PNTL Halo Formatura Jeral Prontidaun Ba Seguransa Kampaña Prezidensial

IMG_0144

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) halo formatura jeral prontidaun seguransa hodi asegura prosesu Eleisaun Prezidensial 2022 hahu husi kampaña eleitoral, Eleisaun Prezidensial to’o publikasaun rejultadu eleisaun bazeia ba kalendaria ne’ebe maka prezidente Republika dekreta ona.

Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Mateus Fernandes hateten formatura ida ne’e atu apela ba ita hotu liu-liu ita sira ne’ebe iha seguransa atu asegura didiak eleisaun rua (Prezidensial no Parlamentar) ne’ebe mai tuir dalan ida ne’ebe ita hotu liu, ita hotu hatene preparasaun teknika ita liu ona hanesan pra eleisões, Nia hato’o asuntu ne’e iha diskursu formatura jeral iha Kuartel UEP Bairo-Pite Dili, Segunda (28/02).

Nia haktuirtan iha misaun inportante ida liga ho ita nia nasaun, prosesu demokratijasaun presija Polisia nia prejensa, Polisia nia intervensaun hodi asegura eleisaun ida ne’ebe kredivel no objektif tanba ne’e mak ohin ita iha ne’e.

Filosofia PNTL ba eleisões ‘Neutru no imparsial nomos disiplina’ ita hakarak hetan rejultadu eleisaun ida ne’ebe kredivel no diak ba ita nia rai para hametin ita nia demokratijasaun dezenvolvimentu nasional iha ita nia rai.

Asuntu hat mak Hau koalia iha ne’e preparasaun pra eleisões ita liu ona, ita hein fali rejultadu ida ne’ebe ita kumpri ou ita halao iha terrenu. Buat hirak ne’ebe iha pra eleisões Komandu Jeral PNTL tau iha planu operasaun nudar politika Komandu Jeral hodi orienta ba eleisões jeral.

IMG_0102

“Hau husu ba Komandante distritu 13 no Komandante Unidade sira atu fo briefing didiak ita nia membru sira orienta no kontrola bebeik konaba lina orientador ne’ebe Komandu Jeral fo mai ita liu-liu misaun, vizaun no filosofia Komandu nian hodi Komanda no fo seguransa ba eleisaun jeral,” Komisariu Fernandes apela.

Iha biban ne’e Segundu Komandante Jeral nafatin bolu atensaun ba membru sira atu disiplina tanba disiplina nudar ita nia nehan liu-liu Hau fo apela ba Komandu Polisia Espesial, disiplina nudar ita nia nehan, atu demokratijasaun rai ida ne’e tau iha nia fatin, atu iha imparsial no neutru ita Polisia hamrik iha sorin.

Servisu hamutuk ho orgaun eleitoral sira halonusa mak bele garante misaun no vizaun PNTL nian ho filosofia ne’ebe Komandu Jeral orienta ita tomak, iha distritu ita ida-idak bele halo ita nia planu operasaun mais Politika Komandu nian mak sai nudar lina orientador ba ita hotu.

PNTL nudar instrumentu professional no proporsional sira nia dedikasaun, sira nia prejensa no atuasaun nakonu ho disiplina tuir orientasaun Komandante ida-idak, labele halai ba esquerda no direta ita rona ita nia Komandante sira no simu orientasaun husi Komandante sira.

IMG_0017

Formatura jeral ne’e involve husi Unidade Espesial Polisia (UEP), Unidade Patrullamentu Fronteira (UPF), Unidade Polisia Maritima (UPM), Sentru Formasaun Polisia (CFP), Komandu munisipiu Dili, Departamentu Justisa, Ajente no Sarjentu sira.

Formatura Jeral ne’e diriji husi Segundu Komandante Jeral PNTL no Partisipa husi Inspetur Jeral, Komandante Komandu Operasaun, Komandante Komandu Administrasaun, Komandante munisipiu 13, Komandante UEP, Komandante UPF, Komandante UPM no Ofisiais Superior sira.

Serimonia formatura Jeral ne’e kompleta ho show force haleu kapital Dili hodi hatudu ba publiku PNTL nia prontidaun hodi asegura ba prosesu Eleisaun Prezidensial 2022. Media PNTL

PNTL Halo Simulasaun Seguransa ba Kampaña Eleitoral

IMG_1182

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) halo simulasaun oinsa asegura seguransa durante kampaña Eleitoral ba kandidatu Prezidente Republika nain 16 ne’ebe maka sei halao iha loron 02-16 marsu 2022.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Faustino da Costa hateten Simulasaun ne’e hanesan preparasaun ba atividade ne’ebe maka PNTL halo oinsa atu asegura kampaña no Eleisaun Prezidensial ne’ebe sei mai.

“Objetivu prinsipal maka atu hare oinsa formasaun forsa iha terrenu oinsa nia komunikasaun lao to’o nebe, sa apoiu nesesidade instituisaun nian ba membru sira oinsa atu asegura kampaña no Eleisaun lao ho seguru,” Komisariu esplika.

Nia haktuirtan atividade hirak ne’e hotu nudar prontidaun PNTL oras ne’e to’o ne’ebe para atu kontinua iha faze ne’ebe tama iha situasaun real atu PNTL halao nia atividade ho diak liutan.

Iha simulasaun ne’e ita uza duni sasan balu ba ekipamentu seguransa nian komesa husi protesaun pessoal to’o ekipamentu nesesidade hirak ne’ebe sira sei uzaiha tempu situasaun real ruma mosu; Ita lakoi no la espera katak situasaun hirak ne’e sei mosu duni katak ne’e preparasaun senariu ne’ebe PNTL tenke halo. Iha senariu ne’e ita nota katak ekipamentu seguransa balu ne’ebe uza funsiona ho diak no balu Komandu presiza hare tanba ne’e sei iha tempu balu atu hare sasan hirak ne’e.

IMG_1170

Tuir orentasaun ne’ebe maka fo sai atribui ba komandu munisipiu sira atu responsabiliza oinsa asegura seguransa ba atividade hotu-hotu. Iha Komandu munisipiu ita iha eskalaun de uzu das forsas to’o nasional, ezemplu ita iha Polisiamentu Komunitariu, membru patrulla babain no kuandu iha situasaun balu ne’ebe presija tanba militante no apoiante sira wainhira mosu problema ita sei asegura no hasaetan level ida maka uza forsa rezerva ne’ebe koloka iha munisipiu, bainhira nesesita atu uza forsa liutan maka pasu ida ba kotu, pasu tuir mai maka ita sei uza unidade ne’ebe maka sei destaka iha munisipiu.

“Husu ba publiku dala idatan atu labele paniku kuandu rona tarutu, laiha risku ba komunidade sira, minimu risku mak iha dalaruma nia tarutu makaas bele halo ema balu hakfodak no trauma utuan.

Kestiona konaba tempu klima udan nia inpaktu ba servisu Polisia nian Komisriu Faustino esplika PNTL iha faze ida hein Komisaun Nasional Eleisaun (CNE-sigla portuges) bainhira ba lida ona orariu kampaña maka iha klima udan ou situasaun saida mos PNTL asegura duni. Ida ne’e inportante tebes maske ita hasoru duni problema laos deit ba instituisaun PNTL maibe mos ba kandidatu sira nia orariu tanba ho tempu udan no inundasaun loron hirak ne’e iha asesu estrada ba munisipiu balu difikulta teb-tebes, ida ne’e PNTL sura no konta mos katak maske asesu estrada difisil maibe membru PNTL lao ain mos nia tenke halao nia knar hodi asegura.

Simulasaun seguransa ne’e kompostu husi konsentrasaun masa iha Tasi-Tolu lori hein kandidatu Prezidente Republika Sr. Maukinta hato’o nia programa politika wainhira eleitu, kampana ne’e hetan seguransa maximu husi Komandu PNTL munisipiu Dili hafoin militante sira halo provokasaun hodi tuda kandidatu, iha momentu ne’e kedas Corpu seguransa pessoal (CSP) halo evakuasaun ba kandidatu hodi asegura nia ba fatin seguru, maibe militante no simpatijante sira kontinua halo provokasaun hasoru Polisia ne’ebe maka fo seguransa nune’e PNTL uza meius no tatika hotu hodi hakalma situasaun, kaptura autor hirak ne’ebe halo problema no hafahe konsentrasaun masa ho Tiru Gas lakrimojeniu.

Simulasaun seguransa ne’e halao iha Tasi-Tolu no Resintu CNE ne’ebe akompana direta husi Komandante Jeral PNTL, Inspetur Jeral PNTL, Komandante Komandu Operasaun, Komandante munisipiu Dili, Komandante UEP, Komandante UPM no partisipa husi Xefe Departamentu, Xefe Seksaun, Xefe Gabinete, Ofisiais Superior, Ofisiais Subalternus, Sarjentu no Ajente sira husi Komandu Jeral, Komandu Munisipiu Dili, Centru Formasaun Polisia (CFP), UEP, UPM, funsionariu Sivil no Estudante. Media PNTL

 

 

 

 

Governu Fo Apoiu Empresta Kareta 36 Ba Komandu PNTL

2F5A9131

Dili- Governu fo apoiu empresta kareta uzadu hamutuk 36 ba Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) hodi utilija halo seguransa durante kampaña no Eleisaun Prezidensial periodu 2022-2027.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Faustino da Costa hateten viaturas hirak ne’ebe iha ita nia oin ho objetivu atu apoiu PNTL nia servisu hodi garante katak Eleisaun Prezidensial sei lao ho diak no seguru, hanesan resposta ida ne’ebe governu fo bazeia ba proposta ne’ebe maka Komandu PNTL hato’o nune’e transporte hirak ne’e laos kareta foun maibe kareta hirak ne’ebe durante ne’e ministeriu no diresaun sira utilija maibe governu desidi katak funsionariu publiku hanesan diretur labele lori kareta ne’e ba uma maka kareta hirak ne’e konsidera hanesan propriu ba atividade servisu operasional nian, Nia hato’o asuntu ne’e liu husi diskursu iha serimonia distribuisaun kareta iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili, tersa (22/02).

2F5A9120

Nia haktuirtan Komandu desidi hodi distribui transporte hirak ne’e ba munisipiu, nune’e kareta hirak ne’ebe iha ita boot sira nia oin propriu duni ba ita boot sira maibe nudar imprestimu laos katak kareta hirak ne’e fo ba atu permanente hela ho Komandante munisipiu sira tanba Komandu halo propsta ida ne’e hodi empresta atu apoiu PNTL nia servisu iha atividade hahu husi kampaña, Eleisaun to’o publikasaun rezultadu.

Kareta hirak ne’e ita simu so iha deit simbolu kareta estadu maibe ita aproveta oportunidade ida ne’e para atu evita katak ne’e kareta governu ne’ebe movimentu livre maka parseru Polisia Federal Australia (AFP) apoiu hodi koloka stiker POLICIA iha kareta nia lolon, no stiker ne’e sei dura maximu fulan rua ou tolu hafoin lakon.

“Ita nota katak kareta 36 ne’ebe governu fo empresta ne’e seidauk sufsiente ba ita atu halao ita nia knar tanba distribuisaun ida ne’ebe ohin halao ba deit munisipiu la inklui Unidade no Servisu, distribusaun ba kada munisipiu lahanesan iha balu kareta unidade rua(2) no balu liu tanba ita hare bazeia ba numeru ejistente kareta hirak ne’ebe iha munisipiu,” dehan Komisariu Faustino.

Iha faze daruak Komandu PNTL mos sei aluga kareta no sei distribui ba unidade no ekipa operasaun ne’ebe sei apoiu iha munisipiu hotu no karik iha nesesidade sei iha tan transporte balu ne’ebe ita sei preve antisipa bainhira iha nesesidade ruma husi parte balu maka ita responde ida ne’e.

Kareta ne’e uza ba servisu seguransa durante kampaña no Eleisaun Prezidensial signifika uza kareta ida ne’e bazeia ba rejultadu eleisaun bainhira povu tomak desidi katak eleisaun ne’e halao dala ida deit maka kareta hirak ne’ebe ohin simu ne’e sei entrega fila-fali mai Komandu maibe karik rezultadu iha segundu ronda maka kareta hirak ne’e sei uza maibe hafoin publikasaun rezultadu tenke devolve mai Komandu Jeral.

Alende ne’e Komandu PNTL oras ne’e daudaun iha faze ida prepara hela atu kompra viatura ne’ebe sei distribui ba postu administrativu sira.

Partisipa iha serimonia ne’e Segundu Komandante TLPDP, Ofisiais Superior Komandu Jeral, Komandante munisipiu, Segundu Komandante munisipiu, reprejentante Komandante munisipiu no motorista munisipiu 12 no RAEO; Serimonia ne’e kompleta ho entrega save simbolikamente ba Komandante munisipiu Baucau no Liquica reprejenta Komandante munisipiu 11. Media PNTL

Komandu Operasaun PNTL fo Formasaun ba Komandante Eskuadra

2F5A8979

Dili- Komandu Operasaun Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) fo formasaun konaba papel autoridade seguransa durante kampana, eleleisaun to’o publikasaun rezultadu Eleisaun Prezidensial.

Komandante Komandu Operasaun nasional Superintendente Xefe pedro belo hateten Formasaun ida ne’e ho objetivu atu komandante sira hatene lolos sira nia papel seguransa antes eleisaun, iha tempu eleisaun no depois de eleisaun tanba ne’e maka ohin ami halo aprezentasaun konaba papel seguransa, oinsa halo relatoriu ba akontesmentu ruma nomos sei iha orador husi orgaun eleitoral hanesan STAE,  CNE nomos Ministeriu Publiku hodi hatene konaba prosesu eleitoral no krime eleitoralatu nune’e sira kompriende ho diak hodi halao servisu iha terrenu ho professional, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira iha Sentru Formasaun Polisia Komoro Dili, tersa (22/02).

2F5A9020

Nia haktuirtan formasaun ne’e fahe ba formasaun ba Komandante Eskuadra, Xefe Operasaun munisipiu nomos Xefe Polisiamentu Komunitaria iha munisipiu ne’e fahe ba faze rua, faze dahuluk halao iha loron 22/02 no faze daruak sei halao iha loron 24/02.

Tuir planu operasaun ne’ebe maka fo sai membru PNTL sira ne’ebe maka halo seguransa iha sentru votasaun paralelu fo seguransa ambulante ba ospital, prijaun no fatin balu ne’ebe atu lori ba Polisia sei asegura, akompaña no eskoltu nafatin hafoin eleisaun remata Polisia nafatin asegura material sensitivu husi Sentru votasaun mai apuramentu munisipal, apuramentu nasional no wainhira kontajen remata Tribunal Rekursu fo sai nia rezultadu maka Polisia nia servisu remata.

Alende ne’e Polisia sei asegura nafatin fatin hirak ne’ebe mak iha tensaun politika makaas ne’ebe maka bele hamosu krime maka polisia sei asegura fatin hirak ne’e hotu atu nune’e labele akontese problema boot liu.

Tuir regras ne’ebe maka fo sai ona katak ba sentru votasaun hotu-hotu ne’ebe maka membru PNTL sei asegura ho distansia km 25 husi sentru votasaun durante eleisaun lao maibe bainhira eleisaun remata no tama ona iha kontajen de votos maka iha neba Prezidente da meza sei husu ba Polisia sira ne’ebe halo seguransa iha sentru votasaun sei hakbesik hodi asegura ema sira ne’ebe maka halibur malu no asisti kontajen votus hodi asegura sasan sensitivu, funsionariu nomos prezidente da meza atu nune’e sira halao sira nia servisu ho diak.

Gender PNTL Halao Enkontru Preparasaun ba Komemorasaun Loron Mundial feto

IMG_0232

Dili- Gabinete Generu PNTL halao enkontru preparasaun ba selebrasaun loron internasional feto hamutuk ho parseru sira hodi trasa planu programa ne’ebe maka sei realija iha ambitu komemorasaun ne’ebe maka sei monu iha loron 08/03.  

Xefe Departamentu Justisa Superintendente Xefe Agustinho Gomes hateten ho orgullu lori gabinete generu nia naran hato’o bem vindu ba partisipante hotu no hato’o agradesementu ba partisipante sira nia tempu no disponibilidade no laran luak hodi mai hamutuk iha fatin ne’e ho esperansa bele tau hamutuk ideia no hanoin oinsa preparasaun ne’ebe diak hodi selebra loron mundial feto, nia hato’o ne’e iha diskursu abertura iha enkontru ne’ebe maka realija iha Slaun Tower Fatuhada Dili, tersa (22/02).

Nia hatutan nudar ofisial Superior Hau nia korajen ba Xefe Jeneru atu organiza didiak atividade ohin loron ho diak atu nune’e saida mak ohin koalia ho diskute bele hetan ideia ne’ebe diak tau hamutuk hodi tau iha planu nune’e bele realiza iha 08/03 tuir planu ne’ebe maka iha.

IMG_0274

“Ho kreativu maka promove feto Timor-Leste ba mundu hodi hatudu katak feto mos iha kapasidade, iha direitu no dever hanesan ho mane sira,” dehan Gomes.

Orgullu ida ba feto timor oan, orgullu ba sidadaun sira hotu no espesialmente ba femenina PNTL liu husi atividade ne’e labele lakon oportunidade hamutuk ho partisipante ka kombidadus husi organizasaun ka instituisaun seluk hodi diskuti hamutuk no kria relasaun ne’ebe diak, no relasaun interpersonal skill hanesan investimentu umanu hodi fasilita servisu iha futuru ho diak no susesu.

Iha okajiaun ne’e Xefe Gabinete Jeneru PNTL Superintendente Julia Gama hateten enkontru ne’e inportante atu lori ita ba susesu iha selebrasaun loron feto internasional iha mundu tomak liu-liu iha Timor-Leste, espesial liu ba instituisaun PNTL no ba Polisia Femenina.

“Ne’e enkontru inportante ida ne’ebe maka ami trasa hanoin hamutuk ho parseru servisu sira inportante tebes tanba durante ne’e atividade tomak ne’ebe maka lao ita hetan apoiu tomak husi parseru servisu hanesan TLPDP, UN Women, UNDP, PLAN Internasional,” Gama esplika..

Nia hatutan selebrasaun loron mundial feto nudar rekonyesementu hodi dignifika feto nia direitu, susesu no kontribusaun ba prosesu tomak ne’ebe maka durante ne’e sira luta iha tinan 100 resin liu ba tanba ne’e maka preparasaun ba selebrasaun tinan ida ne’e ita hakarak diferente utuan hodi ejerse ita nia metas no mehi ba susesu selebrasaun ne’e.

IMG_0291

Tuir kalendariu komemorasaun loron mundial feto sei monu iha loron 08/03/2022 ho tema “Hamutuk ho Femenina PNTL Hateten Lae Ba Asediu Sexual Hasoru Feto No Labarik” no sei selebra iha munisipiu Liquica hodi anima komunidade tomak liu-liu ba Instituisaun PNTL ba selebrasaun ida ne’e.

Programa ne’ebe maka sei halao iha ambitu komemorasaun loron internasional feto maka hanesan: Tiru, ne’e hanesan konyesementu hodi haklean abilidade konaba utilija armas liu-liu ba Polisia femenina, halo workshop konaba sensibilijasaun politika prevensaun asediu sexual, sensibija programa PAN 1325 ba asuntu feto paz no seguransa, halo misa, asaun karidade no long march hodi anima populasaun munisipiu Liquica katak feto mai ho komitmentu boot ida atu hapara violensia hasoru feto no labarik.

Partisipa iha enkontru ne’e Xefe Gabinete Relasaun Publika, Segundu Komandante PNTL munisipiu Liquisa, reprezentante UN Women, parseru TLPDP, Ofisial Sarjentu no Ajente. Media PNTL

 

Abertura Jogu Torneu PNTL CUP

IMG_6210

Dili-Atu anima komemorasaun aniversariu Polisia Nasional Timor-Leste ba dala-22 maka komisaun organijadora halao jogu torneu PNTL cup ne’ebe maka sei partisipa husi klube futeball 12 husi unidade sira iha PNTL, Universidade no instituisaun seluk.

Prezidente komisaun organizadora Superintendente Xefe Pedro Belo hateten jogu ne’e realija tanba iha instituisaun PNTL durante tinan 2021 peltaun ida maka mate husik hela ita maioria tinan U40 ba leten, entaun hanesan instituisaun ita prekupa ba situasaun ida ne’e no dalan ida maka liu husi ejersisiu hanesan ne’e bele ajuda hadia ita nia saude, Nia hato’o asuntu ne’e iha CFP Komoro Dili, sexta (18/02).

Nia haktuirtan hanesan institiuisaun ita tenke solusiona situasaun ne’ebe agora akontese dadauk iha PNTL, ita hein katak ba oin ho ejersisiu sira hanesan ne’e ita obriga Komandante munisipiu no unidade sira para kada loron sexta halo ejersisiu no bele mos organija eventu sira hanesan ne’e para ba oin jogu sira ne’e bele halao ho diak.

IMG_6240

Hein katak bele halao jogu ida ne’ebe diak idade U40 ba leten ona la buka prestasaun maibe ita buka para hadia saude ho amizade mak inportante. “Piala karik sei mai maibe piala ida boot liu maka saude no amizade,”dehan Ramos.

Entretantu reprejentante Prezidente FFTL Superintendente Xefe Henrique da Costa hateten tuir estratejia husi FFTL ho vizaun ida katak tenke lori bola to’o iha baze no ba nivel hotu-hotu signifika katak ita sira idade tinan 40 ba leten ne’e iha oportunidade nafatin laos dezenvolve deit talentu iha futeball nian maibe inportante iha atividade fo saude ba ita nia aan.

“Iha moto ida katak ita tenke dezenvolve futeball iha Timor-Leste hanesan duut manlai ne’ebe maka agora dadauk moris iha fatin hotu,”.

Iha okajiaun ne’e reprejentante Komandante Jeral PNTL Superintendente Xefe Carlos Jeronimo hateten jogu futeball ne’e inportante hanesan lia balu hateten mensano in corpore sano ho desportu hadia ita nia isin halo saude diak, liu husi atividade hanesan ne’e ita bele hakbiit no bele hanaruk ita nia tinan.

IMG_6247

Jeralmente iha jogu hanesan ne’e ekipa hotu-hotu halo esforsu atu hatudu nia talentu iha arena ida, no seluk hanoin atu bele hetan mos premiu maibe hau hakarak husik hela lia fuan ida ba jogador sira, ekipa no abitu sira katak ita boot sira inplementa didiak ba no hatudu ita boot sira bele sai fair play atu nune’e atividade ne’e halao ho diak laos manan deit mais inportante joga ho diak no bonito maske ita tinan 40 maibe ita mos bele hatudu buat ruma.

Torneu PNTL cup ne’e loke husi  Vice Ministru Interior Antonio Armindo no Inspetor Jeral PNTL Superintendente Xefe Carlos Jeronimo, no partisipa husi Diretur Rekursu Humanus, Komandante TLPDP ho nia adjuntu, Reitor UNPAZ ho nia klube, kordenador jogu 12 no adeptus sira.

Jogu abertura husi Unidade Patrulamentu Fronteira(UPF) ho ropa kor kinur kontra Universidade da Paz (UNPAZ) ho ropa kor azul,  rejultadu jogu UPF manan ho skor 3-1. Media PNTL

Komandu PNTL Halo Enkontru ho Pezidente Republika

IMG_6000

Dili-Komandu Jeral Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) halo enkontru ho Prezidente Republika Francisco Guterres ‘Lu Olo’ hodi aprejenta situasaun seguransa rai laran nomos preparasaun PNTL hodi hasoru Eleisaun Prezidensial.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten ami aprejenta ba Prezidente Republika katak situasaun atual rai laran lao diak ita hotu hatene no akompana katak tempu agora ita prepara ba kampaña no eleisaun, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira iha Palasiu prezidente Bairo-Pite Dili, kinta (17/02).

Nia haktuirtan ho situasaun hirak ne’e maka Komandu halo enkontru semanal ne’e hodi aprejenta preparasaun PNTL nian to’o iha ne’ebe no kordenasaun halo nusa ho orgaun eleitoral sira.

Polisia Nasional maka asume responsabilidade hodi asegura seguransa, ita halo ona preparasaun, los duni katak PNTL preparadu maske hasoru dejafiu iha tempu pandemia COVID-19 ita tama iha estadu de kalamidade no dezastre naturais hanesan udan no anin alende ne’e iha mos dezafiu interna maka rekursu humanu ne’ebe ita sei koloka maximu membru PNTL hotu komesa husi kampaña to’o Eleisaun.

“Iha enkontru ne’e Xefe Estadu husu nafatin ba PNTL atu kontinua servisu ho inparsial atu asegura buat hotu lao diak,” Nia hatutan Prezidente nia mensajen.

IMG_5997

Iha okajiaun ne’e Komandante Jeral ne’ebe akompana husi Segundu Komandante Jeral Komisariu Mateus Fernandes husu ba joven sira nudar futuru nasaun nian atu prepara aan atu iha futuru sai ema ne’ebe diak tanba uluk ita nia inan aman no avo sira luta ba rai ida ne’e ita konsidera hotu tau sira hanesan heroi da libertasaun nasional, oinsa mak joven ida-idak tau iha sira nia neon no hanoin katak nia mos loron ida bele sai heroi ba dezenvolvimentu nasional rai ida ne’e nian.

Daruak atu sai heroi ba dezenvolvimentu nasional prepara ita boot sira nia aan bele halo atividade ne’ebe kontribui hahu husi familia, bairu, aldeia no suku; se ida ne’e maka ita boot sira tau tempu agora ita halo preparasaun ba kampaña no eleisaun tau ita boot sira nia aan nune’e ema seluk labele aproveta imi ba sira nia interese. Media PNTL

Segundu Komandante Jeral PNTL Ensera Workshop Aprezentasaun Global Festa Demokrasia

264352380_1320974028326580_153011944924701934_n

Dili- Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Mateus Fernandes halo enseramentu ba Workshop Aprezentasaun Global Festa Demokrasia Eleisaun Prezidensial 2022, nudar faze preparasaun oinsa atu asegura seguransa durante periodu eleisaun.

Komisariu Mateus Fernandes hateten liuhusi workshop loron rua ne’e ita boot sira aprende halo nusa maka Eleisaun Jeral lao diak ho partisipasaun maximu husi komunidade sira, ho aprejentasaun husi orador sira husi orgaun eleitoral hanesan STAE, CNE nomos Prokurador Jeral nia reprejentante, materia hirak ne’e hanesan faze preparatoriu kuandu iha eleisaun orgaun eleitoral sira sei servisu hamutuk, Nia hato’o asuntu ne’e iha nia diskursu iha salaun Maubara room Timor Plaza Comoro Dili kuarta (16/02).

Nia haktuirtan liu husi servisu hamutuk maka ita sei atinji ita nia objetivu ne’ebe orsida  Komandu Operasaun sei termina iha planu operasaun konaba vizaun no misaun PNTL iha eleisaun jeral, hafoin ne’e wainhira fila ba munisipiu Komandante sira sei halo planu tekniku operasional hodi atinji misaun no vijaun ne’ebe iha.

IMG_0146

“Durante iha eleisaun Polisia tenke neon nain no matan moris no hatene saida mak diak no presija atu halo, kuidadu STAE nia evidensia sira no hare ba vizaun ne’ebe maka Komandante Komandu Operasaun fixa iha neba, mehi hirak ne’e hodi garante ita nia funsionamentu ne’ebe maka professional no proporsional, buat hotu-hotu nia save maka neutru no inparsial,”dehan Komisariu Mateus.

Orgaun eleitoral sira tenke neutru nune’e garante eleisaun ida ne’ebe kredivel no objektif tanba ne’e orgaun eleitoral sira tenke servisu hamutuk liu-liu ho neutru no inparsial ho nune’e maka ita sei manan konfiansa husi komunidade sira.

Iha workshop loron ikus sesaun loraik Komandu Operasaun mos halo aprezentasaun konaba formatu Relatoriu kampaña nomos iha sentru votasaun no apuramentu municipal nian.

Hodi termina workshop ne’e Komandante Komandu Operasaun Superintendente Xefe Pedro Belo husik hela lia menon “Ita hotu nia servisu hamutuk asegura seguransa eleisaun prezidensial 2022 bele lao ho diak no susesu.”

Workshop durante loron rua (15-16/02) ho tema ‘Eleisaun Seguru ba Ema hotu’ ne’e partisipa husi Komandante Komandu munisipiu 12 no RAEOA, Komandante Unidade UEP, UPM no UPF, Xefe Departamentu no Xefe Gabinete sira iha Kuartel Jeral. Media PNTL

PNTL Sei Hasai Enerjia Tomak Hodi Asegura Seguransa Eleisaun Prezidensial

2F5A8484

Dili-Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) sei hasai nia enerjia tomak hodi asegura seguransa ba festa demokrasia Eleisaun Prezidensial (EP) periodu 2022-2027 atu lao ho hakmatek no seguru ba povu tomak.

Komandante Komandu Operasaun Superintendente Xefe Polisia Pedro Belo hateten PNTL sei asegura seguransa ba festa demokrasia komesa husi Kampaña, Eleisaun to’o finalidade atu lao ho seguru nakonu ho domin, dame no paz iha ambiente hakmatek no laiha violensia, Nia hato’o asuntu ne’e iha Workshop aprezentasaun Global Festa Demokrasia Eleisaun Prezidensial 2022 iha Timor Plaza Dili, tersa (15/02).

Nia haktuirtan PNTL mos sei halo aplikasaun lei ho firme ba grupu hirak ne’ebe maka tenta atu kria problema hodi perturba festa demokrasia ne’e ho nune’e maka membru PNTL tomak hahu husi Kuartel Jeral, Komandu munisipiu no Unidade sei servisu hamutuk sai forsa ba instituisaun PNTL hodi oferese seguru no asegura seguransa ba festa demokrasia Eleisaun Prezidensia 2022 lao ho susesu.

2F5A8498

PNTL sei servisu bazeia ba prinsipiu legalidade no profesionalismu, neutralidade hodi servi nia povu lahateke ba rasa, kor no partidu politika atu nune’e povu bele tau nafatin konfiansa ba instituisaun seguransa nia emar sira atu halao knar tuir lei haruka.

“Bem vindu mai fatin ida ne’e iha loron rua nia laran atu nune’e worshop ne’ebe maka ita halao bele hetan rejultadu diak, Komandante sira hotu ita hotu hanoin katak timor ida deit PNTL ida deit hamutuk sai save susesu ba seguransa Eleisaun Prezidensial 2022,”

Atu asegura seguransa ba EP lao ho seguru no sustentavel maka Komandu Operasaun nasional simu orientasaun husi Komandante Jeral PNTL atu prepara planu formasaun no worshop ba festa demokrasia ida ne’e ho objetivu prepara fiziku, mental no konyesementu kapasidade intelektual.

Preparasaun ne’ebe maka PNTL halao maka hanesan: Treinamentu uza forsa no ordem publika ba Komandu PNTL munisipiu 12 no RAEOA, Komandu Jeral, UPM no Sentru Formasaun Polisia (CFP-sigla portuges), Formasaun media ba PNTL munisipiu no Unidade sira, Formasaun ba Sefe Seksaun justisa iha munisipiu 13 no unidade nomos worshop ne’ebe maka halao ohin ne’ebe involve Komandante munisipiu, Komandante Unidade Xefe Departamentu, no Xefe gabinete sira hotu. Formasaun hirak ne’e ho objetivu atu hasae konyesementu ba membru sira hotu hodi halao servisu ho professional, responsabilidade no akuntabilidade durante festa demokrasia ida ne’e.

2F5A8487

Alende ne’e Komandu operasaun mos halo hela preparasaun Formasaun ba Ofisial Polisia Suku (OPS), Formasaun ba Xefe investigasaun munisipiu no Eskuadra nomos sei halotan ezersisiu no formatura jeral ka show force.

Workshop durante loron rua (15-16/02) ho tema ‘Eleisaun Seguru ba Ema hotu’ ne’e loke husi Komandante Jeral akompana husi reprejentante Komandante TLPDP no partisipa husi Komandante Komandu munisipiu 12 no RAEOA, Komandante Unidade UEP, UPM no UPF, Xefe Departamentu no Xefe Gabinete sira iha Kuartel Jeral.

Workshop ne’e sei foka liu konaba: Aprejentasaun Global ba Eleisaun Prezidensial 2022, Preparasaun Administrasaun no Lojistika, Sistema Eleisaun Prezidensial hato’o husi Prezidente CNE, Preparasaun STAE ba eleisaun prezidensial hato’o husi Diretor STAE, Krime Eleitoral hato’o husi Prokurador Jeral Republika no aprejentasaun husi Komandante munisipiu sira konaba preparasaun Rekursu Humanu-Rekursu Material no difikuldade.

Workshop ne’e realija tanba hetan apoiu orsamentu husi parseru TLPDP. Media PNTL

2F5A8451

Justisa Sei Garante Disiplina iha PNTL

273947349_1363143117443004_3694527715248197645_n

Dili-Departamentu Justisa sei garante disiplina no ordem polisia iha aplikasaun lei no ordem iha servisu instituisaun seguransa nia membru sira.

Xefe Departamentu Justisa PNTL Superintendente Xefe Polisia Agostinho Gomes hateten membru hirak ne’ebe partisipa iha workshop durante loron rua ne’e wainhira sira fila ba unidade ida-idak sira ajuda Komandante Unidade atu bele garante disiplina ordem polisia no aplika disiplina iha unidade ida-idak nune’e halo membru sira professional atu nune’e halo asaun polisial iha terrenu tuir lei no ordem nomos ordem  ne’ebe Komandu fo hodi nune’e bele hetan konfiansa mai husi povu, governu no estadu, Nia hato’o asuntu ne’e iha enseramentu workshop pre operasaun Profost iha CFP Komoro Dili, sexta (11/02).

Nia hatutan workshop loron rua ne’e hanesan tempu ne’ebe badak teb-tebes maibe ba futuru hafoin Eleisaun Prezidensial antes tinan 2023 Departamentu Justisa planu atu bele realija kursu Profost ba Komandante Unidade, Xefe Seksaun Justisa sira no eskribaun disiplina iha Seksaun Justisa husi unidade hotu-hotu, ho tarjetu hotu-hotu tenke domina regulamentu disiplina PNTL atu nune’e bele pratika iha unidade ida-idak ho lolos para halo prosesu indisiplina mos ho lolos tuir lei ne’ebe maka iha.

273752912_1363138960776753_801419576250738623_n

“Brani halo asaun disiplina ho firme, konfia ba Imi nia esperensia no matenek ho dignu,”Komandante Justisa motiva membru sira.

Husu ba membru sira fila ba munisipiu no unidade halao servisu ho disiplina hodi halo prevensaun atu membru PNTL labele komete infrasaun disiplina tanba ho disiplina maka membru PNTL halao servisu ho professional.

Iha okajiaun ne’e Komandante CFP Superintendente Xefe Polisia Arquimino Ramos hateten workshop loron rua (2) ne’e lato’o maibe partisipante sira bele aprende buat ruma hodi ba aplika iha munisipiu no unidade, karik iha tempu oin mai bele iha tan kursu seluk hodi aprofunda konyesementu sira iha neba.

Nia haktuirtan hahu husi imi iha Seksaun Justisa, munisipiu no unidade apoiu Komandante sira atu inplementa regras regulamentu disiplinar ne’ebe iha tia ona no agora daudaun ita uza ona regulamentu foun Dekretu Lei Nu.44/2020 loron 07 outubru.

“Hau espera katak PNTL bele iha mudansa, Komandu Jeral hahu ona hadia no iha mudansa balu tanba lideransa husi Xefe Departamentu Justisa Superintendente Xefe Agustinho Gomes, antes ne’e ita koalia ba malu hodi hadia iha munisipiu no unidade sira,”dehan Komandante Ramos.

273977929_1363139710776678_8141954261192929944_n

Hau nia observasaun iha munisipiu no unidade sira karik imi nia Komandante sira haluha imi mos fo pareser ba sira atu nune’e labele utilija poder disiplinar ne’e para kastigu deit maibe mos utilija poder ne’e hodi fo sansaun ba sira ne’ebe la kumpri lei no fo louvor ba sira ne’ebe maka halo servisu ho diak.

Workshop pre operasaun Profost durante loron rua (2) 10-11/02 ne’e partisipa husi Xefe Seksaun Justisa munisipiu, Unidade, CFP no Justisa Nasional hamutuk nain 37. Serimonia ne’e kompleta ho entrega sertifikadu ba partisipante sira. Media PNTL