Kazu insulta polisia iha Quelicai, PNTL Baucau kaptura ona ema na’in 2

20151028-_MG_8328Dili– Durante loron Matebian “Finadu” ne’ebe ema hotu selebra iha ida-idak nia Munisipiu, iha joven balun ne’ebe la’os ba selebra loron finadu ne’e hodi ba vizita nia matebian sira nia rate maibe ba insulta fali polisia iha Eskuadra Quelicai Munisipiu Baucau iha loron 2 Novembru 2015.

Segundu Komandante Jerál Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) Komisáriu Faustino da Costa hateten, iha joven balun ne’ebe iha loron finadu ne’e ba tenta hodi halo insulta ba polisia iha Eskuadra Quelicai maibe Komando PNTL Munisipiu Baucau konsege interven kedas.

“Em jeralmente situasaun jerál durante finadu ne’e la’o di’ak. La afeita ba movimentu ba mai. Maibe iha Munisipiu balun ne’ebe akontese problema ne’ebe ita la espera bele akontese. Ezemplu iha Baucau, iha joven balun ne’ebe tenta ba insulta fali polisia iha eskuadra Quelicai, hanesan mos balun tuda karreta iha parte Vemasse nian, maibe ita nia membru PNTL Batallaun Ordem Públika Munisipiu Baucau rasik tenta hodi halo interven rasik situasaun sira ne’e,” informa Komisáriu Faustino ba jornalista sira iha Kuartel Jerál PNTL, Caicoli-Dili, loron Kuarta (04/11/2015).

Ho akontesimentu ne’e, Komando PNTL Munisipiu Baucau konsege kaptura ona ema na’in 2 (rua) no agora dadaun halo hela prosesu investigasaun ba kazu refere.

Segundu Komandante Jerál hatutan, aliende akontese iha Munisipiu Baucau, iha Munisipiu Dili mos akontese kona-ba asaltu malu entre joven ho joven iha área Bedois Becora nian.

Nune’e mos iha Munisipiu Bobonaro akontese mos joven balun halo movimentu ba mai iha parte Atabae no Balibo nian, maibe bainhira simu informasaun ne’e, Komando Jerál kanaliza no orienta kedas ba komando PNTL Munisipiu Bobonaro no Unidade Patrullamentu Fronteira (UPF) hodi oinsa bele halo movimentu no buka tuir hodi detekta ba joven sira ne’ebe mak halo problema ne’e. Média PNTL.

Zero toleránsia ba membru PNTL ne’ebe la kumpri regras

20150921-_MG_2432Dili– Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) la fo toleransia ba nia membrus ne’ebe maka la kumpri regras servisu no regulamentu dixiplinar ho nia dever hotu iha nia servisu lor-loron nian.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten membru PNTL servisu tuir regras iha Regulamentu Dixiplinar, hakerek dever jeral ualu (8) ne’ebe maka membru PNTL hotu-hotu tenke kumpri hodi hala’o servisu tuir dever no bainhira viola maka iha artigu ida ko’alia kona-ba pena no tenke simu sé mak halo sala.

Komisáriu Hornay, membru ne’ebe maka hetan pena disiplinar, difisil atu tuir prosesu promosaun, prosesu promosaun prioridade liu ba sira ne’ebe maka hala’o knaar ho lolos no atitude ezemplar maka avansa ba oin hodi tuir teste ba promosaun.

“Membrus PNTL ne’ebe maka indisiplinar Komando Jeral halo tranferensia ba postu ne’ebe maka dook, transferensia membru husi postu ou eskuadra ida ba fatin seluk hanesan edukasaun ida atu rekoñese sala hodi halo instrospeksaun ba nia-an, nune’e bele hadi’a nia-an, bainhira membrus ne’e la muda nia hahalok maka pena disiplinar sei boot liu tan, bainhira pena disiplinar sai maka kareira mate katak membru ne’e to’o mate ho deviza ne’ebe iha,” informa Komandante Jerál Julio Hornay ba jornalista sira Kinta (29/10) iha nia knaar fatin Kuartel Jeral Caicoli-Dili.

Hornay hatutan, Komando PNTL hamonu ona pena disiplinar barak ba membru ne’ebe maka la kumpri regras no halo pena demisaun ba membru 100 resin, desde PNTL hamriik membru lubuk ida maka hasai ba vida sivil no iha tempu hanesan ema lubuk ida maka hetan pena disiplinar lor-loron 20, 30, 60, 90 120, 130 no loron 140.

“Bainhira repete dala ida tan maka fila ba uma hala’o ó nia vida normal hanesan ema sivil, nune’e laiha ema ida organiza ó, no laiha regulamentu ida kesi ó, livre la’o ba ne’ebe tuir ó nia gostu, bainhira ó ba baku ema polisia kaer no hatama iha sela, prosesu ba tribunal iha julgamentu maka hetan pena prijaun, entaun ba prijaun Becora,” Tenik Komisáriu .

Komandante fo ezemplu kona-ba halo transferensia ba membru ne’ebe indisiplinar mak ezemplu membru ida iha fronteira maka halo problema tamba dala ruma sente movimentu barak demais no ema tama sai halo nia matan sala entaun Komandante muda nia, se nia ema Baucau transfere nia ba Atsabe, se nia ema Ermera transfere nia ba Uatulari-Viqueque, se nia ema Viqueque transfere nia ba Fatumea-Covalima, nune’e para nia sente katak moris ne’e hanesan ne’e.

Eis Komandante Centru Formasaun ne’e komenta tan katak, membru PNTL sai abut iha nia rai moris fatin maibe bainhira muda fali ba fatin seluk afinal abut laiha entaun iha fatin foun ne’e nia prontu atu servi ema hotu hanesan no tenke konsiente katak hahalok abut ne’e laloos, nudar polisia halo ona juramentu ba bandeira nasional katak tenke hamriik iha klaran haree ema hotu hanesan sé deit maka halo problema tenke atende ho neutru labele halis ba loos ou karuk. Média PNTL.

Informasaun PNTL nian ba públiku, tenke sai husi Komando Jerál

Dili– Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) iha estrutura komunikasaun ida ne’ebe maka organiza atu informasaun ne’ebe maka fo sai ba publiku liu husi media tenke sai husi Komando Jerál atu nune’e labele hamosu konfuzaun.

Komandante Jerál PNTL Komisáriu Julio da Costa Hornay hateten PNTL iha estrutura komunikasaun ida ne’ebe maka tenke organiza, sé maka bele ko’alia no sé maka la presiza ko’alia, atu nune’e komunikasaun komando nian liu husi fatin ida de’it, se bainhira ema hotu bele ko’alia, ne’e la’os komando tamba komando iha Komandante, sub komandante no seksaun atu ko’alia.

Komisáriu Hornay reforsa tan katak bainhira membru PNTL hala’o nia knaar iha baze, tenke hato’o relatoriu ba komando hafoin fo sai informasaun ba Publiku ou Komando maka autoriza atu fo informasaun kona-ba nia servisu la’os membrus hotu hanesan sarjentu ou ajente ida bele ko’alia ba média ne’e la’os organizasaun ida ne’ebe maka organizadu.

“Antes komunika, informasaun hotu tenke mai uluk Komando nune’e komandu hatene atuasaun saida maka la’o no rejultadu saida maka iha, sé ajente ida ko’alia no publika tiha ona iha media hafoin mai konfirma dala barak ha’u dehan deskulpa ha’u seidauk bele ko’alia kona-ba asuntu ida ne’e tanba relatoriu seidauk mai ha’u nia meza maibe media hakerek no publika tiha ona, ha’u preokupa,” esplika Hornay.

Komandante Jerál fó ezemplu sé bainhira ha’u nia sub ordinadu ida halo servisu iha baze hafoin jornalista entrevista no fo sai iha media maibe Komando seidauk hatene tanba seidauk iha relatoriu ba Komando, normalmente jornalista korioju no nia entrevista ona ema ida hakarak konfirma ba Komandante husi komandante ba Ministru seráke informasaun ne’e los ka lae.

Dala barak Servisu Investigasaun Kriminal Nasional (SIKN) fo sai informasaun ba publiku konaba atuasaun ne’ebe maka hala’o tuir lolos nuudar Komandante Jeral ha’u tenke hatene uluk tamba ne’e momentu jornalista sira konfirma ha’u relatoriu seidauk mai ha’u nia meza ha’u presiza telefone fali ba diretor SIK no dehan favor ida antes atu ko’alia relatoriu tenke mai uluk meza Komando.

Komandante hotu-hotu ne’ebe mak servisu iha baze reprejenta Komando Jerál atu servisu hodi atende servisu nesesidade komunidade iha baze tanba Komandante Jerál maka nomeia sira atu halo funsaun servisu iha munisipiu, unidade ou departamentu tanba ne’e tenke relata ninia servisu ba Komando bele liu husi SMS ou telefone direita sei husi fatin dook halo relatoriu eskrita. Média PNTL.

Edifisiu Polisia VPU Hetan Inagura

TMR_Operasaun Hanita1169Baucau – Edifisiu sub seksaun Vulneravel Polisia Unit (VPU) hetan inagura husi Komando PNTL Baucau Munisipiu ho Timor Leste Programme Development Police (TLPDP), ne’ebe hetan rehabilitasaun durante fulan ida resin, no edifisiu ne’e uza atu halo tratamentu ne’ebe digno ba vitima violensia bazeia ba jéneru.

“Tamba ne’e mak halo inagurasaun no ao mesmo tempu ami husu agradese ba iha TLPDP ne’ebe bele rehabilita edifisiu sub seksaun VPU nian tamba ho edifisiu foun ne’e bele atende di’ak liu ba kazu” dehan Komandante PNTL Munisipiu Baucau Superintendente Justinho Menezes ba jornalista Timor Post, sesta (23/10/15).

Nia hateten katak, antes loron serimonia, iha loron Kinta Feira dia 22, TLPDP fo mos treinamentu public speaking ba membru Polisia Nasional Timor Leste hamutuk ema nain 30 iha Baucau laran tomak.

Edifisiu ida ne’e maske kiik mais bele ona fasilita membru polisia sira husi seksaun ka sub seksaun, hodi bele halo atendimentu ba vitima sira.

Madalena X. Freitas hanesan Xefe Sub Seksaun Investigasaun Munisipiu Baucau sente kontente ho apoiu TLPDP nian tamba bele inklui fo ajuda sasan hanesan kama toba fatin, kulisaun, sasan halimar labarik nian no ekipamentu dapur nian.

Madalena informa mos katak durante fulan 9 nia laran hahu husi fulan Janeiru to’o mai Setembru kazu violensia bazeia ba jéneru nian hanesan violensia seksual, violensia doméstika, abuzu menor nomos abandonadu rejistu kazu 44, husi 44 kaju ne’e haruka ona ba iha Ministeriu Públiku.

Vitima sira husi kazu 44 ne’e dala ruma ami entrega ba iha uma mahon, dala ruma entrega fali ba iha familia, depende vitima sira nia hakarak, se hakarak fila, ami lori sira fila, mais lakohi fila ami lori sira ba iha uma mahon, husi kazu 44 ne’e balun iha tiha ona Tribunal no balun sei prosesa hela iha Ministeriu Publiku,” hatete Nia.

Hola parte iha serimonia inagurasaun edifisiu ne’e mak reprezentante TLPDP, Komandante PNTL Munisipiu Baucau hamutuk ho ninia Komandante eskuadra 6 no sub seksaun iha Kuartel PNTL Baucau. Fonte : Timor Post Edisaun 29 Outubru 2015.

PNTL sei sosa tan Radio Komunikasaun 100 ba membru PNTL iha Munisipiu 13

IMG_6161

Dili– Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) sei sosa tan radio komuikasaun 100 (atus ida) ba membru PNTL iha Munisipiu 13 nune’e bele kompleta radio ne’ebe maka iha ona hodi fasilita sira nia servisu iha baze.

Komandante Jerál PNTL Komisáriu Julio da Costa Hornay hateten PNTL sei sosa tan ekipamentu Radio Komunikasaun hamutuk 100 atu nune’e bele reforsa tan radio komunikasaun iha Munisipiu nune’e bele hadi’a di’ak liu tan komunikasaun no fasilita servisu PNTL nian,

“Radio Komunikasaun sai hanesan problema ida ba membrus PNTL iha munisipiu, Fronteira, eskuadra no suku tanba radio iha esquadra sira kuaze maioria la funsiona nune’e mos iha unidade UPF la funsiona tanba ne’e iha ona orsamentu ba manutensaun radio no kompania asina ona kontratu .

Komisáriu haktuir tan, aliende sosa Radio Komunikasaun, sei halo manutensaun ba Repiter radio no oinsa atu detekta Signal ou fatin ne’ebe maka di’ak atu koloka antena nomos koloka repiter iha fatin ne’ebe seguru atu ema labele book arbiru.

“Horseik (28/10) kompania kontaktu ona ho parte lojístika PNTL atu halo manutensaun no fo treinamentu ba membrus PNTL iha Seksaun Komunikasaun atu nune’e bele kapasita sira ho diak liu tan nune’e bele koñese diak oinsa halo manutensaun ba radio,” esplika Hornay.

Problema ne’ebe akontese ba radio Komunikasaun tanba repiter , Radio base no radio hand Set iha munisipiu no postu PNTL sira iha hotu maibe la funsiona tanba Repiter la funsiona.

PNTL iha radio ne’ebe maka sosa ho Orsamentu Jeral Estadu, apoiu husi Nasoens Unidas no apoiu husi parseiru sira barak ona maibe problema iha repiter. Média PNTL

Membru PNTL foun ne’ebe koloka iha unidade 3, sei tuir treinamentu espesialidade

20151028-_MG_8328Dili– membru Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) foun ne’ebe mak foin lalais ne’e hetan graduasaun iha Centru Formasaun ba Polisia (CFP) koloka ona ba iha unidade 3, no 13 Munisipiu.

Ba sira ne’ebe mak koloka ba iha unidade 3, hanesan Unidade Espesial Polisia (UEP), Unidade Polisia Maritima (UPM), no Unidade Patrullamentu Fronteira (UPF), sira sei tuir treinamentu báziku espesialidade husi kada unidade.

“Ita koloka ba UPF hetan na’in 26, UPM na’in 20 no UEP hetan na’in 60, restu ba kada Munisipiu na’in 10, maibe ba sira ne’ebe mak ba iha unidade sira tenke tuir tan treinamentu báziku espesialidade nian,” informa Segundu Komandante Jerál PNTL, Komisariu Faustino da Costa ba jornalista sira iha Kuartel Jerál F-FDTL, Fatuhada, Kuarta (28/10/15).

Komisáriu Faustino hatutan, ba sira ne’ebe mak koloka iha unidade sira, ne’e la signifika katak sira sai ona membrus unidades nian, tamba sira tuir treinamentu báziku espesial nian mak la pasa, sira tenke fila fali ba komando hodi koloka fali ba iha munisipiu sira.

“Sira ne’e tenke tuir treinamentu espesialidade durante fulan 3 nia laran. Se ne’e mak nia pasa bele hela iha ne’eba, maibe la pasa ita dada fali ba munisipiu sira ka ba fatin hanesan polisia normal nian,” esplika tan.

Treinamentu espesialidade iha kada unidades, tuir planu sei hahu iha semana ida ne’e nia laran. Média PNTL.

Sosializasaun Lei Komsos, papel média importante ba PNTL ho F-FDTL

Dili– Sekretariu Estadu Komunikasaun Sosial (SEKOMS) halo sosializasaun Lei Komunikasaun Sosial (Komsos) ba Instituisaun Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) no Falintil Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) atu nune’e instituisaun rua ne’e bele kompriende knaar media nian hodi habelar informasaun ba povu.

Sekretariu Estadu Komunikasaun Nelio Isaac Sarmento hateten liu husi sosializasaun ida ne’e maka ekipa SEKOMS bele kompriende lala’ok no implementasaun husi Lei Nu. 5/2014 kona-ba Lei Komunikasaun Sosial ne’ebe promulga husi Prezidente Repúblika iha 13 Novembru 2014, atu regula knaar, dever no direitu jornalista nian.

“Lei Komuniksaun Sosial ne’e fo atensaun maximu ba instituisaun estadu sira tamba sira maka sai parseru importante ba servisu jornalista nian, sosializasaun ne’e hahú ho instituisaun PNTL no F-FDTL tamba servisu jornalista nian barak liu liga ho instituisaun Seguransa no Defeza nia papel nomos intituisaun rua ne’e presiza media atu bele fo sai ka publika informasaun ne’ebe maka iha ligasaun ho PNTL no F-FDTL nia servisu,” informa SEKOMS Nelio Isaac iha abertura sosializasaun lei komunikasaun sosial ba PNTL no F-FDTL iha Kuartel Jerál F-FDTL Fatu-Hada Dili, loron Kuarta (28/10).

Iha oportunidade ne’e Segundu Komandante Jerál PNTL Komisáriu Faustino da Costa hateten PNTL presiza haree no hatene objetivu final husi kada instituisaun nia knaar no funsaun tamba media nia objetivu maka atu habelar informasaun kona-ba servisu ne’ebe mak instituisaun seguransa ne’e hala’o.

Komisáriu Faustino hatutan, liu husi oportunidade ne’e membru PNTL sira ne’ebe maka partisipa bele fahe informasaun ba malu hodi hatene knaar polisia no media nian nune’e bele tau hamutuk atu povu bele hatene.

“Husu ba ofisiais husi PNTL atu aproveta oportunidade ne’e, karik iha dúvidas no kestaun ruma bele levanta kedas iha tempu ida ne’e, atu nune’e hafoin remata bele kompriende didiak nune’e aban bainrua fila ba hala’o servisu ho kooperasaun ne’ebe diak entre jornalista no Polisia,” apela Komandante Faustino.

Entretantu iha okaziaun ne’e Xefe Estado Maior F-FDTL Maijor Jeneral Lere Anan Timur hateten Sosializasaun lei komunikasaun sosial ne’e importante ba F-FDTL, PNTL no Media (jornalista) atu nune’e instituisaun ida-idak bele kompriende atividade no kompetensia atu nune’e labele mosu dezintendementu entre jornalista ho F-FDTL no PNTL hodi hala’o knaar ho profesional.

“Sosializasaun ida ne’e hanesan oportunidade aula ida ba parte hotu nune’e bainhira sira fila husi ne’e bele aprende buat ruma nune’e problema hirak ne’ebe maka mosu antes tamba seidauk hatene no kompriende knaar jornalista nian bele resolve,” afirma Xefe Estado Maior Lere.

Sosializasaun ne’e dirije husi Sekretariu Estadu Komunikasaun Sosial akompaña husi Segundu Komandante Jerál PNTL no Xefe Estado Maior F-FDTL no hetan partisipasaun husi reprezentante Uniaun Europeia, membru PNTL, membru F-FDTL, Asosiasaun Media, Jornalista, Sosiedade Sivil no Konvidadus sira. Média PNTL.

PNTL Baucau sei halo alerta dois

TMR_Operasaun Hanita464

Baucau– Relasiona ho loron boot Finadu, loron 12 Novembru no loron 28 Novembru, Komando PNTL Munisipiu Baucau sei halo alerta dois hodi prevene asidente trafiku.

“Informasaun ida ne’e ha’u apela liu husi jornal ida ne’e para hotu-hotu hola atensaun, tamba besik ona loron boot ne’e nakonu ho atividades, movimentu ita nia komunidades hotu-hotu nian tantu labarik to’o ema boot sei halo movimentu” dehan Komandante Polisia Munisipiu Baucau Superintendente Justino Menezes, sesta (23/10).

Atu implementa alerta dois ne’e, foin lalais iha Komando PNTL Munisipiu Baucau dirije enkontru ida konjuntu, konvida komandante 1 Batallaun F-FDTL, Komandante seksaun polisia militar F-FDTL, Komandante BOP Baucau, Komandante eskuadra ho komandante seksaun sira hotu atu apoiu fo asistensia seguransa ba loron boot sira ne’e.

Iha enkontru ne’e konsege deside ona katak liu-liu atensaun ba transporte publiku, ita nia pasajeiru sira viajen husi Dili mai Baucau, Viqueque no Lautem, ao mesmo tempo husi Viqueque, Lautem, Baucau atu ba Dili tamba durante ne’e akontese asidente makaas loos, halo pasajeiru sira monu husi karreta leten, kareta ho motor sira halai ho velosidade maka’as.

“Tamba ne’e agora dadauk ami nia focus operasaun ba seguransa rodoviaria atu nune’e bele halo reduz ka prevensaun ba asidente, nune’e mos insidente, tamba tuir avaliasaun katak kada tinan loron boot sira ne’e sempre iha insidente ne’ebe mak boot” esplika Komandante.

Eis Komandante PNTL Munisipiu Viqueque ne’e informa mos katak iha mos perturbasaun, danus ka estraga sasan tamba liu husi pesoal ka grupos balun ne’ebe laiha responsabilidade ho ida ne’e mak konvida sira hotu atu mai apoiu durante loron boot ne’e atu alerta dois.

Atu nune’e membrus hotu-hotu preparadu nomos hamutuk ho ita nia forca sira, BOP sira atu aumenta tan volume patrullamentu ho karreta no lao ain, iha mos halo estratejika atu nune’e halo prevensaun ba konflitus ne’ebe mak tinan-tinan sempre mosu hela de’it. Fonte: Timor Post, Edisaun 29 Outubru 2015.

Komando Jeral prepara ba seguransa tinan 500 iha Oe-Cusse

20151015-_MG_4570Dili– Ofisiais Superior husi Komando Jeral Polisia Nasional Timor Leste hala’o reuniaun hodi halo preparasaun kona ba atu asegura seguransa ba serimonia boot komemorasaun tinan 500 (atus lima) no loron proklamasaun independensia 28 Novembru ne’ebe sei selebra iha Zona Espesial Oe-cusse Ambeno fulan Novembru tinan ne’e.

Reuniaun ne’e koalia kona ba kestaun lojistika no operasional nian atu oinsa bele fo apoiu ba Komando PNTL Autoridade Zona Espesial Oe-Cusse atu nune’e bele asegura seguransa durante atividade ba komemorasaun ne’e to’o remata.

Reuniaun ne’e dirije direta husi Komandante Jerál PNTL Komisáriu Julio da Costa Hornay iha salaun konferensia kuartel Jerál PNTL, loron kuarta (28/10/2015).

Partisipa iha reuniaun ne’e mak ofisiais superior hanesan Komandante Operasaun Nasional Interinu, Komandante Servisu Intelijensia Polisia, Komandante Unidade Patrullamentu Fronteira, Diretór Lojistika Nasional, Komandante Justisa, Komandante Interinu Tranzitu no Seguransa Rodoviaria, Komandante Klínika PNTL no seluk tan. Média PNTL.

PNTL sei asegura seguransa durante Loron Matebian

_MG_7263Dili– Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) sei asegura seguransa durante loron matebian (finadu) iha Munisipiu ida-idak.

“Ha’u apela ona ba Komandante PNTL Munisipiu ida-idak atu halo planu de operasaun no patrulla diaria hodi asegura seguransa durante loron matebian nune’e bele halo prevensaun ba problema sira ne’ebe maka iha,” informa Komandante Jerál PNTL, Komisariu Julio da Costa Hornay ba jornalista sira hafoin serimonia abertura kursu formasaun ba ajente rekruta sira iha Centru Formasaun ba Polisia Comoro, Dili loron Tersa (27/10/2015).

Komisáriu hatutan, seguransa la’os responsabilidade PNTL deit ema hotu-hotu tenke kontribui ba paz no estabilidade atu nune’e ema hotu bele moris iha hakmatek laran hodi goza ukun-an ida ne’e.

“Husu ema hotu nia konsiensia atu evita problema tanba bainhira halo problema no oho malu bebeik sei la manan buat ida, iha Independensia nia laran ema hotu tenke goza ukun-an no liberdade atu hala’o moris hodi buka servisu ou eskola la’os oho malu no mate tanba ida ne’e la fo valor ba ema nia moris, bainhira sei moris tenke aproveita hodi halo buat ruma ba ita nia nasaun no ema hotu komprimitidu atu asegura seguransa ba povu no nasaun Timor-Leste,” tenik Hornay. Média PNTL.