PNTL husu komunidade uja numeru 112 tuir nesesidade

_MG_3979

 

 

 

 

 

 

 

 

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) husu ba komunidade atu uza numeru emerzensia 112 tuir nesesidade no evita fo informasaun falsu ba Polisia.

Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Faustino da Costa hateten bainhira presiza asistensia Polisia liga direta ba numeru emerjensia 112 tanba Kompania Telekomunikasaun Timor-Telekom (TT), Telemor no Telkomcel fornese no tau ona 112 iha munisipiu 13, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira hafoin enokontru seminal ho komandante munisipiu no unidade sira iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili Segunda (15/05).

“ Husu ba komunidade sira atu uza tuir nesesidade wainhira presiza Polisia nia apoiu no wainhira utiliza sala maka lei konsidera hanesan krime no sei lori ba prosesu investigasaun alende ne’e kompania Telekomunikasaun sei blokeia utilizador ne’ebe maka uza hodi halimar.”

Liga ho Komemorasaun Restaurasaun Independensia 20 de Maiu no kampaña Eleisaun Parlamentar iha fulan Juñu maka Komandu PNTL servisu hamutuk ho kompania Telekomunikasaun tolu hodi reativa hikas numeru emerzensia 112 hodi fasilita komunikasaun ba malu.

Komandu PNTL liu husi servisu hamutuk ho kompania Telekomunikasaun iha Timor-Leste reativa ona Numeru emerzensia 112 iha fulan ne’e. Media PNTL

Formasaun Sarjentu Sei Remata Iha Junho

_MG_0558

Dili- Kursu formasaun ba Sarjentu nain 114 sei termina Formasaun Eskolar iha fulan Junho no kompleta ho estajiu durante fulan rua antes simu graduasaun.

Komandante Centru Formasaun Polisia (CFP) Superintendente Arquimino Ramos hateten Membru PNTL nain 114 ne’ebe tuir kursu formasaun Sarjentu durante fulan sia (9) hahu iha Novembru 2016 iha sei remata sira nia kursu iha fulan Agostu 2017, Nia hato’o Asutu ne’e iha CFP Comoro Dili Qinta (11/05).

Nia haktuirtan katak hafoin termina formasaun eskolar Istruindu hirak ne’e sei estajiu durante fulan rua iha Munisipiu 13, no membru Polisia CPLP nain 9 sei estajiu iha munisipiu Dili.

Tuir planu komandu PNTL sei halo graduasaun iha fulan Agustu no Istruindu husi nasaun CPLP sei fila ba sira nia nasaun hafoin de graduasaun . Media PNTL

PR Taur Matan Ruak Apresia Servisu PNTL

_MG_1742

 

Dili, Prezidente Repúblika (PR) Taur Matan Ruak apresia no kongratula ba servisu membrus Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) tomak ne’ebe durante mandatu PR nian iha tinan lima nia laran no servisu vizita ba munisipiu no suku-suku sira tamba tinan rua ikus ladun rona ona preukupasaun kona-ba prezensa polisia nia iha kada suku .

Iha loron 11 fulan Maiu liu ba Komandante Jerál ho Segundu Komandante Jerál PNTL halo enkontru ba dala ikus ho Prezidente da Repúblika, la’os deit atu koalia kona-ba situasaun rai laran maibé oinsa hato’o komando nia intensaun no planu ba oin hodi bele servisu diak liu tan.

“PR hato’o mós intensaun kona-ba Polisiamentu Komunitariu VIP husu ita mantein no kontinua dezenvolve ida ne’e sai hanesan programa prioridade ida iha instituisaun PNTL”, dehan Segundu Komandante Jerál PNTL iha sesaun lansamentu Normas Organizasaun no Prosedimentu (NOP) ba Konsellu Seguransa Munisipiu ka Rejiaun (KSM/KSR), Konsellu Polisiamentu Komunitaria (KPK) no Ofisiál Polísia Suku (OPS) 12/05.

Komisariu Polísia Faustino da Costa haktuir liu tan katak PR husu atu membrus PNTL tomak, komesa husi Suku (OPS) to’o iha nivel nasional iha tempu tuir mai sei infrenta hasoru eleisaun parlamentar no antes eleisaun sei hahu’u mós ho kampaña atu mantein no impoen saida maka Lei eleisaun ninian hakerek nanis katak PNTL implementa ida ne’e, atu nune’e garantia katak PNTL nia atendementu no atuasaun iha kampaña no eleisaun basea ba Lei ne’e rasik hato’o.

Komandu PNTL Simu Karta Husi PR Eleitu

Komandu PNTL liu husi Komandante Jerál no Segundu Komandante Jerál além de halo despedida ho PR Taur Matan Ruak, simu mós karta husi PR eleitu Dr. Francisco Guterres Lu-Olo ne’ebe apresia servisu PNTL nian durante iha tempu kampaña no eleisaun prezidensial foin lalais ne’e.

“PR eleitu iha karta ne’e hato’o nu’udar komitmentu ne’ebe hato’o ona iha komprimisiu sira iha tempu hanesan kandidatu, hatu’ur iha mensagem ne’ebe fó mai Komandu maka ne’e sei halo durante mandatu kona-ba saida maka PR eleitu koalia ba públiku no PR eleitu iha komitmentu bo’ot katak sei dezenvolve nafatin instituisaun PNTL durante ninia mandatu ”, hateten Segundu Komandante Jerál.

Media PNTL.

 

Lansamentu Ba Normas Organizasaun no Prosedimentu Ba KSM/KSR, KPK no OPS

20170512-2F5A8132

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi departamentu Polísiamentu Komunitaria halo lansamentu ba Normas Organizasaun no Prosedimentu (NOP) ba Konsellu Seguransa Munisipiu ka Rejiaun (KSM/KSR), Konsellu Polisiamentu Komunitaria (KPK) no Ofisiál Polísia Suku (OPS).

Segundu Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa ne’ebe ofisialmente halo lansamentu ba Normas Organizasaun no Prosedimentu refere hateten polisiamentu komunitariu buat ida ne’ebe maka koloka no hatu’ur nanis ona iha Lei Organika PNTL nian ne’ebe ikus mai dekreta tan iha Planu Estratéjiku PNTL nian mai ho modelu VIP (Vizibilidade Involvimentu no Profesionalismu).

“VIP buat ida ne’ebe ezizi los duni katak dala ruma iha obstáklu, dezafiu, tanba ne’e maka husi departamentu kompotente hamutuk ho parseiru sira konsege deteta katak atu bele ezekuta ida ne’e sai buat ida ne’ebe tuir ita hotu nia mehi, tuir mehi ne’ebe estadu no governu dekreta iha VIP maka presija meius ida oinsa atu bele ezekuta ida ne’e ho diak”, tenik Segundu Komandante Jerál PNTL.

Komisariu Polísia Faustino da Costa subliña liu tan katak VIP sai hanesan doutrina ida maibé OPS, KSM/KSR no KPK presija mós koloka no hatu’ur ho estruturamente, nune’e ho identifikasaun no konsege deteta, maka ikus mai kuaze lori tinan maka parseiru hamutuk ho departamentu polísia komunitaria konklui duni servisu balun ne’ebe maka ohin loron halo lansamentu.

“Ohin ita iha ne’e atu halo lansamentu ba NOP tolu hanesan ba OPS, KPK no KSM/KSR hau foti buat ida hodi dehan katak kultura ida le’e ne’e (tradisi membaca) sera que ita Timor ne’e tau ida ne’e sai hanesan kultura ida? Tanba saida maka hau dehan nune’e, katak manual ida ne’e nia modelu livru ne’ebe presija ita hotu atu le’e”, hateten Komisariu Polísia Faustino da Costa.

Ho lansamentu NOP ne’ebe sei fahe ba komandu munisipiu hotu hodi hatutan ba OPS, KPK no KSM/KSR iha munisipiu, maka Komandu husu atu livru refere labele ba tau iha biblioteka tanba komandante munisipiu sira nia partisipasaun durante ne’e hodi suporta parseiru no departamentu polisiamentu komunitaria dala ruma idea ka hanoin ne’ebe fó balun kompletu tau duni iha livru ne’e nia laran.

Iha fatin hanesan diretór Departamentu Polisiamentu Komunitaria Superintendente Assistente António da Luz iha nia intervensaun reprezenta Komandante Operasaun hateten agradese wa’in tanba liu husi prosesu lubuk ida, durante fulan hirak nia laran ita esforsu hodi halo servisu hamutuk ho parseiru sira hodi desenvolve Normas Organizasaun no Prosedimentu ba OPS, KPK no KSM/KSR.

“Ita hotu hatene katak uluk NOP ida ne’e, ita iha deit matadalan ne’ebe atu bele guia ita, atu orienta ita atu halo servisu liu-liu kna’ar/papel OPS nian KPK no mós KSM, atu reforsa liu tan matadalan ida ne’e ita transforma matadalan ida ne’e sai Normas ida, tanba ne’e hamutuk ho ekipa husi TAF ( The Asia Foundation), Polísia Nova Zelandia, ami hamutuk hasai idea oinsa maka atu bele desenvolve matadalan ida ne’e sai hanesan NOP”, tenik diretór Departamentu Polisiamentu Komunitaria.

Superintendente Assistente António da Luz akresenta liu tan katak liu husi konsultasaun ba Komandante munisipiu sira ne’ebe halo iha tinan kotuk liu ba, depois halo mós konsultasaun husi parte gabinete jurídiku atu bele hare’e termus sira ne’ebe maka relevante ho servisu hirak ne’e, tanba ne’e maka presija tempu lubuk ida no mós konsulta husi Komandante Jerál PNTL atu bele hetan ninia finalidade ne’e diak atu bele utiliza iha terenu.

Partisipa iha lansamentu ne’e maka Segundu Komandante Jerál, embaixadora Nova Zelandia, Komandante PNTL munisipiu 13, parseiru desevolvimentu sira hanesan TAF, BELUN, JICA, Polísia Nova Zelandia, DNA-MAE (Diresaun Nasional Administrasaun- Ministeriu Adminitrasaun Estatal) no konvidadu sira.

Media PNTL.

Kandidatu PNTL Nain 200 Sei Halo Izame Medicu

_MG_0534Dili- Kandidatu PNTL nain 200 ne’ebe maka rezerva atu tuir formasaun Quintu kursu formasaun Ajente sei halo izame mediku antes hahu formasaun iha Centru Formasaun da Polisia(CFP).

Prezidente Juri Interino Superintendente Arquimino Ramos hateten kandidatus sira sei hahu izame mediku iha loron 15 to’o 31 de Maiu iha Klinika CFP, hasai Ran no teste laboratoriu sei halo iha Kuartel Batelaun Ordem Publika (BOP) no rezultadu sei lori ba Laboratoriu Ospital Nasional Guido Valadares hodi halo ezaminasaun, Nia hato’o Asuntu ne’e liu husi komferensia Inprensa iha CFP Comoro Dili Kinta (11/05).

Atual Komandante CFP ne’e haktuirtan katak izame mediaku ne’e rasik atu hatene kondisaun saude kandidatu sira sira nia liu-liu ba moras Tubercolose (TBC), HIV/SIDA, Liman ou Ain tohar no Hepatitis atu nune’e la transmite moras ba kandidatu sira seluk.

“Bazeia ba artigo 39 Nu 3 husi diploma ministerial ne’ebe publika iha 2011 konaba konkursu publiku nian kandidatu sira mai sei liu husi prova medika, solteiru no la komete krime no hetan kondenasaun husi Tribunal no sira ne’ebe maka la priense kriteiru ne’e maka sei la elizibel tuir kursu ne’e,” Komandante Ramos esplika.

Lista naran kandidatu sira publika ona iha Jornal da Republika no edital taka iha Komandu PNTL munisipiu no Unidade sira iha loron 28 de Abril no ohin hanesan konvokasaun ikus ba kandidatus sira ne’e atu tuir izame mediku; Tanba ne’e ba kandidatu sira ne’ebe maka la marka prezensa sei elimina husi konkursu ne’ebe maka halao daudauk.

Izame medika ne’e sei halo ba kandidatu nain 15 kada loron tuir orariu no kriteriu ne’ebe maka determina ona hanesan kandidatu tenke mai tuku 5:00 no lori ho kartaun Eleitoral nune’e karik identfika moras maka sei ba halo tratamentu saude no elimina e ema seluk labele troka tanba ne’e husu kandidatu sira atu kumpri.

Hafoin ezame remata loron tuir mai fo sai kedas rezultadu no kandidatu hirak ne’ebe maka passa sei hahu formasaun iha loron 7 fulan Jullu, kursu ne’e rasik ne’e halao durante fulan 6 nia laran. Quinto kursu formasaun ajente ne’e hodi kompleta programa governu durante tinan 5 nia laran Media PNTL

 

 

Kompañia Telekomunikasaun Telemor Ativa Ona Liña 112

Dili, relasiona ho ativasaun liña asistente 112 husi Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) kompañia Telekomuniasaun Telemor entrega telefone fixu ba Komandu PNTL.

Komandante Operasaun PNTL Superintendente Henrique da Costa hafoin simu telefone fixu hirak ne’e hateten apoio ne’ebe maka kompañia Telemor oferese mai PNTL atu bele estabelese liña 112 ba iha kada munisipiu hodi atende komunidade sira ne’ebe maka presija apoio PNTL nian.

“Agora dadaun iha munisipiu 13 liña 112 ativa hikas ona, ba komunidade sira ne’ebe maka uja sim card Telemor, entaun ida ne’e provaide Telemor nian maka sei atende, nune’e mós ba kompañia telekomunikasaun rua seluk hanesan Timor Telecom ho Telkomel”, hateten Komandante Operasaun PNTL.

Superintendente Henrique da Costa subliña liu tan katak, agora dadaun sei uja hela provaide husi kada kompañia operador telekomunikasaun hodi bele halo atendimentu husi komunidade no husi telefone fixu ne’e liña 112 iha munisipiu 13 sei atende rasik husi komandu kada komandu munisipiu nian.

“Ida ne’e sei lao lai ho kada provide tanba kestaun seguransa ba eleisaun parlamentar nian, maibé hafoin ida ne’e maka ita sei hare’e atu oinsa provide tolu ne’e bele sai ida deit”, tenik Superintendente Henrique da Costa.

Media PNTL.

Jornalista la kontra atividade Polisia

Dili- Atividade jornalista hodi rekolla no fo sai informasaun ba publiku konaba lalaok servisu instituisaun Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) la kontra servisu Polisia hodi fo seguransa.

Komandante Jeral PNTL Komisariu polisia Julio da Costa Hornay hateten limitasaun ba ema nia liberdade atu hato’o sira nia espresaun, só halo wainhira bele justifika tuir kondisaun nebe lei hateten, Nia hato’o asuntu ne’e liu husi nia aprezentasaun iha Komferensia Internasional hodi promove Liverdade Inprensa no Liberdade Espresaun iha Salaun Delta Nova Dili (09/05)

Komisario Julio haktuirtan katak Jornalista iha padraun étiku ne’ebe tenki kaer metin durante halo reportajen, atu labele halo asuntu ruma sai sensasional no oportunista, maibe tenki tuir faktu nebe los tanba sidadaun sira iha direitu atu hatene konaba saida mak akontese, hodi evita manipulasaun ba informasaun.

“ Jornalista ne’e profesional ida ne’ebe iha knaar prinsipal ba jornalismu, tamba ne’e husu ba jornalista sira atu konsidera katak Polisia mos profesional ida nebe nia misaun atu tau seguransa ba sidadaun sira ne’e importante tebes ba relasaun diak entre instituisaun sira iha Timor-Leste no ba jornalista sira nia imajen, atu hakerek ho lolos, tuir lolos, transmiti lia los, laiha intensaun atu faan jornal, mai haketak notisia husi hasai opiniau tuir ita nia profesionalismu no kualidade”.

Iha okajiaun ne’e Prezidente Konsellu Inprensa Virgilio da Silva Guterres hateten Konfensia Internasional ne’e ho nia objetivu atu lori Intituisaun Públiku no media hodi hato’o ida-idak nia papel nune’e bele kompriende malu hodi halao knaar tuir ida-idak nia misaun.

Komferensia internasional ho tema promove Liberdade inprensa no Liberdade Espresaun iha Sudeste Azia no Pasifiku ne’ebe maka halao iha loron 9-10 fulan Maiu ne’e ho panelista sira husi Sekretariu Estadu komunikasaun Sosial, prokuradoria jeral Republikua, polisia Nasional Timor-Leste, Autoridade Nasional Komunikasaun no konselu Inprensa husi Indonezia, Australia, Papua Nova Guine no Myanmar no partisipa husi Jornalista, Media nain Estudante Komunikasaun Sosial no konvidadus sira. Media PNTL

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PNTL Koopera Ho BNN-Polri Kaptura Alcino

20170508-2F5A8043

Dili, Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) servisu hamutuk ho Badan Narkotika Nasional (BNN) Polísia Indonesia (Polri) iha loron 05 fulan Maio 2017 konsege kaptura ona prijoneiru Alcino ne’ebe sai komete ba kazu omesidu agravadu.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay akompaña husi Segundu Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa iha konferensia imprensa ba jornalista sira hateten PNTL servisu hamutuk ho BNN ho PNTL konsege kaptura ona Alcino iha loron 05 fulan Maio 2017 iha Soe (Kupang-Indonesia).

“Hakarak informa ba públiku katak iha loron 05 Maio liu ba servisu hamutuk ho BNN ita konsege kaptura ita nia prizioneiru ida maka Alcino no iha loron 06 Maio Komandu PNTL haruka ekipa ida ba Kupang hodi simu prizioneiru ne’e lori mai no iha kalan oras 12:20 otl ita entrega ba prizaun Becora tuir orientasaun Prokurador Jerál da Repúblika”, hateten Komandante Jerál PNTL iha Kuartél Jerál Kaikoli Dili.

Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay haktuir tan katak ekipa ida ne’e susesu tanba servisu kooperasaun ne’ebe maka PNTL halo ho BNN-Polri lao durante ne’e ho apoiu sira nian no konsege kaptura ita nia prizioneiru ne’e iha Soe (iha suspeitu nia banin nia uma). No prosesu entrega fila fali ne’e, ita nia konsuladu Kupang marka presensa hamutuk ho delegasaun Komandu PNTL nian, buat hotu-hotu lao diak, husi Kupang to’o mai Dili hodi entrega mai Komandu no lori ba prizaun Becora.

Iha biban ida ne’e mós Komandu hato’o agradesimentu ba líderes Polri nian ne’ebe maka ajuda tebes PNTL hodi kaptura prijoneiru Alcino ne’ebe maka halai tama ba Indonesia.

“Kooperasaun entre PNTL ho ita nia parseiru servisu husi rai sorin (Indonesia) liu-liu BNN-Polri, sira apoio mai ita durante ida ne’e para atu bele identifika kriminozu sira balun keta halai husi Timor”, subliña Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay.

Prijioneiru Alcino Mendes  hetan kondenasaun husi Tribunal Distrital Dili ho pena prizaun tinan 26 tanba komete krime Omesidiu Agravadu hodi oho patraun Hotel Beach Garden no halai sai husi priziaun Becora iha tinan 2013. Media PNTL.

 

 

 

Kazu Bebonuk, Komandu PNTL Loke Prosesu Investigasaun

20170508-2F5A8043

Dili, relasiona ho konflitu entre joven sira iha Bebonuk suku Komoro ne’ebe akontese iha sábadu (06/05/2017) hodi rezulta joven ida mate no deskonfia hetan tiru husi membru Task Force, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) loke ona prosesu investigasaun.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay iha sesaun konferensia imprensa hateten katak hafoin halo autopsia ba mate isin, deteta iha kilat musan ida iha mate isin ho ida ne’e maka Komandu loke ona prosesu investigasaun ba kazu refere.

“Prosesu agora dadaun lao hela, ita sei halo ezaminasaun ba kilat sira ne’ebe maka iha para depois ita identifika kilat musan ne’e mai husi kilat ida ne’ebe”, tenik Komandante Jerál PNTL.

Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay iha biban ida ne’e apela ba komunidade atu bele kalma, prosesu lao hela, laiha ema ida maka iha Lei nia leten, ita hotu-hotu iha Lei nia okos no iha prosesu investigasaun maka sei determina rezultadu lia los ne’e iha ne’ebe.

Kronologia husi akontesimentu ne’e maka ataka malu husi joven arte marsias, maka Aranha Servisu Informasaun hato’o mai Komandu no Komandu hatun nia pesoal hodi halo atuasaun.

“So que problema iha Bebonuk ne’e kooperasaun husi komunidade devia fó apoio maibé tuir informasaun ne’ebe Komandu iha, ita nia komunidade taka fali ahi (eletrisidade) ida ne’e labele, kuandu ita husu ona presensa polísia nian iha ne’eba ita hotu-hotu koopera atu bele fó informasaun hodi fo atendimentu ba kazu ne’e bele lao ho diak, se ita la koopera oinsa maka ita bele kaptura suspeitu sira ne’ebe maka tenta provoka situasaun”, hateten Komandante Jerál PNTL.

Tanba ne’e, Komandu apela ba públiku hanesan sidadaun Timor ida, ita hotu-hotu nesesita paz no estabilidade iha ita nia rai, presija kooperasaun husi ita hotu.

Media PNTL.      

 

Postu UPM Suai Hetan Estragus husi Laloran

img_5077-2-copy

Dili-Postu Unidade Polisia maritime (UPM) hetan estragus tanba hetan estragus husi laloran boot maibe to,o agora seidauk hadia.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Julio Hornay hateten Unidade Polisia Maritima(UPM) nia Postu ne’ebe hetan estragus husi laloran maibe oras ne’e daudaun Polisia UPM sei uza hela edifisiu unidade Polisia Fronteria (UPF) nian hodi halo servisu, nia hato’o asuntu ne’e liu husi konferensia emprensa iha Quartel Jeral Kaikoli Dili Segunda (08/05).

Komisariu ne’e haktuirtan katak Komandu sei tenta atu iha tempu badak hadiafali postu UPM nian hodi reativa hikas servisu UPM Nian.

Laloran tasi ne’ebe boot iha semana kotuk rezulta postu UPM Suai hetan estragus total. Media PNTL