Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa Fó Posse Ba Ofisias Superior no Inpetores Hamutuk Na’in 12

IMG_1431

Dili, Komandante Jerál Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa hamutuk ho Segundu Komandante Jerál Komisariu Polísia Pedro Belo iha loron kuarta-feira(12/07) ne’e fó posse ba daruak Ofisias Superior no Inspetores hamutuk na’in sanulu resin-rua (12) hodi priense estrutura Komandu PNTL nian ne’ebe antes ne’e mamuk hela hafoin prosesu aposentasaun/reforma.

Ofisias Superior no Inspetores hamutuk sanulu resin-rua (12) ne’e simu posse ba kargu hanesan: Komandante Komandu Administrasaun, Komandante Komandu PNTL munisipiu Dili, Komandante Komandu PNTL munisipiu Aileu, Komandante Komandu PNTL munisipiu Viqueque, Komandante Komandu PNTL munisipiu Manatuto, Komandante Komandu PNTL munisipiu Covalima, Segundu Komandante Interinu UEP no Segundu Komandante Interinu UEP, Xefe Departamentu Tránzitu Seguransa Rodoviaria Nasional (DTSRN), Xefe Departamentu Investigasaun Kriminal (DIK), Segundu Komandante CFP no Komandante Interinu Batallaun de Manutensaun no Ordem Públika (BOP).

Iha nia intervensaun ba serimonia ne’e, Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa hateten promosaun, nomeasaun, rotasaun iha insitituisaun ida espesialmente PNTL hanesan buat ida ne’ebe normal, akontese iha nasaun ne’ebe deit no akontese iha instituisaun polísia ne’ebe deit.

“Ohin ita realiza serimonia ida ne’e hodi priense mós kargu ka estrutura ne’ebe maka durante ne’e mamuk no halo mós rotasaun atu nune’e bele iha envariomentu foun ida, atu nune’e bele implementa servisu iha fatin ne’ebe foun ho diak liu tan”, informa Komandante Jerál PNTL ne’e.

IMG_1509

Komisariu Jerál Polísia ne’e salienta, ita hatene katak iha fulan kotuk ita halo ona aposentasaun ka reforma ba iha ita nia membru hamutuk 158 inklui mós ita nia ofisias superior, ofisias inspetores lubuk ida, ninia rezultadu husi reforma ne’e maka fó oportunidade ba ema sira seluk atu nune’e okupa kargu sira ne’ebe mamauk no mós bele iha oportunidade ba promosaun iha tempu tuir mai.

“Hau hakarak apela ba iha emposadu sira ne’ebe maka ohin simu posse, kargu no nomeasaun ne’ebe ohin ita bo’ot sira simu hanesan konfiansa husi instituisaun liu husi Komandante Jerál no Segundu Komandante Jerál atu nune’e bele asegura dezisaun Komandu nian, hafoin implementa servisu iha terenu ho responsabilidade”, hatutan Komisariu Jerál Polísia ne’e.

Autoridade másimu instituisaun seguransa ne’e salienta tan katak iha juramentu ba tomada de posse ne’e emposadu sira hateten katak lealidade no mós kumpri ba iha Lei sira. Signifika katak Lei sai hanesan lealidade ba servisu no ita bo’ot sira nia lealidade ba Komandu mós importante.

“Husu ba emposadu sira ne’ebe maka sei ba fatin servisu foun ne’e atu bele kria komunikasaun ne’ebe diak ho ita nia líder ka autoridade sira iha ne’eba, tanba wainhira ita mesak ho númeru Polísia ne’ebe limitadu ita sei labele fornese servisu ne’ebe maka 100% ba iha ita nia komunidade sira, tanba ezizensia ne’e barak hanesan problema sosial, ne’ebe maka ninia impaktu ne’e bele hadaet mai to’o iha servisu Polísia ninian, tanba ne’e tenke halo koordenasaun ho parseiru sira iha area responsabilidade atu nune’e lori progresu ba iha servisu Polísia ninian”, hatutan Autoridade másimu instituisaun seguransa ne’e.

Komandante Jerál PNTL ne’e apela ba Ofisias Superior, Subalternu inklui membru sira katak ita Polísia ne’e halo servisu tenke Neutral, labele inklina ba kaulkér partidu politiku tanba instituisaun PNTL konsagra ona iha Konstituisaun RDTL artigu 147 fó kna’ar ba ita, husu ba ita hotu tenke obedese ba ida ne’e.

Despasu Gabinete Komandante Jerál:

No. Númeru Despasu Kargu Emposadu/a
1. 240/CG-PNTL/VII/2023 Komandante Komandu Administrasaun Superintendente Xefe Natersia Eufrasia Soares Martins
2. 241/CG-PNTL/VII/2023 Komandante Komandu PNTL Munisipiu Dili Superintendente Xefe Orlando Gomes
3. 242/CG-PNTL/VII/2023 Komandante Komandu PNTL Munisipiu Aileu Superintendente Sebastião Alves Quintão
4. 238/CG-PNTL/VII/2023 Komandante Komandu PNTL Munisipiu Viqueque Superintendente João da Costa
5. 249/CG-PNTL/VII/2023 Komandante Komandu PNTL Munisipiu Covalima Superintendente Calisto Gonzaga
6. 243/CG-PNTL/VII/2023 Komandante Komandu PNTL Munisipiu Manatuto Superintendente Assistente Domingos Gregório Soares
7. 244/CG-PNTL/VII/2023 Komandante Interinu Unidade Espesial Polísia (UEP) Superintendente Damião da Silva Correia
8. 234/CG-PNTL/VII/2023 Xefe Departamentu Investigasaun Kriminal (DIK) Superintendente João Belo dos Reis
9. 245/CG-PNTL/VII/2023 Segundu Komandante Interinu Unidade Espesial Polísia (UEP) Superintendente Assistente Silveiro de Araújo
10. 250/CG-PNTL/VII/2023 Segundu Komandante Centro Formação da Polícia (CFP) Superintendente Assistente Basilio de Jesus
11. 239/CG-PNTL/VII/2023 Xefe Departamentu Tránzitu Seguransa Rodoviaria Nasional (DTSRN) Superintendente Assistente Luis da Costa
12. 246/CG-PNTL/VII/2023 Komandante Interinu Batallaun de Manutensaun no Ordem Públika Inspetúr Xefe Zeca da Costa Mouzinho

Hola parte iha serimonia tomada de posse ne’ebe hala’o iha salaun enkontru Kuartél Jerál ne’e Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa hamutuk ho Segundu Komandante Jerál Komisariu Polísia Pedro Belo, Komandante Komandu Operasaun, Inspetur Jerál, Diretur Justisa no Disiplina Interinu, Xefe SIP, Xefe Gabinete no Xefe Departamentu sira iha Kuartél Jerál inklui emposadu sira.

Media PNTL.

MI Enkontru Ho Membru Polisia Reformadu Sira

 

 

358641607_295815559624696_7094511368350806653_n

 

Dili-Ministru Interior halao enkontru ho Membru Polisia reformadu sira hodi rona sira nia hanoin no prekupasaun ba desijaun Governu Konstitusional da VIII ne’ebe halo Reforma ba membru nain 158 tanba idade abansadu no kondisaun Psikika.

Ministru Interior Francisco Guterres hateten Hau mai koalia ho sira atu rona sira konaba prosesu tomak apozentasaun ne’e lao halo nusa hafoin ami sei foti desijaun ida, sei bolu Komandu hodi koalia ho Komandu hafoin aprejenta iha Konsellu Ministru hodi desidi no foti desijaun konaba apozentassaun ne’e rasik, Nia hato’o asuntu ne’e iha Sentru Formasaun Polisia Komoro Dili, tersa (11/07). “Ita laos mai atu hatama fali ema maibe atu prepara didiak para prosesu reforma ne’e lao ho diak no lao ho dignu, Polisia sira ne’e estadu gasta osan barak ba sira atu forma sira sai Polisia to’o oras ida ne’e, tanba ne’e sira reforma hotu ona ita tenke husik sira ho dignu para sira kontinua kontribui ba dezenvolvimentu paz no estabilidade rai ida ne’e no sira kontinua iha ligasaun emosional ho instituisaun PNTL nune’e kuandu PNTL presija sira iha tempu ruma ne’ebe difisil sira kontinua mai ajuda no kontribui nafatin ida ne’e maka ita hare,”dehan Ministru.

Nia haktuir iha enkontru ne’e Reformadu sira hato’o prekupasaun barak Komandu aponta no koalia depois sei tur hamutuk. “Hau sei halo hotu tia pareser ne’e hadia kestaun legais hirak ne’e hotu tia depois Hau bele dehan iha fulan ida ne’e nia laran Ami aprejenta ba Konsellu Ministru para depois Konsellu Ministru foti desijaun,”MI informa.

Hare ba Estatuto Professional do Pessoal com Funções Policiais da PNTL Dekretu Lei Nu. 69/2022 de 28 de setembro ne’e hateten klaru nia mekanismu no prosesu ne’e mak presija hadia, Reformadu sira ne’ebe maka mai mos laos ejiji atu tama fila-fali maibe sira husu deit atu Reforma ho Dignu tanba sira servi ba rai ida ne’e no ba instituisaun ne’e kleur ona labele kaer Sira soe sai deit mais mai Haruka Sira sai husi odamatan ho didiak, ida ne’e maka sira koalia mai Hau.

Governu sei hare ida ne’e no hare oinsa meius ne’ebe maka dignu hodi halo reforma ne’ebe maka dignu para sira fila ba vida sivil. Sira ne’e ema ne’ebe treinadu se ita la trata sira ho diak ba komunidade sira bele sai fali potensia destruidor ba komunidade ne’e rasik tanba ne’e maka ita tau sira ba komunidade no husik sira ho dignu.

Komisariu Jeral Polisia Henrique da Costa hateten ohin hanesan oportunidade diak ida ne’ebe maka organija husi Gabinete Ministru Interior nian hakarak hasoru malu diretamente ho Reformadu sira.

Nia hatutan atu informa mos ba Ministru katak iha loron 16 juñu 2023 ita halo serimonia despedida ho reformadu sira maibe marka prejensa iha momentu neba reformadu kuaje nain 60 maibe agora sira barak, Ami agradese atu rona diretamente mensajen husi Ministru Interior.

Entretantu Reformadu Superintendente Assitente Paskoal Ferreira Guterres hateten Ami agradese ba Primeiru Ministru ne’ebe haruka ona Ministru Interior mai halo enkontru ho ami hodi koalia kestaun barak ne’ebe maka la defende parte ida no hatun parte seluk maibe hanesan Ministru hateten oinsa rezolve situasaun hirak ne’ebe maka agora Polisia hasoru hodi hadia kondisaun hirak ne’e sai ba diak atu nune’e Reforma tuir mai ho situasaun diak.

“Ami reformadu sira ohin koalia ona katak mais ou menus Ita sai ba hanesan kolega sira hateten ita tama iha odamatan ema suta ita husi Janela não pode ser asim (labele hanesan ne’e) instituisaun ne’e estadu nian entaun buat hotu-hotu ita lao tuir governu nia politika entaun governu nia knar rasik mak hakarak prepara hanesan ohin Ministru hateten prepara oinsa atu hadia Lei no prosedimentu atu instituisaun PNTL lao tuir ida ne’e mak inportante no laiha ema ida mak lakon no laiha ema ida mak manan, buat diak ba hotu-hotu.

Enkontru Membru Governu Konstitusional da IX ho Reformadu sira kuaje oras rua nia laran ne’e taka ba publiku.

Enkontru ne’e diriji husi Komandante Jeral akompaña husi Segundu Komandante Jeral Komisariu Pedro Belo ho prejensa husi eis Komandante Jeral Sr. Paulo de Fatima Martins, Komisariu Afonso De Jesus, omisariu Julio Hornay, komisariu Faustino da Costa no Eis Iha okajiaun ne’e Komandante Jeral PNTL Segundu Komandante Jeral Komisariu Mateus Fernandes, Asesor sira, Ofisiais Superior PNTL no Reformadu sira. Media PNTL

 

Vizita Servisu Dahuluk Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa Iha Munisipiu Aileu

IMG_6989

Aileu, Komandante Jerál Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa hafoin simu posse nu’udar Autoridade másimu instituisaun seguransa iha loron 27 fulan Marsu tinan 2023 hala’o vizita servisu dahuluk nian ba iha Komandu PNTL munisipiu Aileu iha loron 10 fulan Jullu tinan 2023.

Iha vizita ne’e, Komandante Jerál PNTL ne’e hala’o enkontru ho Komandante Eskuadra, Xefe Seksaun inklui membru PNTL munisipiu Aileu nian hodi hato’o planu no prioridade Komandu nian durante assume kargu nu’udar Autoridade másimu instituisaun seguransa.

Planu prioridade lima ne’ebe sei implementa durante mandatu tinan tolu (2023-2026), ida maka hanesan hadia estrutura Komandu PNTL nian hanesan halo Rotasaun, Transferensia no Nomeasaun ba Ofisias Superior, Subalternu, Sargentu, no Ajente sira iha munisipiu hotu. Além de hadia estrutura Komandu nian, halo mós Reforma basea ba Estatuto instituisaun PNTL nian.

Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa iha vizita ne’e hato’o orientasaun ba Komandu munisipiu sira hodi koloka estrutura foun tuir Deviza ne’ebe maka iha. Iha tempu badak, Komandu nia esperansa maka sei halo promosaun ba membru sira tuir Antiguidade hodi bele priense estrutura Komandu nian.

Biban vizita ba iha munisipiu Aileu ne’e, Komandante Jerál PNTL ne’e partisipa mós iha serimonia Komemorasaun tinan 50 Existensia munisipiu Aileu nian. Aktividade vizita ne’e, Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa akompaña husi esposa Sra.Manuela de Araújo ne’ebe maka halo mós enkontru ho esposa Ofisias Superior sira iha Komandu PNTL munisipiu Aileu nian.

Antes termina vizita servisu, Autoridade másimu instituisaun seguransa hato’o Motivasaun ba membru PNTL sira iha munisipiu Aileu atu bele servisu ho profesionalizmu, dedikasaun no hala’o kna’ar tuir Lei no Ordem ne’ebe maka iha.

Media PNTL.      

DIK PNTL Asegura Ona Sidadaun Ne’ebe Defama Líder Nasional Iha Media Sosial

358583497_295129293026656_3807263897906962975_n

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Departamentu Investigaasaun Kriminal (DIK) iha loron segunda-feira (10/07) ne’e asegura ona sidadaun Timor oan ida ne’ebe maka hasai liafuan att ka Defama Líder Nasional aktual Primeiru Ministru Xanana Gusmão iha Media Sosial.

Xefe DIK Superintendente Polísia João Belo dos Reis liu husi konferensia imprensa segunda-feira (10/07) ne’e hateten baseia ba publikasaun iha Media Sosial (Facebook) ita nia sidadaun Timor oan balun hasai liafuan att (Tolok) ba Primeiru Ministru iha Media Sosial.

“Nune’e DIK lokaliza kedas/buka tuir informasaun lokaliza nia hela fatin, detekta nia númeru kontaktu no agora dadaun ema ne’e ami notifika ona hodi fó ninia deklarasaun baseia ba publikasaun ne’ebe nia halo”, informa Xefe DIK ne’e.

Superintendente Polísia hakuir tan katak, sidadaun refere ho inisial MJ ho idade 33 uja ID Facebook ‘Jonn Malic’ hodi hasai liafuan att no defama eis Komandante En-Xefe FALINTIL no aktuál Primeiru Ministru José Alexandre Kay Rala Xanana Gusmão iha Media Sosiál Facebook.

“Hafoin lokaliza nia hela fatin, maka ohin (10/07) parte DIK ba foti sidadaun refere iha ninia residensia privada iha area Mota-Ki’ik, Suku Hera, Postu Administrativu Cristo Rei, Munisipiu Dili hodi lori mai Kuartél Jerál, hodi presta ninia deklarasaun baseia ba publikasaun ne’ebe nia halo”, hatutan Superintendente Polísia ne’e.

DIK Detekta Mosu Asaun Tráfiku Umanu Ilegal, Sidadaun Timor Oan Barak Sai Vitíma

Iha semana kotuk, sidadaun Timor oan na’in ha’at (4) fila husi estrangeiru (Malaysia), parte DIK foti ona sira nia deklarasaun no detekta katak akontese rede Tráfiku Umanu illegal tanba sidadaun na’in ha’at ne’e tuir rekrutamentu liu husi online, hafoin transporta ba liur liu husi Indonesia tama iha Malaysia, fó servisu la tuir kontratu ne’ebe maka sira asina.

“Ita detekta mós katak, laos sidadaun na’in ha’at ne’e deit, maibé antes ne’e sidadaun hamutuk 21 maka fila ona husi Malaysia ho kazu ne’ebe maka hanesan no parese sei barak tan iha Malaysia, tanba ne’e ita sei buka tuir nafatin”, haktuir Xefe DIK ne’e.

Superintendente Polísia João Belo dos Reis apela ba sidadaun Timor oan hotu ne’ebe buka hela servisu, atu labele fiar arbiru, publikasaun rekrutamentu liu husi online ne’ebe habosok ita bo’ot sira. Karik ema ruma oferese servisu ka publika hela informasaun atu fó servisu, diak liu buka didiak no husu atu labele fiar arbiru, tenke konsulta uluk ho parte governu nian liu-liu SEFOPE, parte ne’ebe bele fiar no parte ne’ebe bele fó servisu no nasaun ne’ebe maka bele oferese servisu ba ita. Se lae maka ita sai vitíma hanesan mós ita nia maluk lubuk ida ne’ebe maka agora deporta fila ona mai husi Malaysia no sai vitíma ba rede Tráfiku Umanu husi ema sira ne’ebe maka laiha responsabilidade.

“Sira ne’ebe halo rekrutamentu ne’e dala barak mai husi Kupang, ema iha Kupang maka oferese servisu liu husi online ba Timor oan no to’o ikus ita konsidera katak tama ona iha rede Tráfiku Umanu nian”, hakotu Superintendente Polísia ne’e.

Media PNTL.           

Kazu Lautem, Komandu PNTL Aprezenta Ona Ba MP

358423187_295129346359984_5970592835352841842_n

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) munisipiu Lautem aprezenta ona kazu ida ne’ebe hamate sidadaun Timor oan ida iha loron 06 fulan Jullu tinan 2023 ba iha Ministeriu Públiku (MP) hodi hetan mandadu detensaun ba suspeitu sira ne’ebe envolve iha akontesimentu ne’ebe halakon sidadaun refere.

Porta Voz Komandu PNTL Superintendente Polisia António da Lúz liu husi konferensia imprensa segunda-feira (10/07) ne’e informa ho akontesimentu ne’ebe akontese ne’e halo komunidade sira kestiona situasaun balun kona-ba atuasaun servisu Polísia nian no mós prosesu sira.

“Prosesu ba kazu ne’e, Komandu PNTL munisipiu Lautem halo ona prosesu, agora dadaun aprezenta ona ba MP atu bele hetan mandadu detensaun, prosesu inisial halo ona, identifika ona suspeitu na’in hitu (7), husi Komandu PNTL munisipiu Lautem halo ona prosesu identifikasaun maibé ita hein mandadu detensaun husi MP atu bele asegura suspeitu sira ne’e hodi bele partisipa iha prosesu kontinuasaun”, esplika Porta Voz Komandu PNTL ne’e.

Superintendente Polisia akresenta tan katak husi Komandu Jerál hasai ona despaisu ba iha Inspetúr Jerál hodi bele kria ekipa ida hodi halo investigasaun ba membru PNTL iha munisipiu Lautem kona-ba servisu ne’ebe maka sira halo. Tanba públiku kestiona kona-ba Polísia nia atendimentu ne’ebe ho akontesimentu ne’e no agora dadaun Komandante Jerál hasai ona despaisu ba iha Inspetúr Jerál hodi kria ekipa konjunta ida husi Inspetúr Jerál, parte Investigasaun ho mós parte Justisa atu halo prosesu Investigasaun ba membru PNTL sira iha munisipiu Lautem. Matebian oras ne’e dadaun entrega ona familia hodi halo prosesu funeral, antes ne’e halo ona prosesu autopsia ba mate isin.

Grupu Rua Asaltu Malu, Komandu PNTL Munisipiu Bobonaro Asegura ona Suspeitu Na’in Ida

Iha loron 06 fulan Jullu tinan 2023, akontese kazu asaltu malu entre grupu rua iha munisipiu Bobonaro hodi estragus komunidade sira nia uma rua, parte PNTL munisipiu Bobonaro asegura ona suspeitu na’in ida

Liu husi konferensia imprensa, Porta Voz Komandu PNTL Superintendente Polisia António da Lúz hateten Komandu PNTL munisipiu Bobonaro halo ona prosesu identifikasaun no asegura suspeitu na’in ida no sei buka tan suspeitu sira seluk ne’ebe maka envolve iha konfrontu ne’e.

“Liu husi biban ne’e, apela ba maluk sira ne’ebe envolve iha kazu ne’e atu entrega ann ba iha Polísia hodi halo prosesu, tanba ita hatene halo problema, ita tenke responsabiliza ba aktu sira ne’ebe maka ita halo, dala ida tan instituisaun PNTL husu ba maluk sira ne’ebe envolve iha kazu asaltu malu ida ne’e no estragus komunidade nia uma, husu atu bele entrega ba parte Polísia hodi tuir prosesu legal ne’ebe maka iha”, hakotu Superintendente Polisia ne’e.

Media PNTL.          

Tulun Vitíma Dezastre Naturais, Membru UEP Dezloka Ba Munisipiu

 

IMG_6604

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Unidade Espesial Polísia (UEP) iha loron 08 fulan Jullu tinan 2023 halo formatura jerál hodi dezloka ninia membru hamutuk na’in 66 ba munisipiu sira ne’ebe maka hetan dezastre naturais hodi fó apoiu ba komunidade sira.

Reprezentante Komandante Jerál PNTL, aktual Komandante Komandu Operasaun Superintendente Xefe Polísia José Soares iha ninia intervista hateten Komandu laiha kbi’it/forsa atu fó apoiu sosial hanesan hahan maibé sempre prontidaun atu oferese ninia membru sira hodi tu’un ba terenu fó apoiu fíziku ba komunidade sira ne’ebe afetadu husi dezastre naturais.

“Ohin PNTL dezloka ita nia efetivu husi UEP ho kuantidade 66 hodi apoiu munisipiu sira ne’ebe maka iha loron rua liu ba hetan dezastre naturais, ami hatene katak maske hafoin kampaña to’o eleisaun no formasaun governu, ami iha situasaun alerta ne’ebe maka ami esforsu ami nia ann tomak hodi asegura kampaña to’o formasaun governu maibé iha situasaun kalamidade ida hanesan ne’e, ami prontu nafatin atu bele apoiu ita nia komunidade sira iha munisipiu hitu ne’ebe maka hetan dezastre naturais”, informa Reprezentante Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komandante Komandu Operasaun PNTL ne’e salienta tan katak prezensa membru UEP nian iha munisipiu ho objetivu atu servisu hamutuk ho Komandu munisipiu no mós autoridade relevante sira iha munisipiu atu bele fó apoiu ba komunidade sira.

“Apoiu hanesan hadia komunidade sira nia uma ho saida maka iha, apoiu institute gestaun ekipamentus ninian atu bele normaliza fali estraga sira no fó seguransa iha munisipiu sira ne’e atu nune’e ekipa sira bele halo servisu ho diak, atu bele lori fali komunidade sira ba iha situasaun ida normal”, hatutan Komandante Komandu Operasaun PNTL ne’e.

Superintendente Xefe Polísia ne’e informa tan katak membru UEP hirak ne’e sei dezloka ba iha munisipiu sira ne’ebe hetan dezastre naturais maka hanesan munisipiu Lautem, Viqueque, Baucau, Mantutu, Manufahi, Ainaro, Covalima, Ermera no Bobonaro.

“Kada munisipiu, ita sei koloka membru na’in 7 ou 8 hodi bele fó apoiu umanitariu ba komunidade afetadu sira husi dezastre natuias no sei termina sira nia servisu iha loron sexta-feira semana oin”, hakotu Superintendente Xefe Polísia ne’e.

Hola parte iha serimonia dezlokasaun ne’e Komandante Komandu Operasaun Superintendente Xefe Polísia José Soares, Inspetúr Jerál, Komandante Interinu CFP, Komandante UEP ho estrutura no membru sira.

Media PNTL.  

Serimonia Abertura Treinamentu Taekwondo Ba Membru UEP

357762206_293382856534633_8652673705597626373_n

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) sexta-feira (07/07) ne’e hala’o serimonia abertura Treinamentu Taekwondo ba membru Unidade Espesial Polísia (UEP) ne’ebe maka hetan suporta husi embaixada Korea do Sul iha Timor-Leste.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa iha ninia diskursu ba serimonia ne’ebe hala’o iha Komandu UEP Bairo-Pite hateten prezensa embaixador Korea nian iha serimonia abertura ida ne’e hanesan jestu ida ba prontidaun governu Korea do Sul hodi fó apoiu mai PNTL iha dezenvolvimentu instituisaun ida ne’e.

“Ohin ita hotu foin asiste embaixador Korea nian entrega ekipamentu Taekwondo mai PNTL espesial ba iha UEP ho nia estrutura tomak, atu ho responsabilidade kuidadu didiak ekipamentus hirak ne’e, nune’e ita hotu bele utiliza ba akividade ita nian iha tempu ida ne’ebe naruk”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Jerál Polísia ne’e afirma iha okaziaun ida ne’e hakarak hato’o agradesimentu ida ne’ebe klean ba apoiu ne’ebe fó ona mai PNTL, no hein katak apoiu hirak ne’e laos to’o deit iha ne’e maibé bele mós fó apoiu iha area seluk ba dezenvolvimentu instituisaun PNTL nian iha futuru. Tanba ne’e ami hakarak espresa katak dezenvolvimentu PNTL sei konta mós ho ita bo’ot (Korea do Sul) nia apoiu.

“Ba ita sira ne’ebe maka sei aproveita treinamentu ida ne’e, iha siênsia defesa pesoal laos hanorin ita hodi uza forsa ho violensia, maibé siênsia defesa pesoal hanorin ita atu pasiensia, disiplina, iha benefisiu barak tebes iha treinamentu defesa pesoal ida ne’e maka hanesan, primeiru sai meius ida hodi defende ann, rua maka ita iha físiku ne’ebe saudável, hala’o ita nia múskulo sira ne’ebe forte no isin sira fleksu liu, halo ita konfia ann liu tan no barani hodi hala’o servisu, promove ita nia pasiensia, disiplina no kontrola ann”, hatutan Komisariu Jerál Polísia.

Autoridade másimu intituisaun seguransa apela ba membru UEP ne’ebe maka sei partisipa iha treinamentu ne’e katak aktividade ne’e fó benefisiu maka’as tebes hanesan membru PNTL, tanba ne’e husu imi hotu atu tuir Treinamentu Taekwondo ida ne’e ho sériu no responsabilidade. Informa mós katak Treinamentu Taekwondo ida ne’e laos deit ba membru UEP maibé mós ba membru PNTL hotu ne’ebe hakarak hola parte iha Treinamentu ida ne’e.

Iha fatin hanesan, embaixador Korea do Sul iha Timor-Leste Shin Mantaek iha ninia intervensaun hateten mai iha fatin ida ne’e hanesan onra ida ba hau hodi bele mai asiste abertura treinamentu Taekwondo ida ne’e no atu fahe ekipamentu treinamentu nian.

“PNTL ninia misaun ida maka atu oinsa atu asegura paz no seguransa ba povu sira Timor-Leste nian, maibé entre Polísia sira ne’e, membru UEP iha buat ida maka espesial iha ne’ebe ema sira seluk laiha hanesan aifunan ida ne’ebe ita bo’ot sira espesial”, hateten embaixador Korea do Sul ne’e.

Shin Mantaek haktuir tan katak atu halo servisu espesial sira ne’e, membru Polísia sira mós tenke iha esperítu ida katak laiha buat maka inposivel, hafoin iha físiku, forsa ne’ebe maka ema seluk laiha, no sempre prontu atu hasoru dezafiu saida deit maka akontese iha terenu.

“Tanba ne’e hau fiar ho treinu Taekwondo ida ne’e sei bele ajuda atu eleva tan ita bo’ot sira nia skill ka abilidade ne’ebe iha ona, treinamentu Taekwondo ida ne’e la hanesan ho treinamentu sira seluk maibé treinamentu ida ne’e sei foka liu ba oinsa atu hametin liu tan auto konfiansa, esperítu fiar ann, hasa’e liu tan físiku atu nune’e bele hasoru situasaun saida deit maka akontese, ba iha terenu ita bo’ot sira bele ultra pasa”, haktuir Shin Mantaek.

Iha biban serimonia ne’e, embaixador Korea do Sul iha Timor-Leste Shin Mantaek entrega ekipamentus Taekwondo nian ba iha Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa akompaña husi Komandante UEP. Hola parte iha aktividade ne’e, Komandante Komandu PNTL Munisipiu Dili, Komandante Interinu CFP, Komandante UEP ho estrutura tomak, Sekretariu Jerál Taekwondo Timor-Leste no kovidade sira seluk.

Media PNTL.                                             

Reforma Ba Membru PNTL Bazeia Ba Estatutu Pessoal

 IMG_4238

 

Dili- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) halao Reforma ba membru PNTL nain 158 iha loron 16/06 tinan 2023 bazeia ba Estatuto Professional do Pessoal com Funções Policiais da PNTL Dekretu Lei Nu. 69/2022 de 28 de setembro.

Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Pedro Belo hateten membru PNTL hirak ne’ebe maka reforma priense ona rekejitu tuir lei ne’ebe maka hakerek iha Estatutu Pessoal PNTL nian iha artigu lubuk ida ne’ebe hakerek nune’e sira Reforma tuir rekejitu, Nia hato’o asuntu ne’e hafoin halao enkontru ho komandante munisipiu no komandante Eskuadra no Xefe Seksaun sira iha Komandu munisipiu Dili, kuarta (05/07).

Relasiona ho Polemika Reforma ba membru PNTL ne’e Segundu Komandante Jeral klarifika  Governu Konstitusional da IX hanoin Reformadu Sira ne’e atu mai fila-fali entaun tenke iha revizaun ba Estatutu PNTL nian hodi fo dalan ba sira atu fila-fali mai instituisaun PNTL ou desijaun saida maka sira bele foti hodi Reformadu sira ne’e fila-fali mai.

“Hau nia hanoin pessoal diak liu goveernu hasai rezolusaun ida para fo ajuda subsidiu ka  orsamentu ruma ba sira atu nune’e sira bele moris ho dignu tanba Ami foti desijaun bazeia ba lei ne’ebe maka hakerek iha estatutu pessoal PNTL,”dehan Komisariu Pedro.

Iha Estatutu pessoal PNTL artigu 128 rtigo 128.º Passagem à aposentação

O polícia da PNTL,tendo prestado o tempo mínimo de serviço previsto na lei geral, passa à situação de aposentação sempre que:

  1. a) Atinja os 60 anos de idade; ou
  2. b) Seja julgado física ou psiquicamente incapaz para o exercício das funções na PNTL pelo órgão competente.

Nia esplika iha kazu reforma Voluntariu wainhira membru ne’ebe maka hakarak pre-aprezentasaun nia bele hato’o nia pedidu ho rajaun ruma karik tanba nia servi ona iha instituisaun PNTL durante tinan 20 no nia iha tinan 55 nia bele hato’o nia pedidu reforma ba Komandante Jeral hafoin Komandante Jeral aprova, nia bele lao tuir ida ne’e, maibe sira ne’ebe maka tinan 60 ne’e obrigatoriu tuir lei hakerek laos ami maka inventa no naran koalia deit.

Lei Estatutu Professional PNTL aprova iha tinan 2022 no promulga husi Prezidente Republika Dr.Jose Ramos Horta tanba ne’e Ami halao deit buat ne’ebe maka hakerek iha lei no desijaun bazeia ba lei.

Estatutu la hakerek konaba Reformadu sira nia nesesidade halo nusa maka ami bele tuir ami so kumpri deit buat ne’ebe maka hakerek iha lei. Lei hakerek wainhira membru PNTL Reforma ona maka tenke submete ba Ministeriu Solidaridade Sosial hodi husu osan pensaun nian iha Institutu Nasional Seguransa Sosial (INSS) hodi trata iha neba.

Oras ne’e daudaun Reformadu nain 158 fulan-fulan simu osan nafatin to’o mate, hakerek klaru katak sira ne’ebe salariu kik liu ba Ajente $200.00 no Ofisiais Superior Superintendente Xefe $ 550.00 ba leten liu fali membru Ajente sira ne’ebe ativu hela sira nia vensimentu la to’o $ 500.00 maibe sira ne’ebe manan $500.00 maka koalia barak maibe labuat ida wainhira sira diak maka diak mos ba ami tanba Ami hotu dalan tuir ida ne’e hotu, wainhira governu halo mudansa ami kontente liutan. Se wainhira governu halo mudansa no aumenta tan artigu balu iha Estatutu PNTL nian entaun ne’e diak no ami agradese teb-tebes tanba dalan ida ne’e maka ami hotu tuir.

Eis Komandante munisipiu Baucau ne’e haktuir Estatutu PNTL rasik oras ne’e daudaun tama ona iha faze revizaun no tempu barak se governu presija ami ba aprejenta. Hau ho Komandante Jeral sempre iha atensaun ba lei ne’ebe maka la fo valoriza ba PNTl nian ami tenke halo hotu revizaun atu aprejenta fila-fali ba governu hodi hare fila-fali tanba Estatutu PNTL presiza halo revizaun hodi hare koanba pensaun no seluktan ne’ebe maka presija atu hadia.

Alende ne’e halo mos Revijaun ba Dekretu Lei, Lei Organika PNTL, Lei Disiplina PNTL tanba dalaruma buat ne’ebe maka halo dalaruma la han malu lei ne’e halai ketak-ketak fali tanba ne’e presija halo revizaun.  Nia hakotu. Media PNTL

Segundu Komandante Jeral Motiva PNTL Dili Hasae Vizivilidade Servisu

IMG_5990

Dili- Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Pedro Belo motiva Komandu PNTL Dili ho nia membru sira atu hasae vizivilidade servisu iha publiku no komunidade nia leet atu bele responde sedu wainhira mosu problema no halo prevensaun ba krime.

Komisariu Pedro Belo hateten ohin Hau mai atu fo korajen nafatin sira no fo nafatin apoiu sira. Ami hotu hamutuk atu servisu ne’e lao diak liutan ba oin kontinua servisu hamutuk, utilija rekursu ne’ebe maka iha atu jere hodi reforsa malu atu nune’e sidade Dili iha disiplina liu-liu iha parte Tranzitu nian, Nia hato’o asuntu ne’e hafoin reuniaun ho Komandante munisipiu, Komandante Eskuadra no Xefe Seksaujn sira iha Komandu munisipiu Dili, kuarta (05/07).

Nia hatutan Hau mai halo reuniaun ho sira atu servisu hamutuk ho Komandante sira nune’e Ami bele kontinua mantein nafatin servisu diak ne’ebe maka iha no aumenta servisu diak liutan atu nune’e komunidade sira bele sente, liu-liu iha parte tranzitu nian nune’e mos servisu ba vizivilidade atu Polisia besik liutan ba komunidade nomos atu halo disiplina ba seguransa rodoviariu nian liu-liu ema sira ne’ebe utilija kareta no motor tenke uza Estrada ho lolos tuir lei ne’ebe maka iha no labele uza estrada publiku hanesan dalan privadu.

“Ohin hau mai vizita Komandu munisipiu Dili atu apresia Komandante sira no membru tomak iha Komandu PNTL munisipiu Dili nian ne’ebe maka servisu diak teb-tebes, iha mudansa ne’ebe maka ita hotu akompaña,”dehan Komisariu Pedro.

Eis Komandante munisipiu Dili ne’e akresenta durante ne’e Komandu PNTL munisipiu Dili servisu diak teb-tebes ita hare iha mudansa durante Ami nain rua Komandante Jeral nia mandatu, hafoin simu pose iha loron 27 marsu 2023 liu mai ita hare kazu krime ne’ebe maka akontese iha Dili nia grau tun makaas lahanesan uluk maske iha Area Dom Aleixo nian krime sei akontese tanba populasaun barak entaun sempre iha kazu maibe la hanesan uluk.

Ita hare mos vizivilidade iha tempu kalan Polisia sira sempre iha tanba Komandu Dili servisu diak ho Komandu Unidade Espesial Polisia (UEP), Unidade Patrulhamentu Fronteira (UPF) no Komandu Jeral sira apoiu malu hodi halo servisu ne’ebe maka diak teb-tebes para ema bele hare katak vizivilidade Polisia iha komunidade nia let komesa lao daudaun maske seidauk masimu maibe rejultadu oras ne’e hatudu ona katak komunidade mos sente katak iha duni ona vizivilidade hamutuk ho sira.

Ami presija hare hamutuk oinsa dezenvolve Seksaun Tranzitu para bele lao diak liutan tanba ita presija hare tempu oras-oras ne’ebe maka mosu engarafamentu iha fatin balu entaun presija halo mos iha disiplina nomos iha fatin balu ne’ebe maka ema balu ne’ebe maka utilija estrada maibe halai neneik liu entaun impede fali ema seluk ne’ebe maka iha kotuk ho nesesidade urjente ba prekupasaun servisu ka ba ospital tanba familia moras no seluktan susar utuan tanba sira ne’ebe maka utilija dalan iha oin hanesan partikular tanba ne’e presija aplika disiplina ba sira.

Ba motorista sira ne’ebe maka lori kareta ho motor maibe koalia hela ho telfone, WhatsApp, mensajen no seluktan Ami sei aplika disiplina ba sira tanba ne’e Komandu munisipiu Dili hamutuk ho membru sira sei servisu makaas hodi bele kontrola ema sira ne’e halo disiplina hodi redus risku asidente iha dalan publiku atu nune’e ema bele utiliza Estrada publiku ho lolos.

Kestiona konaba limitasaun transporte Segundu Komandante Jeral ne’e hatan Komandu munisipiu Dili seidauk iha kareta propriu atu tula sasan evidensia hanesan motorizada ne’ebe maka prende wainhira Seksaun Tranzitu halo sweeping ne’e hanesan difikuldade ida maibe ida ne’e la hamate sira nia espiritu servisu tantu rekursu no materiais saida maka iha ami uza ida ne’e no jere nafatin hodi kontinua halo servisu. Planu ba oin presija hare ona asuntu ne’e tanba Tranzitu mos hatama osan barak ba kofre estadu nune’e kuandu Governu fo apoiu masimu ba Tranzitu maka sira mos sei hatama osan barak liutan ba Estadu tanba ne’e presija tau atensaun, hare sira nia kondisaun no sira nia nesesidade hodi motiva sira atu servisu makaas liutan.

Membru PNTL Dili komesa husi Hau nia lideransa hotan Komandante sira seluk to’o fali Komandante Natercia  nia lideransa agora nia hatene muito bem membru sira ne’ebe servisu iha ne’e Sira nia Espiritu servisu makaas liu fali dala ruma sira haluha tia sira nia familia no hakarak atu servi deit Estadu, povu no rai ida ne’e atu sai diak.

Oras ne’e daudauk sira hatudu daudaun komesa husi ami nia mandatu to’o agora sira hatudu ona sira nia prestasaun servisu liu husi sira nia profesionalismu ita bele hatete katak uluk ema sempre kestiona no komplein konaba Polisia nia servisu katak kontra diretus humanus maibe agora ita ladun rona katak iha violasaun diretus humanus, saida maka sira atu halo agora  maka sira koalia maka barak liu, koalia ho komunidade, ho lian mamar, oin midar ba komunidade no hakbesik ba komunidade mak barak liu hodi nune’e komunidade servisu hamutuk ho Polisia.

Iha okajiaun ne’e Komandante PNTL munisipiu Dili Superintendente Xefe Polisia Natercia Martins hateten Ami agradese tanba bele hetan vizita husi Segundu Komandante Jeral mai iha Ami nia fatin, horseik hau simu orientasaun Segundu Komandante Jeral nia objetivu vizita ida ne’e  atu hato’o buat ruma ligadu ba seguransa iha kapital Dili nomos mensajen ruma no orentasaun Komandu nian mai ita hotu atu kontinua motiva nafatin ita hodi halao ita nia knar hanesan membru PNTL atu servi komunidade nia seguransa.

Hau reprejenta estrutura tomak hato’o bem vindo ba Segundu Komandante Jeral mai ami nia Komandu, hatene katak ita boot iha ne’e antes no tempu barak tebes hamutuk ho membru sira, laos ema foun mai Komandu Dili nune’e hatene ho didiak kondisaun no situasaun iha kapital Dili nomos durante liu eventu boot lubuk ida no ita hetan apresiasaun lubuk ida husi komunidade buat hirak ne’e hotu tanba koamndante Jeral no Segundu Komandante Jeral nia lideransa.

“Ami hotu iha ne’e Komandante Eskuadra sira Ami nia firmi no komitmentu no ami nia prinsipiu ne’e tau lema Servi Lei no Ordem mak durante ne’e fo Espiritu mai ami halao ami nia knar ho responsabilidade,” Komandante Natercia hakotu.

Media PNTL

Juñu PNTL Rejista Kazu Asidente Trafegu 152

IMG_0177-2
Dili- Durante fulan juñu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) rejista kazu asidente trafegu hamutuk 152 ne’ebe maka rezulta vitima nain 7 mate no nain 27 kanek todan no seluk kanek kmaan.
Xefe Departamentu Tranzitu Seguransa Rodoviariu Interino no Porta Voz Komandu PNTL Superintendente Polisia Antonio da Lúz hateten Asidente hirak ne’e akontese iha munisipiu Aileu kanek kmaan 5 no kanek todan 3, Ainaro kazu 5 kanek kmaan 3, kanek todan 2, Bobonaro kanek kmaan 17, kanek todan ida(1) no mate ida (1), munisipiu Baucau kanek kmaan 8, no kanek todan 4, munisipiu Dili kanek kmaan 78, kanek todan 10 no mate nain tolu(3), Ermera knaek kmaan 9, no kanek todan 6, Cova-Lima kanek kmaan 8, Liquica kanek kmaan 24 no mate ida(1), manatuto kanek kmaan 10, kanek todan 1 no mate 2, Manufahi kanek kmaan 3, Oecusse kanek kmaan 5 Viqueque kanek kmaan 2 no Lautem asidente laiha, Nia hato’o asuntu ne’e liu husi komferensia emprensa iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili tersa(04/07).
Nia hatutan husi observasaun ne’ebe iha prosesu final 7 no prosesu ba Tribunal hamutuk 3, sei iha prosesu nia laran hamutuk 73, no resolve familia hamutuk kazu 69. Maioria fator ne’ebe kauza ba asidente maka fator Ema, fator Veikulu, kondisaun Estrada no Natureza.
Durante Fulan Ida PNTL Hatama Reseta Hamutuk $ 40.923.00
Iha biban ne’e Komandu mos relata konaba resesitas ne’ebe maka hatama ba kofre Estadu iha fulan juñu hamutuk $ 40.923.00. Koima hirak ne’e rekola husi Departamentu Tranzitu Seguransa Rodoviariu Nasional (DTSRN) nomos Seksaun Tranzitu munisipiu.
DTSRN rekolla koima hamutuk $ 6.420.00, husi Aileu, $595.00, Ainaro $ 2.232.00, Baucau $ 1.731.00, Bobonaro $ 1.484.00, Cova-Lima $ 1.574.00 Munisipiu Dili $ 19. 538.00, Ermera $ 1.777.00, Lautem $ 718.00, Liquica $ 1038.00, Manatuto $ 181.00, Manufahi $ 900.00, Oecusse $ 1.435.00, Viqueque $ 477.00 no Atauro $ 823.00.
Iha evidensia hirak ne’ebe maka PNTL foti maka hanesan Transporte Governu 5, Transporte privadu 730, transporte publiku 100 no prende dokumentus hamutuk 512 no seluk kona koima iha banku hamutuk infrator 1154, seidauk selu koima hamutuk 193.
Alende ne’e iha Postu Integradu Fronteira tolu (3) Batugade, Salele no Sakato hatama reseita ba Estadu hamutuk $ 13. 772. 00 kompostu husi postu integradu fronteira Batugade hatama reseitas hamutuk $ 9.248.00, Fronteira Salele $ 3.102.00 no Postu Integradu Fronteira Sakato hamutuk $ 1.422.00. Media PNTL