Jender PNTL Trasa PAN 2022

IMG_1172

Dili- Gabinete Jender Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) trasa Planu Asaun Annual (PAN) tinan 2022 hodi dezenvolve igualdade jeneru no partisipasaun feto.

Reprejentante Komandante Jeral PNTL Superintendente Xefe Jose M.Neto Mok hateten liu husi sorumutu ne’e Polisia Femenina halo avaliasaun ba sira nia servisu ne’ebe maka halao iha tinan hirak liu ba no oinsa atu trasa planu ba tinan 2022, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira iha Salaun Tower Fatuhada Dili, Kinta (21/10).

Lori Komandu nia naran enkoraja Femenina PNTL atu kontinua servisu makaas no unidade hodi fo hanoin hamutuk tanba wainhira ita lia fuan ida deit no servisu hamutuk maka ita sei forsa no koalia ema bele rona tanba ita boot sira nia servisu atu hare desigualdade iha instituisaun PNTL hodi fo hatene ba Komandu atu hare.

“Husu partisipante sira atu fo imi nia pareser hodi hadia tuir vijaun ne’ebe maka imi iha no alkansa objetivu prinsipal ba dezenvolvimentu feto PNTL no igualdade jeneru tuir metas ne’ebe maka ONU trasa no ita adopta, saida maka presija hare no hadia hodi hato’o ba Komandu konaba nesesidade saida maka presija atu hadia no kompleta nune’e ba futuru ita halao servisu tuir ita nia planu estratejia ne’ebe iha,” Komandante Neto Mok.

IMG_1179

Parte ida husi progresu feto PNTL maka oras ne’e daudaun Ofisial Superior Superintendente Xefe Natercia Martins ba tuir kursu Estadu Mayor durante tinan ida(1) iha Australia ne’e hanesan susesu ida no primera vez instituisaun PNTL haruka feto ida.

Iha okajiaun ne’e Xefe Gabinete Jeneru Superintendente Julia Gama hateten planu prioridade ne’ebe maka Gabinete Jeneru planea ba tinan 2022 maka kapasitasaun mudansa ba Polisia Femenina hodi priense kuota %13 ita sei luta halo advokasia lori atinji kuota ne’ebe iha no mehi katak ba futuru sei priense liu kuota ida ne’e.

Nia hatutan mehi boot ne’ebe maka iha.maka tinan tolu (3) oin mai sei iha feto ida maka assume kargu hanesan Komandante Jeral hodi lidera instituisaun PNTL no nia sei sai hanesan ajensia mudansa ne’ebe sei fo influensia ba ema hotu liu-liu sosiedade tanba nia feto no nudar inan ida ne’ebe sei hapaz ema hotu-hotu.

“Esperansa ba Feto maluk ne’ebe tuir hela kursu Estadu Mayor ami fo apoiu tomak nune’e wainhira nia fila mai sai lideransa diak ida iha future,”Superintendente Gama espera.

IMG_1184

Feto PNTL nia partisipasaun %50 tanba iha 79 maka nomedu ba kargu hanesan Komandante munisipiu, Komandante Eskuadra no kargu xefia sira, ita koko atu halai hanesan ho mane sira hodi kompleta malu.

Programa ne’e iha husi PAN 2018-2020 fo prioridade ba ema hotu liu-liu feto sira iha munisipiu ne’ebe partisipa iha programa ida ne’e. Husi avaliasaun ida ne’e ita sei kria planu estratejia ida ne’ebe Ita trasa ba tinan 2022-2025.

Iha biaban ida ne’e hakarak enkoraja feto maluk sira atu labele lakon oportunidade no nafatin prepara aan hodi kompete iha oportunidade ne’ebe maka sei mai hodi motiva no enkoraja ita nafatin liu-liu halo komunikasaun ne’ebe diak, loyalidade ba Komandu no respeita hirarkia hodi hatudu maturidade no disiplina nune’e wainhira iha oportunidade ruma mai ita nia lideransa no Nai ulun sira hanoin ita hodi enkaisa no envolve ita iha atividade tomak.

Patrtisipa iha sorumutu PAN 2020 ne’e Komandante Munisipiu Liquica Superintendente Umbelina Soares, Xefe SON/NOC Superintendente Asistente Augustu Tilman da Costa, Parseru TLPDP, Reprejentante Ministeriu Interior. Media PNTL

Komandu PNTL Sei Alerta Iha Loron Bo’ot Finadu

2F5A4164

Aileu, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi gabinete Komandu Operasaun Nasional sei hasai Diretiva Operasional ba Komandu munisipiu no Unidade sira PNTL nian atu alerta hodi asegura seguransa iha loron bo’ot Finadu tinan ne’e.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa kuarta-feira (20/10) ne’e iha Komandu munisipiu Aileu antes realiza Enkontru Semanal ba Avaliasaun Servisu PNTL, ba jornalista sira hateten relasiona ho komemorasaun loron bo’ot Finadu ne’ebe besik dadaun ona, Komandu PNTL liu husi Komandu Operasaun Nasional hasai ona Diretiva Operasional maka hare’e liu kona-ba operasaun fugetes, ida ne’e orientasaun fó ona laos deit ba iha Komandu munisipiu Aileu maibé ba teritoriu tomak oinsa atu bele alerta iha situasaun ida ne’e (Loron Bo’ot Finadu) tantu mós area sira seluk ne’ebe administrativamente implika PNTL nian aktividade.

“Lo’os duni, keta haluha katak loron bo’ot Santu no loron Matebian nian besik ona, maibé ita hotu tenke hatene katak Pandemia Surtu COVID-19 to’o ohin loron sei existe no sei lao iha ita nia rai, maske ita hotu akompaña katak númeru ba afetadu komesa tu’un maibé primeiru maka ne’e ita tenke nafatin disiplina, kumpre regras protukuler husi COVID-19 ninian”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Polísia ne’e salienta tan katak parte segundu maka ita hotu tenke tau nafatin neon katak aktividade sira ne’e ita bele halo hanesan ba vizita semiteriu/rate, maibé ita tau ann katak Pandemia ne’e nafatin existe ita nia rai, tanba ne’e evita atu nune’e ita labele hetan fila fali ou afeta husi Pandemia ida ne’e.

“Terseiru maka bain-bain kuandu tama ona iha loron bo’ot rua ne’e (Loron Santu no loron Matebian) sempre iha aktividade oin-oin ne’ebe halo hahu’u husi igreja to’o mós iha semiteriu, tanba ne’e aproveita oportunidade ida ne’e sei mensagen espesial ami sei fó tuir mai, maibé Importante maka ne’e wainhira ba vizita ka hamos semiteriu/rate ita tenke hatene katak ita iha hela situasaun ida ne’ebe Estadu Emergensia (EE) nia laran”, hakotu autoridade másimu instituisaun seguransa ne’e.

Media PNTL.             

Enkontru Semanal Ba Avaliasaun Servisu Iha Komandu Munisipiu Aileu

246215877_1288303008260349_1007116183536502039_n

Aileu, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi gabinete Komandu Operasaun Nasional kuarta-feira (20/10) ne’e indika Komandu munisipiu Aileu sai fatin hodi realiza Enkontru Semanal ba Avaliasaun Servisu PNTL nian ne’ebe lidera direitamente husi Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa.

Ba jornalista sira Komandante Jerál PNTL hateten bain-bain Komandu PNTL hala’o aktividade ida ne’e liga ba area fronteira nian maka enkontru avaliasaun ne’ebe iha area fronteira maka sempre hahu’u no hala’o iha kompañia Unidade Patrullamentu Fronteira (UPF) no mós halo rotasaun ba iha Komandu munisipiu sira maka hanesan hala’o iha munisipiu Covalima, Liquiça tantu mós iha munisipiu Bobonaro rasik.

“Desenvolve liu tan ida ne’e kontinua mós hala’o aktividade ne’ebe hanesan liu-liu avaliasaun servisu durante tempu ida n’e ita hotu akompaña katak hahu’u husi pandemia mai to’o ohin loron PNTL ninia membru sira tomak tama iha faze ida Alerta, ne’ebe aktividade ida ne’e inisia kedas husi Komandu Jerál ne’ebe hahu’u iha Kuartél Jerál kada loron kinta-feira”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

243560209_1288303718260278_8568683604542470990_n

Komisariu Polísia ne’e salienta tan katak desenvolve ba seguransa fronteira nian envolve mós munisipiu hirak maka iha area fronteira kontinua ho ida ne’e maka realiza mós iha parte munisipiu leste ninian maka hanesan munisipiu Manatutu, Baucau, Viqueque no Lautem ne’ebe halo rotativamente no mós inisia ona iha semana liu ba iha autoridade munisipal Baucau no ohin loron 20 hala’o iha munisipiu Aileu ne’ebe partisipa mós Unidade sira PNTL nian inklui autoridade munisipais no mós munisipiu maka hanesan Aileu rasik, Ermera, Ainaro no Manufahi.

“Ninia asuntu prinsipais ne’ebe iha diskusaun maka atu hare’e, avalia servisu sira ne’ebe durante ne’e hala’o liu-liu ba iha implementasaun no apoiu PNTL ninian ba iha Sala Situasaun, Ministeriu Saúde no mós Autoridade ka Lideransa Komunitaria sira ba iha aktividade Pandemia Surtu COVID-19 ninian ne’ebe ita hotu hatene maka oinsa atu kombate no metiga Surtu COVID-19 “, salienta Komisariu Polísia ne’e.

Autoridade másimu Instituisaun Seguransa ne’e afirma tan alén-de ida ne’e atu mós avalia sá nesesidade PNTL nian bazea ba dezafiu ka obstákulu sira ne’ebe hasoru durante implementasaun aktividade. Tanba ne’e maka marka presensa iha ne’e Komandante munisipiu tolu (Aileu, Ermera, Ainaro no Manufahi) inklui mós husi Komandu Jerál hanesan Komandante Komandu Operasaun ho nia estrutura, parte Inspesaun Jerál nian nune’e mós kompostu husi Inspesaun Jerál rasik ho Departamentu Justisa no Komandu Unidade sira (UEP no UPM) inklui area Servisu Informasaun Polísial ninian.

“Hodi estrutura Komandu nia hakarak hato’o apresisaun ba servisu ka esforsu sira Komandu PNTL munisipiu Aileu nian tanba ami hetan ona informasaun ne’ebe aktualiza ba Komandu katak durante vizita Komisaun B Parlamentu Nasional nian iha Aileu, buat hotu lao diak no hetan apresiasaun bo’ot husi Komisaun B rasik, tanba ne’e Parabéns ba membru sira hotu hahu’u husi Komandante munisipiu to’o membru sira PNTL Aileu nian no husu ho buat ne’ebe diak, atu ita bo’ot sira mantein nafatin ida ne’e no bele halo diak liu tan iha tempu tuir mai”, hakotu Komisariu Polísia ne’e.

Media PNTL.    

246821300_1288302328260417_1235192287744504248_n

CFP sei fo formasaun konaba Utilijasaun Forsa

2F5A3816

Dili-Centro Formação Poliçia (CFP) sei fo formasaun konaba utilijasaun forsa ba membru PNTL hotu tuir NOP foun konaba foti, lori no utiliza armas, ne’ebe maka Komandu lansa iha loron 19/10/2021.

Komandante CFP Superintendente Xefe Arquimino Ramos hateten Norma Organijasaun no Prosedimentu (NOP) ida foun ne’e atu haforsa liutan katak fo kompetensia ba CFP atu fo formasaun ba utilijasaun forsa, antes ida ne’e presija ezame aptidaun psikolojia no fizika atu nune’e ema ne’ebe ho saude diak maka uza arma selae ema ne’ebe ho moras mental maka utilija arma bele iha problema iha terenu, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili, Tersa (19/10).

Nia haktuirtan ba oin membru hotu-hotu husi ajente to’o Ofisial Superior se maka atu utilija armas tenke pasa iha formasaun ida ne’e no iha Kartaun Identidade hakerek aptu nune’e wainhira ba armori atu foti pistola hatudu deit kartaun nia iha direitu atu utilija ekipamentu seguransa hanesan armas.

2F5A3456

“PNTL lansa ona manual formasaun ba utilijasaun forsa iha tinan 2019 maibe tanba iha konflitu ho regulamentu no lei uza forsa nian maka Komandante Jeral forma fali ekipa ida hodi halo revijaun hamutuk ho parseru Timor-Leste Police Development Program (TLPDP), revijaun ne’e remata ona no ohin ita lansa Normas Organijasaun no Prosedimentu (NOP) foun,”Komandante Ramos esplika.

Formasaun konaba uza forsa sei halao durante semana ida hodi hare membru ida aptu hodi uza arma tuir padraun internasional ne’ebe aplika ba nasaun hotu-hotu. Formasaun ne’e kompostu husi ezame eskrita no pratika oinsa maka utilija Kasteti, Anjelma, no oinsa Tiru tuir estandar Polisia nian (Tiru Polisial) iha parte liman no ain hodi aleja kriminoju ne’ebe maka uza nia forsa atu oho ema ka atu oho Polisia maka tenke uza medidas Polisial.

Membru PNTL hotu tenke passa iha formasaun ida ne’e makai ha diretu atu utilija arma no sira ne’ebe la passa sei rekolla kilat ne’ebe iha sira nia liman durante ne’e, Komandu, Unidade no munisipiu sira sei la autorija membru sira ne’ebe la pasa iha ezame ba formasaun ida ne’e atu utilija arma.

NOP foun fahe ba parte tolu (3) hodi regula konaba oinsa atu foti kilat, segundu oinsa atu lori kilat no terseiru maka oinsa atu utiliza kilat; NOP foun ne’e regula, fo kompetensia no responsabilidade ba membru ne’ebe makai ha diretu atu uza kilat. Media PNTL

 

 

 

 

 

Komandante Jerál PNTL Asina NOP Foun Uza Forsa

 2F5A3893

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Komandante Jerál Komisariu Polísia Faustino da Costa tersa-feira (19/10) ne’e asina Norma Organizasaun Prosedimentu (NOP) Foun Uja Forsa ne’ebe maka deseña husi parseiru Timor Leste Police Development Programe (TLPDP) no hetan apoiu husi PNTL hahu’u kedas iha fulan Marsu tinan 2021 maka estabelese ona grupu servisu ida atu revê kona-ba NOP Uja Forsa nian ne’ebe lao ona ho diak.

Komandante Jerál Komisariu Polísia Faustino da Costa hafoin serimonia ba jornalista sira hateten desde tinan 2019 PNTL hamosu NOP ne’e ida deit, ne’ebe komesa kedas oinsa atu foti kilat to’o oinsa atu lori kilat no bainhira maka kilat ne’e rai ka utiliza.

“Agora serimonia ohin nian ne’e ita tenta atu desenvolve no fahe ba parte tolu hanesan primeiru hahu’u kedas oinsa atu foti, maibé oinsa atu foti ne’e iha formasaun oinsa atu foti kilat, segundu maka oinsa atu lori kilat no terseiru maka oinsa maka atu utiliza kilat, tanba ne’e maka iha manual rua ne’ebe maka mosu iha ne’eba, ida maka iha formasaun ida ne’ebe halo ba Instruktor sira oinsa bele hetan primeiru sé maka bele lori kilat, depois husi sé maka bele lori kilat oinsa responsabilidade atu utiliza, ne’e hatudu katak NOP ida agora diferente ho ida uluk”, esplika Komandante Jerál PNTL ne’e.

2F5A3925

Komisariu Polísia ne’e afirma tan katak NOP ida uluk ita halo ida deit, jerál agora ita fahe hahu’u husi halo fila fali formasaun depois bele lori oinsa maka bele utiliza, ida ne’e maka pontu prinsipal iha diferensia. Durasaun NOP ne’e normalmente fulan neen bele halo revizaun ka amandamentu, depende ita nia evolusaun desenvolvimentu ita nia rai, bainhira ita iha regras foun, ita iha Lei foun tan husi ita nia Estadu/Governu klaru ida ne’e dala-ruma bele implikasaun ida ne’ebe presiza aktualiza.

Hatan ba preukupasaun NGO balun kona-ba tanba saida maka kuandu iha Komandante Jerál foun, entaun NOP mós foun, ba ida ne’e Komisariu Polísia Faustino esplika, “PNTL ne’e hari’I iha tinan 2000 maibé foin iha tinan 2019 maka foin hamosu NOP tanba akontesimentu ka situasaun sira ne’ebe ita hotu akompaña maibé hafoin ita hare’e katak NOP ne’e presiza aktualiza fila fali tanba ne’e maka hodi separa”.

Iha fatin hanesan Komandante TLPDP Daren Boy iha ninia intervensaun hateten ohin ita hotu iha ne’e atu asiste hamutuk Komandante Jerál asina NOP hanesan baze ida Uza Forsa nian, hanesan mós pasu bo’ot ida ba oin ne’ebe halo revizasaun ba membru sira hanesan sai baze hodi halo treinamentu Uza Forsa iha terenu. Ne’e hanesan komitmentu ida entre Ofisias PNTL ho parseiru sira ne’ebe servisu hamutuk, tanba ne’e hafoin asina dokumentu ne’e sai hanesan baze ida ba membru sira wainhira atu Uza Forsa, kongratula mós ba ekipa sira ne’ebe durante ne’e servisu hamutuk no ami hein ita nia servisu hamutuk iha tempu tuir mai hodi halo refreshing ba NOP ida ne’e.

Iha serimonia ne’e, parseiru TLPDP enteega mós ekipamentu treinamentu Uza Forsa nian ba Komandu PNTL ne’ebe simu direitamentre husi Komandante Jerál PNTL. Hola parte iha serimonia ne’e Segundu Komandante Jerál, Komandante Komandu Operasaun, Xefe Departamentu Justisa ne’ebe sai hanesan Xefe Ekipa Traballu NOP Uza Forsa, Komandante Centro Formação Polícia (CFP), Ofisias, Xefe gabinete no ekipa parseiru TLPDP.

Media PNTL.             

2F5A3923

 

PDHJ Lansa Manual Formasaun Diretus Humanus ba PNTL

IMG_0453

Dili- Provedoria dos Diretus Humanus no Justisa (PDHJ-sigla portuges) halo lansamentu manual formasaun Diretus Humanus ba membru PNTL hodi fo formasaun atu nune’e bele hasae konyesementu no promove diretus humanus.

Provedora PDHJ Jesuina Maria Ferreira Gomes hateten manual ida ne’e bele fasilita formador sira hodi transforma konyesmentu ba membru PNTL sira iha teritoriu laran tomak no sei ajuda hodi kontinua fo formasaun ho kualidade diak ho nune’e bele redus numeru violasaun diretus humanus, Nia hato’o asuntu ne’e iha Salaun PDHJ Kaikoli Dili sexta (15/10).

Nia haktuirtan manual formasaun ne’e kompostu husi modulu 6 maka hanesan Introdusaun Diretus Humanus, Knaar PNTL no Diretus Humanus, Padraun Diretus Humanus Relevante ba Uza Forsa, Padraun Diretus Humanus Relevante ba Revista Buska Kaer no Detensaun, Protesaun Diretus Humanus iha Situasaun Krize, Estadu Ezesaun Konstitusional no Polisiamentu Sem Diskriminasaun.

Iha tinan 2014 PDHJ hahu estabelese koperasaun ho PNTL liu husi asina nota intendementu ho   Centru Formasaun Polisia (CFP) ba programa hakerek manual no inplementa programa formasaun konjunta ba membru PNTL ne’ebe halao husi PDHJ, PNTL no Unidade Asesoriu Diretus Umanus (UADU) ONU, manual da-huluk halo lansamentu iha 10/12/2014 iha selebrasaun loron mundial Diretus Humanus ne’ebe halao iha munisipiu Manufahi.

Desde tinan 2015 to’o 2021 PDHJ, PNTL no UADU realija ona formasaun ba membru PNTL hamutuk dala-20 ho total partisipante 458 kompostu husi mane 360 no feto 98.

Hafoin de lansamentu semana oin sei halo kedas formasaun ba membru PNTL iha munisipiu Lautem hahu 18-22/10 no Viqueque hahu loron 25-29/10.

Iha okajiaun ne’e Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Faustino da Costa hateten lansamentu ida ne’e inportante duni tanba manual ne’ebe iha presija atualija tanba ita iha lei no regra foun, hanesan mos manual uluk ne’ebe iha tia ona ita konsege hetan buat diak no ba oin presijatan formasaun kontinuasaun.

Nia hatutan ho revijaun manual ida ne’e ita bele esforsu hodi kontinua halo formasaun ba membru sira barak liutan hodi nune’e bele redus violasaun diretus humanus ne’ebe sai prekupasaun ema hotu nian.

IMG_0446

Komisariu esplika dalabarak violasaun akontese tanba laiha ekipamentu ne’ebe responde ba nesesidade no prosedimentu sira hodi suporta membru nia servisu iha terrenu, problema hirak ne’e maka inplika mosu buat ne’ebe ita la espera tanba ne’e maka Komandu tenta hodi fo apoiu iha tinan ida ne’e hodi kria kondisaun diak ba membru sira.

 “Husu ba Komandante munisipiu, Komandante Unidade no membru sira ne’ebe sei partisipa iha formasaun ne’e Komandu ejiji atu intende no inplementa materia hirak ne’ebe imi hetan iha imi nia knaar lor-loron nian,” Nia dehan.

Iha oportunidade ida ne’e lori strutura Komandu PNTL nia naran orienta ba CFP no ekipa konjunta PDHJ ne’ebe sei desloka atu nune’e iha inplmentasaun tuir planu ne’ebe iha hodi atinji mehi ema hotu nian no instituisaun PDHJ no PNTL katak membru PNTL hotu bele hetan hotu formasaun ba Diretus Humanus.

Entretantu Asesora Diretus Humanus ONU Claudia Gomes Diaz hateten ba PNTL kompriensaun no respeitu ba Diretus Humanus nudar parte esensial atu sai nudar ema ne’ebe disiplinadu, forsa professional no hetan respeitu no konfiansa husi povu, nune’e mos PNTL sei reforsa estadu diretu iha Timor-Leste no hasae nasaun ne’e ba demokrasia ida nebe tuir baze protesaun ba sidadaun sira nia direitu.

Serimonia lansamentu ne’e partisipa husi Komandante Seksaun Justisa PNTL Superintendente Xefe Agustino Gomes, Xefe Relasaun Publika Superintendente Xefe Arnaldo Araujo,   Reprejentante Komandante CFP, Sosiedade Sivil nebe servisu iha area Diretus humanus Adjunta Provedora Boa Governasaun ho nia estrutura no konvidadu sira. Media PNTL

IMG_0502

Arsebispu Arkedioseze Metropolitana Dili Vizita Komandu PNTL

2F5A3544

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) kinta-feira (14/10) ne’e hetan vizita ida husi Arsebispu Arkedioseze Metropolitana Dili Dom Virgilio do Carmo da Silva mai iha Kuartél Jerál hodi koalia kona-ba Kooperasaun Servisu ne’ebe lao entre Uma Kreda ho Instituisaun Seguransa PNTL.

Hafoin remata vizita ba jornalista sira Arsebispu Arkedioseze Metropolitana Dili Dom Virgilio do Carmo da Silva hateten Objetivu fundamental husi vizita hodi koalia oituan kona-ba servisu kooperasaun ne’ebe maka uma Kreda ho Instituisaun PNTL lao to’o tempu ida ne’e liu-liu asistensia Espiritual ne’ebe dadauk ne’e fó ba Instituisaun to’o iha momentu ida ne’e.

“Uluk kna’ain hodi Uma Kreda nia naran ami Agradese tanba servisu ne’ebe Instituisaun halo durante tempu difisil ninian hanesan ita hotu hatene maske iha difikuldade oin-oin maibé Instituisaun firme nafatin hala’o ninia servisu hodi fó atendimentu ne’ebe diak ba povu tomak”, tenik Bispu Dioseze Dili ne’e.

Ulun bo’ot Uma Kreda ne’e afirma tan katak enkoraja no manifesta nafatin sira (PNTL-red) ninia profesionalizmu ne’e liu husi sira nia servisu hamutuk, Unidade sai hanesan kria oinsa bele hametin Unidade iha Instituisaun nia laran ne’ebe bele sai forsa ida. Tanba ne’e hau halo exemplu ki’ik ida katak Unidade labele mai hari’I iha Instituisaun nia laran, maibé Unidade tenke mai husi Familia maka to’o iha ne’e, bele fó forsa ne’e oinsa, bele servisu diak liu tan ba iha ita nia rai.

2F5A3553

“Hau fó deit mensagem ida katak Unidade laos buat otomatikamente tu’un husi Lalehan mai, hakiak iha knu’uk ida maka Familia, wainhira maka ida ne’e iha laran bele mai hakiak iha Familia bo’ot Instituisaun nia laran, ida ne’e mensagem ne’ebe hau hakarak partilla (Fahe) oituan ho Ofisias sira iha Instituisaun nia laran”, afirma Arsebispu ne’e.

Entretantu, Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa hateten vizita Arsebispu Arkedioseze Metropolitana Dili mai Komandu PNTL ne’e maka atu hare’e kona-ba reprezentante amu sira nian mai iha PNTL.

“Hafoin ami hare’e iha dokumentu ne’e matebian Bispu Dom Alberto da Silva maka asina ne’ebe reprezenta Dioseze Dili mai iha PNTL, tanba ne’e maka ho vizita ida ne’e ami atu hare’e; sé reprezenta Doiseze Dili mai iha PNTL entaun signifika ami nia amu Kapelaun labele halo deslokasaun ba Doseze seluk wainhira laiha autorizasaun husi ne’e”, hateten Komandante Jerál PNTL ne’e.

2F5A3657

Komisariu Polísia ne’e afirma tan katak ho objetivu presensa amu Kapelaun iha Instituisaun PNTL maka parte rua Komandu PNTL no Komisaun Episkopal sei hare’e ba asuntu ida ne’e, tanba sé dehan amu Kapelaun PNTL entaun bele halo deslokasaun ba Komandu munisipiu sira ne’ebe maka laos pretense ba Dioseze Dili nian. Tanba ne’e maka ho vizita Arsebispu Arkedioseze Metropolitana bele hare’e asuntu ida ne’e hodi diskuti hamutuk ho Komisaun Episkopal ne’ebe maka Dioseze rua seluk hanesan Baucau no Maliana hola parte ba.

Media PNTL.                        

2F5A3683

 

 

Komandu PNTL Atualija Situasaun Seguransa ba PR

2F5A2030

Dili- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) halo enkontru semanal ho Prezidente Republika (PR) Francisco Guterres Lu-Olo hodi atualija situasaun seguransa rai laran nomos preparasaun Seguransa ba kampaña no Eleisaun Prezidensia.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Faustino da Costa hateten enkontru semanal ne’ebe maka Hau ho Segundu Komandante Jeral halao ho PR hodi aprejenta situasaun seguransa durante semana ida nia nia laran liu-liu kazu asaltu malu malu ne’ebe akontese iha Baucau, Maliana no kazu iha Laklubar ne’ebe maka PNTL atua no atende hela servisu hirak ne’e, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira iha Palasiu Prezidensial Bairo-Pite Dili, kinta (14/10).

Komisariu haktuirtan iha biban ne’e Komandu PNTL mos aprejenta ba Xefe Estadu konaba sidadaun timor oan nain nen(6) no nain lima (5) husi sira gosta  halo negosiu illegal, sidadaun hirak tama kuarantena  hafoin PNTL kontinua halo prosesu investigasaun.

“Ami mos koalia konaba preparasaun atividade politika nian hanesan kampaña nomos eleisaun, Prezidente Republika hato’o katak PNTL kontinua prepara aan, kria kondisaun oinsa atu asegura membru sira kontinua halao sira nia servisu. PR mos hato’o katak Nia mos akompana kestaun rekursu humanus PNTL sai parte ida ne’ebe tenke prepara,”Komandante Jeral haktuir.

Ligadu ho ne’e PNTL prepara entermus kapasitasaun rekursu humanus liu husi PNTL nia emar sira ba operasaun nomos parte administrasaun Komandu hare oinsa atu kria kondisaun, iha munisipiu komesa halao ona atividade balu PNTL lao hamutuk ho parseru no Akademia Polisia.

Atu termina Komandante Jeral informa katak durante semana ida ne’e nia laran PNTL rejista kazu hamutuk 32 kazu boot liu maka hanesan kazu asaltu malu iha Baucau no Maliana ne’ebe maka nia prosesu lao hela Polisia detein autor no vitima balu nia kondisaun rekopera ona maibe emprinsipiu sira familia deit ne’ebe mai husi grupu arte marsiais. Media PNTL

PNTL Preparadu Asegura Seguransa Iha Eleisaun Jerál 2022

20180510-2F5A4966

Baucau, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) prontu atu hala’o ninia kna’ar no misaun hodi asegura seguransa ba iha festa Demokrasia (Eleisaun Jerál) ne’ebe maka sei realiza iha fulan Marsu tinan 2022.

Komandante Komandu Operasaun Superintendente Xefe Pedro Belo hafoin enkontru avaliasaun servisu iha Komandu PNTL munisipiu Baucau hateten Komandu PNTL hori uluk kedas ninia membru sira preparadu, oras ne’e dadaun ami hala’o ona preparasaun ba iha logistika ninian nune’e mós ba iha parte fíziku ninian.

“Iha parte fíziku ninian, oras ne’e dadaun Centro Formação Polícia (CFP) hala’o mós treinamentu ba membru sira molok hasoru eleisaun jerál ne’e, tanba ne’e kona-ba fíziku ninian ami preparadu hotu ona, agora ba parte administrasaun liu-liu parte logistika, komunikasaun oras ne’e dadaun Komandu Jerál kontinua hadia hodi bele resolve problema sira ne’e hotu”, hakotu Superintendente Xefe ne’e.

Media PNTL.       

Komisariu Polísia Mateus Fernandes Lidera Enkontru Avaliasaun Servisu Iha Komandu Munisipiu Baucau

2F5A3490

Baucau, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Segundu Komandante Jerál Komisariu Polísia Mateus Fernandes akompaña husi Komandante Komandu Operasaun Superintendente Xefe Pedro Belo kuarta-feira (13/10) ne’e realiza enkontru Avaliasaun Servisu hamutuk ho Komandu PNTL munisipiu hat (4) iha parte leste (Manatuto, Baucau, Viqueque no Lautem) hodi koalia kona-ba preparasaun seguransa ba aktividade politiku ne’ebe sei realiza iha tempu badak.

Komandante Komandu Operasaun Superintendente Xefe Pedro Belo iha ninia intervista hateten enkontru ne’ebe hala’o husi Komandu Jerál ne’ebe lidera husi Segundu Komandante Jerál maka koalia kona-ba avaliasaun servisu ne’ebe Komandu munisipiu sira hala’o aktividade operasaun durante ne’e no atu hare’e liu preparasaun servisu ne’ebe oras ne’e lao dadaun hela.

“Hanesan ita hotu hatene katak Eleisaun mós besik dadaun ona, aktividade politika ne’ebe maka oras ne’e dadaun lao ona mai iha munisipiu tanba ne’e maka iha reuniaun avaliasaun ida ne’e hodi kontinuasaun atu hare’e servisu sira ne’ebe husi Komandu munisipiu sira ne’e hala’o nune’e mós atu hare’e direitamente difikuldade sira ne’ebe mai husi Komandu munisipiu sira hasoru”, tenik Komandante Komandu Operasaun ne’e.

2F5A3523

Superintendente Xefe ne’e salienta tan katak programa reuniaun ne’ebe lori mai iha munisipiu tanba ne’e, programa ne’ebe planea husi Komandante Jerál atu lori Komandu Jerál mai iha Komandu munisipiu sira hodi nune’e Komandu Jerál besik liu ba Komandu munisipiu sira atu bele hatene liu problema sira ne’ebe Komandu munisipiu sira hasoru.

“Problema ne’ebe maka Komandu munisipiu sira hasoru maka laos problema ne’ebe maka foun hanesan iha parte Logistika, Transporte, Komunikasaun maibé oras ne’e dadaun Komandu Jerál liu-liu husi parte governu ne’ebe apoiu Komandu Jerál, oras ne’e dadaun iha buat balun ne’ebe bele responde ona; ita hatene katak durante ami iha problema komunikasaun maibé oras ne’e dadaun iha parte fronteira, iha ekipa tékniku ne’ebe oras ne’e dadaun komesa hadia ona Torre no la kleur tan bele mai ona iha munisipiu hat (4) ne’e hodi kontinuasaun hadia Torre ne’ebe durante ne’e ladun funsiona ho diak hodi nune’e sira mós bele asesu fila fali komunikasaun ne’ebe diak ba iha area operasaun ninian”, esplika Superintendente Xefe ne’e.

Eis Komandante PNTL munisipiu Dili ne’e akresenta tan katak problema seluk hanesan kondisaun Transporte ne’ebe maka iha, ohin orientasaun ne’ebe Segundu Komandante Jerál orienta ba Komandante munisipiu sira atu relata sira nia relatoriu kona-ba kareta sira ne’ebe att, hodi aprezenta ba Komandante Komandu Administrasaun hodi hadia antes hasoru Eleisaun Jerál.

Partisipa iha enkontru ne’e Komandante Komandu Munisipiu Baucau, Manatuto, Viqueque no Lautem, reprezentante husi gabinete Inspetor Jerál, Komandante UEP, reprezentante Komandu administrasaun,  Diretor Administrasaun no Planeamentu, Xefe Departamentu Logistika Nasional, Adjuntu Xefe Servisu Informasaun Polísia no reprezentante Komandante UPM.

Media PNTL.