Uncategorized

Dili, 08 agostu 2023 – Hafoin simu Informasaun hosi vitima Xefi SIP (Servisu Informasaun Polisia) Nasional, hatun kedas diretiva ba ekipa konjunta kompostu hosi Aranha Leste, Aranha Oeste, Makikit Dili no SNI destakadu PNTL hodi buka tuir autor nain-1 ba krime furto no konsege asegura joven ida ne’ebe envolve kazu naok karteira iha Loja Y & W Shoping Stores, ne’ebe lokaliza iha Audian Jacinto Tuan nia oin.

Ekipa halo vijilansia masimu iha area Dili laran nian no ikus mai konsege asegura suspeitu joven mane ida ho inisial AMS tinan 39, hosi Talimoro-Gleno, Munisipiu Ermera, ekipa konjunta kaptura iha area Tasi Tolu asegura mos evidensia karteira ne’ebe nia naok.

Hafoin asegura suspeitu Ekipa servisu kontatu kedas ba Vitima hodi hein iha Esquadra PNTL Nain-Feto no Ekipa lori kedas suspeitu hamutuk ho evidensia mai entrega iha Esquadra PNTL Nain-Feto.

Suspeitu AMS iha nia deklarasaun hateten katak nia ho intensaun hakarak naok duni tanba aman rasik mate ona no nia inan moris kiak hela ho triste mak nakonu hodi enfrenta situasaun ne’ebé defisil ba osan, ai-han laiha, no kondisaun uma ne’ebé la seguru, realidade moruk ida ne’e aumenta tan ho la iha tebes osan atu selu kareta hodi viajen ba iha Ermera.

Durante ne’e suspeitu servisu hanesan Badaen halo uma iha Munisipiu Atauro maibe nia patraun seidauk selu ho ida ne’e maka nia halo asaun naok ne’e. Enkuantu osan ne’ebe iha karteira laran hamutuk $60.00 USD no suspeitu gasta ona $20.00 hodi sosa hahan.

Ho deklarasaun hosi suspeitu, loke vitima nia laran no hakarak perdua suspeitu no husu atu suspeitu AMS labele halo tan asaun ida ne’e tanba ema wain mak ho kondisaun moris defisiente, balu sofre moras, balu moris kesi kabun dader to kalan mos sei aguenta buka servisu ba moris fila rai kuda ai horis nakfilak ba osan.

Vitima rasik konkorda hakarak rezolve tuir familia tanba nia sente laran susar no hanoin tebes suspeitu nia deklarasaun tanba vitima rasik mai hosi familia ne’ebe moris iha uma laran susar hotu.

Media : Relasaun Publika Ministru Interior

Dili, Segundu Komandante Jerál Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Komisariu Polísia Pedro Belo apela ba membru sira atu servisu ho imparsialidade hodi servi deit maka povu no nasaun ida ne’e.

Komisariu Polísia Pedro Belo hato’o lia hirak ne’e iha serimonia Isar Bandeira segunda-feira (07/08) ne’e iha Komandu Jerál katak hare’e ba situasaun seguransa iha rai laran liga ho dezentendimentu ne’ebe mosu iha Organizasaun Arte Marsias Persaudaraan Setia Hati Terate (PSHT) Timor-Leste nia laran no aktividade draduasaun ne’ebe maka sei hala’o iha badak, husu atu membru PNTL sira servisu no netral hodi asegura deit ba seguransa rai laran nian.

“Atu fó hanoin ba maluk sira katak, oras ne’e dadaun ita hotu akompaña iha Organizasaun PSHT ne’ebe oras ne’e dadaun halo hela preparasaun ba Graduasaun/Sa’e Sintu no foin dadaun mós iha ona deklarasaun husi parte Komisaun Reguladora Arte Marsias (KRAM) rekoñese Estrutura PSHT ne’ebe maka lidera husi Sr. Baltazar no Sr. Aparicio, maibé ita hotu akompaña katak iha fulan hirak nia laran, organizasaun ne’e mós iha tan ninia lideransa seluk maka hanesan Sr. João no Sr. Abilio”, esplika Komisariu Polísia ne’e.

Segundu Komandante Jerál PNTL ne’e salienta tan katak ho situasaun sira ne’e, parte Governu rekoñese maka Organizasaun ne’ebe lidera husi Sr. Baltazar no Sr. Aparicio nian, tanba ne’e maka asuntu ne’e lao maka’as iha terenu, situasaun ne’e hanesan ema hotu preukupa.

“Husu ba maluk PNTL sira katak ita hotu mai ho background ne’ebe maka la hanesan, ho situasaun ida ne’e husu ba maluk sira nafatin Netral, Imparsial (Iha Klaran), labele balun dehan katak ida ne’e uluk 91 ka ida ne’e uluk 94 ka 95, kuandu ita maka halo fali konfuzaun iha terenu, ida ne’e mós bele kontribui ba iha estabilidade, tanba ne’e maka husu ba maluk sira hotu ne’ebe maka iha terenu tanba iha informasaun oin-oin ne’ebe tama mai Komandu katak iha membru balun iha terenu ne’ebe maka servisu la ho Neutru tanba mete fali ba iha grupu hirak iha Organizasaun PSHT nia laran ne’e”, hatutan Segundu Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Polísia ne’e apela ba membru sira atu tau idak-idak nia ann hanesan Polísia ne’ebe ita hotu akompaña uluk kedas, iha ita nia líder sira sempre fó hanoin ba ita nafatin katak ita servisu Imparsial, ita laiha Partidu Politiku no ita laiha Organizasaun seluk-seluk tan. Ita só bele servi maka ita nia povu no rai ida ne’e no ita iha juramentu ne’ebe maka ita jura wainhira sai husi kolegiu.

“La haluha hato’o Parabéns ba maluk sira hotu ne’ebe maka hala’o servisu diak tebes durante fulan ida nia laran, maske ita hasoru situasaun balun ne’ebe maka dala-ruma halo ita kontente no balun mós halo ita la kontente, maibe ita ultrapasa hodi bele to’o iha loron ida ohin nian”, hakotu Komisariu Polísia ne’e.

Media PNTL.      

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) sexta-feira (04/08) ne’e hala’o enkontru dahuluk ho estrutura Asosiasaun Esposa Polísia Nasional Timor-Leste (AESPNTL) hodi hato’o vizaun no Misaun AESPNTL nian ba Komandu PNTL.

Hafoin partisipa iha abertura enkontru ne’ebe hala’o iha Centro Formação Polícia (CFP) ba jornalista sira, Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa hateten aktividade ne’e hanesan kontinuasaun ida husi buat ne’ebe uluk hahu’u ona husi Esposa Komandante Jerál sesante sira, hanesan hahu’u husi esposa eis Komandante Jerál Komisariu Polísia Julio Hornay no Komisariu Polísia Faustino da Costa no kontinua mai iha Komisariu Polísia Faustino da Costa no Komisariu Polísia Mateus Fernandes ninian.

“No ohin sira organiza malu atu nune’e hodi halo diak no forte liu tan, sira (AESPNTL) mós sei prepara sira nia Estatutu atu bele lori ba rezista no sira bele hala’o sira nia aktividade”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Jerál Polísia ne’e salienta tan katak AESPNTL nia prioridade maka hare’e liu-liu kona-ba oinsa sira bele suporta sira nia kaben/parseiru nia servisu no hodi hare’e mós oinsa sira bele fó apoiu ba membru PNTL sira ne’ebe maka moras, hare’e ba maluk sira ne’ebe maka moras no hare’e mós ba iha desportu nian balun, atu nune’e AESPNTL iha aktividade hodi bele halibur malu.

“Kona-ba apoiu Komandu PNTL nian ba iha AESPNTL, klaru katak iha tanba AESPNTL mós fó apoiu ba Komandu atu nune’e aktividade hotu bele lao, tanba servisu Polísia ninian todan ne’e maka presiza apoiu husi ema hotu, maibé familia mós importante nune’e familia mós tenke apoiu servisu PNTL nian”, hatutan Komisariu Jerál Polísia ne’e.

Iha fatin hanesan Prezidente AESPNTL Manuela de Araújo hateten kona-ba ezistensia AESPNTL nian foin maka hari’I iha loron 21 Abril tinan 2023 wainhira Komandante Jerál no Segundu Komandante Jerál simu ona kargu hodi Komanda instituisaun PNTL, maka ami na’in rua hanesan Esposa Komandante Jerál no Segundu Komandante Jerál iha ona hanoin ida atu halibur esposa sira.

“Iha momentu ne’eba ami hakarak halibur esposa husi ajente to’o mai iha Superior sira nia esposa, entaun ida ne’e ami tenke halo asosiasaun ida, husi asosiasaun ida ne’e ho nia Vizaun atu fó hamahon ba esposa sira atu moris iha Naroman no mós Unidade”, esplika Prezidente AESPNTL ne’e.

Esposa Komandante Jerál PNTL ne’e salienta tan katak AESPNTL iha mós Misaun ida maka oinsa dezenvolve esposa sira hodi hala’o aktividade no mós fó apoiu ba ami nia parseiru sira servisu hanesan servidor estadu liu husi instituisaun PNTL.

“Husi ne’e, ami estrutura Asosiasaun nian kria ona programa sira hanesan desportu, ekonomia, kultura, sosial ida ne’e maka ami sei hala’o ba oin, ami mós hetan apoiu husi parseiru sira hanesan kompañia balun hodi bele suporta aktividade asosiasaun nian ho diak liu tan”, hatutan Esposa Komandante Jerál PNTL ne’e.

Kona-ba legalidade AESPNTL nia rasik, Manuela de Araújo esplika katak Asosiasaun ne’e foin maka hari’I tanba ne’e presiza tempu ne’ebe maka naruk atu hetan legalidade. Tanba ne’e, AESPNTL la hein atu to’o hetan legalidade husi parte Jurídiku Komandu PNTL nian maka foin bele hala’o aktividade, maibé ami hakarak AESPNTL ne’e ba oin nune’e maka ami hala’o ona aktividade balun hanesan asaun karidade ba iha HNGV iha semana hirak ba kotuk.

“Ami sei ba vizita membru PNTL sira ne’ebe maka durante ne’e hetan moras hodi la hala’o kna’ar, ami sei oferse apoiu nesesidade oituan ne’ebe maka AESPNTL iha no mós ami sei ba vizita feto maluk ne’ebe maka laen polísia maibé mate ona hodi bele fó apoiu ne’ebe maka ami iha inklui ami sei oferse apoiu balun ba iha Komandante munisipiu sira atu bele hatutan ba membru sira ne’ebe moras iha munisipiu”, hakotu Manuela de Araújo.

Aktividade ne’e partisipa husi Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa, Segundu Komadante Jerál Komisariu Polísia Pedro Belo, Komandante Komandu Supervizaun, Inspetúr Jerál, Amo Kapelaun, Komandante Komandu Munisipiu, Unidade, Xefe Servisu no Xefe Gabinete sira Komandu PNTL nian.

Media PNTL.

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) iha loron kuarta-feira (02/08) ne’e hetan vizita ida husi membru Komisaun B Parlamentu Nasional (PN) ne’ebe maka trata kona-ba Asuntu Defesa, Seguransa no Negosiu Estrangeiru hodi rona informasaun progresu servisu Komandu PNTL nian durante ne’e.

Prezidente Komisaun B PN Domingos Augosto ‘Deker’ hafoin audiensia ho Komandu PNTL ba jornalista sira iha Kuartél Jerál Kaikoli hateten aktividade ohin vizita kortezia ne’e bazeia ba Komisaun B PN nia Planu Asaun Annual ne’ebe define, ami nia programa ida maka fiskalizasaun no ida seluk maka vizita kortezia.

“Molok ami hakat ba Planu Fiskalizasaun, hanesan Legislatura ne’ebe foun ami presiza halo vizita kortezia ida ba Instituisaun sira ne’ebe tutela ba iha Komisaun B PN nian inklui Komandu PNTL, ho objetivu atu aproxima ba malu hodi bele koñese malu”, tenik Prezidente Komisaun B PN ne’e.

Membru Deputadu ne’e afirma tan katak aproveita mós ho vizita kortezia ne’e bele rona informasaun ruma kona-ba progresu servisu Komandu PNTL nian durante ne’e no mós dezafiu sira ne’ebe durante ne’e Komandu PNTL enfrenta iha sira nia servisu loron-loron.

“Ikus liu maka ami mós hakarak rona Komandu PNTL nia planu ba futuru ne’ebe diak atu bele ultrapasa difikuldade ka dezafiu sira ne’ebe maka sátan netik hela servisu PNTL nian”, hakotu Membru Deputadu ne’e.

Antes termina vizita kortezia ne’e, membru Komisaun B PN sira hare’e direitamente operasaun kamera CCTV iha salaun NOC no foto hamutuk ho Komandu PNTL no nia estrutura tomak.

Iha audiénsia ne’ebe hala’o iha salaun enkontru Kuartél Jerál ne’e partisipa husi kompozisaun mesa Komisaun B PN kompostu husi Prezidente Komisaun Domingos Augosto ‘Deker’, Vise Prezidente Komisaun Luis Roberto da Silva no membru sira maka hanesan David Dias Ximenes “Mandati”, Natalino dos Santos, Bendita Magno, Lidia Norberta, Bisoi, Sansha no Marcos.

Enkuantu husi parte Komandu PNTL nian maka hanesan Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa, Segundu Komandante Jerál Komisariu Polísia Pedro Belo, Komandante Komandu Pesoal no Formasaun, Komandante Komandu PNTL munisipiu Dili, Komandante Komandu Unidade 3 (UPM, UPF, UEP), Xefe Gabinete, Xefe Seksaun sira Kuartél Jerál nian. Media PNTL.

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Komandante Jerál Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa tersa-feira (02/08) ne’e hala’o enkontru ho Prezidente Repúblika Dr. José Ramos Horta hodi relata situasaun seguransa iha teritoriu nasional.

Hafoin enkontru Komandante Jerál PNTL ne’e ba jornalista sira hateten além de relata situasaun seguransa, hato’o mós ba Xefe Estadu kona-ba progresu servisu Polísia ninian.

“Prezidente Repúblika husu ba PNTL atu reforsa seguransa iha liña fronteira no kontinua hala’o nia kna’ar ho diak hodi hatudu profesionalizmu Polísia ninian, mezmu PNTL hasoru difikuldade lubuk ida maka hanesan rekursu umanu, transporte, komunikasaun maibé PNTL nafatin hala’o nia kna’ar ho rekursu ne’ebe maka ita iha”, hateten Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Jerál Polísia ne’e salienta tan katak ita hotu akompaña katak situasaun seguransa lao normal, ita nia Polísia tantu iha munisipiu no mós iha Unidade sira hala’o servisu ho maka’as, espesialmente iha Dili laran ita hatene dala-ruma engrafamentu maka’as maibé ita husu ba Polísia parte Tránzitu no parte Patrulla sira atu nune’e iha fatin balun sira nia prezensa antes atu bele prevene mosu engrafamentu.

“Ohin ita mós informa ba Xefe Estadu katak ita nia fasilidade membru sira nian iha fronteira enfrenta maka hanesan menus transporte no mós rekursu umanu hanesan ema ne’ebe maka koloka iha ne’eba, ita nia ema limita, distansia postu ne’ebe maka dok dala-ruma ema sira ne’ebe halo aktividade kontra bandu ne’e tama sai, dala-ruma sira liu husi fatin ne’ebe ita nia Polísia la kobre no dala-ruma tama mai to’o iha klaran, ita nia patrulla sira seluk konsege detekta”, hatutan Komisariu Jerál Polísia ne’e.

Autoridade másimu instituisaun Seguransa ne’e afirma tan katak ho meius ne’ebe ita iha ne’e no limitasaun ne’ebe maka iha, ita esforsu atu nune’e fó nafatin nia kualidade atendimentu ne’ebe maka diak. Tanba ne’e, Xefe Estadu husu ba PNTL atu nafatin servisu ho professional, mezmu ho limitasaun ne’ebe maka iha maibé Polísia labele lakon nia vontade servisu ho limitasaun ne’ebe maka iha, hatudu nafatin katak Polísia prontu atu nune’e asegura duni ita nia rai. Media PNTL.

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) munisipiu Dili liu husi seksaun Tránzitu hala’o aktividae Auto Stop ba transporte públiku no privadu sira ne’ebe maka sirkula iha kapital Dili hodi viola Regra Kódigu Estrada no konsege prende Motorizada hamutuk 218 no Karreta hamutuk 82.

Komandante Komandu PNTL Munisipiu Dili Superintendente Xefe Polísia Orlando Gomes liu husi konferensia imprensa kinta-feira (27/07) ne’e hateten bazeia ba orientasaun husi Komandante Jerál PNTL mai iha Komandu PNTL Munisipiu Dili, nune’e ita halo Planu Operasaun Auto Stop iha kapital Dili.

“Ita hatene katak infrasaun barak maka kontinua lao nafatin iha kapital Dili, tanba ne’e Komandu tenke halo asaun ida hodi ita realiza implementasaun ba iha Planu Operasaun Auto Stop ne’ebe maka Komandu PNTL munisipiu Dili halo iha tempu loron no tempu kalan”, tenik Komandante Komandu PNTL Munisipiu Dili ne’e.

Superintendente Xefe Polísia ne’e haktuir tan katak durante hala’o aktividade Operasaun Auto Stop, konsege prende transporte hanesan motor hamutuk 218 no kareta hamutuk 82 inklui kareta governu ninian. Alén de iha Operasaun Auto Stop ne’e, prende mós Dokumentu transporte nian inklui asesoria transporte nian ne’ebe maka la kompletu hanesan laiha espellu no laiha xapa matríkula.

“Durante aktividade Operasaun Auto Stop, ita hare’e kona-ba sira ne’ebe maka la kompleta asesoria transporte nune’e ita prega multa ba sira no ita hetan koima hamutuk rihun ruanulu-resin-hitu dolar Amerikanu maka ita prega ona ba infratór sira”, hatutan Superintendente Xefe Polísia ne’e.

Ofisias Superior ne’e salienta tan katak wainhira infratór sira seidauk selu multa iha Banku maka Komandu PNTL munisipiu Dili sei kontinua asegura transporte hirak ne’e to’o na’in mai foti hafoin selu multa. Ita lao tuir Lei ne’ebe iha katak wainhira liu ona prazu loron 90 maka na’in la mai foti maka ita sei kontinua hodi aprezenta ba iha Ministeriu Públiku (MP) hodi bele foti dezisaun.

“Husi Komandu PNTL munisipiu Dili hakarak apela ba sidadaun tomak iha kapital Dili wainhira halo movimentu iha Estrada públiku tenke kompleta dokumentu ho mós asesoria ba transporte sira, sé mak la kompleta maka ami sei foti asaun, segundu husu ba sidadaun tomak katak transporte sira labele para iha trotoar leten, ida ne’e kontra Lei artigu 90 ne’ebe koalia katak la autoriza atu transporte sira para iha trotoar, tanba fatin trotoar ne’e ba ema lao ain”, apela eis Komandante Komandu UEP ne’e.

Parte Komandu PNTL munisipiu Dili sei halo operasaun ba vendedor sira ne’ebe maka fann sasan iha trotoar leten, atu sidade Dili ne’e buat hotu tenke lao tuir ninia regras, kumpri Lei ne’ebe vigora ona. Hanesan autoridade ba seguransa tenke impõe regras sira ne’e atu buat hotu tenke lao tuir ordem ne’ebe maka iha.

Media PNTL.                          

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) munisipiu Dili iha loron kuarta-feira (26/07) kalan kaptura hodi detein ona sidadaun Timor oan maioria joven hamutuk na’in sia (9) ne’ebe maka durante ne’e halo aktividade naok sasan komunidade nian iha kapital Dili.

Sidadaun hirak ne’e, Forsa konjunta autoridade segurasa sira kompostu husi Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL), Komandu Munisípiu Díli, Unidade Espesiál Polísia (UEP), Servisu Informasaun Polísia (SIP), FALINTIL Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL), Servisu Informasaun Militár (J2 ho N2), inklui Servisu Nasionál Intelijénsia nian (SNI) kaer iha area juridisaun Díli nian.

Komandante Komandu PNTL Munisipiu Dili Superintendente Xefe Polísia Orlando Gomes liu husi konferensia imprensa kinta-feira (27/07) ne’e hateten hanesan ita hotu akompaña katak kazu sira ne’ebe maka sempre akontese naok sasan liu-liu Telemovel, hahu’u husi loron 01 to’o loron 25 fulan Jullu tinan 2023 iha area kapital Dili nian hanesan Tuana-laran, Pantai-Kelapa, Audian, Largo-Lecidere, Semiteriu Xina Rate no fatin seluk.

“Tanba ne’e Komandu PNTL munisipiu Dili halo jestaun operasaun ida konjuntu hodi halo identifikasaun ba iha supeitu sira hamutuk na’in sia (9) ne’ebe ita kaptura hodi detein ona iha sela Komandu PNTL munisipiu Dili no ita sei kontinua nafatin halo operasaun atu bele identifika suspeitu sira ne’ebe maka ita seidauk hetan/deskoñesidu”, esplika Komandante Komandu PNTL Munisipiu Dili ne’e.

Superintendente Xefe Polísia ne’e haktuir tan servisu ida ne’e lao tanba forsa konjunta ne’ebe iha hodi fornese informasaun mai iha Komandu PNTL munisipiu Dili hafoin ita halo operasaun ida hodi bele kaptura suspeitu sira ne’e no ita sei kontinua halo prosesu investigasaun.

“Sira ne’e (Suspeitu), ekipa konjunta kaptura iha fatin ne’ebe la hanesan maibé ita bele dehan sira ne’e grupu organizadu hodi halo asaltu naok ema nia sasan iha kapital Dili, tanba akontesimentu sira ne’e ho ema ne’ebe maka hanesan halo ba vitima hamutuk na’in walu (8) ne’ebe maka aprezenta ona keixa hodi ita halo prosesu”, hatutan Superintendente Xefe Polísia ne’e.

Eis Komandante Komandu UEP ne’e esplika, modus ou maneira ne’ebe maka suspeitu sira uza hodi halo asaltu ba vitima maka hanesan wainhira suspeitu besik ona ba vitima nia motorizada tanba telemovel vitima sira nian tau iha bolsu motorizada nian nune’e suspeitu seluk besik ba vitima no ida seluk foti telemovel hafoin sira halai liu. Asaun sira ne’e maka suspeitu sira halo durante ne’e iha kapital Dili hodi naok telemovel vitima sira nian.

“Maibé progresu ne’ebe maka ita hetan, Komandu PNTL munisipiu Dili mós la nonok, ita kalan no loron halo operasaun, patrulla ain, ita nia forsa ekipa konjunta kontinua monitor nafatin ba suspeitu sira nia movimentu tomak hodi fornese informasaun no ita halo kapturasaun ba sira iha sira nia residensia”, tenik Eis Komandante Komandu UEP ne’e.

Ofisias Superior ne’e esplika tan husi servisu forsa ekipa konjunta ne’e konsege prende mós evidensia hanesan motorizada hamutuk lima (5) ho marka Scoopy no Beat inklui Telemovel hamutuk lima (5). Kazu ne’e submete ona ba iha prosesu investigasaun tanba investigadór sira hala’o prossesu normál, maibé suspeitu na’in-rua seluk mak tama iha Flagrante Délito, tanba ne’e detein sira iha sela detensaun durante oras 72, hafoin aprezenta bá Ministériu Públiku (MP).

Suspeitu hirak ne’ebe autoridade seguransa sira kaptura hodi detein maka ho insial SMG, VBDG, FCMX, DSCS, YGKS, ZMdSX, DFAdR maioria ho idade ne’ebe maka sei joven.

Media PNTL.         

Dili- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) munisipiu Dili kontinua reforsa patrulhamentu lao ain iha tempu kalan atu nune’e bele deteta no kaptura grupu organijadu hirak ne’ebe maka hadau ema nia telfone no krime seluktan.

Komandante PNTL munisipiu Dili Superintendente Xefe Polisia Orlando Gomes hateten Komandu munisipiu Dili la nonok ho situasaun ne’ebe maka akontese maibe ami halo esforsu tomak no halo ona planu operasaun espesifiku ba ida ne’e atu reforsa patrula lao ain iha tempu kalan iha fatin hirak ne’ebe maka ita konsidera risku, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira hafoin partsipa abertura Formasaun ba OPS munisipiu Dili iha Salaun Tower Fatuhada Dili, kuarta (27/07).

Nia hatutan Ami fahe ona ekipa, no lansa ona membru sira hodi tun ba iha terrenu atu halo monitorizasaun ba situasaun no identifika ona ema sira ne’ebe kria grupu hodi naok ema nia telfone, PNTL identifika ona katak grupu ida ne’e organizadu, Ami identifika mos sira nia fatin no ami sei kaer sira.

Kazu hadau telfone ne’e konsidera hanesan grupu organijadu tanba sira lansa ona sira nia ema iha fatin-fatin atu hadau telfone tanba ne’e maka kuandu ami reforsa makaas sira ses husi fatin balu ne’ebe maka bai-bain sira halo asaun ba fali fatin seluk.

Iha ona vitima sira ba hato’o keisa iha Eskuadra sira no Intelijen mos nafatin buka tuir sira atu bele responsabilija ba sira nia hahalok. Polisia identifika ona sira nia fatin balu no ita sei halibur evidensia hodi foti asaun.

“Ami sempre Haruka membrus hotu ba iha fatin hirak ne’ebe maka risku atu halo prevensaun ba krime hirak ne’ebe maka mosu. Polisia lao nafatin hodi kontrola ema hirak ne’ebe maka hanoin aat ba ita nia rai no estraga ita nia situasaun ami prontu atua sira, kuandu ami identifika halo kapturasaun hodi prosesu tuir lei ne’ebe maka vigora,” dehan Komandante.

Alende ne’e iha Planu Operasaun Seksaun Tranzitu halo mos Auto Stop iha tempu loron no kalan hodi halo Sweeping ba iha fatin hirak ne’ebe maka iha movimentu transporte la uza asesoria tanba ne’e maka ita halo Pasa Revista (checkpoint) hodi hare dokumentus, asesoria transporte motor no kareta hodi eduka sira atu kumpri lei tranzitu no impoin regras tanba ne’e maka sira selu multa(Koimas) wainhira sira la kumpri atu nune’e sira bele hadia erru ne’ebe maka sira halo, auto stop mos iha objetivu atu normaliza engarafamentu liu-liu iha mini merkadu sira.

Hau iha ona planu atu nune’e iha oras ne’ebe maka iha engarafamentu koloka membru iha neba atu normaliza fali dalan hirak ne’e atu transporte lao ba mai livre, ida ne’e maka Komandu munisipiu halo hela.

Ligadu ho komfrontus arte marsiais iha area Beto ne’ebe maka sempre akontese iha komunidade nia leet iha tempu kalan no halo komunidade labele deskansa ho diak, Komandante munisipiu Dili fo ona ordem ba Komandante Eskuadra Dom Aleixo liu-liu iha Gan LAFAEK ne’ebe mosu problema no bolu ona Lider Arte Marsiais PSHT no Kera-Sakti sira ne’ebe responsabiliza iha bairu ne’eba atu mai hasoru hau hodi simu orentasaun atu kontrola sira nia membru, kuandu hatene organiza maka tenke hatene kontrola membru sira ne’ebe maka sempre halo provokasaun.

Atu hakotu eis komandante UEP ne’e afirma ba lider Arte Marsiais sira iha bairu ida-idak tenke kontrola nia membru sira, tanba ne’e maka Hau bolu lider mai iha Komandu Dili atu simu orentasaun atu bele kordena ho membru sira atu kontribui ba seguransa, paz no estabilidade iha sira nia bairu rasik. hotu-hotu tenke kontribui no wainhira membru ruma komete erru ou halo krime maka sira nia lider maka ba buka sira hodi entrega ba autoridade seguransa, ne’e nudar responsabilidade atu kontribui ba paz no justisa. Media PNTL

Dili- Fundasaun Azia (TAF-sigla ingles) fo formasaun ba Ofisial Polisia Suku (OPS) munisipiu Dili no membru Unidade Pessoa Vulneravel (VPU-sigla ingles) hodi hasae sira nia konyesmentu konaba oinsa atende feto no labarik ne’ebe maka sai vitima violensia domestika.

Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Pedro Belo hateten ita orgulu no agradese ba parseru TAF ne’ebe servisu hamutuk ho MSS no Programa NABILAN hodi fo formasaun konaba oinsa atende violensia hasoru feto no protesaun ba feto no labarik sira tanba OPS maka iha linha frente tanba ne’e presija iha konyesmentu ne’ebe maka diak oinsa bele hakbesik ba komunidade liu-liu feto no labarik sira, Nia hato’o asuntu ne’e iha serimonia abertura formasaun iha Salaun TOWER Fatuhada Dili, kuarta (26/07).

Nia hatutan iha formasaun durante loron tolu (26-29) jullu, imi sei aprende konaba oinsa hakbesik ba vitima sira, halo relasaun diak ho labarik sira, noo uza oportunidade ne’e hodi aprende ho diak no inplementa iha imi nia knar lor-loron nian.

OPS servisu hamutuk ho Autoridade Lokal, Veteranus, parte Igreja no ema inportante sira iha suku laran kuandu imi servisu hamutuk ho diak no imi hatudu imi nia imparsial no neutru iha komunidade nia let maka violensia hirak hanesan ne’e fasil ba ema atu hato’o sira nia problema ne’e ba ita Wainhira OPS sira hetan kazu Violensia Domestika iha suku laran maka Imi lori ba entrega iha VPU hodi halo prosesu.

“Atu hametin konfiansa vitima sira nian ba Polisia maka instituisaun PNTL iha nia politika rasik hodi tau membru PNTL femenina iha unidade VPU atu nune’e vitima sira bele sente seguru no konfiavel hodi hato’o sira nia problema hanesan feto ho feto koalia ba malu,”dehan Komisariu.

Iha oportunidade ne’e Komisariu Pedro Belo husi ba Ofisial Polisia Suku no Ofisial Polisia Eskola sira atu lor-loron vizita komunidade sira husi uma ba uma hodi hakbesik an ba sira atu nune’e bele identifika problema ne’ebe maka sira hasoru liu-liu iha familia,

Entretantu Komandante PNTL munisipiu Dili Superintendente Xefe Polisia Orlando Gomes hateten liu husi formasaun ida ne’e bele hasae abilidade no konyesmentu OPS sira nia atu bele halao servisu ho diak no fo atendementu ba vitima ho kualidade hodi fo protesaun ba komunidade, feto ho labarik sira ne’e maka sai vitima ba violensia.

Nia hatutan OPS hamutuk ho Xefe suku sira hodi halo atendmentu ba komunidade no hare problema ruma ne’ebe maka akontese iha komunidade, servisu hamutuk ho lider komunitariu, Konsellu Polisiamentu Komunitaria no lider hirak ne’ebe maka influensia iha suku laran hodi vizivilidade ba komunidade sira no identifika problema ne’ebe maka mosu iha suku laran hodi buka solusaun atu nune’e labele hamosu krime

Marka prejensa iha serimonia abertura ne’e Komandante PNTL munisipiu Dili Superintendente Xefe Polisia Orlando Gomes, Xefe Departamentu Formasaun Superintendente Assistente Albino Mouzinho, Country Representative TAF, Reprejentante Ministeriu Solidaridade Sosial, ekipa husi Fundasaun Azia, no OPS husi munisipiu Dili hamutuk 31 no VPU. Media PNTL

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) sei esforsu maka’as hodi asegura seguransa iha liña fronteira husi aktu krime kontra bandu no aktividade illegal ne’ebe kontinua mosu.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa ba jornalista sira hafoin halo abertura aktividade ida kona-ba Seminariu Monitorizasaun No Avaliasaun PNTL Tinan 2023 kaurta-feira (26/07) ne’e hateten asegura fronteira rai maran ne’e ita iha Unidade Patrullamentu Fronteira (UPF), maibé ita hatene katak ita nia rai maran nia luan ne’e hira no ita nia membru hira maka ita koloka iha ne’eba (UPF).

“Ita koloka membru iha kada postu ne’e mínimu tebes, la hanesan ho parte sira seluk, maibé ema sempre uza ita nia parte fraka hanesan menus rekursu umanu, hodi hatama sasan, maibé ita hatene katak balun konsege hatama no ita nia ema halo operasaun ne’e hetan no prende hanesan ita akompaña iha semana kotuk ne’e balun konsege hatama tomate, hafoin ita nia membru sira husi UPF no UPM prende”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Jerál Polísia ne’e haktuir tan alén de ne’e iha Oecusse mós ema balun hatama manu futu ninian hamutuk ruanulu-resin no iha loron rua liu ba ita nia membru sira iha Komandu PNTL RAEOA ho mós UPF sira konsege prende. La signifika katak buat hotu tama, maibé balun tama no balun ne’ebe maka sira hetan, sira prende tanba ne’e ita nafatin esforsu maka’as liu husi Komandu munisipiu sira ho mós Unidade Espesial Polísia (UEP) atu nune’e bele apoiu ita nia UPF hodi asegura iha fronteira rai maran ninian.

“Ita hare’e liu ba tasi ninian ne’e, tasi luan tebes, Timor ne’e hadulas deit ho tasi, agora ita nia membru UPM menus tebes no fasilidade mós menus, dala ruma ita halo movimentu maibé sorte diak ita hetan balun ita prende, aktividade polisiamentu komunitaria nian mós lao, inteligen nian mós lao, halo komunikasaun ho komunidade sira atu nune’e sai hanesan matan no tilun ba Polísia ninian karik hanesan suspeita buat ruma ou rona informasaun ruma pasa ba Polísia atu nune’e ita bele halo medida ruma”, hatutan Komisariu Jerál Polísia ne’e.

Media PNTL.