Enkontru Avaliasaun Implementasaun EE Komandu PNTL Ho Komandu Munisipiu Sira

2F5A4299

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) sexta-feira (28/08) ne’e realiza enkontru ida kona-ba Avaliasaun ba Implementasaun Estadu Emergensia (EE) ho Komandante PNTL munisipiu, Unidade no Departamentu sira iha Kuartél Jerál.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa hafoin enkontru ba jornalista sira hateten enkontru avaliasaun ne’e halo hodi bele rona Komandante munisipiu sira, liu-liu kona-ba implementasaun EE ba dahaat ninian, sá dazafiu maka sira iha, problema saida maka sira hetan iha terenu.

“Saida maka Komandante sira hato’o maka preukupasaun katak implementasaun EE ba dahaat ne’e kuaze munisipiu sira ita sensibiliza mós ema sente dehan babain hela, ne’e hanesan dezafiu ida; tuir mai iha munisipiu sira ne’ebe hanoin laos Bobonaro, Covalima no RAEOA sira dehan moras (COVID-19) ne’e ba iha fronteira ne’eba, ami iha ne’e laos fronteira; ida ne’e ita sempre dehan keta haluha Manatutu maka rai klaran ida ne’ebe hakotu rai Timor husi Tasi Feto ba Tasi Mane ne’ebe iha baliza mós ho tasi ne’ebe pretense ba rai Indonesia no mós Australia”, esplika Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Polísia afirma liu tan katak ho asuntu sira nee la signifika ita iha rai klaran lalika halo sensibilizasaun; pontu seluk maka iha enkontru ne’e Komandante aktualiza kona-ba kazu sira ne’ebe grave hanesan mós asidente sira.

2F5A4301

“Aktualiza kazu Baucau Villa, Laga ninian no mós ba iha kazu Liquiça, kazu ema tara ann no iha Ermera tantu mós iha munisipiu sira seluk, ne’e maka ohin avaliasaun ne’e halo; loos duni Komandante sira aprezenta mós problema kestaun ida interna hanesan asuntu transporte no buat sira seluk, Komandu hato’o ba sira katak PNTL laos mesak maibé kuaze instituisaun hotu-hotu ita mai ho Orsamentu Duadéssimo (DOT) ne’ebe la signifika atu kompras ba karreta foun”, akresenta na’in ulun PNTL ne’e.

Autoridade másimu seguransa ne’e subliña tan ho kestaun sira ne’e hotu ita sempre fó hanoin katak sé orsamentu sufisiente ita hadia para sira uza no ida ne’ebe hadia ona tenke uza ho kuidadu no responsabilidade, ba ida kustu ne’ebe bo’ot klaru ida ne’e ita sei labele responde hadia ho mmentu DOT ida ne’e.

Hola parte iha enkontru ne’e Komandante Jerál, Segundu Komandante Jerál, Inspectro Jerál, Komandante Komandu Operasaun, Administrasaun, Komandante munisipiu 12, Komandante Unidade, Xefe Departamentu Justisa, Xefe servisu sira hanesan SIP, SIKN, DTSRN, Relasaun Internasional no Polísiamentu Komunitariu.

Media PNTL.      

Komandante Jeral Enkontru ho Prezidente Republika.

2F5A4222

Dili- Komandante Jeral no Segundu Komandante Jeral Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) halao enkontru ho Prezidente Republika Dr. Francisco Guterres “Lu-Olo” hodi informa situasaun seguransa no atividade ne’ebe maka PNTL halao.

Komandante Jeral Komisariu Polisia Faustino da Costa hateten enkontru semanal ho Xefe Estadu  ne’e Ami aprejenta atividade fulan Maio nian no pontu ida seluk maka koalia konaba inplementasaun Estadu Emerjensia (EE) ne’ebe agora daudauk iha, Nia hato’o asuntu ne’e iha Palasiu Prezidensial Bairo-Pite Dili, Kinta(28/08).

Komisariu ne’e haktuirtan situasaun seguransa nivel teritoriu nasional lao diak no hakmatek iha semana ne’e nia laran, loos duni iha akontesementu kiik oan balu iha semana kotuk kompara ho semana ida foin dadauk ne’e tuun tantu rumoris no publikasaun iha media sosial.

Iha situasaun balu agora daudauk hare ba oin maka inplementasaun EE hanesan preparasaun PNTL ba futuru pagamentu subsidiu Agregadu Familiar ba komunidade; Ami aprezenta ba PR katak PNTL halo enkontru kordenasaun ho parte relevante ba iha prosesu hirak ne’e no preparadu atu asegura seguransa durante loron pagamentu.

Komandante Jeral esplika foku bazeia ba Dekretu Governu EE dahuluk nian ne’ebe taka sirkulasaun internasional liu husi Aero, Rai Maran no Tasi, Ita hotu hatene ita nia Aeroportu lao baibain hanesan mos Portu, Foku ida ne’ebe sai atensaun liu maka rai maran.

Iha fronteira rai maran Ami aprezenta ba Prezidente Republika konabaseguransa iha neba no  komunidade balu ne’ebe tenta halo atividade kontra bandu (ilegal) iha fronteira munisipiu Bobonaro, Cova-Lima no Oe-Cusse.

2F5A4282

Xefe Estadu husu oinsa kria kondisaun ne’ebe merese ba membru sira hodi halao knaar iha fronteira ho diak liutan tanba ne’e maka Komandu mos hare hela hodi fo apoiu balu maske laos %100. Membru PNTL sira nia kondisaun servisu lao kalan ho lampra ita responde maske la kompletu  nune’e mos sepatu mos laos hola sepatu ida bai-bain maibe iha neba sira uza hodi halao servisu.

Autoridade Seguransa ne’e relata durante periodu EE da haat timor oan balu tenta halo atividade kontrabandu ho komunidade iha rai ketan hanesan mos ema iha rai ketan tenta tama mai, iha regra Estadu Emerjensia ida ne’e ita nia ema ne’ebe iha liur bele tama maibe tenke kumpri regras EE, no ema estranjeru bele tama mai Timor-leste wainhira hetan autorijasaun Primeiru Ministru.

Sidadaun hirak ne’ebe tenta tama ilegalmente se nia timor oan ita foti hodi submete ba prosesu ne’ebe iha, sekarik laos timor oan no laiha autorijasaun ita kordena halo rejeta entradas. Durante semana ne’e nia laran sidadaun Estranjeru nain rua (2) tama iha munisipiu Bobonaro, Cova-Lima nain tolu (3) ita haruka fila no Oe-Cuse laiha so timor oan ida maka tama mai depois PNTL orenta direta ba karantina.

Alende ne’e iha mos Timor oan balu ne’ebe tenta lori sasan husi timor ba faan fali iha Indonezia, tanba sira sidauk konsege iha kontaktu direta no sidauk hakur fronteira ita hetan sira lori sasan depois ita nia Polisia no Forsa iha neba duni tuir sira halai lakon entaun ita foti sasan no submete ba prosesu. Media PNTL

UPF Kaptura membru GAM nain 7 ne’ebe ba Sae Sintu iha Indonezia

20150107-Joint Patrol UPFJoint Patrol UPF29

Dili- Unidade Patrulamentu Fronteira (UPF) kaptura membru Grupu Arte Marsiais(GAM) Persaudaraan Setia Hati Teratai (PSHT) nain hitu (7) iha semana kotuk  ne’ebe maka tenta hakat ba Indonezia hodi Sae Sintu (SABUK) durante periodu Estadu Emerjensia.

Komandante UPF Superintendente João Sancho Pires hateten UPF no Falintil-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) ne’ebe halo patrula kaptura membru GAM nain 7 iha Nunura no Memo area Maliana hafoin kaptura sira Ami halo identifikasaun no entrega ba Komandu munisipiu Bobonaro hodi prosesa tuir lei ne’ebe vigora, Nia hato’o asuntu ne’e iha CFP Comoro Dili, Kuarta (26/08).

Komandante ne’e haktuirtan Sidadaun hirak ne’ebe maka konsege hakat liu ba Indonezia Ami nafatin kordena ho ajensia Konsuladu Atambua no Kupan para oinsa sira haforsa ami hodi buka ema sira ne’e tanba ne’e sira nia papel alende ne’e Ami mos liga nafatin Komandante SatGas Dan 2 no 744 ne’ebe maka koloka iha Atambua, DanDim1 Army 3 ne’ebe koloka iha Kefa hodi Kobre Oecusse tomak no Suai sorin nomos ami kordena ho sira atu bele ajuda ami, ami mos kordena ho sira para atu servisu hamutuk hodi prevene.

UPF nafatin kordena ho SatGas sira nudar parseru UPF nian tanba ne’e maka ita nafatin koalia ho sira atu ajuda ita hodi identifika maluk timor oan balu ne’ebe hakat ba Indonezia no ita bele liga ba Ajensia Konsuladu Kupan ho Atambua atu buka tuir nune’e  wainhira sira fila kaer hodi ba karantina nune’e bele redus transmisaun surtu COVID-19 ba sira nia familia no ema seluk.

20150107-2014_03_07 UPF halo patrullamentu-23-100-44

UPF halao nafatin servisu hamutuk ho komunidade sira ne’ebe maka hela iha lina fronteira , F-FDTL, no Comandu Operasaun Espesial (COE) no Komandu munisipiu Bobonaro, Cova-Lima no RAEOA ami servisu hamutuk liu-liu autoridade ne’ebe iha fronteira atu bele hamutuk ho ami hodi minimija COVID-19 no tranzasaun ema tama no sai iha lina fronteira.

Durante periodu Estadu Emerjensia Orentasaun ba Komandante Kompania sira hotu katak kualker populasaun se deit maka tama iha fronteira to’o mota laran ita hetan hatama ba karantina, sira ne’ebe tama iha area territoriu Indonezia no Timor-Leste nian iha lina kinur iha mota laran ita sei kaptura para entrega ba Ministeriu Saude hodi nune’e bele tama karantina, laiha exensaun ba ema ida, ita hatene deit Timor oan no sedeit maka hakarak tama ita tuir prosesu no regra saude ne’ebe maka inplementa hela.

Entretantu Komandante PNTL munisipiu Cova-Lima Superintendente António De Sá hateten desde inplementasaun Operasaun Tekniku ita lao kedan hahu faze primeiru Estadu Emerjensia, to’o faze da hat tantu konaba movimentu arte marsiais hakat ba Indonezia ita la tolera.

Nia haktuirtan foin lalais operasaun hirak ne’ebe Komandu PNTL Cova-Lima halao integradu ho F-FDTL ne’ebe destakadu iha munisipiu ita kaer ema barak, ita halo operasaun surpreja dalabarak no ita kaer membru Grupu Arte Marsiais hirak ne’ebe maka ba sae sabuk iha Indonezia liu dalan illegal iha area fronteira nomos sidadaun balu ne’ebe lori kilat manu mai kasa ami kae tanba viola dekretu lei arma branka Lei Nu.5/2007. Media PNTL

 

20150107-2014_03_07 UPF halo patrullamentu-39-9-2-7-17

 

Komandu PNTL Munisipiu Lautem Hala’o Sensibilizasaun Kona-ba Krime Públiku Ba Estudante Ensinu Sekundariu

IMG-20200826-WA0024

Lospalos, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) munisipiu Lautem iha segunda-feira (24/08) liu ba hala’o aktividade Sensibilizasaun kona-ba Krime Públiku no Kódigu Estrada ba Estudante sira husi Ensinu Sekundariu Jerál Lere Anan Timur Lospalos.

Segundu Komandante PNTL munisipiu Lautem Superintendente Assistente Pascoal Ferreira Guterres hateten objetivu husi aktividade refere maka oinsa maka atu motiva no enkoraja estudante sira atu hadok sira nia ann husi hahalok kirme.

“Objetivu seluk maka PNTL bele sensibiliza informasaun kona-ba Sinais Tránzitu ba estudante sira atu nune’e wainhira sira uza transporte iha Estrada públiku, sira bele hatene no kompriende sinais hirak ne’ebe maka koloka ona iha Estrada sira”, esplika Segundu Komandante PNTL munisipiu Lautem ne’e.

Fasilitador iha aktividade sensibilizasaun ne’e maka ekipa husi Sub-Seksaun Polísia Komunitaria, enkuantu ekipa husi Tránzitu no Investigasaun maka aprezenta materia ba estudante sira.

Media PNTL.

IMG-20200826-WA0023

 

 

 

 

 

 

 

 

IMG-20200826-WA0021

 

 

 

 

 

 

 

 

IMG-20200826-WA0022

 

 

 

 

 

 

 

 

IMG-20200826-WA0018

PNTL no Parseru Seguransa Partilla Informasaun Prevensaun COVID-19

2F5A4062

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) ho parseru seguransa nasaun vizinu Indonezia no Australia partilla informasaun seguransa no prevensaun Moras Virus Corona (COVID-19-sigla ingles) iha area fronteira Timor-Leste.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten liu husi Symposium ohin oinsa ita habelar informasaun ba malu konaba servisu prevensaun liu-liu ba autoridade seguransa iha postu integradu liu husi kordenasaun ho parseru dezenvolvimentu no parseru servisu husi Adidu seguransa no Defeza Australia no Indonezia hodi fahe esperensia ba malu hodi halo prevensaun COVID-19 iha fronteira, Nia hato’o asuntu ne’e iha Centru Formasaun Polisia Comoro Dili, Kuarta (26/08).

Komisariu ne’e haktuirtan Ita hare ba asuntu Sosioekonomi no sosiokultura sempre iha ligasaun ho Timor Osidental tanba ne’e maka autoridade sira presija hatene hodi konvense komunidade sira iha fronteira ne’ebe mai ho prespetiva katak ami nia moris maka ho illegal entaun oinsa ita bele konvense ema sira ne’e katak illegal ne’e kontra konstituisaun no bele hetan moras COVID-19 ne’ebe ita la hakarak tanba ne’e maka ita involve parseru sira para fo informasaun oinsa ita bele asegura liutan.

“ PNTL nudar instituisaun estadu ne’ebe ezekuta Estadu Emerjensia ne’ebe maka estadu dekreta ona, iha limitasaun ekipamentu protesaun saude, fatin no postu ba membru sira ne’ebe Komandu koloka atu asegura seguransa masimu iha fronteira terestre entre Timor-Leste ho Indonezia  tanba ne’e solusaun ne’ebe maka ita foti maka husu apoiu Maskra, apoiu ropa ou kappa no sapatu Lumpur  no oinsa iha aimoruk ba membru sira atu aumenta stamina hodi halo servisu; Alende ne’e PNTL iha hela prosesu oinsa bele hetan Ransum Combate ba membru sira hodi halo servisu iha Fronteira,” dehan Komisariu Faustino.

2F5A4038

Atu asegura seguransa ho masimu Komandu mos orenta Unidade Polisia Maritima (UPM) ne’ebe ba kedan ho roo NRTL hodi asegura movimentu iha tasi komesa husi Batu Gade Mota-Ain mai to’o Liquica no reforsatan munisipiu Bobonaro no Cova-Lima ho Unidade Espesial Polisia (UEP) Compania Operasaun Espesial (COE) para halao sira nia servisu iha neba.

Iha okajiaun ne’e Xefe Gabinete Relasaun Internasional Superintendente Xefe Natercia Martins hateten  Situasaun epidemolojia Internasional ida ne’e sedu tebes no inportante ba ita hotu hodi prevene husi esforsu hamutuk ho meius tomak atu kontrola seguransa iha ita nia fronteira tanba dalaruma ho situasaun eventual pur kauza husi neglijensia moras ne’e bele mosu iha ita nia rai no hamate ema.

Liu husi seminariu ida ne’e ita bele fahe informasaun, bele kompriende, bele hatene no servisu hamutuk atu asegura diak liutan seguransa iha lina fronteira. Atu reforsa servisu parseria ne’ebe metin nune’e ba oin instituisaun relevante no parseru seguransa bele servisu hamutuk no servisu metin liu husi komunikasaun no kordenasaun servisu ida ne’ebe diak no forte liutan atu asegura no kontrola ita nia fronteira hodi prevene surtu COVID-19 labele hadaet mai ita nia rai liu husi ema ne’ebe hakat ba mai fronteira no kontaminasaun liu husi sasan ka material hirak ne’ebe tama mai ita nia rai hodi daet no hamate ita nia ema.

Entretantu Komandante TLPDP Superintendent Darren Booy hateten ne’e hanesan oportunidade ida atu fahe informasaun no esperensia ba malu relasaun ho seguransa partikuklarmente iha kontrolu no prevensaun pandemia COVID-19. Ami espera diskusaun ne’e bele partila informasaun no esperensia ba malu ligadu ho seguransa iha fronteira Timor-Leste.

Ita atu rona esperensia ne’ebe lahanesan husi ajensia oi-oin liu-liu husi nasaun sira ne’ebe afetadu relasiona ho kontrola iha fronteira inklui ita mos sei fahe esperensia konaba nasaun sira ne’ebe konsege kontrola virus ne’e liu-liu ema sira ne’ebe viajen ba nasaun seluk , laos deit kontrola ba pandemia maibe hare mos kontrolu ba krime transnasional , prespetiva Alfandega iklui mos atu asegura katak fronteira protejidu ba ema.

Symposium loron ida ne’e partisipa husi Adidu Seguransansa no Defeza Australia, Adidu Seguransa Indonezia, Adidu Imigrasaun Indonezia, Diretur Jeral Servisu Migrasaun, Diretur Jeral Alfandega, Komandante operasaun, Komandante UPF, Komandante munisipiu sira, parseru IOM no konvidadu sira. Media PNTL

2F5A3990

 

 

 

 

 

 

Komandante Eskuadra Kontinua Kursu Investigasaun

IMG_0023

Dili- Komandante Eskuadra nain 20 resin kontinua tuir Kursu Investigasaun faze daruak hodi hasae sira nia konyesementu konaba prosesu no lalaok oinsa investiga kazu ruma atu nune’e bele orenta membru sira hodi halo servisu.

Komandante Sentru Formasaun Polisia (CFP-sigla portuges) Superintendente Xefe Arquimino Ramos hateten kursu ne’e foka liu kona ba Dilijensia Investigasaun Kriminal tanba Komandante Eskuadra sira mos presija hatene prosedimentu ne’ebe maka halao iha Kodigu Prosesu Penal no Kodigu Penal Timor-Leste atu bele orenta membru sira halao servisu diak liu, Nia hato’o asuntu ne’e iha CFP Comoro Dili, Segunda (24/08).

Nia haktuirtan dala barak iha interpretasaun Lei ne’ebe lahanesan tanba ne’e maka CFP ho parseru TLPDP realiza kursu ida ne’e atu nune’e Komandante ho Investigador sira interpreta artigu hirak ne’ebe iha lei ho diak atu bele prosesa kazu tuir lei ne’ebe maka vigora.

“Hau rekomenda ba Komandante Jeral atu Komandante sira ne’ebe tuir kursu ne’e pelu menus servisu lai iha Eskuadra neba selae sira kursu tia hotu muda fali ba fatin seluk entaun konyesementu ne’ebe iha la bele transfere ba maluk sira seluk no labele aplika konyesementu ne’ebe maka nia aprende,” dehan Komandante Ramos.

Entretantu Komandante Servisu Investigasaun Kriminal Nasional (SIKN) Superintendente Xefe Jose M. Neto Mok hateten Kursu Investigasaun ne’e ho objetivu atu fo kapasitasaun ba Komandante sira atu iha konyesementu iha area investigasaun nian nune’e sira bele orenta investigador no jere membru sira hodi halo atendementu ba kazu krime hirak ne’ebe maka akontese iha area juridiku Eskuadra ida-idak.

 IMG_0043

Komandante ne’e haktuirtan Servisu Investigasaun Kriminal iha ligasaun ho Ministeriu Publiku (MP) nudar nain ba asaun penal katak PNTL hasoru no kaer prosesu investigasaun tanba ne’e Komandante sira tenke iha konyesementu klean para bele jere investigador sira iha terrenu bainhira simu delegasaun kompetensia husi MP atu kompleta  prosesu ba kazu ruma.

Kursu Investigasaun ne’e nudar kontinuasaun husi kursu ne’ebe maka halao tia ona iha loron 03-07 Agostu no kursu da toluk sei halao semana oin hodi kompleta Komandante Eskuadra hotu-hotu partisipa iha kursu ne’e; Kursu da ruak ne’e partisipa husi Komandante Eskuadra nain 23 durante loron lima (24-28).

Kursu Investigasaun faze daruak ne’e loke husi Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa no akompaña husi Segundu Komandante TLPDP, Komandante CFP no Komandante SIKN. Media PNTL

Komandu PNTL Hala’o Enkontru Ho Grupu Movimentu Justisa Ba Dame

2F5A3892

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) segunda-feira (24/08) ne’e hala’o enkontru Ida ho Grupu Movimentu Justisa Ba Dame hodi koalia kona-ba asaun pásifiku ne’ebe maka grupu ne’e sei hala’o iha tempu badak relasiona ho Petisaun ne’ebe maka sira sei hato’o ba Prezidente Repúblika Francisco Guterres “Lu-Olo” relasiona ho situasaun politika rai laran.

Porta-Voz Komandu PNTL Superintendente Xefe Arnaldo de Araujo hafoin enkontru ba jornalista sira heteten Komandu PNTL liu husi Komandante Komandu Operasaun no ekipa hala’o enkontru ho Grupu Movimentu Justisa Ba Dame ne’ebe lidera husi Angela Freitas hodi koalia kona-ba aktividade ne’ebe grupu ne’e sei hala’o tuir planu antes maka iha loron 28 fulan Agostu maibé tanba iha asuntu balun ne’ebe maka seidauk kompleta maka asaun pásifiku ne’e sei realiza iha loron 4 fulan Setembru tinan 2020.

2F5A3902

“Iha enkontru ne’e seidauk iha konkordansia ba malu tanba grupu refere seidauk bele kompleta rekezitus sira ne’ebe maka hanesan kumpri Lei Nu.1/2016 kona-ba Liberdade ba Asembleia no Demonstrasaun liu-liu iha artigu 5 kona-ba Ristrisaun ka Limitasaun atu nune’e asaun ne’e bele lao ho diak”, esplika Porta-Voz Komandu PNTL ne’e.

Superintendente Xefe akresenta tan katak wainhira grupu refere la kumpri rekezitus ne’ebe maka iha, maka parte autoridade seguransa sei la autoriza atu halo asaun pásifiku ne’e. Iha enkontru ne’e parte PNTL halo deit konkordansia ho parte Grupu Movimentu Justisa Ba Dame atu oinsa maka aktividade refere labele mosu problema ruma.

Iha fatin hanesan Porta-Voz Grupu Movimentu Justisa Ba Dame Angela Freitas hateten objetivu prezensa grupu nian mai iha Komandu PNTL atu informa deit katak iha mudansa oituan tanba ne’e ami kontinua nafatin koopera husi parte autoridade seguransa nian atu nune’e iha asaun pásifiku ne’ebe maka sei realiza ne’e lao ho paz no trankuilidade.

“Iha mudansa husi loron 28 ba fali loron 4 fulan Setembru tanba ami sei hein rekollamentu husi  formulariu ne’ebe maka ami distribui ba distritu sira seidauk to’o tanba ne’e maka fó tan tempu atu nune’e bele rekolla hotu husi distritu 13 maka ami foin hato’o iha petisaun, iha loron 4 fulan Setembru”, informa Porta-Voz ne’e.

Angela Freitas haktuir tan parte autoridade seguransa ho grupu iha kooperasaun ne’ebe diak tebes, ita hatene katak parte polísia nian hakarak koopera másimu posivel atu nune’e buat hotu bele lao diak no laiha parte terseiru ne’ebe maka baralla prosesu asaun ne’e rasik.

Hola parte iha sorumutu ne’ebe lidera husi Komandante Komandu Operasaun Superintendente Xefe Pedro Belo, Porta-Voz Komandu PNTL Superintendente Xefe Arnaldo de Araujo, Segundu Komandante PNTL Munisipiu Dili Superintendente Euclides Belo ho nia ekipa no Sub-Xefe SIP.

Media PNTL.     

Durante Semana Ida PNTL Rezistu Asidente Tráfegu Hamutuk 24

106342341_965281323895854_2631386524041979583_o

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) durante semana ida hahu’u husi loron 11-18 fulan Agostu tinan 2020 rezista kazu Asidente Tráfegu hamutuk 24. Husi total kazu refere ema ho kanek kma’an hamutuk 26, kanek todan na’in 5 no rezulta ema ida mate iha asidente ida ne’ebe akontese iha loron 16 Agostu liu ba.

Porta Voz Komandu PNTL Superintendente Xefe Arnaldo Araújo kuarta-feira (19/08) ne’e informa além-de asidente ne’ebe maka mosu, iha mós insidente balun ne’ebe maka akontese durante semana ida nia laran rezistu hamutuk kazu 6 maka hanesan kazu sunu uma iha Laga munisipiu Baucau ne’ebe ninia porsesu andamentu iha ona Ministeriu Públiku.

“Durante semana ida nia laran asidente tráfegu hirak ne’ebe maka akontese kauza husi fátor umanu 90%, fátor Veíkulu 5% no fátor dalan 5% hodi nune’e maka rezulta ema kanek no balun tenke lakon vida”, tenik Porta Voz Komandu PNTL ne’e.

Superintendente Xefe ne’e informa tan rekapitulasaun Insidente ne’ebe maka PNTL rezistu hahu’u husi  fulan Fevereiru to’o fulan Jullu tinan ne’e hamutuk 620 kazu. Husi númeru ne’ebe iha, tipu kazu ne’ebe maka akontese maka hanesan Asaltu/Integridade fizika simples, baku malu no tuda malu.

“Ami mós rezista kazu violensia domestika durante fulan Janeiru to’o mai fulan Jullu tinan ne’e hamutuk 449 kazu, ne’e númeru ida ne’ebe ass tebes tanba PNTL liu husi Polisiamentu Komunitaria halo sosializasaun kona-ba Lei Violensia Domestika (VD) ba ita nia komunidade sira, uluk ita nia komunidade sira la hatene saida maka VD, tanba sira hatene deit katak VD ne’e ba rezolve deit iha nivel Suku ou familia”, afirma Superintendente Xefe ne’e.

Xefe Gabinete Relasaun Públika PNTL ne’e haktuir Lei Violensia Domestika agora sai ona Krime Públiku iha Lei Kódigu Penal, nune’e númeru VD ass tanba servisu Polisiamentu Komunitaria hodi habelar informasaun kona-ba Lei VD, ikus mai komunidade sira hatene ona katak VD ne’e Krime Públiku, entaun problema saida deit mak mosu iha uma laran, ita nia komunidade sira halo keixa ba Polísia. Husi prosesu sira ne’e hotu maka ikus mai rezista kazu VD sae maka’as.

Media PNTL.       

Reuniaun Konsellu Koordenasaun Programa Entre PNTL Ho TLPDP

2F5A3759

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) tersa-feira (18/08) ne’e hala’o enkontru ida ho parseiru desenvolvimentu Timor-Leste Police Development Program (TLPDP) hodi diskuti koordenasaun programa konjunta ne’ebe maka hala’o ona iha tinan 2019-2020 no estratéjia programa ba tinan 2020-2026.

Segundu Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Mateus Fernandes iha abertura enkontru ne’e hateten lori Komandu nia naran agradese tebes ba apoiu ne’ebe maka parseiru TLPDP fó durante ne’e mai PNTL tanba prezensa parseiru nian ne’ebe maka sempre hamrik iha PNTL nia sorin iha situasaun saida deit.

“Agora dadaun TLPDP servisu maka’as hela hodi identifika postu haat no lima iha liña fronteira tanba governu ezize postu foun ne’e bele realiza lalais, postu foun sira ne’e sei hare’e liu ba ema sira ne’ebe tama illegal, hare’e ba volume ikus-ikus ne’e ema tama illegal liu husi fronteira sae maka’as, tanba ne’e ita presiza kobre lalais asuntu sira ne’e; entaun governu liu husi Vise Ministru Interior no Komandante Jerál husu TLPDP atu fó apoiu ba ita”, tenik Segundu Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Polísia ne’e haktuir tan parseiru TLPDP iha koragem ne’ebe bo’ot hodi apoiu PNTL liu-liu iha konstrusaun Edifisiu Sentru Koordenasaun Krime Trans Nasional (TNCC-Trans National Crime Coordination Center, sigla Ingês) iha resintu Kuartél Jerál PNTL Kaikoli ne’ebe maka oras ne’e dadaun lao hela.

“Tanba ne’e atu servisu koordenasaun bele lao ho diak presiza ita hotu nia kolaborasaun másimu hodi nune’e ita bele atinzi planu hotu ne’ebe maka ita iha ona, tantu parseiru no mós PNTL rasik”, hakotu Komisariu Polísia ne’e.

Iha enkontru ne’e, parte TLPDP aprezenta programa no apoiu hirak ne’ebe maka sira fó ona ba PNTL iha tinan 2019 to’o 2020 no estratéjia programa sira ne’ebe maka sei kontinua oferese ba PNTL iha periodu tinan 2020 to’o 2026.

Hola parte iha enkontru ne’e Segundu Komandante Jerál PNTL, Komandante Komandu Operasaun, Administrasaun, Xefe Planeamentu, Xefe Jenéru no Segundu Komandante TLPDP ho ekipa.

Media PNTL.     

PNTL/UPF Kontinua Hametin Vizilansia iha Fronteira

IMG_0215

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) Unidade Patrulamentu Fronteira (UPF) kontinua hametin vizilansia iha fronteira terrestre hodi kontrola movimentu ema tama no sai hodi prevene COVID-19.

Komandante UPF Superintendente João Sancho Pires hateten Estadu Dekreta ona estadu emerjensia ba dala IV no UPF nafatin halao servisu hanesan periodu Estadu Emerjensia dala III tutuir malu no ita fortifika liutan oinsa bele hasae volume patrulamentu iha fronteira hamutuk ho F-FDTL ne’ebe maka koloka iha Maliana no Suai atu redus ema tama no sai iha fronteira Maliana, Suai no Oecusse  hodi prevene COVID-19 akontese iha ita nia nasaun, Nia hato’o asuntu ne’e hafoin partisipa serimonia aniverariu UEP iha Sexta (14/08).

Nia haktuirtan Komandu UPF mos sosialija ba komunidade hirak ne’ebe maka hela iha lina fronteira oinsa sira kopera ho Polisia para itabele minimija movimentu iha fronteira, UPF mesak labele halo buat ida maibe populasaun no autoridade sira iha lina fronteira servisu hamutuk ho ami ita sei asegura diak liutan.

“Tuir orentasaun Komandu nian katak sidadaun sira ne’ebe maka hasoru malu, kumprimenta no adeus malu iha mota laran deit mos ita lori mai entrega ba parte saude hodi tau iha karantina”.

Iha loron 06 to’o mai ohin ita kaptura sidadaun nain 10 resin hodi entrega ba Ministeriu Saude hodi karantina no sidadaun Indonezia ne’ebe maka to’o mai Mota Ain ita deporta sira, Ami nia orentasaun ba membru sira wainhira hetan sidadaun Indonezia dok husi fronteira Mota Ain, Sakato no Mota-Masin ita haruka duni fila, maibe sidadaun ne’ebe maka hakat mai besik fronteira ita lori mai entrega ba Servisu Migrasaun atu deporta fila tanba ita lakoi hadaet moras mai ita.

Tuir rejolusaun ne’ebe maka iha loron 17tan maka loke fali fronteira, Ami lao tuir orentasaun ne’ebe maka Komandu fo atu asegura hodi buat ruma labele akontese mai ita.

Atu asegura seguransa iha fronteira ho masimu maka Komandu PNTL orenta membru Unidade Espesial Polisia (UEP) ba Munisipiu Bobonaro, Cova-Lima no RAEOA hodi suporta  no apoia UPF para evita ema ne’ebe hakur illegal ba mai Timor-Leste no ba Indonezia. Media PNTL

IMG_0188