Maritime Police work with US Navy Seabees Construction Unit

Members of the Maritime Police Unit and the US Navy Seabees Underwater Construction Teams have worked together to conduct engineering and hydrographic surveys in preparation for the construction of a new wharf for the Maritime Police. 09 members of the US Navy Seabees Construction Unit based in Port Hueneme, California, United States, have visited Dili from 05 to 18 October 2011. During this time they conducted detailed surveys of the depths and currents within Dili Harbour, located various wrecks (including a Japanese wreck from WWII), and conducted soil sampling to determine the nature of the bottom. The Master Diver of the visiting Seabees unit, Chief Terry Juergens explained the purpose of these surveys. “The technology used to conduct this survey is highly sophisticated. The information that has been collected will now allow us to accurately prepare plans for construction of the first stage of the Maritime Police Wharf in 2013.”

Maritime Police and US Navy Seabees prepare side scan sonar to identify wreckage in Dili Harbour

Maritime Police and US Navy Seabees inspect the survey results

Imagery of sunken WWII wreck

The Commander of the Maritime Police Unit, Superintendent Lino Saldanha was very impressed with the support provided by the US Navy Seabees. “The new Maritime Police Wharf will greatly improve our operational capability and the ability to perform critical maintenance on our Patrol Boats without impacting on commercial operations of the Port. The support and cooperation provided by the US Navy in conducting this research is greatly appreciated and we look forward to working with them again in 2013”

Prosesu Investigasaun sei Determina Kazu Kilat Lakon

Kazu kilat boot ne’ebé deskonfia lakon iha institusaun Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) oras ne’e tama ona iha prosesu Investigasaun, atu nune’e bele identifika kauza husi kilat ne’ebé lakon, tanba kilat ne’e importante ba nasaun. Kestaun ne’e fó sai Komandate Jerál Polisia nasionál Timor-Leste (PNTL) Komisariu Longinhos Monteiro katak, kazu kilat lakon oras ne’e iha ona prosesu ba iha servisus investigasaun tan ne’e hein tanba investigasaun mak sei determina. Kilat lakon oras ne’e loke ona prosesu ba iha servisu ne’ebé mak iha Kompeténsia hela ba nia, ita hein katak hafoin halo investigasaun mak sei determina, ekonserta katak kilat ida ne’e lahalo lakon, “ dehan Longinhos ba Jornalista Sesta (10/9) Iha palasiu Prezidensiál Aitarak laran. Nia hatutan kilat ne’ebé lakon ida, maibé seidauk bele hatete lakon iha fatin ne’ebé tanba prosesu investigasaun mak sei determina tan ne’e rona ema ne’ebé mak halo investigasun. “Kilat ida mak lakon, lakon iha ne’ebé ha’u labele koalia tanba investigasaun mak sei identifika, investigasaun tenki rona nia lakon iha ne’ebé, ba iha ne’ebé mak ema foti, nia mak tenki hatete kedan,maibé ha’u labele koalia,” Esplika Komissariu Longinhos. Ema ne’ebé mak halo lakon kilat oras ne’e suspende ona hodi tuir prosesu investigasaun, ne’ebé iha unidade servisu informasaun intelijénsia ninia liman

Komunidade tenki hakmatek

Komandante Jeral Polisia Nasional Timor Leste ( PNTL ), Komissariu Longuinhos Monteiro,
husu ba Komunidade atu hakmatek iha ida-idak nia bairo tamba PNTL sei halo
partrollamentu hamutuk ho Falintil-Forsa Defeza Timor Leste ( F-FDTL ), Guarda
Nasional Republika ( GNR ) Portugal, FPU hodi kontrola seguransa ba povu tomak.

Hau husu ba komunidade tomak atu hakmatek iha sidade Dili inklui mos teritorio
Nasional, it abele dehan situasaun lao normal, maibe PNTL liu husi nia dever no
obrigasaun tantu, Konstitusional, lei moral apela nafatin ba ita nia komunidade
tomak para hakmatek nafatin iha ida-idak nia fatin, apela Komissariu Longuinhos
ba jornalista sira iha Kuartel Jeral PNTL, Kaikoli Dili foin lalais ne’e.

Komissariu Longuinhos hatete, liu husi matoridade no komportamentu diak husi komunidade no
komponente tomak iha nasaun ne’e bele ajuda normalize sitausaun ida ne’ebe
hakmatek ba ema barak ninia direitu atu goza ka hala’o aktividades iha rai ka
Nasaun ne’e.

Buka hatu liu husi ita hotu nia kontribuisaun tomak, tamba ne’e mak ita fiar katak
sei lori fila fali hikas sitausaun hakmatek, paz, estabilidade ba iha ita nia
sosiadade no komunidade sira nia let atu moris hakmatek, dehan Komissariu
Longuinhos Monteiro.

Atu hetan sitausaun hakmatek ne’e , Komandante Jeral PNTL, hatete laos PNTL mesak
mak atu determin

Insidentes ne’ebe akontense iha loron Domingo ho Segunda

Komandante-Jeral PNTL Komissario, Dr. Longuinhos Monteiro, halo hela konferensia imprensa kona ba insidentes ne’ebe mak akontese iha loron Domindo no Segunda (15-16/07) iha kapital Dili no Distrito Viqueque. Ba jornalistas sira Komandante Longuinhos hateten, husi aksaun  violencia ne’e resulta kareta 63 hetan estragus, no ahi han uma 7,  Cidadaun ida mate, kareta nebe hetan estragus inklui mos kareta Policia Nasional Timor Leste ( PNTL ) nian 5 rahun, no membrus policia Nasional Timor Leste nain lima hetan kanek. Tanba ne’e  mak PNTL sei laiha toleransia ba kualker aktus ne’ebe maka lori konsikuensias ba estabilidade seguransa ba sidadaun nia direitu atu moris iha ambiente hakmatek nian.

Comunicaçào Interna No 1

A Policia Nasioan de Timor Leste tem incentivado e garantido a todos os sues elementos a possibilidade de efetuarem o rastreio de doenças infecto-contagiosas, a todos aqueles que voluntariamente expressem essa vontade. Ciente de que se torna importante sensibilizar e alerta todos os elementos da PNTL para este tipo de doenças, eu pròprio e o police Cominnsioner de UNPOL procedemos ao lançamento de uma campanha de sensibilizaçào. Desta forma, seremos os premeiros a efetuar um teste de despistagem ao HIV na companhia de outros elementos da PNTL e da UNPOL. Com este campanha de sensibilizaçào, pretendemos lutar e incentivar o combate contra todo o tipo de estigmatizaçào e discriminiçào daqueles pedecem deste doença. Aproveito para relembrar a todos os elementos da PNTL que a realizaçào deste tipo de despistengem è essencial e que tambèm se torna fundamental que conheçam as vàrias formas de como esta doença se transmite e os comportamentos que nào acarretan qualquer risco de a contrairmos. Para tal, junta-se em anexo um panfleto do Ministèrio da saude com a informaçào essencial sobre o HIV, aconselhando a todos uma leitura atenta e cuidada. Termino, reiterando o meu pedido para que todos adotem comportamentos isentos de risco e para que ajudem todos os elementos da PNTL, portadores de alguma doença infecto-contagiosa, a sentirem-se devidamnete integrados e respeitados. A presente comunicaçào interna deve ser distribuida de imediato a todo o dispositivo tetum e portuguès.

Comuniçào Interna No 1

Polisia  Nasional Timor Leste fo ona  neon moris no garantia ba nia elementus
hotu-hotu atu haka’as-an hodi haok-an hosi moras ne’ebe kona daet ba ema seluk,
liu hosi sira hotu ne’ebe volutariamente haklaken vontade ida ne’e.

Sente ho consciència katak inportante tebes hanorin ema hotu atu neon moris no fo atençào ba elemento PNTL hotu-hotu konaba moras ida ne’e, hau rasik  ho Comissàrio Policia Naçòes Unidas nian halo lançamento campanha ida konaba sensibilizaçào ne’e, nune’e ita sai hanesan
primeiro, ema ne’ebe hases-an hosi moras  HIV hodi haklaken tutan campanha ne’e ba membros PNTL no UNPOL  sira seluk.

Ho campanha de sensibilizaçào ida ne’e, ita hakarak luta no fò hanoin nafatin hodi
funu hasoru moras ida ne’e, hodi halakon no la simu moras ne’e. ne’ebe discrimina maluk barak sai mate tamba moras ne’e.

Hau aproveita fò hanoin ba elemento PNTL hotu-hotu katak, oin sa hadok-an hosi moras ne’e, essencial tebes, no mos sai fundamental atu imi hatene katak, moras ne’e daet ba ema seluk liu hosi dalan oi-oin, hadok-an liu hosi hahalok hakas-an atu labele monu ba quarquer risco. Ba ida ne’e, tau hamutuk iha anexo,
panfleto ida husi Ministèrio Saùde ho informaçào essencial kona ba HIV, aconselha atu element hotu-hotu bele lè didiak no ho kuidadu.

To’o ba ne’e deit, hau husu nafatin ba hotu-hotu atu hases-an hosi risco ne’e, atu nune’e bele ajuda element PNTL hotu-hotu, hatudu dalan ba ema seluk, kona ba moras a’at balun ne’ebe kona daet ba ema, hodi sente duni halo servisu hamutuk no bele rona no halo tuir.

Comunicaçào ida ne’e haklaken deit iha instituiçào PNTL laran, e tem que fahe lalais ba hotu-hotu ho mecanismo ne’ebe diak atu ema hotu sente esclarecido hato’o ho lian tetum no portugueès.

Buletin votos husi Distrito mai Nasional Seguru

Prosesu dezlokasaun boletin votus husi Distrito mai Nasional seguru tebes no la iha ameasa ruma iha dalan klaran. Komandante Operasaun Polisia Nasional Timor Leste ( PNTL ) Superintendente xefe Armando Monteiro hatete katak, durante eskolto bulletin votus husi Dsitrito to’o mai iha nasional laiha ameasa ruma iha dalan. Kamandante mos hakarak hatete, durante eskolto boletin de votus la iha ameasa no impedementu durante transportasaun urnas husi Distrito mai nasional; informa Komandate Armando Monteiro ba JNDiario iha Kuartel Jeral PNTL caicli Dili, segunda dia 09 de Julhu de 2012, Komandate mos hatete sitausaun Jelmente  durante elisaun Jeral la’o ho pasifeku no hakmatek iha teritorio Timor laran tomak,

Kampanà lao Susesu

Durante kampana partidu politikus no koligasaun iha teritoriu tomak lao ho susesu, tamba buat hotu lao ho diak maske partidu politik balun kontra regulamento no orariu kampana ne’ebe CNE iha. Ami husi Komando simu relatorio husi Komando Distritais ida-idak ne’ebe kada oras sira update sitausaun kampana nian iha teritoriu laran tomak nian, ita hotu akompana hahu husi inisiu mai to’o agora ne’e buat hotu-hotu lao iha ordem, hatete Segundo Komandante Jeral Polisia Nasional Timor leste ( PNTL ) Komisariu Afonso de Jesus ba Timor Post Iha servisu fatin kaikoli Dili. Maibe mos iha kontra iregulares nian liu tiha no sira nafatin uza oras halo kampana hanesan akontese iha Distrito Bobonaro, SubDistrito Lolotoe nian, no sira mos fo razoens hotu. Ami mos simu informasaun iha akontese kona ba asidente ida rua ne’ebe mak akontese kareta baku fila, ema hemu lanu provoka situasaun tamba lia fuan la kona malun tuir lolos hanesan lider politik sira tenki hatene ona iha rai ne’ebe mak difini oras no tempu tenki halo tuir, maske nune’e ita mos hanesan nnasaun demokratiku, Segundo Komandante. Situasaun sira ne’e Polisia tenta atu oinsa mak la marka presensa iha fatin ne’eba, maibe haruka membru ne’ebe mak parte informasaun nian ba atu rekoilha informasaunkarik buat ruma akontese. Tamba ne’e hau hanoin observasaun PNTL nian hare komunidade sira iha sensibiliza tebes, tamba komunidade iha esperensia, maske Polisia nia prejensa laba mos sira nafatin tau hanoin diak iha ordem atu labele mosu problema. Sitausaun to’o agora hau hatete ona buat hotu lao diak ho ordem laiha problema ida mosu seriu iha ita nia rai ne’e, atu impede aktividades kampana partido politiku sira nian. Buat hotu ami hare lao diak hotu, tamba agora falta tan loron tolu para povo hotu-hotu atu ba partisipa iha festa demokrasia tinan lima halao dala ida ne’e ho diak.

PNTL kontinua investiga kazu sunu uma iha Markoni

Polisia Nasional TimorLeste oras ne’e dadauk kuntinua halo investiga ba kazu  sunu uma iha area Markoni, Suku fatuhada hodi buka hatene motive lolos ne’ebe provoka grupu rua asaltu malun to’o sunu uma komunidade nia ida. Kazu sunu uma iha areaMarkoni, Suku Fatuhada Sub Distrito Don-Aleixo, Distrito Dili ne’ebe akontese iha semana kotuk deskunfia tamba kontinuasaun husi problema odiu malu particular iha pasadu. Problema ne’ebe  akontese iha area Markoni tamba grupu rua mak tenta halo provokasaun hodi asaltu malu, momentu ne’e hau fo ordem koordena ho Unidade Espesial Polisia ( UEP ) fo apoiu ba Komando Distrito Dili hodi prevene situasaun, informa husi Komando Operasaun da PNTL Superintendente Xefe, Armando Monteiro ba diariu iha Kuartel Jeral Kaikoli Dili . Komandane Operasaundehan konflitu ne’e mosu desintendementu entre juventude iha bairo ne’eba. Problema ne’e mos las foin akontese, maibe tuir informasaun no relatorio ne’ebe mak Komando Operasaun simu katak akontesementu ne’e hanesan kontinuasaun husi problema particular ne’ebe akontese iha pasadu. Uma ida ne’ebe hetanestragus ka sunu ne’e Polisia sei halo hela investigasaun tamba sa mak uma ne’e hetan sunu. Presija investigasaun klean tamba grupu rua ne’e iha hotu area Markoni.

Komando prepara Ransu Kombate 3000 mil

Iha parte seluk, atu suporta tan servisu membru efectivu 2715 ne’ebe mak sei koloka ba Distrito sanulu resin tolu, Komando Polisia Nasional Timor Leste  ( PNTL ) liu husi Departementu Logistik Nasional prepara ona Ransu combate 3000 mil. Direktor Logistik Nasional PNTL Assitente Superintendete, Basilio de Jesus dehan alende ransu combate, Komando Jeral liu husi Departemntu Logistik mos prepara ona ekipamentu de seguransa, hanesan radiu komunikasoens, alimentasaun, no transporte hanesan kareta ho motorizadas. Iha fatin la hanesan segundo Komandante Geral  da PNTL, Komisario afonso de Jesus hatete, apoiu logistic sufisiente atu fasilita membru sira hala’o servisu ho diak, Komisario hatutan membru sira ne’ebe hala’o knar ne’e sei hetan perdiam U$ 200 dolar kada ema ida.