PNTL Bandu Grupu/Organizasaun No Movimentu Sira Atu Halo Manifestasaun Iha Âmbitu Komemorasaun Tinan 20 Konsulta Popular

IMG_5683

 

Dili, Iha âmbitu komemorasaun tinan 20 Konsulta Popular, maka Institusaun Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) bandu ba grupu, organizasaun no movimentu sira atu halo manifestasaun hasoru Estadu Timor-Leste no Embaixada sira ne’ebe maka iha Dili laran.

20180510-2F5A4900

Komandante Komandu Operasaun Nasional PNTL Superintendente Xefe Pedro Belo iha kuarta-feira (28/08) ne’e hala’o konferensia imprensa hateten Estadu no Povu Timor-Leste sei selebra loron importante komemorasaun 20 anos Konsulta Popular iha loron 30 Agostu 2019 no chegada Misaun INTERFET iha rai doben Timor-Leste.

“Hare’e ba importansia husi eventu 20 anos Konsulta Popular iha loron 30 Agostu 2019  maka PNTL bandu ba grupu ou organizasaun no mós movimentu sira ba interese Estadu no mós interese Nasional ápartir data 27 Agostu 2019 sei la halo manifestasaun no mós Marsa da Paz iha kapital Dili no iha munisipiu no mós bandu atu entrega petisaun ruma ba bainaka Internasional no mós ba iha embaixada sira ne’ebe maka iha Dili ba grupu ou organizasaun no mós movimentu sira ne’ebe maka la kumpri Orientasaun, PNTL maka sei aplika Lei sei lao”, deklara Porta Voz Komandu PNTL ne’e.

Superintendente Xefe Pedro salienta PNTL sei atúa organizasaun ou movimentu ne’ebe maka halo manifestasaun ka Marsa da Paz iha kapital Dili no mos munisipiu sira durante periodu loron selebrasaun Konsulta Popular no chegada Misaun INTERFET iha Timor-Leste, PNTL sei kumpri no atúa tuir Lei Nu.1/2016 kona-ba Liberdade ba Reuniaun no Manifestasaun artigu 10 ho avisu prevíu pontu um to’o quarto.

“Pontu um, ema ho entidade sira ne’ebe maka hakarak realiza Reuniaun no Manifestasaun iha fatin públiku ka nakloke ba públiku tenke fó avisu liu husi hakerek kona-ba ninia própositu no mós atendensia mínimu loron ha’at útil nia laran ba autoridade sivil ka polísia iha area ne’e, pontu rua maka iha avisu ne’e tenke asina husi promotor na’in lima ne’ebe tau ho sira nia naran, hela fatin no profisaun ka bainhira kona-ba ema kolektivu tenke asina husi nia orgaun sira iha ninia diresaun nian”, esplika Komandu Operasaun ne’e.

Pontu tolu husi avisu ne’e maka tenke tau obrigatoriu indikasaun ba oras, fatin no objetivu reuniaun nian no bainhira kona-ba kortejiu ou desvila ka manifestasaun tenke tau iha indikasaun tarjetu ne’ebe tuir. Pontu ha’at, entidade sira ne’ebe maka simu avisu tenke fó sai dokumentu komprovativu resesaun nian.

Tanba ne’e maka PNTL husu ba juventudu, estudante, komponente hotu, povu doben Timor-Leste mai ita hotu hamutuk asegura seguransa ba komemorasaun 20 anos Konsulta Popular no chegada Misaun INTERFET iha Timor-Leste atu nune’e aktividade bele lao ho seguru iha harmonia nia laran. Ba ita hotu nia servisu hamutuk ho kolaborasaun ne’ebe maka diak no sai xave susesu ba eventu 20 anos Konsulta Popular no chegada Misaun INTERFET iha Timor-Leste lao iha ambiente hakmatek nia laran nakonu ho domin, dame no paz.

Media PNTL.     


      

Ministru Interior halo enkontru ho Komandu PNTL

20190826-2F5A4766

Dili- Ministru Interior Interinu halo enkontru ho Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) hodi koalia konaba preparasaun seguransa ba komemorasaun tinan 20 loron konsulta Popular 30 de Agostu no oinsa asegura seguransa ba loron istoriku ne’e.

Ministru Interior Interinu Filomeno Paixão hateten iha eventu inportante tolu ne’ebe maka sei selebra hanesan loron konsulta popular 30 de Agostu, loron forsa INTERFET mai Timor-Leste 20 de Setembru no Adejaun Timor-Leste ba ASEAN tanba ne’e maka hau mai koalia ho Ofisiais Polisia sira husi Komisariu to’o Ofisiais Sub Alternus, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira iha Centru Formasaun Polisia Comoro Dili, Segunda (27/08).

Kestiona konaba adejaun Timor-Leste ba ASEAN Ministru Filomeno hateten hau onestu deit katak instituisaun F-FDTL no PNTL seidauk iha preparasaun sufsiente entermus de formasaun no trenu, maske iha ona maibe seidauk to’o tanba ita hakarak kapasita ita nia ofisiais sira ne’e metin didiak maka ita ba.

“Husu ba Komandante sira atu fo atensaun liu ba prevensaun krime, loron-loron tenke besik ho populasaun halo amigu ho sira, halo reuniaun koalia ho sira nune’e populasaun toman ho Polisia no labele halo buat ne’ebe sala tanba wainhira halo sala maka Polisia tenke interven ba futuru PNTL presija hadia aan hahu husi Estratejia, Politika Tátiku no disiplina,” dehan Ministru Interior Interinu.

 Iha okajiaun ne’e Portavoz PNTL Superintendente Xefe Pedro Belo hateten preparasaun ba loron konsulta popular 30 de Agostu lao diak tanba membru PNTL hotu-hotu tuir programa hahu iha loron 04 fulan Abril to’o Agostu iha munisipiu balu selebra ona.

Nia haktuirtan konvidadu bainaka espesial (VIP) sira mos balu mai ona tanba ne’e seguransa ba VIP no fatin serimonia, seguransa ba Rote no seguransa ba VIP ne’ebe maka balu desloka ba fronteira ami prepara hotu ona husi unidade sira ne’ebe ami koloka no munisipiu sira preparadu hotu ona atu halao seguransa ba loron Referendum ne’e.

Komandu PNTL komfirmadu no iha ona lista konvidadu no bainaka espesial sira iha hotu ona no seguransa koloka hotu ona no laiha problema, ita nia Corpu Seguransa Pessoal (CSP) no eskoltu Vateoadores no seguransa sira seluk-seluk ami prepara hotu ona.

Enkontru loron sorin ne’e partisipa husi Komandante Seksaun, Komandante Eskuadra husi munisipiu Dili, Komandante UPM, UPF, UEP, Komandu Jeral no Diretor Jeral Servisu Migrasaun Superintendente Agustinho Gomes. Media PNTL

20190826-2F5A4785 20190826-2F5A4795

Provedora PDHJ Enkontru ho Komandante Jeral PNTL

20190819-2F5A4662

Dili- Provedora husi Instituisaun Provedoria dos Diretus Humanus no Justisa (PDHJ) halo enkontru ho Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hodi koalia konaba Seminariu Nasional ba Protesaun Diretus Humanus.

Provedora PDHJ Jesuina Maria F.Gomes hateten PDHJ enkoperasaun ho Unidade Asesoria Diretus Humanus ONU nian sei halo seminariu nasional iha loron 24 fulan Setembru ba Komandante PNTL munisipiu 12 no RAEOA hodi respeita, promove no proteze nafatin direitus humanus iha knaar loron-loron nian, Nia hato’o Asuntu ne’e ba Media PNTL iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili, Segunda (19/08).

Nia haktuirtan seminariu nasional ho tema Hametin Protesaun Diretus Humanus ba PNTL sira ne’e ho nia objetivu atu partilha relatoriu no informasaun ne’ebe PDHJ halo durante ne’e liu husi akompañamentu ba membru PNTL sira ne’ebe durante ne’e tuir ona formasaun ba Komandante sira nune’e mos atu husu ba Komandante sira bele partilha dezafiu no obstaklu ne’ebe sira hetan durante halao sira nia servisu; Alende ne’e atu ronamos peritus sira husi nasaun seluk nia hanoin konaba oinsa PNTL halo servisu diak liutan atu halo protesaun diretus humanus ba ita nia sidadaun sira.

“Iha enkontru ne’e Komandante Jeral PNTL  kontente ho inisiativa husi PDHJ no prontu atu kopera hamutuk hodi organija seminariu nasional ne’e, no propoin atu tau hotu iha lista Komandante Unidade UPM, UPF, UEP, Komandante Centru Formasaun Polisia no Komandante Justisa” dehan Provedora.

Seminariu Nasional ne’ebe sei halao iha loron 24 Setembru ne’e sei partisipa husi Prezidente Komisaun B Parlamentu Nasional ne’ebe trata asuntu defeza no seguransa, Ministeriu Finansas ne’ebe hare konaba orsamentu no sei komvida mos Unidade Planeamentu husi gabinete Primeiru Ministru nian atu hare obstaklu saida maka Komandante PNTL sira infrenta iha munisipiu ida-idak.

Loron ikus iha seminariu nasional ne’e sei halo no asina hamutuk deklarasaun komprimisiu ne’ebe hateten PNTL sei respeita nafatin diretus humanus, sei promove no sei proteze diretus humanus sidadaun sira nian. Media PNTL

 

 

TLPDP Apoiu Edifisiu VPU Ba Komandu PNTL Munisipiu Dili

20190819-2F5A4627

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) munisipiu Dili, segunda-feira (19/08) ne’e hala’o serimonia inagurasaun Edifisiu ba Vulnerable Person Unit (VPU- Unidade Pesoal Vuneravél) ne’ebe maka hetan apoiu husi parseiru Timor-Leste Police Development Program (TLPDP).

Segundu Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Mateus Fernandes hafoin serimonia ba jornalista sira heteten ita hotu hatene katak Vulnerable Person ne’e nu’udar ameasa nasional ida tanba ne’e ameasa ba labarik no mós ameasa ba inan, tanba kuandu labarik sira ne’e in-seguru aban bainrua ne’e nasaun ne’e la metin tanba sira maka kaer nasaun.

“Nune’e mós ba inan sira kuandu la seguru entaun sei produz bibit ida ne’ebe ladun diak ba ita nia nasaun tanba ne’e maka ameasa nasional ida no PNTL agradese ba TLPDP ne’ebe tau atensaun tebes-tebes ba asuntu ne’e atu nune’e ba oin atendimentu ba labarik no inan sira sei sai diak liu tan”, tenik Segundu Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Polísia Mateus akresenta tan katak tanba ho konstrusaun ne’ebe ho fasilidade ne’ebe bele dehan katak sufisiente hodi halo atendimentu ba oin mezmu seidauk barak maibé ho ida ne’e bele dehan ona katak bele fó apoiu ba PNTL liu-liu munisipiu Dili atu bele hala’o kna’ar diak liu tan.

“Ita agradese ba ita nia maluk parseiru TLPDP ne’ebe ho fuan bo’ot bele tulun ita, embora buat sira ne’e ita mak uza maibé ita nia maluk oferese ba ita, entaun sira hatene ona oinsa maka Komandante sira orienta membru sira atu bele utiliza fasilidade hirak ne’e ho diak atu bele fasilita servisu ne’e lao diak liu tan”, afirma Komisariu Polísia ne’e.

Entretantu, Komandante TPDP-Polísia Federal Australia Geof Turner iha ninia entrevista afirma TLPDP hari’I desde tinan 2004 no apoiu ba PNTL dala-barak tanba ne’e konstrusaun uma VPU nian laos apoiu dala uluk atu Unidade ida ne’e bele atende ba krime sira ne’ebe maka iha.

“Konstrusaun ba edifisiu ne’e halo husi kompañia Caltech ne’ebe ami uza dala barak no kustu ba konstrusaun ne’e rasik ho total orsamentu kuase $30.000,00 no objetivu ami hari’I edifisiu ida ne’e iha PNTL munisipiu Dili tanba hare’e númeru krime kuase 50% mak domina liu iha Dili tanba ne’e ami fasilita uma ida ne’e atu hare’e liu ba ema ne’ebe Vuneravél atu nune’e bele fasilita sira liu-liu atende sira nia kazu ne’ebe sira hasoru”, hateten Komandante TPDP-Polísia Federal Australia ne’e.

Geof Turner subliña liu tan katak além-de apoiu uma ba VPU, TLPDP mós sei fó apoiu ba polísia femenina sira atu bele hasa’e sira nia esperiensia diak liu tan hodi bele atende ema vuneravel sira ho diak. Edifisiu ne’e kompleta ho sala entrevista, fatin servisu ba PNTL Unidade VPU nian, kuarto no haris-fatin.

Partisipa iha serimonia ne’e além-de Segundu Komandante Jerál PNTL no Komandante TPDP-Polísia Federal Australia ho nia ekipa, reprezentante husi Embaixada Nova Zelandia, Indonesia, Autoridade lokal sira munisipiu Dili nian, xefe unidade no departamentu sira PNTL nian inklui konvidadu sira seluk.

Media PNTL.  

20190819-2F5A4614        

Sosializasaun Prevensaun Moras Kankru-Susun Ba Esposa Ofisias No Femenina PNTL

 

_MG_0478

Dili, Gabinete de Apoiu à Actividade do Cônjuge do Presidente da República (Gabinete Esposa Preseidente República-PR) servisu hamutuk ho Fundasaun Alola no Médiku husi Hospital Nasional Guido Valadares (HNGV) sexta-feira (16/08) ne’e hala’o aktividade Sosializasaun kona-ba Prevensaun Moras Kankru-Susun ba Esposa Ofisias no Femenina Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) iha salaun Centro Formação Polícia (CFP) Comoro.

Esposa PR Cidália Lopez Nobre Mouzinho Guterres iha entrevista ba Media hateten aktividade sosializasaun ba prevensaun moras kankru-susun nian ne’e importante tebes ba feto maluk sira liu-liu ba Ajente Estadu ninian hanesan femenina PNTL no mós F-FDTL sira tanba ita hatene katak sira nia tempu tomak atu servi nasaun ida ne’e.

“Importante tebes-tebes sosializasaun ida ne’e no Estadu tenke fó mós atensaun ba sira, atu nune’e sira tenke iha saúde diak, sira tenke iha kondisaun ida ne’ebe maka apoiu hodi sira bele hala’o servisu ho diak, nune’e mós ba kaben husi Forsa ninian no mós Polísia rasik tanba ita hotu hatene katak waihira feto sira saúdavel entaun feto sira bele apoiu diak liu sira nia kaben hodi hala’o servisu”, hateten Esposa PR ne’e.

Cidália Lopez akresenta liu tan katak wainhira femenina PNTL sira moras mós sira labele ezerse didiak sira nia funsaun, hau hanoin ida ne’e importante tebes-tebes no presija governu tau atensaun ba area ida ne’e.

“Númeru moras kankru-susun ne’ebe maka rezista iha Hospital durante ne’e besik atus tolu resin no kuaze 15% mak mate, ne’e tanba wainhira sira toba iha hospital ho estadu ida ne’ebe maka ass liu ona no kondisaun ne’e mosu tanba falta informasaun no kestaun seluk maka asuntu ida ne’e seidauk sai prioridade governu ninian iha tempu liu ba maibé hau fiar katak agora ba oin governu mós tau ona prioridade ba asuntu ne’e hodi bele halo sensibilizasaun ba komunidade sira hotu”, hatutan Cidália Lopez.

Iha okaziaun ne’e, Komandante CFP Superintendente Arquimino Ramos iha ninia entrevista hateten PNTL sente onradu no agradese tebes tanba bele fahe informasaun ne’ebe diak ba esposa PNTL sira no mós PNTL femenina sira atu bele hatene oinsa maka bele halo prevensaun ba moras kankru-susun ida ne’e.

“Dala-barak ita nia membrus sira mate tanba laiha informasaun, sira balun hanoin katak moras ida ne’e bele kura lalais tanba sira falta informasaun entaun sira simu konsekuensia balun mate no balun halo tratamentu ne’ebe han tempu kleur tanba sira la halo tratamentu sedu”, tenik Komandante CFP ne’e.

Superintendente Arquimino hatutan tan katak iha tinan 2019 tuir dadus estatistika ne’ebe iha membru PNTL feto ida mak mate tanba moras kankru-susun, na’in ida maka sei halo hela tratamentu no esposa PNTL nian mós mate kausa husi moras refere.

“Ita iha Klinika Priivadu PNTL nian maibé laiha ekipamentus ne’ebe kompletu, ita mós laiha apoiu orsamentu ne’ebe sufisiente atu bele halo programa sira ne’e, hanesan hau hateten ita 19 anos ona maka PNTL ne’e iha maibé ita laiha tratamentu ou medical check-up ne’ebe rutina”, koalia Komandante CFP ne’e.

Sosializasaun ba prevensaun moras kankru-susun ne’e hetan partisipasaun husi esposa Komandante Jerál, esposa ofisias sira, PNTL femenina no Formandu Kursu CPOI.

Media PNTL.             

Komandu PNTL Dili Halo Identifikasaun Ba Porta Voz Organizasaun Fuan-Domin

IMG_0233

Dili- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) munisipiu Dili seksaun Servisu Investigasaun kriminal halo identifikasaun ba porta voz organizasaun Fuan-Domin Pedro Aparicio konaba komferensia emprensa ne’ebe halo iha loron 8/08 hodi husu ba Komandante PNTL Baucau atu husu deskulpa ba publiku.

Komandante PNTL munisipiu Dili Superintendente Xefe Armando Monteiro hateten ita akompana no asisti diretamente sidadaun nain rua porta voz organizasaun Fuan-Domin Pedro Aparaicio no Eis Lideransa GAM PSHT João Martins ne’ebe maka ita nia Servisu Investigasaun Kriminal Komandu PNTL munisipiu Dili ohin halao tia ona no liu husi identifikasaun ida ne’e ita sei rekomenda ba Ministeriu Publiku hanesan nain ba prosesu no hein nia kontinuasaun, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira iha Komandante PNTL Kaikoli Dili, (15/08.

Komandante ne’e haktuirtan hafoin identifikasaun ne’e servisu investigasaun iha tempu besik aban (16/08) ou bainrua (17/08) sei intrega ba Ministeriu Publiku hodi nune’e estuda, tetu no hare konaba komferensia emprensa ida ne’e nia lalaok.

Hanesan autoridade seguransa ne’ebe toma responsabilidade ba seguransa interna ita iha obrigasaun no dever moral oinsa inplementa lei los no lolos no lei ne’e nia funasaun hodi obriga no regula sidadaun hotu-hotu hodi hakruk no respeitu ita nia lei ne’ebe maka orgaun estadu aprova.

“Ita hare husi aspetu legalidade lei Nu 5/2017 hare husi termus legal organizasaun ne’ebe temi iha komferensia emprensa ne’e la rejistu iha organizasaun Silat Timor-Leste nian tantu mos iha organizasaun rejistensia tanba ne’e maka rejultadu husi identifikasaun ida ne’e sei kontinua ba Ministeriu Publiku hodi estuda, tetu no kontinua nia prosesu,”dehan eis Komandante munisipiu Bobonaro ne’e.

PNTL sei kontinua no mantein inplementa lei ne’e no ba se deit, no grupu sedeit, ita nia knaar maka inplementa lei ne’e to’o lei seluk mosu hodi bele regula no akomoda organizasaun arte marsiais no arte rituais ne’ebe agora iha hela faze avaliasaun nia laran.

Entretantu porta voz organizasaun Fuan-Domin Pedro Aparicio hateten Ami mai fo deklarasaun ba Komandu PNTL munisipiu Dili katak komferensia emprensa ne’e diriji ba individu laos instituisaun PNTL objetivu komferensia emprensa ne’e la ataka instituisaun PNTL, ami ataka pessoal Komandante PNTL Baucau, individu iha PNTL laran ne’ebe maka hasai esteitmentu ida ne’ebe hamonu dignidade PNTL no bele kria instabilidade iha komunidade nia le’et.

Nia haktuirtan Ami husu individu ne’e maka tenke husu diskulpa tanba nia esteitmentu ne’be laiha provas hanesan esteitmentu tendisioju hanesan la gosta no hirus ema, se iha individu ruma mak kuandu halo sala hanesan ne’e  husu responsabilidade ne’e ba individu.

Hatan konaba lei No.5/2017 ne’ebe kriminalija Arte Marsiais Porta Voz ne’e hateten sim arte marsiais taka hotu ona maibe esteitmentu ida halo komferensia emprensa ne’e organizasaun ida bele mosu no ema individu ida mos bele koalia katak hahalok ida hanesan ne’e ladiak laiha relasaun ho arte marsiais.

Fo hanoin fali katak iha loron 08/08 membru organizasaun Arte Marsiais Persaudara-an Setia Hati Terate (PSHT) halo komferensia emprensa iha Hotel Ramelau tanba lamenta deklarasaun husi Komandante PNTL munisipiu Baucau Superintendente Xefe Hermenegildo G. da Cruz katak, membru husi eis organizasaun Arte Marsiais estadu Timor-Leste bandu (PSHT), ninia-ema sira ba sae sabuk (Sintu) iha Indonezia hodi halo juramentu ba bandeira merah-puti no konsidera ema hirak ba halo juramentu iha Indonezia hanesan milisia, iha objetivu halo infiltrasaun hodi estraga estabilidade iha rai laran. Nune’e sira husu ba Komandante PNTL munisipiu Baucau atu husu diskulpa ba publiku ho prazu loron10 nia laran selae maka sira sei hatama keixa ba Komandu Jeral PNTL hodi halo prosesu dixiplinar. Media PNTL

CANOX Sei Fo Kursu Multimedia Ba Membru PNTL

_MG_0334 

Dili- Centru Formasaun CANOX sei fo kursu multi media ba membru Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) husi Departamentu Polisia Comunitaria Nasional (DPCN) atu nune’e bele iha konyesementu no produs brosura no pamfletu hodi publika servisu DPCN ba publiku.

 Diretor Centru Formasaun CANOX Cancio Casimata hateten realizasaun kursu multi media ne’e tanba komitmentu entre Centru ho PNTL bazeia ba akordu ne’ebe maka asina nune’e ami kumpri ninia realizasaun to’o remata, Nia hato’o asuntu ne’e iha serimonia abertura iha Kuartel jeral PNTL Kaikoli Dili, Kuarta (14/08).

Nia haktuirtan iha ninia realizasaun Centru Formasaun CANOX prepara material pedadojika hanesan komputador no modul sira ne’ebe uza hodi hanorin, realizasaun kursu ida ne’e to’o remata ami sei kumpri hotu to’o nia finalidade no produs sertifikadu ba partisipante sira.

“Ami garantia formador sira ne’ebe ami prepara ba realizasaun kursu multi media nian ami garantia %100 para sira fo formasaun ba POLKOM.” Nia dehan.

Kursu Multimedia ne’e sei fo ba membru PNTL husi DPCN hamutuk nain walu (8) ho durasaun tempu durante semana walu (8) nia laran.

 Iha okajiaun ne’e Inspetor Jeral Superintendente Xefe Carlos Jeronimo hateten formasaun ida ne’e inportante ba PNTL para hafoin kursu ida ne’e ita bot sira bele halo dezenu saida deit nune’e ema mos hare kapas tanba wainhira imi aprende ho diak maka imi sei hetan rezultadu ida ne’ebe diak.

Inspetor Jeral mos afirma ba partisipante sira atu tau iha hanoin katak instituisaun investe orsamentu ba formasaun ida ne’e tanba ne’e husu para ita bo’ot sira aproveta ho diak saida maka formador sira fo atu nune’e bele produs rejultadu ne’ebe diak ba instituisaun PNTL. Hau enkoraja ita bo’ot sira atu aprende ho diak no aproveta oportunidade ne’e ho maximu no susesu ba imi nia kursu

Orsamentu ba programa ne’e hamutuk $25 mil husi Fundu Dezenvolvimentu Capital Humanu(FDCH) ne’ebe maka aloka ba DPCN tuir planu no programa ne’ebe planea ona atu fo formasaun ba membru sira konaba oinsa maka halo filme badak ba atividade Polisia Komunitaria (POLKOM)  hodi kria fun page, brosura, stiker no bulletin ba servisu POLKOM nian tanba durante ne’e membru sira seidauk iha konyesmentu.

Orsamentu ida ne’e inklui ba material didatiku no hola material sira ne’ebe maka sei utilija durante kursu no hafoin kursu sei entrega hikas ba POLKOM hodi utilija ba servisu MULTI media nian. Media PNTL

PNTL Prontu Asegura Festa Konsulta Popular ba Dala 20

20190814-2F5A4365

Dili, Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) prontu atu asegura seguransa ba Komemorasaun Loron Konsulta Popular nian ne’ebe sei selebra iha loron 30 fulan Agostu 2019 ba dala 20 (30 Agosto 1999-30 Agostu 2019). Diretiva husi Komandu Jerál nian ba iha kada Komandu Munisipiu sira mós iha ona atu bele asegura loron ida ne’e ho diak.

Nune’e Komandu PNTL Munisipiu Covalima mós preparadu ona hodi festeja loron historiku ida ne’e hamutuk ho komunidade iha ambiente paz no dame nia laran. Komandante Komandu PNTL munisipiu Covalima Superintendente António de Sá ba media PNTL wainhira partisipa iha Abertura Materia Kursu OST Ba Komandu Munisipiu, iha salaun Kuartél Jerál Kuarta (14/08)  hateten iha âmbitu Komemorasaun 20 anos Konsulta Popular tantu orariu ne’ebe maka monu iha munisipiu Covalima ne’e iha loron 19.

“Iha âmbitu preparasaun ba Komemorasaun ne’e, parte munisipiu Covalima halo ona enkontru preparasaun ho autoridade tomak ne’ebe mak eziste iha munisipiu Covalima atu oinsa maka bele selebra no festeja loron historiku ida ne’e ho ambiente paz no hakmatek nia laran”, hateten Komandante Komandu PNTL munisipiu Covalima ne’e.

Superintendente António afirma tan katak komandu PNTL munisipiu Covalima hahu’u mós aktividade balun hanesan limpeza jerál ba iha sidade munisipiu ninian no mós hala’o cek point/pasa revista atu bele antisipa no prevene hodi nune’e komemorasaun loron 20 anos ne’e bele lao ho diak.

“Asaun aproximasaun ne’ebe maka Komandu PNTL munisipiu Covalima halo tantu reuni ho entidade hotu-hotu hahu’u kedas husi xefe aldeia, xefe suku, administrador postu sira, administrador munisipiu inklui veteranu sira, povu hotu-hotu hodi kontinua motiva sira, kontinua halo konsesibilizasaun ba sira liu-liu atu oinsa atu introduz ba sira kona-ba Lei Arma Branka ninian Nu.5/2017 no mós Lei Kódigu Estrada nian oinsa atu komunidade hotu-hotu tenke iha konseitu ida atu bele selebra loron ida ne’e nakonu ho paz no hakmatek nia laran”, hatutan autoridade seguransa munisipiu Covalima ne’e.

Iha fatin hanesan, Komandu PNTL munisipiu Liquiça mós preparadu hodi asegura seguransa ba selebrasaun loron importante ida ne’e hamutuk ho komunidade sira iha munisipiu Liquiça. Komandante PNTL munisipiu Interinu Superintendente Asistente Luis da Silva esplika Komandu PNTL munisipiu Liquiça agora prepara ona nia planu seguransa ba aktividade loron 30 Agostu ninian iha parte rua.

“Primeiru maka Komandu PNTL munisipiu Liquiça envolve diretamente iha parada 30 Agostu ninian no ida fali maka PNTL Liquiça prontu apoiu seguransa ba aktividade refere”, tenik Komandante PNTL munisipiu Interinu ne’e.

Superintendente Asistente Luis esplika liu tan katak kona-ba preparasaun loron 30 Agostu agora dadaun PNTL hamutuk ho administrador koordena hela no ami sei koalia hamutuk atu oinsa loron historiku ida ne’e bele lao diak no papel seguransa nian maka oinsa atu apoiu seguransa ba ema hotu iha âmbitu komemorasuan loron importante ida ne’e.

Media PNTL.  

Komandu PNTL-TLPDP Halo Abertura Materia Kursu OST Ba Komandu Munisipiu

20190814-2F5A4419

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) ho parseiru Timor-Leste Police Development Program (TLPDP) liu husi nivel altu iha hanoin ida atu aumenta kapasidade matenek, abilidade no attitude membru PNTL iha atuasaun uza forsa hasoru komunidade hodi bele professional liu tan iha terenu ne’ebe nafatin tau respeita ba Direitus Umanus.

Kursu ba treinamentu ida (OST- Official Safety Training) ne’ebe maka hetan aprovasaun husi Komandante Jerál PNTL ne’e sei fahe ba etapa rua, etapa primeiru iha kuarta-feira (14/08) ne’e realiza ba Komandante Munisipiu, Unidade no Departamentu sira PNTL nian hodi halo aprezentasaun ba materia ka lisaun Uza Forsa liga ba Direitus Umanus antes fahe ba membrus PNTL hotu iha munisipiu 13. No etapa segundu sei realiza iha kada Komandu munisipiu ho durasaun tempu loron lima (5) ho objetivu atu aumenta kapasidade matenek, abilidade no attitude membru PNTL iha atuasaun uza forsa hasoru komunidade.

Notisia Relevante: Membru PNTL Na’in 41 Kompleta Kursu OST

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa iha abertura ba serimonia ne’e hateten aktividade hanesan ne’e ita halo iha fulan balun ba kotuk, ita halo buat ne’e hanaran OST (Official Safety Training) signifika katak menyederhanakan buat ne’ebe ita koalia kona-ba treinu uza forsa, ita ba fali OST ne’ebe kada munisipiu ema na’in rua preparadu ona sai treinador ne’ebe sira frekuenta kursu iha CFP (Centro Formação Polícia) nune’e treinamentu ne’e atu halo iha kada munisipiu.

“Agora, sé ita koalia kona-ba uza forsa ne’e ita nia hanoin halai buat ketak ida, maibé kuandu ita ba Official Safety Training ne’e parte ida hanesan ita tempu liu ba ita diskuti katak dala-wain ita uza forsa ne’e katak ita oho ema maibé interpretasaun ne’e lalos, uza forsa signifika ita atu reduz risku no ameasa mas laos atu oho ema”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Polísia Faustino subliña liu tan katak além-de Konstituisaun, Regime Jurídiku uza forsa nian atu bele reduz ameasa aumesmu tempu salva ema, salva ita nia ofisial sira rasik idak-idak no mós salva ema seluk nia sasan ou patrimoniu públikus.

“Tanba ne’e maka molok materia ida ne’e hato’o ba Komandu munisipiu idak-idak atu halo formasaun ba membru sira iha terenu, parte ida hau hamutuk ho parseiru TLPDP ami koalia atu ita Komandante sira iha ne’e, ita iha ona ide pokok ne’ebe kuandu aban-bainrua halo iha Komandante sira nia munisipiu karik, Komandante sira nia intervensaun ba abertura no enseramentu ida ne’e”, hatutan Komisariu Polísia ne’e.

Iha fatin hanesan, Peter Cros ne’ebe hanesan responsavel ba Uza Forsa iha TLPDP nian iha nia introdusaun ba programa ne’e koalia Kursu ida ne’e ami desenvolve tanba ami hetan input husi TLPDP, Polísia Nova-Zelandia no mós UNDP (United Nations Development Programme) ne’ebe ami koko deseña Kursu ne’e hare’e ba rekerimentu ne’ebe presiza husi PNTL relasiona ho Kursu OST uza forsa ninian.

“Iha abertura materia ida ne’e, Komandante sira atu bele fó hela garis besar kona-ba Kursu OST ninian ne’ebe maka kursu ida ne’e ami hato’o ona ba ita bo’ot sira nia membru ne’ebe maka antes ne’e mai atende Kursu uza forsa, tanba ne’e maka saida maka ami atu fó ba ita boo’t sira maka komponente oituan deit husi kursu ida ne’ebe ninia kompletamentu ne’e ita bo’ot sira nia membru hetan ona”, hateten responsavel ba Uza Forsa iha TLPDP nian.

Partisipa iha aktividade ne’e Komandante Jerál, Inspector Jerál, Komandante Komandu Operasaun, Komandante Komandu Administrasaun, Komandante SIP, Komandante Komandu Munisipiu, Unidade no Departamentu sira iha PNTL.

Media PNTL.

20190814-2F5A4446

Lansamentu Ro Maritima PNTL no Apoiu Tula Pasiente Atauro-Dili

 

 

 

 

_MG_9797

Atauro-Polisia Nasional Timor-Leste(PNTL/ Unidade Polisia Maritima (UPM) oferese ró ida ba Ministeriu Saude (MS) hodi bele fasilita transporta pasiente husi Atauru mai Dili.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten iha fulan balu ba kotuk Vice Ministra Saude ba Kuidadu Saúde Primaria Elia A.A dos Reis haruka karta ba Ministru Defeza no Interior Interinu hodi husu atu parte PNTL mos bele fasilita transporte tula pasiente ba mai Atauro-Dili, Nia hato’o asuntu ne’e iha Atauro Sexta (09/08).

Komisariu ne’e haktuirtan ohin iha Atauro PNTL asina akordu nota Intendementu ho Ministeriu Saude hodi renova nota intendementu ne’ebe halo iha tinan rua ba kotuk hodi aumentatan klausula balu maka PNTL bele suporta apoia transporte ró ba mai Atauro- Dili.

Durante ne’e Ministeriu Saude apoia PNTL ba formasaun, apoiu aimoruk ba Polisia no Mediku PNTL nian atu halo atendementu ba membru PNTL no ninia familia sira.

Hafoin asina MOU ho Vice Ministra Saude hato’o agradesementu ba Komandu PNTL ne’ebe maka apoia hodi fasilita Ministeriu Saude hodi fasilita povu Atauro asesu ba Saude.

Iha oportunidade ne’e Komandu PNTL no F-FDTL halo limpeza hamutuk ho Autoridade postu Administrativu Atauro, Autoridade Lokal nomos Populasaun Atauro nudar parte preparasaun hodi komemora tinan 20 loron konsulta popular no forsa INTERFET mai Timor-Leste.

Komandante Jeral mos hato’o parabens ba Autoridade postu administrativu Atauro, Autoridade local sira ne’ebe tau moto ba Atauro ida Moos katak Matak, Organizadu no Saudavel  ne’e hau nia apresiasaun boot ida ba Administrador, Xefe Suku sira no Komandu PNTL Eskuadra Atauro nian espera katak iha munisipiu seluk mos iha sira nia moto ba postu administrativu rasik tanba ema dehan hanesan ne’e se ita laiha mehi atu ba ne’ebe maka ita bele lao loron lao kalan mos ita sei nunka atu to’o fatin ne’ebe ita atu ba.

PNTL preparadu asegura Seguransa Ba Serimonia Konsulta Popular

Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL ) preparadu atu asegura serimonia tinan 20 loron konsulta popular 30 de Agostu no forsa INTERFET mai Timor-Leste.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten preparasaun seguransa ba komemorasaun tinan 20 loron konsulta popular no forsa INTERFET mai Timor-Leste en kordenasaun entre instituisaun Seguransa no Defeza tanba iha bainaka inportante hanesan Xefe governu, Xefe Estadu no eis titulares sira mos mai marka prejensa hotu entaun involvimentu Forsa Defeza ba seguransa Xefe estadu ne’e iha no preaparadu ona, ita hein deit komfirmasaun husi bainaka hirak ne’ebe maka atu marka prezensa iha serimonia ne’e.

Nia haktuirtan oras ne’e daudauk PNTL rasik prepara hodi halo formasaun ba nia membru ne’ebe atu sai eskoltu ba entidade sira ne’e. Iha parte segundu maka Komandu PNTL no F-FDTL hasai diretiva konjuntu ida atu membru PNTL no F-FDTL halo atividade sosiais konjuntu hanesan limpeja jeral iha Dili nomos Atauro objetivu ba atividade preparasaun loron konsulta popular no INTERFET mai Timor-Leste iha 20 de Setembru.

Iha parte seluk Komandu munisipiu sira nafatin lao  en kordenasaun ho autoridade munisipal no Prezidente Autoridade, Administrador no enkaminamos Forsa Defeza no lider komunitariu sira tanba selebrasaun loron konsulta popular halao mos iha munisipiu no RAEOA.

Alende ne’e sei halao mos atividade pasa revista iha loron hirak tuir mai ne’ebe sei involve F-FDTL no Polisia Militar hodi halo passa revista iha kapital Dili no munisipiu.

Kestiona konaba seguransa rai laran Komandante Jeral ne’e komfirma katak oras ne’e situasaun seguransa enjeral lao diak kalma no hakmatek. Media PNTL

 

_MG_0075