Komando Jeral PNTL sei distribui Motorijada ba OPS

Komando Jeral Polisia Nasional Timor-Leste sei distribui motorizada Honda Megapro 100 ba membrus Ofisial Polisia Suku (OPS) iha suku ne’ebe izoladu no identifikadu bazeia ba nesesidade OPS atu fasilita sira nia servisu.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten motorizada 100 ne’ebe maka Komando Jeral PNTL sosa ho Orsamentu Jeral Estadu tinan 2015 nian sei distribui ba membru OPS iha suku hotu nune’e bele fasilita sira nia servisu iha komunidade nia leet, nia hato’o kestaun ne’e ba jornalista sira Sexta (23/11) iha Kuartel Jeral PNTL kaikoli Dili.

Nia haktuirtan katak Maske motorizada ne’e sidauk to’o ba membru OPS iha suku 442 maibe Komando Jeral sei kompleta faze por faze.

Motorizada 100 ne’e hatama husi kompania iha semana ne’e nia laran no oras ne’e dadaun sei para hela iha Kuartel Jeral PNTL no sei distribui iha tempu badak nia laran . Media PNTL

Asidente trafiku iha Becora iha hela prosesu investigasaun

Kazu asidente trafiku iha Becora ne’ebe maka akontese iha sabadu dadersan loron 21/11 no rejulta fen ho laen mate iha fatin tanba soke husi kareta fusu oras ne’e dadaun iha hela prosesu invesigasaun.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten kazu asidente trafiku iha Becora kareta fusu ida soke motor ne’ebe halo fen ho laen mate iha fatin oras ne’e dadaun iha hela prosesu investigasaun no lori ona ba Tribunal, Polisia munisipiu Dili prende ona kareta hanesan evidensia no hein prosesu tribunal nian hodi desidi se mak sala no los,”nia hato’o kestaun ne’e ba jornalista sira Segunda (23/11) iha Kuartel jeral PNTL Kaikoli Dili.

Se tribunal desidi katak suspeitu maka sala maka sei tama prijaun bazeia ba pena ne’ebe maka tribunal fo ou la sala depende ba desijaun tribunal tanba nudar autoridade judisiaria sira maka hatene no desidi no ita hein deit desijaun tanba prosesu ona iha sira nia liman.

Bazeia ba informasaun husi Komandante Munisipiu Dili katak kondutor iha hela uma no depende ba mandadu husi tribunal karik atu ba kaer suspeitu maka polisia ba kaer nia lori ba aprezenta aan iha tribunal.

Kazu ne’e nia relatoriu detallu sei prepara hela husi diresaun tranzitu munisipiu Dili hodi entrega ba Komandante Jeral PNTL. Media PNTL

Asidente trafiku iha Becora iha hela prosesu investigasaun

Kazu asidente trafiku iha Becora ne’ebe maka akontese iha Domingo dadersan loron 22/11 no rejulta fen ho laen mate iha fatin tanba soke husi kareta fusu oras ne’e dadaun iha hela prosesu invesigasaun.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten kazu asidente trafiku iha Becora kareta fusu ida soke motor ne’ebe halo fen ho laen mate iha fatin oras ne’e dadaun iha hela prosesu investigasaun no lori ona ba Tribunal, Polisia munisipiu Dili prende ona kareta hanesan evidensia no hein prosesu tribunal nian hodi desidi se mak sala no los,”nia hato’o kestaun ne’e ba jornalista sira Segunda (23/11) iha Kuartel jeral PNTL Kaikoli Dili.

Se tribunal desidi katak suspeitu maka sala maka sei tama prijaun bazeia ba pena ne’ebe maka tribunal fo ou la sala depende ba desijaun tribunal tanba nudar autoridade judisiaria sira maka hatene no desidi no ita hein deit desijaun tanba prosesu ona iha sira nia liman.

Bazeia ba informasaun husi Komandante Munisipiu Dili katak kondutor iha hela uma no depende ba mandadu husi tribunal karik atu ba kaer suspeitu maka polisia ba kaer nia lori ba aprezenta aan iha tribunal.

Kazu ne’e nia relatoriu detallu sei prepara hela husi diresaun tranzitu munisipiu Dili hodi entrega ba Komandante Jeral PNTL. Media PNTL

 

Kazu tiru Joven nain rua iha prosesu investigasaun

Kazu membru Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) Stasaun Kelekai tiru joven nain rua oras ne’e dadaun iha ona prosesu investigasaun iha prokuradoria Distrital Baucau hodi buka hatene motivu akontesementu no se maka sala.

Komandante jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten Komando PNTL hein lia los husi prosesu ne’e no justisa maka sei desidi se maka los no se maka sala; wainhira polisia maka sala nia tenke prontu atu simu konsekuensia sansaun disiplinar tuir regulamentu PNTL nian.

Nia hatutan katak normalmente polisia halo prevensaun ruma tuir regras se joven sira sae motor la uza kapasete nia hapara no husu e hato’o regras tranjitu ou prende motor no ema hodi halo prosesu ba violasaun ne’ebe maka nia halo.

“Hau hanoin hau membru ajente sira ne’ebe koloka iha estasaun kelekai ema sei normal no kumpri nia regras de servisu maibe se membru sira ne’e halo atuasaun la tuir lei maka nudar komandante jeral hau sei foti medidas ba sira,” dehan Hornay Kinta (19/11) iha Kuartel Jeral kaikoli Dili.

Bazeia ba relatoriu husi Komando Munisipiu Dili hateten katak iha akontesementu komandante fo ordem ba nia membrus ba halo atuasaun to’o iha fatin akontesementu atu no problema kalma, maibe joven nain tolu mai sae motor ida deit no la uza kapasete no uza farda artemarsiais no halo aksaun ba polisia tanba ne’e polisia defende nia aan tuir rejime lei uja forsa ninian.

Entretantu antes ne’e Komandante polisia Munisipiu Baucau, Superintendente justino Menezes, afirma antes tiru joven sira ne’e polisia Eskuadra Kelikai ba atua uluk problema entre grupu rua husi suku Baguia, aldeia Saraida ho suku Letemumu postu administrative kelikai nian.

“bainhira polisia eskuadra kelikai ba hakalma tiha situasaun entre joven suku rua nian iha sede suku Letemumu mosu joven nain tolu ho motor ida deit ne’ebe la uja kapasete ho atributu arte-marsiál nian kompletu ne’ebe maka estadu taka tiha ona, dehan Justinu ba jornalista sira iha edifisiu Komando PNTL Baucau, tersa (3/11) semana ne’e.

Xefe polisia Baucau ne’e hatete, joven nain tolu ne’ebe la uza kapasete naran Agostu dos Santos, Sidonio Guterres no Januario dos Santos.

‘Sira nain tolu ba iha fatin problema nian halo provokasaun au mesmu tempu dudu polisia no rasta polisia ninia pistol atu hadau ho manera ida ne’e mak polisia mos uza forsa hodi defende aan hakanek joven nain rua,” dehan Justinho. Media PNTL

 

Polisia Garante Seguransa Lao’s Komete Violensia

Dili: Komisaun B Parlamentu Nasional kestiona makaas ho attitude membru Polisia Nasional Timor-Leste(PNTL) ne’ebe tiru joven nain rua ho pistol.

Prezidente Komisaun B PN, David Diaz Ximenes ‘Mandati’ konsidera atuasaun membru PNTL ne’ebe tiru joven sira ne’e.

Nia esplika katak, hare husi kronolojia ne’ebe akontese iha loron 2 Novembru 2015 ne’e, joven sira ne’e sala duni tanba kontra kodigu Estrada nian tanba nain tolu sa’e motor ida. Maibe lolos polisia tenke hasai sira nia karta hodi aprezenta ba komando konaba hahalok sira ne’e.

“Laiha razaun atu baku ema kuandu ema la halo rezistensia, maibe kuandu halo rezistensia mos iha forum ida para entrega ba iha polisia, tanba polisia maka garante seguransa laos halo fali violensia,” dehan nia iha uma fukun PN horsehik.

Ne’e duni, deputadu David konsidera membru PNTL ne’e salatanba viola rgra kodigu tráfiku nian.

Hato’o keisa ba PN

Iha Tersa (18/11), horsehik, vitima nain rua ne’ebe hetan tiru husi membru PNTL iha suku Letemumu, Kelekai-Baucau, hato’o keisa ba Komisaun B PN asuntu defeza, Seguransa nian.

Vitorino Ximenes nudar aman ba vitima sira, husu ba komisaun B PN atu bele direitu vitima sira nian hodi lori suspeitu ba tuir prosesu justisa ne’ebe iha.

Tuir kronolojia ne’ebe konta husi vitima sira, iha loron 2 Novembru 2015 vitima nain tolu ne’ebe hetan tiru husi membru PNTL sae motor ida deit iha suku Letimumu. Hare ba ida ne’e, membru polisia ida diretamente hapara sira ho motor depois fo basa ba vítima.

Tenta Hadau Pistola

Entretantu antes ne’e Komandante polisia Munisipiu Baucau, Superintendente justino Menezes, afirma antes tiru joven sira ne’e polisia Eskuadra Kelikai ba atua uluk problema entre grupu rua husi suku Baguia, aldeia Saraida ho suku Letemumu postu administrative kelikai nian.

“bainhira polisia eskuadra kelikai ba hakalma tiha situasaun entre joven suku rua nian iha sede suku Letemumu mosu joven nain tolu ho motor ida deit ne’ebe la uja kapasete ho atributu arte-marsiál nian kompletu ne’ebe maka estadu taka tiha ona, dehan Justinu ba jornalista sira iha edifisiu Komando PNTL Baucau, tersa (3/11) semana ne’e.

Xefe polisia Baucau ne’e hatete, joven nain tolu ne’ebe la uza kapasete naran Agostu dos Santos, Sidonio Guterres no Januario dos Santos.

‘Sira nain tolu ba iha ftin problema nian halo provokasaun au mesmu tempu dudu polisia no rasta polisia ninia pistol atu hadau ho manera ida ne’e mak polisia mos uza forsa hodi defende aan hakanek joven nain rua,” dehan Justinho.

Fonte: INDEPENDENTE edisaun 19 Novembru 2015

Membru KRM Nain ida Entrega An

Laga- Komandante Polisia eskuadra Laga, Sargentu Duarte B. Ximenes informa, membru Konselu Revolusaun Maubere(KRM) nain ida ho naran Domingos da Costa, Segunda (10/11) voluntariamente entrega an ba polisia eskuadra Laga liu husi autoridade local.

“Hau fo sai ba publiku katak grupu KRM iha Laga iha nain 8, maibe iha tuku 03:45 maun alin ida naran Domingos da Costa Xavier tinan 54 husi aldeia Samalari voluntariamente entrega aan liu husi ninia Xefi aldeia depois ba Xefi suku, “ informa Duarte B. Ximenes, kuarta (11/11) iha nia servisu fatin.

Prosesu intrega aan ne’e nia parte simu informasaun husi Xefi suku Samalari, depois nia kontinua ba iha suku Samalari hodi lori membru KRM ne’e mai submete iha prosesu investigasaun.

Prosesu investigasaun ne’e agora lao hela, no agora dadaun membru KRM ne’e iha hela edifisiu eskuadra Laga iha seksaun investigasaun ninian hodi kontinua prosesa ba komando PNTL munisipiu Baucau.

Nia hateten katak rajaun membru KRM ne’e entrega aan tanba membru ne’e hatene katak ninia naran iha lista, tanba ne’e nia tenke voluntariamente entrega aan para hodi kumpri saida mak estadu fo tuir lei haruka.

“Ami buka hela identifika no hatene nia lalaok durante akontesementu to’o ita nia maun Mauk Moruk mate no sira nain 7 ne’ebe maka sidauk entrega aan mak hanesan Jose Sunardi, Akai, Alberto Kardoso, Luis, Augusto, Moises no Eusebio, entre sira nain 7 ne’e nain 6 husi suku Saelari no nain ida husi suku Samalari,” informa Komandante.

Komandante Duarte hateten, sei kontinua esforsu atu lori mos membru KRM seluk hodi submete iha prosesu. No garantia ema ida sei la halo intimidasaun, torturasaun ou amiasa ba membru KRM sira tantu ida ne’ebe maka entrega an ona no ba sira ne’ebe maka seidauk entrega an.

Fonte: Timor Post edisaun Kuarta 18 Novembru 2015

Ajente PNTL Nain 21 tuir treinamentu Antes halao knaar iha UPM

Ajente Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) nain 21 ne’ebe maka simu graduasaun iha loron 16 Outubru no simu ordem servisu iha Unidade Polisia Maritima (UPM) tuir treinamentu durante fulan rua hodi hatene klean liutan konaba servisu baziku iha maritima.

Komandante UPM Interinu Inspector Xefi Joᾶo Cesar da Silva hateten treinamentu ne’e ho objektivu atu prepara no kapasita sira ho materia marina nian atu sira iha konesementu ba servisu UPM nian tanba UPM hanesan unidade ne’ebe maka espesializada no nia knaar servisu foka liu ba tasi no servisu iha tasi ho risku ne’ebe boot, Nia hato’o kestaun ne’e iha nia knaar fatin Kuartel jeral UPM Sional Dili foin lalais ne’e.

Nia haktuirtan katak treinamentu ne’e halao durante fulan rua(2) nia laran foka liu konaba treinamentu baziku nani tasi, hafoin kontinua iha aulas ho materia konaba navigasaun (lei aiala), area operasaun ho ro’o kiik, lei internasional maritima nian (Anclos, Aimos, Colas ), servisu iha maritima nian konaba operasaun no administrasaun ho total materia hamutuk 21.

Bazeia ba kurukulu ne’ebe maka iha treinamentu ba membrus foun halao durante fulan rua no ida ne’e sufsiente ba konesementu baziku konaba servisu marina nian atu halao knaar hanesan membru UPM no ba futuru sei dezenvolve to’o fulan tolu ou lima.

Ajente PNTL nain 21 ne’e mai aprejenta aan iha loron 24 fulan Outubru no ami simu sira ho aprezentasaun no hahu fo konesementu ba sira konaba servisu iha area maritima nian konaba area Kuartel Jeral konaba ro’o Luzitania no ro’o MV no iha Portuarea durante loron tolu 24-26, aliende ne’e iha kontinuasaun formasaun durante semana ida nia laran hodi fahe ajente polisia nain 21 ne’e ba grupu hat ho orariu rotativa.

Aliende treinamentu iha rai laran membrus sira mos hetan oportunidade tuir treinamentu iha rai liur liu husi koperasaun no suporta husi nasaun doador sira hanesan Cina, Korea, Australia no Amerika.

Tuir planu ne’ebe maka iha ba futuru sei halo treinamentu fulan neen dala ida ou tinan ida dala ida ne’ebe maka involve membrus senior hotu husi UPM nian husi Sarjentu to’o ajente hodi aprende konaba lei iha area operasaun, administrasaun, prosesu investigasaun wainhira halo kapturasaun, Kodigu Penal, Kodigu Prosesu penal, no oinsa fasilita prosesu ba NID no ba Ministeriu Publiku.

Membrus sira ne’ebe maka tuir treinamentu ho partisipasaun maximu tanba iha tasi risku no amiasa boot ba vida no wainhira la iha partisipsaun maximu entaun perigu no risku boot ba mudansa klima, rai nakdoko, tsunami, anin boot, ondas boot, korente, udan boot.

Hafoin treinamentu membrus foun sira ne’e sei destaka iha Kuartel Jeral UPM no postu UPM foun ne’ebe maka sei estabelese iha tinan 2016 iha Oe-Cuse no Viqueque Beasu ne’ebe maka sei lidera husi Komandante no membrus senior balu.

Antes termina Komandante UPM interinu ne’e fo korajen ba membrus foun sira ho filosofia UPM nian katak: mai iha tasi tenke bokon durante oras 24 nia laran, tenke hatene nani selae ita soe vida ba tasi, ezekuta lei no oprdem, loyal no disiplina e orgulu servisu iha tasi. Media PNTL

 

 

 

 

Estudante UNPAZ termina estajiu iha PNTL

20151113-_MG_8933Estudante finalista husi Universidade da Paz UNPAZ nain 18 ne’ebe maka halo estajiu iha Kuartel Jeral Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) durante fulan ida ohin (13/11) termina sira nia estajiu.

Komandante Interinu Operasaun Superintendente Arquimino Ramos hateten estudante finalista sira ne’e ohin remata ona sira nia estajiu ne’ebe maka sira halo ona durante fulan ida iha PNTL hodi konese besik liutan servisu no knaar polisia nian, nia hato’o lia hirak ne’e iha serimonia despedida ho estudante finalist husi UNPAZ iha Salaun enkontru PNTL Kaikoli Dili.

Nia haktuirtan katak estudante sira antes ne’e hatene deit polisia maka ida ne’ebe halo patrulamentu, Kaptura ema no dala ruma baku ema maibe ho estajiu ne’e bele hatene klean liu polisia ne’e maka ida oinsa no nia lalaok ligasaun ho komunidade, nune’e estudante sira sai hanesan mata dalan bele liga polisia ho publiku diak liutan.

Antes termina Ramos hato’o nia esperansa ba estudante sira “Hau husu ba estudante sira atu aproveta lisaun diak ne’ebe maka aprende iha instituisaun seguransa ne’e bele uza ba sira nia estudu no moris tomak.

Iha okajiaun ne’e Edviges dos Santos lori estajiariu tomak nia naran hato’o agradese ba Komando Jeral PNTL hodi oferese fatin ba sira atu estajiu hodi kompleta sira nia estudu, no lisaun hirak ne’ebe maka ami aprende sai bukae ba ami nia futuru.

Estajiu Pratika Servisu ne’e hanesan kriteriu ida husi universidade nian ba estudante finalista sira depois de sira kompleta sira nia teoria no Estudu Pratika traballu Sosia l(KKN) iha komunidade nia le’et atu kompleta sira nia estudu hodi konese lalaok servisu iha instituisaun ne’ebe sira halo estajiu ba.

Estajiariu hirak ne’e Kompostu husi ema nain 18 husi Fakuldade Ilmu Sosial Humaniora (ISH) Departamentu Relasaun Internasional no halo estajiu iha departamentu Relasaun Internasional PNTL no IMS. Media PNTL

 

Saude PNTL distribui pakote Primeru Sokoru ba Komando PNTL Munisípiu 6

20150914-IMG_8415Dili– Departamentu Saude Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) distribui pakote Primeiru Sokoru ba Komando PNTL Munisipiu 6 hodi bele fo asisténsia emerjénsia ba membru sira.

Xefi Departamentuu Saude PNTL Inspetor Xefe Abilio de Araujo Gonçalves hateten bazeia ba planu ne’ebe maka iha no orsamentu estadu ne’ebe maka aloka ba Komando PNTL sosa pakote ne’e hodi fahe ba Munisipiu ne’ebe maka identifikadu ona iha pessoal saude iha ne’eba.

“Pakote Primeiru Sokoru ne’e iha item 11 (sanulu resin ida) ne’ebe kompostu husi Ligadura, aimoruk betadine, Paracetamol, Antasida no Aimoruk seluk tan atu fo ajuda emerjénsia ba membrus PNTL iha Munisípiu bainhira iha nesesidade urjente,” informa Komandante Saude PNTL Abilio Gonçalves ba jornalista sira hafoin distribui pakote primeiru sokoru ba Komandante Munisipiu sira iha Kuartel Jerál PNTL, Caicoli-Dili, loron Tersa (10/11/15).

Komandante Abilio esplika, Pakote Primeru Sukoru ne’e distribui ba PNTL Munisipiu Lautem, Baucau, Oe-Cusse, Bobonaro, Covalima, Ainaro no Unidade Polisia Maritima. Munisipiu sira ne’ebe maka seidauk simu, tama iha segunda faze bainhira prepara tiha sira nia membru ba servisu saude baziku maka foin entrega pakotu primeru sokoru ba sira.

Pakotu Primeru Sokoru ne’e sei tau iha eskudra Munisipiu no bainhira stock hotu, sira sei halo pedidu mai Komado hodi distribui ba sira. Média PNTL.

Membru PNTL na’in 2 remata kursu iha SEPIMEN POLRI

20150901-_MG_1028Díli– Membru Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) na’in 2 mak hanesan Superintendente Agustinho Gomes no Superintendente João Belo ne’ebe mak hala’o sira nia kursu kona-ba Sekolah Pimpinan Staf dan Perwira Menengga (SEPIMEN POLRI) Indonesia durante fulan sia (9) fila hikas ona mai Timor Leste hodi hala’o sira nia knaar.

Komandante Jerál PNTL Komisáriu Julio da Costa Hornay hateten Komando PNTL agradese tamba membru na’in 2 ne’e bele aumenta sira nia kapasidade liu husi formasaun ida ne’e, nune’e sira fila-fali mai bele tau hamutuk matenek ne’ebe mak sira hetan hodi dezenvolve PNTL sai di’ak liu tan.

“Membru na’in rua ne’e sei hamutuk ho membru PNTL seluk ne’ebe maka antes ne’e tuir ona kursu iha Indonezia, Australia no nasaun seluk tau hamutuk matenek ne’ebe maka sira iha hodi dezenvolve instituisaun seguransa ne’e hodi serví povu no nasaun di’ak liu tan,” informa Komandante Jerál Komisáriu Julio Hornay ba Jornalista sira hafoin enkontru ho Komandante Munisipiu sira iha Kuartel Jerál PNTL, Caicoli-Dili, loron Tersa (10/11/2015).

Entretantu Superintendente Agustinho Gomes hateten material ne’ebe sira aprende iha Sekolah Pimpinan Staf dan Perwira Menengga POLRI mak hanesan: oinsa atu forma staff no komando tátika ba nível komandante, no komandante distritu polisial hodi aprende kona-ba jestaun funsaun polisial inklui jestaun supervizaun no kontrola, jestaun lojístika polisia, jestaun pessoal polisia, jestaun operasaun polisia no seluk tan.

Agustinho sujere ba Komando PNTL atu bele utilija didiak graduadu SESPIMEN POLRI tamba sira aprende lisaun barak durante fulan sia nia laran, tanba ne’e tenke fo konfiansa ba sira atu utilija sira nia kapasidade ho diak atu kontribui hodi dezenvolve instituisaun PNTL sai di’ak.

Iha partisipasaun kursu ne’e Superintendente Agustinho Gomes hetan primeiru lugar ba partisipasaun husi Nasaun seluk iha SESPIMEN POLRI Dekretu 55 hodi hetan taxa no sertifikadu husi KAPOLRI.

Iha tempu hanesan Superintendente João Belo hateten agradese ba Komando PNTL tanba nomeia ona no suporta sira hodi tuir kursu, ida ne’e oportunidade diak atu aprende lisaun barak hodi mai kontribui ba PNTL no prontu atu fahe esperiensia no matenek ne’ebe maka hetan ona.

Atu dezenvolve rekursu humanus iha instituisaun PNTL maka PNTL halo kooperasaun no parseria diak ho parseru sira hanesan TLCPP husi Nova Zelandia, TLPDP husi Australia, Indonezia, Tailandia, no nasaun seluk, kooperasaun hirak ne’e la’o diak, no depende iha área saida maka sira atu fornese. Média PNTL.