Primeiru Sarjentu Orlando Alves Reforma husi PNTL

20191213-2F5A0138

Dili- Primeiru Sarjentu Orlando Alves reforma husi nia kargu nudar membru Polisia Nasional Timor-Leste hafoin halao knaar durante tinan 18 nia laran iha instituisaun seguransa ne’e.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten ohin loron 13 fulan Dezembru tinan 2019 marka istoria foun iha Komandu Jeral PNTL, hodi realija primeira vez serimonia aprezentasaun Reforma Voluntariu ba Primeiru Sarjentu Orlando Alves ho Numeru Identidade Pessoal (NIP) 10972.

Komisariu ne’e haktuirtan iha data 11/04/2019 Primeiru Sarjentu Orlando Alves, hatama pedidu reforma ba iha Institutu Nasional Seguransa Sosial no hetan aprova ho desijaun administrativa ho numeru SSV00729/XI/2019 katak Primeiru Sarjentu Orlando Alves atribui ba pensaun velhice.

20191213-2F5A0150

Ohin loron ita realija serimonia ida ne’e hodi hakotu prestasaun servisu Primeiru Sarjentu Orlando Alves iha instituisaun PNTL, “Komandu sente triste tanba nia presta servisu durante tinan 18 (2001 to’o 2019) ho dedikasaun tomak nune’e Komandu agradese ba nia kontribuisaun durante iha Instituisaun PNTL,” dehan Komisariu Faustino.

Iha okajiaun ne’e Primeiru Sarjentu Reformadu Orlando Alves hateten Hau husu reforma tanba rajaun saude nomos nesesidade partikular ne’ebe presija atu trata, nudar oan mane mesak ne’ebe maka inan aman mate ona hau presija fila ba rai moris fatin hodi rejolve asuntu balu no hare kintal ne’ebe maka husik hela.

20191213-2F5A0186

Mensajen ba kolega no alin joven sira katak buat ne’ebe maka durante ne’e hau halo diak imi bele banati tuir no ladiak karik hau husu deskulpa tanba nudar ema kriatura  la ses husi sala.

Primeiru Sarjentu reformadu Orlando Alves desde tinan 2012 halao knar iha departamentu Klinika no Saude PNTL nudar Infermeru.

Serimonia aprezentasaun Reforma Voluntariu ne’e  kompleta ho entrega Sertifikadu de Louvor husi Komandante Jeral PNTL ba Primeiru Sarjentu Reformadu no Reformadu simbolikamente entrega farda ne’ebe maka durante ne’e nia uja hodi halao servisu.

Serimonia ne’e prezidi husi Komandante Jeral akompaña husi Segundu Komandante Jeral Komisariu Mateus Fernandes no partisipa husi Komandante du Komandu Administrasaun, Diretor Rekursu Humanus, Inspector Jeral, Xefe Unidade Servisu Investigasaun Kriminal, Komandante Unidade, Xefe Servisu, Ofisiais Superior, no familia reformadu. Media PNTL

 

20191213-2F5A0186

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

20191213-2F5A0215

 

 

 

 

 

 

 

 

 

20191213-2F5A0158

PNTL Selebra Tinan 14 Partisipasaun Misaun ONU

2F5A0080

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) iha loron 10 fulan Dezembru tinan 2019 selebra tinan 14 partisipasaun PNTL nian ba Misaun ONU. Iha tinan 14 liu ba, loron 9 fulan Dezembru tinan 2005 eis Ministro Interior Sr. Rogerio Lobato husik membru PNTL nain 10 ba dala uluk iha istoria Timor-Leste nian, PNTL ba partisipa iha Misaun ONU nian.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa hafoin serimonia hateten total membru PNTL ne’ebe maka durante ne’e partisipa iha misaun ONU nian hamutuk ema nain 18, komesa husi Superior to’o Sarjentu, no agora dadaun ita iha ema nain 14 ne’ebe maka parte ONU mai halo teste rasik iha ita nia rai no sira prontu ona atu haruka.

“Agora fatin ne’ebe atu haruka tuir ONU nian maka Sudao do Sul, Libanon no Haiti, fatin Haiti ne’e sempre mosu konflitu laiha rohan, no iha Sudao do Sul ne’e problema ida ne’ebe ita sempre akompaña nune’e ita haruka ita nia PNTL ba, tanba ne’e hanesan bukae ida hodi fahe ba sira ne’ebe maka sei partisipa, entretantu iha fali Libanon ne’e ita iha ema nain 18 mak iha ne’eba ona no agora ita haruka tan ema nain 14”, esplika Komisariu Polísia ne’e.

2F5A0079

Na’in ulun PNTL ne’ebe uluk hola parte mós iha misaun ONU nian ba dahuluk espresa ninia esperiensia katak, ita mai ho prespektiva ida oin seluk maibé kuandu ita tama tiha iha misaun sente buat ida foun tanba nu’udar turma dahuluk los Timor-Leste haruka ninia ema ba partisipa iha misaun ne’e, ba hau pesoal ne’e sente Orgullu los, kuandu iha tinan 2006 mosu krize bo’ot iha Timor dehan katak Polísia  rahun no Timor ne’e rahun maibé ami nain 10 hamrik firme hodi dehan ba maluk sira rai seluk katak la rahun ida tanba ami nain 10 mak ne’e hela.

“Parte seluk maka ema dehan Home Sick hanesan buat ida ne’ebe bele afeta ba Psiko sosial ema ida-idak nian, wainhira dok husi familia ne’ebe ninia kontaktu ladun ativu no ita partisipa misaun ne’ebe maka ita ba ho ema ne’ebe kultura diferente, karakter, língua idak-idak ninian ne’e mós bele afeta profesionalismo”, konta Komandante Jerál PNTL ne’e.

Tuir istoria ne’ebe maka hato’o husi Superintendente Xefe Henrique da Costa ne’ebe iha momentu ne’eba ho deviza Inspetor iha misaun ONU turma dahuluk Timor-Leste partisipa iha rai Kosovo. Husi nain 10 turma dahuluk nian, nain 1 kompleta misaun tinan 1, nain 7 kompleta misaun tinan 1 ho balun no nain 2 seluk kompleta tinan 2. Tuir fali iha fulan Fevereiru 2011, PNTL komesa haruka fali membru nain 2 ba misaun ONU iha Guinee-Bissau hanesan United Nation Police durante tinan 2. Iha tinan 2012, iha mós membru PNTL nain 3 ba Guinee-Bissau hodi hala’o kna’ar hanesan UN Security. Iha tinan 2013, PNTL nain 3 nafatin ba partisipa iha misuan ONU Guinee-Bissau. Hafoin ida ne’e, partisipasaun PNTL nian iha misaun ONU mak iha tinan 2016-2018 ne’ebe haruka deit PNTL nain 1. Agora dadaun membru PNTL nain 4 ne’ebe remata ona selesaun no hein deit atu deploy maibé to’o agora sei hein nafatin.

Partisipa iha selebrasaun ne’e, Komandante Jerál, Inspetor Jerál, reprezentante Komandante TLPDP, Komandante Komandu Administrasaun no membru PNTL hirak ne’ebe maka hola parte ona iha misaun ONU nian.

Media PNTL.           

2F5A0041

Komandu PNTL Informa Planu Seguransa Natal No Tinan Foun Ba PR

20191206-2F5A9967

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Komandante Jerál Komisariu Polísia Faustino da Costa ne’ebe akompaña husi Segundu Komandante Jerál Komisariu Polísia Mateus Fernandes sexta-feira (06/12) semana kotuk hala’o enkontru semanal ho Prezidente Repúblika (PR) Dr.Francisco Guterres Lu-Olo hodi informa planu seguransa ba loron bo’ot Natal 2019 no Tinan Foun 2020.

Komisariu Polísia Faustino da Costa hafoin sorumutu ba media deklara enkontru rutina ne’ebe maka Komandu PNTL halo ho PR aktualiza situasaun no saida maka PNTL atu halo ba oin, kona-ba situasaun rai laran, iha nivel territorial nasional situasaun lao kalma no hakmatek maske iha akontesimentu asidente balun ne’ebe sai preukupasaun nafatin.

20191206-2F5A9965

“Além de ne’e ami mós hato’o kona-ba saida maka PNTL sei halo ba oin liga ba Natal no Tinan Foun, PNTL atu koordena ho parte ida ne’ebe deit liga ba loron bo’ot hirak ne’e, além de ne’e ami mós hasai ordem ba iha Komandu sira hotu, iha mós despasu konjuntu entre hau ho General bainhira nesesita kuandu apoiu husi Forsa ba iha loron bo’ot Natal no Tinan Foun”, tenik Komisariu Polísia ne’e.

Komandante Jerál afirma tan katak além de despasu konjuntu entre Komandu PNTL ho F-FDTL, iha mós despasu konjuntu ho Diresaun Nasional Transporte, Diresaun Komersiu no Industria kona-ba Fugetes no buat sira ne’ebe maka legal ka lae, ne’e tenke halo operasaun balun oinsa atu hare’e.

“Kona-ba Presepiu sira iha dalan ninin, PNTL husu ona ba Diocese hanesan mós ita hato’o ona ba governu katak iha ne’eba ami solisita mak ne’e governu no mós ba iha Diocese, ami tau pontus katak ba tinan ida ne’e buat ida Presepiu PNTL husu mós husi Igreja atu labele kada uma kain idak-idak iha bairu ne’e halo fali Presepiu iha Estrada, segundu pontu mak husu mós ba Vias Públiku ne’ebe governu atu hari’I Presepiu sira ne’e balun karik, bele hari’I deit iha edifisiu Ministeriu”, esplika autoridade másimu seguransa ne’e.

20191206-2F5A9979

PNTL Husu Inan-Aman Tau Matan Ba Oan Wainhira Sunu Fugetes

Iha oportunidade ekontru ho PR, Komisariu Polísia Faustino da Costa apela ba inan-aman sira atu iha responsabilidade ba oan sira wainhira sunu Fugetes tanba risku husi sunu Fugetes ne’e maka bele rezulta ema ne’e difisiente total iha nia vida moris.

“Inan-aman balun husik hela oan sira hakarak halimar fugetes, sunu fugetes kuandu buat ruma mosu karik, tanba ami iha ona dadus sira ne’e, rezulta balun to’o matan sira sai hotu, liman ain sira kotu tanba fugetes ne’e, tanba ne’e aproveita oportunu ida ne’e inan-aman sira iha responsabilidade ba ita bo’ot sira nia oan atu bele iha kondisaun ida ne’ebe merese diak”, apela Komisariu Polísia ne’e.

Media PNTL.

 

Serimonia Fatuk Dahuluk Konstrusaun Casa Guarda Komandu Jerál PNTL

20191204-IMG_0049

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) hamutuk ho governu liu husi Sekretariu Estadu Formasaun Profesional e Empregu (SEFOPE) kuarta-feira (03/12) ne’e hala’o serimonia Fatuk Dahuluk ba Konstrusaun Casa Guarda Komandu Jerál PNTL Kaikoli.

Segundu Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Mateus Fernandes iha ninia intervensaun hateten lori Komandu PNTL nia laran sente kontenti tebes ba apoiu ne’ebe maka SEFOPE halo liu husi estudante sira ne’ebe maka hetan formasaun iha Sentru Treinamentu Dom Bosco.

“Ba alin estudante sira ne’ebe maka sei promove imi nia esperiensia ba Timor liu-liu ba PNTL saida maka orsida imi tau iha ne’e, rezultadu ne’ebe maka imi hatudu, ida ne’e maka imi demostra em nome Timor-Leste, em nome governu SEFOPE ba Polisia no ba populasaun tomak”, tenik Segundu Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Polísia ne’e afirma tan katak tanba wainhira obra ne’e remata, komunidade sira ne’ebe maka liu iha oin hare’e obra ne’e sei husu sé mak halo ida ne’e, sei dehan katak estudante sira husi Dom Bosco maka halo, tanba ne’e agradese tebes ba governu liu-liu ba SEFOPE ne’ebe prepara treinamentu ba alin sira Dom Bosco ne’ebe maka ohin loron fó fila fali rezultadu ba governu.

Entretantu, Diretór Jerál SEFOPE Paulo Alves hateten obra ba konstrusaun Casa Guarda ba Komandu Jerál ne’e nu’udar programa ida husi planu ne’ebe maka SEFOPE iha hodi desenvolve fatin sira ne’ebe maka presiza desenvolve.

20191204-IMG_0086

“Tanba ne’e tinan ida ne’e ami dezide desenvolve fatin haat maka hanesan ida iha One Dolar Beach, ida iha munisipiu Viqueque, ida maka iha Komandu Jerál ne’e no ida seluk maka halo uma ida iha munisipiu Liquiça-Leorema, kona-ba fatin ida ne’e planu kleur ona desde Komandante Julio nia tempu maibé ita la konsege realiza tanba altura ne’e mandatu governu remata”, akresenta Diretór Jerál SEFOPE ne’e.

Paulo Alves esplika liu tan katak desde tempu ne’e maka SEFOPE deside hodi realiza planu ne’e tanba Casa Guarda Komandu Jerál nian ne’e hanesan reprezenta nasaun ninian imagem atu nune’e ema ruma tama mai Komandu Jerál karik bele hare’e fatin ida ho dignu ba polísia sira ne’ebe mak durante oras 24 nian laran asegura edifisiu ne’e.

Media PNTL.

Komandu PNTL Munisipiu Lautem Asegura Komemorasaun Loron Proklamasaun RDTL Ba Dala 44

IMG-20191202-WA0008

Lautem, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) munisipiu Lautem asegura festa Komemorasaun Loron Proklamasaun Independensia Timor-Leste nian ba dala 44 iha loron 28 fulan Novembru tinan ne’e.

Komemorasaun ne’e hala’o ho aktividade Isar Bandeira ne’ebe maka realiza iha Kampu 28 Lospalos munisipiu Lautem. Serimonia ne’e partisipa husi administrador munisipiu Lautem, Komandante PNTL, Sekretariu munisipiu, Komandante ekipa rekrutamentu F-FDTL, Xefe Departamentu, Xefe Suku, Xefe Aldeia, membrus PNTL, Seguransa Sivil, Bombeirus, Funsionariu, Estudante inklui komunidade munisipiu Lautem.

Administrador munisipiu Lautem maka sai hanesan Inspetor serimonia no Inspetor Paulino Soares Komandante Forsa Reserva maka sai hanesan Ofisial serimonia, Inspetor Domingos da Costa Ofisial Operasaun , Inspetor Moises Brito Martins Xefe Seksaun Justisa, Inspetora Grasinda Brites de Jesus Xefe Tránzitu Seguransa Rodoviaria nu’udar Komandante Parada.

Korpu Isar Bandeira husi estudante Eskola Teknika Vokasional No.2 Laiku Lospalos no membru PNTL munisipiu Lautem.

Media PNTL.

Komisariu Polísia Faustino da Costa Dirige Serimonia Isar Bandeira Fulan Dezembru 2019

20191202-2F5A9796

Dili, Loron 2 fulan Dezembru tinan 2019 nu’udar Segunda-feira dahuluk maka Koomandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) hala’o serimonia Isar Bandeira ne’ebe maka dirige husi Komandante Jerál Komisariu Polísia Faustino da Costa.

Iha ninia intervensaun ba serimonia ne’e Komisariu Polísia hateten hanesan ita hotu hatene katak situasaun sei iha nafatin ezizi responsabilidade laos Komadu Unidade ou Komandu Munisipiu sira maibé ba ita ne’ebe iha Komandu Jerál rasik, asidente ikus-ikus ne’e mosu ho ninia efeitus ne’ebe bo’ot tebes katak sempre rezulta ema mate, insidente ne’ebe ikus-ikus mosu ne’e mós rezulta ema sempre kanek.

“Orientasaun no diretiva husi Komandu ba munisipiu sira, Unidade sira inklui ita iha Komandu Jerál ne’e rasik desde Abril tinan ida ne’e ita fó ona, fó hanoin nafatin ba diretúr no xefe gabinete sira buka atu hatene orientasaun ne’ebe hasai iha Abril atu nune’e ita ne’ebe servisu iha Komandu Jerál laos atu masah bodoh, laos finzi maibé atu akompaña, iha mós responsabilidade ne’ebe koloka iha ne’eba saida maka membru sira Kuartél tenke halo, saida maka Unidade sira ne’ebe eziste tenke halo ho objetivu atu suporta Komandu munisipiu sira”, tenik Komisariu Polísia ne’e.

Komandante Jerál PNTL afirma tan katak Orientasaun no diretiva husi Komandu fó sai ona ne’ebe nota katak fugetes hahu’u lian, Orientasaun no diretiva ne’e fó sai balun iha fulan Setembru, balun iha fulan Agustu, balun ita foin fó sai tan oinsa atu reforsa, fiar katak Komandante no membru sira hotu hatene  oinsa atu implementa no ezekuta.

“Ohin mós hahu’u ona diskusaun Orsamentu 2020 nian, Komandu munisipiu no Unidade Espesial koloka ona iha resintu Parlamentu, entaun orienta ita sira iha Komandu ne’e inklui Tránzitu Nasional, bainhira iha sinais Tránzitu ne’ebe tau iha ne’eba letra P no marka mean, deputadu sira sempre lamenta, ida ne’e atu para bosok deit maske mesin lamate mós dehan labele maibé durante ne’e iha fatin balun kareta sei para nafatin”, akresenta Nai Ulun PNTL ne’e.

Media PNTL.

Selebrasaun Proklamasaun Independensia ba dala-44, Komandu PNTL apela ba sidadaun hotu atu kopera ho autoridade seguransa

20191127-2F5A9499

 

Dili- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) apela ba sidadaun hotu nomos organizasaun hirak ne’ebe governu legalija atu komemora loron Proklamasaun Indepensia Timor-Leste bad ala-44 tuir programa ne’ebe governu fo sai.

 Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten PNTL ho koperasaun husi autoridade no entidade hotu iha nasional to’o munisipiu husu ba ita boot sira kordena no inplementa programa ida ne’e hodi asegura loron istoriku ne’e tuir programa ne’ebe estadu fo sai, Nia hato’o asuntu ne’e liu husi komferensia Emprensa iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili, Kuarta (27/11).

Komisariu ne’e haktuirtan katak Ita hotu hatene oras ne’e daudaun ita nia estadu no ita nia governu prepara hela oinsa atu realiza serimonia aniversariu proklamasaun Independensia RDTL ba dala-44, iha selebrasaun ida ne’e estadu hari no kria komisaun hodi halo serimonia ida ne’e hahu husi nasional to’o iha baze.

Ita hotu hatene loron nasional ida ne’e loron ida ne’ebe Prezidente Republika nudar Xefe estadu fo mensajen ba povu tomak signifika serimonia ida ne’e halo tuir programa ne’ebe governu tau tanba mensajen Prezidente Republika nian mensajen ida deit ba povu tomak ba timor oan hotu.

Iha munisipiu Komandante munisipiu sira simu pedidu no proposta husi grupu no organizasaun balun  iha Aileu, Ainaro, Viqueque no Cova-lima katak sira mos hakarak atu selebra loron Proklamasaun Independensia ida ne’e iha ida-idak nia fatin ne’ebe sira horik durante ne’e.

Tuir Konstituisaun Republika autoriza katak ema hotu-hotu bele festeja loron nasional sira no uza simbolu sira timor nian hodi halo atividade desde governu no estadu ida ne’e aprova.

Nune’e Komandu PNTL haktuir ba Komandante munisipiu sira hotu nomos organizasaun sira hotu ne’ebe ejisti no governu legalija husu ita boot sira kopera ho autoridade seguransa nomos komisaun organizadora ne’ebe governu instala atu selebrasaun loron proklamasaun da independensia ba dala-44 ida ne’e tuir programa ne’ebe estadu prepara.

Se iha grupu balu mosu ho Arma no Uniforme ne’ebe propriu no komisaun organijadora laiha konyesmentu no laiha autirjasaun maka Komandu PNTL sei atua sei hola asaun ne’ebe seriu no forti.

Ikus liu hodi Komandu PNTL nia naran no estrutura tomak PNTL nian hato’o ami nia parabens ba povu Timor-Leste tomak ne’ebe festej no selebra loron istorku timor nian, husu inan aman no joven sira no ema timor oan tomak atu asegura katak   loron istoriu ida ne’e liu husi prosesu ne’ebe naruk, susar no terus oi-oin no ema barak lakon sira nia vida no ohin loron ita hetan independensia. Tanba ne’e husu hotu-hotu nia koperasaun no kolaborasaun atu serimonia 28 de Novembru sei lao ho diak no lao ho susesu tanba loron timor oan hotu-hotu nian. Media PNTL.

PSIKN Kontinua Hala’o Sosializasaun Kona-ba Droga, Tráfiku Umanu No Krime Organizadu Iha Munisipiu Manatuto

IMG_0100

Manatutu, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi seksaun Servisu Investigasaun Kriminal Nasional (PNSIK) tersa-feira (26/11) hala’o sosializasaun kona-ba Droga, Tráfiku Umanu no Krime Organizadu ba membru PNTL munisipiu Manatuto.

Xefe Servisu Investigasaun Kriminal Nasional (SIKN) Superintendente Xefe Henrique da Costa iha ninia intervensaun hateten objetivu husi hasoru malu ida ne’e maka atu koalia kona-ba perigu krime trans-nasional ninian ne’ebe inklui Droga, Brankamentu Kapitais no buat seluk ne’ebe maka liga ho krime tran-nasional.

“Hau hakarak uza momentu ida ne’e atu nune’e bele fahe informasaun ba ita bo’ot sira hotu, atu nune’e bele sai hanesan ajensia polísia ninian ne’ebe bele kontinua habelar informasaun ba iha ita nia komunidade sira, habelar informasaun ba ita nia juventude sira atu oinsa ita bele servisu hamutuk hodi mantein no kria paz, estabilidade iha ita nia rai espesialmente iha munisipiu Manatutu ninian”, tenik Xefe SIKN ne’e.

IMG_0102

Superintendente Xefe Henrique esplika liu tan katak iha munisipiu Manatuto laiha problema barak hanesan munisipiu sira seluk maibé la signifika katak munisipiu Manatuto la halo servisu, hakarak hato’o ba ita bo’ot sira katak tanba saida maka munisipiu Manatuto ninia problema menus kompara ho munisipiu seluk, ne’e tanba servisu ne’ebe importante maka ita nia servisu hamutuk atu nune’e bele prevene problema no krime molok mosu problema ne’ebe maka bo’ot.

Partisipa iha sosializasaun ne’e membru PNTL munisipiu Manatuto, Komandante Eskuadra, estudante husi eskola Sekundaria jerál no estudante husi eskola tekniku vokasional munisipiu Manatuto nian. Sosializasaun ne’e fó husi ekipa Servisu Investigasaun Kriminal Nasional ne’ebe maka lidera husi Superintendente Xefe Henrique da Costa no aktividade ne’e hala’o iha Mini Centro Formação PNTL munisipiu Manatuto.

Media PNTL.

Komisariu Polísia Faustino da Costa Aprezenta Servisu PNTL Ba Xefe Estadu

IMG_0028

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Komandante Jerál Komisariu Polísia Faustino da Costa kinta-feira (21/11) ne’e aprezenta servisu Polísia nian ba Xefe Estadu Dr.Francisco Guterres Lu-Olo iha Palacio Prezidente Aitarak Laran.

Komisariu Polísia Faustino hafoin sorumutu ba jornalista sira deklara katak enkontru ne’e hodi aprezenta servisu PNTL nian ba Xefe Estadu liga ba situasaun aktual iha teritoriu nasional no preparasaun ba komemorasaun 28 Novembru ne’ebe maka sei selebra iha tempu badak.

“Ami aktualiza mós Asidente liu-liu ba kazu rua hanesan ita bo’ot sira hatene kona-ba asidente ne’ebe mosu iha Metinaro no mós ida iha area Comoro ninian bainhira sunu hela lilin iha ortoriu depois sai tiha fila fali mai preukupa hakarak lalais, ne’e mak ami aktualiza ba Prezidente Repúblika aumezmu tempu ba kazu seluk ne’ebe ita hotu akompaña katak peskador ida no kazu seluk mak ida ne’ebe hemu tiha tua depois mate iha hotel Raikotu ninian”, informa Autoridade másimu seguransa ne’e.

Komandante Jerál PNTL subliña tan katak aprezenta mós kazu seluk hanesan akontesimentu iha Cristal ninian no parte 4 Setembru nian hanesan mós iha gang Lafaek ne’e mak ami aktualiza situasaun hirak ne’e ba Xefe Estadu.

“PNTL halo nafatin esforsu, orienta atu koloka postu além de postu permanente, postu movel iha kapital Dili, postu permanente sira ne’e laos pertense ba Tránzitu, ita iha postu sia ita koloka permanente membru mínimu ne’e na’in haat kada postu, balun to’o sanulu-resin-ida, balun na’in neen além de ba postu tránzitu permanente 24 oras ne’e iha postu hitu iha kapital maka ita tau kada postu ema na’in neen ne’ebe atu asegura 24 oras, além de ita iha postu movel ba fatin sira ne’ebe maka bele dehan iha potensia risku sira ne’e ita nafatin tau iha ne’eba, ne’e sira hotu parte Komandu munisipiu nian”, tenik Komisariu Polísia ne’e.

Autoridade másimu seguransa ne’e esplika liu tan kona-ba postu permanente ne’ebe maka iha parte Unidade sira, além de kalan-kalan aktividade rutina ne’ebe lao nafatin. Uluk ita hanoin katak diak liu ita lao sivil barak, polísia menus maibé ita hare’e tanba ezizensia kona-ba Vizibilidade entaun ida sivil ne’e ita haruka tau fila fali farda no iha maneira seluk ne’ebe maka bele halo.

Media PNTL.  

IMG_0047

Ministru Defeza no Ministru Interiór interinu vizita Postu UPF iha RAEOA

75640702_788881844906152_117232446604312576_o

RAEOA-Ministru Defeza no Ministru Interiór interinu, Filomeno da Paixão de Jesus ho komitiva, hetan akompañamentu husi Komandante PNTL (Polisia Nasional Timor-Leste) Região Administrativa Especial de Oé-Cusse Ambeno (RAEOA), Superintendente Polisia Arnaldo de Araujo nomos Komandante Unidade Patrullamentu Fronteira Superintendente João Reis, hala’o vizita mai Postu Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) Unidade Polisia Fronterira (UPF)sira iha Região Administrativa Especial de Oé-Cusse Ambeno (RAEOA), ho objetivu hodi hare besik liutan kondisaun ne’ebe membru UPF sira enfrenta no analiza problemas hirak ne’ebe iha, ho nune’e, Governu liu husi Ministeriu Interior bele iha kbiit atu buka solusaun ne’ebe membru UPF postu sira hasoru.

Postu seguransa UPF nian hirak ne’ebé Ministru Defeza no Ministru Interior vizita iha RAEOA mak hanesan, Postu UPF Quibiselo, Suku Bobometo, Postu Administrativu Oesilo, Postu UPF Cruz, Suku Abani, Postu Administrativu Passabe, Postu UPF Citrana no Naktuka, iha Suku Bene Ufe, Postu Administrativu Nitibe.

Durante vizita, governante ne’e haree rasik kondisaun postu balu nia kondisaun presiza manutensaun no balu kondisaun ladiak ona no presiza halo foun. Postu UPF balu di’ak, maibé ahi no bee laiha, nune’e obriga sira tenke ke’e bee no balu ba kuru ho distansia dok. Alende ne’e, mos mós sira nia fatin toba, hariis fatin, eletrisidade, bee no mós fatin te’in nian. Rekursus seluk iha postu UPF ne’ebe seidauk sufisiente hanesan transporte patrolia no fasilidades komunikasaun hodi fasilita serbisu UPF ho sufisiente. Husi observasaun hirak ne’e, Ministru Interior Interinu ne’e, sei tau iha planu ba 2020, hodi nune’e bele hadi’a fali postu sira ne’e.

Antes ne’e, Komando Jeral PNTL rasik iha planu atu hari tan Postu UPF Kaun iha Suku Naimeko Postu Administrativu Pante Makasar, Postu UPF Sesu iha Suku Abani Postu Administrativu Pasabe, Postu UPF Malelat iha Suku Malelat Postu Administrativu Pasabe, Postu UPF Lamasi-Bieli iha Suku Suni-Ufe Postu Administratuvu Nitibe. Maibe wainhira vizita ministru iha postu refere, lia nain nomos joventude sira rekomenda ba Ministru katak, Postu UPF Sesu iha Suku Abani Postu Administrativu Passabe ladun iha movimentu nune’e, husu atu troka fali Postu UPF ne’ebe sai liu prioridade atu hari uluk maka Postu UPF Quibiselo iha Suku Bobometo Postu Adminisrativu Oesilo, ne’ebe oras ne’e dadaun komunidade sira hamutuk ho membru UPF sira didin deit kalen uzadu.

Iha sorin seluk, tama ba loron daruak nian, Ministru Filomeno da Paixão de Jesus mos halo vizita mai, Postu UPF Citrana no Naktuka, iha Suku Bene Ufe, Postu Administrativu Nitibe hodi hare rasik estaka ne’ebe koloka iha liña fronteira rai maran entre Timor-Leste ho Provinsia Nusa Tenggara Timur -Indonezia, ne’ebe durante ne’e sempre hamosu konflitu entre komunidade sira iha rai ketan refere, no to’o oras ne’e sei sai problema no seidauk rezolve entre Estadu-Timor Leste no Estadu Indonesia.

Governante ne’e mós hatán ba preokupasaun balun husi komunidade Naktuka ne’ebé husu ba Governu atu bele hadi’a estrada, kondisaun uma no transporte nian, atu bele fasilita atividade membru UPF sira nian no atu bele garante seguransa iha fronteira entre nasaun rua ne’e.

“Ami iha Naktuka ne’e mos ema Timor oan, dezenvolvimentu iha deit rai bot (le: Vila). Tinan barak ona ami la kolleta batar no hare, ami kuda fini ruma iha liña fronteira sempre iha impedementu, ne’e duni tau matan mos mai ami. Durante ne’e ami iha relasaun diak ho membru UPF iha ne’e, mesmu ami laiha relasaun familia maibe ami kontinua ajuda malu. tanba ami sente seguru ho prezensa membru UPF iha ne’e hodi kontinua moris iha ne’e” Hateten Lucas Taek, nudar lia nain iha Naktuka.

Hatan ba ida ne’e, MInistru hateten katak, “Ita rekunese dezenvolvimentu balu halo ona balu seidauk to’o mai iha ne’e. Foin dadaun ita nia Primeiru Ministru nomeia ona Dr. Luis Guterres hodi lidera ZEESM, husu ita hotu atu kopera ba malu kontinua servisu hamutuk. Ita hatene katak, problema rai ketan ne’e mos sai asuntu importante ida ne’ebé sei impaktu mos ba implementasaun projetu Zona Espesial Ekonomia Merkadu Sosial to’o iha Naktuka. Tanba ne’e, hau sei halo koordenasaun ho ministeriu kompetente liuhusi Ministeriu Negosiu Estranjeirus no Koperasaun, servisu hamutuk hodi tau matan no responde ba rekomendasaun sira ne’e, buka dalan oinsa bá prevene no responde bá solusaun justu no desizaun politika ne’ebé konfotavel hodi dudu prosesu negosiasaun ho Nasaun Indonesia hodi finaliza demarkasaun fronteira ho nasaun Indonézia. Nune’e Prezidente ZEESM sei servisu ho governu sentral bele kontinua kria kondisaun hodi hari postu polisia iha ne’e, halo mos dezenvolvimentu fazeadamente iha area edukasaun no formasaun, saúde, meiu ambiente, infraestruturas ba estrada no ponte, Infraestruturas ba Be’e no saneamentu, infraestruturas de elektrisidade, telekomunikasoens, agricultura, diversifikasaun ekonomia, eradikasaun pobreza no desenvolvimentu Rurál iha Suku ne’e. Hatete Ministru Interior Interinu hafoin remata vizita iha Naktuka, 10 Agostu 2019. #AX.  /Serviços Relações Públicas MI.