PNTL Asina Nota Protokolu Kooperasaun Ho UIF

2F5A4271

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) iha sexta-feira (12/02) ne’e asina Nota Protokolu Kooperasaun ho Unidade Informasaun Finanseira (UIF) husi Banco Central Timor-Leste (BCTL) kona-ba material troka informasaun relativamente ba krime Brankamentu Kapitais no Finansiamentu terorizmu iha nasaun Timor-Leste. Nota Protokolu Kooperasaun ne’e asina husi Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa ho Diretóra Exekutivu UIF Maria José Sarmento ne’ebe asiste direitamente husi Governador BCTL Abrão Vasconselhos.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa iha ninia intervista hafoin serimonia asina Nota Protokolu Kooperasaun ne’ebe hala’o iha Hotel Novo Turismo hateten akordu ida ohin atu responde pedidu balunn ne’ebe iha para atu formaliza, maibé servisu Kooperasaun Protokolu fahe informasaun ne’e PNTL ho Banco Central liu-liu Unidades Informasaun Finanseira no servisu troka informasaun ida ne’e hahu’u tinan barak nia laran ona.

“Ida ohin ne’e atu formaliza liu tan nune’e bele servisu troka informasaun /fahe informasaun ne’e diak liu tan para ba futuru ne’e ita bele hare’e no halai liu ba prevensaun krime sira ne’ebe ita lakoi atu akontese iha ita nia rai, tanba ne’e mak ita bo’ot sira nota simbolikamente hafoin ohin akordu ne’e halo ami entrega kedas ba parte Investigasaun tantu Servisu iha Formasaun atu bele hare’e iha implementasaun iha atividades sira ne’e”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

2F5A4298

Komisariu Polísia afirma tan hare’e fila fali ba kompetensia investigasaun, normalmente kazu sira ita koalia kona-ba Brakamentu Kapitais, Finansiamentu Terorizmu ne’e Polícia Ciêntifica Investigação Criminal (PCIC-Ministério Justiça) ninian kna’ar, agora kestaun  ida ne’e atu hare’e liu-liu ba parte prevensaun ninian, atu nune’e bele troka informasaun ba malu.

Iha fatin hanesan Governador BCTL Abrão Vasconselhos iha ninia entrevista hateten Protokolu Kooperasaun PNTL ho UIF iha materia atu prevene no kombate Krime Brankamentu Kapitais no mos iha parte balun mós Finanseiru karik, koperasaun ida ne’e importante teb-tebes tanba natureza sira UIF ninian no natureza PNTL ninian presiza instutuisaun rua ne’e presiza atu kompleta malu atu halo servisu diak liu tan, tanba UIF nian atu halo analiza ba informasaun finanseira agora PNTL nia hala’o apoiu sira hanesan nesesidade pesiza  atu hakarak hare’e ninia entaun ida ne’e bele hetan apoiu husu ajuda UIF atu asesu ba inforasaun sira karik presiza.

“Agora dadaun Timor-Leste ne’ebe mak ami iha Banku Central kooperasau importante teb-tebes ba agenda prinsipal promove sistema pagamentu nasional  Banco Central hakarak partisipa no apoiu koperasaun ida ne’e para atu lao ba oin”, afirma Governador BCTL ne’e.

Iha fatin hanesan Diretóra Exekutivu UIF Maria José Sarmento hateten funsaun husi Unidade Informasaun Finanseira ninian (UIF) hanesan agensia sentralida ne’ebe estabelese iha Banko Central nia laran ho dekretu Lei ketak ida, organizasaun , funsionamentu nia natureza rasik, ne’e regula iha dekretu Lei ketak ida, funsaun ida ne’e kria UIF ne’e iha Lei ne’ebe envigor Lei No.17/2011 ne’ebe mak vigor kedas ona iha Dezembru 2011, kria Unidade Informasaun Finanseira nu’udar agensia sentral ida atu simu tranzisaun suspeita husi instituisaun finanseira sira no instituisaun naun finanseira sira ne’ebe ke define ona iha Lei Anti Brankamento Capital.

Hola parte iha serimonia ne’e Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa, Governador BCTL Abrão Vasconselhos, Diretóra Exekutivu UIF Maria José Sarmento, Ofisias Superior PNTL, ekipa UIF no membru husi BCTL rasik.

Media PNTL.

Komandu PNTL Enkontru ho PR

IMG_0047

Dili-Komandu Polisia Nasional Timor-Leste(PNTL) enkontru ho Prezidente Republika (PR) Francisco Guterres “Lu-Olo” hodi atualija situasaun seguransa iha teritoriu laran.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten iha enkontru semanal ne’e Komandu atualiza no aprezenta situasaun seguransa iha nivel teritoriu nasional lao diak no mos akontesimentu balun iklui situasaun estadu emerjensia, Nia hato’o asuntu ne’e ba jornalista sira iha Palasiu Prezidensial Bairo-Pite Dili, kinta (11/02).Komisariu ne’e haktuirtan iha akontesimentu balun husi parte roda viariu nian iha semana ida nee nia laran PNTL regista kazu asidente hamutuk 33 ne’ebe rezulta vitima nain rua(2) mate alende ne’e kazu asidente iha Baucau no ida seluk iha Lospalos grave maibe depois de evakua ba ospital referral konsege salva.

PNTL mos rejista kazu insidente durante semana ida nia laran hamutuk kazu 55 mak hanesan laen ta fen iha Dili laran, matebian ida ne’ebe mak mate tanba monu ba bee laran iha Lospalos, ida iha Ermera no kazu ema moras mental sunu uma lulik iha Aileu. Kazu insidente ne’ebe ass liu maka ofensas integridade fizika simples tanba  kauza husi ema nia attitude rasik.Komandante Jeral esplika kazu asidente dala barak sempre mosu tanba kauza husi ema nia hahalok no konsiensia bainhira kondus kareta ou motor. Tuir dadus ne’ebe maka iha kazu asidente ass liu involve motor, Parte PNTL halo pasa revista ba iha karta kondusan identifika motorista nain 16 mak laiha karta kundusaun.Kestiona konaba sidadaun ida ne’ebe tama illegal iha fronteira terrestre mai Dili Autoridade seguransa ne’e esklarese katak liu husi checkpoint ka pasa revista ba kareta no motor PNTL konsege kaptura ona sidadaun nain ida ne’ebe suspeta pozitivu korona no agora daduk mantein hela iha karantina.Iha enkontru ne’e Xefe Estadu enkoraja PNTL atu kontinua halao servisu ne’e maka mensajen ne’ebe Xefe Estadu sempre hato’o ba Autoridade Seguransa. Media PNTL

 2F5A2042

Semana Ida, PNTL Rezista Asidente 35 No Insidente 56

IMG_0067

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) durante semana ida hahu’u husi loron 28 Janeiro to’o loron 06 fulan Fevereiro tinan 2021 rezista kazu asidente 35 no insidente 56 ne’ebe maka akontese iha teritoriu nasional.

Porta Voz Komandu PNTL Superintendente Xefe Arnaldo Araújo liu husi konferensia imprensa segunda-feira (08/02) ne’e hateten kazu sira ne’e maka hanesan asaltu malu hamutuk 27, ta’a malu 4, violensia domestika 15, tuda malu 5, dezastre naturais 3 no ahi han uma ida.

“Kazu homesidiu ida akontese iha munisipiu Lautem, iha loron 22 Janeiru 2021 iha bairru Cicara, Aldeia Iraunu, Sucu Com-Lospalos, iha ne’ebe laen oho fen no polisia atende kazu ne’e tuir deklarasaun husi sasin katak vitima oho ann rasik”, esplika Porta Voz Komandu PNTL ne’e.

Superintendente Xefe ne’e esplika tan katak Iha loron 01 Fevereiru, Komandu PNTL Lospalos halo  investigasaun ba kazu refere no hatudu katak vitima ne’e laos oho ann maibé oho husi nia laen rasik no suspeitu ne’e hetan ona prizaun preventiva no lori ona Ministeriu Pùbliku hodi halo prosesu.  Vitima ho inisial RN tinan 40 no suspeitu ho insial A, tuir deklarasaun husi testamunha ne’ebe iha katak vitima nia oan rasik no ema balun  deklara katak nia aman maka halo torturasaun ba nia inan ikus mai mate.

“Entretantu iha loron 31 fulan Janeiro mosu kazu ema na’ok sasan iha Kompania Cineza Shanghai Construction ne’ebe akontese iha Aldeia Umbaria, Suku Vemasse, Munisipiu Baucau, suspeitu ho insial SF Tinan 54 hela iha Umberia Suku Vemasse foti china nia sasan iha loja ne’ebe nia naok hanesan makina las, makina bomba be, makina produz proka, fio las 100 mtr, tali korreia, mareta baku fatuk, janela uma roofing no kama toba fatin, oras ne’e dadaun suspeitu detein ona iha sela Komandu PNTL munisipiu Baucau durante oras 72 hafoin sei aprezenta ba iha Ministeriu pùbliku”, tenik Superintendente Xefe ne’e.

Aktual Xefe Gabinete Relasaun Públika PNTL ne’e akresenta tan durante semana ida akontese mós dezastre naturais hamutuk tolu maka hanesan, iha loron 29 fulan Janeiro akontese anin sobu komunidade nia uma no hanehan ema na’in rua iha aldeia Waimata rezulta ema rua refere kanek grave. Iha loron 28 Janeiro anin sobu komunidade nia uma iha suku Irabin de Baixo, postu Administrativu Uatocarbau. Nune’e mós iha loron 4 fulan Fevereiro anin ho udan bo’ot sobu komunidade nia uma iha aldeia Kadahur suku Fohorem, psostu administrativu Fohorem.

“Nune’e mós iha loron 28 Janeiro ema ida ho inisial FA, tama ilegalmente mai hare nia inan-aman iha Suai Covalima, nia mai vizita depois polisia kaer no lori nia hodi ba entrega iha kuarentena, hafoin kompleta kuarentina 14 dias hotu, nai sei kumpri fila fali 72 oras hodi supmete ba iha prosesu de investigasaun”, hateten Aktual Xefe Gabinete Relasaun Públika PNTL ne’e.

Media PNTL.

Gabinete Juridiku Husu Kontinua Sensibiliza Dekretu Lei Nu.44/2020

2F5A4121

Dili-Xefe Gabinete Juridiku husu Komandu Jeral PNTL atu kontinua halo sensibilizasaun Dekretu lei Nu.44/2020(Regulamentu Disiplinar PNTL) ba Instruktur prosesu, Komandante Esquadra no Komandante munisipiu hodi kompriende lalaok inpelementesaun no oinsa foti desijaun ne’ebe justu.

Xefe Gabinete Juridiku PNTL Inspetor Virjilio Correia hateten sensibilizasaun ne’ebe maka halao durante loron hat (02-05/02) ne’e la sufsiente ba  Instrutor prosesu, Komandante Eskuadra no Komandante munisipiu sira ne’ebe foti desizaun atu kompriende didiak regulamentu no nia lalaok inplementasaun nune’e sira rekomenda atu halo formasaun kontinua atu nune’e sira kompriende regulamentu disiplinar ne’e selae difikulta prosesu no desizaun ne’ebe sira foti implika ba nulidade, Nia hato’o asuntu ne’e iha CFP Comoro Dili, Sexta (05/02).

Nia haktuir tan  regulamentu disciplinar PNTL foun rigorozu liu duke lei anterior no fo opsaun ba instrutur prosesu atu halais prosesu tuir prazu legais ne’ebe iha no  labele hein,  regulamentu ida ne’e iha amendamentu ba artigus lubuk ida hodi hamosu fali artigu foun.

2F5A4129

Programa sensibilizasaun durante loron hat ne’e foka liu kona-ba regulamentu no prosedimentu disiplinar, mudansa husi lei anterior Dekretu Lei Nu.13/2004  no artigu foun balu ne’ebe maka iha.

Regulamentu Disiplinar PNTL foun fo vantajen atu halais prosesu ba kazu infrasaun disiplinar maibe iha mos desvantajem balu hanesan artigus balun koalia kona-ba agregulasaun, pena verbal, pena multa no Aposentasaun konkluziva ka reforma obrigatoria ne’e hasai tia tanba ne’e agora dadaun Gabineti Juridiku PNTL halo ona pareser ba governu atu iha futuru halo alterasaun ba artigu balu husi regulamentu ne’e hodi mantein liu-liu artigu ida konaba Aposentasaun konkluziva ka reforma obrigatoria .

Depois de promulgasaun Prezidente Repúblíka fo sai loron 120 mai ita ba tranzitoriu ninian, entaun hahu loron 8 fevereiro Dekretu lei Nu.44/2020, 7 de outubru entrada em vigor.

Programa sensibilizasaun ne’e halao durante loron tolu (02-05) Janeiru ho apoiu finanseru husi parseru TLPDP. Media PNTL 

 

 

Komandu PNTL Aprejenta Sitausaun Seguransa ba PR

IMG_4199

Dili- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) aprejenta situasaun seguransa rai laran ba Prezidente Republika Francisco Guterres “Lu-Olo” katak seguransa iha teritoriu Timor-leste lao hakmatek

Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten enkontru semanal ho Prezidente Republika aprejenta situasaun atual iha teritoriu nasional  ho foku maka inplementasaun estadu Emerjensia (EE) no oinsa PNTL nia atividade no esforsu hodi asegura komunidadehodi evita propagasaun virus COVID-19 tama ita nia rai, Nia hato’o asuntu ne’e iha palasiu prezidensial bairo-Pite Dili, Kinta (04/02).

Komisariu ne’e haktuirtan liu husi enkontru ne’e Xefe Estadu husu ba PNTL atu hare buat ruma hanesan illa Atauro oinsa ba oin nomos kondisaun membru sira ne’ebe halao knaar iha fronteira.

Hatan ba kestaun ne’e Autoridade seguransa ne’e hateten PNTL mos sei haforsa seguransa iha illa Atauro liu husi Unidade Polisia Maritima (UPM) no Eskuadra Atauro halo hela seguransa iha neba alende ne’e governu mos prepara hela atu halo konstrusaun.

Iha oportunidade ne’e Komandante Jeral mos esplika konaba aplikasaun medidas selu multa ba sidadaun hirak ne’ebe maka tama illegal iha fronteira tuir lei ajiliu imigrasaun  ho valor osan entre $30-250 kada ema maka wainhira PNTL halo kapturasaun entrega ba iha Servisu Migrasaun hodi aplika medas ne’e;

Tuir dadus ne’ebe iha durante fulan janeiru PNTL kaptura sidadaun nain 18  maka halo movimentu illegal.

IMG_4206

Iha parte seluk Ministru Interior atual Primeiru Ministru Taur Matan Ruak hateten de faktu to’o ohin loron numeru COVID-19 mai husi via illegal ladun boot ne’e signifika Polisia iha neba halo servisu diak nune’e ita mos labele hanoin iha iluzaun katak ita taka tia fronteira hanesan be lebele sai tanba fronteira hanesan espasu ida ne’ebe ligasaun iha neba no naturalmente sempre iha sidadaun ida rua ne’ebe liu maibe ita nia esforsu maka dalabrak ema liu ilegalmente ita sensibilija para sira fo kontribuisaun atu aprejenta aan nune’e ita kontrolu no tau matan ba sira nia saude selae sira ba infeta no kontajia familia bele mate tanba ne’e maka ita nafatin alerta ba povu.

Familia afetadu seidauk hamamuk fatin

Kestiona konaba familia uma kain 11 ne’ebe to’o oras ne’e seidauk hamamuk sira nia hela fatin hodi fo biban ba kompania halo konstrusaun edifisiu PNTL Komisariu Faustino hateten governu hasai ona notifikasaun ba komunidade afetadu familia uma kain 11 iha Kaikoli, Komandu simu ida ne’e hamutuk ekipa integradu ne’ebe servisu iha neba informa ona ba autoridade sira inklui familia sira ne’e katak ita fo ultimatum loron 30 no prolonga dala idatan loron 30 maibe prazu loron ne’e hotu ona no agora fo tan loron 10 ikus atu sira husik fatin neba ou sira prontu atu simu apoiu ne’ebe estadu desidi.

PNTL instituisaun estadu, ne’e ita hotu nian tanba ne’e husu ba familia ne’ebe afetadu atu kopera no simu kompensaun ne’ebe estadu fo  nune’e bele kontinua prosesu konstrusaun. Media PNTL

 

Kolókiu Ezekusaun Orsamentu Polisiamentu Komunitaria Ba Komandu PNTL Munisipiu 13

IMG_4147

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Komandu Operasaun Nasional no Departamentu Polisiamentu Komunitaria Nasional (DPKN) kuarta-feira (03/02) ne’e hala’o Kolókiu ida kona-ba Ezekusaun Orsamentu Polisiamentu Komunitaria nian ba Komandante PNTL Munisipiu 13, Xefe Seksaun Administrasaun munisipiu 13 no Xefe Polisiamentu Komunitaria munisipiu 13.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa hafoin halo abertura ba Kolókiu ne’ebe hala’o iha Salaun Conference Room Tower-Fatuhada ba jornalista sira hateten programa ne’e ita halo ba Komandante munisipiu sira ho parte administrasaun, operasaun munisipiu liga ba ezekusaun orsamentu.

“Hanesan ohin hau nia intervensaun ne’ebe hato’o katak kompara sistema orsamentu tinan hirak ba kotuk (2020 ba kotuk) agora 2021 ne’e programa la hanesan, tanba bain-bain ita hanaran Input Budgeting agora ne’e ba iha Programa Budgeting katak orsamentu hotu-hotu ne’ebe aloka basea ba programa, agora programa ne’e mai husi ne’ebe; prioridade instutuisaun ninian no mós programa sira ne’ebe kada unidade, munisipiu sira aprezenta iha Aprezentasaun Planu Asaun Annual”, afirma Komandante Jerál PNTL ne’e.

IMG_4126

Komisariu Polísia ne’e esplika, tanba ne’e sumariza programa sira ne’e hodi fahe ba ninian sub-sub programa hanesan balun maka ita koalia kona-ba Polisiamentu Komunitaria, iha orsamentu ne’ebe aloka iha ne’eba entaun aktividade ohin ita halo liga mós ba ida ne’e atu ninia ezekusaun ne’e Komandante sira hatene, sé tinan kotuk ita aprezenta ona programa enkontru ba Konsellu Seguransa Munisipal (KSM), Konsellu Polisiamentu Komunitaria (KPK) no mós aktividade sensibilizasaun sira, entaun ida ne’e Komandante sira tenke hatene katak orsamentu ne’e sira halo levantamentu pedidu ruma tenke basea ba sira nia programa ne’ebe tinan hirak liu ba aprezenta.

“Iha programa hirak ne’e hotu, iha mós ninia rekezitus balun kona-ba karik iha adiantamentu ou levantementu cash ruma ne’e mós iha ninia rekezitus balun, exemplu levantamentu ne’e ho montante hira entaun signifika sé munisipiu ka unidade ida propoin atu halo levantamentu hanesan dolar atus rua ka tolu, ita labele halo prosesu ida ne’e mesak tanba tenke tuir fila fali Lei levantamentu in cash ne’e ho montante hira, maibé buat sira iha disiplina ezekusaun katak ezekuta hotu tenke hasa’e relatoriu”, afirma Komisariu Polísia ne’e.

Autoridade másimu instituisaun seguransa ne’e akresenta tan programa seluk hanesan sub-sub programa sira ne’e ba parte polisiamentu komunitaria ho tránzitu nian maka Programa ida ita hanaran ‘Kultura Hadomi Vida’. Programa ne’e laos programa parte polisiamentu komunitaria ho polisia proximidade mesak maibé ida ne’e konjuntu ho departamentu seguransa rodoviáriu.

Partisipante sira iha Kolókiu ne’e maka hanesan Komandante PNTL Munisipiu 13, Xefe Seksaun Administrasaun munisipiu 13 no Xefe Polisiamentu Komunitaria munisipiu 13, ekipa DPKN no parseiru ba programa ne’e maka The Asia Foundation (TAF).

Media PNTL.

EE da-10 PNTL Sei Kriminalija Sidadaun Ne’ebe Maka Halo Movimentu Illegal

2F5A4030

Dili-Inplementasaun periodu Estadu Emerjensia (EE) ba dala 10 Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) sei kriminalija sidadaun hirak ne’ebe maka halo movimentu illegal tama mai Timor-Leste hodi prosesa tuir lei ne’ebe maka vigora.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten agora dadaun ita tama ba periodu Estadu Emerejensia ba dala sanulu (10) signifika ita lao tempu lubuk ida ona nune’e ba sidadaun sira ne’ebe maka tama ilegal mai teritoriu Timor-Leste sei krimaliza aktu ne’e tuir Dekretu Governu  Nu. 3/2021, artigu 13 no 14, Nia hato’o asuntu hafoin abertura Sensibilizasaun Regulamentu Disiplinar PNTL iha CFP Comoro Dili, Tersa (02/02).

Artigu 13 La kumpri no la halo tuir ordem no instrusaun husi autoridade kompetente ba aplikasaun norma husi Diploma ida ne’e, infrator sei hetan responsabilidade criminal tuir Kodigu Penal Timor-Leste.

Artigu 14 Ema Estranjeiru ne’ebe la kumpri medidas no la respeita ordem no instrusaun husi autoridade kompetente ba aplikasaun norma sira husi Diploma ida ne’e sei komunika kedas ba Servisu Migrasaun.

“Hahu ohin ba oin sidadaun hirak ne’ebe maka tenta nafatin halo negosiu illegal hakur fronteira maka ita sei kriminaliza no sei la iha auto-Kuarantena maibe Kuarantena obrigatoriu  no wainhira ita identifika komunidade sira ne’ebe maka hela iha lina fronteira fasilita no lori ema mai ilegál tau nonok iha uma maka PNTL sei foti medidas lori sira ba hotu kuarantena no nia han-hemu loro-loron hanesan bai-baine tenke selu,” dehan Komisariu Faustino.

Alende ne’e prosesu kriminal tenke lao katak normalmente oras ne’e ho situasaun EE ita lori ba kumpri kuarentena loron 14 hafoin detein oras 72 tanba konsidera flagrante de lito hodi lori ba prosesu.

Atu hametin seguransa iha lina fronteira maka Komandu halo esforsu koloka membru sira maske ho kondisaun minimu ita hatene  kuaze balu halo mahon ho Lona no balu uza talitahan tanba nesesidade sira tenke halo servisu nune’e Komandu kontinua esforsu tuir kbiit ka forsa ne’ebe mak iha no kontinua kordena nafatin ho menbrus sira ne’e hodi apoiu nafatin sira nia nessidades iha terenu.

Komandante Jeral PNTL husu ba  sidadaun hotu-hotu atu kopera hodi evita aktu illegal hodi prevene tanba surtu COVID-19 la hare feto ka mane, ferik ka katuas, ema riku ka kiak, virus ne’e perigu ba ema nia vida.

EE faze da-10 ba loron-30 abranje teritoriu nasional tomak no vigora iha tuku 00:00 loron 02 Febereiru 2021 to’o tuku 23:59 loron 03 Marsu 2021. Media PNTL

Komandu PNTL Sonsibiliza Dekretu Lei Nu.44/2020 ba Komandante Munisipiu

2F5A3983

Dili- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) sensibiliza Dekretu Lei Nu. 44/2020 (Regulamentu Disiplina PNTL) foun ba Komandante munisipiu no Komandante Unidade sira hodi hatene lalalok no mudansa ne’ebe maka lei ne’e iha hodi regularija membru sira.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten Dekreto Lei ida ne’e atu subtitui ka troka dekreto Lei Nu. 13/2004, 16 de Jullu 2004 ne’ebe iha mudansa ba prosedimentu balu tanba ne’e mak inportante tebes  hodi bolu no sosializa lei ne’e ba komandante sira hodi informa konaba prosedimentu, durasaun tempu ba prosesu nomos kompetensia ne’ebe atribui ba Komandante sira, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira iha CFP Comoro Dili, Tersa (02/02).

Komisariu ne’e haktuirtan inportante ba komandante sira hatene Dekreto Lei ida ne’e fo praju atu inisia prosesu to’o loron lima(5) deit kuandu entidade kompetente emite ona despaisu ba prosesu maka tenke ezekuta prosesu nee lao ona no wainhira prosesu nee la lao maka komandante ida ne’ebe hetan despaisu sei sujeitu fila- fali ba prosesu disiplinar.

Sosialijasaun ohin ita inisia ba Komandante munisipiu sira no tempu tuir mai ba Xefe servisu seksaun justisa, investigador sira  atu nune’e sira hatene prosedur ne’ebe maka iha

Mudansa ne’ebe maka iha dekretu lei foun ne’e maka hanesan iha prosedimentu balun kestaun ba periodu tempu iha Lei anterior determina tempu  masimu loron 60 maibe Dekretu Lei foun ne’e loron lima(5) deit.

2F5A4102

Pena ne’ebe iha lei anterior define suspende membru ida to’o loron 240, Lei foun define pena  máximo loron 180 deit no wainhira gravidade infrasaun ne’e boot liu automatikamente rekomenda ba demisaun.

Kompetensia atu foti desijaun atribui ba Komandante munisipiu sira tanba Komandu munisipiu maka eziste seksaun justisa, iha lei anterior Komandante eskuarda sira mos iha kompetensia hola medidas disiplinar ba nia membros sira hodi fo suspensaun to’o loron 30.

Dekretu lei Nu. 44/2020, 7 de Outubru konsidera Rekursu Konteziozu husi membru ida hasoru desijaun Komandu hanesan sidadaun bai-bain.

“Hau husu ba Komandante sira atu kumpri no implementa loloos lei ne’e tenke halo prosesu ho loloos no imparsial la hare ba kolega ou familia nune’e bele aplika pena ou sansaun tuir aktus ne’ebe nia komete,” dehan Komisariu Faustino.

Lideransa masimu autoridade seguransa ne’e iha esperansa boot katak wainhira Dekretu Lei  foun ne’e tama iha vigor iha loron 08/02/2021  maka Seksaun Justisa sei regista kazu ne’e barak liutan.

Programa sensibilizasaun ne’e halao durante loron hat (02-05) Janeiru ho apoiu finanseru husi parseru TLPDP. Media PNTL  

2F5A3942

PNTL Ladauk Indentifika Suspeitu Ba Asaun Krime Ne’ebe Viral Iha Media Sosial

IMG_0011

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) seidauk bele halo identifikasaun ba suspeitu sira ne’ebe envolve iha aktu krime hasoru sidadaun ida ne’ebe ninia video Viral ou espalla ona iha Media Sosial.

Porta Voz Komandu PNTL Superintendente Xefe Arnaldo Araújo liu husi konferensia imprensa segunda-feira (01/02) ne’e hateten relasiona ho asaun krime ne’ebe akontese to’o ikus mai viral ona iha públiku, Komandu PNTL orienta ona Komandu PNTL munisipiu idak-idak atu bele halo identifikasaun karik asaun ne’e mosu iha munisipiu sira inklui RAEOA.

“Dala ida tan husu ba Komandante PNTL munisipiu sira no RAEOA atu identifika didiak se karik asaun ne’e mosu duni iha ita nia teritoriu Timor nian ou lae”, tenik Porta Voz Komandu PNTL ne’e.

Superintendente Xefe akresenta tan se karik maka asaun ne’e mosu duni iha ita nia rai maka sei buka tuir suspeitu hirak ne’ebe maka envolve iha asaun krime refere hodi aprezenta ba Ministeriu Públiku (MP) no Tribunal tanba ita hotu iha nasaun ne’e hotu-hotu iha Lei nia okos.

“Ita seidauk bele dehan asaun ne’e konsidera asaun krime ne’ebe grave tanba ne’e ami sei identifika hanesan polísia hodi buka tuir kazu refere mosu duni iha ita nia rai ka lae hafoin hatene lolos asaun ne’e maka ami sei anusiu fali ba públiku, maibé wainhira ita hare video ne’e ita dehan ne’e krime ida ne’ebe maka grave liu no ita labele tolera”, haktuir Superintendente Xefe ne’e.

Aktual Xefe Gabinete Relasaun Públika PNTL ne’e apela ba komunidade hotu iha teritoriu nasional kona-ba video ne’ebe maka viral ona iha Media Sosial, katak lalika preukupa tanba polísia iha atu halo seguransa no atende karik kazu ne’e akontese duni iha rai Timor-Leste. Husu ba hotu-hotu karik iha informasaun balun liga ho video ne’ebe viral ona, bele hato’o ba polísia ne’ebe maka sempre prontu iha oras 24 nia laran.

Media PNTL.        

PNTL Entrega hikas membru TNI ne’ebe laloran baku mai fronteira Timor-Leste.

2F5A8275

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) entrega hirak membru Tentara Nasional Indonesia (TNI) nain 13 ne’ebe maka anin no laloran boot baku lori mai area Citrana Oe-Cusse.

Porta Voz PNTL Superintendente Xefe Arnaldo Araujo hateten  iha loron 27 Janeiru iha tuku 13:15 iha area Oeponu Bairu Cabulubu aldeia Citrana, suku Beneufe sub rejiaun Nitibe RAEOA membru Tentara Nasional Indonesia (TNI) nain 13 ne’ebe maka halao knaar iha Fronteira iha foho Sinai, ho Speed Boat ba kompras sasan iha kecamatan Oepoli, kabopaten Kupan hafoin kompras sira atu fila fali ba foho Sinai maibe laloran no tasi boot baku sira tama fali ba area Citrana, Nia hato’o asuntu ne’e liu husi konferensia Emprensa Sexta (29/01) iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili.

Komandante ne’e haktuirtan Komandu PNTL RAEOA Eskuadra Citrana servisu hamutuk ho UPF halo identifikasaun ba sira nia identidade hafoin kontaktu ba konsuladu Indonezia iha Oecusse halo kordenasaun diak hodi entrega hikas membru TNI sira ne’e ho kondisaun diak,  membru TNI hirak ne’e mai la uza farda ou lori ekipamentu militrar nian

PNTL entrega hikas membru TNI hirak ne’e iha tuku 17:50 buat hotu lao diak. Sira kontente no agradese tanba iha fronteira servisu no kordenasaun lao  diak. Kazu ne’e konsidera hanesan insidente tanba natureja no sempre akontese iha ne’ebe deit.

Hakarak atualija mos ba publiku katak hodi kalan (28/01) iha akontesmentu ataka malu no baku malu entre grupu rua ne’ebe maka sempre asalta malu durante ne’eiha munisipiu Ainaro suspetu DDS baku vitima RJM rejulta vitima kanek iha liman no ulun hodi lori ba hetan tratamentu iha Ospital.

PNTL Ainaro sei halo investigasaun ba kazu ne’e hodi hatene kronolojia no motivu husi kazu ne’e. Suspetu ba kazu ne’e PNTL detein ona iha sela Eskuadra Hato-Udo hafoin tuir mai sei halo prosesu, komfrontu ne’e akontese iha aldeia Ailora, suku Foho-Ailiku postu administrativu Hatu-Udo.

Ikus liu hakarak informa ba publiku Siatuasaun Asidente no Insidente iha loron 24-28 Janeiru PNTL rejista asidente hamutuk 38 kompostu husi kanek kmaan 32 no kanek todan 6. Alende ne’e rejista mos insidente hamutuk 30 kompostu husi kazu asaltu 9, Baku malu 5, amiasa 2, estraga sasan 1, Armas branca 1 no Violensia domestika 12. Media PNTL