Abertura Kintu Kursu Formasaun Ajente PNTL

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Centro Formasaun Polícia (CFP) segunda ne’e (10/07) hala’o serimonia abertura ba Kintu Kursu ba formasaun ajente rekruta hamutuk ema 184.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay iha ninia intervensaun ba serimonia ne’e hateten kursu formasaun ajente fó ba membru PNTL foun sira ho kompetensia ne’ebe nesesaria hodi desempeña aktividade polisial, fahe formasaun bloku tolu hanesan formasaun baze, formasaun eskolar no formasaun exersisiu.

“Ohin ita forma iha ne’e hodi loke formasaun ida ne’e ne’ebe ajente sira sei hahu’u husi formasaun baze ne’ebe sei hala’o iha Centro formasaun Rairobo (Postu Administrativu Atabae, Munisipiu Bobonaro) no iha formasaun ida ne’e atu eduka ajente sira, treina ajente sira nia físika, disiplina no mós materia sira balun ne’ebe iha ligasaun ba preparasaun mentalidade ajente rekruta nian prepara ba sai membru efetivu PNTL”, hateten Komandante Jerál PNTL.

Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay ba ajente rekruta hamutuk 184 ne’e hateten tuir regulamentu konkursu ninian ajente hirak ne’e labele to’o iha fatin ida ne’e (CFP) tanba ajente sira ne’e hanesan reserva deit, maibé husi ezizensia ne’ebe ajente rekruta hirak ne’e hato’o no mós hare’e ba orsamentu konkursu ninian bo’ot tebes maka governu deside hodi simu ajente hirak ne’e atu tama iha formasaun.

Iha biban hanesan, Komandante CFP Superintendente Arquimino Ramos iha ninia intervensaun hateten prosesu formasaun atu muda mentalidade sivil ba polísia, liu husi sistema no polítika formasaun ida ne’ebe diak no relevante ho situasaun no kondisaun ne’ebe kreda sivil no la haluha normas sira ne’ebe aplika universal.

“Formasaun polísia foun ba nivel ajente nu’udar formasaun prinsipal hodi forma karakter no kompetensia ajente polísia hodi servi no protégé povu ne’ebe sira atu servi ba, ne’e duni iha sistema formasaun ida ne’ebe adekuadu no iha kualidade hodi hari’I karakter individu sai ema ne’ebe ho karakter nu’udar membru polísia ne’ebe iha koñesimentu atu hala’o nia funsaun ho susesu”, tenik Komandante CFP.

Superintendente Arquimino Ramos esplika tan katak ajente rekruta sira ne’ebe atu frekuenta Kursu ida ne’e ho total 184 maka tama iha inkoporasaun entre sira ne’e, hotu-hotu mane no kandidatu sira ne’e halo teste desde tinan 2014 no tama iha kategoria reserva ho total ema hamutuk 200, halo re-exame ba médiku iha loron 15-31 Juñu 2017. Husi total ema hamutuk 200, iha na’in 8 maka la marka prezensa no na’in 8 la pasa tanba moras.

“Kintu formasaun ajente ne’e sei hala’o ho durasaun fulan neen (6) tanba governu Timor-Leste liu husi  Ministeriu Interior aprova ona kuríkulum ne’ebe Komandu CFP hato’o no responsabilidade tomak ba kursu ida ne’e iha PNTL nia liman rasik, maske nune’e prezensa ekipa GNR (Guarda Nacional República) nian sai hanesan asesor”, haktuir Komandante CFP ne’e.

Formasaun ba ajente foun ne’e sei fahe ba bloku tolu maka hanesan primeiru, formasaun baze ho módulu jerál durante oras 210 (semana neen nia laran) kompustu husi inkoporasaun, formasaun karakterístika, exersisiu de kampu, avaliasaun teoríka e prátika, no aktividade komplementar hahu’u husi loron 7 Jullu to’o loron 18 fulan Agostu 2017. Segundu, bloku formasaun eskolar kompustu husi módulu júridiku, tékniku professional, sosio kompromentar, módulu jerál, aktividade físika, vizita de estudu no aktividade kompromentares ho total oras 560, hahu’u iha loron 21 Agostu- 21 Dezembru 2017. Bloku formasaun datoluk maka formasaun ezersisiu, ajente rektruta sira hala’o aktividade exersisiu iha terenu hanesan estajiu durante semana rua hahu’u iha loron 22 Dezembro 2017 to’o loron 11 Janeiro 2018. Tuir planu ajente hirak ne’e sei halo graduasaun iha loron 19 fulan Janeiro 2018.

Media PNTL.  

 

PNTL Munisipiu Dili Simu Vasinasaun

 

_MG_3571-2

Dili- Membru Polisia Nasional Timor-Leste(PNTL) munisipiu Dili simu vasinasaun Hepatitis B hodi prevene moras ne’e.

Segundu Komandante PNTL munisipiu Dili Superintendente Asistente Euclides Belo hateten Komandu PNTL munisipiu Dili fo orientasaun ba membru PNTL munisipiu Dili ne’ebe maka hala’o servisu iha Eskuadra Dom Aleixo, Vera-Cruz, Nain Feto, Cristo-Rei, Metinaro no Atauro atu tuir vasinasaun Hepattitis B.

Komandante Euclides haktuir tan katak ba membru iha Eskuadra Metinaro no Atauro Seksaun Saude PNTL sei koordena ho Centro Saude Metinaro no Atauro atu fo vasinasaun ba membru PNTL ne’ebe maka servisu iha Eskuadra rua ne’e tanba distansia ne’ebe dok membru sira labele mai tuir vasinasaun iha Komandu munisipiu Dili.

Iha okajiaun ne’e Xefe Seksaun Saude PNTL Inspetor Abilio Araujo Goncalves hateten vasinasaun ne’e ho objetivu atu halo prevensaun ba moras Hepatitis B ne’ebe maka perigu tebes ba ema nia saude.

“Programa vasinasaun ne’e hala’o etapa dala tolu iha fulan Jullu, Agostu no Setembru hodi hetan vasinasaun kompletu ne’ebe maka hala’o iha Dili no munisipiu 11 inklui Rejiaun Espesial Oe-Cusse,” dehan Inspetor Abilio.

Tuir dadus ne’ebe iha to’o oras ne’e membru PNTL hamutuk nain 171 maka mate ho moras oin-oin inklui moras Hepattitis B.

Programa vasinasaun ne’e realiza tanba servisu hamutuk PNTL ho Ministeriu Saude hodi fo apoiu aimoruk no pessoal saude. Media PNTL

 

_MG_3537-2

 

 

PNTL Informa Situasaun Seguransa ba Prezidente Republika

20170706-2F5A1932

Dili- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) informa situasaun jeral seguransa rai laran no situasaun Kampaña Parlamentar ba Prezidente Republika.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten situasaun kampaña hahu iha 20 de Juñu to’o ohin loron la’o ho seguru laiha insidente no asidente grave ne’ebe fo ameasa ba seguransa maske akontese insidente entre militante Partidu KHUNTO ho ema deskuiñesidu iha Munisipiu Viqueque, Nia hato’o asuntu ne’e hafoin enkontru mensal ho prezidente Republika iha Palasiu Prezidente Bairo-Pite Dili Kinta (06/07).

“PNTL halo ona investigasaun hodi hato’o ba Ministeriu Publiku depois ita hare rezultadu oinsa maibe ne’e depende ba prosesu legal. Alende ne’e Prezidente CNE mos konvida ona lider KHUNTO hodi informa konaba situasaun ida ne’e”.

Kronolojia kazu Viqueque iha loron Sabadu 1/07 tuku 19:00 Otl militante partidu KHUNTO fila husi kampaña iha lacluta to’o iha Luca ema tuda sira nia kareta hodi hamosu reasaun hodi rezultadu estragus ba komunidade nia uma no sasan. Media PNTL

Konfrontu Lakluta, Iha Ona Prosesu Investigasaun

20161114-2f5a1788

 

 

 

 

 

 

 

 

Dili, relasiona ho akontesimentu ida ne’ebe maka akontese iha postu adminstrativu Lakluta munisipiu Viqueque hafoin partidu Kmanek Haburas Unidade Nasional Timor-oan (KHUNTU) halo atividade kampaña hetan asaltu husi grupu deskoñesidu.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay hafoin serimonia Vasinaaun kontra Moras Hepatite B iha Centro Formasaun Polícia (CFP) segunda ne’e (03/07) hateten tuir informasaun husi Komandu PNTL munisipiu Viqueque katak iha problema ida entre militante sira ne’ebe halo kampaña iha postu administrativu Lakluta fila, grupu deskoñesidu balun lori fiska maka tiru militante husi partidu Khunto.

“Wainhira militante husi partidu Khunto fila husi atividade kampaña mosu provokasaun no karreta ida hetan tiru fiska husi grupu deskoñesidu no iha tempu ne’e kedas polísia halo atuasaun no oras ne’e dadaun kazu refere iha ona prosesu investigasaun nia laran”, tenik Komandante Jerál PNTL.

Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay subliña liu tan katak, parte Komisaun Nasional Eleisaun (CNE) bolu ona reprezentatnte husi partidu KHUNTU huntuk atu bele halo esplikasaun klaru ba CNE atu bele intende, kausa husi problema ne’e saida no prosesu investigasaun mós lao hela.

Tanba ne’e, Komisariu Polisia Julio husu ba militante sira husi partidu hotu atu bele kontribui ba estabilidade no pás, labele halo provokasaun ba malu maibé ho pasiensia maka bele manan buat hotu.

Media PNTL.

Lansamentu Programa Vasinasaun Kontra Moras Hepatitis B

20170703-2F5A1856

 

 

 

 

 

 

 

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) servisu hamutuk ho Ministeriu Saúde (MS) realiza programa Vasinasaun kontra moras Hepatitis B ba membru PNTL sira  atu halo prevensaun husi moras refere.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay iha ninia intervensaun ba serimonia ne’e hateten esperiénsia ne’ebe iha hatudu katak moras ida ne’e hamate ona ema barak nia vida, tanba ne’e ho lansamentu programa ne’e membru PNTL sira bele halo prevensaun hahu’u agora.

“Tanba ne’e programa mundial ida ne’e diak tebes-tebes ba ita liu-liu ba PNTL tanba ita hasoru risku barak iha servisu, ita laiha meius ida hanesan prevensaun ba ita nia isin antes ita atende ema moras, ho vasinasaun ida ne’e hanesan oportunidade diak atu ita labele hetan risku ba ita nia vida”, tenik Komandante Jerál PNTL.

Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay lori Komandu PNTL nia naran iha intervensaun hato’o agradesimentu ba MS ne’ebe reprezenta Diretora Jerál ba kooperasaun servisu ne’ebe halo entre PNTL ho MS durante ne’e tanba husi loron ba loron membrus PNTL sira tenke lori ema moras sira husi asidente ba Hospital mezmu PNTL iha ona mediku na’in 5 maibé PNTL presija nafatin kooperasaun servisu ho MS iha futuru.

Iha fatin hanesan Ministeriu Saúde (MS) ne’ebe reprezenta Diretora Jerál Dra. Odete da Silva Viegas iha ninia lia menon hateten MS hato’o agradesimentu ba Ministeriu Interior liu-liu ba PNTL tanba ho eventu ida ne’e bele tutan papel no planu aktividade MS nian ne’ebe hola parte iha programa saúde públiku.

“Iha fulan ida ne’e MS komemora mós loron nasional saúde ba dala uluk iha Timor-Leste, tinan-tinan ita selebra loron mundial saúde maibé iha tinan ida ne’e Konsellu Ministru aprova ona katak iha loron 22 fulan Jullu sai hanesan loron nasional saúde no MS sei koopera nafatin ho instituisaun PNTL atu oinsa iha fulan ida ne’e tomak MS nafatin hetan kolaborasaun, koordenasaun no partisipasaun PNTL tomak ba selebrasaun loorn mundial saude nian”, hateten Dra. Odete da Silva Viegas.

Dra. Odete da Silva subliña liu tan katak objetivu husi sorumutu ida ne’e katak organizasaun saúde mundial hili loron 28 fulan Jullu sai hanesan loron mundial ba Hepatitis, entaun oportunidade diak ida ita iha tinan ida ne’e tema saida maka organizasaun saúde mundial hili ba komemorasaun loron mundial Hepatitis nian koalia atu oinsa maka ilimina moras Hepatitis.

“Hanesan ita bo’ot sira hatene, Hepatitis ne’e virus ida ne’ebe bele kona ba ita wainhira ita nia sistema inkuidade ne’e tun, tanba ne’e vasinasaun ida ne’e hola parte oinsa ita bele prevene husi moras ida ne’e”, salienta Diretora Jerál MS.

Partisipa iha eventu ida ne’e, Komandante Jerál, Segundu Komandante Jerál, Ofisias Superiores, Komandante PNTL Munisipiu Aileu, Ainaro, Bobonaro, Lautem no Xefe Operasaun husi munisipiu. Vasinasaun ne’e halo uluk ba membru sira iha Kuartél Jerál, Centro Formação Polícia (CFP) no tuir planu sei alarga ba iha membru PNTL sira iha Munisipiu.

Media PNTL.

Kazu Prende Pistola iha ona prosesu investigasaun

Dili- Kazu prende pistola iha munisipiu Lautem oras ne’e daudaun halao hela prosesu investigasaun hodi identifika.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten Kazu ema sivil lori pistola iha munisipiu Lautem oras ne’e daudaun iha ona Ministeriu Publiku hodi kontinua prosesu ba Tribunal hodi halo julgamentu, Nia hato’o asuntu ne’e ba jornalista sira iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili foin lalais.

Komisariu ne’e haktuirtan katak Liu husi investigasaun maka sei determina kilat ne’e nia simu husi ne’ebe ? foti ka sosa ou se mak fo?

Pistola nia modelu hanesan Polisia Nepal nian, ne’ebe uluk iha tinan 2002 ou 2003 Adjuntu Komisariu Admistrasaun Polisia UN nian, maibe invetigasaun maka sei deskobre kilat ne’e mai husi ne’ebe, hafoin maka Komandu hato’o ba Publiku katak loos duni kilat ne’ebe kaptura iha Lospalos ne’e mai husi nebe.

Kronolojia akontesementu iha loron 19/06 kalan veteranu  Renan Selak prende arma husi joven ida ne’ebe lori ba iha manu futu fatin hodi amiasa ema, hafoin entrega ba Komandu PNTL munisipiu Lautem hodi prosesu tuir lei ne’ebe vigora.

Suspeitu koko atu utiliza pistola ne’e maibe wainhira nia hasai Magasen monu ba bolsu nune’e Veteranu Renan Selak halo atuasaun imediata antes Polisia to’o no pistola ne’e entrega kedas ba Polisia.

Pistola ne’e sei ativu ho kartus musan tolu no Magasen ida. MEDIA PNTL

 

 

 

 

 

 

 

PNTL agradese Lider PARPOL

_MG_6233

 

 

 

 

 

 

 

 

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) agradese lideransa partidu Politiku (PARPOL) 21 ne’ebe maka halo tuir komprimisiu ne’ebe maka sira halo iha nivel nasional no distrital.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Juilio da Costa Hornay hateten Komandu PNTL hakarak agradese ba joven sira liu-liu militantes partidu politiku hotu nudar Timor oan ne’ebe to’o ohin loron sei tane aas estabilidade no paz tanba Lideransa PARPOL sira organiza no eduka sira nia militantes sira hodi kumpri regras kampaña, nia hato’o asuntu ne’e ba jornalista sira iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili Tersa (27/06).

“ Espera katak ohin ba oin ita sei mantein nafatin ida ne’e hodi hatudu ba mundu dala idatan katak ita bele, maske foin tinan 15 restaurasaun independensia maibe ita matenek no hatudu duni ba sira katak ita halo duni buat hotu tuir lei.”

Alende ida ne’e relasiona ho kampaña Politika ihamos cek point ne’ebe maka halao kalan-kalan  iha Dili nomos munisipiu 12 seluk, liu husi cek point ne’e Polisia prende motor no kareta hamutuk kuaje 550 ne’ebe maka sei nakonu iha Komandu PNTL munisipiu Dili no infrator sira ba selu ona Koima no foti hikas sira nia motor.

Durante cek point PNTL identifika ema balu ne’ebe tau sasan kroat iha motor laran no sira halo ona aprensaun ba objetu sira ne’e no halo ona prosesu ba Ministeriu Publiku. Media PNTL

 

MI ho Komandu PNTL halo Telokomferensia Ho Komandu Munispiu

20170628-2F5A1768Dili- Telekomferensia ne’ebe Ministerio Interior ho komando PNTL kria atu kolia ho komandante Munisipiu sira hodi rona direitamente situasaun seguransa iha kampaña Eleisaun Parlamentar.

“Difikuldade saida mak sira hasoru no relasaun saida mak sira halo entre PNTL ho entidade munisipiu sira ho lider partidu politiku sira para atu bele koopera ba malu hodi kria estabilidade paz iha kampaña eleisaun ida ne’e”, informa Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Julio da Costa Hornay ba Jornalista sira hafoin halo Telekomferensia iha salaun enkontru Telemor Zita Plaza loron Kuarte-Feira 28/06/2017.

Situasaun ne’ebe komando munisipiu sira infrenta durante priodu kampaña ninia maka krime eleitoral, violasaun regras tranzitu, maibe situasaun hirak ne’e komandu rejolve ho maneira presuasivu no tuir prosesu ne’ebe iha.

Atu asegura loron eleisaun parlamentar ne’ebe sei hala’o iha loron 22 de Jullu, komandu PNTL prepara ona planu operasaun seguransa ba komandu munisipiu hirak ne’ebe presija atu hetan apoiu. Media PNTL

PNTL Entrega Hikas Prijioneiru Estranjeiru Nain Rua ba POLRI

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) Entrega hikas Prinjioneiru Estranjeiru nain rua ne’ebe maka halai husi prijaun Kerobokan Bali, Indonezia iha Segunda (19/06) no kaptura iha Dili iha (23/06) ba Polisia Republik Indonesia (POLRI).

Iha Sabadu (24/06) PNTL entrega hikas fujitivu Dimitar Nikolov  Iliev (43) husi Bulgaria no Sayed Mohammed Said (31) husi India ne’ebe komete kazu money laundry no kazu Narkotika.

Hafoin halao julgamentu no Tribunal Kondena fujitivu nain rua ho pena prijaun preventiva Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay kordena ho Prokurador Jeral Republika katak loos duni fujitivu nain rua ne’e halai sai husi Komarka Indonezia maka  desizaun ida ne’e duni maka Tribunal foti hodi deporta.

Hafoin entrega fujitivu hirak ne’e ba POLRI prosesu tuir mai maka deporta Legalmente husi parte imigrasaun hodi kumpri sira nia pena.

“Ministeriu Publiku akompaña iha prosesu julgamentu hafoin PNTL konfirma ba Prokurador Jeral Republika no  orentasaun PJR hanesan ne’e, ” dehan Komisariu Julio.

Iha okajiaun ne’e Inspetor Jeral Polisia, Petrus Golose husi POLRI ne’ebe reprezenta governu Indonezia hato’o agradese ba governu Timor-Leste liu husi PNTL ne’ebe maka susesu hodi kaptura fujitivu nain rua ne’ebe maka halai sai husi prijaun Indonezia nian wainhira sira kumpri hela pena prijaun.

Nia hateten Governu Indonezia lao tuir no kumpri prosesu justisa ne’ebe maka oras ne’e daudaun lao iha Timor-Leste tanba prosesu julgamentu lao tuir lei ne’ebe maka vigora no  Tribunal Dili ho Ministeriu Publiku ne’ebe maka hatudu respeitu ba sistema justisa entre nasaun rua ne’e.

“ Ba futuru governu Indonezia sei nafatin husu koperasaun no kolaborasaun husi governu timor-leste tanba sei iha prijioneru nain rua seluk ne’ebe maka halai sai husi prijaun no sei buka tuir husi POLDA Bali,” dehan Petrus.

Liu husi koperasaun no servisu hamutuk ne’e relasaun entre POLRI ne’ebe hola parte iha ASIANAPOL no PNTL hola parte iha INTERPOL maka relasaun Polisia nasaun rua ne’e metin no forti liutan.

PNTL liu husi Servisu Investigasaun Kriminal (SIK)  hamutuk ho Unidade Polisia Maritima (UPM ) kaptura kaptura fujitivu nain rua iha (23/06) tuku 10:00 dader iha Portu Dili tanba tama teritoriu sem vistu. Media PNTL

 

PNTL Kaptura Prijioneiru Estranjeiru Nain Rua

_MG_6233

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) kaptura prijioneru estranjeiru nain rua ne’ebe maka halai sai husi prijjaun Kerobokan Bali, Indonezia iha Segunda (19/06) tuku 07:30 oras Bali.

PNTL liu husi Servisu Investigasaun Kriminal (SIK)  hamutuk ho Unidade Polisia Maritima (UPM ) kaptura prijioneiru Nikola Ilief (43) husi Bulgaria no Sayed Mohammed Said (31) husi India iha tuku 10:00 dader iha Portu Dili tanba tama teritoriu sem vistu.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten hafoin kaptura PNTL kordena diretamente ho Prokurador Jeral Republika (PJR) no PJR fo kedas orentasaun ba SIK atu halo prosesu tuir prosedimentu ne’ebe iha, tanba ne’e maka agora ita sei detein hela prijioneru no Investigasaun Kriminal sei kordena nafatin no servisu hamutuk ho  prokurador para depois ita lao tuir prosedimentu legais ne’ebe iha.

Komisariu ne’e haktuirtan katak SIK maka sei halo nia prosesu no servisu hamutuk ho Prokurador sira tuir orentasaun PJR, konaba atu entrega ka oinsa orentasaun husi Prokurador mai SIK sei hato’o mai ita pois ita servisu hamutuk ho adidu POLRI no POLRI iha Indonezia para depois ita halo tuir.

“ Ita iha informasun husi POLRI katak sidadaun ida ne’e sai husi komarka Bali tanba ne’e ne’e sira haruka karta mai para PNTL apoiu hodi kaptura; Ami mos kontaktu ona ho adidu POLRI iha Embaixada Indonezia iha ne’e ohin nia mai no ba vizita hodi hare no nia komfirma katak loos duni katak sira ne’e halai husi komarka Bali,” dehan Komisariu Julio.

Prijioneiru nain 2 ne’e halai husi komarka ho maneira ke’e rai halo kuak hanesan valeta depois tama tuir to’0 iha estrada Merthanadi Kerobokan Bali.

Prijioneru nain rua ne’e ida husi India no Bulgaria ne’ebe komete kazu money laundry no kazu Narkotika, prijioneru nain rua ne’e mai husi Alor ho ro peska. Media PNTL