Membru PNTL Entrega Atributu Arte-Marsiais

DILI—Membru Polisia Nasional Timor Leste (PNTL), nebe’e uluk komete iha atividade Arte-Marsiais, no oras nee  perparadu no pronto ona atu entrega hikas Atributu Arte-Marsiais ba Komando Geral da PNTL.

Sermonia i halao’o iha Loron Kuarta (15/1/14) iha Kuartel Geral PNTL Caikoli Dili, no hetan partisipasaun husi membru Governu, Membru Parlamento Nasional (PN), tanba ceremonia refere importante tebes  hodi hatudu ba publiku katak membrus sira ne’e kumpri duni rejolusaun nebe’e maka Governu hasai.

Hau hanesan komadante operasaun, oras ne’e ami halo ona perparasaun tanba membru PNTL sira nebe’e maka uluk komete iha atividades Arte-Marsiais iha tempu pasadu ninian, hanesan ita nia Komadanten PNTL Distrito Dili, nebe’e uluk komete iha atividades Kera Sakti, nune’e mos ita nia Komadante PNTL Distrito Ainaro, nebe’e maka uluk komete mos iha atividade PSHT, inklui membru sira seluk, dehan Komandante operasaun superintedente Xefe Polisia, Armando Monteiro, ba STL iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili.

Antes nee adjunto komadante jeral PNTL komisariu Afonsu de Jesus hateten, sermonia entrega atributu nee halao’o mos hanesan ho sermonia nebe’e maka maluk forsa sira halao’o ona iha fulan hirak liu ba.

 

Polisia Komunitaria iha Polisia Visita Eskola

Iha sabado dia 09 de Marsu de 2013 nomos sabado dia 16 de Marsu de 2013 Departartamentu Polisia Komunitaria halao aktividades Visita Eskola iha eskola Primaria Meti Aut nomos iha Eskola Primaria  no 05 Komoro Dili. Aktividades ida nee hanesan pakote ba programa ida husi Primeira Dama Timor Leste Dra. Isabel Fereira, iha visita ida nee laos Polisia Komunitaria deit mai involve iha programa nee, maibe mos pesoal sira ministerio de Saude nian liu liu sira nebe halao knar iha Saude Komunitaria  alende ida nee mos marka presenza mos korpo doutores Cubanu sira no estudadente medisina sira atu nunee bele halao tratamentu saude nian ba eskola hirak nee. Objetivu husi presensa Polisia Komunitaria iha eskola hirak nee, atu fahe informasaun ba estudante sira liu liu ba eskola primaria sira, tanba eskola primaria hanesan fase nebe kiik liu nivel ensinu eskolar nia, tanba nee presiza hetan informasaun nebe adekuada husi Polisia konaba, Prevesaun Drogra,Alkohol,Prostituisaun,Pornografia,Trafiku Humano,. Alende ida nee fahe mos informasaun konaba misaun Polisia nian estudante sira iha area Transito no Seguransa Rodaviario, iha parte seluk mos hanesan meus ida ba prevensaun sedu ( early prevention) tanba estudante sira maka hanesan fini ba nasaun ida nee. Misaun importanten husi visita ida nee maka : Hadok ita boot sira husi : “Droga,Tua,Pornografia,Prostituisaun,Trafiku Humano, No hahalok violent sira, Tanba ita boot maka hanesan fini ba nasaun ida nee”

Polísia dezmobiliza grupu CPD-RDTL

  Polísia Timór (PNTL) horseik hala’o operasaun hodi dezmobiliza grupu eis-veteranu husi Conselho Popular de Defesa da República de Timor-Leste (CPD-RDTL), ne’ebé iha hela Welaluhu, distritu Manufahi. “Horseik dader ami hahú hala’o operasaun, maibé fatin refere mamuk. Elementu husi CPD-RDTL nian ida lakohi atu kolabora ho ami, maibé sira seluk hakarak”, tenik komandante jerál PNTL, komisáriu Longuinhos Monteiro ba ajénsia Lusa liu husi via telefónika. Tuir komisáriu Longuinhos Monteiro elementu husi CPD-RDTL 158 mak iha Same no oras ne’e daudaun sira organiza-aan iha grupu-grupu hodi fila hikas ba sira ninia distritu. “Operasaun ne’e hanesan susesu ida no hala’o ho durasaun minutu 45”, tenik komandante jeral PNTL hodi hatutan tan katak PNTL kumpri karta ne’ebé fó sai husi Governu iha inísiu fulan Marsu. CPD-RDTL hanesan grupu eis-veteranu timor-oan nian ne’ebé hala’o manifestasaun oioin iha Díli, hafoin Timór hetan tiha ukun-aan, hodi ezizi Estadu ninia rekoñesimentu ba independénsia ne’ebé fó sai iha tinan 1975 nune ‘e mós hakarak atu Estadu haruka sai organizasaun internasional hothotu. Iha finál tinan 2012, grupu ne’e deszloka ba distritu Manufahi, kilómetru 80 ba parte sul husi Díli, hodi finji hahú kuda rai, atu ajuda governu no tulun ekonomia iha rai laran. Iha loron 5 fulan Marsu liu ba, governu Timór akuza ona eis-veteranu viola lei no la respeita ba direitu umanu, tanba ne’e mak Estadu haruka PNTL foti medida adekuada ruma hodi estabele hikas fali páz sosiál. Ba Governu, medida ne’ebé foti hanesan objetivu atu tulun populasaun sira iha Same, sira ninia sasan no meiu sobrevivénsia no atu mós “prevene atu ema ne’ebé okupa rai ilegál iha Same, la kria situasaun inseguransa ruma”. Bainhira Estadu foti desizaun, vise-primeiru ministru Fernando La Sama de Araújo hahú kria kedas komisaun ida iha loron Kuarta-feira liu ba, hafoin hasoru malu tiha ho grupu eis-veteranu hothotu hodi tenta buka solusaun no labele hela tan iha fatin ne’ebá. “Horibainrua (Sábadu) ha’u ba iha Same no ami buka ona solusaun hodi evita atuasaun seluk mosu. Sira la aseita ho kondisaun ne’ebé governu fó”, hatutan komisáriu Longuinhos Monteiro. Iha deklarasaun ba Lusa, líder husi grupu eis-veteranu António Matak dehan katak polísia halo atuasaun no lori ema hothotu, maibé seidauk “hetan ninia solusaun” kona- bá negosiasaun ho komisaun ne’ebé kria husi estadu.

Management meeting ( Enkontro Nivel Jestor).

 

Departamentu Polisia Komunitaria

HAMUTUK ITA PREVENE NO KOMBATE KRIME


Management meeting ( Enkontro Nivel Jestor). Departamento Polísia Komunitaria Timor Leste, hamutuk ho nia parseiru dezemvolvento Polisiamentu Komunitaria Timor Leste ( Timor Leste Community Policing Program – TLCPPNZPOL ho HAKOHAK – The Asia Foundation Timor Leste) realisa reuniaun nivel jestor nian iha sala reuniaun Kuartel Jeral Polisia Nasional Timor Leste (12/12/2012). TLCPP hanesan programa bilateral ida entre Guverno Nova Zelandia ho Guverno Timor Leste nebe maka asina ona akordu ka Memorandum of Understanding (MoU) iha dia 20 de Maio 2012 liu ba, programa ida nee lao durante tinan haat  (04) nia laran nebe konta husi tinan 2012 toó ba iha tinan 2015, no programa ida nee fahe komponente boot tolu (03) maka hanesan , Komponente Estrajiku, Komponente Treinamentu, no ikus liu komponente Operasaun. HAKOHAK “embrace” hanesan programa ida nebe maka mai husi TAF – The Asia Foundation iha Timor Leste, programa ida nee hetan finansiamentu husi USAID nomos NZAID programa ida nee halao tanba Komandante Jeral Polisia Nasional Timor Leste Dr. Longuinhos Monteiro asina karta Kooperasaun Tekniku (TC) ida ho Fundasaun asia iha fulan fevereiru tinan 2012, programa ida nee sei lao durante tinan tolu nia laran 2012-2014. Programa prioridades husi HAKOHAK nian ( Estabelismentu KPK –Konsellu Polisiamentu Komunitaria, Sensibilizasaun Programa Polisiamentu,Fundus Seguransa, Peskiza konaba perspektiva komunidade nian konaba Polisiamentu Timor Leste). Reuniaun Konsellu Jestaun nian hare liu ba programa tekniku sira nebe maka atu bele implementa iha tinan 2013, alende koalia konaba programa ba Anu Fiskal 2013 parseiru dezemvolvementu sira (TLCPP ho HAKOHAK) relata progresu durante tinan primeiru nian (2012). Reuniaun ida nee hanesan reuniaun ba daruak no lidera husi Segundo Komandante Jeral Polisia Nasional Timor Leste Komissario Afonso de Jesus, L.Ed. ho Sra. Ana MOSLEY Xefe NZAID iha Timor Leste.( Xefe POLKOM 2012)


 

Polísia timor oan destaka efetivu liu 1.000 hodi garante seguransa iha Natal no pasajen tinan nia

Díli, 12 Dez (Lusa) – Polísia Nasionál Timor-Leste nia   (PNTL) fó sai ohin katak sei destaka polísia sira liu rihun ida hodi garante seguransa durante períudu entre Natal no pasajen ba tinan foun nia. “Ba operasaun destaka ona komandu hotu iha distritu sira, unidade haat no diresaun nasionál tránzitu rodoviáriu nia. Hamutuk elementu na’in 700 iha Díli no na’in 100 iha distritu ida-idak”, afirma komandante PNTL, komisáriu Longuinhos Monteiro. “Operasaun sei hahú iha loron 21 no sei hanaruk to’o pasajen ba tinan foun nia”, hatete DR. Louguinhos Monteiro iha konferénsia imprensa nia. “Ami hakarak garante seguransa no ami hakarak katak komunidade bele kumpri nia dever sira hodi apoia autoridade polisiál sira”, afirma komisáriu timor oan hodi husu kolaborasaun autoridade lokal sira nia. Komandante PNTL fó sai detensaun sidadaun timoroan na’in lima no feto na’in rua husi Indonézia tanba tráfiku droga nia. Iha fulan hirak ikus ne’e, forsa seguransa timor oan sira kaer ema barak, timoroan ka estranjeiru sira, barak liu husi Indonézia tanba tráfiku droga nia.

Maritime Police Conduct Vessel Boarding Training

Iha loron 25 fulan Outubru, ofisiál PNTL hamutuk nain sanulu resin lima husi unidade Polisia Maritima halao graduasaun durante tuir formasaun iha semana rua nia laran konaba kursu abordajen ofisiál nian. Kursu ida ne’e organiza husi  Servisu Investigasaun Naval Kriminal Stadu Unidus nian (NCIS) no  Guarda Kosteira Estadu Unidus nian.  Treinamentu ida ne’ebé foka ba iha lei internasional, tendénsia kontrabandu, identifikasaun droga, aplikasaun lei maritime, pratika tatiku defensivu, prosedimentu abordajen maritima nian no tekniku pasa revista ne’ebé aas. Treinamentu sira ne’e hetan fundu husi Stadu Unidus liu husi ninia Embaisada iha Timor Leste ho orsamentu hamutuk 1.3 milliaun.  

Boarding Operations

 

Maritime Arrest Procedures

Ofisiál ida ne’ebé selesionadu sei kontinua atu tuir formasaun semana rua nia laran konaba  aplikasaun lei maritima ba kursu instrutór ne’ebé hahu halao iha loron 29 fulan Outubru, Ofisiál sira ne’e tuir mai sei sai hanesan instrutór ba Polisia Maritima, kria kursu foun no kontinuasaun formasaun ba ofisiál sira atu mantein nafatin sira nia abilidade ne’ebe sira iha ona no hasae sira nia kapasidade iha futuru.

Graduation

Maritime Police Conduct Vessel Boarding Training

Last Thursday, 25 October, fifteen Policia Nacional de Timor Leste (PNTL) Maritime Police Unit (MPU) Officers graduated from a two-week Boarding Officer Course presented by the United States Naval Criminal Investigative Service (NCIS) , U.S. Coast Guard (USCG) and UN Maritime Advisor as part of a $1.3 million grant from the U.S. Department of State. The MPU received training in international law, smuggling trends, drug identification, maritime law enforcement, hands-on defensive tactics, maritime boarding procedures, and high-risk search techniques. The course culminated with a final boarding exercise by the MPU in the Port of Dili where they put their training to use in actual boarding scenarios.

Maritime Arrest Procedures

Selected MPU Officers will continue to attend a follow-on two-week Maritime Law Enforcement Instructor Course beginning the week of 29 October. These officers will become instructors for MPU, wherein, they will generate new and ongoing training for the MPU to sustain current skills and increase capabilities.

Graduation

Sorumotu ho communidade iha tasi ibun Com

Unidade policia Maritima partisipa hamotuk iha soromutu ida iha area tasin ibun com hodi diskuti hamotuk atu dezemvolve planu nasional ida atu combate illegal, inreportagen no inregulidade (NPOA-IUU). Dokumnetos (NPOA-IUU) halao ou dezemvolve tia ona husi Ministerio de Agricultura e Peskas hanesan strategia atu dezemvolve planu gestaun ba peskas nian. Parte ida hanesan prosesu konsultasaun ho communidade peskadores sira ne’ebe halao iha Com ho Atauro.

Adjunto Comandante Unidade Policia Maritima diskuti strategia ba peskas illegal iha area com nian

Policia Maritima partisipa iha soromutu Com para hetan komprendesaun diak kona ba natureza peskas illegal iha Timor leste no servisu hamutuk communidade peskadores sira hodi dezemvolve strategia para kombate peskas illegal.

Policia Maritima diskuti kona ba peskas illegal ho communidade peskadores iha Com

Ida ne’e hanesan kritika ida katak Unidade Policia Maritima servisu besik ba ho communidade peskadores sira atu marka fatin risku ba peskas illegal Eventu ida ne’e dala uluk ba buat barak ne’ebe hau sei halao iha area kostal ba communidade iha Timor Leste tomak.

Coastal Community Workshop – Com

Maritime Police Unit recently participated in a coastal community workshop in Com to discuss the development of a National Plan of Action to combat Illegal, Unreported and Unregulated fishing (NPOA-IUU). The NPOA-IUU document is currently being developed by the Ministry of Agriculture and Fisheries as the strategic development plan for managing fisheries compliance. As part of this process consultations with fishing communities are being held in both Com and Atauro.

Deputy Commander of Maritime Police, Manuel Pereira discusses strategies for addressing illegal fishing in the Com area.

Maritime Police participated in the Com workshop to gain a better understanding of the nature of illegal fishing within Timor Leste, and to work with the community of fishermen to develop stategies for preventing illegal fishing.

Maritime Police discuss the illegal fishing issues with the fishing community in Com

Commander of the Maritime Police Unit, Superintendent Lino Saldanha was very pleased with the opportunity to participate.

“It is critical that the Maritime Police Unit works closely with the fishing community to address the problems of illegal fishing. This event is the first of many that I wish to conduct in all coastal communities in Timor Leste”

Policia Maritime servisu hamutuk ho Unidade konstrusaun US Navy Seabees husi Estados Unidas

Membrus husi Unidade Policia Maritima hamutuk ho equipa konstrusaun servisu US Navy Seebees halao hela servisu hamutuk para konduta engeneria no survey hermonogia iha preparasaun ba konstrusaun  kais ou rampa ba Unidade Maritima. 9 membrus unidade Konstrasaun US Navy Seabees, nia baze iha portu Hueneme, California Estados Unidos, visita ona mai dili komesa iha loron 05 to 18 fulan outubru 2012. Durante tempu ne’eba sira halao ona survey ida ke detalho sobre provundidades/naruk kais dili nian, lokalidade iha varius ro a’at nian (inkluidu ro a’at japanes nian iha segudo gerda mundial/ peran dunia ke II) no sampling tasi ben nian iha leten. Mestri lukudor nian mai visita unidade Seabees, Chefe Terry Juergens ona porposta ba sira nia survey ida ne’e “Teknologia ne’ebe maka uza hodi halao survey ida ne’e avansadu tebes. Informasaun kolekta ona e ami sei estuda hodi prepara planu ba kontrusaun ba primeiru etapa halao konstrusaun kais ki’ik ou rampa ba Policia Maritima iha tinan 2013″.

 
Policia Maritima ho US Navy Seabees prepara scan sonar para identifika ro a’at iha kais dili
 
 
Maritime Police and US Navy Seabees inspect the survey results
 
 
Imagery of sunken WWII wreck

  Comandante Unidade Policia Maritima, Superintendente Lino Saldanha aprasia tebes suporta ne’ebe maka fo husi US Navy Seabees. “Kais foun policia maritime sei beneficia e aumenta kapabilidade operasional no abilidade unifornidade atu manutensaun iha ami nia ro patrulha sem impaktu komersial operasional portu nian. Suporta no kooperasaun husi US Navy Seabees baseia ba peskiza ida ke kapas tebes e ami aprasia e hare hodi servisu hamotuk nafatin iha tinan 2013 mai”.