransa Iha Fronteira Atu Nune’e Bele Proteje No Salva Goarda Timor-Leste Husi Amiasa Ba Instabilidade.
Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten UPF tenke asegura seguransa iha fronteira ho neon no laran hanesan nain ba rai nune’e labele husik pasu kiik ida ba ema seluk atu tama Tmor-leste komforme sira nia hakarak, nia hato’o kestaun ne’e ba jornalista sira Tersa (29/12) iha nia knaar fatin Kaikoli Dili.
Nia informatan katak atu halao servisu ho diak UPF tenke kuidadu sira nia aan tanba iha Fonteira tentasaun barak dalaruma ema atu tama illegal susar sira hakbesik aan no selu ho osan maibe nudar membru PNTL antes atu simu osan tenke husu ba fuan, neon no laran konaba vantajen no desvanjen ne’ebe maka sei mosu tanba nasaun ne’e sosa ho ran no sofrimentu oi-oin durante luta ba independensia, tanba ne’e labele fo espasu ba ema atu tama arbiru no labele simu osan sigaru ne’ebe maka ema fo tanba han osan ida ne’e mos sei la bokur, la goja buat ruma no dalaruma sei sofre.
Nudar Komandante Jeral “ Hau esplika kedas ba membrus sira iha fronteira ne’ebe maka iha postu por postu, kompania no unidade tanba ne’e fila ba sira nia konsiensia pessoal karik nudar timor oan nia tenke asegura seguransa nasaun,” dehan Hornay.
Durante ne’e PNTL identifika no kaptura sasan no ema barak iha fronteira, iha Komando PNTL postu administrativu Maliana nakonu ho mina no laihatan fatin atu rai agora estadu tenke foti solusaun ruma atu rejolve problema iha neba, tanba ne’e komandante distritu informa ona mai hau atu foti solusaun oinsa no hau informa ba nai ulun sira mina sira ne’e atuhalo nusa hau mos esplika ba membru parlamentu sira katak mina iha eskuadra PNTL Maliana ne’e resin ona maibe mina hirak ne’e atu lori ba ne’ebe, fakar deit, estraga ou oinsa ? presija hatene ida ne’e.
Iha 2016 PNTL sei reuni ho instituisaun relebante ne’ebe maka servisu iha fronteira hanesan UPF, Imigrasaun, Alfandega, Polisia no militar hodi tur hamutuk atu ida-idak hatene nia knaar oinsa maka kopera malu hodi asegura ita nia rai no labele husik ema hatama sasan illegal no la selu taxa nune’e ema buka osan hodi hariku aan no ita nia nasaun kontinua hanesan ne’e tanba ne’e tenke asegura.
Dalaruma liu ba tama fronteira polisia halo cek point hetan tenke lori ba, uluk akontese komforme relatoriu husi komando munisipiu katak iha lista sasan hanesan ne’e maibe depois cek poin identifika sasan ne’ebe tama liu dala rua husi sasan ne’ebe maka iha lista entaun sira lori fila-fali ba prosesu.
Konaba dalan tikus hau la hatene oinsa ita atu asegura PNTL ho fronteira ne’ebe maka luan, no postu distansia 5 to’o 40 KM ne’e oinsa atu kontrola tanba ne’e komunidade iha fronteira mos tenke honestu atu fo informasaun ba UPF sira hodi kaptura, se ita fasilita malu ne’e difisil maibe fila fali ba ema ida-idak nia konsiensia no sentimentu nudar nain ba rai timor ida ne’e tenke konsidera ema ida-idak nia hanoin, se ita hanoin oinsa atu buka moris deit no oinsa bele riku ita nia nasaun atu lori ba ne’ebe. Media PNTL

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) alerta ba isu ISSIS ne’ebe maka tuir informasaun husi media Indonezia katak ISSIS tama to’o ona iha Kupang Indonezia.
Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten PNTL halo ona enkontru hodi orienta Servisu Informasaun Polisia (SIP) atu alerta iha fatin ne’ebe maka ema halo movimentu tama sai hanesan Portu Dili, Aeroportu, no fronteira terrestre atu bele monitor no akompana situasaun ne’e no servisu hamutuk ho POLRI atu bele fo informasaun mai PNTL konaba informasaun ISSIS ninian, nia hato’o kestaun ne’e ba jornalista sira Tersa (29/12) iha nia knaar fatin Kaikoli Dili.
Nia informatan katak PNTL hasai ona Diretiva ida hodi alerta komando munisipiu no unidade hotu atu hato’o relatoriu mai Komando Jeral konaba sidadaun estranjeiru ne’ebe maka tama mai Timor-Leste, PNTL prepara mos formulariu ida atu Ofisial Polisia Suku(OPS) sira priense konaba sidadaun estranjeiru nia identidade pessoal, profisaun, objetivu vizita, durasaun tempu hela iha timor no nia vistu pasaporte hodi halo relatoriu atu nune’e fasil identifika.
Polisia toma responsabilidade atu hare kestaun ne’e maibe ami husu sira nia apoia informasaun karik sira diskumfia ema ruma tama iha sira nia suku ou sira hare ho matan ema deskonesidu bele informa mai PNTL atu aproxima lalais no identifika ema ne’e mai husi ne’ebe, ida ne’e maka orientasaun komando nian ba servisu informasaun.
Relasiona ho asuntu ne’e papel OPS no sefe suku sira inportante atu rejistu ema estranjeiru sira ne’ebe maka hela iha sira nia aldeia no suku tanba sira maka halao servisu no moris hamutuk ho komunidade.
Servisu ne’e ionterligadu PNTL ho imigrasaun, alfandega, Servisu Nasional Iintelijensia (SNI) no J2 involve hodi alerta, knaar imigrasaun nian hodi hare dokumentus hanesan pasaporte original ou falsu no wainhira identifika maka imigrasaun fo informasaun ba PNTL. Media PNTL

Dili– Komandante Jeral (KOMJER) Polisia Nasional Timor Leste (PNTL), Komisariu Julio da Costa Hornay orienta bus sira ne’ebe mak tula pasajeiru kompletu ona na’in 24 sai ona, labele hein tan iha terminal nune’e ema labele sa’e tan.

Nia dehan, nakonu ona labele hein, sai ona nune’e ema labele sa’e tan, tamba tuir estandarte ema na’in 24 deit mak iha kareta ida. Labele liu ida ne’e.

“Imi hatene asidente iha Fatuahi hatudu mai ita. Imi nia kareta kuandu nakonu ona sai labele iha nafatin terminal bolu nafatin Maliana ne’e ema kontinua sa’e,” dehan Julio ba Kondutor bus sira iha Tasi-Tolu, Kuarta (23/12).

Komandante Fitun ida ne’e hatutan, kondutor sira labele hanoin deit ba osan mak boot liu maibe hanoin ba ema nia vida mak importante liu buat hotu, bainhira sai husi Dili ba Maliana, deskansa labele fila kedas ne’e orsida dukur bele hamosu asidente.

“Ita boot sira labele duni deit mak osan maibe hanoin ema ne’ebe mak ita boot sira tula ne’e nia vida mak importante liu. Labele hanoin atu riku lalais osan ne’e sei mai,” dehan Julio hodi fo hanoin ba kondutor bus Maliana nian.

Nia dehan, bainhira hetan bus ruma mak tula ema nakonu polisia ne’ebe mak kolokadu ona sei hatun mesmu iha ai laran, atu nune’e evita asidente trafiku.

Tuir observasaun diáriu ne’e nian katak iha terminal tolu Becora, Hali-laran no Tasi-Tolu polisia tránzitu koloka ona iha ne’eba hodi haree no kontrola bus ne’ebe mak tula pasajeiru liu fali kareta nia forsa. (Fonte: Timor Post Edisaun 28 Dezembru 2015).

Dili-Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) preokupa ho komunidade sira nia atitude ne’ebe balun uza prejepiu sai fali fatin diskoteka hodi kalan-kalan sempre loke múzika ho lian maka’as hodi perturba ba komunidade sira ne’ebe hela besik nia deskansa.

Liafuan ne’e hato’o husi Superintendente Assitente Antonio da Luz atual Diretor Departamentu Rekursu Umanu Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) baihira partisipa enkontru ho Komandante Operasaun Nasional iha salaun konferensia Kuartel Jeral PNTL, loron Kuarta (23/12/2015).

“Tuir ha’u nia haree durante ne’e komunidade barak liu-liu iha kapital Dili preokupa ba sira ne’ebe mak harii prejepio, tamba harii prejepiu la’os toka muzika Natal nian maibe toka fali muzika ne’ebe ema uza iha diskoteka, muzika ne’e loke ho lian maka’as halo vizinhu sira labele deskansa ho di’ak, tamba ne’e komunidade sira husu ba PNTL atu bele haree mos ba ida ne’e,” informa Sup. Assistente Antonio da Luz.

Iha fatin hanesan, Komandante Operasaun Nasional Interinu PNTL Superintendente Natercia Eufrasia Martins hateten, ida ne’e mos kestaun ida ne’ebe mak PNTL liu-liu parte operasaun atu haree ba ida ne’e.

“Ba kestaun prejepiu, ida ne’e ami sei fo ba Departamentu Polisia Komunitaria Nasional atu bele haree ba ida ne’e, tamba kestaun prejepio ne’e menus ba informasaun tamba ne’e polisia komunitaria nasional no PNTL Munisipiu Dili presija atu fahe informasaun ba komunidade liu-liu juventude sira atu nune’e labele uza prejepiu sai fali fatin diskoteka hodi perturba ema seluk nia deskansa,” afirma Komandante Natercia Martins. Média PNTL.

Ainaro– Komunidade husi Suku Ainaro Vila Postu Adminitrativu Ainaro Munisipiu Ainaro pronto atu oferese rai ba Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) atu halo konstrusaun uma própriu ba Ofisial Polisia Suku (OPS) ne’ebe koloka iha sira nia suku.

Lia hirak ne’e hato’o husi Xefe Suku Ainaro Vila Agapito Martins ba Komandante Jeral PNTL, Komisariu Julio da Costa Hornay bainhira vizita Suku Ainaro Vila liu husi programa primeiru sentru aprendizajen polisia komunitaria ne’ebe hala’o iha Munisipiu Ainaro, Sesta (18/12/2012).

“Ami komunidade Suku Ainaro Vila pronto atu oferese rai hodi halo konstrusaun ba Ofisial Polisia Suku ne’ebe mak servisu hamutuk ho ami hodi bele mantein paz no estabilidade iha ami nia suku rasik.”

Xefe Suku Agapito lori nia komunidade nia naran agradese ba Komandante Jeral Komisariu Julio Hornay tamba durante ukun-an, laiha governante no ukun nain ruma mak vizita iha sira nia suku, foin Komandante Jeral PNTL mak ba vizita iha ira nia suku.

Iha parte seluk, Xefe Suku Agapito mos aprezenta katak, kazu krime iha sira nia suku menus tamba komunidade rasik mak koopera diak tebes ho polisia liu-liu OPS, tamba ne’e nia mos agradese ba PNTL tamba bele koloka nia membru OPS ba iha sira nia suku hodi bele fo apoiu ba Xefe suku no komunidade ne’ebe hela iha suku refere.

Iha fatin hanesan, Komandante Jeral PNTL, Komisariu Julio da Costa Hornay hateten, nia sente orgullu tebes tamba komunidade Suku Ainaro Vila ho inisiativa no komitmentu atu oferese rai ba PNTL hodi halo konstrusaun uma ba OPS, no hein katak OPS ho Xefe Suku no komunidade tomak iha suku refere bele servisu hamutuk diak liu tan hodi bele reduz numeru krime iha Munisipiu Ainaro.

Entertantu Komandante Jeral nia vizita ba Suku ne’e akompaña husi Komandante PNTL Munisipiu 12, Xefe Departamentu Polisia Komunitaria Nasional, Komandante PNTL Munisipiu Ainaro, Xefe programa HAKOHAK husi Fundasaun Ázia, Reprezentante Administrador Munisipiu Ainaro ne’ebe simu ho lisan tradisional Ainaro nian, bidu no tebe husi labarik no ferik katuas sira husi Suku Ainaro Vila. Media PNTL.

Dili- Prosesu Ezekuasaun Orsamentu Jeral Estadu (OJE) tinan fiskal 2015 iha Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) atinze ona pursentu 100.

Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hatete, ezekusaun OJE 2015 iha PNTL hotu tiha ona.

Entertantu parte balu konsidera ezekusaun orsamentu ne’e hanesan atu gasta deit, maibe ladun iha rezultadu ne’ebe maka hatudu kualidade no avansadu. Tinan-tinan mak kondisaun PNTL ne’e nafatin hela deit.

“Ita bele dehan ezekusaun orsamentu ami nian 100% tanba ita nia osan la fila ba kofre Estadu nian,” hatete Komandante Faustino ba jornalista sira iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli, Segunda (21/12).

Orsamentu ne’ebe maka alokadu ba PNTL iha tinan 2015 hamutuk milaun US $ 27,963 no konsege ezekutadu.

OJE 2016 nian ne’ebe aloka ba PNTL hamutuk milaun US$ 28,931 fahe ba salariu vensimentu hamutuk milaun US$ 13,393, bens no servisu milaun US$ 14,874, kapital minor milaun US$ 656 no kapital dezenvolvimentu hamutuk milaun US$ 8. Fonte: Timor Post, Edisaun Tersa 22 Dezembru 2015.

Ainaro– Governu Nova Zelandia liu husi TLCPP (Timor Leste Community Police Program) ne’ebe durante ne’e fo apoiu ba Polisia Nasional Timor Leste iha programa polisiamentu komunitaria (POLKOM) sei prolonga tan to’o tinan 2020.

Augusto Ferreira Soares hanesan Development Program Coordinator husi Embaxada Nova Zelandia iha Timor Leste hateten, objetivu husi apoiu ne’e mak atu dezenvolve no apoiu ba programa polisia komunitaria nian iha baze atu oinsa Timor oan rasik mak bele rezolve nia problema rasik.

“Esforsu ne’ebe durante ne’e Fundasaun Ázia no Governu Nova Zelandia apoiu ba PNTL liu husi polisia komunitaria la’o kapas tamba Governu Nova Zelandia nia hakarak mak Timor oan mak rezolve nia problema rasik diak liu duke ema seluk mak mai rezolve ita nia problema. Tamba Timor oan sira mak hatene nia situasaun, ninia difikuldade, problema saida deit mak iha, ikus mai bele buka nia solusaun hodi bele rezolve rasik,” afirma Augusto Soares hanesan reprezentante Embaxador Nova Zelandia iha Timor Leste bainhira partisipa serimonia Primeiru Sentru Aprendizajen Programa Polisiamentu Komunitaria iha Munisipiu Ainaro iha Salaun Paroquial Ainaro, sesta (18/12/2015).

Reprezentante Embaxador Nova Zelandia ne’e hatutan, governu Nova Zelandia nia apoiu ba polisia komunitaria ba faze primeiru hahú iha tinan 2008-2015, maibe sei kontinua ba faze segundu sei hahú iha 2016-2020.

Augusto Ferreira informa tan katak, programa ne’ebe sira apoiu ba polisia komunitaria durante ne’e mak iha komponente 3 mak hanesan estratejiku, operasaun no formasaun.

Komponente estratejiku mak haree liu ba oinsa dezenvolve politika sira ne’ebe mak bele fo vantajen ba programa polisiamentu komunitaria nian.

Komponente operasaun mak haree liu ba oinsa servisu besik liu ho PNTL hodi implementa servisu polisia komunitaria nian iha baze.

Komponetnte formasaun mak atu hasae kapasidade no koñesimentu individu polisia sira atu oinsa bele ajuda servisu hamutuk ho autoridade lokal sira hodi mantein seguransa iha komunidade nia leet.

Orsamentu ne’ebe mak durante ne’e governu Nova Zelandia apoiu ba programa polisiamentu komunitaria iha faze I ne’ebe hanaran programa pilotu hamutuk 14 milloens Dolar Nova Zelandia, no faze II mak sei aloka tan orsamentu hamutuk 11.9 Milloens Dolar Nova Zelandia.

Entertantu Komandante Jeral PNTL, Komisariu Julio da Costa Hornay agradese ba Governu Nova Zelandia no Fundasaun Ázia ne’ebe durante ne’e fo ona apoiu ba PNTL liu-liu ba polisia komunitaria, apoiu ne’ebe sira fo ajuda tebes servisu polisia nian iha baze, no husu ba membru polisia tomak atu labele depende liu ba apoiu husi doadores sira mak halo servisu, maibe tenke prontu hodi servi nafatin ba komunidade no nasaun, maske ho fasilidade ne’ebe mak mínimu. Média PNTL.

Dili– Komando Jeral Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) husu ba membru Servisu Informasaun Polisia (SIP) atu halo servisu maka’as liu tan nune’e bele halibur informasaun kona ba kriminoju sira ne’ebe maka hakarak kria instabilidade.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten liu husi enkontru ne’ebe maka realija ohin atu halibur membru SIP sira hodi motiva no esplika ba sira kona-ba ejijénsia governu no parlamentu nian oinsa intelijensia bele servisu di’ak liu tan.

“Ha’u halibur sira mai iha ne’e atu orienta sira servisu maka’as liu tan hodi buka informasaun kona-ba ema aat sira ne’ebe maka tama mai ita nia rai hodi hakarak estraga ita nia situasaun seguransa espesial liu ba preparasaun seguransa Natal no Tinan Foun nian,” informa Komisariu Hornay ba jornalista sira hafoin enkontru ho membru SIP iha Kuartel Jeral PNTL, Caicoli-Dili, loron Tersa (22/12). Média PNTL.