Kazu krime Manufahi menus husi 13 Munisipiu

Manufahi_Komandante Jerál Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) Komisariu Júlio Da Costa Hornay apresia servisu Munisipiu Manufahi, tamba numeru Krime menus husi 64 kazus iha teritoriu timor iha tinan 2015.

‘’Ida ne’e hanesan susesu boot ida no susesu ida ne’e la’os PNTL mesak maibe tamba apoiu maximu husi autoridade lokal, hahu husi administrador lokal to’o xefe suku sira, joven sira, no maun veteranus sira inklui organizasaun local sira ne’ebe maka iha Munisipiu Manufahi, imi hotu nia apoiu mak estabilidade no paz bele mosu iha Munisipiu Manufahi,’’. Komisariu hateten wainhira ba partisipa natal Hamutuk iha Munisipiu Manufahi, 4-01-2016.

Komisariu deklara katak iha munisipiu hotu kazu krime sei as, laos katak munisipiu sira seluk servisu ladun diak maibe karakter komunidade no joven sira seidauk iha pasensia konaba moris. Komisariu hateten, Komunidade iha Manufahi sira hatudu duni buat furak ba Ita hotu, hakmatek, hadomi, paz no dame iha rai doben ida Manufahi, tamba ne’e Komandu hakarak kongratula ba imi hotu inklui Membru PNTL Munisipiu hahu husi Nia Komandante to mai nia ofisiais sira hotu.

‘’Hanesan Komandante Jerál Hau hakarak husu nafatin ba imi iha tinan 2016 atu mantein nafatin ida ne’e ho servisu makaas hodi hadia estabilidade iha rai doben ida ne’e para nune’e ita nia ina-aman, ita joven, ita nia povu bele moris hakmatek para sira bele halao sira nia knar lor-loron nian hodi sira bele moris, liu-liu ba ita nia oan sira ne’ebe eskola,buka matenek ba rai ida ne’e ’’ Nia husu ba membru PNTL munisipiu Manufahi atu bele mantein nafatin liña kordenasaun entre Polísia ho lider komunidade sira atu nune’e bele fasil liu ba membru PNTL sira hodi halao servisu ho diak no hetan suksesu.

Seremonia natal hamutuk ne’e hetan partisipasaun maximu husi, Komandante Munisipiu Lautem,Ainaro,no Kovalima inklui lider komunitaria no komunidade sira.

 

PNTL Bandu Joven Sira Hemu Tua Iha Estrada Publiku no Prejepiu

IMG_4737Dili-Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) bandu joven sira atu labele hemu tua iha estrada publiku no prejepiu hodi halo problema no kria inseguransa ba loron boot tinan foun
Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten bandu (proibidu) ba komunidade liu-liu joven sira atu hemu tua iha estrada publiku no prejepiu tanba forsa seguransa sei lao hodi halo patrula no wainhira hetan maka sei kaptura, nia hato’o afirmasaun ne’e ba jornalista sira Kuarta (30/12) iha kuartel jeral PNTL Kaikoli Dili.
Nia reafirmatan katak normalmente familia hamutuk ita selebra loron boot kalan hemu hamutuk maibe iha uma no hemu sente lanu toba, lalika hemu tua iha Estrada tanba forsa seguransa sei lao halo patrula hodi kontrola, proibidu atu hemu tua iha Estrada, prejepiu no fatin publiku sira.
“ Hau husu ba maluk sira atu selebra loron boot ne’e hamutuk ho familia iha uma, hemu ho hakmatek lalika halo problema, iha 31/12 tuku 00:00( tuku 12 loron fahe ba rua) ita hotu basa liman haksolok hodi simu tinan foun no remata ona. Lalika halo problema tun sae hodi ataka malu tanba sei la manan buat ida no dalaruma ataka malu ne’e ita sei ba ho tinan tuan no la goja tinan foun,” dehan lideransa maximu PNTL ne’e.
Iha tinan foun risku no problema barak tanba ne’e PNTL fo avizu ba komunidade liu-liu joven sira atu hakmatek iha sira nia fatin hodi halao aktividade normal mai ita hotu husik tinan 2015 no simu tinan foun 2016, ho ambiente ne’ebe paz no hakmatek. Media PNTL.

PNTL Husu Komunidade no Joven Atu Kontribui Ba Seguransa Hodi Simu Tinan Foun

_MG_9260Dili-Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) husu ba Komunidade no joven sira atu kontribui ba seguransa no moris hakmatek hodi simu tinan foun.
Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay husu ba komunidade liu-liu joven sira atu kopera ba seguransa hodi hakmatek no halo atividade ne’ebe maka relasaun ho tinan foun famutuk ho familia hodi redus problema sira ne’ebe maka mosu iha bairo-bairo no simu tinan foun 2016 ho paz no hakmatek, nia hato’o kestaun ne’e ba jornalista sira Kuarta (30/12) iha nia knaar fatin Kaikoli Dili.
Nia realsatan katak situasaun hakmatek ne’e laos polisia nia responsabilidade deit maibe komunidade hotu ne’ebe moris iha rai timor nia responsabilidade, mai ita hotu hamutuk hodi hatudu ba mundu katak timor foin ukun aan sai husi problema boot ida maibe hatene oinsa dever no responsabilidade nudar sidadaun tanba situasaun ne’ebe hakmatek fo vantajen boot ba ema barak no bele dada investor sira atu mai investe iha rai ne’e nomos governu bele halo dezenvolvimentu iha ambiente ne’ebe diak.
Ba membrus PNTL orientasaun klaru ona ba Komandante Munisipiu no Unidade hotu, iha area juridiku Dili nian, planu operasaun mos preparadu ona atu halo seguransa ba loron boot tinan foun; “ Ohin hau bolu Komandante PNTL Munisipiu Dili no Komandante Unidade Espesial Polisia (UEP) no Servisu Intelijen responsabilija mos ho Komando Jeral nia ekipa ne’ebe maka standbuy,”dehan Hornay.
Iha igreja sira nafatin koloka membrus polisia atu halo seguransa ba sarani sira ne’ebe maka tuir misa tanba hanesan forsa seguransa iha responsabilidade maximu atu asegura seguransa ba tinan foun. PNTL mantein nafatin kontrola hodi tama sai bairu no involve Ofisial Polisia Suku sira hodi hato’o informasaun ba komunidade sira iha suku-suku, nomos seksaun sira ne’ebe maka halo patrula lao ain no ho kareta ohin no aban kalan.
Membrus PNTL ne’ebe maka sei fo seguransa durante loron boot Tinan foun kompostu husi PNTL Munisipiu Dili, UEP no membrus husi Komando jeral fo apoiu ba malu halo vizilansia hodi bele asegura seguransa ba tinan foun. Media PNTL

UPF Tenke Asegura Seguransa Iha Fronteira

IMG_9350Dili- Unidade Polisia Fronteira (UPF) Tenke Asegura Seguransa Iha Fronteira Atu Nune’e Bele Proteje No Salva Goarda Timor-Leste Husi Amiasa Ba Instabilidade.
Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten UPF tenke asegura seguransa iha fronteira ho neon no laran hanesan nain ba rai nune’e labele husik pasu kiik ida ba ema seluk atu tama Tmor-leste komforme sira nia hakarak, nia hato’o kestaun ne’e ba jornalista sira Tersa (29/12) iha nia knaar fatin Kaikoli Dili.
Nia informatan katak atu halao servisu ho diak UPF tenke kuidadu sira nia aan tanba iha Fonteira tentasaun barak dalaruma ema atu tama illegal susar sira hakbesik aan no selu ho osan maibe nudar membru PNTL antes atu simu osan tenke husu ba fuan, neon no laran konaba vantajen no desvanjen ne’ebe maka sei mosu tanba nasaun ne’e sosa ho ran no sofrimentu oi-oin durante luta ba independensia, tanba ne’e labele fo espasu ba ema atu tama arbiru no labele simu osan sigaru ne’ebe maka ema fo tanba han osan ida ne’e mos sei la bokur, la goja buat ruma no dalaruma sei sofre.
Nudar Komandante Jeral “ Hau esplika kedas ba membrus sira iha fronteira ne’ebe maka iha postu por postu, kompania no unidade tanba ne’e fila ba sira nia konsiensia pessoal karik nudar timor oan nia tenke asegura seguransa nasaun,” dehan Hornay.
Durante ne’e PNTL identifika no kaptura sasan no ema barak iha fronteira, iha Komando PNTL postu administrativu Maliana nakonu ho mina no laihatan fatin atu rai agora estadu tenke foti solusaun ruma atu rejolve problema iha neba, tanba ne’e komandante distritu informa ona mai hau atu foti solusaun oinsa no hau informa ba nai ulun sira mina sira ne’e atuhalo nusa hau mos esplika ba membru parlamentu sira katak mina iha eskuadra PNTL Maliana ne’e resin ona maibe mina hirak ne’e atu lori ba ne’ebe, fakar deit, estraga ou oinsa ? presija hatene ida ne’e.
Iha 2016 PNTL sei reuni ho instituisaun relebante ne’ebe maka servisu iha fronteira hanesan UPF, Imigrasaun, Alfandega, Polisia no militar hodi tur hamutuk atu ida-idak hatene nia knaar oinsa maka kopera malu hodi asegura ita nia rai no labele husik ema hatama sasan illegal no la selu taxa nune’e ema buka osan hodi hariku aan no ita nia nasaun kontinua hanesan ne’e tanba ne’e tenke asegura.
Dalaruma liu ba tama fronteira polisia halo cek point hetan tenke lori ba, uluk akontese komforme relatoriu husi komando munisipiu katak iha lista sasan hanesan ne’e maibe depois cek poin identifika sasan ne’ebe tama liu dala rua husi sasan ne’ebe maka iha lista entaun sira lori fila-fali ba prosesu.
Konaba dalan tikus hau la hatene oinsa ita atu asegura PNTL ho fronteira ne’ebe maka luan, no postu distansia 5 to’o 40 KM ne’e oinsa atu kontrola tanba ne’e komunidade iha fronteira mos tenke honestu atu fo informasaun ba UPF sira hodi kaptura, se ita fasilita malu ne’e difisil maibe fila fali ba ema ida-idak nia konsiensia no sentimentu nudar nain ba rai timor ida ne’e tenke konsidera ema ida-idak nia hanoin, se ita hanoin oinsa atu buka moris deit no oinsa bele riku ita nia nasaun atu lori ba ne’ebe. Media PNTL

PNTL Alerta ba isu Issis

IMG_1407Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) alerta ba isu ISSIS ne’ebe maka tuir informasaun husi media Indonezia katak ISSIS tama to’o ona iha Kupang Indonezia.
Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten PNTL halo ona enkontru hodi orienta Servisu Informasaun Polisia (SIP) atu alerta iha fatin ne’ebe maka ema halo movimentu tama sai hanesan Portu Dili, Aeroportu, no fronteira terrestre atu bele monitor no akompana situasaun ne’e no servisu hamutuk ho POLRI atu bele fo informasaun mai PNTL konaba informasaun ISSIS ninian, nia hato’o kestaun ne’e ba jornalista sira Tersa (29/12) iha nia knaar fatin Kaikoli Dili.
Nia informatan katak PNTL hasai ona Diretiva ida hodi alerta komando munisipiu no unidade hotu atu hato’o relatoriu mai Komando Jeral konaba sidadaun estranjeiru ne’ebe maka tama mai Timor-Leste, PNTL prepara mos formulariu ida atu Ofisial Polisia Suku(OPS) sira priense konaba sidadaun estranjeiru nia identidade pessoal, profisaun, objetivu vizita, durasaun tempu hela iha timor no nia vistu pasaporte hodi halo relatoriu atu nune’e fasil identifika.
Polisia toma responsabilidade atu hare kestaun ne’e maibe ami husu sira nia apoia informasaun karik sira diskumfia ema ruma tama iha sira nia suku ou sira hare ho matan ema deskonesidu bele informa mai PNTL atu aproxima lalais no identifika ema ne’e mai husi ne’ebe, ida ne’e maka orientasaun komando nian ba servisu informasaun.
Relasiona ho asuntu ne’e papel OPS no sefe suku sira inportante atu rejistu ema estranjeiru sira ne’ebe maka hela iha sira nia aldeia no suku tanba sira maka halao servisu no moris hamutuk ho komunidade.
Servisu ne’e ionterligadu PNTL ho imigrasaun, alfandega, Servisu Nasional Iintelijensia (SNI) no J2 involve hodi alerta, knaar imigrasaun nian hodi hare dokumentus hanesan pasaporte original ou falsu no wainhira identifika maka imigrasaun fo informasaun ba PNTL. Media PNTL

KOMJER Orienta Bus Nakonu Sai Ona

IMG_0138

Dili– Komandante Jeral (KOMJER) Polisia Nasional Timor Leste (PNTL), Komisariu Julio da Costa Hornay orienta bus sira ne’ebe mak tula pasajeiru kompletu ona na’in 24 sai ona, labele hein tan iha terminal nune’e ema labele sa’e tan.

Nia dehan, nakonu ona labele hein, sai ona nune’e ema labele sa’e tan, tamba tuir estandarte ema na’in 24 deit mak iha kareta ida. Labele liu ida ne’e.

“Imi hatene asidente iha Fatuahi hatudu mai ita. Imi nia kareta kuandu nakonu ona sai labele iha nafatin terminal bolu nafatin Maliana ne’e ema kontinua sa’e,” dehan Julio ba Kondutor bus sira iha Tasi-Tolu, Kuarta (23/12).

Komandante Fitun ida ne’e hatutan, kondutor sira labele hanoin deit ba osan mak boot liu maibe hanoin ba ema nia vida mak importante liu buat hotu, bainhira sai husi Dili ba Maliana, deskansa labele fila kedas ne’e orsida dukur bele hamosu asidente.

“Ita boot sira labele duni deit mak osan maibe hanoin ema ne’ebe mak ita boot sira tula ne’e nia vida mak importante liu. Labele hanoin atu riku lalais osan ne’e sei mai,” dehan Julio hodi fo hanoin ba kondutor bus Maliana nian.

Nia dehan, bainhira hetan bus ruma mak tula ema nakonu polisia ne’ebe mak kolokadu ona sei hatun mesmu iha ai laran, atu nune’e evita asidente trafiku.

Tuir observasaun diáriu ne’e nian katak iha terminal tolu Becora, Hali-laran no Tasi-Tolu polisia tránzitu koloka ona iha ne’eba hodi haree no kontrola bus ne’ebe mak tula pasajeiru liu fali kareta nia forsa. (Fonte: Timor Post Edisaun 28 Dezembru 2015).

UPF fó graduasaun ba membru foun na’in 26

Batugade– membru foun Unidade Patrullamentu Fronteira (UPF) Polisia Nasional Timor Leste hamutuk na’in 26 (ruanulu resin neen) simu graduasaun iha Kuartel UPF Batugade, loron Tersa (22/12/2015) hodi haforsa seguransa iha área fronteira terrestre.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Júlio da Costa Hornay iha nia diskursu hateten atu haforsa seguransa iha área fronteira, presija rekursu umanu ne’ebe sufisiente atu nune’e bele asegura seguransa iha área fronteira terrestre nian.

Komisariu Hornay hatutan, ba membru foun UPF sira ne’ebe simu graduasaun, farda ne’ebe sira hetan la’os fasil maibe liu husi prosesu ne’ebe naruk no ho sira nia kosar ben mak bele hatais farda ne’e, tamba ne’e tenke uza farda ne’e ho responsabilidade no professional.

“Ita boot sira simu boiña hodi hamriik iha oin ne’e atu halo buat ruma karik tenke hanoin katak bainhira ha’u sai Polisia Unidade Fronteira la’os buat fasil, la’os sosa iha merkadu, la’os hili iha dalan maibe imi sosa ho imi nia kosar ben, tamba ne’e labele husik monu arbiru, farda ema hotu la tau maibe ema ne’ebe selesionadu mak tau, no halo juramentu ba bandeira Nasional hodi serví ita nia rain no ita nia povu, no haree sira hotu hanesan iha fatin neebe deit tamba sira mak ita iha,” apela Komandante Jeral Julio.

Hornay mos Husu ba ajente foun sira atu servisu ho fuan ho laran tamba servisu iha fronteira iha área ekonomia nian maibe labele monu ba tentasaun ruma maske ho salariu ne’ebe ki’ik.

Entertantu partisipa iha serimonia graduasaun ba membru foun UPF ne’e mak Komandante UPF, Superintendente Assistente João Sancho Pires, membru UPF, Unidade Maritima inklui Komunidade sira. Média PNTL.

Ema barak sai ona vítima ba sunu fugetes

IMG_2006Dili- Ema barak mak sai ona vítima husi sunu fugetes tamba ne’e Komando Jerál PNTL bandu ba loja sira atu labele fa’an fugetes, karik liu husi inspesaun mak hetan loja sira fa’an fugetes, sei prosesa tuir lei ne’ebe vigora iha Timor Leste.

Sunu fugetes ne’e nia konsekuensia mak balun sai ona vitima hanesan akontesimentu foin lalais ne’e iha Munsipiu Covalima no Manufai ne’ebe rezulta ema nain 7 kanek no uma 7 ahi han mutuk.

“Faktus hatudu katak iha Indonesia ema barak mak sai ona vitima ba fugetes ka petasan. Iha Timor Leste foin lalais ne’e akontese iha Munisipiu Covalima, iha joven nain 7 mak hetan kanek tamba vitima husi sunu fugetes, no iha Munsipiu Manufahi mos akontese sunu fugetes halo ahi han uma 7, iha Munisipiu Dili iha ona informasaun katak ema balun mos sai ona vítima ba sunu fugetes ne’e,” informa Komandante Operasaun Nasional Interinu PNTL Superintendente Natercia Eufrasia Martins liu husi konferensia imprensa ne’ebe mak hala’o hamutuk entre Ministeriu Komersiu Industria no Ambiente no Komando PNTL Munisipiu Dili iha Kuartel Jeral PNTL Caicoli-Dili, loron Kuarta (23/12/2015).

Komandante Natercia Martins hatutan, fugetes nuudar sasan explosive baixa ne’ebe mak baibain ema uza hodi harame eventu sira.

“Komando operasaun nasional, bazeia ba despaixu husi Ministeriu Interior no. 205/CG-PNTL/12/2015 nomos Diretiva Komando Jeral no.03/2015 kona-ba fugetes ka petasan. Fugetes mak material explosivu ne’ebe forma husi pó (powder) ne’ebe falun iha suratahan ka plastiku barak baibain no ninia sumbu. Sasan ida ne’e baibain ema uza hodi harame eventu serimonia sira. Material ida nee konsidera nuudar sasan explosizu baixa (low Explosive).”

Tamba ne’e, PNTL nuudar instituisaun seguransa iha area teritoriu tomak, hakarak apela ba komunidade sira atu labele sunu fugetes, no ba loja sira labele fa’an fugetes, komando sei halo operasaun tama sai loja no bairo hodi kontrola ba ida ne’e tamba sunu fugetes perigu ba ema nia vida. Média PNTL.

PNTL Preokupa komunidade uza prejepiu sai fali Diskoteka

_MG_7437Dili-Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) preokupa ho komunidade sira nia atitude ne’ebe balun uza prejepiu sai fali fatin diskoteka hodi kalan-kalan sempre loke múzika ho lian maka’as hodi perturba ba komunidade sira ne’ebe hela besik nia deskansa.

Liafuan ne’e hato’o husi Superintendente Assitente Antonio da Luz atual Diretor Departamentu Rekursu Umanu Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) baihira partisipa enkontru ho Komandante Operasaun Nasional iha salaun konferensia Kuartel Jeral PNTL, loron Kuarta (23/12/2015).

“Tuir ha’u nia haree durante ne’e komunidade barak liu-liu iha kapital Dili preokupa ba sira ne’ebe mak harii prejepio, tamba harii prejepiu la’os toka muzika Natal nian maibe toka fali muzika ne’ebe ema uza iha diskoteka, muzika ne’e loke ho lian maka’as halo vizinhu sira labele deskansa ho di’ak, tamba ne’e komunidade sira husu ba PNTL atu bele haree mos ba ida ne’e,” informa Sup. Assistente Antonio da Luz.

Iha fatin hanesan, Komandante Operasaun Nasional Interinu PNTL Superintendente Natercia Eufrasia Martins hateten, ida ne’e mos kestaun ida ne’ebe mak PNTL liu-liu parte operasaun atu haree ba ida ne’e.

“Ba kestaun prejepiu, ida ne’e ami sei fo ba Departamentu Polisia Komunitaria Nasional atu bele haree ba ida ne’e, tamba kestaun prejepio ne’e menus ba informasaun tamba ne’e polisia komunitaria nasional no PNTL Munisipiu Dili presija atu fahe informasaun ba komunidade liu-liu juventude sira atu nune’e labele uza prejepiu sai fali fatin diskoteka hodi perturba ema seluk nia deskansa,” afirma Komandante Natercia Martins. Média PNTL.

Komunidade Suku Ainaro Vila prontu oferese rai ba OPS

 

Ainaro– Komunidade husi Suku Ainaro Vila Postu Adminitrativu Ainaro Munisipiu Ainaro pronto atu oferese rai ba Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) atu halo konstrusaun uma própriu ba Ofisial Polisia Suku (OPS) ne’ebe koloka iha sira nia suku.

Lia hirak ne’e hato’o husi Xefe Suku Ainaro Vila Agapito Martins ba Komandante Jeral PNTL, Komisariu Julio da Costa Hornay bainhira vizita Suku Ainaro Vila liu husi programa primeiru sentru aprendizajen polisia komunitaria ne’ebe hala’o iha Munisipiu Ainaro, Sesta (18/12/2012).

“Ami komunidade Suku Ainaro Vila pronto atu oferese rai hodi halo konstrusaun ba Ofisial Polisia Suku ne’ebe mak servisu hamutuk ho ami hodi bele mantein paz no estabilidade iha ami nia suku rasik.”

Xefe Suku Agapito lori nia komunidade nia naran agradese ba Komandante Jeral Komisariu Julio Hornay tamba durante ukun-an, laiha governante no ukun nain ruma mak vizita iha sira nia suku, foin Komandante Jeral PNTL mak ba vizita iha ira nia suku.

Iha parte seluk, Xefe Suku Agapito mos aprezenta katak, kazu krime iha sira nia suku menus tamba komunidade rasik mak koopera diak tebes ho polisia liu-liu OPS, tamba ne’e nia mos agradese ba PNTL tamba bele koloka nia membru OPS ba iha sira nia suku hodi bele fo apoiu ba Xefe suku no komunidade ne’ebe hela iha suku refere.

Iha fatin hanesan, Komandante Jeral PNTL, Komisariu Julio da Costa Hornay hateten, nia sente orgullu tebes tamba komunidade Suku Ainaro Vila ho inisiativa no komitmentu atu oferese rai ba PNTL hodi halo konstrusaun uma ba OPS, no hein katak OPS ho Xefe Suku no komunidade tomak iha suku refere bele servisu hamutuk diak liu tan hodi bele reduz numeru krime iha Munisipiu Ainaro.

Entertantu Komandante Jeral nia vizita ba Suku ne’e akompaña husi Komandante PNTL Munisipiu 12, Xefe Departamentu Polisia Komunitaria Nasional, Komandante PNTL Munisipiu Ainaro, Xefe programa HAKOHAK husi Fundasaun Ázia, Reprezentante Administrador Munisipiu Ainaro ne’ebe simu ho lisan tradisional Ainaro nian, bidu no tebe husi labarik no ferik katuas sira husi Suku Ainaro Vila. Media PNTL.