PNTL no TLPDP Inagura Salaun Auditoriu CFP

107223180_965269817230338_4442203625789270527_o

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL)  inagura Salaun Auditoriu Centru Formasaun Polisia (CFP-sigla portuges) ne’ebe maka rehabilita husi parseru Timor-Leste Police Development program (TLPDP) hodi fasilita PNTL.

Salaun Auditoriu ne’e ho fasilidade kompletu tuir estandar hodi akumula ema nain 250 nune’e salaun ne’e sei utilija ba Seminariu no worksop.

Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Mateus Fernandes hato’o agradese ba parseru TLPDP liu husi Embaxador Australia iha Timor-Leste, ne’ebe maka sempre akompana dezenvolvimentu instituisaun PNTL, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornaslita sira iha CFP Comoro Dili, Kuarta (08/07).

Nia haktuirtan Infraestrutura no Rekursu Humanus nudar fator determinante iha Dezenvolvimentu PNTL atu sai professional tanba ne’e liu husi koperasaun servisu ne’ebe maka iha TLPDP apoiu ona PNTL hodi hari Centru Formasaun iha munisipiu 12 no RAEO, konstrusaun Sentru Nasional Krime organizadu iha Kuartel Jeral hodi hametin kordenasaun ho instituiisaun interligadu sira.

PNTL laiha buat diak ruma atu oferese ba Embaxador Australia maibe hein katak iha terrenu Polisia sei hatudu nia servisu ho ptrofesiaonal hodi servi povu no nasaun nune’e responde ba apoiu hirak ne’ebe maka parseru sira fo, nune’e PNTL sente kontente no komfortabel wainhira parseru TLPDP sempre akompana ami iha formasaun no dezenvolvimentu Rekursu Humanus.

Iha okajiuan ne’e Komandante TLPDP Superintendent Darren Booy hateten kapasidade no abilidade servisu Polisiamentu nian nudar ami nia komitmentu atu fo apoiu hodi dezenvolve nune’e liu husi Salaun Auditoriu ida ne’e sei sai fatin ne’ebe atu dezenvolve komprimisiu PNTL nian atu sai nudar instituisaun seguransa ida ne’ebe ema hotu bele orgulu.

Nia haktuirtan nudar parseru PNTL nian iha tinan barak onaami hola parte iha dezenvolvimentu instituisaun ne’e liu husi formasaun oi-oin ne’ebe fo no ami iha komitmentu no komprimisiu  boot atu apoiu nafatin PNTL.

Entretantu Embaxador Australia iha Timor-Leste Peter Robert hato’o parabens no agradese ba PNTL tanba servisu makaas iha tempu difisil hanesan durante periudu Estadu  Emerjensia hasoru pandemia Corona Virus no knar PNTL nian inportante tebes nune’e presija mantein vizilansia nafatin.

Nia hatutan Salaun Auditoriu ne’e iha fasilidade ne’ebe kapas nune’e bele suporta treinamentu iha Dili laran no fasilidade seluk ne’ebe suporta treinamentu iha munisipiu.

 107077641_965270770563576_788675546159907546_o

Asina Nota Koperasaun entre PNTL/CFP no UNPAZ

Atu dezenvolve rekursu humanus PNTL maka Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Centru Formasaun Polisia (CFP) asina nota koperasaun ho Universidade da PAZ (UNPAZ) atu bele realija formasaun no peskija hamutuk entre instituisaun rua ne’e.

Komandante CFP Superintendente Arquimino Ramos hateten Nota de Intendementu ne’ebe maka asina ohin atu kesi instituisaun rua (2) hodi kontinua dezenvolve rekursu humanus liu husi formasaun.

Nia esplika Fokus husi nota koperasaun ne’e maka Instrutor sira iha CFP bele ba estudu iha UNPAZ nune’e mos dosente sira iha UNPAZ bele partisipa iha kursu ne’ebe maka CFP realiza nune’e ba oin ita kontinua servisu hamutuk iha area peskija nian liu-liu iha area siensia Polisial nian. MOU ne’e ho durasaun tempu tinan lima hafoin sei halo revizaun fila-fali.

Instituisaun PNTL liu husi CFP halao ona koperasaun ho UNTL, UNPAZ, Carles Darwin University (CDU) no sei kontinua ho Ensinu Superior sira seluk.

Iha okajiaun ne’e Reitor UNPAZ Adolmando Amaral hateten UNPAZ agora organiza aan atu servisu hamutuk ho instituisaun sira iha rai laran tantu publiku no privadu no ohin ita asina nota intendimentu ho PNTL nune’e depois iha area formasaun no kapasitasaun ba Dosente sira, pesija hamutuk, no halo seminariu hamutuk.

Nia haktuirtan UNPAZ mos sei oferese bolsu estudu hat (4) ba PNTL iha nivel Lisensiatura no Mestradu no selesaun atu asesu ba bolsu estudu ne’e UNPAZ entrega ba Komandante CFP atu halo selesaun hafoin entrega lista ba UNPAZ.

Serimonia inagurasaun ne’e partisipa husi Diretor FDCH, Diretor Ensinu Suoperior, Diretora Indimu, Xefe Seksaun no sefe Departamentu sira iha PNTL.

Serimonia ne’e kompleta ho entrega sertifikadu Autoridade Akuntabilidade no Responsabilidade (AAR) ba partisipante nain 58 ne’ebe kualifikadu certified practitioner nain 38 no nain 20 simu sertifikadu de partisipasaun, no Asinatura koperasaun entre CFP no UNPAZ hodi bele dezenvolve rekursu umanus PNTL. Serimonia asina Nota koperasaun ne’e kompleta ho entrega Souvenir husi reitor UNPAZ ba Segundu Komandante Jeral no konvidadu de onra sira. Media PNTL

Kompañia Mie Sedap Iha Timor-Leste Oferese Supermie Ba PNTL

IMG_0035

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) segunda-feira (06/07) ne’e hetan apoiu Supermie Mie Sedap hamutuk kaixa 270 husi Kompañia Mie Sedap iha Timor-Leste. Apoiu umanitaria ne’e hanesan meius ida atu ajuda membru PNTL sira ne’ebe hala’o servisu iha terenu durante kombate Surtu COVID-19 iha Timor-Leste.

Komandante Komandu Administrasaun PNTL Superintendente Xefe José Soares ne’ebe reprezenta Komandu iha serimonia simu apoiu ne’e hateten lori Komandu nia naran hato’o agradese ba apoiu ne’ebe maka fó husi kompañia, atu bele ajuda membru sira wainhira hala’o servisu loron no kalan iha terenu.

IMG_0029

“Espera apoiu ne’ebe maka fó ba PNTL bele sai hanesan motivasaun ba kompañia sira seluk atu bele hala’o asaun karidade ne’e, ami mós agradese ba reprezentante adidu seguransa no mós Embaixada Indonesia nian iha Timor-Leste ne’ebe ajuda hodi apoiu hirak ne’e mai to’o iha PNTL”, tenik Komandante Komandu Administrasaun PNTL ne’e.   `

Superintendente Xefe afirma tan liu husi apoiu ne’e maka bele hametin liu tan amizade entre PNTL ho Kompañia, tanba kna’ar PNTL nian maka atu garante seguransa ba ema hotu no la fihir ba sidadaun estrangeiru ka sidadaun Timor. Maibé firme katak ema hotu iha Timor-Leste bele sente seguru wainhira hala’o aktividade.

Iha fatin hanesan Country Manager Kompañia Mie Sedap iha Timor-Leste Henny Kurniawan iha ninia lia menon hateten objetivu husi apoiu ne’e maka hakarak ajuda instituisaun PNTL iha tempu pandemia ida ne’e iha ne’ebe PNTL sempre hala’o kna’ar iha tempu loron no kalan. Ajuda hirak ne’e hanesan fase dahuluk ne’ebe sei fó supermie hamutuk 270 no faze daruak nian sei oferese tan 730.

“Ami mós hato’o agradese ba PNTL tanba durante tempu Estado Emergensia hala’o kna’ar ne’ebe diak, iha ne’ebe buat hotu lao ho diak no seguru, ami sidadaun estrangeiru mós hala’o aktividade ho diak tanba ami sente seguru ho PNTL nia servisu iha terenu”, hatutan Country Manager ne’e.

Partisipa iha serimonia ne’e Komandante Komandu Administrasaun, Dirétur Rekursu Umanu,  Komandante Administrasaun no  Planeamentu, Xefe Lojistika, reprezentante adidu seguransa Indonesia nian iha Timor-Leste.

Media PNTL.       

Xefe Relasaun Publika no Sub Xefe Investigasaun Kriminal Simu Posse

IMG_0100

Dili- Komandante Jeral PNTL fo Tomada de Posse ba Xefe Relasaun Publika Superintendente Arnaldo de Araujo no Sub Xefe Servisu Investigasaun Kriminal Nasional Superintendente Paulino Carmo Pereira.

Nomeasaun ne’e halao bazeia ba Despasu Nu. 213/CG-PNTL/VII/2020 tuir artigu 26 husi Rejime promosaun hodi nomeia Superintendente Xefe Arnaldo de Araujo ba kargu Xefe Relasaun publika no Despasu Nu. 196/CG-PNTL/VII/2020 tuir artigu 28 husi Rejime promosaun nomeia Superintendente Paulino Carmo Perreira ba kargu Sub Xefe Servisu Investigasaun Kriminal.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten kontinuasaun serimonia ne’e tuir los halao iha dia 01/07 maibe Komando konsiente katak tanba kestaun transporte Komandante nain rua labele hola parte iha serimonia ne’e maske nune’e ohin ita kontinua halao nafatin hodi kompleta sistema no ordem ne’ebe Komandu fo sai, Nia hato’o asuntu ne’e iha serimonia tomada de posse ne’ebe maka halao iha salaun Gabinete Komandante Jeral Kaikoli Dili (02/07).

IMG_0123

Komisariu ne’e haktuirtan nomeasaun no transferensia ne’ebe Komandu halo sem iha influensia politika no Komandante ne’ebe la konsege halo transferensia maka Komandante PNTL munisipiu Bobonaro, Aileu, Ainaro, Manufahi no Cova-Lima.

“Mensajen badak ba Komandante nain rua (2) katak PNTL infrenta problema barak tanba ne’e tau Komandante sira atu mai ita hola parte iha problema ne’e hodi buka solusaun”.

Eix Komandante Rejiaun Autonomu Espesial Oecusse Ambeno (RAEOA) Superintendente Xefe Arnaldo de Araujo nomeadu sai Xefe Servisu Relasaun Publika hodi subtitui Inspetor Xefe Honorio Assis Barreto; Alende ne’e asumi mos kargu hanesan Porta Voz Komandu PNTL no Eis Segundu Komandante RAEO Superintendente Paulino Carmo Perreira subtitui  Inspetor Xefe Mousinho Correia ne’ebe maka ba halao misaun ONU iha loron 04/02/2020.

Serimonia tomada de posse ne’e partisipa husi Xefe Servisu Investigasaun Kriminal, Komandante CFP, Inspetor Jeral no Segundu Komandante Jeral. Media PNTL

IMG_0105

 

 

 

 

 

 

 

 

 

IMG_0125

Komandante UPF Foun Promete Sei Nafatin Asegura Seguransa Iha Liña Fronteira

20200701-2F5A1113

Dili, Komandante Unidade Patrullamentu Fronteira (UPF) foun Superintendente João S. Pires promete sei nafatin asegura seguransa iha liña fronteira no nafatin halo koordenasaun, kooperasaun diak ho autoridade seguransa Indonesia nian.

Hafoin simu pose iha kuarta-feira (01/07) ne’e iha Kuartél Jerál PNTL ba jornalista sira, Komandante UPF foun Superintendente João S. Pires hateten primeiru nia parte agradese ba Komandante Jerál tanba fó nomeasaun hodi fó fiar ba nia lidera UPF atu bele lao ba oin.

“UPF nia servisu hanesan ita hotu hatene maka oinsa atu hasa’e volume patrullamentu iha liña fronteira, ema tama no sai, oinsa maka koordenasaun ho maluk sira iha rai sorin (Indonesia-red) atu bele minimiza ema ruma ne’ebe maka tama no sai, ida ne’e maka ita nia objetivu tanba surtu COVID-19 sei lao hela atu halo prevensaun ba ema tama no sai ho ilegalmente”, tenik Komandante UPF ne’e.

Superintendente João haktuir tan basea ba dezisaun husi governu kona-ba orariu movimentu ema no sasan iha liña fronteira ne’ebe maka loke iha kada loron kuarta, parte UPF nafatin asegura hodi kumpri ida ne’e, maibé iha tempu bain-bain UPF halo nafatin hela ninia patrullamentu iha liña fronteira hodi bele asegura ema ne’ebe tama illegal hodi halo kapturasaun hafoin entrega ba parte Saude hodi halo Karantina.

“Kona-ba koordenasaun ho maluk sira iha rai sorin (Indonesia-red) sei lao nafatin tanba situasaun COVID-19, koordenasaun ne’e halo liu husi meius komunikasaun tanba sira (Indonesia-red) iha hela batallaun rua maka hasoru malu ho UPF atu ita bele halo servisu diak liu tan iha terenu”, hakotu Superintendente ne’e.

Media PNTL.            

Komandante Julia da Gama Orgulhu Hetan Fiar husi Komandu

20200701-2F5A1134

Dili- Superintendente Julia da Gama orgulhu hetan fiar husi Komandu PNTL hodi asumi kargu nudar Xefe Seksaun Jeneru hodi hare dezenvolvimentu feto PNTL

“Nudar feto hau orgulhu tebes hamutuk ho hau nia feto maluk nain rua (2) ne’ebe maka ohin hetan fiar husi Komandu hodi enkamina ami ba departamentu no seksaun maske kiik maibe nia area servisu no responsabilidade luan,”dehan Superintendente Gama.

Eis Komandante munisipiu Manatuto ne’e troka Inspector Xefe Daria Ximenes ne’e haktuir oportunidade ida ne’e hanesan grasa no fiar ida atu ejerse nafatin misaun PNTL nian bazeia ba filosofia ne’ebe iha parte jender nian liu-liu iha prosesu dezenvolvimentu ba nasaun Timor-Leste katak ema hotu tenke involve iha prosesu dezenvolvimentu.

Feto mos iha dever atu involve iha dezenvolvimentu ba futuru entaun iha papel ida ne’e feto hakarak hola parte oinsa hamutuk ho mane sira halo planeamentu ida ne’ebe diak liu ba futuru atu dezenvolve instituisaun PNTL.

Hau iha esperansa katak sei servisu hamutuk ho estrutura PNTL no parseru iha istituisaun relevante sira sira atu oinsa bele promove igualdade jeneru iha nasaun ne’e.

Instituisaun PNTL iha membru kuaze nain 4000 husi total ne’e membru Polisia feto hamutuk kuaje 500 resin ne’ebe halao knaar iha Komandu munisipiu 12, RAEO no Unidade UEP, UPM no UPF.

Ohin loron 01 fulan Jullu Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa fo posse ba Ofisiais Superior nain 29 husi numeru ne’e Ofisias feto nain 3 kompostu husi Superintendente Xefe Natercia Martins ne’ebe antes ne’e asumi kargu nudar Komandante munisipiu Ermera simu posse nudar Xefe Gabinete Koperasaun e kordenasaun Relasaun Internasional  hodi troka Superintendente Assistente Augusto Tilman da Costa, Superintendente Umbelina dos Santos Soares Segundu Komandante munisipiu Aileu simu posse nudar Komandante munisipiu Liquica no Superintendente Julia da Gama Komandante munisipiu Manatuto simu posse nudar Xefe gabinete Jeneru.

Media PNTL

Komandu PNTL Halo Transferensia No Re-Kolokasaun Ba Ofisias Superior Na’in 29

IMG_0083

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) iha loron 01 fulan Jullu tinan 2020 hala’o tan Tranferensia no Re-Kolokasaun Estrutura Komandu nian ba Ofisias Superior hamutuk na’in 29 ho motivu no interese Instituisaun nian hodi halo rotasaun ba Ofisias hirak ne’e, hodi aplika no desempeña kapasidade ne’ebe maka iha ba servisu fatin ne’ebe maka diferente. Asuntu Tranferensia no Re-Kolokasaun ne’e halo basea ba Despasu husi Gabinete Comando Geral N.ᵒ 193/CG-PNTL/VI/2020.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa iha ninia intervensaun ba serimonia ne’ebe hala’o iha salaun enkontru Komandu Jerál hateten katak objetivu husi Rotasaun, Tranferensia no Re-Kolokasaun ne’e maka kontinua implementa programa ne’ebe iha ona tinan balun ba kotuk (2017), ita husu governu atu bele aprova vaga hodi halo promosaun; promosaun ne’e halo atu prense estrutura ne’ebe maka seidauk kompletu. Promosaun ne’e foin kompleta/finaliza iha loron 27 Marsu tinan ne’e maka ita hahu’u hodi halo ona balun, ohin ita halo tan maibé seidauk kompleta.

 “Razaun tanba sá maka halo Tranferensia no Re-Kolokasaun ne’e, katak ezizensia ida antigu ona ka kleur demais no hanesan ohin hau dehan katak labele Komandante ida hela munisipiu ka Unidade ida durante tinan sanulu ne’e tenke muda, tanba se nia kleur liu bele afeta ba ninia empeñamentu servisu (Kinerja Kerja-red) atu labele mosu ida ne’e maka tempu ona ita halo rotasaun ka tranferensia sira ne’e”, esplika Komandante Jerál PNTL ne’e.

Autoridade seguransa ne’e apela ba emposadu sira katak Instituisaun Estadu ida ne’e, ita mai ho prinsipiu ida ne’ebe hakerek iha Konstituisaun katak ita Polísia Nasional laos Polísia regional nem Polísia lokal ka Polísia privada, tanba ne’e rotasaun no mós re-kolokasaun ne’ebe ohin halo laos ema ida mai husi ne’ebe fila ba nia fatin rasik maibé basea mós ba konsiderasaun Komandu ninian no mós kapasidade pesoal ne’ebe ita bo’ot sira hotu ohin hetan nomeasaun ida ne’e.

“Iha parte ida seluk, kontinuasaun husi rotasaun no re-kolokasaun ida ne’e atu husu ba Komandante sira keta iha dúvida katak se hau iha Komandu territorial ida, hau mai assume fila-fali kargu balun iha diresaun xefia Komandu Jerál ne’ebe konsidera katak ninia postu ne’e tun, ida ne’e lalos; tanba hirak ne’ebe Komandu dada mai iha Nasional katak ho lian Indonesia karik sira ne’e maka sei Sai Pemikir oinsa atu suporta komandu ida ne’e, oinsa atu fó hanoin idea konstrutivu ne’ebe ita bele desenvolve Instituisaun ida ne’e diak liu tan”, hatutan Komandante Jerál ne’e.

Hare’e ba kompetensia ne’ebe maka Lei atribui ba Komandante Jerál PNTL iha alinea Nᵒ 3 husi Artigu 10ᵒ Dekretu-Lei Nᵒ 9/2009 de 18 de Fevereiro, Lei Orgânica da PNTL maka Transferensia ba Ofisias Superior iha tabela kraik ne’e ba fatin ne’ebe maka indikadu:

 PDF

Partisipa iha serimonia ne’ebe lidera husi Komandante Jerál maka Segundu Komandante Jerál Komisariu Polísia Mateus Fernandes, Inspector Geral, Komandante Komandu Operasaun, Komandante Komandu Administrasaun, Komandante Munisipiu sesante, Komandante munisipiu, Xefe Servisu, Ofisias subalternu no konvidadu sira seluk.

Media PNTL.  

Enkontru Semanal Komandu PNTL Ho PR

IMG_2088

Dili, loron kinta-feira (25/06) semana ne’e, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) hala’o enkontru semanal ho Prezidente Repúblika (PR) hodi aktualiza informasaun relasiona ho situasaun seguransa iha teritoriu nasional.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa akompaña husi Segundu Komandante Jerál Komisariu Polísia Mateus Fernandes hafoin hala’o enkontru ba jornalista sira hateten Komandu PNTL mai atu informa situasaun rai laran iha ne’ebe lao diak maske sei iha nafatin dezastre hanesan iha fulan kotuk ne’ebe laos fasil ba munisipiu hotu atu asesu ba Estrada.

“Aktualiza mós kona-ba asidente no insidente ne’ebe akontese hanesan ita hotu hatene katak asidente ne’ebe grave/todan ne’e maka kazu rua maka hanesan kazu ida ne’ebe maka akontese iha resintu Parlamentu Nasional ne’ebe rezulta ema ida mate tantu mós kazu ida ne’ebe akontese iha Hotel One Dolar Beach (rezulta ema na’in rua mate)”, informa Komisariu Polísia ne’e.

Autoridade seguransa ne’e afirma tan iha mós kazu insidente ka krime ordinares ne’ebe iha, ofensas intergridades balun ne’ebe akontese no krime ida ne’ebe bo’ot maka ita hotu akompaña kazu UNPAZ ninian ne’ebe rezulta jovem ida mate. Informa mós asuntu fronteira kona-ba kontra-bandu ne’ebe PNTL loron-loron kuaze halo kapturasaun ba ema, tantu ita nia ema Timor oan ema estrangeiru mós ita detekta problema ninia hun tanba sasan balun iha Timor ne’e hanesan nesesidades básiku baratu maibé iha Timor osidental ne’e karun, entaun ita nia ema sira aproveita ida ne’e.

“Iha fim-de-semana ita kaptura ema na’in tolu hanesan ema Indonesia ida no Timor oan na’in rua, ne’e iha munisipiu Bobonaro deit, iha Oecusse laiha no iha Suai hanesan ita hotu hatene kaer barak liu ikus maka na’in hitu no mós na’in tolu ne’ebe koordena hela atu hare’e kona-ba ninia deportasaun ba ema sira ne’e”, hatutan Komandante Jerál PNTL ne’e.

Ba PNTL laos buat ida foun, sei nafatin asegura ba dezisaun saida deit maka governu no Estadu fó maibé la signifika katak sei laiha ona dezisaun remata ona Estadu ermergênsia, froteira ami husik livre. Resposta husi PR ba Komandu PNTL nia servisu durante ne’e katak husu atu mantein ho diak.

Media PNTL.                   

Komandu PNTL Informa Situasaun Seguransa Iha Teritoriu Ba Prezidente Repúblika

IMGL1335

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-leste (PNTL) liu husi Komandante Jerál Komisariu Polísia Faustino da Costa no Segundu Komandante Jerál Komisariu Polísia Mateus Fernandes iha Kinta-feira (18/06) ne’e hasoru malu ho Prezidente Repúblika Dr. Franscisco Guterres Lú-Olo iha Palásiu Prezidensiál Nicolau Lobato hodi informa situasaun seguransa iha teritoriu Timor-Leste.

Komandante Jerál Komisariu Polísia Faustino hafoin sorumutu ba jornalista sira informa hasoru malu ne’e hanesan enkontru semanal iha ne’ebe Komandu PNTL aprezenta ba Prezidente Repúblika katak primeiru kona-ba situasaun Estadu Emerjensia liu-liu ba parte rekooperasaun ekonomia ne’ebe pagamentu dolar atus-ida, hato’o seguransa ba prosesu sira ne’e hotu.

“Seguransa iha nivel teritoriu nasional katak hakmatek maske iha asidente no insidente ne’ebe akontese maka asidente tránzitu ninian iha semana ida rezista kazu ne’ebe rezulta ema ida mate no na’in tolu kanek todan maioria husi akontesimentu sira ne’e neglizensia umana ou fátor ema, ignora regras no konduz tuir hakarak”, esplika Komisariu Polísia ne’e.

Autoridade seguransa ne’e relata tan kona-ba insidente ne’ebe maka mosu PNTL rezista kazu hamutuk 27 no hakarak aktualiza deit katak kazu tara-ann/suisidiu ne’ebe akontese iha munisipiu Baucau Villa (Parte Laga) no aprezenta mós kazu úniku ida ne’ebe akontese iha munisipiu Ermera katak iha Timor durante ne’e akompaña deit ema ho ulun rua ne’ebe mosu iha rai seluk maibé foin dadaun ne’e iha señora ida mak partu labarik ho ulun rua maibé mate tanba ne’e ita dehan kazu úniku.

“Situasaun seluk mak entradas ilegais ne’ebe ita nia forsa seguransa iha fronteira kaptura iha loron hirak liu ba liu-liu hanesan orseik ita kaptura sira ne’ebe tama illegal, ida ne’ebe laos Timor oan ita koordena hodi deporta, sé Timor oan kumpri prosedimentu regras Estadu Emerjensia ne’ebe Ministeriu Saúde fó sai, ikus liu ami aktualiza mós ba Prezidente Repúblika kona-ba kazu ida ne’ebe iha Jaco-munisipiu Lautem Ró ne’ebe tama illegal ami aprezenta prosesu investigasaun oras ne’e lao hela, ema sira ne’e mós agora dadaun iha Karantina”, hatutan Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Polísia Faustino hateten tan iha enkontru ne’e aprezenta mós ba Xefe Estadu kona-ba situasaun iha ne’ebe ema hotu hatene ona katak atu iha partidu foun barak, iha partidu balun ne’ebe nia naran kuandu ita atu temi maibé ninia konotasaun ne’e ladiak ba kultura no tradisaun Timor nian. Hanesan mós partidu sira seluk katak partidu sira ne’e mai husi parte ne’ebe deit, liu-liu ba ida ne’ebe iha tempu badak atu halo aktividade. Media PNTL.

20200430-2F5A8421

UNDP Entrega Material Protesaun Pessoal Ba PNTL

IMG_2003

Dili- Parseru United Nations Development Program (UNDP-sigla ingles) entrega ekipamentu protesaun pessoal ba Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL ) ne’ebe maka kontinua halao knaar durante periodu Estadu Emerjensia hasoru pandemia Moras Corona Virus (COVID-19).

Reprezentante Rezidente UNDP Tuya Altangerel hateten atu apoia Polisia nia servisu hodi prevene no responde kazu violensia bazeia ba jeneru no violensia domestika durante situasaun pandemia COVID-19 ohin loron UN inisiatva Spotlight, Cordinator rejidente ONU no Embaxador Uniaun Europeia haksolok hodi entrega material prevensaun COVID-19 ba PNTL hodi fasilita sira nia servisu.

Nia haktuirtan surtu COVID-19 kria kondisaun ne’ebe hamosu kazu violensia bazeia ba jeneru aumenta iha nivel global no Timor-Leste, Iha situasaun ida ne’e papel PNTL liu-liu VPU no Polisia Komunitaria inportante tebes hodi fo protesaun ba vitima sira tanba iha situasaun ida ne’e so uniku PNTL maka laiha distrasaun iha sira nia movimentu nune’e sira livre hodi servi komunidade no prevene violensia bazeia ba jeneru no violensia domistika.

Programa UN initiative Spotlight sei kontinua apoiu PNTL liu-liu hasae kualidade servisu Unidedade Polisia ba ba Ema Vulneravel (VPU-sigla ingles) no Polisia Komunitaria hodi inplementa atividade hanesan fo kapasitasaun ba membru PNTL iha unidade VPU no Polisiamentu Komunitaria konaba oinsa responde kazu sira relasiona ho violensia bazeia ba jeneru, Violensia Domestika no Violensia hasoru parseru intimu no kazu hasoru ema vulneravel sira iha area rural.

“Sei hadia no konstrui fatin Hakmatek VPU nian iha munisipiu alvu husi inisitiva Spotlight atu nune’e vitima sira bele hetan asesu ba justisa,” dehan Tuya.

Entretantu Reprezentante Rezidente ONU Roy Trivedy hateten entrega ekipamentu protesaun pesoal responde ba covid-19 UNDP atu apoiu forsa PNTL hodi fornese servisu ho diak atu kontribui hapara violensia kontra feto no labarik feto iha Timor-Leste.

Apoiu ne’e inportante tebes tanba tanba dalabarak forsa PNTL mak ema ne’ebe servisu iha lina oin hodi responde kualker situasaun ne’ebe maka akontese .

Iha okajiaun ne’e Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten Apoiu ne’ebe maka parseru UNDP oferese ohin foka ba ekipamentu protesaun pessoal  hasoru Pandemia COVID-19 nune’e material hirak ne’e sei distribui ba membru PNTL iha munisipiu hotu liu-liu ba sira ne’ebe agora daudaun halao servisu iha terenu atu nune’e sira bele utilija ekipamentu protesaun hirak ne’e.

IMG_1992

Nia haktuirtan parseru UNDP mos sei fo apoiu ba PNTL atu hare oinsa iha meius ruma atu bele apoiu area Polisiamentu Komunitaria no VPU atu halao sensivilijasaun ba komunidade tanba durante ne’e kazu violensia Domestika ass.

Ekipamentu hirak ne’ebe maka UNDP Programa UN Spotlight oferese maka hanesan Maskra hamutuk 4200, Luvas hamutuk 3000, hand sanitizer hamutuk 153, sabaun 75, Ekipamentu Protesaun Personal (PPE)  no seluktan.

Serimonia ne’e ho prezensa husi Embaxador Uniaun Eropeia Endrew Jacobs, Partipa iha serimonia ne’e Segundu Komandante UEP, Diretur Servisu Migrasaun, Komandante CFP, Komandante Unidade no Xefe Departamentu sira. Media PNTL

IMG_1996

Komandante Jerál Hala’o Enkontru Ho Komandante PNTL Munisipiu Sira

IMG_1967

Dili, Segunda-feira (15/06) ne’e Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Komandante Jerál Komisariu Polísia Faustino da Costa akompaña husi Segundu Komandante Jerál Komisariu Polísia Mateus Fernandes hala’o ekontru ida ho Komandante PNTL munisipiu 12 inklui RAEOA no Komandante Unidade sira PNTL nian hodi diskuti implementasaun Estadu Emerjensia hahu’u husi faze dahuluk to’o ohin loron.

Komisariu Polísia Faustino da Costa hafoin enkontru ba jornalista sira hateten sorumutu ohin loron nian ne’e foku ba asuntu rua maka hanesan implementasaun Estadu Emerjensia faze dahuluk, daruak no datoluk nian ne’ebe ita bele dehan hela loron 12 deit, entaun saida maka ami atu hare’e oinsa bele hato’o ba governu ba oin ninian.

“Dezafiu saida, vantagem saida maka iha Estadu Emerjensia durante ne’e, implementasaun lao diak ne’e maka ida ne’ebe, karik buat ruma ne’ebe prezija atu hadia no ida ne’ebe maka sai lisaun laos deit ba PNTL maibé mós ba ita nia komunidade, sosiedade tomak iha Estadu Emerjensia ne’e, atu hare’e diak no ladiak ne’e tanba saida”, tenik Komandante Jerál ne’e.

Lideransa másimu insituisaun PNTL ne’e afirma tan katak hanesan ita hotu akompaña situasaun iha rai laran liu-liu situasaun politika ne’ebe atu fahe ajenda ohin nian, katak primeiru kona-ba Pandemia COVID-19 ida fali ba situasaun politika aktual. Tan ne’e husu ba Komandante sira, saida maka sira nia observasaun durante ne’e iha terenu no mós saida maka Komandu durante ne’e akompaña iha buat balun hato’o ba sira no buat balun mós hato’o ba sira hodi aktualiza.

IMG_1965

“Los duni Komandu rekoñese katak iha problema balun mak hasoru meius-de-apoiu hanesan ekipamentus, komunikasaun dala-ruma mós kona-ba uniforme ne’e mós problema ida hotu ne’ebe bele afeta ba servisu operasional nian, hanesan iha munisipiu sira dala-ruma tempu udan, ho sira nia sepatu no kondisaun sira nian ne’ebe iha, transporte sira oinsa, kondisaun merese hala’o servisu iha ne’eba ka lae tanba tempu besik ba oin ne’e ita hare’e ba orsamentu tinan ida ne’e no mós orsamentu tinan oin oinsa atu polísia iha ona informasaun sira ne’e hodi hato’o”, hatutan Komisariu Polísia ne’e.

Autoridade ne’e mós apela ba Komandante no membru sira katak keta haluha Konstituisaun RDTL artigu 147 koalia kona-ba Polísia Nasional, keta haluha polísia nia juramentu ne’ebe iha Regulamentu Disiplina iha artigu 6 hotu-hotu tenke kaer metin ida ne’e, keta haluha mós Regulamentu Disiplina iha artigu 8 koalia kona-ba Dever Jerál polísia nian, hanesan polísia ida tenke halo saida, entaun ho situsaun sira ne’e atu hare’e hodi responde preukupasaun balun ne’ebe durante ne’e iha hanesan mós kona-ba utilizasaun ekipamentus.

“Ho asuntu sira ne’e maka ohin bolu Komandante sira hotu atu koalia iha asuntu rua ne’e no hafoin enkontru ne’e Komandu sei elabora, prepara relatoriu ida hodi hato’o ba Ministru Interior Interinu”, hatutan Lideransa másimu insituisaun PNTL ne’e.

Media PNTL.                

IMG_1965