Mensajen Natal no tinan foun 2020, Komandante Jeral Polisia Nasional Timor-Leste Komisariu Faustino da Costa

_MG_2666

Natal katak loron ida ne’ebe nain Jejus Kristu moris no povu kristaun sei selebra, selebrasaun loron Natal katak festa  familia nian ne’ebe aman inan no oan sira hamutuk, festa domin nian festa ida ne’ebe iha hakmatek nian.

Komandu PNTL aproveta oportunidade ida ne’e atu apela ba inan aman no ba povu tomak katak selebrasaun ida ne’e bele lao ho hakamtek, ho domin no paz, ita hotu nia kontribuisaun katak festa ida ne’e loron ida ne’ebe familia hamutuk hodi selebra prejensa Kristu nian maibe bainhira konsumu Alklu (tua) ruma evita halo viajen uja rasik transporte hanesan motor, kareta privadu no transporte publiku sira.

Apela mos ba inan aman sira ba komunidade tomak atu tau matan ba oan sira, tau matan ba alin sira uju de fugetes dalawain ema hanoin fugetes buat ida ne’ebe la fo risku maibe fugetes no paixon dalaruma hamosu konsekuensia iha tinan balu ba kotuk inan feton ida lakon nia  vida, akontesementu balu foin liu ba  alin joven balu minoridade uza fugetes no ikus mai kanek no inan aman lori ba ospital. Entaun inan aman sira tau atensaun didiak ba ida ne’e tanba fugetes bele halo ema ne’ebe uza sofre nomos vijinu sira iha ita nia bairu no ita nia aldeia.

Ba motorista sira hotu bainhira festeja loron Kristu nian maka evita konsumu Alklu tanba ema hotu ne’ebe uza ita boot nia transporte sira nia vida tomak iha ita boot nia liman.

Alende asegura komunidade no sosiedade sira nia viajen husi uma ba kapela, ba igreja no ba parokia PNTL ho nia Unidade tomak sei asegura eventu ida ne’e.Uzu de transporte no veiculu de Estadu PNTL halo ona kordenasaun ho Komisaun Anti Korupsaun(KAK), katak loron ferias naruk ne’ebe governu dekreta PNTL sei halo nia atividade hodi asegura ema hotu ne’ebe uza patrimoniu estadu nian katak bainhira laiha autorijasaun propriu maka membru PNTL sei hola medidas hodi foti trasporte governu nian ne’ebe laos halao servisu no sem autorijasaun husi Superior hirarkia

Ba membru PNTL selebrasaun loron Natal no tinan Foun loron ida ne’e inportante maske nune’e nudar Komandante Jeral orienta tuir nesesidade servisu no nesesidade operasional maka ita hotu sei alerta nafatin atu nune’e ita nia familia no ita nia komunidade selebra no festeja loron boot ne’e ho Dame, Domin no hakmatek.

Numeru Asidente trafiku Ass Kada Tinan

Atu hato’o ba komunidade no povu tomak katak iha tinan 2018 PNTL rejista no halo atendementu ba akontesementu no asidente hamutuk 1712, husi asindente tranzitu hirak ne’e rejulta ema nain 368 kanek todan, nain 421 kanek kmaan  no nain 72 maka lakon sira nia vida (mate).

Iha tinan 2019 to’o oras ne’e daudaun PNTL iha teritoriu tomak rejistu asidente hamutuk 1440 husi total asidente ne’e rejistu to’o ohin loron rejulta kanek todan nain 342 no nain 68 maka lakon vida (mate) nune’e kompara ho tinan 2018 iha fulan Dezembru nia laran ema ne’ebe lakon vida hamutuk nain 9.

Iha fulan Dezembru tinan 2019 nia rohan ita rejista ema nain rua (2) maka lakon vida tanba asidente trafiku ho informasaun hirak ne’e ami nia esperansa katak kolaborasaun no koperasaun ema hotu nian ita sei bele redus asidente trafiku iha selebrasaun festa Natal no tinan foun.

Husu atu komunidade hotu ne’ebe selebra tau nafatin fiar ba Maromak atu nune’e Maromak sei leno naroman ida ne’ebe nakonu ho esperansa ba ita hotu iha loron, fulan no tinan ne’ebe foun liu-liu loro matan ida ne’ebe sei mosu iha loron 1 fulan Janeiru tinan 2020 esperansa boot ida ne’ebe ema hotu tau katak era mileniu ba tinan 2020 nudar era ida ne’ebe komunidade no sosiedade tomak tau esperansa katak Timor-Leste mos iha dame, domin, paz hakmatek nia laran.

Ikus liu hodi estrutura Komandu PNTL nia naran ami hakarak hato’o Ami nia Natal ida ne’ebe hakamtek ho domin ho paz ba povu Timor-Leste liu-liu ba sira ne’ebe selebra loron prejensa Kristu nian;  Feliz Natal 2019 no Boas Entradas 2020 ba ita hotu. Media PNTL.

 

Jender PNTL Fo Ajuda Ai-Han ba Vitima Dejastre Naturais no Kbiit Laek

20191220-2F5A0596

Dili_ Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) liu husi gabinete Jender fo ajuda ai-han ba vitima afetadu dejastre naturais no kbiit laek iha Munisipiu Ermera  Postu Admistrativu Hatulia no Postu Administrativu Remixio munispiu Aileu.

“Relasaun ho komemorasaun loron mundial feto iha area rurais, tamba ne’e ami fo ajuda ba ema  kbiit laek, vitima dezastre naturais no amu lulik sira ne’ebe halibur ita nia oan sira, ajudu ne’e la hare ninia kualidade no valor”, dehan Xefe Gabinete Jender PNTL Inspektur Xefe Daria Ximenes.

20191220-2F5A0618

Iha okajiaun ne’e amu paroku Hatulia Pe. Natalino da Costa Soares hato’o ninia agradese ba Instituisaun PNTL ne’ebe ho laran luak no disponibel hodi fo ajuda ba Parokia Hatulia.

“Hau hanesan labarik sira nia aman iha fatin ida ne’e hakarak agradese tebes ba Instituisaun PNTL departamentu Jender ne’ebe ho laran luak no disponibilidade hodi hakat mai ami nia fatin hodi fo ajuda ba labarik sira ne’ebe hela iha ne’e; tamba domin, PNTL mak povu, povu mak PNTL, nune’e PNTL iha fo ajuda buat ne’ebe mak sira iha”, dehan amu Paroku.

Entretantu Administrador Postu Administrativu Remixiu Jacinto Mendonça mos fo agradese ba PNTL departamentu Jender tamba iha interese fo apoiu ba familia sira ne’ebe afeitadu ba dezastre no kbi’it laek.

Ai han ne’ebe mak Gabinete Jender PNTL fo ajuda mak hanesan fos, mina, supermi, sabaun no Rinso. Media PNTL

20191223-2F5A0640

PNTL Sei Asegura Seguransa Natal no Tinan Foun

_MG_2556

Dili-Polisia nasional Timor-leste PNTL sei asegura seguransa ba selebrasaun natal no Tinan Foun 2020 atu nune’e povu bele festeja ho kontente, seguru nakonu ho paz dame no domin.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten Komandu PNTL halo hela preparasaun oinsa atu asegura selebrasaun Natal no Tinan Foun tanba ne’e maka iha Unidade Espesial Polisia (UEP ) halo parada atu suporta apoiu ba Komandu munisipiu sira no UEP sei alerta un. Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira iha Kuartel UEP Bairo-Pite Dili, Segunda (23/12).

Komisariu ne’e haktuirtan hanesan Komandante Jeral orenta ona estrutura Komandu PNTL nian katak ba se deit maka atu halo festa familia nian ida ne’e lao la tuir nia dalan ka halo inpedementu ba movimentu komunidade nian maka PNTL sei la tolera, ita sei atua kuandu buat ida ne’ebe  ba ema hotu-hotu nia interese satan iha uma laran, igreja laran, nomos iha fatin publiku.

“PNTL iha ona diretiva ida ne’ebe uza nia rekursu sira ho maximu no bainhira rekursu hirak ne’e sei presija nafatin suporta apoiu maka Falintil F-FDTL iha ona diretiva konjunta ida, sira sei suporta no apoiu PNTL bainhira nesesita. Komponente tomak iha ne’ebe F-FDTL iha hahu husi fronteira to’o parte leste,” dehan Komandante Jeral.

_MG_2540Aproveta oportunidade ida ne’e hakarak dehan katak ita presija no tenke selebra Natal ida ne’ebe hakmatek, ho dame, no Natal ida ne’ebe ho domin nune’e ita hotu hamutuk hodi simu tinan foun ida ne’ebe furak, tinan foun ida ne’ebe murak ba ema hotu no mehi katak se iha tinan 2019 iha buat balu ne’ebe ita tenke hadia iha 2020 ita buka hadia livre, dame, domin no hakmatek.

Entretantu Komandante UEP Superintendente Xefe Afonso dos Santos hateten Komandu UEP fo apoiu ba Komandu munisipiu hotu, nemak ohin halo gelar Operasaun ida ne’ebe inklui COE, BOP, CSP no Peltaun de Apoiu Servisu; Atividade operasaun sei halo rutina to’o dia 10 de Janeiru tuir orentasaun Komandu Jeral PNTL.

“UEP preparadu atu halo atuasaun bainhira mosu konflitu entre joven iha bairu-bairu tanba UEP nia  misaun klaru katak laiha toleransia ba sedeit,” dehan Komandante UEP.

Nia haktuirtan sistema kolokasaun iha Dili Kompania Alfa sei destaka ba parte Dili leste, no Kompania Carlie sei apoiu munisipiu Dili parte weste, membru GOE, SAT no EOD stand by para halao sira nia knaar propriu tuir sira nia misaun.

Serimonia parada ne’e prejidi husi Komandante Jeral PNTL akompania husi Komandante UEP, Segundu Komandante UEP Superintendente Orlando Gomes, Komandante Seksaun no membru UEP husi Batelaun Ordem Publika (BOP), Corpu Seguransa Pessoal (CSP), Seksaun Anti Terorista (SAT), Explosive Ordnance Disposal (EOD). Media PNTL

UPF Sei Reforsa Vizilansia No Seguransa Ba Natal No Tinan Foun

 

IMG_0143

Dili- Unidade Patrulhamentu Fronteira (UPF) sei reforsa vizilansia no seguransa ba selebrasaun loron Natal no Tinan Foun atu nune’e komunidade hirak ne’ebe maka hela iha area fronteira bele festeja loron boot ne’e ho seguru nakonu ho paz, dame no domin.

Komandante  UPF Superintendente João Belo Reis hateten ami halo kordenasaun ba preparasaun Natal nian hahu kedas iha fulan Novembru, ami mos halo passa revista iha fatin hirak ne’ebe maka konsidera hanesan movimentu illegal no sasan kontra bandu barak ami reforsatan ami nia membru atu nune’e bele deskobre karik iha ema ruma tama ita nia nasaun liu husi dalan illegal, Nia hato’o asuntu hirak ne’e ba Jornalista sira iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili, Kinta (19/12).

Superintendente ne’e haktuirtan UPF iha kordenasaun ho ajensia interligadu iha fronteira liu-liu Alfandega, Imigrasaun no Polisia Militar (PM). Iha parte seluk preparasaun seguransa ba Natal no tinan foun membrus hotu-hotu la autorija ba uma maibe stand by para reforsa karik buat ruma instituisaun presija sira, sira iha neba para fo apoiu.

Husu konaba servisu Operasaional loro-loron nian Komandante UPF ne’e esplika iha kordenasaun ne’ebe maka halo ho POLRI liu-liu parte BNN nian Ami lansa hela informasaun balu no detekta mos movimentu ne’ebe maka konsidera tama iha buat balu ne’ebe maka ita suspeta hela tanba ne’e maka horseik no horbainrua ita konsege kaer ema nain ida ne’ebe maka diskumfia uja droga no trafikante droga nian hodi halo prosesu investigasaun iha Komandu munisipiu.

IMG_0188

Kazu Kontra Bandu Ass Iha Tinan 2019

Iha Tinan 2019 kazu kontrabandu  hanesan minarai illegal rejistu hamutuk 37 toneladas maka UPF prende, kareta tolu (3) motorizada walu (8), sigaru, movimentu ema illegal relasaun ho arte marsiais no buat seluktan, prosesu ba kazu hirak ne’e Komandu UPF entrega ba Komandu PNTL munisipiu Bobonaro, RAEOA no Suai.

Progresu no mudansa balu ne’ebe maka iha movimentu ema tama no sai iha fronteira depois de estadu parte Imigrasaun lansa viza livre movimentu illegal iha fronteira komesa menus tanba ema prefere uza vistu tama ita nia nasaun .

Alende ne’e governu fo apoiu Drones 10 ba UPF para bele uza halo patrulamentu iha liña fronteira, fasilidade ne’ebe maka governu fo apoiu nudar meius ida hodi bele hakmaan servisu iha patrulamentu fronteira, ho drones ita hateten katak ema nain 10 nia servisu Drones ida bele halao iha loron ida ho nune’e  teknolojia reforsatan efetividade servisu  UPF iha futuru.

Planu tinan 2020, UPF sei reforsu  pessoal barak liutan aprejenta ba Komandu no agora ita planu mos atu montatan Kamara Vizilansia (CCTV) iha postu Mota-Ain, Mota-Masin no Sakato no iha mos hanoin atu halotan postu 13 iha fronteira liu-liu iha zona sira ne’ebe maka konsidera movimentu illegal barak. Media PNTL

BNN Enkontru ho Komandu PNTL

2F5A0450

Dili- Badan Narkotika Nasional (BNN) husi Indonezia halo enkontru ho Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) hodi hametin koperasaun servisu iha kombate Droga.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten enkontru ohin hanesan kontinuasaun servisu ne’ebe maka durante ne’e iha entre PNTL ho BNN  ligadu ho kazu narkoba nune’e servisu ne’ebe diak ita mantein, karik buat balu ita presija hare, hadiak no hametin liutan ba oin, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili, Kinta (19/12).

Komisariu ne’e haktuirtan Diskusaun ne’ebe halo atu hare ba oin karik sei iha akordu ou MOU ruma atu asina ita prepara, depois iha akordu ne’e maka difini area ne’ebe maka ita bele hare no halao hamutuk, hanesan Sub-Xefe BNN ohin dehan  karik ita sei hare konaba halo formasaun konjuntu.

“Iha ne’e ami halo diskusaun kleur utuan katak formasaun konjuntu ne’e laos involve PNTL deit maibe involvemos Ministeriu seluk tanba iha Timor-Leste ita iha sistema multi pluralismu polisial entaun iha neba laos PNTL mesak mak investiga maibe PNTL mos hola parte prevensaun ida entaun iha mos diresaun sira seluk hanesan Ministeriu Finansas diresaun Alfandega, Ministeriu Agrikultura no Peskas diresaun Quarantina, F-FDTL, PSIK no Prokurador sira,” dehan Komisariu Faustino.

2F5A0493

Komisariu ne’e haktuir tuir lei timor nia dehan kualker akordu ne’ebe maka inplika ba Orsamentu Jeral Estadu tenke liu husi aprejentasaun no asensaun husi Konsellu Ministru tanba ne’e rejultadu enkontru ohin sei hato’o ba governu oinsa atu bele hare iha parte ida ne’e.

Iha okajiuan ne’e Inspetor Jeneral Polisi Budi Sarwono hateten enkontru ne’e atu hametin koperasaun servisu entre instituisaun rua ne’ebe maka lao diak ona tanba tuir ami nia hare ba futuru sei mosu dejafiu makaas liutan.

Ami espera katak Komandante Jeral PNTL bele fo politika koperasaun servisu ba BNN no Indonezia atu kombate tranzasaun narkoba no utilijasaun narkoba ne’ebe maka lalos tanba fo perigu ba nasaun rua tanba ne’e maka presija hametin relasaun ida ne’e no servisu hamutuk hodi fo informasaun ba malu.

Koperasaun ne’e sei halao ho parte Servisu Migrasaun, Quarantina, no PNTL; presija involve parte hotu nune’e ita iha misaun no vizaun ne’ebe maka hanesan nune’e servisu iha terenu la infrenta dezafiu.

Ohin ami halo diskusaun ne’ebe detallu  relasiona ho koperasaun servisu no treinamentu hamutuk no operasaun hamutuk no nudar baze husi koperasaun servisu ida ne’e maka ita asina Memorandu de Intendimentu (MOU)  entre PNTL no BNN.

Enkontru ne’e Prejidi husi Komandante Jeral akompaña husi Segundu Komandante Jeral Komisariu Mateus Fernandes no delegasaun BNN Xefia husi Irjen Pol. Drs. Puji Sarwono akompana husi Adidu Seguransa Indonezia ba Timor-leste, Adidu Seguransa Timor-leste ba Indonezia ho prejensa husi Inspetor Jeral PNTL, Komandante SIP, Komandante Administrasaun, Komandante SIK no Ofisiais Superior sira. Media PNTL

2F5A0478

Maibe realidade servisu maka eis kantor Juga Gama no Binta ne’ebe maka komete kazu droga no halai ba Indonezia maske laiha akordu maibe parte Indonezia entrega fali mai ita ne’ebe maka ita hare hodi tau iha akordu servisu balu iha area sira ne’e.

PNTL Halo Retiru no Reflesaun  Iha Rai-Robo

IMG_0209

Rai-Robo- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) halo Retiru no reflesaun hamutuk hodi halo evaluasaun ba servisu ne’ebe halao iha tinan 2019 no preparasaun hodi simu tinan foun 2020.

Inspetor Jeral PNTL Superintendente Xefe Carlos Jeronimo hateten Retiru ne’e ho objetivu atu halibur hamutuk Komandante sira hodi halo reflesaun anual ba servisu durante tinan 2019 antes hakat ba tinan foun, Nia hato’o asuntu ne’e hafoin abertura jogu futebol iha kampu Sentru Treinamentu Rai-Robo, postu Atabae munisipiu Bobonaro, Segunda (16/12).Nia haktuirtan  iha retiru ne’e Komandante sira sei hare no aprejenta servisu ne’ebe maka halao durante tinan ida nia laran nomos ita hanoin oinsa atu hamosu espiritu unidade entre Komandante sira hotu.

IMG_0212

Entretantu Xefe Komisaun Organizadora Superintendente Arquimino Ramos hateten tuir orientasaun husi Komandante Jeral katak Ofisial Superior no Ofisial Subalternus sira kuaje nain 270  maka aprtisipa iha Retiru reflesaun hamutuk ne’e.

Superintendente ne’e haktuirtan atividade ne’e sei hahu ho jogu futebol no voleybol entre membru PNTL munisipiu no Unidade sira, kontinua ho avaliasaun servisu annual ne’ebe aprejenta husi Komandante munisipiu no Unidade sira hodi hare servisu ne’ebe persija kontinua mantein, servisu ne’ebe presija hadia no loron da-toluk sei halao retiru spiritual hodi halo preparasaun ba Natal no tinan foun 2020 hafoin taka ho misa no fahe malu.

Retiru reflesaun ne’e halao durante loron tolu hahu Segunda (16 to’o 18/12) no partisipa husi Komandante Munisipiu 12 no RAEOA, Unidade Kuatelar tolu (UEP, UPM no UPF), Ofisial Superior  no Ofisial Subalternus sira hotu. Media PNTL

IMG_0206

Governu Republika Popular Cina Oferese Fardamentu ba PNTL

_MG_2304

Dili- Governu Republika Popular Cina oferese fardamentu operasional par 4200 ba Komandu Polisia Nasional Timor-Leste hodi bele fasilita membru sira nia servisu hodi fo seguransa ba povu.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten PNTL hetan apoiu ida ne’e tanba koperasaun diak husi governu liu husi Ministeriu Interior  no Embaixada Cina hodi fornese Uniforme hamutuk par 4200 ba membru PNTL, nia hato’o asuntu ne’e iha serimonia entrega farad opersional husi Embaxador Republika Popular Cina Dr. Xiao Jianguo ba Ministru Interior Interinu iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili, Sexta (13/12).

Komisariu ne’e haktuirtan atu realija mehi konaba vijilansia no profesionalismu maka apoia sira ne’e suporta teb-tebes Komandu PNTL nia membru sira hodi halao sira nia atividade no nota mos katak profesionalismu hatudu no bele mai liu husi prezensa PNTL ho Uniformes ne’ebe adekuadu atu membru sira halao sira nia knar ho diak.

Iha oportunidade ida ne’e hato’o agradesementu ba Embaxador Cina iha Timor-Leste Dr. Xiao Jianguo ne’ebe espesialmente hodi dezenvolve no fo kumprimentu husi objetivu oi-oin ne’ebe tama iha embarkasaun ida maka hanesan iha ekipamentu fiskalijasaun Tranzitu nian, sistema modernu  iha CCTV, no salao Komandu nian hodi forma ekipa oi-oin inklui mos Radiu.

_MG_2291

Iha tinan 2015 governu Timor-Leste halo akordu ida ho Komapania Norico iha Cina hodi fornese  ekipamentu seguransa nian, alende koperasaun ida ne’e direta ho kompania, PNTL hetan apoiu material ba Unidade no Komandu Jeral maka hanesan fornese ro’o ho naran NRTL Kairala Xanana Gusmão ba  Unidade   Polisia Maritima (UPM), Emabiaxada Cina mos apoia PNTL ba atividade preventiva hanesan doasaun kamera vizilansia ka CCTV ne’ebe ohin loron koloka iha capital Dili, fronteira Mota Ain, munisipiu Bobonaro no Baucau.

Iha okajiaun ne’e embaxador Republika Popular Cina iha Timor-Leste Dr. Xiao Jianguo hateten doasaun ida ne’e foba PNTL bazeia ba pedidu iha Ministru Interior Interinu, no PNTL ami hanoin pedidu ida ne’e inportante ba PNTL.

Nia haktuirtan Governu Cina iha komitmentu atu suporta PNTL hodi dezenvolve rekursu humanu hodi fornese treinamentu kurtu prazu no mediu prazu.

Serimonia doasaun ne’e ho Prejensa Ministru Defeza no Interior Interinu Filomeno Paixão, Segundu Komandante Jeral Komisariu Mateus Fernandes, Embaxador Cina iha Timor-Leste Dr. Xiao Jianguo, Adidu Seguransa Republika Popular Cina, Inspetor Jeral, Komandante Administrasaun Ofisiais Superior, konvidadu no membru PNTL. Media PNTL

_MG_2321

Primeiru Sarjentu Orlando Alves Reforma husi PNTL

20191213-2F5A0138

Dili- Primeiru Sarjentu Orlando Alves reforma husi nia kargu nudar membru Polisia Nasional Timor-Leste hafoin halao knaar durante tinan 18 nia laran iha instituisaun seguransa ne’e.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten ohin loron 13 fulan Dezembru tinan 2019 marka istoria foun iha Komandu Jeral PNTL, hodi realija primeira vez serimonia aprezentasaun Reforma Voluntariu ba Primeiru Sarjentu Orlando Alves ho Numeru Identidade Pessoal (NIP) 10972.

Komisariu ne’e haktuirtan iha data 11/04/2019 Primeiru Sarjentu Orlando Alves, hatama pedidu reforma ba iha Institutu Nasional Seguransa Sosial no hetan aprova ho desijaun administrativa ho numeru SSV00729/XI/2019 katak Primeiru Sarjentu Orlando Alves atribui ba pensaun velhice.

20191213-2F5A0150

Ohin loron ita realija serimonia ida ne’e hodi hakotu prestasaun servisu Primeiru Sarjentu Orlando Alves iha instituisaun PNTL, “Komandu sente triste tanba nia presta servisu durante tinan 18 (2001 to’o 2019) ho dedikasaun tomak nune’e Komandu agradese ba nia kontribuisaun durante iha Instituisaun PNTL,” dehan Komisariu Faustino.

Iha okajiaun ne’e Primeiru Sarjentu Reformadu Orlando Alves hateten Hau husu reforma tanba rajaun saude nomos nesesidade partikular ne’ebe presija atu trata, nudar oan mane mesak ne’ebe maka inan aman mate ona hau presija fila ba rai moris fatin hodi rejolve asuntu balu no hare kintal ne’ebe maka husik hela.

20191213-2F5A0186

Mensajen ba kolega no alin joven sira katak buat ne’ebe maka durante ne’e hau halo diak imi bele banati tuir no ladiak karik hau husu deskulpa tanba nudar ema kriatura  la ses husi sala.

Primeiru Sarjentu reformadu Orlando Alves desde tinan 2012 halao knar iha departamentu Klinika no Saude PNTL nudar Infermeru.

Serimonia aprezentasaun Reforma Voluntariu ne’e  kompleta ho entrega Sertifikadu de Louvor husi Komandante Jeral PNTL ba Primeiru Sarjentu Reformadu no Reformadu simbolikamente entrega farda ne’ebe maka durante ne’e nia uja hodi halao servisu.

Serimonia ne’e prezidi husi Komandante Jeral akompaña husi Segundu Komandante Jeral Komisariu Mateus Fernandes no partisipa husi Komandante du Komandu Administrasaun, Diretor Rekursu Humanus, Inspector Jeral, Xefe Unidade Servisu Investigasaun Kriminal, Komandante Unidade, Xefe Servisu, Ofisiais Superior, no familia reformadu. Media PNTL

 

20191213-2F5A0186

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

20191213-2F5A0215

 

 

 

 

 

 

 

 

 

20191213-2F5A0158

PNTL Selebra Tinan 14 Partisipasaun Misaun ONU

2F5A0080

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) iha loron 10 fulan Dezembru tinan 2019 selebra tinan 14 partisipasaun PNTL nian ba Misaun ONU. Iha tinan 14 liu ba, loron 9 fulan Dezembru tinan 2005 eis Ministro Interior Sr. Rogerio Lobato husik membru PNTL nain 10 ba dala uluk iha istoria Timor-Leste nian, PNTL ba partisipa iha Misaun ONU nian.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa hafoin serimonia hateten total membru PNTL ne’ebe maka durante ne’e partisipa iha misaun ONU nian hamutuk ema nain 18, komesa husi Superior to’o Sarjentu, no agora dadaun ita iha ema nain 14 ne’ebe maka parte ONU mai halo teste rasik iha ita nia rai no sira prontu ona atu haruka.

“Agora fatin ne’ebe atu haruka tuir ONU nian maka Sudao do Sul, Libanon no Haiti, fatin Haiti ne’e sempre mosu konflitu laiha rohan, no iha Sudao do Sul ne’e problema ida ne’ebe ita sempre akompaña nune’e ita haruka ita nia PNTL ba, tanba ne’e hanesan bukae ida hodi fahe ba sira ne’ebe maka sei partisipa, entretantu iha fali Libanon ne’e ita iha ema nain 18 mak iha ne’eba ona no agora ita haruka tan ema nain 14”, esplika Komisariu Polísia ne’e.

2F5A0079

Na’in ulun PNTL ne’ebe uluk hola parte mós iha misaun ONU nian ba dahuluk espresa ninia esperiensia katak, ita mai ho prespektiva ida oin seluk maibé kuandu ita tama tiha iha misaun sente buat ida foun tanba nu’udar turma dahuluk los Timor-Leste haruka ninia ema ba partisipa iha misaun ne’e, ba hau pesoal ne’e sente Orgullu los, kuandu iha tinan 2006 mosu krize bo’ot iha Timor dehan katak Polísia  rahun no Timor ne’e rahun maibé ami nain 10 hamrik firme hodi dehan ba maluk sira rai seluk katak la rahun ida tanba ami nain 10 mak ne’e hela.

“Parte seluk maka ema dehan Home Sick hanesan buat ida ne’ebe bele afeta ba Psiko sosial ema ida-idak nian, wainhira dok husi familia ne’ebe ninia kontaktu ladun ativu no ita partisipa misaun ne’ebe maka ita ba ho ema ne’ebe kultura diferente, karakter, língua idak-idak ninian ne’e mós bele afeta profesionalismo”, konta Komandante Jerál PNTL ne’e.

Tuir istoria ne’ebe maka hato’o husi Superintendente Xefe Henrique da Costa ne’ebe iha momentu ne’eba ho deviza Inspetor iha misaun ONU turma dahuluk Timor-Leste partisipa iha rai Kosovo. Husi nain 10 turma dahuluk nian, nain 1 kompleta misaun tinan 1, nain 7 kompleta misaun tinan 1 ho balun no nain 2 seluk kompleta tinan 2. Tuir fali iha fulan Fevereiru 2011, PNTL komesa haruka fali membru nain 2 ba misaun ONU iha Guinee-Bissau hanesan United Nation Police durante tinan 2. Iha tinan 2012, iha mós membru PNTL nain 3 ba Guinee-Bissau hodi hala’o kna’ar hanesan UN Security. Iha tinan 2013, PNTL nain 3 nafatin ba partisipa iha misuan ONU Guinee-Bissau. Hafoin ida ne’e, partisipasaun PNTL nian iha misaun ONU mak iha tinan 2016-2018 ne’ebe haruka deit PNTL nain 1. Agora dadaun membru PNTL nain 4 ne’ebe remata ona selesaun no hein deit atu deploy maibé to’o agora sei hein nafatin.

Partisipa iha selebrasaun ne’e, Komandante Jerál, Inspetor Jerál, reprezentante Komandante TLPDP, Komandante Komandu Administrasaun no membru PNTL hirak ne’ebe maka hola parte ona iha misaun ONU nian.

Media PNTL.           

2F5A0041

Komandu PNTL Informa Planu Seguransa Natal No Tinan Foun Ba PR

20191206-2F5A9967

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Komandante Jerál Komisariu Polísia Faustino da Costa ne’ebe akompaña husi Segundu Komandante Jerál Komisariu Polísia Mateus Fernandes sexta-feira (06/12) semana kotuk hala’o enkontru semanal ho Prezidente Repúblika (PR) Dr.Francisco Guterres Lu-Olo hodi informa planu seguransa ba loron bo’ot Natal 2019 no Tinan Foun 2020.

Komisariu Polísia Faustino da Costa hafoin sorumutu ba media deklara enkontru rutina ne’ebe maka Komandu PNTL halo ho PR aktualiza situasaun no saida maka PNTL atu halo ba oin, kona-ba situasaun rai laran, iha nivel territorial nasional situasaun lao kalma no hakmatek maske iha akontesimentu asidente balun ne’ebe sai preukupasaun nafatin.

20191206-2F5A9965

“Além de ne’e ami mós hato’o kona-ba saida maka PNTL sei halo ba oin liga ba Natal no Tinan Foun, PNTL atu koordena ho parte ida ne’ebe deit liga ba loron bo’ot hirak ne’e, além de ne’e ami mós hasai ordem ba iha Komandu sira hotu, iha mós despasu konjuntu entre hau ho General bainhira nesesita kuandu apoiu husi Forsa ba iha loron bo’ot Natal no Tinan Foun”, tenik Komisariu Polísia ne’e.

Komandante Jerál afirma tan katak além de despasu konjuntu entre Komandu PNTL ho F-FDTL, iha mós despasu konjuntu ho Diresaun Nasional Transporte, Diresaun Komersiu no Industria kona-ba Fugetes no buat sira ne’ebe maka legal ka lae, ne’e tenke halo operasaun balun oinsa atu hare’e.

“Kona-ba Presepiu sira iha dalan ninin, PNTL husu ona ba Diocese hanesan mós ita hato’o ona ba governu katak iha ne’eba ami solisita mak ne’e governu no mós ba iha Diocese, ami tau pontus katak ba tinan ida ne’e buat ida Presepiu PNTL husu mós husi Igreja atu labele kada uma kain idak-idak iha bairu ne’e halo fali Presepiu iha Estrada, segundu pontu mak husu mós ba Vias Públiku ne’ebe governu atu hari’I Presepiu sira ne’e balun karik, bele hari’I deit iha edifisiu Ministeriu”, esplika autoridade másimu seguransa ne’e.

20191206-2F5A9979

PNTL Husu Inan-Aman Tau Matan Ba Oan Wainhira Sunu Fugetes

Iha oportunidade ekontru ho PR, Komisariu Polísia Faustino da Costa apela ba inan-aman sira atu iha responsabilidade ba oan sira wainhira sunu Fugetes tanba risku husi sunu Fugetes ne’e maka bele rezulta ema ne’e difisiente total iha nia vida moris.

“Inan-aman balun husik hela oan sira hakarak halimar fugetes, sunu fugetes kuandu buat ruma mosu karik, tanba ami iha ona dadus sira ne’e, rezulta balun to’o matan sira sai hotu, liman ain sira kotu tanba fugetes ne’e, tanba ne’e aproveita oportunu ida ne’e inan-aman sira iha responsabilidade ba ita bo’ot sira nia oan atu bele iha kondisaun ida ne’ebe merese diak”, apela Komisariu Polísia ne’e.

Media PNTL.