MI Longuinhos asume kna’ar Prezidente ba Reuniaun MIAI-CPLP

_MG_7875

Dili– Ministru Interior (MI) Longuinhos Monteiro asume kna’ar Prezidente ba Reuniaun Ministru Interior no Administrasaun Interna Comunidade Países da Língua Portuguesa (MIAI-CPLP) nian husi Moçambique.

Kna’ar ne’e simu liu husi serimonia solene ba abertura Reuniaun Ministru Interior no Administrasaun Interna Comunidade Países da Língua Portuguesa (CPLP) ba dala 4 ne’ebe realiza iha Ministeriu Negosiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK) Praia dos Coqueiros Dili, loron Segunda (26/10/2015).

“Ida ne’e orgullu ida ba Timor Leste laos ba Ministeriu Interior deit, maibe ba Estadu tomak tamba ita kompriende katak jestaun reuniaun iha nivel Estadu ninian Konsellu Ministru nian, ita nia Governu mak asume responsabilidade hodi nune’e tutela Ministeriu hotu-hotu ne’ebe mak iha Governu nia responsabilidade, prejidi mos reuniaun hanesan ba iha nivel ministeriais,” informa Ministru Interior RDTL Longuinhos Monteiro ba jornalista sira liu husi konferensia imprensa iha MNEK.

Prezidente ba reuniaun MIAI CPLP ne’e hatutan, asume knaar prezidente ne’e hanesan mos ba polisia, Diretores Migrasaun no Bombeiros.

“Nune’e mos iha ámbitu tutela sira nian, reuniaun ba polisia nian, reuniaun ba Diretores Migrasaun nian, ba Protesaun sivil, simultaneamente reuniaun ida ne’e bele dehan reuniaun ida alargada tamba komisaun de peritus no konsellu 3 reuniaun desde loron 4 kotuk mak rezulta ohin dokumentu ida lori mai iha nivel ministeriais hodi aprova.” tenik Longuinhos.

Sai sasin iha entrega kna’ar ne’e mak hanesan Primeiru Ministru RDTL Rui Maria de Araujo ne’ebe ofisialmente loke serimonia solene ne’e, no partisipa husi membru Governu, membru Parlamentu Nasional, Corpus Diplomatiku, Eis Presidente RDTL Dr. Ramos Horta, reprezentante ONG, Ministru Interior no Administrasaun Interna no Xefe Polisia, Migrasaun, Bombeiros husi nasaun membru CPLP, inklui Televizaun Timor Leste halo transmisaun direta no hetan kobertura husi RTP no media Nasional sira iha Dili. Média PNTL.

Ministru Interior husi Nasaun membru CPLP asina akta “Deklarasaun Díli”

_MG_7971

Dili– Ministru Interior husi Nasaun membru Comunidade Países da Língua Portuguesa (CPLP) asina akta “Deklarasaun Díli” ne’ebe koalia kona ba kestaun kooperasaun iha ámbitu polisial nian, nomos partilla responsabilidade atu kontribui ba kazu emerjensia ne’ebe karik membru nasaun CPLP balun infrenta.

Akta Deklarasaun Dili ne’e asina hafoin Reuniaun Ministru Interior no Administrasaun Interna entre nasaun membru CPLP ba dala 4 iha Ministeriu Negosiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK) Praia dos Coqueiros Dili, loron Segunda (26/10/2015).

“Iha reuniaun ne’ebe mak hala’o husi oras 09.00 dader to’o tuku 18.00 resin lorokraik rezulta katak pais hotu-hotu konkorda hodi asina akta “Deklarasaun Dili”, deklarasaun ida ne’ebe Estados membru ninia hodi buka atu reforsa liu tan kestaun de kooperasaun iha ambitu polisial nian, partilla mos responsabilidade husi nasaun membru CPLP atu kontribui ba kazu emerjensia ne’ebe karik nasaun membru CPLP balun infrenta,” informa Ministru Interior RDTL Longuinhos Monteiro ba jornalista sira liu husi konferensia imprensa iha MNEK.

Ministru Longuinhos hatutan, akta deklarasaun Dili ne’e mos koalia kona ba nasaun membru CPLP liu-liu Ministerio Interior no Administrasaun Interna sei uza sítiu (website) ida ne’ebe sei atualiza informasaun ba atividade ne’ebe Ministeriu Interior husi kada nasaun membru CPLP hala’o.

Akta Deklarasaun Dili ne’e asina husi maioria nasaun membru CPLP hamutuk 8 hanesan Portugal, Angola, Cabo Verde, Mocambique, Guinea Bissau, Guinea Equatorial, São Tome e Principe, no Timor Leste, entertantu Brasil mak la asina tamba seidauk hetan koñesimentu husi Ministru Interior Brasil.

Ho nune’e, sei fo tempu loron 30 ba Brasil liu husi ninia reprezentante Embaxador Brasil iha Timor Leste hodi koalia ho sira nia Governu atu nune’e bele haree ba dokumentu Deklarasaun Dili ne’e hodi desidi.

Karik Brasil desidi hodi la asina akta Deklarasaun Dili, Ministru Longuinhos hatan katak, karik Brasil mak la asina la prejudika ba akta deklarasaun ne’e tamba akta ne’e maioria mak asina ona. Média PNTL.

Xefe Polisia CPLP aprezenta situasaun seguransa públika iha nasaun ida-idak

Dili– Xefe Polisia husi Nasaun Membru Comunidade dos Paizes de Lingua Portugesa (CPLP) aprezenta kona-ba situasaun seguransa públika husi nasaun ida-idak nian iha Reuniaun Konsellu Xefe Polisia CPLP ne’ebe hala’o iha Edifisiu CPLP Praias dos Coqueiros-Dili, loron Sesta (23/10/2015).

“Liu husi reuniaun ne’e, nasaun ida-idak aprezenta sira nia situasaun seguransa ne’ebe akontese iha sira nia rain, problema ne’ebe mak sira infrenta hanesan mos problema em jeral nebe’e kada nasaun hasoru, ho nune’e liu husi reuniaun ne’e ami bele diskute oinsa mak bele halo prevensaun ba problema hirak ne’e”.

Afirma Komandante Jerál Polisia Nasional Timor Leste Komisáriu Julio da Costa Hornay ba jornalista sira iha Reuniaun Konsellu Xefe Polisia ne’ebe hala’o iha Edifisiu CPLP Praias dos Coqueiros-Dili.

Komisariu Hornay hatutan, asuntu importante ne’ebe debate iha reuniaun ne’e mak oinsa bele halo prevensaun ba kriminalidade, nomos seguransa rodoviaria, maibe sei halo diskute hafoin mak foti nia konkluzaun hodi hato’o ba Ministru Interior hodi ba halo diskusaun entre Ministerial.

Tuir ajenda, asuntu seluk ne’ebe diskute iha Reuniaun Xefe Polisia CPLP ne’e mak hanesan, aprezenta rezultadu reuniaun komisaun peritos polisia, deklarasaun Maputo iha area polisia nian, análiza sumariu ezekutivu seminariu internasional, análiza modalidade estrutura de kooperasaun entre Estadu membru CPLP, define data no fatin ba realiza XI Reuniaun Konsellu Xefe Polisia CPLP, no análiza no aprovasaun ba sumariu ezekutivu ba reuniaun konsellu ba elaborasaun iha area polisia ba projetu Deklarasaun de Dili.

Komandante Policia ne’ebe halo aprezentasaun kona-ba seguransa públika iha reuniaun ne’e mak Angola, Cabo Verde, Guinea Bissau, Moçambique, Portugal, São Tome e Príncipe, no Timor Leste, enkuantu Brasil no Guinea Equatorial mak la partisipa tamba situasaun iha sira nia nasaun no sira informa ona katak iha reuniaun nivel ministerial mak embaxador sei reprezenta. M

PNTL Prontu Koopera Ho POLRI Fό Treinamentu Asu Buka Droga

_MG_7263

Díli– Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) prontu koopera ho Polisia Repúblika Indonesia (POLRI) hodi simu treinamentu kona-ba “asu buka tuir droga” no mos treinamentu seluk ne’ebe maka iha ligasaun ho polisia nian.

“Ita atu ba tuir treinamentu ne’e laiha problema maibe kestaun ita nian maka kona-ba orsamentu. Ita atu koloka ita nia ema ba tuir treinamentu nian, agora ita husu ema mai fό treinu mos ita presiza apoiu orsamentu nune’e buat hotu bele lao ho diak,” Komandante Jeral PNTL, komisariu Julio da Costa Hornay informa ba jornalista sira iha nia kna’ar fatin, Kuarta (21/10).

Nia hatutan, presiza orsamentu ne’ebe maka sufisiente atu nune’e apar malu hodi bele prosesu treinamentu ne’e lao ho susesu.

Antes ne’e Komandante Kompi Anjing Pelacak POLRI NTT, Sersan Virsensus Leo informa, sira prontu apoia Servisu Investigasaun Kriminal Nasional (SIKN) hodi fό treinamentu asu buka droga nian, karik PNTL hakarak Timor Leste uza asu mos hanesan Indonezia nian.

Nia hatutan, sira iha asu buka tuir droga rua-buka tuir mate 2 , buka tuir bomba 1, no buka tuir kona-ba krimi nian iha rua.

“Ami nia asu rua ne’ebe maka buka tuir droga ne’e halao ona servisu iha fronteira Mota-Ain no konsege detekta ona kazu droga balun iha ne’eba,” dehan Vicensus ba Timor Post iha Kupang, Domingo (18/10).

Nia hatutan Demonstrasaun ne’e hanesan parte ida husi dialogo ne’ebe maka halao ona iha Kupang ne’e no sira prontu ajuda PNTL iha area asu ninian atu fό treinamentu ba asu hodi buka tuir droga.

“Ami prontu hodi fό treinamentu ba asu TL nian hodi bele servisu iha area fronteira nian konaba kombate droga,” dehan komandante ne’e.

Iha fatin hanesan, Komandante Servisu Investigasaun Kriminal Nasional (SIKN) Superintendente Ludgerio Lay dehan, SIKN prontu atu servisu hamutuk ho POLRI konaba oinsa hakiak no hanorin asu ne’ebe maka bele buka no detekta droga.

“Ami prontu atu koopera no presiza ita boot sira nia tulun kona-ba oinsa maka fό treinu ba asu maibe hau sei ba hato’o iha ami nia boot tamba sira maka bele desidi konaba asuntu sira hanesan ne’e,” dehan Ludgerio.

Nia hatutan TL presiza duni asu buka droga nian (Anjing Pelacak) atu nune’e bele tau iha Fronteira rai maran, no iha Portu no Aeroportu sira.

Entertantu, Eis Dirjen Badan Nasional Narkotik Kupang (BNNK), Alok Dando dehan, se ida ne’e maka lao duni ho diak ne’e sai hanesan ezemplu ba rai seluk nia fronteira.

“Ita nia planu hamutuk hodi fό treinamentu asu buka tuir droga nian ami nia ema ba hanorin imi nian no ita hotu servisu iha fronteira ho asu asegura ita nia fronteira husi droga. Ha’u hanoin ida ne’e hanesan ezemplu boot ba nasaun seluk nia fronteira,” dehan Alok.

Fonte: Timor Post, Kinta, 22 outubru 2015.

PNTL simu knaar Prezidénsia Xefe Polisia CPLP

Dili– Liu husi Reuniaun ba dala Sanulu Konsellu Xefe Polisia Nasaun Membru Comunidade dos Paizes de Lingua Portuguesa (CPLP) iha Dili, Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) simu responsabilidade nuudar Prezidénsia Xefe Polisia CPLP husi Sao Tome e Príncipe.

Kna’ar ne’e entrega direta husi Komandante Jerál Polisia Nacional São Tome e Príncipe ba Komandante Jerál PNTL Komisáriu Julio da Costa Hornay iha Edifisiu CPLP Praias dos Coqueiros-Dili, loron Sesta (23/10/2015).

Hafoin simu kna’ar ne’e, Komandante Jerál PNTL, Komisáriu Julio da Costa Hornay hateten, liu husi asinatura Livru de Ouru, Timor Leste iha oportunidade hodi simu kna’ar nuudar Prezidensia ba Xefe Polisia CPLP ne’ebe ofisialmente Sao Tome e Principe entrega kompetensia ba Timor-Leste.

“Ohin ita hetan oportunidade hodi simu knaar nuudar prezidente ba Xefe Policia CPLP, asuntu importante ne’ebe ita debate iha ne’e mak oinsa bele halo prevensaun ba kriminalidade, nomos seguransa rodoviaria, maibe ami sei diskute mak foin foti nia konkluzaun hodi hato’o ba Ministru Interior husi parte Polisia, Imigrasaun no Seguransa Sivil atu nune’e Ministru Interior lori ba diskusaun iha nivel Ministerial,” afirma Komisáriu Hornay.

Komandante Julio hatutan, hafoin simu knaar no responsabilidade ne’e Xefe Polisia Timor-Leste mak prezide reuniaun Polisia CPLP durante tinan ida.

Sai sasin ba entrega responsabilidade Prezidensia Xefe Polisia CPLP ne’e mak Xefe da Polisia husi nasaun membru CPLP hanesan Angola, Cabo-Verde, Guinea Bissau, Portugal, Moçambique, São Tome e Príncipe no Timor-Leste, enkuantu nasaun rua seluk hanesan Brazil no Guinea Equatorial la partisipa tamba situasaun iha sira nia nasaun no sira informa ona katak iha reuniaun nivel ministerial mak embaxador sei reprezenta. Média PNTL.

Kaptura Juga Gama-Alcino, ne’e kestaun tempu

Dili– Komandante Jeral Polisia Nasional Timor Leste (PNTL), Komisáriu Julio da Costa Hornay hateten, kona-ba kaptura Juga Gama no Alcino ne’e kestaun tempu, atu sedu ka tarde sei kaptura prizioneiru na’in ne’e.

“Juga Gama nia moris fatin iha Timor, nia fen no oan hela iha Timor, loron ruma nia sei fila mai hasoru nia familia, atu la’o to’o ne’ebe to’o tempu ida polisia sei kaer, kriminozu iha ne’ebe deit to’o tempu ida sei kaer,” afirma Hornay ba jornalista sira iha Kuartel Jeral PNTL, Caicoli-Dili, loron Kuarta (21/10/2015).

Tamba ne’e Komisáriu husu ba Prizioneiru na’in 2 ne’e nuudar sidadaun Timor oan di’ak liu entrega-an, duké ba subar movimentu ba mai la livre.

“Nuudar sidadaun Timor oan diak liu entrega-an deit, no husu ba komunidade sira ne’ebe hatene informasaun kona ba sira na’in 2 nia paradeiru, bele informa ba polisia.” Média PNTL.

Nasaun membru CPLP fahe esperiensia ba malu iha área seguransa

index

Dili– Nasaun membru Comunidade Países da Língua Portuguesa (CPLP) fahe esperiensia ba malu iha área seguransa nian liu husi Seminariu Internasional CPLP ne’ebe hala’o iha Hotel Timor, Dili, loron Kinta (22/10/2015).

Semináriu Internasional ne’e ho tema “A CPLP em Prol da Seguransa Humana e Global”, nuudar mos programa ida ba IV Reuniaun dos Ministros Interior no Administrasaun Interna ne’ebe tinan ne’e Timor Leste mak sai uma na’in hodi realiza reuniaun ne’e durante semana ida (20-26 Outubru).

Hafoin abertura ba seminariu ne’e, Komandante Jerál PNTL, Komisariu Julio da Costa Hornay hateten, seminariu ne’e oinsa mak nasaun membru CPLP fahe esperiensia ba malu no servisu hamutuk hodi kria estabilidade entre nasaun membru CPLP nian.

“Seminariu Internasional ne’e importante ba nasaun membru CPLP hodi fahe esperensia nasaun ida-idak nian no kooperasaun servisu hamutuk iha setor seguransa hodi mantein paz no estabilidade iha nasaun membru CPLP ida-idak.”

Komisariu hatutan, iha loron tuir mai 23 Outubru Xefi da Polisia sira sei reuni fila-fali hodi deskuti klean liu konaba seguransa humana e global.

Iha Seminariu Internasional ne’e, Timor Leste mos sai Orador hodi koalia kona-ba apoiu Timor Leste nian ba prosesu dezenvolvimentu seguransa ba Nasaun Guiné Bissau, fluxos migratoriu, no protesaun sivil.

Asuntu importante ne’ebe koalia iha seminariu ne’e mak hanesan forsa seguransa no jestaun sivil no krize, fluxos migratoriu, protesaun sivil, prevensaun seguransa rodoviária.

Seminariu ne’e loke ofisial husi Ministru Interior Longuinhos Monteiro, ne’ebe partisipa husi Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay, Xefi Estadu Maior das F-FDTL Maijor Jeneral Lere Anan Timur, Presidente Komisaun B Parlamentu Nasional Deputadu David Diaz Ximenes, Sosiedade Sivil, 2 Komandante Jerál PNTL, Komisáriu Faustino da Costa ho Ofisiai superior sira, Adjunta Prokuradoria Jeral Republica, Dra. Zelia Trindade, no reprezentante Nasaun Membru CPLP hanesan Portugal, Brasil, Angola, Mocambique, Cabo-Verde, São Tome e Príncipe, Guinea Bissau, Guinea Equatorial no Timor Leste nuudar uma na’in no komisaun organizadora ba eventu importante ne’e. Media PNTL.

Konstrusaun Edifisiu foun Kuartel Jerál PNTL sei iha prosesu

_MG_9008

Dili– Konstrusaun ba Edifisiu foun Kuartel Jeral Polisia Nasional Timor Leste sei iha prosesu kompleta dokumentus komunidade sira nian ne’ebe okupa rai Estadu iha area Kuartel Jeral PNTL nian.

“konstrusaun ba edifisiu foun Kuartel Jeral PNTL ne’e ami sei koalia hela ho komunidade sira ne’ebe sei okupa hela área kuartel jeral nian, prosesu la’o hela, dadus foti ona husi Terras no Propriedade, no dokumentu saida mak sei presija prienxe atu nune’e bele fo kompensasaun ba sira hodi bele husik hela fatin para ami bele hanoin ona hodi halo ona konstrusaun ba edifisiu foun.”

Afirma Komandante Jerál PNTL, Komisáriu Julio da Costa Hornay ba jornalista sira iha nia Kuartel Jeral PNTL, Caicoli-Dili, loron Kuarta (21/10/2015).

Hatan kona-ba komunidade sira koopera duni atu husik rai Estadu ne’e, Komisáriu Hornay hatan, klaru katak sira koopera tamba ida ne’e rai estadu nian, hanesan sidadaun Timor tenke koopera ba malu, tamba ne’e mak ami hanesan Instituisaun ida ne’ebe atu halo edifisiu ne’e tenke liu husi prosesu dialogu ho komunidade, nomos ho Terras Propriedade atu nune’e bele rezolve ho di’ak.

Entertantu, kompensasaun ne’e sei halo husi Governu, no total orsamentu ba konstrusaun edifisiu foun kuartel jeral ne’e seidauk hatene montante orsamentu hira ba konstrusaun refere. Média PNTL.

Peritus polisia CPLP diskute proposta ajenda ba Reuniaun Konsellu Xefe Polisia

Dili– Peritus Polisia husi Nasaun membru Comunidade Paisés da Lingua Portuguesa (CPLP) halao diskute durante loron 2 (20-21 Outubru) iha Salaun Konferensia Kuartel Jerál PNTL, Caicoli-Dili kona-ba proposta de ajenda ba Reuniaun Konsellu Xefe Polisia ne’ebe sei hala’o iha loron 23 fulan ne’e.

“Ida ne’e X reuniaun Xefe Polsia Paises CPLP ne’ebe iha loron 2 (20-21 Outubru), peritus sira halo diskute ba programa ne’ebe mak Polisia CPLP atu halo, hafoin ne’e sei aprezenta ba komandante policia CPLP iha reuniaun konsellu xefe polisia ne’ebe sei hala’o iha loron 23 fulan ne’e,” afirma Komandante Jerál PNTL, Komisáriu Julio da Costa Hornay ba jornalista sira iha nia Kuartel Jeral PNTL, Caicoli-Dili, loron Kuarta (21/10/2015).

Komisáriu Hornay hatutan, asuntu ne’ebe ko’alia iha reuniaun ne’e mak hanesan prevensaun polisiamentu no proximidade, protesaun natureza no ambiente, jestaun sivil no krize, armas explosivu, investigasaun kriminal, prevensaun kombate imigrasaun ilegal no tráfiku umanu, no rede feto polisia.

Partisipa iha reuniaun ne’e mak peritus polisia husi nasaun membru CPLP, no nasaun balun la marka prezensa tamba kestaun lojistika.

Tuir ajenda, aban (loron 23 Outubru) sei hala’o Seminariu Internasional ne’ebe sei hala’o iha Hotel Timor, Dili. Média PNTL.

Asidente Trafiku fulan Setembru, Dili ho Baucau númeru aas

20150929-_MG_3295

Dili– Asidente trafiku ne’ebe akontese iha teritóriu Timor laran tomak durante fulan Setembru 2015, Munisipiu Dili no Baucau mak númeru aas liu kompara ho Munisipiu seluk.

Tuir Relatoriu Estatistiku Nasional fulan Setembru husi IMS (Sistema Jestaun Insidente) katak, asidente trafiku ne’ebe kompostu husi asidente baibain Dili ho númeru 92 no tuir mai Baucau 18, Munisipiu seluk ho númeru 7 mai kraik.

Asidente kanek Munisipiu Dili ho númeru 63, Baucau 30, Liquica 13, Viqueque 10, Bobonaro 9, no seluk iha deit númeru 6 mai kraik.

Asidente fatal (mate) Munisipiu Liquica 2, Dili 1, Ermera 1 no Baucau 1, seluk laiha.

Atu hatene dadus ho kompletu bele haree iha website PNTL www.pntl.tl iha item Estatistiku hodi asesu ba data kriminal no tranzitu kada fulan.

http://www.pntl.tl/document-category/data-tranzitu/