Investigador PNTL Hahu Kursu Kombate Krime Violasaun no Abuzu Sexual ba Menor

IMG_5447

Dili- Investigador Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) Unidade Pessoal  Vulneravel  (VPU-sigla ingles) hahu kursu kombate krime Violasaun no Abuzu Sexual ba menor hodi melhora servisu investigasaun atu nune’e bele dezenvolve abilidade hodi atende vitima ho dignu.

Vice Ministru Interior Antoni Armindo hateten kursu ne’e inportante ba Ofisial VPU sira hodi  prepara sira nia aan atu tau matan ba vulneravel sira liu-liu feto ho labarik sira ne’ebe hetan violasaun sexual, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira iha abertura kursu iha Salaun Auditoriu CFP Comoro Dili, Segunda (07/09).

Nia haktuirtan Governu kontinua apoiu formasaun hotu-hotu ba PNTL inklui formasaun ida ne’e hodi nune’e bele dezenvolve Rekursu Humanus PNTL atu nune’e bele servi povu ho diak liutan, no planu ba futuru governu presija investe iha treinamentu hanesan ne’e para hasae ita nia kapasidade .

Ita espera katak hafoin kursu ida ne’e PNTL bele halo deziminasaun informasaun ba komunidade hodi prevene aktu violensia hasoru vulneravel.

IMG_5417

Entretantu Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Mateus Fernandes hato’o agradese ba parseru sira tanba foin primeira vez halao kursu abansadu ba ofisial VPU sira ita hotu hatene katak amiasa iha Timor-Leste barak tebes bainhira koalia konaba joven sira.

Komisariu ne’e haktuir labarik nudar aliserse nasaun se wainhira sira fraku iha karater, mental no edukasaun ho aktu violensia ne’ebe sira hasoru entaun nasaun Timor-Leste labele ba oin tanba ne’e prejensa parseru sira hanesan TLPDP, UNDP no parseru sira seluk ne’ebe sempre fo apoiu ba PNTL oinsa ajuda PNTL liu-liu profesionalija Polisia tanba wainhira Polisia professional ona entaun nia servisu ho diak hodi hatan ba ejijensia povu nian no Polisia forti liutan hodi halao nia knaar ho responsabilidade

Komandu Jeral hare katak dezafiu boot maka oinsa forma Polisia sai professional kuandu Polisia professional ona kualker dejafiu tantu global nomos dinamiku sosial PNTL hasoru ho diak tanba sira iha kapasidade ne’ebe naton no ekipamentu diak hodi responde ba nesesidade hodi proteje hasoru amiasa ne’ebe iha.

Iha okajiaun ne’e Advizor Generu TLPDP no Instrutor kursu Leesa Alexander hateten kursu ida ne’e hanesan kursu primeiru husi kursu hat ne’ebe TLPDP parseria ho UNDP fornese iha tinan fiskal ida ne’e ba investigador VPU nain 108 iha Timor-Leste laran tomak.

Nia hatutan Asaltu Sexual no abuzu ba labarik hanesan krime ofensivu ne’ebe komete iha ita nia sosiedade ne’ebe sai nudar amiasa nomos afeta fiziku nomos emosional ba vitima sira iha maneira oi-oin; Natureza pesoal husi ofensa ida ne’e inportante tebes hodi halo ofisial Polisia ne’ebe responde tenke iha abilidade no sensitividade nesesariu hodi fornese apoiu ba vitima no abilidade hodi halibur no produs evidensia ida ne’ebe diak liu hodi submete ba Tribunal.

Kursu ne’e hanesan kursu espesializadu ba investigador VPU nain 30 ne’ebe halao durante semana rua (2) nia laran no foka iha dezenvolvimentu abilidade konaba Atendementu Vitima, Lejislasaun, Foti Deklarasaun, Jestaun ba Lokal du Krime, Meius de Inkeritu, Entrevista Suspetu, Mandadu de Buska no Preparasaun Arkivu Kazu.

IMG_5412

Liu husi kursu ne’e ofisial VPU sira aprende abilidade no dezenvolve aan hanesan investigador no hanesan ninia rezultadu ofisial sira sei asegura katak bainhiraa vitima ida tama iha VPU ita sei atende sira ho dignu no respeitu sira atu nune’e vitima sira prontu apoiu no kolabora ho investigador sira.

Abertura kursu Kombate Krime Violasaun no Abuzu Sexual ba Menor ne’e loke husi Vice Ministru Interior, partisipa iha serimonia ne’e Embaxador Uniaun Europeia Andrew Jacobs, Reprejentante Rezidente UNDP Mukhtuya Altangerel, Reprejentante Rezidente ONU iha Timor-Leste, Prokurador Distrital Dili, Reprejentante Embaxador Australia, Komandante TLPDP, no komvidadu sira. Media PNTL

IMG_5411

 

 

 

 

 

 

 

 

 

IMG_5407

Komandante Eskuadra Kompleta Kursu Investigasaun

IMG_5264

Dili- Komandante Eskuadra nain 65 kompleta ona kursu Investigasaun Intervensaun Komandante Eskuadra iha Prosesu Dilijensia ne’ebe maka halao durante semana ida nia laran.

Komandante Sentru Formasaun Polisia (CFP-sigla portuges) Superintendente Xefe Arquimino Ramos hateten ho konyesementu hirak ne’ebe maka sira iha ba oin ita nia atuasaun, desijaun no medidas iha terrenu liu-liu hare ba kazu ne’ebe ita investiga ho atuasaun ne’ebe hanesan, Nia hato’o asuntu ne’e iha serimonia enseramentu iha CFP Comoro Dili, Sexta (04/09).

Komandante ne’e haktuir maioria Komandante eskuadra sira partisipa kursu ne’e  ho diak no sira barak iha esperensia barak no sira balu ne’ebe foun aproveta ho kursu hanesan ne’e bele fahe esperensia ba malu para sira bele iha hanoin ida deit hodi halo atuasaun.

Nia hatutan planu ba futuru CFP sei halao workshop loron tolu nune’e ba Komandante munisipiu no Unidade sira konaba Investigasaun Kriminal atu nune’e PNTL iha konsetu ida deit nune’e atuasaun no medidas tuir Kodigu Prosesu Penal no Kodigu Penal Timor-Leste.

Entretantu Segundu Komandante TLPDP Mark Silvertand hateten kursu ida ne’e inportante tanba ita boot sira simu materia, halo senariu, no saida maka ita halo wainhira atende kazu ruma iha lokal du krime,relasaun ho servisu investigasaun ne’ebe Polisia halo .

Nia hatutan Komandante eskuadra sira mai ho esperensia oi-oin no membru sira sei hare nia Komandante hanesan ezemplar ida no sei hare tuir ita nia servisu no abilidade ne’ebe ita hatudu nune’e sira sei aprende husi ita tanba ne’e abilidade no konyesementu ne’ebe Komadante sira hetan fahe ba membru sira nune’e sira mos bele konfia aan hodi halo atendementu ba kazu ruma.

Iha okajiaun ne’e Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa rekomenda ba CFP atu tun fila-fali ba munisipiu hodi hare inplementasaun materia hirak ne’ebe maka Komandante Eskuadra sira inplementa durante kursu ne’e bazeia ba rekomendasaun ne’ebe maka hato’o.  

Komandu hato’o parabens ba Komandante CFP ho ekipa tomak, parseru TLPDP ne’ebe maka apoia hodi realija kursu ida ne’e, nomos Komandante Eskuadra sira ne’ebe maka kompleta ona kursu ne’e.

Kursu investigasaun intervensaun komandante Eskuadra iha Prosesu Dilijensia ne’e hala faze dala tolu, kada aula ho partisipante nain 20 resin no kursu ne’e halao durante semana ida nia laran.

Serimonia Enseramenetu kursu investigasaun ne’e kompleta ho entrega sertifikadu ba partisipante sira. Media PNTL 

IMG_5299

Komandu PNTL Alerta Ba Membru Atu Hala’o Servisu Tuir Lei

2F5A5270

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) alerta ba membru tomak atu hala’o servisu iha terenu hodi asegura seguransa tuir Lei.

Segundu Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Mateus Fernandes iha ninia intervensaun ba serimonia Isar Bandeira segunda-feira (07/09) ne’e hateten iha fim-de-semana parte UPF kaptura tan sidadaun illegal inklui membru Arte Marsias sira ne’ebe maka ba sa’e Sintu (Sabuk) iha Indonesia barak teb-tebes.

“Situasaun ida ne’e atu fó hanoin ba ita hotu nu’udar ema ne’ebe kaer seguransa atu bele kuidadu diak liu tan, tanba dala-ruma ema fó informasaun oin-oin, liga ba buat oin-oin, liga mós mai ita idak-idak laos hotu-hotu maibé ida ka rua, hau husu ba ita hotu atu bele tau atensaun ba ida ne’e”, afirma Segundu Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Polísia ne’e husu ba membru hotu atu hala’o servisu tuir Lei ne’ebe maka atribui ona mai PNTL no labele halo buat ida ne’ebe maka viola Lei atu ikus mai ita labele simu ninia konsekuensia iha ita nia futuru polisial.

Media PNTL.  

2F5A5343

Xefe Estadu Husu PNTL Kontinua Hala’o Servisu Ho Diak

IMG_0066

Dili, Xefe Estadu Repúblika Demokratika Timor-Leste (RDTL) Dr.Francisco Guterres Lu-Olo husu ba Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) atu kontinua hala’o servisu hodi asegura seguransa rai laran ho diak. Lia hirak ne’e Xefe Estadu hato’o ba Komandu PNTL liu husi enkontru semanal ne’ebe maka hala’o iha kinta-feira (03/09) ne’e iha Palacio Prezidente Aitarak Laran.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa no Segundu Komandante Jerál Komisariu Polísia Mateus Fernandes hafoin sorumutu ba jornalista sira hateten enkontru semanal ne’ebe maka Komandu PNTL halo ho Xefe Estadu aprezenta situasaun aktual rai laran aumezmu tempu akontesimentu ou kazu  balun ne’ebe iha, aprezenta mós prosesu andamentu prosesu sira ne’e. kazu hirak ne’ebe maka Komandu aprezenta hanesan kazu Baucau Nunira ninia prosesu to’o iha ne’ebe; publikasaun balun iha Media Sosial dehan katak jovem balun baku ema; akontesimentu fim-de-semana (akontesimentu iha Luz Clarita no area Bairo-Pite).

IMG_0071

“Aumezmu tempu rezumu aktividade tránzitu nian mensais kona-ba asidente sira ne’ebe mosu iha fulan ida ne’e laran rezulta ema mais ou menus kanek to’o asidente fatais ka rezulta ema mate ida ne’e maka ami hato’o ba Prezidente no oinsa maka PNTL ninia maneira atu bele halo atuasaun ba ida ne’eba”, esplika Komandante Jerál PNTL ne’e.

Autoridade másimu seguransa ne’e akresenta katak aktualiza mós ba Xefe Estadu kona-ba Grupu Rezistensia Nasional ninia aktividade atu halo asaun manifestasaun, katak Komandu halo kontaktu ho sira (Grupu Rezistensia Nasional-red) iha loron 01 atu halo enkontru ho Komandu maibé iha enkontru ne’eba preve  atu iha loron 02 bele halo fila fali enkontru maibé tanba iha hela enkontru seluk entaun ita halo ba iha loron 03 ekipa (Grupu Rezistensia Nasional-red) ne’e mai ita la diskuti ona kona-ba oinsa preparasaun fatin ka oinsa mobilizasaun maibé mai fali ho informasaun katak sira (Grupu Rezistensia Nasional-red) kansela sira nia planu ka aktividade.

“Ho informasaun hotu ne’ebe maka Komandu relata, Xefe Estadu husu atu Komandu PNTL kontinua hala’o servisu ho diak”, afirma Komisariu Polísia ne’e.

Media PNTL.

Partisipante Kursu CFAGLE Vizita Kuartel PNTL

2F5A4792

Dili-Formadu Kursu Formasaun Avansada Konaba Governasaun no Lideransa Estratejika (CFAGLE-sigla portuges) halo vizita Estudu mai Kuartel Jeral Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) hodi konyese no  kontestualija instituisaun ne’ebe maka servisu ba asuntu Defeza no Seguransa.

Diretur Servisu Akademiku IDN Guilherme Soares hateten vizita estudu ne’e hola parte iha objetivu prinsipal kontestualijasaun konaba servisu instituisaun defeza no seguransa nian nune’e partisipante sira bele kunyese diak liutan instituisaun hirak ne’ebe maka servisu iha area refere, Nia hato’o asuntu ne’e iha Kuartel jeral PNTL Kaikoli Dili, Kuarta (02/09).

Nia haktuirtan horseik (01/09) ami vizita instituisaun F-FDTL atu sira bele hatene konaba estrutura F-FDTL nian no atividade hirak ne’ebe maka F-FDTL iha no ohin ami mai vizita PNTL hodi hatene liutan no aprosima diretur sira ba instituisaun seguransa nian hodi sira mos bele hatene karik iha futuru bele iha servisu ida ne’ebe maka halo hamutuk kada ministeriu sira ne’e atu bele iha lina kordenasaun diak liutan.

Diretur Jeral no Diretur Nasional sira ne’e hanesan Ofisiais Superior iha Administrasaun Publika no sira maka durante ne’e servisu barak liu hodi apoiu ba Nai Ulun sira hodi foti desijaun nune’e inportante tebes ba sira hodi mai partisipa iha vizita sira ne’e hodi hatene liutan kada instituisaun nia Misaun, Vizaun no valores.

Iha okajiaun ne’e Komandante do Komandu Administrasaun Superintendente Xefe Jose Soares hateten lori Komandante Jeral nia naran hakarak manifesta no hato’o bem vindu mai iha Kuartel Jeral PNTL ne’ebe maka dala hira ona Institutu Defeza Nasional (IDN) hili nia formadu sira sempre mai halo vizita iha fatin ida ne’e.

Nia hatutan liu husi vizita ida ne’e ita bele partila informasaun ba malu no bele kunyese diak liutan tanba dala ruma iha tempu bai-bain ita boot sira ladun mai maibe ho vizita hanesan ne’e ita sinti fleksibel ho formasaun ne’ebe maka ita hetan liu husi IDN atu uniformija iha kunyesementu liu-liu iha nivel estratejiku oinsa maka ita iha konsetu kunyesmentu ida deit para atu servi nasaun ne’e diak liutan.

2F5A4932

Ami nia membru barak ona maka hetan formasaun husi IDN no balu seidauk entaun ho kunyesementu hirak ne’e ita hatene ita nia objetivu atu lori rai ne’e ba nebe ita hatene, laos deit parte Seguransa no Defeza maibe nivel estratejiku sira ita hatene.

Atu termina Hau lori Komandu Jeral nia naran apresia ba IDN ne’ebe maka ho hanoin ida hodi fo formasaun ida ne’e diak tebes ba ita.

Formadu nain 44 maka vizita Kuartel Jeral PNTL akompana husi Diretur Servisu Akademiku IDN no simu husi Xefe gabinete Relasaun Publika no Protokolu PNTL iha vizita ne’e Komandu PNTL aprejenta Servisu, Misaun no Vizaun PNTL nian nomos halo vizita ba instalasaun Sentru Operasaun Nasional, Forensik no Seksaun Droga. Media PNTL

Vice Ministru Interior Vizita PNTL Dili

IMG_0084

Dili- Vice Ministru Interior Vizita Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) Komandu munisipiu Dili hodi hare no rona servisu ne’ebe maka autoridade seguransa ne’e halo hodi garante paz no estabilidade iha kapital nasaun ne’e.

Vice Ministru Interior Antonio Armindo hateten objetivu vizita ne’e atu fo parabens ba PNTL Komandu munisipiu Dili ba servisu ne’ebe maka sira halo durante periodu Estadu Emerjensia da huluk to’o agora nomos atu fo motivasaun no korajen ba sira hodi apoiu servisu ne’ebe maka sira halo durante ne’e no servisu ne’ebe maka sira sei halo iha futuru hodi fo korajen nafatin ba sira atu asegura seguransa ba povu no nasaun, Nia hato’o asuntu ne’e iha Komandu PNTL kaikoli Dili, Tersa (01/09).

Nia haktuirtan Governu hatene no konsidera limitasaun no difikuldade hirak ne’ebe maka Komandu PNTL Dili hasoru ho area juridiku ne’ebe boot no luan ho populasaun ne’ebe barak maibe membru ne’ebe utuan ho limitasaun transporte atu apoia sira nia servisu operasaun maka governu tau iha konsiderasaun no planu ba oin oinsa hare apoia sira entermus de rekursu fazeadamente.

Tuir planu governu ba tinan 2021 sei hadia infrastrutura PNTL hahu husi fronteira hodi konstrui Postu ba Unidade Patrulamentu Fronteira (UPF) 6 tanba kondisaun postu UPF hirak ne’ebe maka iha kondisaun aat ona no la favorese ba membru sira atu halo servisu, alende ne’e Governu mos tau prioridade ba Eskuadra PNTL Dom Aleixo ne’ebe maka kondisaun ladun diak no be’e sempre nalihun iha tempu udan.

IMG_0061

 Iha okajiaun ne’e Komandante PNTL munisipiu Dili Superintendente Xefe Henrique da Costa hateten Komandu PNTL munisipiu Dili apresia Vice Ministru Interior ne’ebe maka vizita Ami, Komandu aprejenta situasaun servisu Komandu munisipiu Dili nian ne’ebe maka ita iha mehi atu sidade Dili sai hanesan fatin seguru ba ema hotu no ita mos aprejenta konaba planu atividade ne’ebe maka ita dezena no prepara atu atinji mehi ne’ebe maka iha.

Komandante ne’e haktuir iha enkontru Vice Ministru mos fo orentasaun ba Komandu atu nune’e bele hasae atividade patrula lao ain no patrula ho kareta atu nune’e bele garante katak Dili sai fatin seguru ba eme hotu.

Vizita Ofisial Vice Ministru Antonio Armindo akompana husi Assesor Paul de Fatima Martins ne’e simu husi Komandante PNTL munisipiu Dili ho Segundu Komandante hafoin kontinua kedas ho enkontru konaba kondisaun servisu PNTL Dili nian ne’ebe partisipa husi Komandante Eskuadra Becora, Nain Feto, Vera-Cruz, Dom- Aleixo, Kristu Rei, Komandante Unidade no Xefe Departamentu sira iha munisipiu Dili. Media PNTL

Enkontru Avaliasaun Implementasaun EE Komandu PNTL Ho Komandu Munisipiu Sira

2F5A4299

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) sexta-feira (28/08) ne’e realiza enkontru ida kona-ba Avaliasaun ba Implementasaun Estadu Emergensia (EE) ho Komandante PNTL munisipiu, Unidade no Departamentu sira iha Kuartél Jerál.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa hafoin enkontru ba jornalista sira hateten enkontru avaliasaun ne’e halo hodi bele rona Komandante munisipiu sira, liu-liu kona-ba implementasaun EE ba dahaat ninian, sá dazafiu maka sira iha, problema saida maka sira hetan iha terenu.

“Saida maka Komandante sira hato’o maka preukupasaun katak implementasaun EE ba dahaat ne’e kuaze munisipiu sira ita sensibiliza mós ema sente dehan babain hela, ne’e hanesan dezafiu ida; tuir mai iha munisipiu sira ne’ebe hanoin laos Bobonaro, Covalima no RAEOA sira dehan moras (COVID-19) ne’e ba iha fronteira ne’eba, ami iha ne’e laos fronteira; ida ne’e ita sempre dehan keta haluha Manatutu maka rai klaran ida ne’ebe hakotu rai Timor husi Tasi Feto ba Tasi Mane ne’ebe iha baliza mós ho tasi ne’ebe pretense ba rai Indonesia no mós Australia”, esplika Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Polísia afirma liu tan katak ho asuntu sira nee la signifika ita iha rai klaran lalika halo sensibilizasaun; pontu seluk maka iha enkontru ne’e Komandante aktualiza kona-ba kazu sira ne’ebe grave hanesan mós asidente sira.

2F5A4301

“Aktualiza kazu Baucau Villa, Laga ninian no mós ba iha kazu Liquiça, kazu ema tara ann no iha Ermera tantu mós iha munisipiu sira seluk, ne’e maka ohin avaliasaun ne’e halo; loos duni Komandante sira aprezenta mós problema kestaun ida interna hanesan asuntu transporte no buat sira seluk, Komandu hato’o ba sira katak PNTL laos mesak maibé kuaze instituisaun hotu-hotu ita mai ho Orsamentu Duadéssimo (DOT) ne’ebe la signifika atu kompras ba karreta foun”, akresenta na’in ulun PNTL ne’e.

Autoridade másimu seguransa ne’e subliña tan ho kestaun sira ne’e hotu ita sempre fó hanoin katak sé orsamentu sufisiente ita hadia para sira uza no ida ne’ebe hadia ona tenke uza ho kuidadu no responsabilidade, ba ida kustu ne’ebe bo’ot klaru ida ne’e ita sei labele responde hadia ho mmentu DOT ida ne’e.

Hola parte iha enkontru ne’e Komandante Jerál, Segundu Komandante Jerál, Inspectro Jerál, Komandante Komandu Operasaun, Administrasaun, Komandante munisipiu 12, Komandante Unidade, Xefe Departamentu Justisa, Xefe servisu sira hanesan SIP, SIKN, DTSRN, Relasaun Internasional no Polísiamentu Komunitariu.

Media PNTL.      

Komandante Jeral Enkontru ho Prezidente Republika.

2F5A4222

Dili- Komandante Jeral no Segundu Komandante Jeral Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) halao enkontru ho Prezidente Republika Dr. Francisco Guterres “Lu-Olo” hodi informa situasaun seguransa no atividade ne’ebe maka PNTL halao.

Komandante Jeral Komisariu Polisia Faustino da Costa hateten enkontru semanal ho Xefe Estadu  ne’e Ami aprejenta atividade fulan Maio nian no pontu ida seluk maka koalia konaba inplementasaun Estadu Emerjensia (EE) ne’ebe agora daudauk iha, Nia hato’o asuntu ne’e iha Palasiu Prezidensial Bairo-Pite Dili, Kinta(28/08).

Komisariu ne’e haktuirtan situasaun seguransa nivel teritoriu nasional lao diak no hakmatek iha semana ne’e nia laran, loos duni iha akontesementu kiik oan balu iha semana kotuk kompara ho semana ida foin dadauk ne’e tuun tantu rumoris no publikasaun iha media sosial.

Iha situasaun balu agora daudauk hare ba oin maka inplementasaun EE hanesan preparasaun PNTL ba futuru pagamentu subsidiu Agregadu Familiar ba komunidade; Ami aprezenta ba PR katak PNTL halo enkontru kordenasaun ho parte relevante ba iha prosesu hirak ne’e no preparadu atu asegura seguransa durante loron pagamentu.

Komandante Jeral esplika foku bazeia ba Dekretu Governu EE dahuluk nian ne’ebe taka sirkulasaun internasional liu husi Aero, Rai Maran no Tasi, Ita hotu hatene ita nia Aeroportu lao baibain hanesan mos Portu, Foku ida ne’ebe sai atensaun liu maka rai maran.

Iha fronteira rai maran Ami aprezenta ba Prezidente Republika konabaseguransa iha neba no  komunidade balu ne’ebe tenta halo atividade kontra bandu (ilegal) iha fronteira munisipiu Bobonaro, Cova-Lima no Oe-Cusse.

2F5A4282

Xefe Estadu husu oinsa kria kondisaun ne’ebe merese ba membru sira hodi halao knaar iha fronteira ho diak liutan tanba ne’e maka Komandu mos hare hela hodi fo apoiu balu maske laos %100. Membru PNTL sira nia kondisaun servisu lao kalan ho lampra ita responde maske la kompletu  nune’e mos sepatu mos laos hola sepatu ida bai-bain maibe iha neba sira uza hodi halao servisu.

Autoridade Seguransa ne’e relata durante periodu EE da haat timor oan balu tenta halo atividade kontrabandu ho komunidade iha rai ketan hanesan mos ema iha rai ketan tenta tama mai, iha regra Estadu Emerjensia ida ne’e ita nia ema ne’ebe iha liur bele tama maibe tenke kumpri regras EE, no ema estranjeru bele tama mai Timor-leste wainhira hetan autorijasaun Primeiru Ministru.

Sidadaun hirak ne’ebe tenta tama ilegalmente se nia timor oan ita foti hodi submete ba prosesu ne’ebe iha, sekarik laos timor oan no laiha autorijasaun ita kordena halo rejeta entradas. Durante semana ne’e nia laran sidadaun Estranjeru nain rua (2) tama iha munisipiu Bobonaro, Cova-Lima nain tolu (3) ita haruka fila no Oe-Cuse laiha so timor oan ida maka tama mai depois PNTL orenta direta ba karantina.

Alende ne’e iha mos Timor oan balu ne’ebe tenta lori sasan husi timor ba faan fali iha Indonezia, tanba sira sidauk konsege iha kontaktu direta no sidauk hakur fronteira ita hetan sira lori sasan depois ita nia Polisia no Forsa iha neba duni tuir sira halai lakon entaun ita foti sasan no submete ba prosesu. Media PNTL

UPF Kaptura membru GAM nain 7 ne’ebe ba Sae Sintu iha Indonezia

20150107-Joint Patrol UPFJoint Patrol UPF29

Dili- Unidade Patrulamentu Fronteira (UPF) kaptura membru Grupu Arte Marsiais(GAM) Persaudaraan Setia Hati Teratai (PSHT) nain hitu (7) iha semana kotuk  ne’ebe maka tenta hakat ba Indonezia hodi Sae Sintu (SABUK) durante periodu Estadu Emerjensia.

Komandante UPF Superintendente João Sancho Pires hateten UPF no Falintil-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) ne’ebe halo patrula kaptura membru GAM nain 7 iha Nunura no Memo area Maliana hafoin kaptura sira Ami halo identifikasaun no entrega ba Komandu munisipiu Bobonaro hodi prosesa tuir lei ne’ebe vigora, Nia hato’o asuntu ne’e iha CFP Comoro Dili, Kuarta (26/08).

Komandante ne’e haktuirtan Sidadaun hirak ne’ebe maka konsege hakat liu ba Indonezia Ami nafatin kordena ho ajensia Konsuladu Atambua no Kupan para oinsa sira haforsa ami hodi buka ema sira ne’e tanba ne’e sira nia papel alende ne’e Ami mos liga nafatin Komandante SatGas Dan 2 no 744 ne’ebe maka koloka iha Atambua, DanDim1 Army 3 ne’ebe koloka iha Kefa hodi Kobre Oecusse tomak no Suai sorin nomos ami kordena ho sira atu bele ajuda ami, ami mos kordena ho sira para atu servisu hamutuk hodi prevene.

UPF nafatin kordena ho SatGas sira nudar parseru UPF nian tanba ne’e maka ita nafatin koalia ho sira atu ajuda ita hodi identifika maluk timor oan balu ne’ebe hakat ba Indonezia no ita bele liga ba Ajensia Konsuladu Kupan ho Atambua atu buka tuir nune’e  wainhira sira fila kaer hodi ba karantina nune’e bele redus transmisaun surtu COVID-19 ba sira nia familia no ema seluk.

20150107-2014_03_07 UPF halo patrullamentu-23-100-44

UPF halao nafatin servisu hamutuk ho komunidade sira ne’ebe maka hela iha lina fronteira , F-FDTL, no Comandu Operasaun Espesial (COE) no Komandu munisipiu Bobonaro, Cova-Lima no RAEOA ami servisu hamutuk liu-liu autoridade ne’ebe iha fronteira atu bele hamutuk ho ami hodi minimija COVID-19 no tranzasaun ema tama no sai iha lina fronteira.

Durante periodu Estadu Emerjensia Orentasaun ba Komandante Kompania sira hotu katak kualker populasaun se deit maka tama iha fronteira to’o mota laran ita hetan hatama ba karantina, sira ne’ebe tama iha area territoriu Indonezia no Timor-Leste nian iha lina kinur iha mota laran ita sei kaptura para entrega ba Ministeriu Saude hodi nune’e bele tama karantina, laiha exensaun ba ema ida, ita hatene deit Timor oan no sedeit maka hakarak tama ita tuir prosesu no regra saude ne’ebe maka inplementa hela.

Entretantu Komandante PNTL munisipiu Cova-Lima Superintendente António De Sá hateten desde inplementasaun Operasaun Tekniku ita lao kedan hahu faze primeiru Estadu Emerjensia, to’o faze da hat tantu konaba movimentu arte marsiais hakat ba Indonezia ita la tolera.

Nia haktuirtan foin lalais operasaun hirak ne’ebe Komandu PNTL Cova-Lima halao integradu ho F-FDTL ne’ebe destakadu iha munisipiu ita kaer ema barak, ita halo operasaun surpreja dalabarak no ita kaer membru Grupu Arte Marsiais hirak ne’ebe maka ba sae sabuk iha Indonezia liu dalan illegal iha area fronteira nomos sidadaun balu ne’ebe lori kilat manu mai kasa ami kae tanba viola dekretu lei arma branka Lei Nu.5/2007. Media PNTL

 

20150107-2014_03_07 UPF halo patrullamentu-39-9-2-7-17

 

Komandu PNTL Munisipiu Lautem Hala’o Sensibilizasaun Kona-ba Krime Públiku Ba Estudante Ensinu Sekundariu

IMG-20200826-WA0024

Lospalos, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) munisipiu Lautem iha segunda-feira (24/08) liu ba hala’o aktividade Sensibilizasaun kona-ba Krime Públiku no Kódigu Estrada ba Estudante sira husi Ensinu Sekundariu Jerál Lere Anan Timur Lospalos.

Segundu Komandante PNTL munisipiu Lautem Superintendente Assistente Pascoal Ferreira Guterres hateten objetivu husi aktividade refere maka oinsa maka atu motiva no enkoraja estudante sira atu hadok sira nia ann husi hahalok kirme.

“Objetivu seluk maka PNTL bele sensibiliza informasaun kona-ba Sinais Tránzitu ba estudante sira atu nune’e wainhira sira uza transporte iha Estrada públiku, sira bele hatene no kompriende sinais hirak ne’ebe maka koloka ona iha Estrada sira”, esplika Segundu Komandante PNTL munisipiu Lautem ne’e.

Fasilitador iha aktividade sensibilizasaun ne’e maka ekipa husi Sub-Seksaun Polísia Komunitaria, enkuantu ekipa husi Tránzitu no Investigasaun maka aprezenta materia ba estudante sira.

Media PNTL.

IMG-20200826-WA0023

 

 

 

 

 

 

 

 

IMG-20200826-WA0021

 

 

 

 

 

 

 

 

IMG-20200826-WA0022

 

 

 

 

 

 

 

 

IMG-20200826-WA0018