PNTL hala’o limpeza iha Semitériu Sta.Cruz

Dili– Ajente rekruta hamutuk na’in 243 Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) akompaña husi polisia Unidade Polísia Fronteira, no Centru Formasaun ba Polisia hala’o limpeza jerál iha Sta.Cruz-Dili (semitériu no estrada) iha loron Kuarta (11/11/2015).

Limpeja jerál ne’e ho nia objetivu atu komemora loron Massakre Sta. Cruz ba dala 24 (ruanulu resin hat) ne’ebe sei selebra iha Díli.

Limeja ne’e dirije direta husi Corpo do Aluno Inspetor Xefe Jose Fraga. Limpeja ne’e hahú husi oras 08.00 to’o remata.

Tuir observasaun média PNTL katak limpeja ne’e la’os ajente rekruta PNTL, instrutór no polisia fronteira maibe iha mos Saneamentu Munisipiu Dili no komunidade liu-liu familia matebian sira ne’ebe mate iha loron 12 Novembru 1991 iha semitériu Sta.Cruz Díli. Média PNTL.

PNTL sei kaptura ba ema ne’ebe sunu paixon iha tempu kalan

IMG_7552Dili-Komando Jerál Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) hasai ona ordem sirkular ba Komandante Munisipiu Dili no Komandante Unidade Espesial Polisia (UEP) atu hala’o patrullamentu rutina iha tempu kalan ba operasaun paixon.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten Komando PNTL hasai ona ordem sirkular ida atu kontrola ema sunu paixon antes Natal no tinan foun , iha tempu hanesan kordena mos ho Ministeriu Komersiu Industria no Ambiente (MCIA) hodi kontrola emprezariu sira ne’ebe maka komesa fa’an paixon.

“Tuir lolos paixon fa’an iha tempu Natal maibe emprezariu no loja na’in sira agora sira fa’an ona, nune’e joven sira ba sosa no halo tarutu iha sidade laran iha tempu kalan, tamba ne’e PNTL sei halo patrulla lor-loron atu bele kontrola buat hirak ne’e no tempu hanesan koordena ho Ministeriu kompetente atu hapara fa’an sasan hirak ne’e iha loja, Ministeriu Komersiu maka fo hatene ba loja na’in sira oinsa maka halo prevensaun ba fa’an sasan hirak ne’e,” informa Komandante Jerál ba jornalista sira hafoin enkontru ho Komandante Munisipiu sira Tersa (10/11/15) iha Kuartel Jeral PNTL Caicoli Dili.

Komisáriu Hornay apela ba komunidade hotu liu-liu ba joven no labarik sira katak ba sé deit mak sunu paixon iha tempu kalan, polisia sei kaptura no halo prosesu tamba halo barullu iha tempu kalan. Média PNTL.

PNTL halo preparasaun ba Komemorasaun tinan 500 Portugés tama Timor-Leste no 28 Novembru

20151015-_MG_4570

Dili– Tersa feira ohin Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) husi estrutura Komando Jerál, Komandante PNTL husi kada Munisipiu, Komandante Unidade no Xefi Departamentu, no Seksaun sira halao enkontru hodi ko’alia kona ba preparasaun PNTL nian ba parada no seguransa iha loron nasional ne’e.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten enkontru ne’e ho nia objetivu atu konvida Komandante Munisipiu hotu mai hodi informa kona-ba preparasaun ba komeorasaun tinan 40 Proklamasaun Independensia 28 Novembru no tinan 500 Portugés tama Timor-leste atu nune’e komandante hotu-hotu bele prepara planu operasaun hodi asegura serimonia importante rua ne’e atu la’o ho diak.

“Liu husi enkontru ne’e Komando husu ba Komandante Munisipiu Oe-Cusse atu elabora sira nia planu seguransa ho di’ak tamba eventu ne’e boot no sei marka prezensa husi konvidadus nasaun viziñu, tamba ne’e presiza prepara seguransa ne’ebe maka di’ak, apoiu seguransa ne’e sei hala’o konjunta entre PNTL ho F-FDTL,” informa Komandante Jerál Julio ba jornalista sira hafoin enkontru iha Salaun Konferensia Kuartel Jeral PNTL, Caicoli-Dili, loron Tersa (10/11/2015).

Hornay hatutan, aliende ne’e enkontru ne’e mos hodi rona informasaun direita husi Komandante Munisipiu sira kona-ba situasaun seguransa em jeral iha kada Munisipiu kona-ba saida maka akontese, kazu hira no sira nia atendementu no atuasaun informa mai komando atu bele elabora informasaun hirak ne’e. Média PNTL.

Intelijénsia PNTL menus ekipamentu Teknolojia

20150818-_MG_9648

Dili– Servisu Intelijénsia Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) sei menus ba ekipamentu Teknolojia modernu hodi monitoriza movimentu kriminozu sira.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten tuir mudansa global oras ne’e dadaun ema monitorza malu uza teknolojia modernu, maibe PNTL rasik seidauk iha ekipamentus teknolojia ne’ebe maka avansadu atu monitor no detekta ema hodi kaer nune’e kriminozu sira kontinua halo movimentu ho livre.

“Kriminozu sira dala ruma avansadu liu polisia, sira iha ekipamentus atu monitor polisia agora iha ne’ebe, grava hotu numeru intelijen nian iha telemovel ou ekipamentus seluk entaun sira hatene movimentu intelijen nian fasil ba kriminozu sira atu subar-an,” afirma Komisáriu Hornay ba jornalista sira iha nia knaar fatin Kuartel Jeral PNTL, Caicoli-Dili, loron Sesta (06/11/2015).

Hornay hatutan, difikuldade hirak ne’e hato’o ona ba parte Governu atu bele haree ba kestaun ne’e.

“Difikuldade ne’e ami hato’o ba governu atu sosa ekipamentus hirak ne’ebe maka presiza hodi fornese ba intelijen sira nune’e bele uza hodi buka tuir kriminozu sira maibe kestaun orsamentu sai failansu atu bele sosa ekipamentus hirak ne’e.”          

Komandante Jeral afirma, ida ne’e laos kompetensia polisia atu prepara ekipamentus hirak ne’e maibe polisia iha atu asegura seguransa no bainhira detekta ona maka polisia halo asaun tamba ne’e Ministeriu ne’ebe maka tutela tenke haree kestaun no preokupasaun hirak ne’e.

Eis Komandante Centru Formasaun ba Polisia ne’e hatutan, iha era globalizasaun buat hotu uza teknolojia avansadu, bainhira ita la iha no aproveita ninia vantajen maka ita sei sai vitima ba teknolojia. Média PNTL.

UPF Covalima no Bobonaro kaptura PSHT na’in 26

UPF-b

Dili– Unidade Polisia Fronteira (UPF) Munisipiu Covalima no Bobonaro kaptura membru arte marsiais Persaudaraan Setia Hati Terate (PSHT) hamutuk na’in 26 (ruanulu resin neen) ne’ebe na’in 12 ho motorizada ultra pasa fronteira Munisipiu Covalima hodi ba sae sabuk iha Indonesia, no na’in 14 ne’ebe fila husi Indonezia hafoin sae sabuk no joven hirak ne’e oras ne’e daudaun tuir hela prosesu justisa iha Prokuradoria Distrital Suai.

“Semana rua liu ba UPF Munisipiu Covalima kaptura membru arte marsiais PSHT na’in 12 ne’ebe maka ultra passa fronteira hodi ba sae sabuk iha Indonezia, no UPF Bobonaro kaptura tan na’in 14 ne’ebe mak fila mai Timor hafoin ba sae sabuk iha Indonezia,” informa Komandante Jeral Komisariu Julio da Costa Hornay ba jornalista sira iha nia knaar fatin Kuartel Jeral PNTL, Caicoli-Dili, loron Sesta (06/11/2015).

Komisáriu Hornay haktuir tan, aliende ne’e husi parte Indonesia mos kaptura joven na’in 13 hodi entrega ba Konsuladu iha Atambua hodi entrega fila-fali mai Timor no joven sira ne’e entrega ona ba Munisipiu Bobonaro hodi lori ba prosesu iha Ministeriu Publiku.

Membru arte marsiais hirak ne’e oras ne’e daudaun lori ona ba prosesu justisa, no desijaun Tribunal fo sira medida koasaun Termu Indentidade Rezidensia (TIR).

Komandante Jerál hatutan, tuir lolos hanesan joven ida ne’ebe maka diak no hadomi nia nasaun tenke kumpri regulamentus no regras hotu ne’ebe maka governu hasai ona, tur hakmatek prepara aan buka servisu hodi haree ninia futuru hodi sai joven ida ne’ebe maka iha valor ba ninia nasaun, selae sai fali hanesan joven ida ne’ebe moris iha nia nasaun maibe la kontribui ba dezenvolvimentu nasaun nian.

“Atu kontribui ba dezenvolvimentu nasaun la’os deit sai polisia, militar, membru governu, emprezariu ou funsionariu maibe tur hakmatek la halo problema, hala’o servisu buka vida moris loron-loron nian, halo toos no natar hodi kuda aihan ida ne’e mos parte ida hodi kontribui ba nasaun, bainhira halo problema maka sei tama ospital, mate (ba Santa Cruz) no tama prijaun.” Média PNTL.

PNTL prontu fo seguransa ba komemorasaun tinan 500 no 28 Novembru

20151015-_MG_4582

Dili– Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) prontu atu asegura seguransa ba serimonia boot komemorasaun tinan 500 (atus lima) Portugés tama Timor Leste no loron proklamasaun Independensia ba dala 40 ne’ebe sei selebra iha Autoridade Rejiaun Espesial Autónomu Oe-Cusse Ambeno nomos iha Dili.

Komandante Jerál PNTL Komisáriu Julio da Costa Hornay hateten Komando PNTL no F-FDTL hasai ona ordem hodi oinsa bele fo seguransa másimu ba eventu boot ne’e liu husi forsa em parada no forsa em seguransa.

“Hanesan seguransa nia misaun klaru, kualker eventu nasional ami prontu fo seguransa, ba 28 Novembru no tinan 500 portuges tama Timor, forsa F-FDTL no PNTL hasai ona ordem atu bele prepara ba seguransa iha eventu boot ne’e, forsa em parada no forsa em seguransa. Ha’u ho Major General halo ona despaixu konjunta atu bele apoiu masimu seguransa ba eventu tinan 500 no 28 Novembru ne’ebe sei halo iha Oe-Cusse nomos iha Dili, ami prontu atu fo seguransa,” afirma Komisáriu Julio Hornay ba jornalista sira iha nia kna’ar fatin Kuartel Jerál PNTL, Caicoli-Dili, loron Sesta (06/11/2015).

Komandante Jerál hatutan, nuudar Timor Oan iha dever másimu atu koopera no fo apoiu ba eventu ne’e, tamba ne’e husu ba komunidade liu-liu ba joven sira tur hakmatek hodi bele kontribui paz no estabilidade atu nune’e eventu ne’e bele la’o ho di’ak.

“Maibe ami mos husu ba komunidade hotu hanesan Timor oan, ita hotu sente katak loron ida ne’e loron ida importante ba ita, entaun ita hotu komemora ho hakmatek, joven sira hotu sente orgullu tamba serimonia ne’e serimonia nasaun nian, ita hotu pertense ba nasaun ne’e ita hotu iha dever másimu atu koopera, atu fo apoiu ba eventu ida ne’e, entaun tuur hakmatek para eventu sira ne’e la’o ho di’ak,” tenik Hornay.

Atu ita nia nasaun moris iha paz no hakmatek nia laran mak Timor nia naran sei morin iha mundu katak kualker eventu ne’ebe halo, la’o ho diak.

“Ita nia naran mos morin iha mundu katak kualker eventu ne’ebe ita halo, halo iha situasaun ne’ebe paz no hakmatek, tamba ne’e husu ba ita hotu atu bele kontribui, kontribui mak ida ne’e, hakmatek para labele hamosu problema, ida ne’e mak kontribuisaun boot ba nasaun hodi asegura paz no estabilidade. Se ita halo problema ita nia naran iha mundu ema dehan Timor oan rasik mak oho malu nafatin, durante 24 anos sira mate barak ona tamba uluk ne’e mate atu liberta rai ida ne’e, maibe agora mate nafatin ne’e atu defende tan saida.”apela Komisariu Julio. Média PNTL.

Membru PNTL ne’ebe sei involve GAM, Komando sei prosesu

TMR_Juramentu Artemarsiais iha Palacio GovernuJuramentu Artemarsiais iha Palacio Governu72

Dili– Tuir informasaun ne’ebe iha katak, problema ne’ebe mak mosu durante loron Finadu, deskonfia mai husi problema entre Grupu Arte Marsiais (GAM) nian, tamba ne’e Komando Jerál informa ba Komandante PNTL Munisipiu ida-idak atu bele identifika ba kestaun ne’e.

Segundu Komandante Jerál PNTL Komisáriu Faustino da Costa hateten, iha isu ka rumoris ne’ebe iha katak, movimentu husi joven sira ne’e, tamba mai husi arte marsiais ne’ebe governu deside taka ona, tamba ne’e Komando jerál orienta nafatin ba komando ida-idak atu halo identifikasaun ba problema ne’e.

“Iha isu no rumoris sira ne’ebe iha katak, movimentu sira ne’e tamba mai husi arte marsiais ne’ebe Governu deside taka ona, tamba ne’e ami sei nafatin orienta ba komando ida-idak atu halo identifikasaun, karik iha movimentu no grupu sira ne’ebe la’o, keta involve mos pesoál membru PNTL, entaun ita haree ba rezolusaun husi Parlamentu Nasional nomos Ministeriu Defeza no Seguransa nian ne’ebe fo sai katak zero tolensaria ba membru PNTL no F-FDTL ne’ebe involve iha arte marisais, signifika katak karik relatoriu sira ne’e mai mak iha membru PNTL balun mak involve iha laran, tenke prosesu,” tenik Komisáriu Faustino ba Jornalista sira iha Kurtel Jerál PNTL, Caicoli-Dili, loron Kuarta (04/11/2015).

Segundu Komandante Jerál akresenta katak, atividade GAM ne’e Governu bandu no taka tiha ona, tamba ne’e laiha tan movimentu ba atividade refere.

“Atu dehan lolos katak atividade ne’e ita nia Governu bandu no taka ona, tamba ne’e laiha tan atividade ne’e, karik iha mak polisia sei atuasaun liu-liu ba membru PNTL ne’ebe karik balun mos sei involve iha laran tenke prosesu,” apela Faustino. Média PNTL.

Kazu insulta polisia iha Quelicai, PNTL Baucau kaptura ona ema na’in 2

20151028-_MG_8328Dili– Durante loron Matebian “Finadu” ne’ebe ema hotu selebra iha ida-idak nia Munisipiu, iha joven balun ne’ebe la’os ba selebra loron finadu ne’e hodi ba vizita nia matebian sira nia rate maibe ba insulta fali polisia iha Eskuadra Quelicai Munisipiu Baucau iha loron 2 Novembru 2015.

Segundu Komandante Jerál Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) Komisáriu Faustino da Costa hateten, iha joven balun ne’ebe iha loron finadu ne’e ba tenta hodi halo insulta ba polisia iha Eskuadra Quelicai maibe Komando PNTL Munisipiu Baucau konsege interven kedas.

“Em jeralmente situasaun jerál durante finadu ne’e la’o di’ak. La afeita ba movimentu ba mai. Maibe iha Munisipiu balun ne’ebe akontese problema ne’ebe ita la espera bele akontese. Ezemplu iha Baucau, iha joven balun ne’ebe tenta ba insulta fali polisia iha eskuadra Quelicai, hanesan mos balun tuda karreta iha parte Vemasse nian, maibe ita nia membru PNTL Batallaun Ordem Públika Munisipiu Baucau rasik tenta hodi halo interven rasik situasaun sira ne’e,” informa Komisáriu Faustino ba jornalista sira iha Kuartel Jerál PNTL, Caicoli-Dili, loron Kuarta (04/11/2015).

Ho akontesimentu ne’e, Komando PNTL Munisipiu Baucau konsege kaptura ona ema na’in 2 (rua) no agora dadaun halo hela prosesu investigasaun ba kazu refere.

Segundu Komandante Jerál hatutan, aliende akontese iha Munisipiu Baucau, iha Munisipiu Dili mos akontese kona-ba asaltu malu entre joven ho joven iha área Bedois Becora nian.

Nune’e mos iha Munisipiu Bobonaro akontese mos joven balun halo movimentu ba mai iha parte Atabae no Balibo nian, maibe bainhira simu informasaun ne’e, Komando Jerál kanaliza no orienta kedas ba komando PNTL Munisipiu Bobonaro no Unidade Patrullamentu Fronteira (UPF) hodi oinsa bele halo movimentu no buka tuir hodi detekta ba joven sira ne’ebe mak halo problema ne’e. Média PNTL.

Zero toleránsia ba membru PNTL ne’ebe la kumpri regras

20150921-_MG_2432Dili– Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) la fo toleransia ba nia membrus ne’ebe maka la kumpri regras servisu no regulamentu dixiplinar ho nia dever hotu iha nia servisu lor-loron nian.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten membru PNTL servisu tuir regras iha Regulamentu Dixiplinar, hakerek dever jeral ualu (8) ne’ebe maka membru PNTL hotu-hotu tenke kumpri hodi hala’o servisu tuir dever no bainhira viola maka iha artigu ida ko’alia kona-ba pena no tenke simu sé mak halo sala.

Komisáriu Hornay, membru ne’ebe maka hetan pena disiplinar, difisil atu tuir prosesu promosaun, prosesu promosaun prioridade liu ba sira ne’ebe maka hala’o knaar ho lolos no atitude ezemplar maka avansa ba oin hodi tuir teste ba promosaun.

“Membrus PNTL ne’ebe maka indisiplinar Komando Jeral halo tranferensia ba postu ne’ebe maka dook, transferensia membru husi postu ou eskuadra ida ba fatin seluk hanesan edukasaun ida atu rekoñese sala hodi halo instrospeksaun ba nia-an, nune’e bele hadi’a nia-an, bainhira membrus ne’e la muda nia hahalok maka pena disiplinar sei boot liu tan, bainhira pena disiplinar sai maka kareira mate katak membru ne’e to’o mate ho deviza ne’ebe iha,” informa Komandante Jerál Julio Hornay ba jornalista sira Kinta (29/10) iha nia knaar fatin Kuartel Jeral Caicoli-Dili.

Hornay hatutan, Komando PNTL hamonu ona pena disiplinar barak ba membru ne’ebe maka la kumpri regras no halo pena demisaun ba membru 100 resin, desde PNTL hamriik membru lubuk ida maka hasai ba vida sivil no iha tempu hanesan ema lubuk ida maka hetan pena disiplinar lor-loron 20, 30, 60, 90 120, 130 no loron 140.

“Bainhira repete dala ida tan maka fila ba uma hala’o ó nia vida normal hanesan ema sivil, nune’e laiha ema ida organiza ó, no laiha regulamentu ida kesi ó, livre la’o ba ne’ebe tuir ó nia gostu, bainhira ó ba baku ema polisia kaer no hatama iha sela, prosesu ba tribunal iha julgamentu maka hetan pena prijaun, entaun ba prijaun Becora,” Tenik Komisáriu .

Komandante fo ezemplu kona-ba halo transferensia ba membru ne’ebe indisiplinar mak ezemplu membru ida iha fronteira maka halo problema tamba dala ruma sente movimentu barak demais no ema tama sai halo nia matan sala entaun Komandante muda nia, se nia ema Baucau transfere nia ba Atsabe, se nia ema Ermera transfere nia ba Uatulari-Viqueque, se nia ema Viqueque transfere nia ba Fatumea-Covalima, nune’e para nia sente katak moris ne’e hanesan ne’e.

Eis Komandante Centru Formasaun ne’e komenta tan katak, membru PNTL sai abut iha nia rai moris fatin maibe bainhira muda fali ba fatin seluk afinal abut laiha entaun iha fatin foun ne’e nia prontu atu servi ema hotu hanesan no tenke konsiente katak hahalok abut ne’e laloos, nudar polisia halo ona juramentu ba bandeira nasional katak tenke hamriik iha klaran haree ema hotu hanesan sé deit maka halo problema tenke atende ho neutru labele halis ba loos ou karuk. Média PNTL.

Informasaun PNTL nian ba públiku, tenke sai husi Komando Jerál

Dili– Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) iha estrutura komunikasaun ida ne’ebe maka organiza atu informasaun ne’ebe maka fo sai ba publiku liu husi media tenke sai husi Komando Jerál atu nune’e labele hamosu konfuzaun.

Komandante Jerál PNTL Komisáriu Julio da Costa Hornay hateten PNTL iha estrutura komunikasaun ida ne’ebe maka tenke organiza, sé maka bele ko’alia no sé maka la presiza ko’alia, atu nune’e komunikasaun komando nian liu husi fatin ida de’it, se bainhira ema hotu bele ko’alia, ne’e la’os komando tamba komando iha Komandante, sub komandante no seksaun atu ko’alia.

Komisáriu Hornay reforsa tan katak bainhira membru PNTL hala’o nia knaar iha baze, tenke hato’o relatoriu ba komando hafoin fo sai informasaun ba Publiku ou Komando maka autoriza atu fo informasaun kona-ba nia servisu la’os membrus hotu hanesan sarjentu ou ajente ida bele ko’alia ba média ne’e la’os organizasaun ida ne’ebe maka organizadu.

“Antes komunika, informasaun hotu tenke mai uluk Komando nune’e komandu hatene atuasaun saida maka la’o no rejultadu saida maka iha, sé ajente ida ko’alia no publika tiha ona iha media hafoin mai konfirma dala barak ha’u dehan deskulpa ha’u seidauk bele ko’alia kona-ba asuntu ida ne’e tanba relatoriu seidauk mai ha’u nia meza maibe media hakerek no publika tiha ona, ha’u preokupa,” esplika Hornay.

Komandante Jerál fó ezemplu sé bainhira ha’u nia sub ordinadu ida halo servisu iha baze hafoin jornalista entrevista no fo sai iha media maibe Komando seidauk hatene tanba seidauk iha relatoriu ba Komando, normalmente jornalista korioju no nia entrevista ona ema ida hakarak konfirma ba Komandante husi komandante ba Ministru seráke informasaun ne’e los ka lae.

Dala barak Servisu Investigasaun Kriminal Nasional (SIKN) fo sai informasaun ba publiku konaba atuasaun ne’ebe maka hala’o tuir lolos nuudar Komandante Jeral ha’u tenke hatene uluk tamba ne’e momentu jornalista sira konfirma ha’u relatoriu seidauk mai ha’u nia meza ha’u presiza telefone fali ba diretor SIK no dehan favor ida antes atu ko’alia relatoriu tenke mai uluk meza Komando.

Komandante hotu-hotu ne’ebe mak servisu iha baze reprejenta Komando Jerál atu servisu hodi atende servisu nesesidade komunidade iha baze tanba Komandante Jerál maka nomeia sira atu halo funsaun servisu iha munisipiu, unidade ou departamentu tanba ne’e tenke relata ninia servisu ba Komando bele liu husi SMS ou telefone direita sei husi fatin dook halo relatoriu eskrita. Média PNTL.