Komandante Eskuadra Tuir Formasaun Kona-ba Polísia Komunitaria no NOP

_MG_3112Dili-Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Departamentu Polisiamentu Komunitaria Nasional realiza formasaun kona-ba Polísia Komunitaria, NOP, KPK no Lei relevante sira seluk ba Komandante Eskuadra Munisipiu sira.

Komandante Operasaun PNTL Superintendente Xefé Henrique da Costa hafoin halo abertura ba formasaun ne’e hateten formasaun ne’e hanesan kontinuasaun husi primeira faze ne’ebe maka hala’o ona iha semana kotuk ba Komandante Eskuadra sira tanba total partisipantes hamutuk ema 65 nune’e maka fahe ba sesaun rua.

“Workshop ne’e importante tebes-tebes liu-liu ba Komandante Eskuadra sira tanba iha asuntus importante balun ne’ebe maka sei koalia iha workshop ne’e hanesan NOP ba polísiamentu komunitaria nian, segundu kona-ba KPK ninian no mós KSM ninian”, tenik Komandante Operasaun PNTL.

Superintendente Xefé Henrique da Costa akresenta liu tan katak liu husi formasaun ne’ebe maka sei hala’o durante loron lima ne’e, komandante eskuadra sira presija atu hatene nune’e wainhira sira ba hala’o sira nia servisu iha terenu, bele sai hanesan modalidade ida ba sira atu hala’o servisu ho diak.

“Iha formasaun ne’e sei koalia mós kona-ba asuntu seluk hanesan sensibilizasaun Lei Nu.5/2017 kona-ba Lei Arma Branka tanba ita hatene katak iha munisipiu no eskuadra balun hala’o ona operasaun maibé balun mós seidauk halo operasaun ne’e ho sériu no másimu tanba ita mós presija hasa’e sira nia koñesimentu kapasidade, tanba ita hatene Lei refere rigorozu tebes-tebes entaun presija koñesimentu klean molok halo implementasaun”, subliña Superintendente Xefé ne’e.

Iha fatin hanesan Komandante Departamentu Polisiamentu Komunitaria Nasional (DPCN)  Superintendente Asistente António da Luz iha ninia intervensaun ba serimonia ne’e hateten formasaun ba Komandante Eskuadra sira iha workshop ne’e sei koalia kona-ba koñesimentu servisu polisia komuntaria nian no sosializasaun ba NOP tolu ne’ebe maka estabelese iha instituisaun PNTL liu-liu iha polisia komunitaria kona-ba OPS, KPK no KSM.

“Formasaun ida ne’e importante tebes-tebes ba koñesimentu komandante eskuadra sira nian, tanba ita bo’ot sira maka hanesan lideransa másimu iha postu administrativu, eskuadra ne’ebe loron ba loron ita bo’ot sira tau matan ba ita bo’ot sira nia membru liu-liu ba OPS sira ne’ebe koloka iha ita bo’ot sira nia suku”, hateten Komandante DPCN.

Superintendente Asistente António da Luz hateten liu tan katak ho hanoin hirak ne’e maka Komandante Eskuadra sira tenke iha formasaun, tenke iha koñesimentu klean kona-ba normas prosedimentu sira ne’ebe maka estabelese iha PNTL liu-liu kona-ba papel OPS nian.

Formasaun ba faze daruak ne’e hetan suporta husi parseiru desenvolvimentu The Asia Foundation (TAF) no husi total Komandante Eskuadra hamutuk ema 65, partisipantes ba iha sesaun daruak formasaun ninian hamutuk ema 33 ne’ebe maka kompostu husi komandante eskuadra munisipiu hotu no sei hala’o durante loron lima nia laran.

Media PNTL.

 

 

PNTL Manatuto Sosializa Programa Hari Uma ba OPS

_MG_6766

Manatuto- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) munisipiu Manatuto sosializa programa hari uma ba Ofisial Polisia Suku (OPS) iha munisipiu Manatuto ne’ebe maka sei realiza husi Programa Nasional Dezenvolvimentu Suku (PNDS).

Komandante PNTL munisipiu Manatuto Superintendente Inacio dos Santos Saldanha hateten sosializasaun programa hari uma ba OPS iha suku Uma Kaduak  ne’e ho objetivu atu informa ba komunidade sira konaba planu hodi lori Polisia hakbesik ba komunidade nia leet, Nia hato’o asuntu ne’e foin lalais iha Suku uma Kaduak Manatuto.

Komandante ne’e haktuirtan katak razaun eskolya suku nee hodi hari uma ba OPS iha primeiru pilotu tanba suku ne’e iha mini fabrika, fatin turismu, no fatin movimentu publiku ba munisipiu Baucau, Viqueque no Lautem tanba ne’e maka durante ne’e komunidade sira ejiji prezensa Polisia nian iha sira nia suku hodi fo seguransa.

Em prinsipiu OPS nia prezensa atu hakbesik aan ba komunidade sira nia leet hodi responde prekupasaun komunidade nian; nune’e atu fasilita prosesu hari uma ne’e Komunidade suku uma kaduak oferese rai privadu ba PNTL hodi bele hari uma ba OPS.

Iha okajiaun ne’e Diretora PNDS Dulce G. Junior hateten  inplementasun projetu konstrusaun ne’e presija komunidadesira nia partisipasun maximu tanba iha programa PNDS movilizasaun traballador komunidade sira maka tenke servisu ba projetu ne’e.

Nia haktuirtan katak maske uma ne’e hari ba OPS maibe komunidade sira tenke sente hanesan nain nune’e bele kuida hamutuk nune’e la husik animal tama hodi estragus, komunidade nia konsiensia no responsabilidade inportante hodi tau matan no kuidadu uma ne’ebe maka hari iha sira nia leet.

Ministeriu Interior no ministeriu Estatal halo ona akordu hamutuk atu hari uma OPS hamutuk 13 no tuir planu projetu ne’e sei halao durante fulan tolu nia laran ne’ebe maka inplementa iha tinan ne’e.

Entertantu administrador munisipiu Manatuto Fernando Almeida de Sousa hateten prezensa OPS iha komunidade nia leet hodi hakbesik aan ba komunidade, lori paz no estabilidade iha suku no hametin konfiansa komunidade ba Polisia.

Lori populasaun munisipiu Manatuto no espesialmente komunidade suku uma Kaduak nia naran la haluha  hato’o agradesementu ba parseru sira ne’ebe maka suporta hodi realize programa ne’e.

Partisipa iha Sosilizasaun ne’e reprezentante Embaixador  Nova Zelandia, Xefe Departamentu Polisia Komunitaria, Responsavel PNTL munisipiu Manatuto, Xefe Suku, Komunidade,  OPS no konvidadu sira.  Media PNTL.

 

 

 

PNTL halo Enkontru preparasaun Seguransa ba Eventu Tour De Timor

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Komandu Operasaun halo enkontru preparasaun seguransa ba eventu  Tour de Timor (TDT)  Internasional ne’ebe maka sei realiza iha loron 19-23 de Setembru 2017.

Komandante Komandu Operasaun Superintendente Xefe Henrique da Costa hateten enkontru hamutuk ho Komandante munisipiu 5 ho Xefe servisu no Komandante Unidade hodi esplika no fo tarefa ba sira atu halo preparasaun seguransa ba eventu ne’e, Nia hato’o asuntu ne’e ba journalista sira hafoin enkontru iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili, Kinta (07/09).

Komandante Henrique haktuirtan katak Komandu Operasaun husu ba Komando munisipiu ida-idak atu halo kordenasaun no komunikasaun iha nivel munisipiu atu bele pasa informasaun ba komunidade sira liu husi media lokal konaba orariu taka dalan nian.

PNTL sei koloka membru efetivu hamutuk nain 600 hodi fo seguransa maximu ba eventu ne’e.

Rute Tour de Timor tinan 2017 maka munisipiu Dili, Liquica, Ermera,  Bobonaro, Aileu, Ainaro no sei taka dalan depende ba orariu tuir rute ida-idak no parte seguransa halo ona rekoñesementu ba terrenu iha semana kotuk hamutuk ho komisaun organizadora.

Kestiona konaba jeografia Timor-Leste ne’ebe maka tun sae foho, hakur mota nomos dalan barak ne’ebe maka iha risku makaas Komandante Henrique esplika PNTL iha ekipa avansadu ida maka sei ba uluk hodi koloka sinais iha fatin hirak ne’ebe maka identifika hanesan perigu nune’e wainhira siklista sira liu sira hatene katak fatin ne’e perigu.

Iha Okajiaun ne’e Komandante PNTL munisipiu Aileu Superintendente Damião da Silva Coreia hateten Komandu PNTL munisipiu Aileu prontu atu asegura seguransa ba eventu TDT Internasional tanba iha membru sufsiente maibe inportante liu kordensaun tekniku ho Komisaun organizadora nune’e parte siguransa fo atensaun  hodi asegura seguransa maximu.

Tuir informasaun husi Komisaun Organizadora oras ne’e daudaun Siklista nain 200 resin husi nasaun 20 maka rejista ona no rezistrasaun sei kontinua hela ita espera katak hafoin rejistrasaun hotu Komisaun organizadora bele fo informasaun klaru ba autoridade seguransa atu bele fo seguransa ne’ebe maka diak ba eventu TDT tinan ne’e.

Eventu Tour de Timor Internasional hahu  iha tinan 2009 to’o ohin loron no fundador prinsipal maka Eis Prezidente da Republika Jose Ramos Horta ho objetivu atu promove paz, Turismu no seluktan. Media PNTL

 

UPM Distribui Apoiu Humanitaria

_MG_3909

 

 

 

 

 

 

 

 

Baucau- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) Unidade Polisia Maritima (UPM) halo atividade humanitaria hodi distribui nesesidade baziku ba estudante, professor, komunidade no fasilidade saude.

Komandante UPM Superintendente Lino Saldanha hateten atividade apoiu humanitaria ne’e hodi fo motivasaun no korajen ba estudante sira atu eskola no estuda hodi prepara aan ba futuru, Nia hato’o asuntu hafoin distribui apoiu humanitaria ba estudante sira iha Eskola, Filial Bebadai postu Administrativu Kelikai munisipiu Baucau.

Superintendente ne’e haktuirtan katak material hirak ne’ebe maka distribui maka hanesan pasta, kadernu, lapijera, no ekipamentu despostu hanesan bola no seluktan nomos ekipamentu ba difisiente sira hanesan Ai tonka, kadera roda, bola, no oferese nesesidade baziku saude nian ba inan partus iha Klinika Laklubar no Kelikai.

_MG_3908_MG_3626“Atividade ne’e realiza hodi komemora loron Konsulta Popular 30 de Agostu hamutuk ho populasaun sira iha munisipiu Manatuto no Baucau hodi fo motivasaun no korajen ba professor no inan aman sira hodi hakmaan malu liu husi sasan utuan ne;ebe maka ami iha”.

Atividade ne;e hanesan apoiu humanitarian Doasaun husi Vega Seal Alemaña laos projetu ou politika tanba komunidade Internasional sira atu lao mesak sira tauk tanba ne;e sira hakarak lao hamutuk ho Polisia hodi fo apoiu seguransa ba sira.

Alende halo distribuisaun apoiu humanitaria ekipa husi UPM ne;ebe maka diriiji husi Komandante UPM halo dialogu ho professor no komunidade sira iha munisipiu Baucau Postu administrativu Kelikai ho Venilale no munisipiu Manatuto postu Administrativu Laclubar hodi rona sira nia prekupasaun no buka dalan hodi fo tulun. Media PNTL

 

 

 

 

 

 

 

 

Hametin Kooperasaun Entre PRC-RDTL Liu Husi Kursu Kona-ba Siensia Investigasaun Kriminal

_MG_6375

Dili, Governu Timor-Leste liu husi Ministeriu Interior (MI) iha tinan hirak liu ba halo memorandum ida ho governu China liu husi Ministeriu Seguransa Públika China hodi hametin liu tan kooperasaun entre Políce Repúblic of China (PRC) ho Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu-liu iha area Investigasaun Kriminal ninian.

Kooperasaun entre PRC ho RDTL liu husi MI ba PNTL hala’o liu husi realizasaun primeiru Kursu kona-ba Siensia Investigasaun Kriminal ba membrus PNTL husi Departamentu Servisu Investigasaun Kriminal Nasional (SICN) no munisipiu hamutuk 25 durante loron sia (9) nia laran.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay iha ninia intervensaun ba abertura serimonia ne’ebe hala’o Kinta ne’e (31/08) iha Centro Formação Polícia (CFP) hateten Kursu ne’e realiza basea ba vizita ofisial Ministru Interior no Komandante Jerál nian ba China hodi reafirma kooperasaun bilateral entre PNTL ho Ministeriu Seguransa Públika  China.

“Iha biban ida ne’e hakarak hato’o agradesimentu ba Ministeriu Seguransa Públika China nian ne’ebe ho laran luak hakarak apoiu duni PNTL iha area lubuk ida, primeiru maka kursu ita hahu’u ona apoiu barak ne’ebe maka ita simu ona, ita espera katak husi ne’e ba oin sei iha kooperasaun ba area seluk sei lao nafatin”, tenik Komandante Jerál PNTL.

_MG_6391 _MG_6400

 

 

 

 

 

 

 

 

Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay salienta liu tan katak tuir lolos ne’e kursu refere hala’o iha nasaun China, maibé kuandu haruka pesoal ba ne’e ladun barak, tanba ne’e iha diskusaun vizita ofisial nian além de ita haruka ita nia ema ba China, sira mós haruka sira nia instrutores mai hodi fahe sira nia matenek liu husi kursu ne’e.

“Importante tebes Servisu Investigasaun Kriminal presija kapasita diak liu tan ita nia membrus sira ne’ebe servisu iha area ida ne’e hodi mellora sira nia servisu ba prosesu investigasaun nian, além de ne’e mós ekipa husi Ministeriu Seguransa Públika China fornese apoiu Kit-Box kona-ba ekipamentus Investigasaun Kriminal nian tanba ne’e maka iha kursu ne’e aproveita aprende mós maneira atu utiliza ekipamentus hirak ne’e”, subliña Komisariu Polísia ne’e.

Iha fatin hanesan Komandante SICN Superintendente Jorge Monteiro hateten kursu Siensia Investigasaun Kriminal ne’e realiza relasiona ho Memorandum of Cooperation entre Ministeriu Interior ho governu China hodi bele realiza prosesu formasaun kursu Investigasaun Siensia ida ne’e.

“Kursu Investigasaun Siensia ida ne’e partisipa husi partisipantes hamutuk 25 husi munisipiu 13 membrus PNTL idak-idak husi Servisu Investigasaun Nasional membrus PNTL na’in 5, husi Unidade Polísia Fronteira, husi Unidade Polísia Marítima, husi Servisu Informasaun da Polísia”, hateten Komandante SICN.

Jorge Monteiro iha esperansa katak liu husi kursu ida ne’e sei fó benefisiu ba pesoal idak-idak no mós ba instituisaun PNTL jeralmente ba nasaun Timor-Leste.

Media PNTL.  

 

Governu Cina sei Oferese Ro’o ba UPM

TMR_Kmd UPM Lino SaldanhaKmd UPM Lino Saldanha22

Dili-Governu Cina sei oferese Ro’o ba Unidade Polisia Maritima (UPM) hodi apoia servisu unidade ne’e nian nune’e bele halao seguransa maritima ho maximu.

Komandante UPM Superintendente Lino Saldanha hateten governu Cina planea ona atu oferese ro’o ida ho nia naruk 42M iha kapasidade boot no diak liu ro’o Luzitania ba UPM  hafoin formasaun VII Governu Konstitusional, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira wainhira akompaña vizita ofisiais Superior PNTL no F-FDTL ho Ro’o Luzitania iha Bidau Lecidere Dili, Tersa (29/08).

Komandante ne’e haktuirtan katak ro’o ne’ebe maka governu Cina oferese ba sei fasilita no servisu UPM hodi kontrola seguransa maritime ho ro’o seluk ne’ebe maka iha ona no Ro’o ne’e sei hanaran Ro’o Luzitania 2.

Oras ne’e daudaun UPM iha Ro’o hamutuk 17 kompostu husi Ro’o Luzitania ho medida 39M ida, ro’o ho medida 22M rua, 14M ida, 7M iha 9 no 5M iha 7, no ro’o hirak ne’e 5 maka uza halo ezersisiu, no ro’o seluk tama ona prosesu manutensaun tanba ne’e tekniku atu hadia ro’o no ekipamentus sira sei to’o iha Dili hodi halo manutensaun iha fulan Outubru.

Tuir planu iha futuru UPM sei hari postu 21 iha teritoriu laran tomak, tanba oras ne’e UPM iha ona postu 9 ho efetivu hamutuk 150 no sei falta postu 12  tanba ne’e tuir tarjetu UPM sei aumentatan nia efetivu to’o 750 nain hodi koloka iha postu 12 ne’ebe maka sei hari iha teritoriu laran tomak.

Postu seguransa sia (9) ne’ebe maka UPM iha kompostu husi Postu ida iha Atauro hodi kontrola Illa Atauro, ida iha Oe-Cusse hodi kontrola enclave Oe-Cusse, posu ida iha Suai, Postu ida iha Batugade hodi kontrola fronteira Batugade, postu ida iha Atabae hodi kontrola parte Alor, no postu ida iha Liquica hodi kontrolamos parte Alor, postu ida iha Postu Dili, Postu ida iha Kuartel Sional no Postu ida iha Lospalos.

Kestiona konaba kapasitasaun rekurusu humanus Superintendente Lino Saldanha esplika katak membru UPM durante ne’e tuir formasaun iha Charles Town Estadus Unidus Amerika, iha Brisbane no Canbera Australia, Korea do Sul, Cina, Indonezia no balu tuir formasaun konjunta hamtuk ho Komponente Naval F-FDTL.

Durante ne’e servisu hamutuk entre UPM no Komponente Naval F-FDTL nudar Kamarada do Mar no sempre servisu hamutuk tanba Unidade ne’e servisu ba seguransa maritima ho vida hanesan moris iha tasi. Planu ba futuru Komandante Naval no Komandante Maritima sei hare atu halo formasaun konjunta ho Soldadu sira hodi hare ba asidente natureja no dezastre naturais nune’e Polisia no Naval bele servisu hamutuk hodi responde wainhira mudansa klimatika afeta ba ita nia rai. Media PNTL

Membru UPM Hatudu Simulasaun Seguransa Maritima

_MG_3350

Dili- Membru Unidade Polisia Maritima (UPM) hatudu simulasaun seguransa maritima ne’ebe maka kompostu husi prosedur abordajen, Salva vida no insendiu iha naviu ba ofisiais PNTL no F-FDTL ne’ebe maka vizita unidade ne’e.

Komandante UPM Superintendente Lino Saldanha hateten liu husi Simulasaun ida ne’e membru UPM hatudu lalaok servisu Unidade nian ba ofisias Superior sira ne’ebe maka tuir kursu iha Institutu Defeza Nasional (IDN), tanba Institutu ne’e maka aban bain rua orenta Superior sira hodi halo auto defeza ba nasaun, Nia hato’o asuntu ne’e wainhira akompaña vizita ofisiais Superior sira ho Ro’o Luzitania iha Bidau Lecidere Dili, Tersa (29/08).

Superintendente Lino haktuirtan katak Simulasaun ne’e fahe ba parte tolu ne’ebe maka kompostu husi Prosedur Abordajen katak bainhira identifika ka suspeita Ro’o ida ne’ebe maka tama illegal no membru UPM atu ba ro’o ne’e maka tenke uza lei hanesan Konstituisaun Republika, Dekretu Lei Nu.9/2009, Lei Organiku artigu 32 no Lei UNCLOS artigu 37 no Normas Organizasaun no Prosedimentu oinsa atu halo abordajen ba ro’o ne’ebe suspeita hodi kaptura no detein ema hirak ne’ebe iha ro’o laran hodi prosesa tuir lei.

Simulasaun daruak konaba oinsa Salva Vida ema ne’ebe maka monu iha ro’o laran ho manera ne’ebe deit maka UPM iha hodi inplmenta iha ita na rai, no ikus liu maka Insendiu Iha Naviu bainhira Polisia sira halo hela patrulamentu no oinsa maka sira salva sira nia vida no salva kilat no sasan sira hodi haksuit husi ro’o leten ba rai maran.

“Ami fo koñesementu ba sira konaba  funsionamentu servisu ne’ebe maka oras ne’e daudaun ami halao nune’e wainhira Ofisiais Superior sira kontinua kursu sira bele halo analiza no buka forma ne’ebe diak liu ba futuru oinsa hare ba politika no estratejia seguransa,”dehan Komandante UPM.

Entertantu estudante kursu IDN Maijor Mario Baptista Bersama hateten simulasaun ne’e edukativu no diak tebes konaba prosedimentu abordajen iha tasi  ho professional ne’ebe maka koresponde ho situasaun real no presiza tempu ne’ebe naruk ba ofisiais sira atu dezenvolve no hadia diak liutan kondisaun UPM.

Nia haktuirtan katak vizita ne’e nudar materia ida ne’ebe hanaran organizasaun militar tanba ne’e maka hare besik liutan kondisaun Forsa iha Unidade no Kuartel sira ne’ebe maka enfrenta no hare besik liu dispozitivu territorial nune’e ba futuru liu husi hakerek akademika bele hetan lakunas ruma atu bele rekomenda ba Komandu husi instituisaun Defeza no Seguransa hodi konsidera no hadia diak liutan.

Delegasaun Superior PNTL no F-FDTL ne’ebe maka vizita UPM hamutuk nain 19 ne’ebe kompostu husi ofisiais F-FDTL nain 10 no Inspetor Xefe nain 9 husi PNTL.

Kursu ne’ebe maka Superior sira hetan konaba formasaun bazika, Formasaun Konjunta no konvinada nomos modulu espesifika konvinada entre F-FDTL no PNTL.

Vizita ne’e halo ona ba kuartel Jeral PNTL, Kuartel Unidade Espesial Polisia (UEP) no sei kontinua halo vizita ba baze military hanesan Kuartel General F-FDTL, Komponente Formasaun e trenu, Komponente Terrestre, Komponente CAS no Komponente Naval. Media PNTL

Ofisias Kursu Promosaun Ofisial Superior Vizita UEP

20170828-2F5A3119

Dili- Ofisias hamutuk 19 husi Falintil Forsa Defesa Timor-Leste (F-FDTL) no Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) ne’ebe remata ona kursu Promosaun Ofisial Superior iha Instituto Defesa Nacional (IDN), segunda ne’e hala’o vizita ba Unidade Espesial Polísia (UEP) hodi hare’e besik liu funsionamentu UEP oras ne’e dadaun.

Komandante UEP Superintendente Xefe Afonso de Jesus iha ninia entrevista ba jornalista sira hateten objetivu husi vizita ofisias sira ne’e hodi hare’e besik liu oinsa funsionamentu Unidade Espesial Polísia nian iha tempu ida ne’e ba oin.

“Ofisias F-FDTL no PNTL hamutuk 19 ne’e foin maka kompleta sira nia kursu durante tinan ida no objetivu husi kursu ne’e maka Kursu ba Lideransa futuru instituisaun rua ne’e, sira ne’e atu sai ofisial superior ba instituisaun rua ne’e”, hateten Komandante UEP.

Superintendente Xefe Afonso de Jesus subliña liu tan katak objetivu vizita husi ofisias sira ne’e atu mai hare’e liu oinsa dezenvolvimentu Unidade Espesial tempu ida ne’e, se buat barak maka ladiak mós sira hanesan alumi bele hato’o ba Komandu rua (F-FDTL & PNTL) ne’e, presija hadia ida ne’e, presija hadia ida ne’eba.

“Objetivu esensial husi Kursu ne’e maka atu dezenvolve instituisaun F-FDTL no PNTL ba oin, espesialmente ba sira ne’ebe deviza kapitaun ba to’o iha leten, tantu F-FDTL tantu PNTL sira iha koñesimentu ida ba lideransa ba iha Forsa Defesa no ba Polísia Nasional Timor-Leste, iha Timor-Leste Lideransa Kursu ida ass liu maka Kursu IDN (Instituto Defesa Nacional)”, salienta Superintendente Xefe ne’e.

Atu Kombate Terorista, Presija Treinamentu

Hatan kona-ba fasilidade no ekipamentus Unidade Espesial Polísia nian wainhira mosu asaun terorista iha Timor-Leste, Komandante UEP hateten atu kombate terorista ne’e presija treinamentu, rekursu ita iha, maibé presija ekipamentus adekuadu, wainhira ekipamentus laiha labele halo buat ida.

“Ekipamentus laiha maibé PNTL preparadu atu saida maka mosu iha Timor no la fó tempu atu terorista ou grupu anarkizmu atu halo asaun oin-oin iha Timor-Leste, ne’e labele akontese; tanba ne’e ami preparadu nia atu mosu kalan ka mosu loron”, akresenta Superintendente Xefe Afonso de Jesus.

Komandante UEP hatutan kona-ba progresu kooperasaun entre F-FDTL no PNTL lao diak tebes, tanba instituisaun rua ne’e ida deit, labele rua F-FDTL hanesan maun no PNTL hanesan alin servisu hamutuk, instituisaun rua ne’e ida deit, politika aparte la interven iha intituisaun F-FDTL no PNTL.

“Tanba ne’e hau husu ba povu atu hakmatek, atu grupu anarkizmu se deit hau la tolera, la tolera atu rai ida ne’e halo buat oin-oin hamosu instabilidade, hakarak maka estabilidade atu politiku na’in sira desenvolve sira nia politika, desenvolve ekonomika, sosial ba iha povu ida ne’e”, subliña Superintendente Xefe Afonso de Jesus.

Media PNTL.         

 

 

PNTL Investiga Ona Suspeitu Konfrontasaun Husi Demostrasaun MUTL

_MG_5120

Dili- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) investiga ona suspeitu nain 13 ne’ebe kaptura no detein iha sela Komandu PNTL munisipiu Dili wainhira mosu anarkismu iha demostrasaun pasifiku ne’ebe organija husi Movimentu Universitariu Timor-Leste (MUTL).

Segundu Komandante PNTL munisipiu Dili Superintendente Asistente Euclides Belo hateten  Suspeitu hirak ne’ebe maka PNTL detein wainhira akontese konfrontasaun iha demostrasaun kontra leilaun pradu husi membru Parlamentu Nasional iha loron 21/08 submete ona ba prosesu investigasaun no Polisia konklui ona investigasaun no hein xamada husi Tribunal Distrital Dili hodi halo Primeiru Interogatoriu ohin 23/08, Nia hato’o asuntu ne’e ba jornalista sira iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili Tersa (22/08).

Komandante Euclides haktuirtan katak relasiona ho aktu krime ne’ebe maka akontese Tribunal maka iha kompeternsia atu foti desijaun ba suspeitu sira tuir lei ne’ebe maka vigora iha nasaun ne’e.

“Ami komfirma ona CCTV no sei kaptura tan demostrante sira ne’ebe maka halo estragus ba sasan hodi hamosu desordem publika,” dehan Euclides.

Iha demostrasaun ne’e mosu hahalok anarkismu hodi tuda kareta estadu ne’ebe maka sosa ho Orsamentu Jeral Estadu ne’ebe maka atu fasilita sira nia servisu hodi servi komunidade no nasaun maibe hetan estragus ne’e hahalok anarkismu no wainhira mosu anarkismu maka PNTL nia knaar atu atua hodi asegura trankulidade no ordem publika tuir mandatu husi konstituisaun RDTL no lei organika PNTL Nu. 9/2009.

Responde konaba involvimentu tersera pessoa iha demostrasaun pasifiku ne’e Komandante Euclides hateten ba PNTL laiha tersera pessoa se maka organiza nia maka responsabilliza.

Demostrasaun ne’ebe maka organiza MUTL kontra rejolusaun Parlamentu Nasional hodi fo lelaun kareta Unidade 65 ba membru deputadu tersera lejislatura falta kontrolu ba manifestante sira nune’e rejulta estragus ba kareta estadu hamutuk 12 inklui kareta RTTL.Ep nian ida.

Alende ne’e rejulta mos vitima nain 14 kanek inklui mos membru PNTL nain 3 nune’e tenke halo tratamentu iha Ospital, husi vitima hirak ne’e estudante feto nain 3 trauma tanba hetan tiru gas lacrimogenio (gas air mata) husi PNTL.

Iha loron 21/08 PNTL taka Estrada publiku diresaun ba Parlamentu Nasional nian maibe ohin 22/08 loke hikas ona no atividade hotu lao normal nune’e negosiante sira kontinua halo negosiu no estudante sira kontinua tuir prosesu aprendizajen iha aula. Media PNTL

PNTL Halo Sosializasaun Lei Armas Brancas ba Populasaun Cova-Lima

_MG_5205-2

Cova-Lima– Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) halo sosializasaun Lei Nu.5/2017 rejimi juridiku pratika Artes Marsiais, Rituais, Armas Brancas no Rama Ambon ba Populasaun munisipiu Cova-lima hodi kompriende konteudu no lalaok inplementasaun hodi redus krime.

Administrador munisipiu Cova-Lima Afonso Nugera Nahak hateten sosializasaun Lei Nu. 5/2017 inportante tebes ba populasaun Cova-Lima atu hatene no hatutan informasun ne’e ba komunidade liu-liu joven sira, Nia hato’o asuntu ne’e iha abertura ba Sosializasaun iha salaun Administtrasaun munisipiu Cova-Lima, Segunda (21/08).

Nia haktuirtan katak inportante tebes atu hatene lalaok inplementasaun lei ne’e tanba lei maka regula no hakesi ita ema nia hahalok no movimentu nune’e bele lao tuir dalan loos hodi kontribui ba prosesu dezenvolvimentu no moris hakmatek.

Atu termina Lideransa maximu Cova-Lima ne’e husu ba Xefe suku sira atu servisu hamutuk ho Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) hodi halo sosializasaun lei ne’e ba komunidade sira iha suku no aldeia hotu tanba Xefe suku sira mesak deit labele tanba ne’e tenke servisu hamutuk ho parte hotu hodi kria harmonizasaun iha suku laran.

Iha okajiaun ne’e Komandante PNTL munisipiu Cova-Lima Superintendente Eugenio Pereira hateten Lei ne’e tama ona em vigor tanba ne’e iha faze diziminasaun ne’e sei to’o nivel suku nune’e joven sira bele hatene.

Nia haktuirtan sosializasaun ne’e sei aumenta koñesementu tanba ne’e husu ba partisipante sira atu kontinua habelar informasaun hirak ne’e ba oan no familia sira tanba inportante edukasaun hahu husi familia uma laran, nune’e husu ba inan aman sira atu iha korajen no responsabilidade ba oan sira nune’e sira labele monu ba lasu ne’ebe lori sira ba dalan ne’ebe maka prezudika sira nia futuru.

Entertantu Reprezentante UNDP Bernadino da Cosa Pereira hateten deziminasaun lei ne’e inportante tebes atu servisu hamutuk hodi garantia no mantein seguransa estabilidade iha munisipiu Cova-Lima.

Partisipa iha sosializasaun ne’e Autoridade munisipal, Xefe Suku, Amu Paroquia Suai, Madre, Komandante Eskuadra, Veteranus, joventude no konvidadu sira.

Entertantu programa sosializasaun ne’ebe maka halao husi Gabinete Asesoria Juridiku Komandu Jeral PNTL hamutuk ho Komandante PNTL munisipiu 12 no Komandante PNTL RAEO sei kobre munisipiu hotu hahu husi Cova-Lima, Ainaro, Manufahi no munisipiu Aileiu no sei kontinua ba munisipiu seluk.

Programa Sosializasaun ne’e hetan suporta finanseiru husi parseru Programa Nasoens Unidas ba Dezenvolvimentu (PNUD/UNDP). Media PNTL.