PNTL prontidaun asegura seguransa ba serimónia 20 Agostu

Dili– Polisia Nasional Timor Leste sei fó seguransa másimu ba Serimonia Komemorasaun Aniversáriu tinan 40 FALINTIL ne’ebe sei selebra iha Munisipiu Dili no Aileu.

“Ami seguransa prontidaun atu asegura seguransa ba serimonia loron importante ida ne’e, no povu mos prontidaun atu partisipa ho avontade no partisipa ho laran hodi rona istória ne’e, atu nune’e aban bain rua ita bele hatutan fila fali ba ita nia oan sira hodi hatene kona-ba ita nia loron istóriku ne’e,” afirma Komandante Jerál PNTL, Komisáriu Julio da Costa Hornay ba jornalista sira iha ninia kna’ar fatin Kuartel Jerál PNTL, Caicoli-Dili loron Kinta (13/08/2015).

Kona-ba rumoris ne’ebe hateten, sei iha ema balun ne’ebe hakarak atu provoka situasaun iha komemorasaun loron refere, Komandante Jerál PNTL Hornay hateten, loron 20 Agostu ne’e atu selebra loron istoriku ne’ebe mak hariii nasaun ne’e, tamba ne’e Timor Oan hotu tenke orgullu hodi partisipa ho kontente la’os ho problema.

“Loron 20 de Agostu ne’e ita atu selebra loron istoriku ne’ebe mak hariii nasaun ne’e, ne’ebe ita hanesan Timor oan ita orgullu ho loron importante ida ne’e partisipa ho kontente, laos partisipa ho problema, ita selebera loron ne’e para atu fo hanoin fila fali ba jerasaun foun sira bele hatene loron istoriku ne’e, atu nune’e aban bain rua ita hatutan ba ita nia oan no bei-oan sira, atu sira nia espiritu nasionalizmu forte atu kaer metin rai ida ne’e,” tenik Hornay.

Entertantu tuir ajenda komisaun organizadora komemorasaun 20 de Agostu katak, serimonia refere sei realiza iha loron kinta feira (20 Agostu) iha Tasi-Tolu Munisípiu Dili ho atividade oin-oin, nomos iha Munisípiu Aileu. Média PNTL.

Komando EOC laiha kompeténsia fó kategoria Mauk Moruk

Dili– Tuir ejijensia ne’ebe hato’o husi eis deputadu Cornelio Gama “L7” nuudar Maun husi Matebian Paulino Gama “Mauk Moruk” katak Operasaun Konjunta ne’ebe hala’o husi Polisia Nasional Timor Leste no Falintil Forsa Defeza Timor Leste hamate ka oho nia alin Mauk Moruk, ho nune’e familia ejiji ba Estadu atu fó kategoria saida ba Mauk Moruk, katak mate hanesan ema veteranu ida ka oinsa.

Kona-ba kestaun ne’e Komando Empeñamentu Operasaun Konjunta (EOC) laiha kompeténsia atu fó kategoria ba Mauk Moruk tamba EOC kumpri deit rezolusaun ka ordem husi Parlamentu Nasional, ne’ebe Diretiva husi Governu no hetan promulga husi Prezidente Repúblika.

“Ba ami laiha kompetensia atu koalia kona-ba ida ne’e, husu ba Governu kategoria saida mak fo ba Mauk moruk, ba ami laiha kompetensia atu responde, so pollitiku sira, hanesan mos operasaun politiku sira haruka mak ami retira, ami iha ne’e para kumpri deit, iha mundu ne’ebe deit militar so iha poder atu empeña bazeia ba ordem, tamba ne’e ita nuudar Timor oan ita tenke iha sentidu de Estadu, Estadu iha mundu primeiru mak Maromak segundu mak Estadu, liu ida ne’e laiha ona, tamba ne’e mak ita labele halimar ho Estadu,” afirma Xefe Estadu Maior F-FDTL, Major Jeneral Lere Anan Timur ba jornalista sira liu husi konferensia imprensa ne’ebe hala’o iha Kuartel Jerál F-FDTL Fatuhada-Dili, loron Kuarta (12/08/2015), ne’ebe akompaña mos husi Komandante Jerál PNTL Komisáriu Julio da Costa Hornay.

Major Jeneral Lere Anan Timur hatutan, Estadu liu husi EOC tenta buka meius oi-oin atu Mauk Moruk entrega-an deit ba EOC hodi ba hatan iha Tribunal ba aktu krime ne’ebe Mauk ho nia grupu sira halo hasoru forsa no seguransa estadu nian, maibe Mauk Moruk rasik mak lakohi koopera no halo reasaun nafatin hasoru membru KOK iha terreinu hodi rezulta membru KOK balun hetan kanek.

“Hafoin Mauk Moruk mate ema komesa koalia barak-barak katak Ha’u (Major Lere.red) Prezidente Taur, ho eis PM Xanana mak oho, ha’u dehan ba ita boot sira katak ami mos lakohi Mauk Moruk mate, ami tenta halo esforsu tomak hodi Mauk mai intrega-an deit, maibe nia rasik mak lakohi koopera ho ami, no halo reasaun nafatin bainhira ami nia membru KOK hasoru nia, no ikus mai liu husi kontaktu tiru malu ne’e nia mate, ida ne’e konsekuénsia no ita tenke simu realidade,” afirma Major Lere.

Iha konferénsia imprensa ne’ebe Komando EOC hala’o, fo sai mos kronolojia akontesimentu molok Mauk Moruk ho nia elemntu nain 3 mate hafoin halo kontaktu tiru malu iha loron 5 no 8 fulan Agostu 2015. Média PNTL.

Kronolojia akontesimentu to’o “Mauk Moruk” mate

Lori KOK nia naran ami relata kronolojia ne’ebe atake husi Mauk Moruk ho nia elementu sira hasoru membru KOK iha dia 5/08/15 iha Aldeia Osso-Wake Suku Fatulia Postu Adminitrativu Venilale Munisipiu Baucau. No atake husi grupu hanesan iha loron 8 Agostu 2015 iha Aldeia Uatulibu Suku Uatu Haco Postu Administrativu Venilale Munisipiu Baucau.

Iha loron 5 Agostu dader, komunidade sira informa mai postu polisia venilale katak hetan Mauk Moruk ho nia elementu nain 4 la’o tama mai komunidade nia to’os hodi buka hahan.

Tamba komunidade sira tauk ho situasaun operasaun, mak sira kumpri sira nia obrigasaun nuudar sidadaun hodi informa ba operasaun konjunta. Hafoin ne’e komando postu tatiku destaka kedas grupu 2 ba área refere hodi monitoriza no akompaña ba situasaun Mauk Moruk ho nia elementu sira.

1 grupu enkamiña ba Diresaun foun Mundu Perdidu, 2 grupu lidera husi 2 sarjentu Gauterus no Ajente Polisia Nelson Amaral enkamiña ba área Osso-Wake.

Maisoumenus Iha oras 12.00 meiudia, 2 sjt Gauterus no Ajt. Nelson nomos ho komunidade lokal balun okupa foho Osso-wake hodi halo observasaun. Iha momentu ne’eba grupu ida ne’e hasoru malu kedas ho Mauk Moruk ho nia elementu na’in 4 (hat) iha foho lolon.

2 sjt. Gauterus nuudar mos veteranu ida fo atensaun kedas ba Mauk Moruk hodi para no labele reajen hodi tuur koalia. Momentu ne’eba Mauk Moruk lori lian “Makasae” hodi tolok sarjentu ne’e no tiru hasoru kedas sjt. Gauterus no Ajt. Nelson, aleinde nia tiru, Mauk nia elementu molok atu halai sira konsege soe “Marotok” ida ho intensaun hodi hadau membru nain 2 nia kilat, maibe lakonsege kona membru KOK, no sira nain 2 membru KOK monu ba rai tamba hetan tiru husi Mauk Moruk, mak sira responde tiru hodi halo sira nia auto defeza.

Rezultadu husi kontaktu tiru ne’e rezulta Mauk Moruk kanek no konsege halai sai, no nia membru ida naran Domingos Soares mate iha fatin ka iha konfrontasaun ida ne’e.

Liu tiha 30 minutu, grupu apoiu husi KOK to’o kedas fatin akontesimentu hodi evakua membru KOK nain 2 ne’ebe kanek todan ba Aldeia Osso-wake, no halo kedas serku ba área akontesimentu.

Iha loron 8 fulan Agostu iha oras 15.00 PM membru KOK simu informasaun husi komunidade katak Mauk Moruk ho nia elementu na’in 3 (tolu) halo movimentu iha foho lolon, membru ne’ebe halo serku iha área refere halo kedas observasaun no hetan duni Mauk Moruk ho nia membru sira. Kapitaun grupu tátiku informa kedas ba komando Operasaun.

Komando Koronel Falur Rate Laek kontaktu kedas ba Sra. Angela Freitas para konvense husi telefone hodi Mauk Moruk bele intrega an, maibe nia rezultadu negativu.

Forsa iha terreinu tenta halo esforsu tomak hodi husu Mauk Moruk atu para no intrega-an, maibe infelizmente Mauk Moruk hateten katak, “nia sei la intrega-an” no la kleur deit Mauk Moruk responde kedas ho tiru, bainhira rona tiru husi Mauk Moruk halo forsa ne’ebe halo serku ne’e kontra kedas ho tiru, no rezulta Mauk Moruk ho nia elementu na’in 2 (rua) mate kedas iha fatin, no nia membru ida naran Sergio Boy hetan kanek no EOC konsege kaer moris. (Fontes Komando EOC liu husi Konferensia Imprensa ne’ebe hala’o iha Kuartél Jerál F-FDTL, Fatuhada-Dili, loron Kuarta (12/08/2015).

PNTL prontu fó seguransa ba prosesu funebre Mauk Moruk

Dili- Polisia Nasional Timor Leste sem pursentu (100%) prontu atu fo seguransa ba prosesu funebre Prezidente Konsellu Revolusionariu Maubere (KRM) Paulino Gama “Mauk Moruk”, hahú husi Dili ba to’o iha Postu Administrativu Laga, Munisípiu Baucau.

Lia hirak ne’e hato’o husi Komandante Jerál PNTL Komisáriu Júlio da Costa Hornay ba jornalista sira iha Kuartél Jerál F-FDTL Fatuhada-Dili, iha konferénsia imprensa Komando Empeñamentu Operasaun (EOC), loron Kuarta (12/08/2015).

“PNTL prontu sem pursentu hodi fó seguransa ba prosesu funebre mate isin Mauk Moruk,” tenik Komisáriu Júlio Hornay.

Iha parte seluk, Komandante PNTL Munisípiu Dili Superintendente Xefe Pedro Belo hateten, situasaun seguransa liu-liu iha Munisipiu Dili la’o hakmatek bainhira Prezidente KRM Mauk Moruk mate, komunidade sira tuur hakmatek no hala’o nia atividade hanesan bai-bain tamba ida ne’e kontribuisaun husi komunidade sira.

“Ha’u hakarak hato’o parabens no agradese ba lider komunitariu sira, polisia komunitariu sira nomos ba komunidade tomak iha Munisipiu Dili, ne’ebe durante ne’e fó apoiu maka’as ba polísia mak ohin loron Mauk Moruk mate iha ne’eba, ita hotu moris iha situasaun ne’ebe hakmatek no hala’o ita nia atividade ho di’ak, karik ita boot sira mak la apoiu, oinsa? Susar atu kontrola bainhira mosu situasaun ne’ebe ladiak, maibe ho ita boot sira nia apoiu informasaun mak situasaun seguransa la’o di’ak.”

Tamba ne’e husu ba komunidade tomak atu apoiu nafatin no koopera ho polisia komunitaria sira atu nune’e bele asegura paz no seguransa iha ita nia Nasaun liu-liu iha Munisípiu Dili.

Afirma Komandante Pedro Belo bainhira loke abertura ba enkontru harii KDD Munisípiu Dili nian iha salaun Komando PNTL Munisípiu Dili, loron Kuarta (12/08/2015). Média PNTL.

Komando PNTL Munisípiu Dili ho Lider Komunitáriu harii KDD

20150812-_MG_8463

Dili- Komando PNTL Munisípiu Dili hala’o enkontru ho Administrador Postu Administrativu, Lider Komunitariu no akompaña husi Polisia Komunitaria Nasional, Parseiru Fundasaun Ázia no Programa Polisiamentu Komunitária iha Timor Leste (TLCPP) hodi diskute kona-ba atu harii estrutura Konsellu Diretiva Distrital ne’ebe se posivel sei muda naran ba Konsellu Diretiva Munisipal (KDM), tamba naran Distritu muda ona ba Munisípiu.

Iha enkontru ne’e, Komandante PNTL Munisípiu Dili, Superintendente Xefe Pedro Belo hateten, harii Konsellu Diretiva Distrital (KDD) ne’e hanesan fo mahon ba Konsellu Polisiamentu Komunitaria (KPK) sira, karik sira hasoru problema ruma iha terreinu, KDD mak bele rezolve, tamba ne’e KDD importante tebes atu harii.

Ohin ita tuur hamutuk ho ita nia lider komunitariu, administrador do posto no munisipiu sira atu oinsa harii KDD ho di’ak, tamba KDD mak sei rezolve ba problema ne’ebe KPK sira hasoru. Tuir lolos ita harii uluk KDD mak foin harii KPK maibe tamba iha Munisipiu Dili hasoru problema barak hanesan kestaun tempu, problema rai, problema ekonomia, problema edukasaun no seluk tan, tamba ne’e mak ita foin harii KDD, iha Munisipiu seluk harii hotu ona,” afirma Komandante PNTL Munisipiu Dili, Superintendente Xefe, Pedro Belo bainhira loke enkontru ne’e iha Salaun Komando PNTL Munisipiu Dili, loron Kuarta (12/08/2015).

Komandante Pedro Belo hatuitan, iha Munisipiu Dili, forma ona KPK iha suku 10 mak hanesan suku Comoro (Beto), Hera,Balibar, Duyun, Dare, Sabuli, Bairo-Pite, Biqueli, Atauro Villa, no Kampu Alor.

Iha fatin hanesan, Adjuntu Administrador Munisípiu Dili Jose F. X. Smith hateten, Administrador laiha dúvida atu harii KDM ne’e no apoiu sem pursentu (100%) ba Konsellu ida ne’e tamba seguransa importante ba ema hotu.

“Ami laiha dúvidas, ami apoiu 100% hodi harii Konsellu ne’e, bainhira harii ona KDD ka KDM ne’e lider komunitáriu sira nia papel importante tebes iha ida-idak nia suku, atu oinsa halo kooperasaun no apoiu ba Polisia komunitaria nia servisu iha kada suku, no husu ba estrutura ka ekipa ne’e tenke ativu no fokus, atu nune’e bele atinji planu ne’e iha ona,” informa Adjuntu Administrador Munisipiu Dili Jose Smith.

Kona-ba difikuldade ne’ebe Ofisial Polisia Suku sira infrenta iha terreinu, Smith hateten ida ne’e realidade ne’ebe akontese duni liu-liu iha area rural sira, tamba ne’e husu ba Komando PNTL Munisipiu Dili atu bele resolve ba kestaun ne’e, tamba bainhira iha ona planu ne’ebe di’ak maibe laiha ekipamentu ne’ebe fasilita, servisu mos sei la la’o no labele atinji ba mehi ne’ebe iha ona.

Entertantu partisipa iha enkontru harii KDD ne’e mak Ofisial Polisia Suku, Lider Komunitariu, Administrador do Posto sira, Xefe Aldeia, parseiru TLCPP no Fundasaun Ázia. Média PNTL.

EUA apoiu ekipamentu eletrónika ba Dep. Justisa PNTL

Dili, Embaxada Estadus Unidus Amérika (EUA) iha Timor Leste apoiu tan ekipamentu eletronika hanesan Komputador 17, mákina imprime 17, Kamera 17 no dokumentu eletronika balun ba Departamentu Justisa Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) iha Kuartel Jerál PNTL, Caicoli-Dili, sesta (31/07/2015).
Iha serimonia intrega ekipamentu eletronika ne’e, Komandante Jerál PNTL, Komisariu Julio da Costa Hornay hateten, EUA nia prezensa iha Timor Leste apoiu maka’as ba prosesu dezenvolvimentu iha nasaun ida ne’e, liu-liu ba Instituisaun PNTL. Ho apoiu ekipamentu eletronika ne’e bele apoiu tan servisu Departamentu Justisa nian iha Nasional nomos iha MuinisÍpiu sira hotu.
“Embaxada Estadus Unidus nia prezensa iha Timor Leste fo nia kontribuisaun maka’as ba dezenvolvimentu Timor Leste, liu-liu PNTL desde PNTL ne’e harii to’o ohin loron, tamba ne’e lori komando jerál PNTL nia naran hakarak agradese ba EUA ne’ebe ohin apoiu tan ekipamentu eletronika ba Departamentu Justisa,” afirma Komisáriu Hornay.
Iha fatin hanesan, Adidu ba Aplikasaun Lei iha EUA nuudar reprezentante Embaixadora Estadus Unidus Iha Timor-Leste Jason Mohler hateten, ekipamentu sira ne’e sei entrega ba sesaun justisa iha kada Munisipiu sira, Unidade Espesial, Polisia Fronteira, Polisia Marítima no Sentru Formasaun Polisia nian. Komputadores sira ne’e sei aloka eskluzivamente ba kestaun disiplinariu sira no sei fornese nivel segredu ne’ebé aas ba kazu sira ne’ebé mak pendente hela.
Jason Mohler hatutan, Komputadores sira ne’e sei asegura troka informasaun ne’ebé konstante no efetivu entre orgaun sira ne’ebé mak responsabiliza ba étika no disiplinariu( Departamentu Justisa) no sub-unidade sira ( Sesaun Justisa) ne’ebé mak hala’o investigasaun disiplináriu iha nivel distritu.
Iha parte seluk, Xefe Departamentu Justisa PNTL, Superintendente Xefe Carlos Jerónimo hateten bazeia ba vizita ne’ebe hala’o ba iha Departamentu no Seksaun Justisa iha Nasional nomos iha Munisípiu sira, infrenta problema duni ba ekipamentus.
Komputador 17, printer 17, Makina fotografia 17, ho apoiu ekipamentu eletronika husi Embaxada Estadus Unidus Amérika ne’e sufisiente ona hodi fasilita servisu Departamentu no Seksaun Justisa PNTL nian iha Nasional nomos iha Munisípiu. Média PNTL.

Komando Jerál despede Carlos Maia ba Guiné Bissau

IMG_7211

Dili- Inspetor Xefe Carlos Moniz Maia nuudar Adjuntu Komandante husi Departamentu Justica PNTL reprezenta Instituisaun PNTL hodi ba hala’o Misaun ONU nian iha Nasaun Guinea Bissau durante tinan 1 (ida).

Iha despedida ne’e, Segundu Komandante Jerál PNTl, Komisariu Faustino da Costa hateten, PNTL orgullu tamba úniku iha membru ida de’it ne’ebe passa iha teste hodi ba hala’o misaun Paz no Estabilidade iha Guinea Bissau.

“kna’ar ida ne’e la’os fasil, kna’ar ida ne’e la’os simples, úniku PNTL iha ema nain ida deit hodi ba serví iha bandeira ONU nian durante tinan ida nia laran,” afirma Komisariu Faustino.

Ikus liu, segundu Komandante Jerál enkoraja ba Inspetor Xefe Carlos Maia hodi ba hala’o servisu ho di’ak, hamorin Instituisaun PNTL no Nasaun Timor Leste iha rai seluk.

“Ita boot sei la mesak, komando no kolega sira sei suporta ita boot hodi bele hala’o knaar ho di’ak iha Guine Bissau no ida ne’e hanesan responsavel ne’ebe PNTL no ONU fo fiar ba Ita boot. Tempu ona ita bele fahe fali saida mak ita aprende ba Nasaun seluk ne’ebe presija ita nia tulun,” afirma Kom. Faustino.

Iha fatin hanesan, Inspetor Xefe Carlos Moniz Maia agradese ba Nasaun Timor Leste liu-liu ba PNTL tamba liu husi Instituisau ne’e mak nia bele passa iha teste ne’ebe hala’o direta husi ONU.

“Agradese ba eroi hirak ne’ebe sakrifika sira nia-an hodi liberta rai ida ne’e, ikus mai ita bele forma Instituisaun Estadu hanesan Insituisaun PNTL, ha’u hola parte hanesan membru iha Instituisaun PNTL, tamba ho Insituisaun ne’e mak ema rekoñese, no ha’u mos involve ba teste ne’ebe ONU prepara, no ha’u passa ba teste ne’e hodi ba hala’o misaun iha Guine Bissau,” afirma Carlos Maia.

Iha parte seluk, Carlos sente triste tamba ida period úniku nia mesak mak desloka ba Guinea Bissau.

“Ha’u nia sentimentu kontente tamba testu ONU ne’e rigorozu tebes maibe ha’u mos bele passa, tuir mai ha’u sente triste oituan tamba Timor ho Guinea ho distánsia dook, no pesoal úniku mesak deit, bainhira ita desloka ba ema nia rain sempre hasoru dezafiu oi-oin, se ita mesak deit ita atu konsulta ho sé,” akresenta Carlos.

Entertantu iha loron ne’e kedas, hafoin Komando hala’o despede, Inspetor Xefe Carlos Maia desloka kedas ba Aeroportu Internasional Nicolau Lobato hodi aranka ba Guinea Bissau. Média PNTL.

Situasaun seguransa em jerál kontroladu

Dili- Segundu Komandante Jerál Polisia Nasional Timor Leste (PNTL), Komisáriu Faustino da Costa informa katak situasaun seguransa em jerál la’o kontroladu.
“ami halo alerta I desde iha loron 06 semana kotuk, agora dadaun situasaun em jerál tantu iha Nasional no teritóriu tomak la’o normal no kontroladu, tamba aumenta tan polisia nia movimentu patrullamentu iha Estrada Publiku, sira sei mantein hela hodi fó seguransa,” afirma Komisariu Faustino da Costa ba jornalista sira, hafoin halo lansamentu ba situs PNTL nian iha Salaun Enkontru Kuartel Jeral PNTL, Caicoli-Dili, loron Segunda, 10/08/2015.
Entertantu movimentu transporte ba parte Leste la’o normal, no pasa revista mak kontinua la’o ba pasajeiru, kondutores, motorista sira ne’ebe halo viajen ba parte Leste nomos mai kapital Dili.
Kona-ba Prezidente Konsellu Revolusionáriu Maubere Mauk Moruk mate duni ka lae, Komisariu hatan iha informasaun ne’ebe konfirmadu maibe atu hatene kle’an liu, ne’e Konsellu Ministru Extra Ordináriu mak bele ko’alia kona-ba asuntu ne’e.
Entertantu membru EOC na’in 2 ne’ebe kanek, agora dadaun sei halo tratamentu iha Hospital Nasional Guido Valadares Dili. Média PNTL.

PNTL Lansa situs foun “www.pntl.tl”

IMG_7190

Dili- Instituisaun Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) lansa fali situs (website) foun ho naran “www.pntl.tl”, hodi fornese informasaun ba públiku kona-ba atividade PNTL nian ne’ebe hala’o iha Nasional nomos iha Munisípiu sira.
Situs foun ne’e lansa direta husi Segundu Komandante Jerál PNTL, Komisáriu Faustino da Costa no Xefe UNDP iha PNTL Stephen Moore iha Salaun Enkontru Kuartel Jerál PNTL, Caicoli-Dili, loron Segunda (10/08/2015).

Iha lansamentu ba situs foun PNTL ne’e, Segundu Komandante Jerál PNTL, Komisariu Faustino da Costa hateten, Informasaun Teknolojia importante tebes ba PNTL, tamba tuir planu estratejiku PNTL nomos Estadu nian katak, iha tinan 2030 mai, PNTL bele ona uza ekipamentu modernu, tamba ne’e hahu ohin membru ida-idak tenke buka atu aprende.

“Servisu no atividade ne’ebe ba ema hotu hala’o ohin loron, Informasaun no Teknolojia importante tebes. IT importante maibe karik ita labuka atu hatene no atu uza mak ita sei atraza, no ita sei la atinji saida mak ita atu halo. Planu estratéjiku PNTL no Governu nian katak iha tinan 2030, PNTL nu’udar polisia ida ne’ebe modernu, polisia ida ne’ebe sei uja ekipamentus modernu, se ita la aprende agora, se ita la antisipa agora, mak ita sei la atinji ita nia objetivu ne’ebe iha ona,” afirma Komisariu Faustino.

Segundu Komandante Jerál Faustino hatutan, oinsa situs PNTL ne’e la’o diak hodi fornese informasaun atuál no interesante ba públku, mak Komandante ida-idak tenke kontribui informasaun ba Gabinete Relasaun Públika PNTL atu bele tau iha situs refere.
Komando Jerál agradese ba parseiru UNDP no asesora Relasaun Publika ne’ebe organiza hodi lansa fali ba situs foun ne’e, nomos treina ona membru PNTL atu bele atualiza ba informasaun nomos dadus sira ne’ebe aktual ba publiku”.

“Ikus liu orienta ba PNTL tomak liu-liu komandante sira atu fornese informasaun kona-ba atividade saida deit mak ita boot sira halao, tantu iha Nasional nomos iha Munisípiu ba Relasaun Públika atu tau iha situs ida ne’e, atu nune’e ita bele konvense ba publiku katak informasaun ne’ebe iha situs ne’e informasaun atuál, importante no interesante.” Apela Komisáriu Faustino.

Iha fatin hanesan, Xefe UNDP iha PNTL Stephen Moore hateten, parabens ba Relasaun Publika ne’ebe servisu maka’as hodi kria situs foun ida ne’e, no situs ne’e nuudar dalan di’ak ida atu bele promove Vizibilidade, Involvimentu no Profesionalizmu.

“Website ida ne’e nuudar dalan diak ida hodi promove VIP, no hanesan janela PNTL nian hodi fornese informasaun ne’ebe loos no atual ba publiku, atu nune’e publiku bele hatene atividade saida mak PNTL hala’o, situs PNTL ne’e hanesan orgullu ida ba PNTL tamba PNTL mos bele ona hodi uja Informasaun Teknolojia ne’e,” afirma Stephen Moore.

Partisipa iha serimonia lansamentu situs ne’e mak Komandante Unidade, Departamentu, Seksaun, parseiru UNDP, TLPDP, JICA, Polisia Nova Zelandia. Média PNTL.

MCIA Dezimina Lei Ambiental ba PNTL

Dili- Ministeriu Komersiu Industria no ambiente (MCIA) liu husi Diresaun Meiu Ambiente halo dezimisaun Lei Ambiental ba Polisia Nasional Timor leste (PNTL) hodi oinsa bele implementa lei ne’e atu proteje ambiente no biodiversidade iha ita nia rai doben ida ne’e.
Semináriu Lei Ambiental ne’e loke ofisial husi Vice Ministru MCIA, Constancio Pinto ne’ebe ho nia objetivu atu fahe informasaun ba malu kona-ba oinsa implementa Lei Ambiental hanesan Lei no. 5/2011 Licenciamento Ambiental, no lei no.6/2012 kona-ba Lei Baze Ambiental hodi proteje Meiu Ambiente no Biodiversidade Timor Leste nian.
“Ha’u hanoin lei iha ona, agora oinsa PNTL atu implementa. Liu husi seminariu ne’e oinsa polisia sira bele iha koñesimentu no referensia atu bele fahe informasaun ba komunidade, tamba polisia mak sei hamutuk ho Xefe Suku sira hodi implementa lei sira ne’e,” afirma Segundu Komandante Jerál PNTL, Komisáriu Faustino da Costa iha Semináriu Lei Ambiental ba PNTL ne’ebe hala’o iha Centru Formasaun ba Polisia, Comoro-Dili, loron Kinta (30/07/2015).
Komisariu Faustino hatutan, PNTL mos koloka ona ofisial polisia suku iha kada suku sira iha Timor laran maske seidauk kobre hotu, maibe liu husi seminariu ne’e sei bele hatutan ba polisia komunitariu sira atu nune;e sira mos bele dezimina informasaun ne’e ba Xefe Suku no komunidade sira iha kada suku, atu nune’e sir abele kompriende didiak kona-ba lei ambiental refere hodi proteje ambiente.
Entertantu, Vice Ministru MCIA, Constancio Pinto hateten problema ambiente nuudar mos problema boot Timor Leste nian tamba komunidade seidauk komprinede diak kona-ba oinsa proteje meiu ambiente no biodiversidade.
“Iha prosesu dezenvolvimentu, ita hasoru difikuldade no dezafiu boot ba Timor Leste, ida mak problema ambiental, ema sunu rai arbiru, husik animal arbiru, la asegura ambiente ida moos no saudavel, ida ne’e mak dezafiu,” afirma Vice MCIA Constancio.
Atu halo protesaun ba ambiente, la’os MCIA deit maibe ema hotu ne’ebe hela iha rai ida ne’e iha obrigasaun atu kontribui hodi proteje ambiental, no atu impementa lei ambiental ne’e, polisia mos iha dever importante, tamba bainhira atu halo atuasaun ba problema ruma ne’ebe akontese iha baze liga ho problema ambiental nian, polisia mak halo atuasaun uluk, tamba ne’e presija fahe informasaun kona ba lei refere ba polisia sira atu nune’e bainhira implementa, polisia iha ona koñesimentu kona-ba ida ne’e. Afirma Constancio.
Entertantu seminariu ne’e hala’o tamba iha kooperasaun entre MCIA liu husi Diresaun Ambiental ho PNTL no partisipa iha semnariu ne’e mak membru PNTL husi Komando Jeral no Komando PNTL Munisipiu Dili, parte husi Diresaun Nasional Ambiental husi MCIA nomos lider komunitariu husi Munisipiu Dili. Média PNTL.