PNTL Kontinua Halo Dezeminasaun ba Lei Nu.5/2017

_MG_5675Ainaro-Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Komandu munisipiu Ainaro iha loron 23 Fulan Agostu 2017 kontinua halo sosializasaun ba Lei Nu.5/2017 kona-ba Armas Brankas ba komunidade, estudante no populasaun iha munisipiu ne’e.

Komandante PNTL munisipiu Ainaro Superintendente Polisia Justino Menezes iha ninia intervensaun hateten agradese ba partisipante sira nia presensa iha dezeminasaun kona-ba Lei Nu.5/2017 liu-liu kona-ba arte marsias, rituais, arma branka, rama ambon no aumezmu tempu halo renovasaun ba Lei Kódigu Penal artigu 211 ne’ebe koalia kona-ba Arma Proibido ou arma sira ne’ebe bandu atu produz.

“Lei Nu.5/2017 ne’e aprovadu iha loron 19 fulan Abril 2017 ne’ebe iha ona koñesimentu ba komandante munisipiu no unidade sira iha nasional, maibé oinsa atu Lei sira ne’e para bele fó koñesimentu ba ita hotu liu-liu ba líder sira, ita hanesan autoridade ne’e aumezmu tempu joven sira ne’e bele komprende Lei ne’e diak liu tan atu nune’e ita bele ezekuta ho diak hodi halo prevensaun ba konfiltu sira ne’ebe maka mosu iha rai laran liu-liu iha munisipiu Ainaro”, tenik Komandante PNTL munisipiu Ainaro.

Superintendente Polisia Justino Menezes subliña liu tan katak workshop ne’e hanesan dezeminasaun ba ita hotu, laos ona atu halo sosializasaun katak ita sei hare’e Lei no Artigu ida ne’e los ou lalos ita sei hadia, maibé ida ne’e aprovadu ona no laiha ona deskusaun.

“Oinsa ita bele implementa Lei sira ne’e ho diak hodi bele garante seguransa no estabilidade iha ita nia nasaun no espesial iha munisipiu Ainaro tanba iha ita nia munisipiu maka sai hanesan fatin hun ba arte marsias antes Lei ne’e iha, tanba ne’e agradese ba ekipa PNTL ne’ebe servisu hamutuk ho parseiru UNDP bele realiza programa ida ne’e”, hatutan Superintendente Asistente ne’e.

Iha fatin hanesan Administrador Munisipiu Ainaro Albertino de Araújo hateten oportunidade diak ba komunidade no estudante sira iha munisipiu Ainaro atu bele partisipa iha dezeminisaun Lei Nu.5/2017 de 19 de Abril no alterasaun artigu 211 Kódigu Penal ne’ebe maka sei dezemina Lei Jurídiku koalia kona-ba arte marsial.

“Importante tebes ba ita hotu liu-liu lideransa komunitariu sira tanba ita bo’ot sira maka besik liu ba povu, ita bo’ot sira maka besik liu ba fatin ne’ebe arte marsial sira hela ba tanba iha munisipiu Ainaro iha arte marsias barak, balun tuir Lei hateten katak taka ona maibé deskonfia sei aktividade subar-subar”, dehan Administrador Munisipiu Ainaro.

Partisipantes iha dezeminasaun ne’e estudante, autoridade munisipal, Xefe Suku, Komandante Eskuadra inklui komunidade munisipiu Ainaro. Aktividade ne’e hala’o iha administrasaun municipal Ainaro ho hetan suporta husi parseiru dezenvolvimentu United Nation Development Program (UNDP).

Media PNTL.  

_MG_5641

Fulan Outubru To’o Dezembru 2017, Liña 112 Sei Livre Husi Informasaun Falsu

Dili, Relasiona ho ativasaun liña komunikasaun 112 ne’ebe dala barak komunidade sira hato’o informasaun falsu ba polísia maka Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) servisu hamutuk ho Autoridade Nasional Komunikasaun (ANC) iha ona tarjetu katak iha fulan Outubru to’o Dezembru 2017 liña 112 livre husi informasaun falsu.

Komandante Operasaun PNTL Superintendente Xefé Henrique da Costa hafoin halo abertura ba formasaun kona-ba polisiamentu komunitaria ba Komandante Eskuadra sira segunda (11/09) orseik iha hotel JL Villa hateten liña 112 ne’e laos servisu mesak parte polísia nian deit maibé iha ekipa ida ne’ebe maka servisu hamutuk ho ANC no ekipa ida ne’e iha ona tarjetu katak fulan tolu ikus iha tinan ne’e liña 112 sei livre husi ema ne’ebe maka hato’o informasaun falsu.

“Fulan Outubru to’o fulan Dezembru telefone sira ne’ebe maka dalaruma sempre uza ID falsu hodi hato’o informasaun falsu ba polísia, bolu polísia katak iha problema maibé realidade laiha problema ho ida ne’e ita espera husi parte ANC nian sira estabelese ou halo koordenasaun ho parte provide telefone sira hanesan Timor Telecom, Telkomsel no mós Telemor bele ona kontrola ho didiak”, tenik Komandante Operasaun PNTL.

Superintendente Xefé Henrique da Costa espera katak parte ANC ho provide sira iha fulan hirak tuir mai bele kontrola hotu ona atu nune’e telefone sira ne’ebe kontaktu mai liña 112 ne’e SIMCARD sira tenke rejistu hotu ona.

Media PNTL.  

Komandante Eskuadra Tuir Formasaun Kona-ba Polísia Komunitaria no NOP

_MG_3112Dili-Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Departamentu Polisiamentu Komunitaria Nasional realiza formasaun kona-ba Polísia Komunitaria, NOP, KPK no Lei relevante sira seluk ba Komandante Eskuadra Munisipiu sira.

Komandante Operasaun PNTL Superintendente Xefé Henrique da Costa hafoin halo abertura ba formasaun ne’e hateten formasaun ne’e hanesan kontinuasaun husi primeira faze ne’ebe maka hala’o ona iha semana kotuk ba Komandante Eskuadra sira tanba total partisipantes hamutuk ema 65 nune’e maka fahe ba sesaun rua.

“Workshop ne’e importante tebes-tebes liu-liu ba Komandante Eskuadra sira tanba iha asuntus importante balun ne’ebe maka sei koalia iha workshop ne’e hanesan NOP ba polísiamentu komunitaria nian, segundu kona-ba KPK ninian no mós KSM ninian”, tenik Komandante Operasaun PNTL.

Superintendente Xefé Henrique da Costa akresenta liu tan katak liu husi formasaun ne’ebe maka sei hala’o durante loron lima ne’e, komandante eskuadra sira presija atu hatene nune’e wainhira sira ba hala’o sira nia servisu iha terenu, bele sai hanesan modalidade ida ba sira atu hala’o servisu ho diak.

“Iha formasaun ne’e sei koalia mós kona-ba asuntu seluk hanesan sensibilizasaun Lei Nu.5/2017 kona-ba Lei Arma Branka tanba ita hatene katak iha munisipiu no eskuadra balun hala’o ona operasaun maibé balun mós seidauk halo operasaun ne’e ho sériu no másimu tanba ita mós presija hasa’e sira nia koñesimentu kapasidade, tanba ita hatene Lei refere rigorozu tebes-tebes entaun presija koñesimentu klean molok halo implementasaun”, subliña Superintendente Xefé ne’e.

Iha fatin hanesan Komandante Departamentu Polisiamentu Komunitaria Nasional (DPCN)  Superintendente Asistente António da Luz iha ninia intervensaun ba serimonia ne’e hateten formasaun ba Komandante Eskuadra sira iha workshop ne’e sei koalia kona-ba koñesimentu servisu polisia komuntaria nian no sosializasaun ba NOP tolu ne’ebe maka estabelese iha instituisaun PNTL liu-liu iha polisia komunitaria kona-ba OPS, KPK no KSM.

“Formasaun ida ne’e importante tebes-tebes ba koñesimentu komandante eskuadra sira nian, tanba ita bo’ot sira maka hanesan lideransa másimu iha postu administrativu, eskuadra ne’ebe loron ba loron ita bo’ot sira tau matan ba ita bo’ot sira nia membru liu-liu ba OPS sira ne’ebe koloka iha ita bo’ot sira nia suku”, hateten Komandante DPCN.

Superintendente Asistente António da Luz hateten liu tan katak ho hanoin hirak ne’e maka Komandante Eskuadra sira tenke iha formasaun, tenke iha koñesimentu klean kona-ba normas prosedimentu sira ne’ebe maka estabelese iha PNTL liu-liu kona-ba papel OPS nian.

Formasaun ba faze daruak ne’e hetan suporta husi parseiru desenvolvimentu The Asia Foundation (TAF) no husi total Komandante Eskuadra hamutuk ema 65, partisipantes ba iha sesaun daruak formasaun ninian hamutuk ema 33 ne’ebe maka kompostu husi komandante eskuadra munisipiu hotu no sei hala’o durante loron lima nia laran.

Media PNTL.

 

 

PNTL Manatuto Sosializa Programa Hari Uma ba OPS

_MG_6766

Manatuto- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) munisipiu Manatuto sosializa programa hari uma ba Ofisial Polisia Suku (OPS) iha munisipiu Manatuto ne’ebe maka sei realiza husi Programa Nasional Dezenvolvimentu Suku (PNDS).

Komandante PNTL munisipiu Manatuto Superintendente Inacio dos Santos Saldanha hateten sosializasaun programa hari uma ba OPS iha suku Uma Kaduak  ne’e ho objetivu atu informa ba komunidade sira konaba planu hodi lori Polisia hakbesik ba komunidade nia leet, Nia hato’o asuntu ne’e foin lalais iha Suku uma Kaduak Manatuto.

Komandante ne’e haktuirtan katak razaun eskolya suku nee hodi hari uma ba OPS iha primeiru pilotu tanba suku ne’e iha mini fabrika, fatin turismu, no fatin movimentu publiku ba munisipiu Baucau, Viqueque no Lautem tanba ne’e maka durante ne’e komunidade sira ejiji prezensa Polisia nian iha sira nia suku hodi fo seguransa.

Em prinsipiu OPS nia prezensa atu hakbesik aan ba komunidade sira nia leet hodi responde prekupasaun komunidade nian; nune’e atu fasilita prosesu hari uma ne’e Komunidade suku uma kaduak oferese rai privadu ba PNTL hodi bele hari uma ba OPS.

Iha okajiaun ne’e Diretora PNDS Dulce G. Junior hateten  inplementasun projetu konstrusaun ne’e presija komunidadesira nia partisipasun maximu tanba iha programa PNDS movilizasaun traballador komunidade sira maka tenke servisu ba projetu ne’e.

Nia haktuirtan katak maske uma ne’e hari ba OPS maibe komunidade sira tenke sente hanesan nain nune’e bele kuida hamutuk nune’e la husik animal tama hodi estragus, komunidade nia konsiensia no responsabilidade inportante hodi tau matan no kuidadu uma ne’ebe maka hari iha sira nia leet.

Ministeriu Interior no ministeriu Estatal halo ona akordu hamutuk atu hari uma OPS hamutuk 13 no tuir planu projetu ne’e sei halao durante fulan tolu nia laran ne’ebe maka inplementa iha tinan ne’e.

Entertantu administrador munisipiu Manatuto Fernando Almeida de Sousa hateten prezensa OPS iha komunidade nia leet hodi hakbesik aan ba komunidade, lori paz no estabilidade iha suku no hametin konfiansa komunidade ba Polisia.

Lori populasaun munisipiu Manatuto no espesialmente komunidade suku uma Kaduak nia naran la haluha  hato’o agradesementu ba parseru sira ne’ebe maka suporta hodi realize programa ne’e.

Partisipa iha Sosilizasaun ne’e reprezentante Embaixador  Nova Zelandia, Xefe Departamentu Polisia Komunitaria, Responsavel PNTL munisipiu Manatuto, Xefe Suku, Komunidade,  OPS no konvidadu sira.  Media PNTL.

 

 

 

PNTL halo Enkontru preparasaun Seguransa ba Eventu Tour De Timor

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Komandu Operasaun halo enkontru preparasaun seguransa ba eventu  Tour de Timor (TDT)  Internasional ne’ebe maka sei realiza iha loron 19-23 de Setembru 2017.

Komandante Komandu Operasaun Superintendente Xefe Henrique da Costa hateten enkontru hamutuk ho Komandante munisipiu 5 ho Xefe servisu no Komandante Unidade hodi esplika no fo tarefa ba sira atu halo preparasaun seguransa ba eventu ne’e, Nia hato’o asuntu ne’e ba journalista sira hafoin enkontru iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili, Kinta (07/09).

Komandante Henrique haktuirtan katak Komandu Operasaun husu ba Komando munisipiu ida-idak atu halo kordenasaun no komunikasaun iha nivel munisipiu atu bele pasa informasaun ba komunidade sira liu husi media lokal konaba orariu taka dalan nian.

PNTL sei koloka membru efetivu hamutuk nain 600 hodi fo seguransa maximu ba eventu ne’e.

Rute Tour de Timor tinan 2017 maka munisipiu Dili, Liquica, Ermera,  Bobonaro, Aileu, Ainaro no sei taka dalan depende ba orariu tuir rute ida-idak no parte seguransa halo ona rekoñesementu ba terrenu iha semana kotuk hamutuk ho komisaun organizadora.

Kestiona konaba jeografia Timor-Leste ne’ebe maka tun sae foho, hakur mota nomos dalan barak ne’ebe maka iha risku makaas Komandante Henrique esplika PNTL iha ekipa avansadu ida maka sei ba uluk hodi koloka sinais iha fatin hirak ne’ebe maka identifika hanesan perigu nune’e wainhira siklista sira liu sira hatene katak fatin ne’e perigu.

Iha Okajiaun ne’e Komandante PNTL munisipiu Aileu Superintendente Damião da Silva Coreia hateten Komandu PNTL munisipiu Aileu prontu atu asegura seguransa ba eventu TDT Internasional tanba iha membru sufsiente maibe inportante liu kordensaun tekniku ho Komisaun organizadora nune’e parte siguransa fo atensaun  hodi asegura seguransa maximu.

Tuir informasaun husi Komisaun Organizadora oras ne’e daudaun Siklista nain 200 resin husi nasaun 20 maka rejista ona no rezistrasaun sei kontinua hela ita espera katak hafoin rejistrasaun hotu Komisaun organizadora bele fo informasaun klaru ba autoridade seguransa atu bele fo seguransa ne’ebe maka diak ba eventu TDT tinan ne’e.

Eventu Tour de Timor Internasional hahu  iha tinan 2009 to’o ohin loron no fundador prinsipal maka Eis Prezidente da Republika Jose Ramos Horta ho objetivu atu promove paz, Turismu no seluktan. Media PNTL

 

UPM Distribui Apoiu Humanitaria

_MG_3909

 

 

 

 

 

 

 

 

Baucau- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) Unidade Polisia Maritima (UPM) halo atividade humanitaria hodi distribui nesesidade baziku ba estudante, professor, komunidade no fasilidade saude.

Komandante UPM Superintendente Lino Saldanha hateten atividade apoiu humanitaria ne’e hodi fo motivasaun no korajen ba estudante sira atu eskola no estuda hodi prepara aan ba futuru, Nia hato’o asuntu hafoin distribui apoiu humanitaria ba estudante sira iha Eskola, Filial Bebadai postu Administrativu Kelikai munisipiu Baucau.

Superintendente ne’e haktuirtan katak material hirak ne’ebe maka distribui maka hanesan pasta, kadernu, lapijera, no ekipamentu despostu hanesan bola no seluktan nomos ekipamentu ba difisiente sira hanesan Ai tonka, kadera roda, bola, no oferese nesesidade baziku saude nian ba inan partus iha Klinika Laklubar no Kelikai.

_MG_3908_MG_3626“Atividade ne’e realiza hodi komemora loron Konsulta Popular 30 de Agostu hamutuk ho populasaun sira iha munisipiu Manatuto no Baucau hodi fo motivasaun no korajen ba professor no inan aman sira hodi hakmaan malu liu husi sasan utuan ne;ebe maka ami iha”.

Atividade ne;e hanesan apoiu humanitarian Doasaun husi Vega Seal Alemaña laos projetu ou politika tanba komunidade Internasional sira atu lao mesak sira tauk tanba ne;e sira hakarak lao hamutuk ho Polisia hodi fo apoiu seguransa ba sira.

Alende halo distribuisaun apoiu humanitaria ekipa husi UPM ne;ebe maka diriiji husi Komandante UPM halo dialogu ho professor no komunidade sira iha munisipiu Baucau Postu administrativu Kelikai ho Venilale no munisipiu Manatuto postu Administrativu Laclubar hodi rona sira nia prekupasaun no buka dalan hodi fo tulun. Media PNTL

 

 

 

 

 

 

 

 

Hametin Kooperasaun Entre PRC-RDTL Liu Husi Kursu Kona-ba Siensia Investigasaun Kriminal

_MG_6375

Dili, Governu Timor-Leste liu husi Ministeriu Interior (MI) iha tinan hirak liu ba halo memorandum ida ho governu China liu husi Ministeriu Seguransa Públika China hodi hametin liu tan kooperasaun entre Políce Repúblic of China (PRC) ho Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu-liu iha area Investigasaun Kriminal ninian.

Kooperasaun entre PRC ho RDTL liu husi MI ba PNTL hala’o liu husi realizasaun primeiru Kursu kona-ba Siensia Investigasaun Kriminal ba membrus PNTL husi Departamentu Servisu Investigasaun Kriminal Nasional (SICN) no munisipiu hamutuk 25 durante loron sia (9) nia laran.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay iha ninia intervensaun ba abertura serimonia ne’ebe hala’o Kinta ne’e (31/08) iha Centro Formação Polícia (CFP) hateten Kursu ne’e realiza basea ba vizita ofisial Ministru Interior no Komandante Jerál nian ba China hodi reafirma kooperasaun bilateral entre PNTL ho Ministeriu Seguransa Públika  China.

“Iha biban ida ne’e hakarak hato’o agradesimentu ba Ministeriu Seguransa Públika China nian ne’ebe ho laran luak hakarak apoiu duni PNTL iha area lubuk ida, primeiru maka kursu ita hahu’u ona apoiu barak ne’ebe maka ita simu ona, ita espera katak husi ne’e ba oin sei iha kooperasaun ba area seluk sei lao nafatin”, tenik Komandante Jerál PNTL.

_MG_6391 _MG_6400

 

 

 

 

 

 

 

 

Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay salienta liu tan katak tuir lolos ne’e kursu refere hala’o iha nasaun China, maibé kuandu haruka pesoal ba ne’e ladun barak, tanba ne’e iha diskusaun vizita ofisial nian além de ita haruka ita nia ema ba China, sira mós haruka sira nia instrutores mai hodi fahe sira nia matenek liu husi kursu ne’e.

“Importante tebes Servisu Investigasaun Kriminal presija kapasita diak liu tan ita nia membrus sira ne’ebe servisu iha area ida ne’e hodi mellora sira nia servisu ba prosesu investigasaun nian, além de ne’e mós ekipa husi Ministeriu Seguransa Públika China fornese apoiu Kit-Box kona-ba ekipamentus Investigasaun Kriminal nian tanba ne’e maka iha kursu ne’e aproveita aprende mós maneira atu utiliza ekipamentus hirak ne’e”, subliña Komisariu Polísia ne’e.

Iha fatin hanesan Komandante SICN Superintendente Jorge Monteiro hateten kursu Siensia Investigasaun Kriminal ne’e realiza relasiona ho Memorandum of Cooperation entre Ministeriu Interior ho governu China hodi bele realiza prosesu formasaun kursu Investigasaun Siensia ida ne’e.

“Kursu Investigasaun Siensia ida ne’e partisipa husi partisipantes hamutuk 25 husi munisipiu 13 membrus PNTL idak-idak husi Servisu Investigasaun Nasional membrus PNTL na’in 5, husi Unidade Polísia Fronteira, husi Unidade Polísia Marítima, husi Servisu Informasaun da Polísia”, hateten Komandante SICN.

Jorge Monteiro iha esperansa katak liu husi kursu ida ne’e sei fó benefisiu ba pesoal idak-idak no mós ba instituisaun PNTL jeralmente ba nasaun Timor-Leste.

Media PNTL.  

 

Governu Cina sei Oferese Ro’o ba UPM

TMR_Kmd UPM Lino SaldanhaKmd UPM Lino Saldanha22

Dili-Governu Cina sei oferese Ro’o ba Unidade Polisia Maritima (UPM) hodi apoia servisu unidade ne’e nian nune’e bele halao seguransa maritima ho maximu.

Komandante UPM Superintendente Lino Saldanha hateten governu Cina planea ona atu oferese ro’o ida ho nia naruk 42M iha kapasidade boot no diak liu ro’o Luzitania ba UPM  hafoin formasaun VII Governu Konstitusional, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira wainhira akompaña vizita ofisiais Superior PNTL no F-FDTL ho Ro’o Luzitania iha Bidau Lecidere Dili, Tersa (29/08).

Komandante ne’e haktuirtan katak ro’o ne’ebe maka governu Cina oferese ba sei fasilita no servisu UPM hodi kontrola seguransa maritime ho ro’o seluk ne’ebe maka iha ona no Ro’o ne’e sei hanaran Ro’o Luzitania 2.

Oras ne’e daudaun UPM iha Ro’o hamutuk 17 kompostu husi Ro’o Luzitania ho medida 39M ida, ro’o ho medida 22M rua, 14M ida, 7M iha 9 no 5M iha 7, no ro’o hirak ne’e 5 maka uza halo ezersisiu, no ro’o seluk tama ona prosesu manutensaun tanba ne’e tekniku atu hadia ro’o no ekipamentus sira sei to’o iha Dili hodi halo manutensaun iha fulan Outubru.

Tuir planu iha futuru UPM sei hari postu 21 iha teritoriu laran tomak, tanba oras ne’e UPM iha ona postu 9 ho efetivu hamutuk 150 no sei falta postu 12  tanba ne’e tuir tarjetu UPM sei aumentatan nia efetivu to’o 750 nain hodi koloka iha postu 12 ne’ebe maka sei hari iha teritoriu laran tomak.

Postu seguransa sia (9) ne’ebe maka UPM iha kompostu husi Postu ida iha Atauro hodi kontrola Illa Atauro, ida iha Oe-Cusse hodi kontrola enclave Oe-Cusse, posu ida iha Suai, Postu ida iha Batugade hodi kontrola fronteira Batugade, postu ida iha Atabae hodi kontrola parte Alor, no postu ida iha Liquica hodi kontrolamos parte Alor, postu ida iha Postu Dili, Postu ida iha Kuartel Sional no Postu ida iha Lospalos.

Kestiona konaba kapasitasaun rekurusu humanus Superintendente Lino Saldanha esplika katak membru UPM durante ne’e tuir formasaun iha Charles Town Estadus Unidus Amerika, iha Brisbane no Canbera Australia, Korea do Sul, Cina, Indonezia no balu tuir formasaun konjunta hamtuk ho Komponente Naval F-FDTL.

Durante ne’e servisu hamutuk entre UPM no Komponente Naval F-FDTL nudar Kamarada do Mar no sempre servisu hamutuk tanba Unidade ne’e servisu ba seguransa maritima ho vida hanesan moris iha tasi. Planu ba futuru Komandante Naval no Komandante Maritima sei hare atu halo formasaun konjunta ho Soldadu sira hodi hare ba asidente natureja no dezastre naturais nune’e Polisia no Naval bele servisu hamutuk hodi responde wainhira mudansa klimatika afeta ba ita nia rai. Media PNTL

Membru UPM Hatudu Simulasaun Seguransa Maritima

_MG_3350

Dili- Membru Unidade Polisia Maritima (UPM) hatudu simulasaun seguransa maritima ne’ebe maka kompostu husi prosedur abordajen, Salva vida no insendiu iha naviu ba ofisiais PNTL no F-FDTL ne’ebe maka vizita unidade ne’e.

Komandante UPM Superintendente Lino Saldanha hateten liu husi Simulasaun ida ne’e membru UPM hatudu lalaok servisu Unidade nian ba ofisias Superior sira ne’ebe maka tuir kursu iha Institutu Defeza Nasional (IDN), tanba Institutu ne’e maka aban bain rua orenta Superior sira hodi halo auto defeza ba nasaun, Nia hato’o asuntu ne’e wainhira akompaña vizita ofisiais Superior sira ho Ro’o Luzitania iha Bidau Lecidere Dili, Tersa (29/08).

Superintendente Lino haktuirtan katak Simulasaun ne’e fahe ba parte tolu ne’ebe maka kompostu husi Prosedur Abordajen katak bainhira identifika ka suspeita Ro’o ida ne’ebe maka tama illegal no membru UPM atu ba ro’o ne’e maka tenke uza lei hanesan Konstituisaun Republika, Dekretu Lei Nu.9/2009, Lei Organiku artigu 32 no Lei UNCLOS artigu 37 no Normas Organizasaun no Prosedimentu oinsa atu halo abordajen ba ro’o ne’ebe suspeita hodi kaptura no detein ema hirak ne’ebe iha ro’o laran hodi prosesa tuir lei.

Simulasaun daruak konaba oinsa Salva Vida ema ne’ebe maka monu iha ro’o laran ho manera ne’ebe deit maka UPM iha hodi inplmenta iha ita na rai, no ikus liu maka Insendiu Iha Naviu bainhira Polisia sira halo hela patrulamentu no oinsa maka sira salva sira nia vida no salva kilat no sasan sira hodi haksuit husi ro’o leten ba rai maran.

“Ami fo koñesementu ba sira konaba  funsionamentu servisu ne’ebe maka oras ne’e daudaun ami halao nune’e wainhira Ofisiais Superior sira kontinua kursu sira bele halo analiza no buka forma ne’ebe diak liu ba futuru oinsa hare ba politika no estratejia seguransa,”dehan Komandante UPM.

Entertantu estudante kursu IDN Maijor Mario Baptista Bersama hateten simulasaun ne’e edukativu no diak tebes konaba prosedimentu abordajen iha tasi  ho professional ne’ebe maka koresponde ho situasaun real no presiza tempu ne’ebe naruk ba ofisiais sira atu dezenvolve no hadia diak liutan kondisaun UPM.

Nia haktuirtan katak vizita ne’e nudar materia ida ne’ebe hanaran organizasaun militar tanba ne’e maka hare besik liutan kondisaun Forsa iha Unidade no Kuartel sira ne’ebe maka enfrenta no hare besik liu dispozitivu territorial nune’e ba futuru liu husi hakerek akademika bele hetan lakunas ruma atu bele rekomenda ba Komandu husi instituisaun Defeza no Seguransa hodi konsidera no hadia diak liutan.

Delegasaun Superior PNTL no F-FDTL ne’ebe maka vizita UPM hamutuk nain 19 ne’ebe kompostu husi ofisiais F-FDTL nain 10 no Inspetor Xefe nain 9 husi PNTL.

Kursu ne’ebe maka Superior sira hetan konaba formasaun bazika, Formasaun Konjunta no konvinada nomos modulu espesifika konvinada entre F-FDTL no PNTL.

Vizita ne’e halo ona ba kuartel Jeral PNTL, Kuartel Unidade Espesial Polisia (UEP) no sei kontinua halo vizita ba baze military hanesan Kuartel General F-FDTL, Komponente Formasaun e trenu, Komponente Terrestre, Komponente CAS no Komponente Naval. Media PNTL

Ofisias Kursu Promosaun Ofisial Superior Vizita UEP

20170828-2F5A3119

Dili- Ofisias hamutuk 19 husi Falintil Forsa Defesa Timor-Leste (F-FDTL) no Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) ne’ebe remata ona kursu Promosaun Ofisial Superior iha Instituto Defesa Nacional (IDN), segunda ne’e hala’o vizita ba Unidade Espesial Polísia (UEP) hodi hare’e besik liu funsionamentu UEP oras ne’e dadaun.

Komandante UEP Superintendente Xefe Afonso de Jesus iha ninia entrevista ba jornalista sira hateten objetivu husi vizita ofisias sira ne’e hodi hare’e besik liu oinsa funsionamentu Unidade Espesial Polísia nian iha tempu ida ne’e ba oin.

“Ofisias F-FDTL no PNTL hamutuk 19 ne’e foin maka kompleta sira nia kursu durante tinan ida no objetivu husi kursu ne’e maka Kursu ba Lideransa futuru instituisaun rua ne’e, sira ne’e atu sai ofisial superior ba instituisaun rua ne’e”, hateten Komandante UEP.

Superintendente Xefe Afonso de Jesus subliña liu tan katak objetivu vizita husi ofisias sira ne’e atu mai hare’e liu oinsa dezenvolvimentu Unidade Espesial tempu ida ne’e, se buat barak maka ladiak mós sira hanesan alumi bele hato’o ba Komandu rua (F-FDTL & PNTL) ne’e, presija hadia ida ne’e, presija hadia ida ne’eba.

“Objetivu esensial husi Kursu ne’e maka atu dezenvolve instituisaun F-FDTL no PNTL ba oin, espesialmente ba sira ne’ebe deviza kapitaun ba to’o iha leten, tantu F-FDTL tantu PNTL sira iha koñesimentu ida ba lideransa ba iha Forsa Defesa no ba Polísia Nasional Timor-Leste, iha Timor-Leste Lideransa Kursu ida ass liu maka Kursu IDN (Instituto Defesa Nacional)”, salienta Superintendente Xefe ne’e.

Atu Kombate Terorista, Presija Treinamentu

Hatan kona-ba fasilidade no ekipamentus Unidade Espesial Polísia nian wainhira mosu asaun terorista iha Timor-Leste, Komandante UEP hateten atu kombate terorista ne’e presija treinamentu, rekursu ita iha, maibé presija ekipamentus adekuadu, wainhira ekipamentus laiha labele halo buat ida.

“Ekipamentus laiha maibé PNTL preparadu atu saida maka mosu iha Timor no la fó tempu atu terorista ou grupu anarkizmu atu halo asaun oin-oin iha Timor-Leste, ne’e labele akontese; tanba ne’e ami preparadu nia atu mosu kalan ka mosu loron”, akresenta Superintendente Xefe Afonso de Jesus.

Komandante UEP hatutan kona-ba progresu kooperasaun entre F-FDTL no PNTL lao diak tebes, tanba instituisaun rua ne’e ida deit, labele rua F-FDTL hanesan maun no PNTL hanesan alin servisu hamutuk, instituisaun rua ne’e ida deit, politika aparte la interven iha intituisaun F-FDTL no PNTL.

“Tanba ne’e hau husu ba povu atu hakmatek, atu grupu anarkizmu se deit hau la tolera, la tolera atu rai ida ne’e halo buat oin-oin hamosu instabilidade, hakarak maka estabilidade atu politiku na’in sira desenvolve sira nia politika, desenvolve ekonomika, sosial ba iha povu ida ne’e”, subliña Superintendente Xefe Afonso de Jesus.

Media PNTL.