Estudante UNPAZ termina estajiu iha PNTL

20151113-_MG_8933Estudante finalista husi Universidade da Paz UNPAZ nain 18 ne’ebe maka halo estajiu iha Kuartel Jeral Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) durante fulan ida ohin (13/11) termina sira nia estajiu.

Komandante Interinu Operasaun Superintendente Arquimino Ramos hateten estudante finalista sira ne’e ohin remata ona sira nia estajiu ne’ebe maka sira halo ona durante fulan ida iha PNTL hodi konese besik liutan servisu no knaar polisia nian, nia hato’o lia hirak ne’e iha serimonia despedida ho estudante finalist husi UNPAZ iha Salaun enkontru PNTL Kaikoli Dili.

Nia haktuirtan katak estudante sira antes ne’e hatene deit polisia maka ida ne’ebe halo patrulamentu, Kaptura ema no dala ruma baku ema maibe ho estajiu ne’e bele hatene klean liu polisia ne’e maka ida oinsa no nia lalaok ligasaun ho komunidade, nune’e estudante sira sai hanesan mata dalan bele liga polisia ho publiku diak liutan.

Antes termina Ramos hato’o nia esperansa ba estudante sira “Hau husu ba estudante sira atu aproveta lisaun diak ne’ebe maka aprende iha instituisaun seguransa ne’e bele uza ba sira nia estudu no moris tomak.

Iha okajiaun ne’e Edviges dos Santos lori estajiariu tomak nia naran hato’o agradese ba Komando Jeral PNTL hodi oferese fatin ba sira atu estajiu hodi kompleta sira nia estudu, no lisaun hirak ne’ebe maka ami aprende sai bukae ba ami nia futuru.

Estajiu Pratika Servisu ne’e hanesan kriteriu ida husi universidade nian ba estudante finalista sira depois de sira kompleta sira nia teoria no Estudu Pratika traballu Sosia l(KKN) iha komunidade nia le’et atu kompleta sira nia estudu hodi konese lalaok servisu iha instituisaun ne’ebe sira halo estajiu ba.

Estajiariu hirak ne’e Kompostu husi ema nain 18 husi Fakuldade Ilmu Sosial Humaniora (ISH) Departamentu Relasaun Internasional no halo estajiu iha departamentu Relasaun Internasional PNTL no IMS. Media PNTL

 

Saude PNTL distribui pakote Primeru Sokoru ba Komando PNTL Munisípiu 6

20150914-IMG_8415Dili– Departamentu Saude Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) distribui pakote Primeiru Sokoru ba Komando PNTL Munisipiu 6 hodi bele fo asisténsia emerjénsia ba membru sira.

Xefi Departamentuu Saude PNTL Inspetor Xefe Abilio de Araujo Gonçalves hateten bazeia ba planu ne’ebe maka iha no orsamentu estadu ne’ebe maka aloka ba Komando PNTL sosa pakote ne’e hodi fahe ba Munisipiu ne’ebe maka identifikadu ona iha pessoal saude iha ne’eba.

“Pakote Primeiru Sokoru ne’e iha item 11 (sanulu resin ida) ne’ebe kompostu husi Ligadura, aimoruk betadine, Paracetamol, Antasida no Aimoruk seluk tan atu fo ajuda emerjénsia ba membrus PNTL iha Munisípiu bainhira iha nesesidade urjente,” informa Komandante Saude PNTL Abilio Gonçalves ba jornalista sira hafoin distribui pakote primeiru sokoru ba Komandante Munisipiu sira iha Kuartel Jerál PNTL, Caicoli-Dili, loron Tersa (10/11/15).

Komandante Abilio esplika, Pakote Primeru Sukoru ne’e distribui ba PNTL Munisipiu Lautem, Baucau, Oe-Cusse, Bobonaro, Covalima, Ainaro no Unidade Polisia Maritima. Munisipiu sira ne’ebe maka seidauk simu, tama iha segunda faze bainhira prepara tiha sira nia membru ba servisu saude baziku maka foin entrega pakotu primeru sokoru ba sira.

Pakotu Primeru Sokoru ne’e sei tau iha eskudra Munisipiu no bainhira stock hotu, sira sei halo pedidu mai Komado hodi distribui ba sira. Média PNTL.

Membru PNTL na’in 2 remata kursu iha SEPIMEN POLRI

20150901-_MG_1028Díli– Membru Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) na’in 2 mak hanesan Superintendente Agustinho Gomes no Superintendente João Belo ne’ebe mak hala’o sira nia kursu kona-ba Sekolah Pimpinan Staf dan Perwira Menengga (SEPIMEN POLRI) Indonesia durante fulan sia (9) fila hikas ona mai Timor Leste hodi hala’o sira nia knaar.

Komandante Jerál PNTL Komisáriu Julio da Costa Hornay hateten Komando PNTL agradese tamba membru na’in 2 ne’e bele aumenta sira nia kapasidade liu husi formasaun ida ne’e, nune’e sira fila-fali mai bele tau hamutuk matenek ne’ebe mak sira hetan hodi dezenvolve PNTL sai di’ak liu tan.

“Membru na’in rua ne’e sei hamutuk ho membru PNTL seluk ne’ebe maka antes ne’e tuir ona kursu iha Indonezia, Australia no nasaun seluk tau hamutuk matenek ne’ebe maka sira iha hodi dezenvolve instituisaun seguransa ne’e hodi serví povu no nasaun di’ak liu tan,” informa Komandante Jerál Komisáriu Julio Hornay ba Jornalista sira hafoin enkontru ho Komandante Munisipiu sira iha Kuartel Jerál PNTL, Caicoli-Dili, loron Tersa (10/11/2015).

Entretantu Superintendente Agustinho Gomes hateten material ne’ebe sira aprende iha Sekolah Pimpinan Staf dan Perwira Menengga POLRI mak hanesan: oinsa atu forma staff no komando tátika ba nível komandante, no komandante distritu polisial hodi aprende kona-ba jestaun funsaun polisial inklui jestaun supervizaun no kontrola, jestaun lojístika polisia, jestaun pessoal polisia, jestaun operasaun polisia no seluk tan.

Agustinho sujere ba Komando PNTL atu bele utilija didiak graduadu SESPIMEN POLRI tamba sira aprende lisaun barak durante fulan sia nia laran, tanba ne’e tenke fo konfiansa ba sira atu utilija sira nia kapasidade ho diak atu kontribui hodi dezenvolve instituisaun PNTL sai di’ak.

Iha partisipasaun kursu ne’e Superintendente Agustinho Gomes hetan primeiru lugar ba partisipasaun husi Nasaun seluk iha SESPIMEN POLRI Dekretu 55 hodi hetan taxa no sertifikadu husi KAPOLRI.

Iha tempu hanesan Superintendente João Belo hateten agradese ba Komando PNTL tanba nomeia ona no suporta sira hodi tuir kursu, ida ne’e oportunidade diak atu aprende lisaun barak hodi mai kontribui ba PNTL no prontu atu fahe esperiensia no matenek ne’ebe maka hetan ona.

Atu dezenvolve rekursu humanus iha instituisaun PNTL maka PNTL halo kooperasaun no parseria diak ho parseru sira hanesan TLCPP husi Nova Zelandia, TLPDP husi Australia, Indonezia, Tailandia, no nasaun seluk, kooperasaun hirak ne’e la’o diak, no depende iha área saida maka sira atu fornese. Média PNTL.

PNTL hala’o limpeza iha Semitériu Sta.Cruz

Dili– Ajente rekruta hamutuk na’in 243 Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) akompaña husi polisia Unidade Polísia Fronteira, no Centru Formasaun ba Polisia hala’o limpeza jerál iha Sta.Cruz-Dili (semitériu no estrada) iha loron Kuarta (11/11/2015).

Limpeja jerál ne’e ho nia objetivu atu komemora loron Massakre Sta. Cruz ba dala 24 (ruanulu resin hat) ne’ebe sei selebra iha Díli.

Limeja ne’e dirije direta husi Corpo do Aluno Inspetor Xefe Jose Fraga. Limpeja ne’e hahú husi oras 08.00 to’o remata.

Tuir observasaun média PNTL katak limpeja ne’e la’os ajente rekruta PNTL, instrutór no polisia fronteira maibe iha mos Saneamentu Munisipiu Dili no komunidade liu-liu familia matebian sira ne’ebe mate iha loron 12 Novembru 1991 iha semitériu Sta.Cruz Díli. Média PNTL.

PNTL sei kaptura ba ema ne’ebe sunu paixon iha tempu kalan

IMG_7552Dili-Komando Jerál Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) hasai ona ordem sirkular ba Komandante Munisipiu Dili no Komandante Unidade Espesial Polisia (UEP) atu hala’o patrullamentu rutina iha tempu kalan ba operasaun paixon.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten Komando PNTL hasai ona ordem sirkular ida atu kontrola ema sunu paixon antes Natal no tinan foun , iha tempu hanesan kordena mos ho Ministeriu Komersiu Industria no Ambiente (MCIA) hodi kontrola emprezariu sira ne’ebe maka komesa fa’an paixon.

“Tuir lolos paixon fa’an iha tempu Natal maibe emprezariu no loja na’in sira agora sira fa’an ona, nune’e joven sira ba sosa no halo tarutu iha sidade laran iha tempu kalan, tamba ne’e PNTL sei halo patrulla lor-loron atu bele kontrola buat hirak ne’e no tempu hanesan koordena ho Ministeriu kompetente atu hapara fa’an sasan hirak ne’e iha loja, Ministeriu Komersiu maka fo hatene ba loja na’in sira oinsa maka halo prevensaun ba fa’an sasan hirak ne’e,” informa Komandante Jerál ba jornalista sira hafoin enkontru ho Komandante Munisipiu sira Tersa (10/11/15) iha Kuartel Jeral PNTL Caicoli Dili.

Komisáriu Hornay apela ba komunidade hotu liu-liu ba joven no labarik sira katak ba sé deit mak sunu paixon iha tempu kalan, polisia sei kaptura no halo prosesu tamba halo barullu iha tempu kalan. Média PNTL.

PNTL halo preparasaun ba Komemorasaun tinan 500 Portugés tama Timor-Leste no 28 Novembru

20151015-_MG_4570

Dili– Tersa feira ohin Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) husi estrutura Komando Jerál, Komandante PNTL husi kada Munisipiu, Komandante Unidade no Xefi Departamentu, no Seksaun sira halao enkontru hodi ko’alia kona ba preparasaun PNTL nian ba parada no seguransa iha loron nasional ne’e.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten enkontru ne’e ho nia objetivu atu konvida Komandante Munisipiu hotu mai hodi informa kona-ba preparasaun ba komeorasaun tinan 40 Proklamasaun Independensia 28 Novembru no tinan 500 Portugés tama Timor-leste atu nune’e komandante hotu-hotu bele prepara planu operasaun hodi asegura serimonia importante rua ne’e atu la’o ho diak.

“Liu husi enkontru ne’e Komando husu ba Komandante Munisipiu Oe-Cusse atu elabora sira nia planu seguransa ho di’ak tamba eventu ne’e boot no sei marka prezensa husi konvidadus nasaun viziñu, tamba ne’e presiza prepara seguransa ne’ebe maka di’ak, apoiu seguransa ne’e sei hala’o konjunta entre PNTL ho F-FDTL,” informa Komandante Jerál Julio ba jornalista sira hafoin enkontru iha Salaun Konferensia Kuartel Jeral PNTL, Caicoli-Dili, loron Tersa (10/11/2015).

Hornay hatutan, aliende ne’e enkontru ne’e mos hodi rona informasaun direita husi Komandante Munisipiu sira kona-ba situasaun seguransa em jeral iha kada Munisipiu kona-ba saida maka akontese, kazu hira no sira nia atendementu no atuasaun informa mai komando atu bele elabora informasaun hirak ne’e. Média PNTL.

Intelijénsia PNTL menus ekipamentu Teknolojia

20150818-_MG_9648

Dili– Servisu Intelijénsia Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) sei menus ba ekipamentu Teknolojia modernu hodi monitoriza movimentu kriminozu sira.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten tuir mudansa global oras ne’e dadaun ema monitorza malu uza teknolojia modernu, maibe PNTL rasik seidauk iha ekipamentus teknolojia ne’ebe maka avansadu atu monitor no detekta ema hodi kaer nune’e kriminozu sira kontinua halo movimentu ho livre.

“Kriminozu sira dala ruma avansadu liu polisia, sira iha ekipamentus atu monitor polisia agora iha ne’ebe, grava hotu numeru intelijen nian iha telemovel ou ekipamentus seluk entaun sira hatene movimentu intelijen nian fasil ba kriminozu sira atu subar-an,” afirma Komisáriu Hornay ba jornalista sira iha nia knaar fatin Kuartel Jeral PNTL, Caicoli-Dili, loron Sesta (06/11/2015).

Hornay hatutan, difikuldade hirak ne’e hato’o ona ba parte Governu atu bele haree ba kestaun ne’e.

“Difikuldade ne’e ami hato’o ba governu atu sosa ekipamentus hirak ne’ebe maka presiza hodi fornese ba intelijen sira nune’e bele uza hodi buka tuir kriminozu sira maibe kestaun orsamentu sai failansu atu bele sosa ekipamentus hirak ne’e.”          

Komandante Jeral afirma, ida ne’e laos kompetensia polisia atu prepara ekipamentus hirak ne’e maibe polisia iha atu asegura seguransa no bainhira detekta ona maka polisia halo asaun tamba ne’e Ministeriu ne’ebe maka tutela tenke haree kestaun no preokupasaun hirak ne’e.

Eis Komandante Centru Formasaun ba Polisia ne’e hatutan, iha era globalizasaun buat hotu uza teknolojia avansadu, bainhira ita la iha no aproveita ninia vantajen maka ita sei sai vitima ba teknolojia. Média PNTL.

UPF Covalima no Bobonaro kaptura PSHT na’in 26

UPF-b

Dili– Unidade Polisia Fronteira (UPF) Munisipiu Covalima no Bobonaro kaptura membru arte marsiais Persaudaraan Setia Hati Terate (PSHT) hamutuk na’in 26 (ruanulu resin neen) ne’ebe na’in 12 ho motorizada ultra pasa fronteira Munisipiu Covalima hodi ba sae sabuk iha Indonesia, no na’in 14 ne’ebe fila husi Indonezia hafoin sae sabuk no joven hirak ne’e oras ne’e daudaun tuir hela prosesu justisa iha Prokuradoria Distrital Suai.

“Semana rua liu ba UPF Munisipiu Covalima kaptura membru arte marsiais PSHT na’in 12 ne’ebe maka ultra passa fronteira hodi ba sae sabuk iha Indonezia, no UPF Bobonaro kaptura tan na’in 14 ne’ebe mak fila mai Timor hafoin ba sae sabuk iha Indonezia,” informa Komandante Jeral Komisariu Julio da Costa Hornay ba jornalista sira iha nia knaar fatin Kuartel Jeral PNTL, Caicoli-Dili, loron Sesta (06/11/2015).

Komisáriu Hornay haktuir tan, aliende ne’e husi parte Indonesia mos kaptura joven na’in 13 hodi entrega ba Konsuladu iha Atambua hodi entrega fila-fali mai Timor no joven sira ne’e entrega ona ba Munisipiu Bobonaro hodi lori ba prosesu iha Ministeriu Publiku.

Membru arte marsiais hirak ne’e oras ne’e daudaun lori ona ba prosesu justisa, no desijaun Tribunal fo sira medida koasaun Termu Indentidade Rezidensia (TIR).

Komandante Jerál hatutan, tuir lolos hanesan joven ida ne’ebe maka diak no hadomi nia nasaun tenke kumpri regulamentus no regras hotu ne’ebe maka governu hasai ona, tur hakmatek prepara aan buka servisu hodi haree ninia futuru hodi sai joven ida ne’ebe maka iha valor ba ninia nasaun, selae sai fali hanesan joven ida ne’ebe moris iha nia nasaun maibe la kontribui ba dezenvolvimentu nasaun nian.

“Atu kontribui ba dezenvolvimentu nasaun la’os deit sai polisia, militar, membru governu, emprezariu ou funsionariu maibe tur hakmatek la halo problema, hala’o servisu buka vida moris loron-loron nian, halo toos no natar hodi kuda aihan ida ne’e mos parte ida hodi kontribui ba nasaun, bainhira halo problema maka sei tama ospital, mate (ba Santa Cruz) no tama prijaun.” Média PNTL.

PNTL prontu fo seguransa ba komemorasaun tinan 500 no 28 Novembru

20151015-_MG_4582

Dili– Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) prontu atu asegura seguransa ba serimonia boot komemorasaun tinan 500 (atus lima) Portugés tama Timor Leste no loron proklamasaun Independensia ba dala 40 ne’ebe sei selebra iha Autoridade Rejiaun Espesial Autónomu Oe-Cusse Ambeno nomos iha Dili.

Komandante Jerál PNTL Komisáriu Julio da Costa Hornay hateten Komando PNTL no F-FDTL hasai ona ordem hodi oinsa bele fo seguransa másimu ba eventu boot ne’e liu husi forsa em parada no forsa em seguransa.

“Hanesan seguransa nia misaun klaru, kualker eventu nasional ami prontu fo seguransa, ba 28 Novembru no tinan 500 portuges tama Timor, forsa F-FDTL no PNTL hasai ona ordem atu bele prepara ba seguransa iha eventu boot ne’e, forsa em parada no forsa em seguransa. Ha’u ho Major General halo ona despaixu konjunta atu bele apoiu masimu seguransa ba eventu tinan 500 no 28 Novembru ne’ebe sei halo iha Oe-Cusse nomos iha Dili, ami prontu atu fo seguransa,” afirma Komisáriu Julio Hornay ba jornalista sira iha nia kna’ar fatin Kuartel Jerál PNTL, Caicoli-Dili, loron Sesta (06/11/2015).

Komandante Jerál hatutan, nuudar Timor Oan iha dever másimu atu koopera no fo apoiu ba eventu ne’e, tamba ne’e husu ba komunidade liu-liu ba joven sira tur hakmatek hodi bele kontribui paz no estabilidade atu nune’e eventu ne’e bele la’o ho di’ak.

“Maibe ami mos husu ba komunidade hotu hanesan Timor oan, ita hotu sente katak loron ida ne’e loron ida importante ba ita, entaun ita hotu komemora ho hakmatek, joven sira hotu sente orgullu tamba serimonia ne’e serimonia nasaun nian, ita hotu pertense ba nasaun ne’e ita hotu iha dever másimu atu koopera, atu fo apoiu ba eventu ida ne’e, entaun tuur hakmatek para eventu sira ne’e la’o ho di’ak,” tenik Hornay.

Atu ita nia nasaun moris iha paz no hakmatek nia laran mak Timor nia naran sei morin iha mundu katak kualker eventu ne’ebe halo, la’o ho diak.

“Ita nia naran mos morin iha mundu katak kualker eventu ne’ebe ita halo, halo iha situasaun ne’ebe paz no hakmatek, tamba ne’e husu ba ita hotu atu bele kontribui, kontribui mak ida ne’e, hakmatek para labele hamosu problema, ida ne’e mak kontribuisaun boot ba nasaun hodi asegura paz no estabilidade. Se ita halo problema ita nia naran iha mundu ema dehan Timor oan rasik mak oho malu nafatin, durante 24 anos sira mate barak ona tamba uluk ne’e mate atu liberta rai ida ne’e, maibe agora mate nafatin ne’e atu defende tan saida.”apela Komisariu Julio. Média PNTL.

Membru PNTL ne’ebe sei involve GAM, Komando sei prosesu

TMR_Juramentu Artemarsiais iha Palacio GovernuJuramentu Artemarsiais iha Palacio Governu72

Dili– Tuir informasaun ne’ebe iha katak, problema ne’ebe mak mosu durante loron Finadu, deskonfia mai husi problema entre Grupu Arte Marsiais (GAM) nian, tamba ne’e Komando Jerál informa ba Komandante PNTL Munisipiu ida-idak atu bele identifika ba kestaun ne’e.

Segundu Komandante Jerál PNTL Komisáriu Faustino da Costa hateten, iha isu ka rumoris ne’ebe iha katak, movimentu husi joven sira ne’e, tamba mai husi arte marsiais ne’ebe governu deside taka ona, tamba ne’e Komando jerál orienta nafatin ba komando ida-idak atu halo identifikasaun ba problema ne’e.

“Iha isu no rumoris sira ne’ebe iha katak, movimentu sira ne’e tamba mai husi arte marsiais ne’ebe Governu deside taka ona, tamba ne’e ami sei nafatin orienta ba komando ida-idak atu halo identifikasaun, karik iha movimentu no grupu sira ne’ebe la’o, keta involve mos pesoál membru PNTL, entaun ita haree ba rezolusaun husi Parlamentu Nasional nomos Ministeriu Defeza no Seguransa nian ne’ebe fo sai katak zero tolensaria ba membru PNTL no F-FDTL ne’ebe involve iha arte marisais, signifika katak karik relatoriu sira ne’e mai mak iha membru PNTL balun mak involve iha laran, tenke prosesu,” tenik Komisáriu Faustino ba Jornalista sira iha Kurtel Jerál PNTL, Caicoli-Dili, loron Kuarta (04/11/2015).

Segundu Komandante Jerál akresenta katak, atividade GAM ne’e Governu bandu no taka tiha ona, tamba ne’e laiha tan movimentu ba atividade refere.

“Atu dehan lolos katak atividade ne’e ita nia Governu bandu no taka ona, tamba ne’e laiha tan atividade ne’e, karik iha mak polisia sei atuasaun liu-liu ba membru PNTL ne’ebe karik balun mos sei involve iha laran tenke prosesu,” apela Faustino. Média PNTL.