IMGL0883

 

Dili, Prezidente Repúblika Demokrátika Timor-Leste (RDTL) Dr. José Ramos Horta hala’o dialogu ho Grupu Arte Marsiais (GAM) no Grupu Arte Rituais (GAR) atu hametin dame hodi kontribui ba dezenvolvimentu nasional. Tema ba dialogu ne’e rasik maka “Dialogu Mak Dalan Ba Promove Paz, Estabilidade, Unidade No Garante Dezenvolvimentu Nasional”, ne’ebe hala’o iha resintu Palasiu Prezidensial Bairu-Pite Dili, segunda-feira (03/10) ne’e.

Aktividade ida ne’e realiza tanba Prezidensia koopera hamutuk ho Sekretariu Estadu Juventude No Desportu (SEJD) liu husi Komisaun Reguladora Arte Marsiais (KRAM). Objetivu husi dialogu ne’e maka atu konvida komponente hotu-hotu iha nasaun laran inklui GAM no GAR hanesan mós komponente ba desenvolvimentu nasional.

“Hau husu ba parte hotu atu labele jeneraliza GAM no GAR hanesan kriminozu, maibé tenke buka define no hatene uluk problema ne’ebe maka akontese nia hun ho lolos, nune’e maka ita buka koalia halo didiak, organiza atu joven sira bele hetan fatin ida iha sosiedade atu kontribui ba hametin paz iha sosiedade nia le’et”, tenik Prezidente Repúblika ne’e.

Tanba ne’e atu evita konflitu mosu iha sosiedade nia le’et maka Xefe Estadu iha ona planu atu kria Peace Corps Timor-Leste nian hanesan mós grupu ne’ebe kria husi Estadu Unidus Amerika (EUA) hodi joven sira hakbesik ba komunidade hodi halo servisu oin-oin iha agrikultura, ajuda komunidade sira hala’o aktividade hanesan hamos lixu, ajuda halo produsaun ba agrikola, halo barajen kikoan sira ba natar hodi hamenus konflitu.

IMGL0949

Iha fatin hanesan SEJD Abrão Saldanha hateten parte governu liu husi SEJD no KRAM prepara ona Lei foun ba GAM no GAR hodi bele hatama iha sub-sistema nune’e bele regula organizasaun arte marsial sira ho diak liu tan. Sub-sistema sira ne’e maka hanesan enkuadra sira iha Sistema Nasional Desportu, hanesan kria kompetisaun kampionatu ba GAM no GAR sira. Tanba ne’e maka SEJD servisu hamutuk ho ekipa liña Ministerial sira hanesan Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL), Falintil Forsa Defesa Timor-Leste (F-FDTL), Ministeriu Edukasaun no Ministeriu Justisa hodi prepara Lei foun ne’e.

Entretantu, Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa iha ninia intervensaun ba dialogu ne’e hateten ita tenke simplifika regras hotu ne’ebe maka ita adopta no aplika ba iha aktividade GAM no GAR nian.

IMGL0832

“Sé karik ita uja ita nia ema sira ho diak, ita aproveita joven sira, ita tau regras ida ne’ebe merese, kontrolu ne’ebe mais efisiensia no efikasia, ne’e ita sei la hasoru dezafiu no ita sei la hasoru problema sira ne’ebe oras ne’e dadaun ita enfrenta, kuandu iha regras no kontrolu ne’ebe merese, ita hotu garante katak sei la mosu konflitu iha sosiedade nia le’et”, afirma Komandante Jerál PNTL ne’e.

Aktividade ne’e hetan partisipasaun másimu husi lideransa hamutuk ho membru sira GAM nian hanesan PSHT, Kera-Sakti, KORK no GAR hanesan 77 no Kolimau 2000. Partisipa mós iha dialogu ne’e Xefe Estadu Maior F-FDTL, Komandante Jerál PNTL no SEJD. Tuir planu Prezidente Repúblika sei halo tan ekontru partikular ida ho kada lideransa GAM no GAR atu bele buka solusaun hamtuk ba problema hirak ne’ebe akontese ikus-ikus ne’e iha kapital Dili.

Media PNTL.