Vise MI No Komandu PNTL Inagura Sentru Sela Detensaun Komandu Munisipiu Dili

  2F5A1947

Dili, Vise Ministru Interior (MI) hamutuk ho Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) sexta-feira (17/12) ne’e inagura Sentru Sela Detensaun Komandu PNTL munisipiu Dili ne’ebe maka suporta husi governu Xina liu husi ninia embaixada iha Timor-Leste.

Vise MI António Armindo hafoin serimonia inagurasaun ba jornalista sira hateten Sentru Detensaun ne’e hetan apoiu husi governu Xina liu husi ninia embaixada ne’e gratuita tanba hare’e ba kondisaun ne’ebe durante ne’e ladun diak ka la favorese atu detein ita nia sidadaun sira iha ne’e ho dignu, entaun tinan kotuk wainhira hau halo vizita mai fatin ida ne’e, hau koalia ho Komandante Jerál no mós Komandante munisipiu atu tau atensaun ba asuntu ida ne’e.

“Nune’e momentu iha fulan Outubru no Novembru wainhira ita hotu preukupa ho Orsamentu iha Parlamentu, ita mós koalia ho ita nia parseiru desenvolvimentu sira hanesan embaixada Xina ho embaixada sira seluk, entaun ita hetan resposta pozitivu husi governu Xina liu husi sira nia embaixada iha Timor, konstrui no ohin halo lansamentu hodi entrega ba governu Timor-Leste atu nune’e ita nia instituisaun PNTL bele utiliza”, tenik Vise MI ne’e.

2F5A2014

Membru governu ne’e esplika kona-ba apoiu hirak ne’ebe maka durante ne’e ba PNTL dala barak mai husi doador sira, katak governu iha atu halo desenvolvimentu sira ne’e, maibé laos signifika governu halo buat hotu-hotu, governu halo basea ba Orsamentu tanba ne’e balun ita prevê no balun ita husu apoiu doador sira atu kompleta malu, ida ne’e maka objetivu husi doador sira presensa iha Timor ne’e, ba buat ne’ebe ita bele halo, ita halo maibé ba buat ne’ebe ita labele halo, ita husu ajuda.

Iha fatin hanesan Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa hateten primeiru, Sela ne’e hanesan fatin atu asegura ema ho seguru, durante ne’e PNTL iha regra kona-ba utiliza Sela ida ne’e hahu’u husi tempu ONU nian tanba ne’e agora ba oin ita mós iha hela faze ida halo hela revizaun ba norma ne’e  oinsa atu utiliza.

“Segundu maka fatin foun, karik ita nia neon mós tenke muda sá tan agora ita iha tempu Adventu katak hafoun ita nia fuan hanesan hafoun mós ho ita nia ann ho servisu, ne’e mensagem simples no terseiru maka uza ho kuidadu no responsabilidade tanba ita hatene katak fatin ne’e laos PNTL maka atu utiliza maibé ne’e ba públiku maka atu sei utiliza, entaun parte PNTL oinsa maka atu asegura fatin ne’e ho diak atu bele utiliza ba tempu naruk”, hateten Komandante Jerál PNTL ne’e.

2F5A2044

Komisariu Polísia ne’e afirma tan katak agradese tanba bele hetan apoiu ida ne’e, fiar mós katak apoiu hirak hanesan ne’e sei bele to’o iha munisipiu sira seluk. Hanesan ohin ita akompaña katak fatin ne’e bele asegura ema hamutuk atus ida (100), tanba hare’e ba situasaun pandemia ne’ebe foin liu dadaun, iha ne’ebe PNTL kaptura no detein ema barak, entaun hare’e ba ida ne’e ita presiza tau atensaun ba kondisaun sela detensaun ninian.

Media PNTL.   

2F5A2067

PNTL-Forsa Rezerva Nain 26 Kompleta Treinamentu Ordem Publika

IMG_0027

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) membru forsa Rezerva (Task Force) nain 26 husi munisipiu 12 no RAEOA kompleta treinamentu tekniku manutensaun ordem publika iha Unidade Espesial Polisia (UEP) hodi halo preparasaun seguransa ba Elelisaun Prezidensial 2022.

Komandante UEP Superintendente Xefe Orlando Gomes hateten Polisia Forsa Rezerva mak sai autor prinsipal iha munisipiu sira ne’ebe espanda obrigasaun hodi mantein lei no ordem, diretus humanus no iha autoridade bazeia ba Lei Organika PNTL Dekretu Lei Nu.9/2009, Nia hato’o asuntu ne’e iha serimonia enseramentu iha UEP bairo-Pite Dili, sexta (17/12).

Nia haktuirtan uza forsa nudar elementu fundamental ba forsa Polisia ida ne’ebe hakarak atu moderna iha estadu diretu ida no nia objetivu mak atu kontribui no halo protesaun pessoal ba ema seluk no propriedade sira. Materia hirak ne’ebe maka hetan durante semana rua ne’e bele sai hanesan rekoperasaun ba iha kompetensia, kapasidade teknika no taktika hodi jere operasional iha Komandu munisipiu sira.

IMG_0158

Hau fiar katak forsa rezerva ne’ebe tuir ona tekniku manutensaun ordem publika ne’e bele kompriende no inplementa iha komandu munisipiu sira, ho treinamentu ida ne’e bele aumenta konyesementu no abilidade iha tekniku manutensaun ordem publika para dezenvolve tuir nesesidade ne’ebe maka iha.

“Disiplina inportante, Disiplina maka ita nia is wainhira instituisaun ida ne’e forte tenke iha disiplina, displina oinsa hasoru Komandante sira, disiplina oinsa hasoru ita nia senyor no kolega sira ne’e inportante. Dala idatan kumpri Hirarkia do Komandu,”Komandante ne’e husu.

Nia hatutan Komandu UEP orgullu no sempre hatudu ho determinasaun ne’ebe maka aas atu garante misaun jeral PNTL nian, prontu atu apoia treinamentu ne’ebe halo diferensa alinadu ho instituisaun iha fututru hodi investe iha treinamentu ka formasaun ba membru PNTL hodi halo kualifikasaun ba sira ho teknika no taktika foun Polisia nian no hein katak bele ajuda membru forsa rezerva sira iha sira nia servisu operasional lor-loron nian.

Iha okajiaun ne’e Reprejentante Komandante Jeral Superintendente Xefe Carlos Geronimo hateten ita boot sira nia misaun boot, imi maka sai hanesan pionerus ba aban bainrua atu bele halo kontinuasaun tuir treinamentu ne’ebe maka imi hetan ona.

IMG_0047

Nia hatutan kurikulu ne’ebe maka formandu sira hetan iha formasaun ne’e inportante tebes atu inplementa, forsa rezerva iha munisipiu atu garante no asegura situasaun iha momentu ne’ebe hasoru disturbius ruma maibe tenke ho rigor respeita ba saida maka imi tenkeser halo no tuir regras no prosedimentu legais hirak ne’ebe iha.

Komandu mos hakarak rona kada munisipiu mos iha treinamentu liu husi ita boot sira ne’ebe ohin remata kursu ne’e, enkoraja nafatin imi atu labele para maibe kontinua halo treinamentu ba membru sira seluk tuir nesesidade kada munisipiu.

Iha okajiaun ne’e Komandante TLPDP Superintendent Daren Booy hateten kursu ne’ebe maka imi foin kompleta sei fo abilidade ne’ebe makaas, uza forsa hasoru komunidade sira tenke bazeia ba regras no regulamentu hirak ne’ebe maka iha, ida ne’e maka sei hatudu imi nia profesionalismu no sei hetan respeitu husi komunidade sira.

Nia hato’o parabens ba imi nia susesu iha kursu ida ne’e no no bom susesu bai ta boot sira nia servisu iha imi nia munisipiu.

Treinamentu ne’e halao durante semana rua (2) nia laran ba membru forsa rezerva husi munisipiu 12 inklui RAEOA ne’ebe reprejenta kada munisipiu membru nain rua (2).

Serimonia Ensermantu formasaun ne’e kompleta ho entrega sertifikadu no halo demostrasaun manutensaun ordem publika.

IMG_0225

Serimonia ne’e partisipa husi Komandante Komandu Operasaun Nasional Superintendente Xefe Pedro Belo, Komandante CFP Superintendente Xefe Arquimino Ramos, Segundu Komandante UEP Superintendente Damião Correia, Komandante munisipiu Manatuto Superintendente João da Costa, Komandante BOP, Ofisiais , Sarjentu no Ajente husi UEP nomos familia formandu sira. Media PNTL

Komandu PNTL Presta Omenajen Ba Saudozu Max Stahl

2F5A1578

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) kinta-feira (16/12) ne’e presta omenajen ba saudozu Max Stahl nia ahu-kdesan iha Sentru Áudiovisual Kolmera-Benfika Dili.

Komandante Komandu Administrasaun PNTL Superintendente Xefe José Soares ba jornalista sira heteten Komandu PNTL hetan oportunidade ba loron ohin hodi mai presta omenajen ba saudozu Max Stahl hanesan ema jornalista ida moris iha estrangeiru, maibé povu maubere nia ema sira husi ki’ik oan to’o bo’ot/katuas saida maka maubere sira sente/sofrimentu sira ne’ebe hasoru durante tinan 24 nia laran, só maubere oan Max Stahl maka bele sai hanesan manu pombu ida atu bele transmite saida maka maubere sira terus iha Timor nia laran ba iha rai liur.

2F5A1571

“Ho ida ne’e maka mundu seluk hatene katak maubere nia oan sira sente duni terus iha presaun, iha okupasaun nia laran, ohin loron nia la hamutuk ho ita maibé nia hanesan inspirador ida, ita nia Estadu fó rekoñesimentu ba Max Stahl hanesan heroi ida ba iha rai Timor ita hanesan jerasaun foun liu-liu ba media/jornalista sira hanesan ema prinsipal/fundador ida ne’ebe atu transmite lia los ba nia komunidade sira no ba mundu tomak”, tenik Komandante Komandu Administrasaun PNTL ne’e.

Superintendente Xefe ne’e haktuir tan katak husi parte PNTL hato’o nia presta omenajen ho sentidu kondelênsia ne’ebe maka bo’ot tebes ba saida maka nia halo ba rai Timor nune’e mós ba iha familia. Liu-liu ba ita Timor jerasaun foun, Timor oan tau iha ita nia fuan no neon katak ne’e ema estrangeiru ida ne’ebe maka sai hanesan manu ain, transmite mensajen povu Timor nian ba iha rai liur no liu husi nia kontribuisaun maka ohin loron ita goza independensia ida ne’e.

Media PNTL.

PNTL Bandu Komunidade Halo Prejepiu Iha Trotoar

IMG_1135

Dili- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) bandu komunidade sira atu halo prejepiu iha trotoar no dalan ninin tanba prejudika ema nia movimentu lao ain ba mai.

Porta Voz PNTL Superintendente Xefe Arnaldo Araujo hateten sarani katolika iha mundu tomak sei selebra loron moris nain Jejus Kristu iha loron Natal tuir tradisaun, Natal identiku ho prejepiu ne’ebe maka sarani sira halo iha fatin-fatin hodi festeja loron boot ne’e tanba ne’e husu ba komunidade sira wainhira halo prejepiu tenke dook husi trotoar no dalan ninin nune’e la fo inpaktu ba ema nia movimentu, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira liu husi komferensia emprensa Tersa 14/12 iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili.

Nia haktuirtan prejepiu tenke halo dok husi trotoar pelu menus Metru 50 no iha prejepiu laran husu atu toka deit mujika Natal no labele hemu tua iha prejepiu laran ou estrada ninin tanba bele hamosu problema.

Alende ne’e PNTL mos bandu no la autorija loja ka komunidade sira atu faan fugetes ho paixon, wainhira la kumpri maka PNTL sei atua makaas sidadaun hirak ne’ebe maka hatama sasan hirak ne’e mai tanba iha sidadaun balu ne’ebe maka hatama sasan illegal mai Dili konsege kaer iha Komandu UPF Batugade no Komandu PNTL Liquica.

Asidente no Insidente loron 01-14 Dezembru      

Iha biban ne’e atualija mos konaba kazu insidente ne’ebe maka PNTL rejista durante semana ida nia laran hahu loron 01 to’o 14 Dezembru kazu insidente hamutuk 12 kompostu husi kazu asaltu malu no kazu homesidiu ida (1) kazu hirak ne’e nia prosesu lao ona no agora daudauk balu lori ona ba Ministeriu Publiku no balu sei iha hela prosesu nia laran.

Sidadaun hirak ne’ebe maka halo trazasaun illegal iha fronteira hamutuk 13 kompostu husi lori fugetes, atributu arte marsiais no sigaru, sidadaun hirak ne’e lori ba Komandu UPF hafoin kontinua lori ba prosesu iha Komandu munisipiu Bobonaro, Cova-Lima no Oe-Cusse.

Entretantu kazu Asidente Trafegu ne’ebe maka rejista hamutuk kazu 53 ne’ebe rejulta vitima nain rua (2) mate, kanek todan 10 no kanek kmaan 54, kazu hirak ne’e balu nia prosesu iha Tribunal, kazu 12 sei iha prosesu nia laran, no kazu 14 rejolve familiarmente, asidente hirak ne’e akontese maioria tanba fator humanu. Media PNTL

EOD Foti Bomba Guera Mundial Iha Kuluhun

IMG_1206

Dili- Unidade Espesial Polisia (UEP)-Seksaun Explosive Ordnance Disposal (EOD) foti bomba material guera mundial ne’ebe maka komunidade sira hetan iha aldeia Kuluhun de Baixo wainhira kee no halo konstrusaun drainajen.

Juvinal da Conceição Xefe suku Akadiruhun hateten komunidade sira hetan bomba ne’e wainhira sira ke’e no halo drainajen projetu husi PNDS hafoin sira kontaktu hau nune’e hau kontaktu Ofisial Polisia Suku (OPS) hodi kontaktu ba munisipiu Dili atu nune’e seguransa sira mai hare, hafoin hau rasik mai direta no hare katak ida ne’e perigu ba komunidade sira nia vida, Nia hato’o asuntu ne’e ba jornalista sira iha kuluhun Dili, tersa (14/12).

Nia haktuirtan durante semana ida laran nudar autoridade lokal hau prekupa maibe ohin sira mai ona hodi muda no ba halo destroisaun.

Iha okajiaun ne’e Xefe EOD Sarjentu Xefe Estaqui de Jesus Ximenes hateten desde loron kinta-feira dader rona informasaun nune’e lorokraik Ami mai kedas iha ne’e hodi asegura maibe tanba ida ne’e kategoria bomba de aviaun ne’ebe boot no nia todan tonelada 20 nune’e labele hiit ho liman entaun ita presija ekipamentu pejadu bele apoiu hodi hiit ho kuidadu tanba bomba ne’e kategoria Unexploded Ordnance (UXO).

 Nia esplika Bomba aviaun iha kategoria tolu (3) maka hanesan Bomba insendiariu, Bomba kimiku no uza explusivu maibe bomba ida ne’ebe komunidade sira hetan ne’e furujun ona no labele identifika nia orijin no peirgu nune’e ita konsidera bomba ne’e perigu tebes tanba labele identifika ninia PIN no Safety tanba ne’e ita extra kuidadu tebes para bele asegura tanba ida ne’e iha komunidade nia leet.

IMG_1160

Wainhira Ami to’o iha fatin halo avaliasaun ida ne’e risku boot teb-tebes nune’e ami husu komunidade sira iha ne’e atu kolabora tanba ne’e maka to’o ohin loron komunidade sira asegura hela to’o ohin maka ita halo evakuasaun lori ba halo destroisaun iha Karega Tiru Kaitehu munisipiu Liquica.

Material funu ne’e sei destroy ho manera High Order (destroy total) tanba bomba ne’e nia todan kuaje Kg200 entaun distansia minimu atu halo destroisaun kilometru 1 1/2 total tanba nia inpaktu no fragamentasaun sei dok tuir avaliasaun husi ekipa tekniku katak bomba boot hanesan ne’e normalmente ninia letal destroisaun pelumenus to’o %20 area 330o C iha area involvidu;  pur ezemplu ita tau iha karega tiru no baze de fogu iha tasi ibun alende area involvidu iha neba komunidade sira ne’ebe besik ita sei evakua, sira ne’ebe hein karau no bibi, nune’e mos pedreru sira ne’ebe besik iha neba, uma hirak ne’ebe besik iha neba sei fo avizu para sira loke janela no temporariamente sira tenke sai husi sira nia uma, nune’e mos sei tau seguransa iha Estrada publiku area karega tiru tuir distansia ne’ebe determina hafoin maka ekipa EOD halo destroisaun.

IMG_1146

Seksaun EOD menus ekipamentu protesaun ba membru sira atu halo destroisaun ba material ida ne’e, maibe tanba perigu ba komunidade maske PNTL iha limitasaun ekipamentu maibe Ami ekipa tekniku buka meius oinsa maka bele rejolve hodi nune’e la fo inpaktu ba komunidade sira ne’ebe maka hela besik iha area ida ne’e.Ekipamentu propriu ne’ebe maka nesesariu kompostu husi: ekipamentu protesaun, ekipamentu investigasaun, ekipamentu destroisaun.

Atu asegura terrenu mos ita iha difikuldade komunikasaun, atu halo observasaun tanba laiha minoklu tanba distansia dook presija minoklu hodi kontrola terrenu ne’e la fasil hanesan ita trata ba pedreru maibe tanba risku ba ema nia vida ba komunidade maka PNTL asumi responsabilidade bele risku halo nusa mos tenke buka manera para bele rejolve.

“Ami rekomenda ba governu liu husi diresaun PNTL atu nune’e iha futuru bele hare ekipamentu hirak ne’e hodi apoiu ita atu rejolve ho manera ne’ebe diak, seguru no labele afeta ba ema nia vida,”.

Durante tinan 2021 UEP-EOD simu pedidu husi komunidade iha teritoriu hotu hodi foti no halo destroisaun ba material funu hamutuk 200 resin. Media PNTL

Departamentu Justisa PNTL Hamutuk ho Polisia Militar F-FDTL Lansa Operasaun HABERAN

2F5A1169

Dili_Departamentu Justisa Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) Hamutuk ho Unidade Polisia Militar FALINTIL- Forsa Defeza Timor Leste (F-FDTL) hahu lansa operasaun Disiplina konjunta ho kodigu HABERAN iha kapital Dili atu Evita membru sira komete infrasaun disiplinar.

2F5A1190

“Operasaun disiplina konjunta ho kodigu haberan ne’e atu garantia disiplina orden no aplikasaun lei regulamentu normas no orden komandu nian”, esplika Xefe Departamentu Justisa PNTL, Superintendente Xefe Polisia Agustinho Gomes ba Jornalista sira iha Kuartel PM, Kintal Ki’ik, Segunda (13/12).

Ho operasaun ne’e oinsa atu prevene forsa Militar no PNTL sira labele halo infrasaun disiplina durante periode natal no tinan foun. Nune’e nafatin garantia kria estabilidade seguransa ba povu atu festeza natal no tinan foun.

2F5A1140

Aleinde ne’e mos operasaun Disiplina Konjunta ne’e halo la siknifika durante ne’e PNTL ho F-FDTL sira la iha disiplina, maibe ne’e hala’o atu bele reforsa liu tan iha loron boot ne’e.

“La siknifika katak durante ne’e forsa laiha disiplina, forsa iha disiplina mak eziste to’o agora servi estadu no povu to’o agora, mais nu’udar forsa professional tantu militar tanto polisia disiplina ne’e tenki hadia nafatin, liliu iha loron boot ne’e”, dehan Xefe Departamentu Justisa PNTL.

Komandante Interinu Unidade Polisia Militar, Kapitaun Francisco Xavier dos Reis Neto hateten, operasaun ida ne’e oinsa instituisaun rua atu servisu hamutuk hodi mantein prevensaun ba disiplina membru sira.

2F5A1114

“Ita nia servisu halo partullamentu no checkpoint hamutuk, hodi hare membru sira nia disiplina iha fulan ida ne’e nia laran, tamba ita hatene fulan ida ne’e ita festeza loron boot, tamba ne’e ita nia instituisaun rua ne’e mak atu fo seguru no defeza Liberdade ba ema hotu no ita mak atu garante disiplina iha instituisaun rua ne’e”, dehan Komandante Interinu Unidade Polisia Militar, Kapitaun Francisco Xavier dos Reis Neto.

Operasaun Disiplina Konjunta iha Kapital Dili ne’e hahu loron 13 fulan Dezembru tinan 2021 to’o loron 3 fulan Janeiru tinan 2022.

 

DPKN Kontinua Hala’o Programa Kultura Hadomi Vida Ba Estudante UNTL

IMG_0040

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Departamentu Polisiamentu Komunitaria Nasional (DPKN) segunda-feira (13/12) ne’e kontinua hala’o Programa Edukasaun Sivika “Kultura Hadomi Vida” ba estudante sira iha Universidade Nasional Timor Lorosa’e (UNTL).

Diretor DPKN Superintendente António da Luz iha nia intervensaun abertura ba programa ne’ebe hala’o iha Auditoria UNTL Liceu, introduz hela programa ne’e ba estudante sira katak programa ne’e hanesan programa ne’ebe PNTL halo liu husi DPKN ho hanoin ida katak ita hare’e ba situasaun realidade ne’ebe akontese iha ita nia sosiedade katak ema barak maka ladun tau interese ba moris.

“Signifika katak halo programa iha fatin-fatin no la respeita regras sira ne’ebe vigora iha ita nia nasaun, ho hanoin ida PNTL iha obrigasaun oinsa atu bele orienta ka eduka ita nia jovem/maluk sira, laos ba estudante sira deit maibé ba sosiedade hotu atu bele respeita nia moris no respeita mós ema seluk nia moris”, esplika Diretor DPKN ne’e.

Superintendente ne’e akresenta tan katak programa ida ne’e sai hanesan programa nasional ba PNTL nian maibé bele dehan katak programa ida ne’e abranza ba iha Timor laran tomak hodi bele eduka ita nia sosiedade iha sira nia moris loron-loron. Tanba iha formasaun ida ne’e ita halai liu ba prevensaun krime no kódigu Estrada ninian, iha programa ida ne’e servisu hamutuk ho Diresaun Nasional Transpore Terestre (DNTT) ho Departamentu Seguransa Tránzitu Rodoviariu ne’ebe maka fiskaliza ba Lei Kódigu Estrada ne’ebe maka implementa iha ita nia nasaun ida ne’e.

IMG_0051

Entretantu, iha fatin hanesan Vise Reitora ba Asuntu Estudantis UNTL nian Professora Engª Lígia Tomás Correia,MSC.(PhD cand) hateten lori UNTL nia naran hakarak agradese ba PNTL ne’ebe kolobaora hamutuk ho Unversidade atu oinsa ita introduz programa ne’ebe diak tebes-tebes ba jovem sira liu-liu fó informasaun ba estudante sira atu konsiente kona-ba vida moris nian.

“Dala barak, hanesan jovem nia pensamentu sé ita nia hanoin ba buat ne’ebe laos vida naruk nian maibé vida ne’ebe naton, sente kontente no dala barak laiha kuidadu ba vida, tanba ne’e maka husi parte PNTL hato’o programa ne’ebe diak tebes-tebes iha tinan 2021 ba Ensino Superior iha Timor-Leste no agora dadaun hala’o iha UNTL”, tenik Vise Reitora ba Asuntu Estudantis UNTL ne’e.

Professora Engª ne’e apela ba estudante sira atu bele foku no akompaña didiak, husi formador sira sei aprezenta materia ne’ebe liga ba formasaun ida ne’e hetan aproveitamentu ne’ebe diak no ba dala ikus mós sei fasilita tebes-tebes estudante sira atu bele hetan karta kondusaun atu asegura katak vida imi (estudante-res) nian ba futuru tenke imi organiza rasik liu husi regras sira ne’ebe maka hatu’ur husi Estadu.

IMG_0067

Tuir planu ne’ebe maka iha, programa Edukasaun Sivika “Kultura Hadomi Vida” ne’e hala’o ona ba iha Universidade sira iha Dili laran hamutuk walu (8) no sei hala’o enseramentu iha loron 21 fulan Dezembru tinan 2021 iha UNTL.

Media PNTL.         

PNTL-Tranzitu Tuir Kursu Sistema Kontrolu Transporte Iha Fronteira

IMG_0780

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) Departamentu Tranzitu Seguransa Rodoviariu tuir kursu konaba Sistema kontrolu ba transporte ne’ebe tama sai iha fronteira terrestre entre Timor-Leste no Indonezia hodi fasilita membru sira atu halao servisu ho professional.

Xefe Departamentu Tranzitu Nasional Superintendente João Belo Reis hateten kursu ne’e ho objetivu prinsipal atu fasilita membru sira ne’ebe destaka iha postu tranzitu iha fronteira atu bele halao sira nia servisu diak liutan no professional nune’e Komandu bele kontrola ho maximu, Nia hato’o asuntu ne’e iha Sentru Formasaun Polisia Comoro Dili, kinta (09/12).

Nia haktuirtan IT nasional dezenvolve sistema online oinsa rekoila koimas atu bele kontrola ho fasil no efisiente liu nune’e ho sistema ne’ebe maka imi aprende sei ajuda no hafasil ita nia servisu nune’e Komandu Jeral tantu husi Departamentu Tranzitu Nasional no Komandante Operasaun Nasional monitorija diariamente servisu ne’ebe maka ita sei halao iha lina fronteira.

“Husu ba partisipante sira atu aproveta tempu hodi aprende materia hirak ne’ebe maka formador sira fo atu nune’e wainhira fila sei halao servisu ho diak bele hafasil ita nia servisu no diminui alegasaun husi publiku tanba ita sei la kaer no kontaktu ho osan maibe ita sei uza deit dokumentu hodi prosesa ema nia dokumentu hirak ne’ebe maka mai tanba ita ne’ebe maka servisu liga ho osan instituisaun hotu-hotu sempre monitorija no tau matan ba ita nia servisu,” dehan Xefe Tranzitu.

Ita boot sira reprejenta instituisaun servisu iha lina fronteira tenke hatudu profesionalismu, dedikasaun hodi nune’e buat hotu ne’ebe maka Komandu fo ba ita lao ho diak no laiha inpedimentu ruma.

Iha okajiaun ne’e Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Mateus Fernandes hateten ita boot sira maka forsa no is ba instituisaun PNTL tanba durante PNTL ejisti fulan-fulan hatama koimas ba governu, Ita boot sira nia servisu ne’e ekstraordinariu.

PNTL iha dejafiu boot uluk Tranzitu uza sistema manual maibe agora daudaun ita prepara no partisipante sira husi postu entrada Mota Masin munisipiu Cova-Lima, Batugade munisipiu Bobonaro no Tranzitu Nasional hamutuk nain 38 sei aprende Sistema online ne’ebe maka Xefe IT nasional prepara.

“Hau husu ba partisipante sira atu fo ulun no tau konsentrasaun tomak ba kursu ida ne’e atu saida maka imi aprende bele intende ho didiak nune’e fila ba imi nia servisu fatin inplementa no hatutan ba membru sira seluk, ida ne’e inportante teb-tebes atu dehan ita boot sira nia naran boot teb-tebes iha estadu no governu nune’e kontinua hatudu imi nia dedikasaun ba imi nia knaar nudar membru PNTL atu nune’e ita hakat neneik maibe bebeik ita lao ba oin,” Segundu Komandante Jeral apela.

Ho Sistema manual kada semana iha fronteira ita rekola koimas hamutuk $3000.00 no iha Dili laran ketak hodi hatama ba kaixa estadu boot teb-tebes tanba ita boot sira nia servisu ho vontade no disiplina ita kontribui laos deit ba seguransa maibe kontribui mos koimas ba estadu.

Ami ba enkontru ho Prezidente Republika no Primeiru Ministru katak koimas ne’ebe maka ita boot sira rekola lor-loron no hatama ba kaixa Estadu sei koa %25 ba nesesidade PNTL nian tanba ne’e Ita prepara hela lei no agora iha hela Konsellu Ministru atu debate no aprova atu nune’e orsamentu %25 ne’e bele mai kaixa PNTL hodi uza ba nesesidade PNTL nian. Media PNTL

Komandu PNTL Aprejenta Situasaun Seguransa ba PR

IMG_0432

Dili- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) aprejenta situasaun seguransa teritoriu nasional ba Prezidente Republika Francisco Guterres ‘Lu Olo’ ligadu ho eventu ne’ebe maka liu iha semana ida ne’e inklui komemorasaun loron proklamasaun independensia.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Faustino da Costa hateten kuaje atividade no eventu iha munisipiu hotu hahu husi feira buat hotu lao diak tanba ne’e hato’o agradese no parabens ba povu Timor-Leste, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira iha Palasiu Prezidensial Bairo-Pite Dili, Kinta (02/12).

Nia haktuirtan asuntu seluk ne’ebe maka hato’o ba Xefe Estadu konaba preparasaun PNTL ba festeja loron Natal no tinan foun, saida maka PNTL prepara ona oinsa atu asegura atividade no serimonia sira ne’ebe sei mai komesa loron 24/12/2021 to’o 01/01/2022.

IMG_0449

Natal ho tinan foun hanesan festa familia nian, kapital sai hanesan fatin ne’ebe ema hotu buka moris, buka vida entaun tama ona festa familia nian hotu-hotu sempre fila ba ida-idak nia munisipiu tanba ne’e Komandu PNTL hakarak atu dehan katak ita boot sira bele halo viajen maibe labele obriga kapasidade transporte liu-liu ba pasajeru ka sidadaun sira ne’ebe uza transporte publiku atu nune’e ita boot sira nia viajen ba munisipiu ho seguru Polisia oras ne’e prepara atu bele halo mos atividade hirak ne’e liu-liu husi entrada no saida tantu mos iha munisipiu hotu para asegura viajen ida ne’ebe seguru.

“Husu ba nain ba transporte publiku no privadu atu halo imi nia kondisaun transporte diak, tula ema tuir kapasidade transporte tanba ne’e ema laos sasan,” dehan Komisariu ne’e.

Konaba preparasaun oras ne’e Komandu mos koalia ho parte igreja hodi hare konaba futuru nesesidade atividade ne’ebe sei kompleta ba iha loron Natal no tinan foun.

Iha enkontru ho Xefe Estadu ne’e komandu PNTL mos relata konaba asidente trafegu ne’ebe akontese durante fulan Novembru hamutuk 144 ne’ebe rejulta ema nain hitu (7) maka lakon vida.

Iha biban ne’e Prezidente Republika husu Polisia nia intervensaun no kontrolu ba transporte publiku hirak ne’ebe atu sai halo movimentu husi kapital Dili ba munisipiu. Media PNTL

IMG_0402

Departamentu Justisa PNTL Hala’o Inspesaun Ba Komandu Munisipiu Dili

2F5A0490

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Departamentu Justisa Nasional kinta-feira (02/12) ne’e hala’o Inspesaun ba Komandu Munisipiu Dili ho nia objetivu maka promove no hametin relasaun entre Departamentu Justisa ho Komandu munisipiu Dili.

Xefe Departamentu Justisa PNTL Superintendente Xefe Agostinho Gomes hafoin vizita ba jornalista sira hateten além objetivu ne’ebe mensiona ona, iha inspesaun ne’e atu halo pasa revista ba aprezentasaun pesoal no harumasaun fardamentu ba membru PNTL sira iha Komandu munisipiu Dili nian.

“Ami mós sei hala’o enkontru ho Komandante Komandu munisipiu Dili ho nia estrutura hodi koalia oituan kona-ba garantia Disiplina, Ordem Polísial no Aplikasaun Regulamentu Disiplina Normas no Lei husi membru PNTL iha Komandu ida ne’e (Dili-red)”, esplika Xefe Departamentu Justisa PNTL ne’e.

2F5A0308

Superintendente Xefe ne’e salienta tan kona-ba membru balun iha Komandu munisipiu Dili ne’ebe balun la uja farda PNTL nian, ba asuntu ne’e sei koalia ho Komandante Komandu munisipiu Dili. Resultadu husi inspesaun ne’ebe hala’o sei aprezenta ba Komandante Jerál PNTL hodi foti dezisaun iha tempu oin mai.

“Komandu tátika PNTL hotu-hotu, Departamentu Justisa sei vizita maibé depende mós ba tempu no nesesidade, prioridade ba uluk Komandu Jerál PNTL, Komandu munisipiu Dili, Unidade Espesial Polísia (UEP) no Unidade Polísia Marítima (UPM) ne’ebe lokada iha kapital Estadu Dili”, salienta Superintendente Xefe ne’e.

Eis Komandante PNTL munisipiu Manufahi ne’e akresenta tan katak, iha aktividade pasa revista ne’e Departamentu Justisa halo hodi hare’e dokumentu pesoal membru sira nian hanesan Kartaun Membru PNTL, Karta Kondusaun, Billete Identidade (BI) no Kartaun Eleitoral, hanesan patriota PNTL tenke kompleta ann ho dokumentu hirak ne’e; wainhira dokumentu hirak ne’e kompletu ona maka bele atende povu.

2F5A0153

“Hau nia apela maka ne’e, husu ba membru sira atu orgullu sai Timor oan, orgullu sai patriota PNTL hodi prontu didika ann ba povu no nasaun RDTL, ho espritu ne’ebe ass entaun ita nia perfomansia ne’e tenke konfia ann lai, atu marka presensa iha povu nia le’et ne’e, povu bele fó simpatia no konfiansa tanba husi ne’e maka povu bele gosta, aktividade ohin ne’ebe hanesan sosializasaun no membru hirak ne’ebe la tuir regra maka sei foti medidas tuir Regulamentu Disiplina PNTL nian”, apela Xefe Departamentu Justisa PNTL ne’e. Media PNTL.