PNTL Sei Asegura Seguransa Maximu Ba Kampaña Eleitoral Iha Kapital Dili

2F5A0328

Dili- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) sei asegura seguransa maximu ba kampaña eleitoral loron ikus iha kapital Dili hodi hatun rekursu tomak ne’ebe maka iha.

Xefe gabinete Relasaun Publika PNTL Superintendente Xefe Polisia Armando Monteiro hateten Ohin ofisialmente Komandu Jeral liu husi Komandante Komandu Operasaun hasai ona diretiva espesial ba departamentu, servisu no Unidade iha Komandu Jeral nomos Unidade Kuartelada tolu (3) UEP, UPM no UPF ne’ebe destakadu iha kapital Dili hodi hatun rekursu maximu hodi fo seguransa ba kampaña loron ikus 16 marsu, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalsita sira liu husi komferensia emprensa iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili, segunda (14/03).

Nia haktuirtan  em prinsipiu husi inisiu kedas PNTL sempre garante seguransa maibe presija mos koperasaun no kontibusaun husi militantes, apoiantes, simpatijante nomos ekipa susesu kandidatu PR nain 16 ita hotu tenke kumpri regras, normas no prosedimentu ne’ebe maka Orgaun das Eleisoens fo sai tia ona no antes ne’e kandidatu sira halo ona paktu unidade kampaña ho dame iha teritoriu timor laran tomak ida ne’e sai hanesan tradisaun ida no identidade nudar timor oan hodi nune’e tenke hakruk no respeitu.

“Liu husi oportunidade ida ne’e Komandu PNTL apela nafatin no husu kontribusaun ba apoiantes, militantes no simpatijantes husi kandidatu Prezidente Republika nain 16 nomos Komisaun Nasional Eleisaun (CNE-sigla portuges) no Sekretariadu Tekniku Administrasaun Eleitoral (STAE) atu kolabora ho PNTL hodi nune’e ita mantein estabilidade seguransa ba prosesu demokratijasaun iha ita nia rai Timor-Leste,” Dehan Monteiro.

Relasiona ho insidente no asidente ne’ebe maka akontese semana dahuluk no semana daruak durante Kampaña Eleitoral sai referensia no lisaun ida ba PNTL tanba ne’e ohin Komandu Jeral PNTL mos orienta ona hodi reforsa Komandu PNTL munisipiu Dili relasiona ho loron ikus kampaña ne’ebe maka sei konsentra iha kapital Dili hodi nune’e ita hotu mantein nafatin ita nia estabilidade ba prosesu kampaña ida ne’e lao ho diak.

Iha nivel kordenasaun no Komunikasaun Komandu PNTL munisipiu 12 no RAEOA sempre atualija nafatin movimentu no atividade no orariu konaba kampaña ida ne’e nune’e ita garante no espera katak prosesu kampaña ikus iha Dili sei lao tuir dalan demokrasia.

Durante semana daruak kampaña eleitoral iha munisipiu Baucau loron 12/03 oras 14:00 komandu PNTL rejista kazu asaltu ofensa integrigade fizika simples no agravadu ne’ebe maka ne’ebe rejulta sidadaun ida ho inisial JX fatal no LR mos kanek grave ne’ebe maka evakua ona husi Ospital Referal Baucau mai Ospital Nasional Guido Valadares hodi simu asistensia mediku intensivu no vitima nain rua seluk kanek kmaan iha area Samalari hafoin partisipa kampaña iha Darasula suku Gariwai postu administrativu Baucau.

Komandu PNTL Baucau agora daudaun halo ona identifikasaun diskumfia involve sidadaun nain 3 no halo hela investigasaun, tanba ne’e ita akompaña nafatin hodi hatene motive husi kazu ne’e, kazu ne’e akontese iha prosesu kampaña nia laran tanba ne’e sei halo hela kordenasaun no komunikasaun ho ekipa susesu kandidatu PR nian no orgaun eleitoral iha Baucau no agora daudaun kontinua nafatin kordenasaun no komunikasaun, kazu krime eleitoral ita kanalija ba Orgaun das Eleisoaens no krime publiku PNTL atente no halo prosesu.

Alende ne’e PNTL mos rejista kazu insidente ida akontese iha loron 12/03 oras 13:00 kazu homesidiu Agravadu ida iha Nunumoge postu Hatubelico, husi akontesmentu ne’e Komandu PNTL munisipiu Ainaro liu husi Servisu Investigasaun Kriminal ba kedas local do crime hodi hola medidas polisial hodi kaptura suspetu ne’ebe agora daudaun iha ona viajen husi dalan ba Tribunal Distrital Suai hodi submeter ba primeiru Interogatoriu.

Motivu husi akontesmentu ne’e tanba odiu vingansa iha pasadu tanba ne’e vitima ho suspetu iha ona problema antes no vitima hetan ona akujasaun husi Tribunal hodi kumpri nia dever no hafoin hetan Liberdade husi prijaun maka sira tenta provoka malu hodi rejulta vitima sai fali suspetu ba kazu ne’e.

Iha komferensia emprensa no Komandu PNTL mos rejista asidente trafiku grave (lakon vida) hamutuk tolu (3) nain rua sidadaun babain no nain ida membru PNTL ne’ebe halao nia servisu ho dedikasaun tomak iha Instituisaun PNTL durante tinan 22 hodi fo seguransa ba povu no rai ida ne’e, membru refere husi Eskuadra Vera Cruz Komandu PNTL munisipiu Dili no destakadu iha Tribunal Distrital Dili.

Asidente grave tolu ne’e ida asidente sigural no ida motor ho kareta, motive husi asidente hirak ne’e tanba laiha konsentrasaun bainhira konduz motorizada ou transporte iha estrada publiku. Media PNTL

 

STAE Entrega Urnas ba PNTL Lori ba Munisipiu

2F5A0097

 

Dili-Sekretariadu Tekniku Administrasaun Eleitoral (STAE) entrega Urnas ba Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) hodi transporta ba munisipiu hafoin kontinua lori ba Sentru Votasaun hotu.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Faustino da Costa hateten membru PNTL tenke tau seguransa durante oras 24 iha STAE munisipiu hodi garante katak laiha sedeit maka tenta atu estraga sasan hirak to’o iha Sentru Votasaun tenke garante katak transportasaun material sensitivu no não sensitivu to’o fatin ho diak no seguru, Nia hato’o asuntu ne’e iha serimonia entrega urnas iha STAE Kaikoli Dili, sexta (11/03).

Nia haktuirtan material eleisaun hirak ne’e sai husi Dili ho diak no seguru to’o STAE munisipiu no iha tempu ruma rejultadu ne’ebe iha neba lori fila-fali mai Dili ho seguru nafatin, Prezidente Autoridade no Administrador munisipiu  presija servisu hamutuk ho Komandante munisipiu sira  atu nune’e buat hotu sei lao ho diak no seguru tuir saida maka ita hakarak.

2F5A0054

“Husu ba membru PNTL tomak no ba Komandante sira katak lei termina iha sentru votasaun prejensa Polisia nian liu metro 5, maibe iha neba antisipa kedas katak kada sentru votasaun sei iha prezidente da meja tanba ne’e kordenasaun entre membru sira ho ekipa inportante tebes iha tempu no situasaun bainhira PNTL tenke hola inisiativa atu halo atuasaun,”dehan Komisariu Faustino.

Material hirak ne’e ohin sai husi STAE nasional ho seguru no diak no sei lori fali mai CNE nasional ho diak nafatin, laiha impedimentu no rajaun ruma katak ne’e dejastre tanba Estrada kotu, laiha rajaun ida katak sasan hirak ne’e to’o tarde tanba asesu Estrada ladiak tenke garante katak sasan sira to’o duni tuir tempu ne’ebe lei haruka.

Aproveta oportunidade ida ne’e hakarak hato’o ba Prezidente Autoridade munisipal no administrador munisipiu sira hodi rekomenda ita boot sira iha Komandante Polisia ne’ebe ita boot sira bele iha informasaun saida deit durante oras 24 ligadu ba kestaun seguransa nian sira prontu atu hamutuk ho Imi, nune’e garante nafatin katak dokumentu hotu-hotu ligadu ba aktu eleitoral ne’ebe sei realiza iha loron 19 tenke seguru no buat hotu iha nia fatin.

Atu termina Komandante Jeral hato’o PNTL nia firmeja  ba situasaun Rejiaun Administrativa Espesial Oecusse Ambeno (RAEOA) no Atauro nian PNTL oras ne’e daudaun preparadu, ita iha ro’o boot no kiik nune’e PNTL prontu bainhira iha pedidu ruma atu trasporta sasan hirak ne’e ba Atauro no RAEOA. Media PNTL

 

2F5A0066

Kampaña kandidatu Prezidente Republika PNTL Rejista Krime Eleitoral

IMG_6896

Dili– Kampanña eleitoral kandidatu Prezidente Republika ba loron lima (5) Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) rejista kazu krime eleitoral iha munisipiu Baucau, Viqueque no Manufahi entre militante no apoiante sira ne’ebe rejulta vitima kanek no estraga sasan.

Xefe Gabinete Relasaun Publika no Media PNTL Superintendente Xefe Armando Monteiro hateten  iha loron 04 no 06/03 akontese problema entre militantes no apoiantes kandidatu Prezidente Republika iha munisipiu Baucau, Viqueque no Manufahi ne’ebe rejulta estagus sasan no vitima nain 16, iha Viqueque bainhira militante sira remata kampaña no fila ba ida-idak nia rejidensia halo agresaun fizika, akontese mos estragus no konflitu entre apoiantes no militantes husi kandidatu nain rua hasoru malu iha area suku Makadiki postu Administrativu Watulari, postu administrativu Baucau vila, Venilale no Quelikai. Nia hato’o asuntu ne’e liu husi komferensia emprensa iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili, segunda (07/03).

ESTATISTIKA, REJULTADU PROSESUAL NO MOTIVU ASIDENTE TRANZITU 01

Nia haktuirtan relasiona ho kazu hirak ne’e PNTL halo ona identifikasaun ba autor ne’ebe maka diskumfia involve iha kazu ida ne’e. Iha Baucau sei iha prosesu identifikasaun  nia laran tanba laos deit iha Baucau vila maibe iha mos postu Venilale no Quelikai ne’ebe maka relatoriu espesial sei haruka mai Komandu Jeral hodi atualija iha loron tuir mai, iha munisipiu Viqueque prosesu lao tia ona PNTL detein autor nain tolu (3) ne’ebe maka diskumfia involve iha impedimentu ba krime eleitoral ne’e hodi submete ba prosesu investigasaun, husi Manufahi PNTL hamutuk ho CNE halo reuniaun kordenasaun hodi hare ba asuntu ne’ebe maka sai viral iha media sosial.

Agora daudaun Komandu PNTL munisipiu tolu ne’ebe maka akontese desintendimentu halo ona reuniaun alarga no urjente ho koperasaun, komunikasaun no kordenasaun intensivu hodi nune’e kumpri nafatin komprimisiu ne’ebe mak reprejentante sira halo ona paktu unidade ba eleisaun ida ne’ebe pasífiku no kumpri nafatin lei, regras no orariu ne’ebe maka CNE hasai tia ona dalaruma sai prekupasaun ba movimentu militante no apoiante ne’ebe maka bele hamosu desintendimentu husi parte ida no falta kontrolu husi orgaun seguransa no orgaun eleitoral hodi nune’e buat ne’ebe ita la espera labele mosu tanba ne’e mak liu husi reuniaun alarga ida ne’e ita bele halo intensiva kordenasaun no komunikasaun hodi mantein nafatin kampaña ida ne’e lao tuir orariu ne’ebe maka fosai tia ona.

PNTL la servisu mesak maibe wainhira akontese krime eleitoral maka nia prosesual tenke iha kordenasaun no komunikasaun diak entre oragaun eleisaun liu-liu Komisaun Nasional eleisaun (CNE-sigla portuges) nomos PNTL nune’e ita hotu hamutuk hodi evita akontesemnetu ne’ebe mak iha loron hirak liu ba akontese iha munisipiu tolu ne’e.

“Husu mos ba publiku atu hakmatek labele rona boatus hodi kontribui nafatin ba ita nia prosesu kampaña ida ne’e hodi mantein nafatin garante ita nia estabilidade seguransa ba rai Timor-Leste, husu mos ba ekipa susesu sira atu kolabora nafatin ho autoridade seguransa atu hamutuk ita kontrola no promove ita nia unidade no amizade promove kultura no haburas demokrasia iha ita nia rai doben Timor-Leste hodi nune’e akontesementu ne’ebe maka akontese iha munisipiu Manufahi, Viqueque no Baucau la repetetan iha tempu tuir mai,”Nia husu.

Iha biban ne’e Xefe gabinete Relasaun Publika atualija mos situasaun seguransa hahu husi loron 01-06 marsu durante semana ida ne’e nia laran rejistu insidente 21 no asidente trafiku hamutuk 14 iha periodu kampaña Eleisaun Prezidensial.

Husi akontesementu ida ne’e asidente trafiku grave rejulta vitima nain ida(1) lakon vida iha munisipiu Lautem no nain 9 seluk kanek. Media PNTL

ESTATISTIKA, REJULTADU PROSESUAL NO MOTIVU ASIDENTE TRANZITU 0122

 

 

 

 

PNTL Mantein Halao Knar Ho Imparsial

2F5A9724

Dili- Komandante Jeral Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) husu ba membru hotu atu halao knar ho imparsial no neutru hodi asegura seguransa ba sidadaun hotu nomos kandidatu PR nain 16 ne’ebe maka oras ne’e daudaun halao hela kampaña iha teritoriu nasional.

Komisariu Polisia Faustino da Costa hateten Komandu orienta ba membru iha Kuartel Jeral, Munisipiu no Unidade sira katak imparsialidade mak sai hanesan barometru ida bele kontribui hodi prevene aktus sira ne’ebe ita lakoi atu mosu tanba PNTL servisu bazeia ba lei no regulamentu sira, laiha membru ida maka inklina ba partidu no organijasaun A ka B hodi hatudu ita nia aan katak ita neutru no firme tuir saida maka konstituisaun haruka, Nia hato’o asuntu ne’e iha deskursu serimonia Isar Bandeira semana dahuluk fulan marsu iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili, segunda (07/03).

2F5A9700

Nia haktuirtan iha ona kazu krime eleitoral ne’ebe PNTL hahu rejistu no prosesu komesa lao, ejijensia no obrigasaun instituisaun nian mak ne’e hanesan Komandante Jeral atu dehan ba imi katak PNTL instituisaun estadu ne’ebe halao nia knar la hare ba kor, rasa, etniku sa tan partidu politiku katak PNTL imparsial, tau nia aan hanesan autoridade seguransa ne’ebe servisu mak garante katak ema hotu-hotu hetan protesaun, kandidatu Prezidente Republika periodu 2022-2027 sira hotu-hotu tenke seguru no laiha aktu sira ne’ebe ema tenta atu kria.

Ita tama ona loron lima kampaña eleitoral, membru PNTL hotu presija akompaña maske faktus realidade kandidatu prezidente sira rasik asina komprimisiu, sira nia reprejentante mos asina maibe iha ona indikasaun no indisius ne’ebe bele halo Polisia tenke servisu makaas liutan no ejiji Polisia tenke tau nia aan hanesan membru Polisia hahu kedas iha munisipiu Viqueque, Baucau, Manufahi nune’e mos iha munisipiu sira seluk ne’ebe hamosu ona desintendimentu ka komfrontasaun entre apoiantes no militante sira.

IMG_6808

 

PNTL kontinua asegura laos deit ba atividade kampaña no Eleisaun Prezidensial ne’ebe sei monu iha loron 19/03 maibe ita mos iha ekipa seluk ida ne’ebe hamutuk ho Forsa Defeza hodi halao knar iha Sentru Komunikasaun Dili ba kontinuasaun monitorijasaun, avaliuasaun konaba pandemia surtu COVID-19.

Serimonia Isar Bandeira ne’e partisipa husi Xefe Departamentu, Xefe Gabinete, Xefe Seksaun, Ofisiais Superior, Ofisiais Sub Alternus, Sarjentu, Ajente no funsionariu Sivil. Media PNTL

Komandu PNTL Distribui Kareta Aluger 32 ba Munisipiu no Unidade

274717745_1373006439790005_6680276329496891581_n

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) distribui tan kareta aluger hamutuk unidade 32 ba Komandu munisipiu Dili, Aileu, Manatuto, UEP, UPM no seksaun balu hodi apoiu seguransa durante kampaña eleitoral no Seguransa Prezidensial.

Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Mateus Fernandes hateten kontinuasaun distribuisaun ba kareta ne’ebe maka Komandu aluga hodi apoiu Komandu munisipiu, Unidade no departamentu sira.

Inportante liu maka hau husu ba Komandante sira kareta hirak ne’ebe fahe ba distritu no unidade para kontrola oli, kontrola bee nune’e kareta labele faila iha dalan klaran wainhira ita uza halo servisu, kontrola membru sira para uza kareta hirak ne’e, Komandante sira hatene ona tinan-tinan ita aluga kareta no simu kareta husi governu.

274857186_1373006659789983_6987081112330678869_n

Kareta unidade 32 ne’e komandu PNTL aluga husi Rental ho orsamento Fundo todo governo Jeral do estado 2022 ho montante $ 1, 339,200.00.

Kareta unidade 32 ne’e distribui ba Komandu Unidade Espesial Polisia (UEP) hamutuk unidade 24, komandu munisipiu Dili kareta unidade 2, SIP 2, munisipiu Aileu 1, manatuto1, UPF 1, no UPM 1, kareta hirak ne’e ho marka Mitsubishi Triton, Toyota HILUX, Navara, pazero, PRADO no Fortuner.

Iha oportunidade ne’e Segundu Komandante Jeral mos hato’o novidade diak ida konaba Ohin lorokraik (28/02) ita simu despaxu husi Primeiru Ministru nudarmos Ministru Interior konaba kompras kareta hamutuk unidade 90, despaxu tun on aba Vice Ministru Interior Antonio Armindo nune’e iha tempu badak sei halo prosesu administrativa oinsa makai ta sosa kareta.

274825729_1373006623123320_6468111068611280630_n

“Espera katak kareta unidade 90 ne’ebe maka atu kompras ida ne’e bele mai tulun ita iha ita nia servisu, hau husu Komandante sira nia apoiu no kuidadu, liu-liu buat hirak ne’ebe makai ha kraik lao diak tanba Komandante distritu sira halo servisu diak hamutuk ho membru sira hodi nune’e ita bele fo rejultadu ida ne’ebe diak liu iha ita nia servisu,” Nia dehan.

Iha serimonia ne’e simbolikamente Komisariu Fernandes entrega Save ba Komandante munisipiu Aile, Manatuto, Dili, UEP, UPM, UPF, SIP

Partisipa iha serimonia ne’e Inspetur Jeral, Komandante Komandu Operasaun, Komandante Komandu Administrasaun, Komandante munisipiu Aileu no Manatuto, Komandante Unidade Espesial Polisia UEP, Komandante UPM no ofisiais Superior sira. Media PNTL

PNTL Halo Formatura Jeral Prontidaun Ba Seguransa Kampaña Prezidensial

IMG_0144

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) halo formatura jeral prontidaun seguransa hodi asegura prosesu Eleisaun Prezidensial 2022 hahu husi kampaña eleitoral, Eleisaun Prezidensial to’o publikasaun rejultadu eleisaun bazeia ba kalendaria ne’ebe maka prezidente Republika dekreta ona.

Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Mateus Fernandes hateten formatura ida ne’e atu apela ba ita hotu liu-liu ita sira ne’ebe iha seguransa atu asegura didiak eleisaun rua (Prezidensial no Parlamentar) ne’ebe mai tuir dalan ida ne’ebe ita hotu liu, ita hotu hatene preparasaun teknika ita liu ona hanesan pra eleisões, Nia hato’o asuntu ne’e iha diskursu formatura jeral iha Kuartel UEP Bairo-Pite Dili, Segunda (28/02).

Nia haktuirtan iha misaun inportante ida liga ho ita nia nasaun, prosesu demokratijasaun presija Polisia nia prejensa, Polisia nia intervensaun hodi asegura eleisaun ida ne’ebe kredivel no objektif tanba ne’e mak ohin ita iha ne’e.

Filosofia PNTL ba eleisões ‘Neutru no imparsial nomos disiplina’ ita hakarak hetan rejultadu eleisaun ida ne’ebe kredivel no diak ba ita nia rai para hametin ita nia demokratijasaun dezenvolvimentu nasional iha ita nia rai.

Asuntu hat mak Hau koalia iha ne’e preparasaun pra eleisões ita liu ona, ita hein fali rejultadu ida ne’ebe ita kumpri ou ita halao iha terrenu. Buat hirak ne’ebe iha pra eleisões Komandu Jeral PNTL tau iha planu operasaun nudar politika Komandu Jeral hodi orienta ba eleisões jeral.

IMG_0102

“Hau husu ba Komandante distritu 13 no Komandante Unidade sira atu fo briefing didiak ita nia membru sira orienta no kontrola bebeik konaba lina orientador ne’ebe Komandu Jeral fo mai ita liu-liu misaun, vizaun no filosofia Komandu nian hodi Komanda no fo seguransa ba eleisaun jeral,” Komisariu Fernandes apela.

Iha biban ne’e Segundu Komandante Jeral nafatin bolu atensaun ba membru sira atu disiplina tanba disiplina nudar ita nia nehan liu-liu Hau fo apela ba Komandu Polisia Espesial, disiplina nudar ita nia nehan, atu demokratijasaun rai ida ne’e tau iha nia fatin, atu iha imparsial no neutru ita Polisia hamrik iha sorin.

Servisu hamutuk ho orgaun eleitoral sira halonusa mak bele garante misaun no vizaun PNTL nian ho filosofia ne’ebe Komandu Jeral orienta ita tomak, iha distritu ita ida-idak bele halo ita nia planu operasaun mais Politika Komandu nian mak sai nudar lina orientador ba ita hotu.

PNTL nudar instrumentu professional no proporsional sira nia dedikasaun, sira nia prejensa no atuasaun nakonu ho disiplina tuir orientasaun Komandante ida-idak, labele halai ba esquerda no direta ita rona ita nia Komandante sira no simu orientasaun husi Komandante sira.

IMG_0017

Formatura jeral ne’e involve husi Unidade Espesial Polisia (UEP), Unidade Patrullamentu Fronteira (UPF), Unidade Polisia Maritima (UPM), Sentru Formasaun Polisia (CFP), Komandu munisipiu Dili, Departamentu Justisa, Ajente no Sarjentu sira.

Formatura Jeral ne’e diriji husi Segundu Komandante Jeral PNTL no Partisipa husi Inspetur Jeral, Komandante Komandu Operasaun, Komandante Komandu Administrasaun, Komandante munisipiu 13, Komandante UEP, Komandante UPF, Komandante UPM no Ofisiais Superior sira.

Serimonia formatura Jeral ne’e kompleta ho show force haleu kapital Dili hodi hatudu ba publiku PNTL nia prontidaun hodi asegura ba prosesu Eleisaun Prezidensial 2022. Media PNTL

PNTL Halo Simulasaun Seguransa ba Kampaña Eleitoral

IMG_1182

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) halo simulasaun oinsa asegura seguransa durante kampaña Eleitoral ba kandidatu Prezidente Republika nain 16 ne’ebe maka sei halao iha loron 02-16 marsu 2022.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Faustino da Costa hateten Simulasaun ne’e hanesan preparasaun ba atividade ne’ebe maka PNTL halo oinsa atu asegura kampaña no Eleisaun Prezidensial ne’ebe sei mai.

“Objetivu prinsipal maka atu hare oinsa formasaun forsa iha terrenu oinsa nia komunikasaun lao to’o nebe, sa apoiu nesesidade instituisaun nian ba membru sira oinsa atu asegura kampaña no Eleisaun lao ho seguru,” Komisariu esplika.

Nia haktuirtan atividade hirak ne’e hotu nudar prontidaun PNTL oras ne’e to’o ne’ebe para atu kontinua iha faze ne’ebe tama iha situasaun real atu PNTL halao nia atividade ho diak liutan.

Iha simulasaun ne’e ita uza duni sasan balu ba ekipamentu seguransa nian komesa husi protesaun pessoal to’o ekipamentu nesesidade hirak ne’ebe sira sei uzaiha tempu situasaun real ruma mosu; Ita lakoi no la espera katak situasaun hirak ne’e sei mosu duni katak ne’e preparasaun senariu ne’ebe PNTL tenke halo. Iha senariu ne’e ita nota katak ekipamentu seguransa balu ne’ebe uza funsiona ho diak no balu Komandu presiza hare tanba ne’e sei iha tempu balu atu hare sasan hirak ne’e.

IMG_1170

Tuir orentasaun ne’ebe maka fo sai atribui ba komandu munisipiu sira atu responsabiliza oinsa asegura seguransa ba atividade hotu-hotu. Iha Komandu munisipiu ita iha eskalaun de uzu das forsas to’o nasional, ezemplu ita iha Polisiamentu Komunitariu, membru patrulla babain no kuandu iha situasaun balu ne’ebe presija tanba militante no apoiante sira wainhira mosu problema ita sei asegura no hasaetan level ida maka uza forsa rezerva ne’ebe koloka iha munisipiu, bainhira nesesita atu uza forsa liutan maka pasu ida ba kotu, pasu tuir mai maka ita sei uza unidade ne’ebe maka sei destaka iha munisipiu.

“Husu ba publiku dala idatan atu labele paniku kuandu rona tarutu, laiha risku ba komunidade sira, minimu risku mak iha dalaruma nia tarutu makaas bele halo ema balu hakfodak no trauma utuan.

Kestiona konaba tempu klima udan nia inpaktu ba servisu Polisia nian Komisriu Faustino esplika PNTL iha faze ida hein Komisaun Nasional Eleisaun (CNE-sigla portuges) bainhira ba lida ona orariu kampaña maka iha klima udan ou situasaun saida mos PNTL asegura duni. Ida ne’e inportante tebes maske ita hasoru duni problema laos deit ba instituisaun PNTL maibe mos ba kandidatu sira nia orariu tanba ho tempu udan no inundasaun loron hirak ne’e iha asesu estrada ba munisipiu balu difikulta teb-tebes, ida ne’e PNTL sura no konta mos katak maske asesu estrada difisil maibe membru PNTL lao ain mos nia tenke halao nia knar hodi asegura.

Simulasaun seguransa ne’e kompostu husi konsentrasaun masa iha Tasi-Tolu lori hein kandidatu Prezidente Republika Sr. Maukinta hato’o nia programa politika wainhira eleitu, kampana ne’e hetan seguransa maximu husi Komandu PNTL munisipiu Dili hafoin militante sira halo provokasaun hodi tuda kandidatu, iha momentu ne’e kedas Corpu seguransa pessoal (CSP) halo evakuasaun ba kandidatu hodi asegura nia ba fatin seguru, maibe militante no simpatijante sira kontinua halo provokasaun hasoru Polisia ne’ebe maka fo seguransa nune’e PNTL uza meius no tatika hotu hodi hakalma situasaun, kaptura autor hirak ne’ebe halo problema no hafahe konsentrasaun masa ho Tiru Gas lakrimojeniu.

Simulasaun seguransa ne’e halao iha Tasi-Tolu no Resintu CNE ne’ebe akompana direta husi Komandante Jeral PNTL, Inspetur Jeral PNTL, Komandante Komandu Operasaun, Komandante munisipiu Dili, Komandante UEP, Komandante UPM no partisipa husi Xefe Departamentu, Xefe Seksaun, Xefe Gabinete, Ofisiais Superior, Ofisiais Subalternus, Sarjentu no Ajente sira husi Komandu Jeral, Komandu Munisipiu Dili, Centru Formasaun Polisia (CFP), UEP, UPM, funsionariu Sivil no Estudante. Media PNTL

 

 

 

 

Governu Fo Apoiu Empresta Kareta 36 Ba Komandu PNTL

2F5A9131

Dili- Governu fo apoiu empresta kareta uzadu hamutuk 36 ba Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) hodi utilija halo seguransa durante kampaña no Eleisaun Prezidensial periodu 2022-2027.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Faustino da Costa hateten viaturas hirak ne’ebe iha ita nia oin ho objetivu atu apoiu PNTL nia servisu hodi garante katak Eleisaun Prezidensial sei lao ho diak no seguru, hanesan resposta ida ne’ebe governu fo bazeia ba proposta ne’ebe maka Komandu PNTL hato’o nune’e transporte hirak ne’e laos kareta foun maibe kareta hirak ne’ebe durante ne’e ministeriu no diresaun sira utilija maibe governu desidi katak funsionariu publiku hanesan diretur labele lori kareta ne’e ba uma maka kareta hirak ne’e konsidera hanesan propriu ba atividade servisu operasional nian, Nia hato’o asuntu ne’e liu husi diskursu iha serimonia distribuisaun kareta iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili, tersa (22/02).

2F5A9120

Nia haktuirtan Komandu desidi hodi distribui transporte hirak ne’e ba munisipiu, nune’e kareta hirak ne’ebe iha ita boot sira nia oin propriu duni ba ita boot sira maibe nudar imprestimu laos katak kareta hirak ne’e fo ba atu permanente hela ho Komandante munisipiu sira tanba Komandu halo propsta ida ne’e hodi empresta atu apoiu PNTL nia servisu iha atividade hahu husi kampaña, Eleisaun to’o publikasaun rezultadu.

Kareta hirak ne’e ita simu so iha deit simbolu kareta estadu maibe ita aproveta oportunidade ida ne’e para atu evita katak ne’e kareta governu ne’ebe movimentu livre maka parseru Polisia Federal Australia (AFP) apoiu hodi koloka stiker POLICIA iha kareta nia lolon, no stiker ne’e sei dura maximu fulan rua ou tolu hafoin lakon.

“Ita nota katak kareta 36 ne’ebe governu fo empresta ne’e seidauk sufsiente ba ita atu halao ita nia knar tanba distribuisaun ida ne’ebe ohin halao ba deit munisipiu la inklui Unidade no Servisu, distribusaun ba kada munisipiu lahanesan iha balu kareta unidade rua(2) no balu liu tanba ita hare bazeia ba numeru ejistente kareta hirak ne’ebe iha munisipiu,” dehan Komisariu Faustino.

Iha faze daruak Komandu PNTL mos sei aluga kareta no sei distribui ba unidade no ekipa operasaun ne’ebe sei apoiu iha munisipiu hotu no karik iha nesesidade sei iha tan transporte balu ne’ebe ita sei preve antisipa bainhira iha nesesidade ruma husi parte balu maka ita responde ida ne’e.

Kareta ne’e uza ba servisu seguransa durante kampaña no Eleisaun Prezidensial signifika uza kareta ida ne’e bazeia ba rejultadu eleisaun bainhira povu tomak desidi katak eleisaun ne’e halao dala ida deit maka kareta hirak ne’ebe ohin simu ne’e sei entrega fila-fali mai Komandu maibe karik rezultadu iha segundu ronda maka kareta hirak ne’e sei uza maibe hafoin publikasaun rezultadu tenke devolve mai Komandu Jeral.

Alende ne’e Komandu PNTL oras ne’e daudaun iha faze ida prepara hela atu kompra viatura ne’ebe sei distribui ba postu administrativu sira.

Partisipa iha serimonia ne’e Segundu Komandante TLPDP, Ofisiais Superior Komandu Jeral, Komandante munisipiu, Segundu Komandante munisipiu, reprejentante Komandante munisipiu no motorista munisipiu 12 no RAEO; Serimonia ne’e kompleta ho entrega save simbolikamente ba Komandante munisipiu Baucau no Liquica reprejenta Komandante munisipiu 11. Media PNTL

Komandu Operasaun PNTL fo Formasaun ba Komandante Eskuadra

2F5A8979

Dili- Komandu Operasaun Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) fo formasaun konaba papel autoridade seguransa durante kampana, eleleisaun to’o publikasaun rezultadu Eleisaun Prezidensial.

Komandante Komandu Operasaun nasional Superintendente Xefe pedro belo hateten Formasaun ida ne’e ho objetivu atu komandante sira hatene lolos sira nia papel seguransa antes eleisaun, iha tempu eleisaun no depois de eleisaun tanba ne’e maka ohin ami halo aprezentasaun konaba papel seguransa, oinsa halo relatoriu ba akontesmentu ruma nomos sei iha orador husi orgaun eleitoral hanesan STAE,  CNE nomos Ministeriu Publiku hodi hatene konaba prosesu eleitoral no krime eleitoralatu nune’e sira kompriende ho diak hodi halao servisu iha terrenu ho professional, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira iha Sentru Formasaun Polisia Komoro Dili, tersa (22/02).

2F5A9020

Nia haktuirtan formasaun ne’e fahe ba formasaun ba Komandante Eskuadra, Xefe Operasaun munisipiu nomos Xefe Polisiamentu Komunitaria iha munisipiu ne’e fahe ba faze rua, faze dahuluk halao iha loron 22/02 no faze daruak sei halao iha loron 24/02.

Tuir planu operasaun ne’ebe maka fo sai membru PNTL sira ne’ebe maka halo seguransa iha sentru votasaun paralelu fo seguransa ambulante ba ospital, prijaun no fatin balu ne’ebe atu lori ba Polisia sei asegura, akompaña no eskoltu nafatin hafoin eleisaun remata Polisia nafatin asegura material sensitivu husi Sentru votasaun mai apuramentu munisipal, apuramentu nasional no wainhira kontajen remata Tribunal Rekursu fo sai nia rezultadu maka Polisia nia servisu remata.

Alende ne’e Polisia sei asegura nafatin fatin hirak ne’ebe mak iha tensaun politika makaas ne’ebe maka bele hamosu krime maka polisia sei asegura fatin hirak ne’e hotu atu nune’e labele akontese problema boot liu.

Tuir regras ne’ebe maka fo sai ona katak ba sentru votasaun hotu-hotu ne’ebe maka membru PNTL sei asegura ho distansia km 25 husi sentru votasaun durante eleisaun lao maibe bainhira eleisaun remata no tama ona iha kontajen de votos maka iha neba Prezidente da meza sei husu ba Polisia sira ne’ebe halo seguransa iha sentru votasaun sei hakbesik hodi asegura ema sira ne’ebe maka halibur malu no asisti kontajen votus hodi asegura sasan sensitivu, funsionariu nomos prezidente da meza atu nune’e sira halao sira nia servisu ho diak.

Gender PNTL Halao Enkontru Preparasaun ba Komemorasaun Loron Mundial feto

IMG_0232

Dili- Gabinete Generu PNTL halao enkontru preparasaun ba selebrasaun loron internasional feto hamutuk ho parseru sira hodi trasa planu programa ne’ebe maka sei realija iha ambitu komemorasaun ne’ebe maka sei monu iha loron 08/03.  

Xefe Departamentu Justisa Superintendente Xefe Agustinho Gomes hateten ho orgullu lori gabinete generu nia naran hato’o bem vindu ba partisipante hotu no hato’o agradesementu ba partisipante sira nia tempu no disponibilidade no laran luak hodi mai hamutuk iha fatin ne’e ho esperansa bele tau hamutuk ideia no hanoin oinsa preparasaun ne’ebe diak hodi selebra loron mundial feto, nia hato’o ne’e iha diskursu abertura iha enkontru ne’ebe maka realija iha Slaun Tower Fatuhada Dili, tersa (22/02).

Nia hatutan nudar ofisial Superior Hau nia korajen ba Xefe Jeneru atu organiza didiak atividade ohin loron ho diak atu nune’e saida mak ohin koalia ho diskute bele hetan ideia ne’ebe diak tau hamutuk hodi tau iha planu nune’e bele realiza iha 08/03 tuir planu ne’ebe maka iha.

IMG_0274

“Ho kreativu maka promove feto Timor-Leste ba mundu hodi hatudu katak feto mos iha kapasidade, iha direitu no dever hanesan ho mane sira,” dehan Gomes.

Orgullu ida ba feto timor oan, orgullu ba sidadaun sira hotu no espesialmente ba femenina PNTL liu husi atividade ne’e labele lakon oportunidade hamutuk ho partisipante ka kombidadus husi organizasaun ka instituisaun seluk hodi diskuti hamutuk no kria relasaun ne’ebe diak, no relasaun interpersonal skill hanesan investimentu umanu hodi fasilita servisu iha futuru ho diak no susesu.

Iha okajiaun ne’e Xefe Gabinete Jeneru PNTL Superintendente Julia Gama hateten enkontru ne’e inportante atu lori ita ba susesu iha selebrasaun loron feto internasional iha mundu tomak liu-liu iha Timor-Leste, espesial liu ba instituisaun PNTL no ba Polisia Femenina.

“Ne’e enkontru inportante ida ne’ebe maka ami trasa hanoin hamutuk ho parseru servisu sira inportante tebes tanba durante ne’e atividade tomak ne’ebe maka lao ita hetan apoiu tomak husi parseru servisu hanesan TLPDP, UN Women, UNDP, PLAN Internasional,” Gama esplika..

Nia hatutan selebrasaun loron mundial feto nudar rekonyesementu hodi dignifika feto nia direitu, susesu no kontribusaun ba prosesu tomak ne’ebe maka durante ne’e sira luta iha tinan 100 resin liu ba tanba ne’e maka preparasaun ba selebrasaun tinan ida ne’e ita hakarak diferente utuan hodi ejerse ita nia metas no mehi ba susesu selebrasaun ne’e.

IMG_0291

Tuir kalendariu komemorasaun loron mundial feto sei monu iha loron 08/03/2022 ho tema “Hamutuk ho Femenina PNTL Hateten Lae Ba Asediu Sexual Hasoru Feto No Labarik” no sei selebra iha munisipiu Liquica hodi anima komunidade tomak liu-liu ba Instituisaun PNTL ba selebrasaun ida ne’e.

Programa ne’ebe maka sei halao iha ambitu komemorasaun loron internasional feto maka hanesan: Tiru, ne’e hanesan konyesementu hodi haklean abilidade konaba utilija armas liu-liu ba Polisia femenina, halo workshop konaba sensibilijasaun politika prevensaun asediu sexual, sensibija programa PAN 1325 ba asuntu feto paz no seguransa, halo misa, asaun karidade no long march hodi anima populasaun munisipiu Liquica katak feto mai ho komitmentu boot ida atu hapara violensia hasoru feto no labarik.

Partisipa iha enkontru ne’e Xefe Gabinete Relasaun Publika, Segundu Komandante PNTL munisipiu Liquisa, reprezentante UN Women, parseru TLPDP, Ofisial Sarjentu no Ajente. Media PNTL