Edifisiu Polisia VPU Hetan Inagura

TMR_Operasaun Hanita1169Baucau – Edifisiu sub seksaun Vulneravel Polisia Unit (VPU) hetan inagura husi Komando PNTL Baucau Munisipiu ho Timor Leste Programme Development Police (TLPDP), ne’ebe hetan rehabilitasaun durante fulan ida resin, no edifisiu ne’e uza atu halo tratamentu ne’ebe digno ba vitima violensia bazeia ba jéneru.

“Tamba ne’e mak halo inagurasaun no ao mesmo tempu ami husu agradese ba iha TLPDP ne’ebe bele rehabilita edifisiu sub seksaun VPU nian tamba ho edifisiu foun ne’e bele atende di’ak liu ba kazu” dehan Komandante PNTL Munisipiu Baucau Superintendente Justinho Menezes ba jornalista Timor Post, sesta (23/10/15).

Nia hateten katak, antes loron serimonia, iha loron Kinta Feira dia 22, TLPDP fo mos treinamentu public speaking ba membru Polisia Nasional Timor Leste hamutuk ema nain 30 iha Baucau laran tomak.

Edifisiu ida ne’e maske kiik mais bele ona fasilita membru polisia sira husi seksaun ka sub seksaun, hodi bele halo atendimentu ba vitima sira.

Madalena X. Freitas hanesan Xefe Sub Seksaun Investigasaun Munisipiu Baucau sente kontente ho apoiu TLPDP nian tamba bele inklui fo ajuda sasan hanesan kama toba fatin, kulisaun, sasan halimar labarik nian no ekipamentu dapur nian.

Madalena informa mos katak durante fulan 9 nia laran hahu husi fulan Janeiru to’o mai Setembru kazu violensia bazeia ba jéneru nian hanesan violensia seksual, violensia doméstika, abuzu menor nomos abandonadu rejistu kazu 44, husi 44 kaju ne’e haruka ona ba iha Ministeriu Públiku.

Vitima sira husi kazu 44 ne’e dala ruma ami entrega ba iha uma mahon, dala ruma entrega fali ba iha familia, depende vitima sira nia hakarak, se hakarak fila, ami lori sira fila, mais lakohi fila ami lori sira ba iha uma mahon, husi kazu 44 ne’e balun iha tiha ona Tribunal no balun sei prosesa hela iha Ministeriu Publiku,” hatete Nia.

Hola parte iha serimonia inagurasaun edifisiu ne’e mak reprezentante TLPDP, Komandante PNTL Munisipiu Baucau hamutuk ho ninia Komandante eskuadra 6 no sub seksaun iha Kuartel PNTL Baucau. Fonte : Timor Post Edisaun 29 Outubru 2015.

PNTL sei sosa tan Radio Komunikasaun 100 ba membru PNTL iha Munisipiu 13

IMG_6161

Dili– Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) sei sosa tan radio komuikasaun 100 (atus ida) ba membru PNTL iha Munisipiu 13 nune’e bele kompleta radio ne’ebe maka iha ona hodi fasilita sira nia servisu iha baze.

Komandante Jerál PNTL Komisáriu Julio da Costa Hornay hateten PNTL sei sosa tan ekipamentu Radio Komunikasaun hamutuk 100 atu nune’e bele reforsa tan radio komunikasaun iha Munisipiu nune’e bele hadi’a di’ak liu tan komunikasaun no fasilita servisu PNTL nian,

“Radio Komunikasaun sai hanesan problema ida ba membrus PNTL iha munisipiu, Fronteira, eskuadra no suku tanba radio iha esquadra sira kuaze maioria la funsiona nune’e mos iha unidade UPF la funsiona tanba ne’e iha ona orsamentu ba manutensaun radio no kompania asina ona kontratu .

Komisáriu haktuir tan, aliende sosa Radio Komunikasaun, sei halo manutensaun ba Repiter radio no oinsa atu detekta Signal ou fatin ne’ebe maka di’ak atu koloka antena nomos koloka repiter iha fatin ne’ebe seguru atu ema labele book arbiru.

“Horseik (28/10) kompania kontaktu ona ho parte lojístika PNTL atu halo manutensaun no fo treinamentu ba membrus PNTL iha Seksaun Komunikasaun atu nune’e bele kapasita sira ho diak liu tan nune’e bele koñese diak oinsa halo manutensaun ba radio,” esplika Hornay.

Problema ne’ebe akontese ba radio Komunikasaun tanba repiter , Radio base no radio hand Set iha munisipiu no postu PNTL sira iha hotu maibe la funsiona tanba Repiter la funsiona.

PNTL iha radio ne’ebe maka sosa ho Orsamentu Jeral Estadu, apoiu husi Nasoens Unidas no apoiu husi parseiru sira barak ona maibe problema iha repiter. Média PNTL

Membru PNTL foun ne’ebe koloka iha unidade 3, sei tuir treinamentu espesialidade

20151028-_MG_8328Dili– membru Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) foun ne’ebe mak foin lalais ne’e hetan graduasaun iha Centru Formasaun ba Polisia (CFP) koloka ona ba iha unidade 3, no 13 Munisipiu.

Ba sira ne’ebe mak koloka ba iha unidade 3, hanesan Unidade Espesial Polisia (UEP), Unidade Polisia Maritima (UPM), no Unidade Patrullamentu Fronteira (UPF), sira sei tuir treinamentu báziku espesialidade husi kada unidade.

“Ita koloka ba UPF hetan na’in 26, UPM na’in 20 no UEP hetan na’in 60, restu ba kada Munisipiu na’in 10, maibe ba sira ne’ebe mak ba iha unidade sira tenke tuir tan treinamentu báziku espesialidade nian,” informa Segundu Komandante Jerál PNTL, Komisariu Faustino da Costa ba jornalista sira iha Kuartel Jerál F-FDTL, Fatuhada, Kuarta (28/10/15).

Komisáriu Faustino hatutan, ba sira ne’ebe mak koloka iha unidade sira, ne’e la signifika katak sira sai ona membrus unidades nian, tamba sira tuir treinamentu báziku espesial nian mak la pasa, sira tenke fila fali ba komando hodi koloka fali ba iha munisipiu sira.

“Sira ne’e tenke tuir treinamentu espesialidade durante fulan 3 nia laran. Se ne’e mak nia pasa bele hela iha ne’eba, maibe la pasa ita dada fali ba munisipiu sira ka ba fatin hanesan polisia normal nian,” esplika tan.

Treinamentu espesialidade iha kada unidades, tuir planu sei hahu iha semana ida ne’e nia laran. Média PNTL.

Sosializasaun Lei Komsos, papel média importante ba PNTL ho F-FDTL

Dili– Sekretariu Estadu Komunikasaun Sosial (SEKOMS) halo sosializasaun Lei Komunikasaun Sosial (Komsos) ba Instituisaun Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) no Falintil Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) atu nune’e instituisaun rua ne’e bele kompriende knaar media nian hodi habelar informasaun ba povu.

Sekretariu Estadu Komunikasaun Nelio Isaac Sarmento hateten liu husi sosializasaun ida ne’e maka ekipa SEKOMS bele kompriende lala’ok no implementasaun husi Lei Nu. 5/2014 kona-ba Lei Komunikasaun Sosial ne’ebe promulga husi Prezidente Repúblika iha 13 Novembru 2014, atu regula knaar, dever no direitu jornalista nian.

“Lei Komuniksaun Sosial ne’e fo atensaun maximu ba instituisaun estadu sira tamba sira maka sai parseru importante ba servisu jornalista nian, sosializasaun ne’e hahú ho instituisaun PNTL no F-FDTL tamba servisu jornalista nian barak liu liga ho instituisaun Seguransa no Defeza nia papel nomos intituisaun rua ne’e presiza media atu bele fo sai ka publika informasaun ne’ebe maka iha ligasaun ho PNTL no F-FDTL nia servisu,” informa SEKOMS Nelio Isaac iha abertura sosializasaun lei komunikasaun sosial ba PNTL no F-FDTL iha Kuartel Jerál F-FDTL Fatu-Hada Dili, loron Kuarta (28/10).

Iha oportunidade ne’e Segundu Komandante Jerál PNTL Komisáriu Faustino da Costa hateten PNTL presiza haree no hatene objetivu final husi kada instituisaun nia knaar no funsaun tamba media nia objetivu maka atu habelar informasaun kona-ba servisu ne’ebe mak instituisaun seguransa ne’e hala’o.

Komisáriu Faustino hatutan, liu husi oportunidade ne’e membru PNTL sira ne’ebe maka partisipa bele fahe informasaun ba malu hodi hatene knaar polisia no media nian nune’e bele tau hamutuk atu povu bele hatene.

“Husu ba ofisiais husi PNTL atu aproveta oportunidade ne’e, karik iha dúvidas no kestaun ruma bele levanta kedas iha tempu ida ne’e, atu nune’e hafoin remata bele kompriende didiak nune’e aban bainrua fila ba hala’o servisu ho kooperasaun ne’ebe diak entre jornalista no Polisia,” apela Komandante Faustino.

Entretantu iha okaziaun ne’e Xefe Estado Maior F-FDTL Maijor Jeneral Lere Anan Timur hateten Sosializasaun lei komunikasaun sosial ne’e importante ba F-FDTL, PNTL no Media (jornalista) atu nune’e instituisaun ida-idak bele kompriende atividade no kompetensia atu nune’e labele mosu dezintendementu entre jornalista ho F-FDTL no PNTL hodi hala’o knaar ho profesional.

“Sosializasaun ida ne’e hanesan oportunidade aula ida ba parte hotu nune’e bainhira sira fila husi ne’e bele aprende buat ruma nune’e problema hirak ne’ebe maka mosu antes tamba seidauk hatene no kompriende knaar jornalista nian bele resolve,” afirma Xefe Estado Maior Lere.

Sosializasaun ne’e dirije husi Sekretariu Estadu Komunikasaun Sosial akompaña husi Segundu Komandante Jerál PNTL no Xefe Estado Maior F-FDTL no hetan partisipasaun husi reprezentante Uniaun Europeia, membru PNTL, membru F-FDTL, Asosiasaun Media, Jornalista, Sosiedade Sivil no Konvidadus sira. Média PNTL.

PNTL Baucau sei halo alerta dois

TMR_Operasaun Hanita464

Baucau– Relasiona ho loron boot Finadu, loron 12 Novembru no loron 28 Novembru, Komando PNTL Munisipiu Baucau sei halo alerta dois hodi prevene asidente trafiku.

“Informasaun ida ne’e ha’u apela liu husi jornal ida ne’e para hotu-hotu hola atensaun, tamba besik ona loron boot ne’e nakonu ho atividades, movimentu ita nia komunidades hotu-hotu nian tantu labarik to’o ema boot sei halo movimentu” dehan Komandante Polisia Munisipiu Baucau Superintendente Justino Menezes, sesta (23/10).

Atu implementa alerta dois ne’e, foin lalais iha Komando PNTL Munisipiu Baucau dirije enkontru ida konjuntu, konvida komandante 1 Batallaun F-FDTL, Komandante seksaun polisia militar F-FDTL, Komandante BOP Baucau, Komandante eskuadra ho komandante seksaun sira hotu atu apoiu fo asistensia seguransa ba loron boot sira ne’e.

Iha enkontru ne’e konsege deside ona katak liu-liu atensaun ba transporte publiku, ita nia pasajeiru sira viajen husi Dili mai Baucau, Viqueque no Lautem, ao mesmo tempo husi Viqueque, Lautem, Baucau atu ba Dili tamba durante ne’e akontese asidente makaas loos, halo pasajeiru sira monu husi karreta leten, kareta ho motor sira halai ho velosidade maka’as.

“Tamba ne’e agora dadauk ami nia focus operasaun ba seguransa rodoviaria atu nune’e bele halo reduz ka prevensaun ba asidente, nune’e mos insidente, tamba tuir avaliasaun katak kada tinan loron boot sira ne’e sempre iha insidente ne’ebe mak boot” esplika Komandante.

Eis Komandante PNTL Munisipiu Viqueque ne’e informa mos katak iha mos perturbasaun, danus ka estraga sasan tamba liu husi pesoal ka grupos balun ne’ebe laiha responsabilidade ho ida ne’e mak konvida sira hotu atu mai apoiu durante loron boot ne’e atu alerta dois.

Atu nune’e membrus hotu-hotu preparadu nomos hamutuk ho ita nia forca sira, BOP sira atu aumenta tan volume patrullamentu ho karreta no lao ain, iha mos halo estratejika atu nune’e halo prevensaun ba konflitus ne’ebe mak tinan-tinan sempre mosu hela de’it. Fonte: Timor Post, Edisaun 29 Outubru 2015.

Komando Jeral prepara ba seguransa tinan 500 iha Oe-Cusse

20151015-_MG_4570Dili– Ofisiais Superior husi Komando Jeral Polisia Nasional Timor Leste hala’o reuniaun hodi halo preparasaun kona ba atu asegura seguransa ba serimonia boot komemorasaun tinan 500 (atus lima) no loron proklamasaun independensia 28 Novembru ne’ebe sei selebra iha Zona Espesial Oe-cusse Ambeno fulan Novembru tinan ne’e.

Reuniaun ne’e koalia kona ba kestaun lojistika no operasional nian atu oinsa bele fo apoiu ba Komando PNTL Autoridade Zona Espesial Oe-Cusse atu nune’e bele asegura seguransa durante atividade ba komemorasaun ne’e to’o remata.

Reuniaun ne’e dirije direta husi Komandante Jerál PNTL Komisáriu Julio da Costa Hornay iha salaun konferensia kuartel Jerál PNTL, loron kuarta (28/10/2015).

Partisipa iha reuniaun ne’e mak ofisiais superior hanesan Komandante Operasaun Nasional Interinu, Komandante Servisu Intelijensia Polisia, Komandante Unidade Patrullamentu Fronteira, Diretór Lojistika Nasional, Komandante Justisa, Komandante Interinu Tranzitu no Seguransa Rodoviaria, Komandante Klínika PNTL no seluk tan. Média PNTL.

PNTL sei asegura seguransa durante Loron Matebian

_MG_7263Dili– Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) sei asegura seguransa durante loron matebian (finadu) iha Munisipiu ida-idak.

“Ha’u apela ona ba Komandante PNTL Munisipiu ida-idak atu halo planu de operasaun no patrulla diaria hodi asegura seguransa durante loron matebian nune’e bele halo prevensaun ba problema sira ne’ebe maka iha,” informa Komandante Jerál PNTL, Komisariu Julio da Costa Hornay ba jornalista sira hafoin serimonia abertura kursu formasaun ba ajente rekruta sira iha Centru Formasaun ba Polisia Comoro, Dili loron Tersa (27/10/2015).

Komisáriu hatutan, seguransa la’os responsabilidade PNTL deit ema hotu-hotu tenke kontribui ba paz no estabilidade atu nune’e ema hotu bele moris iha hakmatek laran hodi goza ukun-an ida ne’e.

“Husu ema hotu nia konsiensia atu evita problema tanba bainhira halo problema no oho malu bebeik sei la manan buat ida, iha Independensia nia laran ema hotu tenke goza ukun-an no liberdade atu hala’o moris hodi buka servisu ou eskola la’os oho malu no mate tanba ida ne’e la fo valor ba ema nia moris, bainhira sei moris tenke aproveita hodi halo buat ruma ba ita nia nasaun no ema hotu komprimitidu atu asegura seguransa ba povu no nasaun Timor-Leste,” tenik Hornay. Média PNTL.

PNTL Apela ba motorista hotu atu evita dezastre tráfiku

IMG_7552

Dili– Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) apela ba kondutor motor no kareta sira hotu atu lori kareta ho motor kalma no atensaun atu nune’e bele redus dezastre trafiku durante fulan Novembru no iha selebrasaun loron matebian (Finadu).

Komandante Jerál PNTL Komisáriu Julio da Costa Hornay hateten joven no ema ida-idak tenke kuida nia vida, sae motor no lori transporte tenke tuir regras ne’ebe maka iha hodi nune’e bele evita no redus risku ba dezastre trafiku selae to’o ikus numeru ema mate ba asidente aas iha fim do ano.

Normalmente iha fulan Novembru ita hotu hatene no partisipa i tuir natureza asidente barak maka akontese, tanba ne’e ha’u apela ba ema hotu atu la’o neneik no to’o fatin destinasaun ho saude di’ak, duké hakarak semo lalais maibe la ba uma, para fali iha ospital, Mortuariu ou Santa Cruz,” informa Komisariu Julio Hornay ba jornalista sira hafoin serimonia abertura kursu formasaun ba ajente rekruta sira iha Centru Formasaun ba Polisia Comoro, Dili loron Tersa (27/10/2015).

iha okaziaun ne’e, Komisariu Hornay mos husu ba joven sira atu labele hemu tua lanu mak lori karreta no motor tamba bainhira lanu mak lori transporte sei fo perigu ba ita nia vida.

“Ha’u apela ba joven Timor Oan sira ne’ebe mak gosta hemu tua lanu e depois sa’e no dada motor iha Estrada Publiku to’o ikus tohar no balu lakon vida tenke tau atensaun katak ita nia vida ne’e laiha rezerva no la fa’an iha merkadu, tanba ne’e tenke kuidadu-an,” Julio afirma. Média PNTL.

Ajente Rekruta PNTL na’in 243 hahú Formasaun iha CFP

Dili– Ajente rekruta Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) na’in 243 (atus rua hatnulu resin tolu) ofisialmente hahú formasaun báziku to’o graduasaun durante fulan neen (6) iha Centru Formasaun ba Polisia (CFP) molok sai membru polisia.

“Ohin halo tan abertura ba kuarta kursu (4o) ba ajente rekruta Polisia Nasional Timor-Leste hanesan parte inisiu ida atu hala’o formasaun ba ajentes ba ano letivu 2015/2016,” informa Komandante Interinu CFP Superintendente Assistente Emilio dos Santos iha serimonia abertura formasaun ba ajente rekruta sira iha loron Tersa (27/10) CFP Comoro Dili.

Komandante Emilio hatutan, despaixu husi Komandante Jeral katak iha kuarta kursu ida ne’e rekruta ajente nain 262 maske seidauk kompleta maibe sei iha faze inkorporasaun nia laran iha deit 243 no sira seluk sei halo hela prosesu atu kompleta númeru 262.

Entertantu Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay husu ba ajente rekruta sira atu asegura didiak hodi kumpri regulamentu hotu-hotu ne’ebe maka iha, estuda no treinu maka’as no tenke iha fizika, mentalidade no matenek polisia nian atu bele sai polisia ne’ebe di’ak no afirma iha filera PNTL hodi servi povu no nasaun ida ne’e.

“Iha tinan ida ne’e muda tiha kuríkulu husi tinan ida ba fulan neen tamba ne’e ha’u husu ba imi hotu atu kumpri regulamentu hotu ne’ebe maka aplika ba imi durante iha formasaun, imi seidauk polisia, imi sei rekruta kandidatu polisia no regulamentu ne’ebe maka aplika ba imi regulamentu disiplinar rekruta nian lalika prosesu naruk iha nivel estrutura Centru Formasaun prosesa e elimina no laiha toleransia ba infrasaun disiplinar ne’ebe maka komete husi ajente rekruta sira,” tenik eis Komandante CFP ne’e.

Ho nune’e Komandante Jeral espera katak ajente rekruta sira ne’ebe tuir formasaun ne’e bele to’o graduasaun.

“Hau espera katak imi ne’ebe hamrik iha ne’e no restu mai tan hodi kompleta 262 sei hamrik hanesan ne’e iha loron graduasaun,” Nia afirma.

Iha okajiaun ne’e Segundu Komandante Jerál GNR Maijor Tavares Nunes hateten Instrutores GNR sira sei ajuda, akompaña no fo apoiu bazeia ba pedidu husi PNTL ho orientasaun ne’ebe maka iha hamutuk ho instrutor Timor oan sira.

Formasaun ba ajente rekruta sira kompostu husi formasaun báziku, eskolar no fizika ne’ebe maka sei hala’o iha CFP, formasaun karakteristika sei hala’o iha foho Pilmou Postu Administrativu Bazartete Munisipiu Liquica durante loron tolu.

Serimonia abertura ne’e dirizi husi Komandante Jerál PNTL akompaña husi Komandante Interinu CFP no Segundu Komandante Jeral GNR Maijor Tavares Nunes, reprejentante TLPDP, Instrutores iha CFP, membrus PNTL no ajente rekruta sira. Média PNTL.

Reuniaun MIAI-CPLP ko’alia asuntu importante 4

_MG_7971

Dili– Reuniaun Ministru Interior no Administrasaun Interna Comunidade Países da Língua Portuguesa (MIAI-CPLP) ba dala 4 ne’ebe realiza iha Timor Leste ko’alia asuntu importante 4 mak hanesan polisia, migrasaun, estranjeiru no fronteiras, protesaun sivil no bombeiros.

Serimonia solene ba abertura reuniaun MIAI-CPLP ba dala 4 ne’e loke ofisialmente husi Primeiru Ministru RDTL Rui Maria de Araujo ne’ebe hala’o iha Ministeriu Negosiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK) Praia dos Coqueiros Dili, Segunda (26/10/2015).

Iha serimonia abertura ne’e, Primeiru Ministru Rui Maria de Araujo hateten, asuntu 4 ne’e importante hodi diskute durante iha reuniaun ne’e hodi bele promove no fortalese ba dezenvolvimentu iha ita nia relasaun de kooperasaun.

“Asuntu ne’ebe sei ko’alia iha reuniaun ne’e mak kona-ba polisia, migrasaun, estranjeiru no fronteira, no protesaun sivil no bombeiros mak sei diskute no analiza ba loron ida ne’e, no iha reuniaun ne’e nuudar oportunidade ida ba nasaun membru CPLP sira atu bele promove no fortaleser ba dezenvolvimentu ba ita nia relasaun de kooperasaun,” afirma PM Rui.

Iha fatin hanesan, PM Rui hateten, asuntu kooperasaun seluk ne’ebe entre nasaun CPLP hala’o mak hanesan iha área prevensaun kriminalidade no polisiamentu proximidade, protesaun natureza no ambiente, jestaun sivil no krize, armas no explozivu, investigasaun kriminal, prevensaun no kombate imigrasaun illegal, no tráfiku umanu, observatoriu fluxos migratoriu, no rede feto polisia nuudar area kooperasaun ne’ebe sei fo benefisiu ba ita nia nasaun hotu-hotu bainhira nasaun ida infrenta problema, nasaun seluk sei fo apoiu iha area ne’ebe temi iha leten.

Reuniaun ne’e partisipa husi Ministru Interior no Administrasaun Interna husi nasaun membru CPLP, Eis Presidente Republika Jose Ramos Horta, Ministru Obras Publika Gastão Sousa, Ministru Justisa Ivo Valente, Ministru Koordenador Asuntu Administrasaun Deonisio Babo, Ministru Petroleo Alfredo Pires, Ministra Solidariedade Sosial Isabel Guterres, Ministra Saude Maria do Ceo, Sekretaria Estadu SEM Veneranda Lemos, Xefe Polisia CPLP, Diretores Migrasaun, Protesaun Sivil no Bombeiros. Média PNTL.