Dili- Unidade Polisia Maritima (UPM) salva Anak Buah Kapal (ABK) nain 14 no kapitaun ro’o Nain ida husi Indonezia ne’ebe maka motu ho ro Artemoro entre illa Atauro no Liran Indonesia.
Segundu Komandante UPM Inspetur Xefe Polisia Aniceto da Silva de Fatima esplika Ami hetan informasaun katak iha ro Kargu ninian husi Surabaya atu ba Papua hetan asidente iha illa Liran no Atauro entaun ami haruka kedas membru sira ba iha fatin akontesementu no seidauk to’o iha neba ita hetan ona vitima sira ne’ebe maka salva aan mai ho Boia iha tasi laran entaun UPM ba salva kedas sira lori mai asegura iha postu UPM atu nune’e bele halo atendementu humanitarian ba sira, nia hato’o asuntu ne’e ba jornalista sira iha Kuartel UPM Lecidere Dili, (04/07).
Nia hatutan prosesu salvamentu primeiru Ami lori sira mai Postu no halo kordenasaun kedas ho parte saude, Autoridade munisipiu komunidade ou NGO balun ezemplu ida maka horseik iha sosiedade sivil reprejenta husi Palasiu Prezidente nian ne’ebe iha neba sira fo kedas apoiu aihan ba sira nune’e mos Postu UPM destakadu iha Atauro fo apoiu hahan ba sira tanba sira ho kondisaun namlele.
“Ami seidauk bele esplika rajaun detalu tanba sa maka ro ne’e hetan asidente maibe tuir ami nia sistema ne’ebe maka iha kondisaun tasi maibe ita lahatene asidente ne’e rajaun saida seidauk identifika didiak tanba asidente ne’e akontese iha area Indonesia nian entaun UPM seidauk iha posibilidade ba iha fatin akontesementu, Maibe em prinsipiu UPM nia serbisu atu evakua lalais maluk sira ne’ebe maka hetan dezastre, vitima nain tolu (3) maka sai uluk iha area Baruana nian sira maka fo informasaun ba UPM ba iha fatin akontesementu hodi salva vitima sira seluk,”dehan Segundu Komandante.
Entretantu Sekretariu Estadu Protesaun Sivil (SEPS) Domingos Mariano Reis hateten iha loron 02 jullu oras entre tuku 11:00 R Artemoro ho bandera Indonesia ho nia diresaun husi Surabaya atu ba Papua, ro’o ne’e tula ro kargo ida, material konstrusaun no aspal bazeia ba informasaun ne’ebe maka hetan husi kru sira sira to’o iha illa entre Atauro no Liran mosu asidente, iha ro laran iha kru nain 16.
Nia hatutan momentu iha asidente iha oras 3:00 madrugada, iha informasaun katak iha ro ida ne’ebe maka mout ho ABK sira uza Boiu sira iha tasi leten entaun iha momentu ne’e kedas Komandante Autoridade Protesaun Sivil Atauro, Komandante UPM ho Prezidente Autoridade Atauro kordena oinsa salva vitima sira iha tasi laran.
Iha momentu ne’e kedan UPM responde imediata hodi salva sidadaun nain 13 no nain rua seluk hetan depois no ohin dadersan madrugada tuku 3:00 ita hetan matebian Purwanto (64) ne’ebe evakua husi Atauro mai Kuartel UPM Lecidere, lori ba Ospital Guido Valadares hodi prosesu, Departamentu Investigasaun Kriminal no buka hatene kauza mate tanba saida.
UPM serbisu hamutuk ho Embaxador Republika Indonesia iha Timor-Leste oinsa lori fila sidadaun Indonezia hirak ne’ebe sai vitima ba asidente ne’e no kordena ho Servisu Migrasaun no autoridade sira oinsa lori sira fila.
“Nudar Governante hau hato’o Solidaridade klean ba vitima ne’ebe maka hetan asidente ne’e, iha momentu asidente ita serbisu hamutuk ho saude sira atu fo asistensia saude ba vitima nain tolu (3) no agora sira nia kondisaun estavel no ita kordena oinsa lori sira fila,” Governande ne’e esplika.
Iha okajiaun ne’e Embaixador Republika Indonesia ba Timor-Leste Octo Dorinus Manik hateten dadersan ida ne’e iha Kuartel UPM ami simu ABK nain 15 no mate isin nain ida (1) husi Atauro mai Dili, lori governu nia naran Embaixada Republika Indonesia iha Dili hato’o agradese no apresiasiasaun bot ba governu Timor-Leste Sekretariu Estadu Protesaun Sivil (SEPS), Prezidente Autoridade munisipiu Atauro nomos UPM ne’ebe maka hamutuk ho haut anba sem iha Ordem no request sira halo salvamentu ne’ebe maka lais ne’e extraordinariu.
Nia hatutan Ita hare oinsa relasaun bilateral Indonesia no Timor-Leste laos deit politikamente maibe nudar humanu, belun no familia, ida ne’e laos primeira vez iha fulan hirak kotuk mos iha peskador sira husi munisipiu Liquica mos mout iha tasi illa Alor no peskador sira husi Indonesia maka hetan no Polisia husi Indonesia maka ajuda.
“Koperasaun ida ne’e presiza haforsa no hametin nafatin ita hato’o apresiasaun bot ba autoridade no povu Timor-Leste liu-liu povu Atauro, dala idatan obrigadu barak no Maromak fo bensaun mai ita hotu no ita halo orasaun atu nune’e vitima sira ne’e bele fila lalais ba Indonesia no governu Timor-Leste mos apoiu Embaixada Indonesia prosesu oinsa atu lori sira fila. Ami mos kordena ho kompania no Ro nain nomos autoridade sira iha fronteira konaba viajen fila ba Indonesia,” dehan Embaixador.
Ba matebian ami hein iha ospital hafoin kompleta prosesu hotu iha ospital ami halo kedas transladasaun ba Indonesia no babain prosesu ida ne’e lao lalais no wainhira remata sei lori ba Indonesia liu husi fronteira Terrestre.
Iha biban ne’e vitima Suhardi nudar Kapitaun ro hateten iha momentu neba derepente ro halis ba parte los akompana husi klima anin bot no Hau esforsu atu fila-fali maibe labele kontrola nune’e ro mout iha minutu rua nia laran ro mout no ami abrogatoriu haksoit sai husi ro. Vitima ne’ebe mout iha munutu 20 nune’e no ami sei hare nia iha minute 5 nia laran no kaer ai ami esforsu atu salva nia maibe distansia dok kuaje metro 30 ho kondisaun laloran ne’ebe bot ami lakonsege salva nia.
Francisco de Araujo komunidade no Peskador Atauro ne’ebe maka hetan vitima ne’ebe mate iha parte esplika Hau iha sentimentu laran ne’ebe la hakmatek no kalan toba la dukur nudar humanu entaun iha dadersan madrugada nia halo orasaun ba Maromak hafoin sai husi uma ba tasi ibun lao kuaje kilometru ida nune’e nia hetan matebian iha oras tuku 4:47 iha area Atauro suku Makili aldeia Fatulela hafoin komunika kedas ho Xefe Suku, Xefe aldeia no Polisia no Saude hafoin kontinua akompanha matebian mai to’o Dili. Media PNTL