Komemora loron Aniversáriu PNTL Ba Dala 24, Komandu Hala’o Aktividade Asaun Karidade.

430662814_435246495681601_1269361722340365475_n
Dili, Hodi komemora loron Aniversáriu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) ba dala 24 iha loron 27 fulan Marsu tinan 2024, maka Komandu PNTL hala’o aktividade asaun karidade hodi tulun ema kbi’it laek, ema ho difisiensia matan no Uma Mahon balun iha kapital Dili.
Asaun karidade ne’e hala’o direitamente husi Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa iha sexta-feira (15/03) ne’e, akompaña husi Komandante Komandu Administrasaun, Komandante Komandu PNTL Munisipiu Liquiça, Segundu Komandante Komandu PNTL munisipiu Dili.
Aktividade ne’e mós hola parte hamutuk ho Asosiasaun Espoza Polísia Nasional Timor-Leste (AESPNTL) hanesan Prezidente Sra. Manuela de Araújo, Vise Prezidente Sra. Ticha Altrudes Valente Gonsalves hamutuk ho membru AESPNTL nian.
Iha ninia entrevista ba jornalista sira hafoin entrega apoiu nesesidade báziku ba ema kbi’it laek, ema ho difisiensia matan no Uma Mahon, Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa hateten ita hatene katak iha loron 27 Marsu agora PNTL sei selebra 24 anos ezistensia PNTL ninian, aktividade balun ne’ebe ami hala’o ona hanesan desportu, limpeza, seminariu nasional no ida maka vizita hare’e posibilidade hodi tulun ba iha ema kbi’it laek sira.
“Tanba ne’e ohin ita halo ona vizita, fó ona ita nia kontribuisaun ka apoiu ki’ik ba iha ita nia komunidade ida iha parte Liquiça ninian iha Beduku, agora ita mai tan familia sira iha difisiente matan ninian, ita lori mós apoiu ki’ik oan balun fó ba sira”, tenik Komisariu Jerál Polísia ne’e.
431443757_435247132348204_7516564274341873755_n
Komandante Jerál PNTL ne’e esplika tan iha fatin ba ema ho difisiensia matan ne’ebe tuir relatoriu ne’ebe maka iha katak ema hamutuk 100, sira husi munisipiu 13, nune’e ita lori netik apoiu nesesidade báziku ruma hanesan fos, be’e, supermie no biskuit balun, la barak maibé ho kbi’it ne’ebe ita iha bele tulun sira.
“Tanba sira ho difisiente matan presiza, sira presiza ema hotu nia tulun no sira mós parte husi sosiedade, parte husi komunidade ida ne’e, ita presiza fó atensaun espesial ba sira, além de ne’e sira mós dala-ruma fasil atu nune’e sai hanesan vítima ba iha krime sira no sai mós vítima ba iha atendimentu sira”, haktuir Komandante Jerál PNTL ne’e.
Autoridade másimu instituisaun Seguransa ne’e afirma tan katak tanba ne’e maka iha Polísia ita mós hetan treinamentu liu-liu sira parte Investigasaun VPU ninian, sira iha treinamentu espesial oinsa bele mós atende ba iha ita nia komunidade sira ho difisiensia ninian.
“Tema Anivesáriu ba Polísia ninian maka ‘PNTL Ida Ne’ebe Maka Profesional No Regilente’, Profesional iha termu Atendimentu no ita Regilente hodi atúa ba iha kualkér situasaun saida maka mosu”, salienta Autoridade másimu instituisaun Seguransa ne’e.
Hatan kona-ba preukupasaun ema ho difisiensia sira nian liu-liu seguransa ba sira wainhira hala’o aktividade ladun seguru, Komisariu Jerál Polísia ne’e esplika iha suku nia laran, iha area Manleuana ne’e ita iha Ofisial Polísia Suku (OPS) ne’ebe sira (Ema ho Difisiensia) iha kontaktu ba malu no koñese malu signifika katak ita nia OPS ne’e sempre halo movimentu iha ne’e.
“OPS iha duni no Komandu munisipiu Dili sira nia ekipa patrulla sempre halo movimentu atu nune’e prevensaun ba iha krime, halo mós komunikasaun ho sira tanba ita nia misaun ida maka hakarak hakbesik ann liu ba iha komunidade atu nune’e bele rona direitamente ho sira no ita mós bele fó asistensia balun ne’ebe maka ita iha ba sira”, hakotu Komisariu Jerál Polísia ne’e.
Marcos Mendonça da Silva ho nia kaben Domingas Coa nu’udar familia ida ne’ebe maka moris ho kondisaun vulneravel liu iha Aldeia Turleu, Suku Tibar, Postu Administrativu Bazartete, Munisipiu Liquiça. Durante tinan barak nia laran hahu’u husi tinan 2010 to’o ohin loron hela deit iha mota Beduku ninian ninin hodi buka moris hanesan tuku fatuk, penyera rai-henek hodi fan no sustenta niia familia.
Iha aktividade asaun karidade ne’e, familia Marcos Mendonça da Silva hetan apoiu sasan nesesidade básiku hanesan fos, supermie, paun, kadernu ba labarik sira inklui manta ne’ebe maka oferese direitamente husi Komandante Jerál PNTL ho Prezidente AESPNTL.
Iha Uma Mahon Balide, Komisariu Jerál Polísia ho ekipa, oferese mós sasan nesesidade básiku hanesan fos, supermie, be’e no aihan seluk ba Uma Mahon ne’ebe akumula ema vulneravel liu-liu labarik feto ki’ik oan sira. Nesesidade básiku hanesan, hato’o mós ba Grupu Ema Difisiensia Matan nia iha area Manleuana. Media PNTL.

 

Governu Xina Apoiu Motorizada Batedores Ba PNTL

432452569_434673162405601_4934999417015915993_n
Dili, Governu Xina liu husi ninia Embaixada iha Timor-Leste, kinta-feira (14/03) ne’e apoiu Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Motorizada Batedores hamutuk unidade lima (5) ba Departamentu Tránzitu Seguransa Rodoviária Nasional (DTSRN).
Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa iha ninia intervensaun ba serimonia entrega motorizada batedores ne’ebe hala’o iha Kuartél Jerál Kaikoli hateten momentu ida ne’e onradu tebes ba ita hotu iha ne’e hodi simu embaixadora Xina iha Timor-Leste, ita realiza serimonia entrega motorizada sira ne’e.
“Embaixada Xina hala’o duni ninia kumprimisiu hodi apoiu motorizada ba PNTL no hasa’e kapasidade membru PNTL ninian liu-liu iha area Tránzitu nian”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.
Komisariu Jerál Polísia ne’e salienta tan katak ho apoiu ne’ebe maka Embaixada Xina oferese ba PNTL, motorizada hirak ne’e bele ona hasa’e kapasidade hodi bele halo eskoltu ba bainaka VIP ninian liu-liu liga ba planu vizita Amu Papa nian mai iha Timor-Leste iha fulan Agustus no September tinan ne’e.
“Hau hakarak espresa hau nia gratidaun ba embaixadora Xina iha Timor-Leste ba apoiu no dedikasaun ba dezenvolvimentu nasaun Timor-Leste nian liu-liu hodi fó tulun mai iha kapasitasaun instituisaun PNTL nian”, hatutan Komisariu Jerál Polísia ne’e.
432469571_434672922405625_776832916435733439_n
Iha fatin hanesan Embaixada Xina iha Timor-Leste Ms. Wang Wenli iha ninia diskursu hateten hau sente orgullu bele partisipa iha serimonia ida ne’e hodi entrega motorizada ba PNTL.
“Embaixada Xina iha Timor-Leste ho PNTL mantein kooperasaun ne’ebe maka diak tebes, hafoin Timor-Leste hetan ninia idependensia, nasaun Xina sempre apoiu Timor-Leste iha area dezenvolvimentu, diplomata, negosiante, kompaña no sidadaun Xina sira mai iha Timor-Leste hodi selu no apoiu nasaun Timor-Leste sai nasaun ne’ebe dezenvolvidu iha mundu”, haktuir Embaixada Xina iha Timor-Leste ne’e.
Ms. Wang Wenli salienta tan katak Governu Xina iha komitmentu hodi apoiu nafatin PNTL liu-liu hanesan uniforme/ fardamentu, postu ba Polísia sira no hau iha esperansa ho apoiu motorizada sira ne’e bele ona apoiu servisu Tránzitu sira nian hodi halo eskoltu ba bainaka.
Hafoin ida ne’e, hala’o kedas asinatura hanesan termu de entrega motorizada hamutuk unidade lima (5) ne’ebe asina husi Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa ho Embaixada Xina iha Timor-Leste Ms. Wang Wenli. Remata ida ne’e, kontinua kedas ho entrega xave motorizada husi Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa ba Xefe Departamentu Tránzitu Seguransa Rodoviária Nasional (DTSRN) Superintendente Assistente Polísia Luis da Costa no halo aktrasaun halai motorizada batedores husi membru DTSRN.
Hola parte mós iha serimonia ne’e Segundu Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Pedro Belo, Komandante Komandu Supervizaun PNTL nian, Komandante Komandu PNTL munisipiu Dili, Komandante Komandu Unidade Marítima (UPM), membru PNTL no konvidadu sira seluk. Media PNTL.

 

Komandante Jeral Lidera Formatura iha UEP, Husu membru atu Disiplina, Unidade no Lian Ida Deit.

IMGL2097

Dili- Komandante Jeral lidera formatura primera semana fulan marsu iha Kuartel Unidade Espesial Polisia (UEP) no bolu atensaun ba membru sira atu iha disiplina ne’ebe maka aas, Disiplina Forte unidade no lian ida deit hodi halao no kumpri orentasaun ne’ebe maka durante ne’e fo ona ba Komadante Unidade.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Jeral Polisia Henrique da Costa hateten ohin oportunidade Hau nian hodi foti formatura no passa revista, iha tempu hanesan fo orentasaun hirak ne’ebe maka durante ne’e Komandu passa ona liu husi Komandante Unidade hodi hatutan orentasaun ba membru sira, Hau nia prejensa iha ne’e hodi hare imi nia performansia hafoin Komandante Jeral ho Segundu Komandante mos sei nafatin dirize serimonia hanesan iha fatin sira seluk hanesan UPF no UPM tanba Unidade Espsiais sai hanesan ultimu rekursu ne’ebe maka PNTL iha entaun Komandu sempre akompaña imi nia movimentu no imi nia preparasaun kualker oras, Nia hato’o asuntu ne’e iha Kuartel UEP Bairo-Pite Dili, Segunda (04/03).

Nia hatutan ita akompaña situasaun rai laran liu-liu iha kapital Dili ne’ebe maka presija Polisia nia atuasaun, persija Polisia nia prejensa atu nune’e bele prevene kriminalidade hodi responde no atua kriminoju sira tanba ne’e nafatin husu ba UEP atu apoiu Komandu sira tuir regras ne’ebe maka iha nune’e wainhira Unidade Espesial tun ba terrenu nudar forsa ultimu hodi resolve problema.

“Komandante Unidade atensaun mos kuandu Komandante Kompania ka Seksaun sira ne’ebe maka la prontu atu serbisu iha UEP maka hato’o relatoriu atu nune’e ita hare,”dehan Komandante Jeral.

PNTL iha Unidade tolu (3), Komandu munisipiu 13, inklui mos Atauro ne’ebe nia estatutu hanesan Prezidente Autoridade Administrativa tanba ne’e ita prontu atu koloka ba iha nebe deit, sira ne’ebe maka koloka iha UEP tenke hatudu duni katak nia iha ninia espesialidade iha buat hotu.

IMGL2065

Komandante Jeral mos rekonyese katak dalaruma membru sira ne’ebe maka ita bolu mai tama deit no laiha formasaun ne’ebe maka diak nia mos estraga unidade ida ne’e tanba ne’e husu ba Komandante Unidade karik iha membru foun ne’ebe maka tama iha UEP tenke prepara formasaun ne’ebe maka adekuadu ba sira atu nune’e sira nia disiplina, performansia no unidade tenke muda ninia mentalidade ba iha UEP ne’e responsabilidade Komandante Unidade nian hodi forma sira hodi sai hanesan membru UEP duni.

Autoridade masimu instituisaun seguransa ne’e nafatin bolu atensaun ba Komandante Unidade atu tau atensaun no aproveta apoiu husi parseru sira tantu husi GNR no Australia hodi fo formasaun ne’ebe maka adekuadu ba membru sira atu nune’e balu atua nafatin problema maibe treinamentu mos lao nafatin.

Ba membru sira atensaun ba atributu hirak ne’ebe maka ohin balun seidauk kompletu kuandu ba oin membru sira nafatin la kumpri Komandante Unidade liu husi ita nia disiplina bele foti medida ruma, Hau lakohi Unidade Espesial halo fila-fali komparasaun ho Kontijente Jeral.

Iha biban ne’e Komandante Jeral hato’o apresiaisaun ba membru UEP, UPM, Kuartel Jeral no CFP ne’ebe partisipa iha serimonia loron Nasional Veteranus (03/03) tanba imi nia performansia kapas.

Formatura dader ne’e partisipa husi Komandante UEP Superintendente Polisia Damião Correia ho nia estrutura, Ofisiais Inspetor, Sarjentu, Ajente no Estudante Estajiariu sira. Media PNTL

Komandante Jeral Vizita Komandu PNTL Autoridade Administrativa Atauro

IMGL0974

Atauro- Komandante Jeral PNTL halao vizita ofisial ba Komandu PNTL munisipiu Atauro hodi hare no rona kondisaun no situasaun membru sira ne’ebe maka halao knar iha munisipiu Atauro hodi mantein Lei no Ordem.

Komisariu Jeral Polisia Henrique da Costa hato’o apresiasaun ba membru hirak ne’ebe maka halao seguransa ho masimu hodi mantein populasaun munisipiu Atauru moris iha paz no estabilidade nia laran, Nia hato’o asuntu ne’e iha Komandu PNTL munisipiu Atauro, sexta (01/03).

“Hakarak uza biban ida ne’e hodi hato’o apresiasaun ba serbisu tomak ne’ebe maka membru sira oferese durante tinan 2023 to’o ohin loron, ita nia serbisu hetan apresiasaun husi Prezidente Republika no Primeiru Ministru, nune’e hakarak uza biban ida ne’e hato’o diretamente ba imi konaba susesu ne’ebe maka ita halao durante tinan 2023 hodi hasoru eventu lubuk ida hanesan Eleisaun Parlamentar no Eleisaun Suku no buat hotu-hotu lao diak tanba ne’e Xefe Estadu no Xefe Governu hakarak apresia ba PNTL tomak,”dehan Komandante Jeral.

Buat ne’ebe maka ita husu maka asegura no tane aas apresiasaun ne’ebe maka Nai ulun sira hato’o, ita presiza atu halo diak liutan no ita mos presiza atu hadia buat ne’ebe maka ita avalia katak iha tinan 2023 ba kotuk ne’e ita halo seidauk diak.

Dadus ne’ebe maka Segundu Komandante munisipiu hato’o katak iha tinan 2023 ejisti deit krime hamutuk 10 no kazu asidente Trafegu 1 no rejista iha Sistema Manajementu Insidente annual (IMS-sigla ingles) ita rejista deit kazu 7 ba Atauro ninian no dalaruma kazu balu la rejista iha Sistema tanba problema eletrisidade no internet nune’e husu atu insidente no asidente hotu ne’ebe maka iha persija rejista atu nune’e ita nia dadus ne’e sai hanesan dadus nasional tanba ne’e tenke halo komunikasaun nafatin ho Xefe Departamentu Investigasaun Kriminal Nasional no Xefe Seksaun IMS nian atu nune’e bele cross check.

IMGL1111

Iha biban ne’e Komandante Jeral mos fo orientasaun ba Komandante munisipiu ho nia membru sira atu nafatin halo sosializasaun no sensibilizasaun konaba regras Tranzitu nomos oinsa prevene krime iha komunidade no eskola sira atu nune’e bele hatene no kompriende lalaok inplementasaun Lei liu husi atividade Polisiamentu Komunitaria nomos reforsa patrulhamentu lao ain hodi hakbesik aan ba povu,“Tenke kontinua halao atividade Polisiamentu Komunitaria no Edukasaun Tranzitu,”.

Mantein komunidade sira informadu atu nune’e evita involve iha krime no halao pratika atividade GAM/GAR ne’ebe maka governu suspende.

Iha sorumutuk ho Estrutura Komandu PNTL Autoridade Administrativa Atauro Komandante Jeral hato’o programa Prioridade lima (5) ne’ebe maka Nia no Segundu Komandante Jeral sei inplementa durante mandatu tinan tolu (2023-2026) maka hanesan hadia jestaun institusional, hodi organiza no jere didiak fali instituisaun liu husi koloka Komandante sira hodi priense estrutura iha Komandu Jeral nomos munisipiu sira, Haforsa Lejislasaun, Koperasaun Institusional, Hadiak Atendementu Publiku no hametin Paz no Estabilidade Seguransa Interna.

Iha sorumutuk ho estrutura Komandu munisipiu no membru sira Komandante munisipiu Atauro Interinu hato’o difikuldade lubuk ida ne’ebe maka sira infrenta hanesan fatin serbisu laiha Komandu munisipiu hamutuk deit ho Eskuadra hodi responde ba politika governu nian maibe la hare ba ita nia kondisaun nomos difikuldade asesu ba Estrada no transporte.

Politika Komandu nian hafoin koloka tia komandante Superior sira Komandu mos hanoin atu ajusta tan fila-fali iha nivel Ofisiais Sub Alternu nian husi postu Inspetur Assistente to’o Inspetur Xefe sira atu priense kargu balu iha Eskuadra ka Seksaun depende ba nesesidade instituisaun no kapasidade pessoal ninian.

Iha vizita ne’e komandante Jeral akompana husi Komandante Komandu Operasaun Superintendente Xefe Polisia Jose Soares, Diretor Finansas e Orsamentu Inspetur Xefe Polisia Fatima Mendonça, Amo Kapelaun PNTL Pe. Abril Lopes, Espoza Komandante Jeral Manuela de Araujo no membru sira. Media PNTL

 

Vizita Servisu Dahuluk Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa Iha Komandu PNTL Munisipiu Viqueque

 429564395_426265899912994_6642438300546198609_n

Viqueque, Komandante Jerál Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa tersa-feira (27/02) ne’e hala’o vizita servisu ba dahuluk iha Komandu PNTL munisipiu Viqueque hodi halo enkontru no hato’o orientasaun Komandu nian ba membru tomak.

Iha ninia diksursu ba Parada ne’ebe hala’o iha Komandu PNTL Munisipiu Viqueque, Komandante Jerál PNTL ne’e hateten ohin hanesan oportunidade diak ida ita bele hasoru malu iha ne’e hodi realiza vizita dahuluk hafoin assume kargu hanesan Komandante Jerál PNTL iha loron 27 Marsu tinan 2023, aktividade hanesan ne’e hala’o mós iha munisipiu seluk.

“Iha vizita ida ne’e ita hakarak hato’o apresiasaun tantu husi Komandu no Nai ulun Prezidente Repúblika inklui Primeiru Ministru hato’o Parabéns no Apresiasaun bo’ot ba iha dedikasaun no esfrosu tomak PNTL ema idak-idak, Komandu sira ne’ebe fó ona tantu iha tinan 2023 asegura aktividade lubuk ida, nune’e mós ita asegura Paz no Estabilidade iha ita nia rai”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Jerál Polísia ne’e salienta tan katak Nai Prezidente Repúblika husu ba ita atu nune’e nafatin hatudu ita nia dedikasaun servisu ne’ebe maka diak, nafatin respeita ita nia komunidade, nafatin respeita ita nia estrutura kadeia do komandu, mantein ita nia komunikasaun tantu iha Instituisaun ninian nune’e mós kria ita nia komunikasaun diak ho ita nia komunidade sira.

“Hakarak uza biban ida ne’e, ita bo’ot sira akompaña iha loron 8 fulan Dezembru tinan kotuk (2023) ita partisipa ona iha serimonia Formatura Jerál ne’ebe hala’o iha Palacio Governo, dirige direitamente husi Primeiru Ministru ho membru Governu sira ne’ebe iha serimonia ne’e, membru hotu-hotu ne’ebe maka envolve ann iha Grupu Arte Marsias (GAM) no Grupu Arte Rituais (GAR) ne’ebe maka governu suspende, husu ita atu servi deit ita nia instituisaun, servi deit ita nia rai doben Timor-Leste, atu nune’e labele kria fila fali situasaun in-seguru iha ita nia rai ne’ebe maka kontribui husi ita hanesan ajente Estadu ninian”, hatutan Komisariu Jerál Polísia ne’e.

Autoridade másimu instituisaun seguransa ne’e afirma tan katak iha momentu ne’eba, ita nia membru na’in rua (2), ida husi IKS no ida seluk husi PSHT entrega sira nia atributu no Primeiru Ministru husu atu nune’e ita nafatin organiza serimonia entrega atributu iha munisipiu, unidade no Komandu Jerál rasik. Hafoin orientasaun ida ne’e, iha fulan kotuk realiza ona serimonia entrega atributu husi ita nia eis Arte Marsias sira husi PNTL munisipiu Liquiça hamutuk ema na’in 16 no na’in ida husi Oecusse, ne’ebe maka serimonia refere hala’o iha munisipiu Liquiça.

“Iha tempu ne’eba marka prezensa husi Ministru Interior no Ministru Joventude, Desportu, Arte no Kultura nune’e mós reprezentante KRAM no Veteranu sira iha munisipiu Liquiça, mensagem ne’ebe maka Ministru Interior hato’o iha momentu ne’eba katak membru sira hotu-hotu ne’ebe karik iha pasadu partisipa ona iha treinamentu Arte Marsias ne’ebe maka Governu suspende, husu atu nune’e hatama no wainhira hatama ho volontariamente maka instituisaun, ita sei alista naran hirak ne’e ita sei koloka iha baze de dadus kada membru idak-idak ninian”, haktuir Autoridade másimu instituisaun seguransa ne’e.

Tanba saida mak ita koloka ida ne’e, tanba sai hanesan informasaun referensia ida ba ita, atu nune’e wainhira ita halo servisu iha terenu, karik iha ema ruma sei nafatin kestiona kona-ba profesionalizmu polísia ninian, tanba suspeita katak membru ida ne’e apoiu hela ba kualkér GAM no GAR, ita bele justifika katak, los duni pasadu ita envolve iha treinu maibé hafoin orientasaun Governu no Komandu ninian, ita nia atributu entrega ona ba Komandu hodi halo juramentu katak ita sei la envolve tan.

“Hau apresia ba sira ne’ebe volontariamente entrega atributu sira ne’e no husu atu nune’e hahu’u ohin ba oin servi instituisaun ida no servi nasaun ida”, apela Komisariu Jerál Polísia ne’e.

Hafoin Formatura Parada remata, Komandante Jerál PNTL hala’o enkontru ho Komandante Kmandu PNTL munisipiu Viqueque ho nia estrutura tomak hodi rona difikulddae no obstátuku ne’ebe maka durante ne’e hasoru. Enkontru ne’e mós hodi rona orientasaun servisu Komandu nian ba membru tomak.

Vizita servisu dahuluk iha Komandu PNTL munisipiu Viqueque, Komandante Jerál PNTL ne’e hetan akompañamentu husi Esposa ne’ebe hanesan mós Prezidente AESPNTL Manuela de Araújo, Komandante Komandu Administrasaun PNTL Superintendente Xefe Polisia Natercia Martins, Komandante Komandu Pesoal no Formasaun Superintendente Xefe Polísia Arquimino Ramos, Diretúr Diresaun Justisa no Disiplina Superintendente Xefe Polísia Justinho Menezes no Inspetúr Jerál Superintendente Xefe Polísia Jorge Monteiro. Enkuantu delegasaun simu direitamente husi Komandante Komandu PNTL Munisipiu Viqueque Superintendente Polísia António Rego Fernandes hamutuk ho estrutura tomak Komandu nian, Presidente Autoridade Munisípal Viqueque, Reprezentante Veterana AESPNTL munisipiu Viqueque. Media PNTL.

Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa Hala’o Vizita Servisu Ba Iha Komandu PNTL Munisipiu Lautem

 429482541_426230473249870_9164214441825919247_n

Lautem, Komandante Jerál Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa, segunda-feira (26/02) ne’e hala’o vizita servisu ba dahuluk iha Komandu PNTL Munisipiu Lautem halo enkontru ho Komandante Munisipiu ho nia estrutura sira no hato’o orientasaun Komandu nian ba membru sira.

Iha ninia diskursu ba Parada ne’ebe hala’o iha Komandu PNTL munisipiu Lautem, Komandante Jerál ne’e hateten vizita servisu hanesan ne’e hala’o ona ba iha Komandu PNTL lubuk ida, ohin iha Lautem aban iha Viqueque hafoin sei ba iha Manufahi no ikus sei taka iha Atauro, hafoin ida ne’e sei halo fali planu hodi ba vizita eskuadra sira.

“Uza biban ida ne’e hakarak hato’o apresisaun Komandu ninian ba iha estrutura tomak Komandu PNTL munisipiu Lautem ninian, hahu’u husi Komandante Munisipiu, Segundu Komandante munisipiu, Xefe Seksaun sira, Komandante Eskuadra, Xefe Sub Seksaun, OPS no Patroli sira ba kontribuisaun, dedikasaun no servisu tomak ne’ebe maka imi oferese, fó kontribuisaun ba iha servisu tomak ne’ebe maka ita susesu iha tinan 2023 ninian”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Jerál Polísia ne’e hatutan uza mós biban ida ne’e hakarak kontinua hato’o apresiasaun ne’ebe maka Prezidente Repúblika no mós Primeiru Ministru hato’o apresiasaun ba servisu Polísia ninian ne’ebe maka ita akompaña iha fulan kotuk nune’e mós iha semana rua ba kotuk wainhira ita simu apresiasaun ne’e liu husi enkontru Konsellu Supeiror Defesa no Seguransa ne’ebe maka realiza iha Palasiu Prezidente.

“Ida ne’e sai hanesan motivasaun ida husi Governu, husi Líder Estadu ninian, ba esforsu tomak ne’ebe PNTL halo, husu ba iha ita hotu atu asegura konfiansa, atu nune’e bele tane ass nafatin konfiansa ne’ebe maka Nai Ulun sira fó hodi hala’o ita nia servisu ho diak, Komandu sei nafatin buka atu nune’e resolve ka fó solusaun ba iha difikuldade no obstákulu ne’ebe maka sai hanesan dezafiu ida ba ita hodi halo servisu tantu iha Nasional to’o mai iha munisipiu, eskuadra no postu polísia suku sira”, salienta Komisariu Jerál Polísia ne’e.

Autoridade másimu instituisaun Seguransa ne’e afirma tan katak hafoin Parada, sei hala’o enkontru ho Estrutura Komandu munisipiu nian, orientasaun no mensagem sira sei pasa liu husi estrutura atu nune’e bele kontinua ba to’o iha terenu.

“Susesu PNTL ninian laos depende deit ba iha Komandante Jerál no estrutura sira iha Nasional maibé depende mós iha kontribuisaun no servisu sira ne’ebe ita bo’ot sira oferese hodi servi no protégé ita nia povu iha terenu, kuandu buat ne’ebe imi halo diak, sei fó valor diak ba ita instituisaun maibé kuandu buat ne’ebe maka ita halo ladiak, hahu’u kedas husi baze ema nota katak Polísia nia servisu maka ida ne’eba”, haktuir Autoridade másimu instituisaun Seguransa ne’e.

Komandante Jerál PNTL ne’e hatutan tan katak tanba ne’e nafatin husu atu nune’e ita bo’ot sira ne’ebe maka servisu besik liu ba komunidade nafatin hala’o servisu ho Profesionalismu atu nune’e ita bele hetan nafatin konfiansa komunidade ninian mai iha Polísia. Númeru Polísia agora dadaun hamutuk rihun ha’at, ita hare’e katak difisil, sei sai mós hanesan obstátuku ida atu halo servisu maibé wainhira liu husi komunikasaun imi nian ho ita nia komunidade sira parte ida kria ita nia ligasaun komunikasaun ho sira, iha situasaun ruma sira pronto atu nune’e nafatin ajuda ita. Nafatin hakbesik ann ba komunidade, sente katak ita nia komunidade maka ita nia objetu ne’ebe maka ita atende ba.

Hafoin lidera formatura jerál, kontinua halo Enkontru Ho Komandante PNTL Munisipiu ho estrutura tomak, hodi rona obstáklu ne’ebe Komandu Infrenta durante ne’e.

Vizita servisu Komisariu Jerál Polísia ne’e akompaña husi Esposa ne’ebe hanesan mós Prezidente AESPNTL Manuela de Araújo, Komandante Komandu Administrasaun PNTL Superintendente Xefe Polisia Natercia Martins, Komandante Komandu Pesoal no Formasaun Superintendente Xefe Polísia Arquimino Ramos, Inspetúr Jerál Superintendente Xefe Polísia Jorge Monteiro no Komandante Unidade Polísia Marítima (UPM) Superintendente Polísia Eugenio Pereira. Simu direitamente husi Komandante Komandu PNTL munisipiu Lautem hamutuk ho estrututa tomak. Media PNTL.

Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa Apela Ba Membru Atu Kontinua Hakbesik Ann Ba Komunidade

 IMGL0665

Dili, Komandante Jerál Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa apela ba membru PNTL tomak atu kontinua hakbesik ann ba komunidade nune’e bele hamenus númeru krime ne’ebe mosu.

Komisariu Jerál Polísia ne’e hato’o lia hirak ne’e iha ninia mensagem ba Misa Dominggo (25/02) nebe selebra iha Kapela Centro Formação Polícia (CFP) katak susesu Polisia nian laos depende ba Polisia mesak maibe konta mos ho kontribuisaun husi komunidade.

“Ba membru sira nebe responsabiliza misa iha semana tuir mai, husu atu bele envolve komunidade sira nebe bele fo apoiu iha parte koru ninian nune mos ba parte seluk, iha fulan Fevereiro no Marsu ita prepara hela aktividade lubuk ida hodi komemora aniversario PNTL nian”, tenik Komisariu Jerál Polísia ne’e.

Komandante Jerál PNTL ne’e salientan tan katak Parte desportu nian lao hela, nune mos AESPNTL hala’o aktividade vizita ba membru PNTL no familia nebe moras.

“Husu ba parte atu apoiu aktividade ida ne’e, tanba hola parte mos promove aktividade polisia nian, liu husi ida ne ita bele hakbesik ann liu tan ba ita nia komunidade”apela Komandante Jerál PNTL ne’e.

Autoridade masimu instituisaun Seguransa ne’e afirma tan katak agora tempu udan, ita akompaña mos asidente trafiku akontese barak, iha tinan 2023 ema mate hamutuk 86 kauza husi asidente trafiku, husu ita hotu nebe uza transporte atu lao ho kuidadu.

“Tanba iha Timor, ema uza transporte barak maibe barak mos la kumpri regras, dadus estatistiku tranzitu ninian katak númeru violasaun kódigu estrada barak maka kontra sinais tranzitu, signifika katak iha zebra cros mos la atensaun, korta deit, iha sumafro (lampu merah) la atensaun tama deit, entaun afeta ba asidente ninian”, hatutan Autoridade masimu instituisaun Seguransa ne’e.

Ikus liu, apela ba ema hotu atu kuidadu mezmu ita iha parte nebe los, diak liu evita ita nian vida no ema seluk nia vida, diak liu kumpri regras nebe iha. To’o uma tarde diak liu, do que ansi maibe ita hetan asidente.

Hola parte iha misa refere, Komandante Jeral PNTL ho familia, Segundu Komandante Jeral PNTL ho familia, Komandante Operasaun PNTL, Komandante UPM, Komandante CFP, Diretur Diresaun Disiplina e Justisa, membrus PNTL no sarani sira. Media PNTL

PNTL Hamutuk Ho Ekipa Tékniku MS Ezekuta Mandadu Detensaun Hodi Halo Aprensaun No Buska Ba Farmasia MF

428638720_423647626841488_8247636254933833612_n

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Departamentu Investigasaun Kriminal (DIK) hamutuk ho ekipa tékniku Ministeriu Saúde (MS) iha loron 21 fulan Fevereiro tinan 2024 Ezekuta Mandadu Detensaun hodi halo Aprensaun no Buska farmasia MF ne’ebe lokaliza iha area Colmera Dili.

Xefe DIK PNTL Superintendente Polísia João Belo dos Reis liu husi konferensia imprensa sexta-feira (23/02) ne’e esplika husi Mandadu ne’ebe maka ekipa hetan, halo buska ba instalasaun farmasia MF tomak, ba nia farmasia rasik, ba ninia armagem no Kontentor ne’ebe mak foin tama Timor iha Portu Tibar ninian.

“Husi fatin hirak ne’ebe ami halo aprensaun, ami halo buska, ami detekta katak Komete Krime Artigu Lubuk ida maka hanesan Artigu 314, 315, 316, 317, 303 no 304 Lei Kódigu Penal Timor-Leste, husi prosesu ne’e hotu ami detein ho mandadu ne’ebe maka iha Jerente Farmasia refere ema na’in tolu (3) no mós prende Aimoruk lubuk ida hamutuk 150 Item ne’e maka prende no durante periodu oras 72, ami sei aprezenta ba Ministeriu Públiku (MP) hodi bele enkamiña ba iha Tribunal tanba kuaze kumpri ona oras 72 maka posibilidade orsida (23/02) lokoraik ami bele aprezenta ona ba Tribunal”, haktuir Xefe DIK PNTL ne’e.

Superintendente Polísia ne’e salienta tan katak iha sidadaun Indonesia na’in rua (2) maka ami detein ho naran inisial D.I.B.S. ida seluk naran insial J.P. sidadaun Timor oan ida feto ho inisial H.D.C. sira na’in tolu (3) ne’e maka ho mandadu ne’ebe maka ami iha, ami detein sira iha sela Polísia.

“Ita asegura sidadaun Timor-Leste nia direitu ba uza aimoruk no aimoruk hirak ne’ebe tama mai iha teritoriu Timor-Leste tenke iha autorizasaun husi Ministeriu Saúde (MS) tanba MS iha lista kompletu kona-ba aimoruk hirak ne’ebe maka bele tama no ida ne’ebe maka labele tama mai Timor-Leste, ida ne’ebe labele tama, tenke asegura, ida ne’ebe fó risku ba ema nia saúde, ita labele autoriza”, hatutan Superintendente Polísia ne’e.

Ofisias Superior PNTL ne’e afirma tan evidensia husi buska ne’e rasik oras ne’e dadaun asegura hela iha DIK no Auto Notisia mós prosesu ona, ohin bele finaliza ita bele aprezenta ba MP. Konforme deklarasaun ne’ebe maka sidadaun hirak ne’e fó, karik sei hadaet ba Farmasia ka ema seluk iha relasaun ba akzu hanesan, ita sei kontinua halo operasaun.

“Atu kompaña privadu ka sé deit wainhira iha indikasaun viola regras no Lei, hamosu preukupasaun ba saúde públiku nian, PNTL halo intervensaun”, hakotu Ofisias Superior PNTL ne’e. Media PNTL.

 

Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa Hala’o Vizita Servisu Ba Iha Komandu PNTL Munisipiu Dili

IMGL0379

Dili, Komandante Jerál Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa kinta-feira (22/02) ne’e hala’o vizita servisu dahuluk ba iha Komandu PNTL munisipiu Dili hodi halo enkontru ho Komandante Munisipiu ho nia estrutura sira no hato’o orientasaun Komandu nian ba membru sira.

Hafoin hala’o enkontru ho Komandante Munisipiu no nia estrutura tomak, ba jornalista sira Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa hateten iha enkontru ne’e hato’o mós mensagem husi Prezidente Repúblika no Primeiru Ministru ne’ebe hato’o liu husi Enkontru Konsellu Superior Defesa no Seguransa nian kona-ba prestasaun servisu PNTL nian, ita hatutan ba iha Komandante sira ho nia estrutura nune’e hodi kontinua ba membru sira atu mantein servisu diak ne’ebe durante tinan 2023 hala’o ona no ita husu atu bele halo diak liu tan.

“Buat prinsipal ida maka ne’e, tenke hakbesik ann liu ba tan komunidade no atendimentu ba ita nia komunidade tenke ho professional, kuidadu mós ho ita nia linguagem tenke nafatin respeita ita nia komunidade sira, buat ne’ebe ita orienta ba sira atu halo diak liu tan maka vizita ba iha ita nia komunidade, eskola, universidade sira hodi sensibiliza kona-ba Lei sira ne’ebe maka iha”, esplika Koamndante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Jerál Polísia ne’e salienta tan katak ida ne’e mós parte husi Prevensaun Krime, Asidente Tráfiku no Violasaun ba iha Kódigu Estrada ninian, tanba dadus ne’ebe maka ita iha katak iha tinan 2023 ne’e, iha sidadaun hamutuk 86 maka lakon sira nia vida tanba konduz transporte (Kareta & Motor) ne’e la tuir regras, ikus mai hamosu asidente tráfiku.

“Ita mós husu ba sira atu nune’e hala’o servisu nafatin mantein disiplina, mantein servisu tuir Orientasaun ne’ebe maka Komandu fó, respeita Kadeia do Komandu atu nune’e buat ruma mosu sempre pasa tuir liu husi sira nia Komandante, nune’e kontinua ba iha Komandu Jerál atu nune’e bele responde ka fó solusaun ba iha difikuldade ka situasaun sira ne’ebe maka sira enfrenta”, hatutan Komisariu Jerál Polísia ne’e.

IMGL0336

Autoridade másimu instituisaun Seguransa ne’e afirma tan katak enkontru ne’e mós Komandante Munisipiu aprezenta katak iha munisipiu Dili ne’e identifika fatin risku lubuk ida, ne’ebe maka la se’es husi buat ne’ebe Servisu Informasaun Polísia ninian aprezenta ba ita. Husu ba sira atu nune’e wainhia tun ba terenu, identifika nafatin autor sira ne’ebe sempre kria problema iha bairu-bairu, nune’e Polísia bele foti medida identifikasaun ruma atu nune’e hodi hatene lolos, bele mós halo komunikasaun ho Ministeriu Públiku (MP) atu bele prosesu.

“Infrastrutura ba iha Komandu munisipiu Dili ninian nune’e mós ba iha eskuadra sira hanesan Cristo Rei, Nain Feto no Vera Cruz, ita nia eskuadra Dom Aleixo foin remata ona, hein atu bele utiliza deit, ida ne’e sai hanesan prioridade Komandu no Governu ninian liu husi Ministru Interior, ekiap tékniku sira hala’o hela ninia prosesu, tuir informasaun husi Komandante munisipiu katak iha semana kotuk sira mai halo ona teste ou foti sampel rai nian hodi hatama laboratoriu hare’e estrutura rai nian, oinsa bele halo Komandu munisipiu Dili ho kualidade”, hakotu Autoridade másimu instituisaun Seguransa ne’e.

Iha sorin seluk, Komandante Komandu PNTL munisipiu Dili Superintendente Xefe Polísia Orlando Gomes hateten Vizita servisu Komandante Jerál nian mai iha Komandu Munisipiu Dili hanesan oportunidade diak ida atu nune’e Komandu bele aprezenta preukupasaun no nesesidade sira ne’ebe ita kestiona liu husi aprezentasaun ne’ebe hato’o ona ba Komandante Jerál PNTL.

“Espera katak preukupasaun no mós nesesidade ne’ebe Komandu presiza tau atensaun no difikuldade sira hanesan transporte, kondisaun infrastrutura edifisiu Komandu ninian no mós eskuadra sira, ohin iha aprezentasaun ita hato’o hotu ona, difikuldade seluk ne’ebe ita hasoru maka radio komunikasaun ne’e presiza apoiu maka’as atu bele halo transmisaun komunikasaun diak hodi halo atendimentu ba ita nia komunidade sira”, informa Komandante Komandu PNTL munisipiu Dili ne’e.

Vizita Servisu dahuluk iha Komandu PNTL munisipiu Dili ne’e, Komandante Jerál PNTL akompaňa husi Segundu Komandante Jerál Komisariu Polísia Pedro Belo, Komandante Komandu Administrasaun Nasional Superintendente Xefe Polísia Natersia Martins, Diretur Justisa no Disiplina Superintendente Xefe Justino Menezes no Inspetúr Jerál Superintendente Xefe Polísia Jorge Monteiro.

Marka prezensa mós Prezindente AESPNTL Manuela de Araújo no vizita ne’e simu direita husi Komandante Komandu PNTL munisipiu Dili ho nia estrutura Komandu munisipiu. Media PNTL.

Komandu PNTL Hala’o Enkontru Aprezentasaun Kurikulum Rekruta/Agente

428625807_422570010282583_6024441097053318635_n

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Komandu Pesoal no Formasaun liu-liu Departamentu Formasaun, kuarta-feira (21/02) ne’e halo Aprezentasaun Kurikulum Rekruta/Agente atu iha formasaun ba Agente hodi produz Agente ne’ebe kualidade presiza Formasaun ne’ebe maka Duro ho Kurikulum Formasaun ne’ebe iha kualidade.

Segundu Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Pedro Belo iha ninia intervensaun abertura ba enkontru ne’ebe hala’o iha salaun NOC hateten iha rekrutamentu ne’ebe Governu aloka ona ninia Orsamentu no sei rekruta ema hamutuk 200 iha tinan 2024 nia laran, rekruta ne’e sei fahe ba iha parte rua maka hanesan Kadetes no Agente nian.

“Implementasaun ida ne’e sei akontese iha tinan 2024, tanba ne’e asuntu Kurikulum ne’e importante tebes ba ita hotu, liu husi Kurikulum ida ne’e ita bele fó hanorin ba ita nia Kadetes bele hetan kualidade, tanba ita hatene katak iha tinan barak ita rekruta membru barak ona, dala ruma ita la hanesan hahu’u husi klase primeiru to’o klase sira tuir mai, teoria barak liu”, haktuir Segundu Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Polísia ne’e salienta tan katak iha tempu tuir fali mai, rekrutamentu ne’ebe envolve husi parte Guarda Nacional Repúblicana (GNR) nian, ita bele dehan katak materia envolvimentu iha Kurikulum ne’e físiku maka barak liu. Wainhira formasaun ida ne’e remata no membru sira halo graduasaun, hahu’u halo servisu iha terenu, ita hare’e katak kualidade la hanesan.

“Kualidade ne’ebe hanorin ho teoria barak, ninia atuasaun servisu oinseluk kompara ho kualidade ne’ebe maka hanorin ho físiku barak liu, aplikasaun servisu iha terenu ho Lei la hanesan, tanba ne’e presiza ita tenke hare’e, fila fali ba ita nia natureza katak Polisiamentu Komunitaria, oinsa maka ita atu forma Kadetes no Agente sira ne’e bele sai hanesan ema ida ne’ebe maka besik liu ba komunidade”, afirma Komisariu Polísia ne’e.

Autoridade Segundu Instituisaun Seguransa ne’e salienta tan katak aplika Polisiamentu Komunitaria, ida ne’e maka importante tebes, tanba Kadetes no Agente ne’ebe maka atu tama ne’e, ita presiza sira nia matenek, alén de físiku ne’ebe maka diak. Maibé ita presiza liu maka matenek tanba Kadetes no Agente refere loron-loron sei hamutuk ho komunidade hodi koalia atu bele servisu hamutuk ho autoridade Polisial.

“Tanba ne’e Kurikulum sira ne’ebe maka prepara ona ne’e, materia barak liu kompara ho físiku atu nune’e ita bele hetan Agente no Kadetes ne’ebe maka gradua ho kualidade, laos katak ita atu targetu ba ninia kuantidade maibé ita hare’e liu ba ninia kualidade”, hatutan Autoridade Segundu Instituisaun Seguransa ne’e.

Nia parte agradese ba ekipa ne’ebe maka prepara ona Kurikulum refere ne’ebe lidera husi Komandu Pesoal no Formasaun, CFP hamutuk ho parseiru sira hanesan TLPDP no KOICA ne’ebe apoiu ba Kurikulum ida ne’e. No ita fiar hamutuk katak, Kurikulum ida ne’e bele sai matadalan ba ita nia Instruktúr sira ne’ebe hanorin, hodi nune’e ita bele hetan kualidade ne’ebe diak iha CFP. Media PNTL.