Komandu PNTL Reestrutura Komandante Munisipiu, Unidade no Xefe Gabinete

271260754_1336876776736305_8758491297788564530_n

Dili-Inisiu tinan 2022 Komandu Jeral Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) reestrutura Komandante munisipiu, Unidade no Xefe Gabinete hodi fo tomada de posse ba komandante munisipiu Baucau, Covalima, Komandante Interinu UPM, Xefe Relasaun Publika no Xefe Relasaun Internasional.

Nomeasaun ne’e bazeia ba Despasu Nu 328/CG-PNTL/XII/2021 hodi nomei Supernitendente Antonio Maria de Sá ba kargu nudar Komandante munisipiu baucau hodi Subtitui Superintendente Xefe Armando Monteiro.

Despasu Nu.327/CG-PNTL/XII/2021 hodi nomeia Superintendente-Assistente Basilio de Jesus hodi assume kargu nudar Komandante munisipiu Covalima hodi subtitui komandante sesante nomei Supernitendente Antonio Maria de Sá.

271387469_1336874946736488_3277098752760994164_n

Despasu Nu.326/CG-PNTL/XII/2021 hodi nomeia Inspetur- Chefe João César da silva hodi asumi kargu nudar Komandante Unidade Polisia Maritima hodi subtitui Superintendente-Assistente Basilio de Jesus.

Despasu Nu.325/CG-PNTL/XII/2021 hodi nomeia Inspetur-Chefe Aniceto da Silva de fatimahodi assume kargu nudar Segundu Komandante UPM.

Despasu Nu. 329/CG-PNTL/XII/2021 hodi nomeia Superintendente-Chefe Armando Monteiro ba kargu Xefe Gabinete Relasaun Públika hodi subtitui Superintendente-Chefe Arnaldo Araujo. Despasu Nu. 330/CG-PNTL/XII/2021 hodi nomeia Superintendente-Chefe Arnaldo Araujo hodi assume kargu nudar Xefe Gabinete Coordenadorba koperasaun no Relasaun Internasional no

Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Faustino da Costa hateten Hau ho Segundu Komandante Jeral Komisariu Polisia Mateus Fernandes hato’o agradesementu wain ba Komandante sira ne’ebe maka ohin simu posse hodi assume kargu foun ba servisu no esforsu sira hotu ne’ebe Imi halo durante assume knar iha Komandu munisipiu, Unidade no Gabinete, Nia hato’o asuntu ne’e liu husi intervensaun iha serimonia tomada de posse ne’ebe maka halao iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili, (03/01).

271279454_1336876020069714_3281911294435962911_n

“Hau dezafia nafatin Komandante sira atu bele hatutan servisu ne’ebe Komandante sesante sira halo ona hodi kontinua mantein no hadia diak liutan hodi asegura atividade polisial hotu-hotu ne’ebe presija asegura tuir misaun no knaar PNTL nian,”dehan Komisariu Faustino.

Komisariu ne’e hato’o parabens ba Estrutura foun no husu Komandante sira atu mantein servisu ne’ebe maka diak no kontinua halo diak liutan.

Partisipa iha serimonia tomada de posse ne’e Estrutura Komandu PNTL, Xefe Seksaun, Xefe Departamentu no Unidade. Media PNTL

Vise-Ministru Interiór Inagura Postu UPF Sukaer Midar Iha COVA-BALIBO

2F5A2679
Balibo, 21 dezembru 2021 (SRP) – Vise-Ministru Interiór (VMI), Antonio Armindo, hamutuk ho Komandante Jerál PNTL Komisáriu Polísia, Faustino da Costa no-mós Superintendente Darren Booy, nudar komandante ba Programa Dezenvolvimentu Polísia Timór-Leste (sigla Inglés TLPDP), halo inagurasaun ba postu seguransa UPF (Unidade Patrullamentu Fronteira) Sukaer Midar ne’ebé lokaliza iha liña fronteira Suku Cova, Postu-Administrativu Balibo, Munisípiu Bobonaro.
Vise-Ministru Interiór, Antonio Armindo, hateten konstrusaun Postu foun ne’e iha kolaborasaun di’ak ho nasaun parseria sira husi Guvernu Australia liuhosi TLPDP.
“Desde ha’u simu mandatu planu prioridade Ministériu Interiór nian maka infraestrutura PNTL nian, entaun tuir orientasaun ita-nia Ministru Interiór ha’u ho ekipa tékniku sira hahú lao kedas husi Mota-Ain ba to’o Suai no RAEOA halo observasaun hodi mellora ita- nia seguransa iha fronteira oinsa mak bele proteje di’ak ita-nia nasaun nia soberania. Portantu ha’u haree kondisaun fasilidade no kuantidade membru UPF no UPM iha fronteira menus tebes tanba ne’e Guvernu hanoin katak molok aumenta kuantidade ita haree uluk kondisaun infraestrutura no fasilidade uluk lai. Entaun Ministériu Interiór halo lobi ho parseria TLPDP hahú konstrui uluk postu 6 ba UPF no UPM ne’ebé antes ne’e ita-nia Primeiru-Ministru maka halo uluk ona inaugurasaun simbolikamente ba postu UPF iha Wefauk no Postu UPM iha Akrema”, haktuir Antonio Armindo, perante nia diskursu iha Postu UPF Sukaer Midar, tersa ne’e.
2F5A2730
Nia dehan, hafoin mosu Covid-19 iha tinan rua kotuk Guvernu nia preokupasaun makas maka fronteira la protejidu tanba iha infiltarasaun ilegál makas nune’e nia parte buka parseria hodi kontinua tulun Governu ba haforsa seguransa iha fronteira Timór-Leste.
“Ho Covid-19 ne’ebé mosu, Guvernu hanoin katak ita tenke ho urjente hadia ita-nia fronteira hodi aumenta tán postu hamutuk 13 ne’ebé orsamentu mai husi fundu Covid-19 nian maibé osan ne’e lato’o no TLPDP apoiu tán ita osan rihun atus ida lima nulu resin lima hodi kompleta no tékniku sira hosi kompañia Caltech maka konstrui no ohin ita mai iha ne’e hodi inaugura simbolikamente postu UPF Sukaer Midar husi postu 13 ne’ebé oras ne’e hala’o hela no ita-nia tarjetu sei remata iha inísiu fulan juñu tinan oin”, subliña.
Governante ne’e hatutan, konstrusaun ba postu foun UPF husi kompañia Caltech halo durante semana rua nia laran hahú ona husi 24 novembru 2021 no estimativa ba tinan oin sei konstrui tán postu 70 inklui postu marítima hodi diminui peskas ilegál no krime seluk via fronteira tasi nian.
Antonio Armindo, reforsa Guvernu tau fiar ba komandu UPF hodi tau matan ba seguransa iha fronteira mezmu ho kondisaun ne’ebé seidauk di’ak maibé obrigasaun maka fó seguransa ba populasaun ne’ebé moris iha rai ketan no garante mós sirkulasaun regulár ba ema no sasán, maibé wainhira hola medida kumpri hodi kaer metin nafatin ba leis no regulamentus tomak kona-ba movimentus iha fronteira.
“Husu ba Komandu UPF tau matan nafatin ba fronteira ita-nia nasaun kiik ida-ne’e, hodi antisipa movimentu ilegál nune’e labele fó ameasa ba ita-nia nasaun liga ba virus foun ne’ebé iha tempu ida bele alastra to timór. Ha’u hatene imi iha limitasaun ha’u mós sente saida mak imi sente maibé esforsu Guvernu nian mak ida-ne’e ita halo fazeadamente no ha’u fiar loron ruma sei sai di’ak tanba ita sei lahakiduk ba kotuk”, sujere. Antes hakotu Vise-Ministru Antonio Armindo, kongratula ba kooperasaun di’ak entre Timór-Leste ho Guvernu Australia ba-iha konstrusaun postu foun 13 ne’ebé halo ho apoiu balu hosi parseria permanente PNTL TLPDP.
Iha okaziaun ne’e, Komandante TLPDP, Superintendente Darren Booy, hato’o agradesimentu ba Guvernu liuhusi Ministériu Interiór no PNTL ne’ebé halo ona kooperasaun servisu durante ne’e liu-liu ba dezenvolvimentu PNTL ne’ebé lao di’ak to’o ohin loron.
“Ohin ita hamutuk asiste inaugurasaun postu foun ba UPF tanba ne’e hakarak hato’o gratidaun ba kooperasaun no amizade ne’ebé mak hatudu ona husi Vise-Ministru Interiór no Komando Jerál PNTL no-mós estrutura tomak ne’ebé iha komitmentu hodi hametin seguransa fronteira no ida-ne’e importante tebes ba nasaun atu ptoteje territóriu nasionál hodi kombate tráfiku umanu, kontrabandu migrante no forma sira seluk krime organizadu transnasionál nian”, deklara Xefi TLPDP Darren Booy.
Komandante Darren, salienta TLPDP sei nafatin fó apoiu ba PNTL bazeia ba programa prioridade ne’ebé trasa ona iha futuru nune’e PNTL bele sai profesionál liután.
Iha fatin hanesan, Komandante Jerál (Komjer) PNTL. Komisáriu polísia Faustino da Costa, hateten katak kontrolu ne’e la’ós responsabilidade UPF nian de’it, maibé responsabilidade sidadaun hotu-hotu nian, hodi asegura moris hakmatek.
“Situasaun iha fronteira ezije, responsabilidade autoridade seguransa nian hodi mantein fronteira sai fatin seguru ba ema hotu maibé ema hotu nia kontribuisaun mos ezije, servisu hamutuk hodi tau matan kolabora mós ho autoridade lokál no komunidade sira iha fronteira”, deklara.
Komandante Jerál ne’e hatutan, daudaun ne’e nia parte dezeña ona programa jestaun fronteira nian ne’ebé envolve PNTL F-FDTL hamutuk no komunidade servisu hamutuk hodi garante fronteira sai fatin seguru ba ema hotu.
2F5A2655
“Wainhira komunidade nia animál ruma hakat liu fronteira presiza informa hodi koordena ho autoridade laos ho asaun ho atus ne’ebé ita la espera tanba ne’e kontribuisaun komunidade iha area fronteira sai mós fatór determinante ba fronteita ne’ebé seguru maibé wainhira komunidade iha kooperasaun di’ak maka sei lamosu konflitu ka problema no laos deit iha Balibo maibé iha mós fatin fronteira seluk”, alerta.
“Ha’u lori estrutura PNTLhato’o feliz Natál ba Ministériu Interiór, TLPDP ekipa PNTL no-mós komunidade iha fronteira ne’e katak ho prezensa Jesus nian sei lori dame nune’e ita simu domin foun iha tinan foun hodi fó roman ba ita hotu”, hakotu lider másimu PNTL ne’e.
Partisipa iha seremónia inaugurasaun Postu UPF Sukaer Midar ne’e envolve, Inspetora Jerál Gabinete Inspesaun no Auditoria, Bemvinda da Costa, Komandante Komandu Administrasaun PNTL, Superintendente Xefi Jose Soares, Segundu Komandante Munisípiu Bobonaro, Superintendente Asistente Fasiu Lima, Komandante Relasaun Publika PNTL Superintendente Xefi Arnaldo Aldeia, Komandante UPF, Superintendente Euclides Belo, Xefi Departamentu Administrasaun no Planeamentu, Superintendente Polisia Calisto Gonzaga, tékniku sira hosi kompaña Caltech, reprezentante komandu F-FDTL, lider relijioju, lider komunitaria, lia nain no komunidade sira iha Suku Cova. #AX

Lansamentu Fatuk Dahuluk Ba Edifisiu ICT-PNTL

IMG_3308

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) hamutuk ho Vise Ministru Interior (VMI) no Embaixador Australia iha Timor-Leste kuarta-feira (22/12) ne’e hala’o lansamentu hatu’ur fatur dahuluk ba konstrusaun edifisiu ICT (Informação Comunição e Tecnológia-sigla Português) PNTL iha resintu Kuartél Jerál PNTL Kaikoli ne’ebe hetan apoiu husi embaixada Australia iha Timor-Leste liu husi parseiru desenvolvimentu Timor Leste Police Development Program (TLPDP) no obra ne’e rasik kaer husi kompañia Caltech iha Timor-Leste.

Vise Ministru Interior António Armindo iha ninia intervensaun ba serimonia ne’e hateten lori Primeiru Ministru (PM) hanesan mós Ministru Interior (MI) no Ministeriu tomak nia naran hakarak apresia ho apoiu tomak ne’ebe mai husi governu Australia através husi TLPDP ne’ebe kontinua apoiu Ministeriu Interior (MI) no PNTL, ita nia parseiru entre TLPDP ho PNTL tempu naruk no ita nia deseju/hakarak kooperasaun ne’e kontinua lao nafatin atu garante ita nia seguransa iha rai laran no mós iha fronteira ho terrestre.

IMG_3328

“Iha okaziaun ida ne’e atu apresia mós ba apoiu tomak ne’ebe maka durante tinan ida hau ho PM hanesan mós MI ninia mandatu, iha buat barak maka akontese iha tinan ida nia laran, hahu’u kedas husi fronteira to’o mai Komandu Jerál, ne’e hanesan apoiu extraordinaria nunka akontese karik iha tempu pasadu ka iha tempu ne’ebe maka kurtu/badak maibé apoiu ne’e barak los no hau fiar katak ne’e konfiansa entre relasaun ema ho ema, instituisaun ho instituisaun no governu ho governu, ida ne’e maka sira demonstra apoiu sira nian mai Timor Leste”, tenik Vise Ministru Interior ne’e.

Entretantu, embaixador Australia iha Timor Leste Peter Roberts hateten nia sente kontente tebes bele mai iha eventu importante ida ne’e tanba infrastrutura PNTL nian hetan sofre husi inundasaun no infrastrutura ne’e pratikamente ICT importante duni ba polísia nia servisu.

“Hau kontente tebes liu husi TLPDP bele servisu hamutuk ho MI no PNTL atu suporta projetu importante ida ne’e tanba polísia iha futuru depende ba data/dadus, entaun projetu ne’e pratikal no importante duni, no hau mós hakarak koalia katak kna’ar PNTL nian importante iha tempu COVID-19 nia laran tanba Polísia servisu maka’as duni”, hateten embaixador Australia iha Timor Leste ne’e.

Iha fatin hanesan, Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa iha oportunidade ne’e lori estrutura Komandu nia naran hakarak hato’o katak serimonia ohin ne’e nian ne’ebe hetan apoiu husi parseiru TLPDP ba PNTL.

IMG_3256

“Ohin ita hamutuk iha ne’e atu asiste/akompaña katak iha tempu/minutu balun nia laran tan parseiru desenvolvimentu sei apoiu tan PNTL liu-liu konstrui fatin/espasu ba Servisu Informasaun no Teknologia PNTL nian, apoiu ida ne’e responde ba nesesidade sira PNTL nian tanba iha loron 4 fulan Abril tinan ne’e laos deit iha kapital Dili maibé inklui mós edifisiu sentral Komandu PNTL nian hetan inundasaun bo’ot hodi be’e sae no estraga hotu sasan, dokumentu inklui ekipamentu informatíku sira ne’ebe instala iha Komandu PNTL nia rasik”, esplika Komandante Jerál PNTL ne’e.

Hola parte iha serimonia lansamentu ne’e Vise Ministru Interior, Embaixador Australia iha Timor-Leste, Komandante Jerál, Segundu Komandante Jerál, Inspector Jerál, Komandante Komandu Operasaun, Administrasaun, Xefe Servisu no Departamentu sira Kuartél Jerál, Ekipa TLPDP, Diretór kompañia Caltech, ekipa MI no konvidadu sira seluk. Serimonia hatu’ur fatuk dahuluk ne’e hetan bensaun husi Amu Kapelaun PNTL.

Media PNTL.                       

PNTL Prontu Asegura Seguransa Natal No Tinan Foun

IMG_0503

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) prontu atu asegura seguransa ba selebrasaun loron Natal no tinan foun hodi garante sidadaun hotu halao movimentu ho livre no seguru, prontidaun ne’e hatudu liu husi Show Force haleu kapital Dili.

Komandante Komandu Operasaun Superintendente Xefe Pedro Belo hateten ita hotu hatene katak ikus-ikus ne’e iha mos problema balun ne’ebe komunidade sente la seguru tanba ne’e maka ohin loron PNTL hatudu nia forsa katak prontu hodi asegura seguransa ba loron boot natal no tinan foun, Nia hato’o asuntu ne’e liu husi komferensia emprensa iha palasiu governu Dili, kuarte (22/12).

Nia haktuirtan PNTL iha semana rua (2) nia laran hahu ohin ba oin sei la tolera kualker kriminoju ne’ebe maka halo krime hodi impede atividade ne’ebe komunidade sei halao iha loron tuir mai.

“Aviza ba joven no komunidade hotu atu tur hakmatek iha ida-idak nia uma, kuandu hakarak hemu alcohol, hemu iha uma labele hemu tua iha dalan ninin no halo problema ba ema sira ne’ebe hemu tua tuir dalan ninin maka PNTL sei kontrola. Hakarak hemu rame-rame halo festa iha ida-idak nia uma ou fatin festa nian nune’e impede ema seluk nia movimentu no atividade bainhira impede ema seluk nia direitu no atividade no iha informasaun ne’ebe tama ba Komandu Jeral, Komandu munisipiu nomos Eskuadra maka PNTL sei la tolera tanba ne’e husu nafatin ba ema hotu-hotu tenke kopera ho PNTL hodi nune’e ita hotu hakarak iha tinan 2021 buat hotu lao diak hodi simu tinan foun 2022.,” dehan Komandante Belo.

Atu termina Komandante ne’e relata katak husi fronteira tama to’o kapital Dili no munisipiu hotu iha operasaun durante fulan hirak liuba PNTL kaptura ema barak ne’ebe maka lori fugetes tama mai timor no PNTL sei nafatin halo operasaun bazeia ba orentasaun husi Komandante Jeral katak fugetes so bele tiru iha loron 24 no 31 Dezembru kalan,iha loron bailet sei la iha toleransia nune’e Komandu munisipiu halo operasaun kalan-kalan no kaptura sidadaun sira husu komunidade sira atu kopera ho PNTL atu labele halo atividade kontra bandu.

Show Force haleu kapital Dili, ne’e kompostu husi kompania unidade Espesial Polisia (UEP) peltaun tolu (3), kompania Unidade Patrulamentu fronteira (UPF) pelataun ida (1), Kompania Unidade Polisia Maritima (UPM) peltaun rua(2), Kompania Kuartel Jeral peltaun tolu (3) no Kompania Dili ho peltaun tolu (3).

Show Force haleu kapital Dili ne’e akompanha husi Inspetur Jeral, Komandante Komandu Operasaun nasional, komandante munisipiu, Komandante Unidade, Xefe Servisu, Xefe Departamentu, Ofisial Superior, Ofisial Sub Alternu, Sarjentu no Ajente sira. Media PNTL

PNTL Halo Formatura Jeral Preparasaun Seguransa Natal no Tinan Foun

IMG_0056

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) halo formatura jeral preparasaun seguransa ba loron boot Natal 24-25 no Tinan foun 31-01 janeiru 2022 hodi hatudu Forsa Seguransa nia prontidaun atu asegura seguransa ba povu no nasaun.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Faustino da Costa hateten Parada de prontidaun ida ne’e atu bele orienta no fahe tarefa de servisu ba Komandante munisipiu, Unidade de apoiu sira iha nasional no munisipiu oinsa atu asegura fronteira rai maran nomos fronteira tasi, Nia hato’o asuntu ne’e iha deskursu ba serimonia formatura jeral iha Kuartel UEP Bairo-Pite Dili, (22/12)

Nia haktuirtan Ohin ita realija serimonia ida ne’e hodi estrutura Komandu PNTL orienta ba Komandante do Komandu munisipiu no Komandante Unidade destakadu sira iha teritoriu nasional katak:

  1. Kontinua nafatin asegura atividade no eventu hirak iha selebrasaun Natal no tinan foun hodi garante katak ema hotu-hotu bele lao livre bainhira deit no iha tempu saida deit hodi festeja loron boot ne’e.
  2. Orienta ba Komandante munisipiu no Komandante autoridade munisipais sira katak tenke kontinua halo kordenasaun diak ho parte relevante liu-liu lideransa komunitaria, autoridade lokal no Autoridade relijioja liu-liu igreja katolika konaba preparasaun ba selebrasaun loron natal no tinan foun.
  3. Orienta Komandante do Komandu Unidade ne’ebe hahu husi nasional no destakadu iha munisipiu atu nafatin kopera no apoiu Komandu munisipiu liu-liu munisipiu autoridade sira ne’ebe ita boot sira destaka ba hodi garante katak festeja natal no tinan foun ne’ebe sei mai atividade hirak ne’e sei lao ho diak, prosperu, feliz no hakmatek.

 

IMG_0064

Aproveta oportunidade ne’e hakarak hato’o mos ba membru PNTL tomak atu halao nia knaar tuir responsabilidade ne’ebe maka iha ho aktu professional, katak maske ema barak sei festeja natal no tinan foun PNTL nia membru sira mak garante katak selebrasaun hirak ne’e lao ho diak.

“La autorija ba membru PNTL atu konsumu alkohol molok halao servisu no ba membru sira ne’ebe maka tenke husik fatin servisu tanba nesesidade urjente ruma maka autoridade no Komandante munispiu tenke iha konyesementu no hetan autorijasaun liu-liu ba sira ne’ebe halo deslokasaun entre munisipiu, postu administrativu ou entre suku,” dehan Komisariu Faustino.

Komandu mos salienta PNTL hasoru dejafiu no problema lubuk ida liu-liu menus rekursu humanus pessoal, komunikasaun, transporte maibe ho ekipamentu no rekursu ne’ebe iha maka  PNTL liu husi Komandu orienta atu Komandante sira ita nafatin hatudu katak ho rekursu ne’ebe minimu ita pronto nafatin atu servi ita nia povu.

Aproveta oportunidade ne’e hakarak hato’o ba publiku katak Natal no tinan foun nudar eventu no atividade annual maibe ita hotu hatene katak ho prejensa Jejus Kristu nian atu lori dame, domin no paz ne’ebe ema konsidera natal hanesan festa familia nian katak ita hotu hamutuk atu selebra hodi simu kosok oan ne’ebe sei mai nune’e joven sira no populasaun tomak ita hotu tenke hatur ita nia aan hanesan joven future nasaun nian.

IMG_0550

Atu termina lori estrutura Komandu PNTL nian hakarak hato’o votus feliz natal ba Komandante sira hotu ho familia ba membru PNTL tomak ho familia boot PNTL ho esperansa katak ita hotu sei hamutuk nafatin atu garante katak selebrasaun natal no tinan foun 2022 sei lao ho hakmatek, prospero no iha feliz nia laran.

Formatura jeral ne’e kompostu husi kompania unidade Espesial Polisia (UEP) peltaun tolu (3), kompania Unidade Patrulamentu fronteira (UPF) pelataun ida (1), Kompania Unidade Polisia Maritima (UPM) peltaun rua(2), Kompania Kuartel Jeral peltaun tolu (3) no Kompania Dili ho peltaun tolu (3) no Formatura jeral ne’e kompleta ho Show Force haleu kapital Dili.

Serimonia formatura jeral ne’e ho prejensa husi Inspetur Jeral, Komandante Komandu Operasaun nasional, komandante munisipiu, Komandante Unidade, Xefe Servisu, Xefe Departamentu, Ofisial Superior, Ofisial Sub Alternu, Sarjentu no Ajente sira. Media PNTL

Serimonia Enseramentu Programa Edukasaun Sívika Ba Estudante Nível Universitáriu Kona-ba Kultura Hadomi Vida

IMG_3335

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Departamentu Polisiamentu Komunitaria Nasional (DPKN) tersa-feira (21/12) ne’e hala’o Enseramentu Programa Edukasaun Sívika Ba Estudante Nível Universitáriu Kona-ba Kultura Hadomi Vida ne’ebe hala’o ona ba estudante Universitáriu sia (9) iha kapital Dili durante fulan tolu (3) nia laran.

Segundu Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Mateus Fernandes iha ninia intervensaun ba serimonia ne’ebe hala’o iha Salaun Auditoriu Universidade Nasional Timor Lorosa’e (UNTL) Hera hateten PNTL iha ninia papel hateten katak atu protégé ema ho riku-soin iha Timor laran tomak, kada relatoriu fulan-fulan nian hatudu katak asidente ema mate ho motor hamutuk ema hitu to’o ruanulu-resin-ida, maioria sira ne’ebe laiha lisensa, dukur, halai sala, la kontrola, motor sira laiha dokumentu, hare’e husi rezultadu sira ne’e hanesan ameasa bo’ot ba jovem Timor oan sira.

IMG_3352

“Tanba jovem maka hanesan dignidade Timor nian, ita presiza prepara sira halo didiak ne’ebe durante fulan tolu (3), Polísia Tránzitu sira servisu hamutuk ho Diresaun Nasional Transporte Terrestre (DNTT) halo servisu ida ne’ebe diak tebes-tebes no ba sira ne’ebe hetan sertifikadu apresiasaun ne’e maneira motivasaun ida atu oinsa maka ita bele kontinua formasaun hanesan ne’e ba oin,” tenik Segundu Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Polísia ne’e afirma tan katak PNTL sei kontinua koopera hamutuk ho Universitáriu sira atu kontinua halo formasaun hanesan ne’e, atu ita bele sosializa malu nune’e ita bele iha konsiensia ida katak Timor ne’e ita hotu nian. No lori PNTL nia naran agradese ba parte hotu-hotu, liu-liu magnifíku reitor ou reprezentante husi Universidade sia (9) hodi haruka sira nia estudante envolve iha formasaun ida ne’e.

Iha fatin hanesan reprezentante Reitor UNTL hateten kona-ba Hadomi Vida ne’e konsagra ona iha ita nia  Konstituisaun no Bilblia ba ita sira ne’ebe Sarani Kátoliku signifika sai Kultura ne’e laos atu obriga maibé ne’e obrigasaun jerál, responsabilidade kedas husi ema idak-idak nian. Tanba ne’e, Hadomi Vida importante tebes ba nasaun hotu-hotu.

IMG_3295

Tuir Diretor DPKN Superintendente António da Luz, Programa Edukasaun Sívika ne’e hala’o ona ba estudante nivel Universitáriu sira iha kapital Dili hanesan UNTL, UNPAZ, UNDIL, DIT, IOB, Instituto Superior Cristal, Isfic no IPDC. Abertura ba programa ne’e hala’o iha loron 15 fulan Setembru 2021 iha UNPAZ no remata iha UNTL iha loron 15 fulan Dezembru 2021. Programa ne’e hanesan planu PNTL nian ne’ebe implementa husi DPKN no servisu hamutuk ho DNTT no Departamentu Tránzitu Seguransa Rodoviáriu. Objetivu husi programa Edukasaun Sívika ne’e primeiru maka atu konsasializa joven sira atu hadomi sira nia vida no ema seluk nia vida, segundu maka atu eduka sira hodi kompriende kona-ba Lei Nu.06/2003 kona-ba Kódigu Estrada no Regras Sinais Tránzitu sira nian.

Media PNTL.                

 

PNTL halo Reuniaun Konsellu Superior PNTL ba da-ruak

2F5A2354

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) halo Reuniaun Konsellu Superior ba-daruak iha tinan 2021 hodi halo avaliasaun servisu no prosesu disiplina ba membru Polisia nain hat (4) tanba kazu indisiplina.

Sekretariu Konsellu Superior Superintendente Xefe Polisia, Carlos Jeronimo hateten Reuniaun Konsellu Superior (KS) ordinaria loron ohin nian ho ajenda prinsipal rua (2) ba kazu prosesu disiplinar no avaliasaun servisu tinan 2021 no prespetiva ba tinan 2022, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira iha Kuartel jeral PNTL kaikoli Dili (20/12).

2F5A2429

Nia haktuirtan Kazu disiplinar iha prosesu hat (4) ne’ebe maka ohin delibera hotu ona no agora dau-daun hatama hela iha meja no ita hein katak iha tempu badak sei hatene nia rejultadu, husi kazu hat ne’e iha membru balu maka hetan demisaun.

2F5A2380

Iha prosesu deliberasaun ne’e Komandante ida-idak fo nia opiniaun ba kazu ne’e hafoin tetu fila-fali hodi foti desijaun. Alende ne’e halo diskusaun konaba prespetiva PNTL ba tinan 2022 hodi hare saida maka PNTL sei halo iha tinan oin.

Informa mos katak Konsellu Superior halao reuniaun tinan ida dala rua kada fulan nen(6) alende ne’e iha mos reuniaun ekstraordinaria.

Reuniaun Konsellu Superior PNTL ba daruak ne’e prezidi husi Komandante Jeral Komisariu Faustino da Costa nudar Prezidente Konsellu Superior, akompana husi Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Mateus Fernandes nudar Vise Prezidente Konselllu Superior no Sekretariu Konsellu Supeior Superintendente Xefe Carlos Jeronimo no partisipa husi Komandante Komandu Operasaun Nasional, Superintendente Xefe Pedro Belo, Komandante Komandu Administrasaun PNTL, Superintendente Xefe Polisia Jose Soares, Xefe Servisu Investigasaun Kriminal Nasional PNTL, Jose M. Neto Mok,  Komandante Sentru Formasaun Polisia, Superintendente Xefe Polisia Arquimino Ramos, Xefe Servisu Informsaun Polisial, Superintendente Polisia Boavida Ribero, Komandante munisipiu 12 no mos Komandante Unidade UEP, UPM no UPF. Media PNTL

 

2F5A2437

Vise MI no Komandante Jeral Inagura Postu Tranzitu Tasi-Tolu

IMG_0430

Dili- Vise Ministru Interior no Komandante Jeral PNTL inagura postu Tranzitu iha Terminal Tasi-Tolu ne’ebe maka konstrui husi kompania RUDAL 7984 hodi fasilita PNTL nia servisu.

Vise Ministru Interior Antonio Armindo lori Primeiru Ministru no Ministru Interior nia naran hato’o agradesementu no parabens ba Maun Mahoka ne’ebe maka ho laran diak tebes ajuda Ministeriu Interior no Komandu PNTL hodi konstrui postu tranzitu iha Dili laran, konstrusaun ne’e daik no dignu ba membru PNTL atu halao servisu hodi servi komunidade sira, Nia hato’o asuntu ne’e iha Tasi-Tolu Dili Domingo (19/12)

Nia hatutan sidadaun hotu ne’ebe hetan lukru husi nasaun ida ne’e iha dever tomak atu kontribui ba nia rain, ida ne’e maka Maun Mahoka halo hodi konstrui ona Postu Tranzitu 10 no iha informasaun katak sei konstruitan postu rua (2).

Ita tenke rekonyese kontribuisaun mai husi individu, kompania ka governu hotu-hotu ne’e nia objetivu ida deit atu halo dezenvolvimentu ba ita nia rain maka sura mos ho Maun Mahoka hanesan individu husi kompania timor oan orgullu kontinua atu apoiu ita nia dezenvolvimentu iha nasaun ida ne’e.

Iha okajiaun ne’e Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Faustino da Costa hateten ohin ita hotu iha ne’e atu asisti no akompana asistensia ne’ebe maka diretur kompania RUDAL fo ba ita maibe ida ne’e laos ba dala uluk ita hotu asisti iha fulan hirak liu ba kompania ne’e oferese postu Tranzitu ho modelu hanesan hamutuk nen (6) ba PNTL, Ohin ita kontinua simu no inaguratan postu hamutuk hat (4).

IMG_0294

Aproveta momentu ida ne’e hakarak atu dehan ba Komandu PNTL munisipiu Dili katak hafoin inagura postu ida ne’e imediatu tenke okupa no uza durante oras 24 nia laran, labele husik mamuk no abandona.

“Postu hirak ne’e tenke uza ho kuidadu hodi mantein ambiente mos no hijeniku katak tenke mos, no saudavel maka parte administrasaun tenke hare apoiu nesesariu atu  nue’e be’e tenke iha iha kualker momentu no nesesidade seluk ne’ebe maka presija ba postu hirak ne’e,”Komisariu Faustino aviza.

Lideransa Maximu Instituisaun PNTL ne’e husu ba komunidade iha Tasi-Tolu atu kuidadu no mantein uma ida ne’e nia kondisaun diak hodi funsiona postu ne’e ho diak nune’e bele halo atendementu ba komunidade sira ho fasil no lalais katak komunidade maka sai nain ba postu ida ne’e no PNTL liu husi apoiu Sr. Mahoka nian fornese atu atende ita boot sira hotu bainhira deit persija.

PNTL mos agradese ba Diretor kompania RUDAL Sr.Mahoka, no apresiasaun ba Deputadu Cornoeli gama ’L7’ no komunidade sira ne’ebe marka prejensa iha serimonia inagurasaun ida ne’e hodi sai testamuna ba kompania RUDAl nia apoiu ba instituisaun PNTL.

Entretantu Diretur Komapania RUDAL 7984 Mahoka hateten iha tinan 2021 iha iha rendimentu utuan ida ne’e naton atu ajuda governu hodi konstrui postu tranzitu iha kapital Dili, hau ajuda hodi haritan postu Tranzitu iha Tasi-Tolu hodi bele ajuda situasaun ruma bainhira joven sira dalaruma iha loron boot hemu tua lanu provoka no baku malu entaun ho prejensa Polisia nian iha postu ne’e bele preve no Evita joven sira halo problema.

IMG_0364

Nia hatutan iha Bebonuk situasaun pior liutan ema tauk lao ba mai iha tempu kalan dalaruma ema balu subar fali iha fatin helik maibe agora hari ona postu iha Bebonuk entaun bele garante katak sidadaun sira lao livre ba mai tanba membru PNTL sei asegura seguransa ba komunidade sira.

Marka prejensa iha serimonia inagurasaun ne’e Komandante PNTL munisipiu Dili Supenrintendente Xefe Henrique da Costa, Segundu Komandante Superintendente João Sancho Pires, Komandante komandu Administrasaun Superintendente Xefe Jose Soares, Ofisiais Superior PNTL, konvidadu no komunidade sira. Media PNTL

Vise MI No Komandu PNTL Inagura Sentru Sela Detensaun Komandu Munisipiu Dili

  2F5A1947

Dili, Vise Ministru Interior (MI) hamutuk ho Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) sexta-feira (17/12) ne’e inagura Sentru Sela Detensaun Komandu PNTL munisipiu Dili ne’ebe maka suporta husi governu Xina liu husi ninia embaixada iha Timor-Leste.

Vise MI António Armindo hafoin serimonia inagurasaun ba jornalista sira hateten Sentru Detensaun ne’e hetan apoiu husi governu Xina liu husi ninia embaixada ne’e gratuita tanba hare’e ba kondisaun ne’ebe durante ne’e ladun diak ka la favorese atu detein ita nia sidadaun sira iha ne’e ho dignu, entaun tinan kotuk wainhira hau halo vizita mai fatin ida ne’e, hau koalia ho Komandante Jerál no mós Komandante munisipiu atu tau atensaun ba asuntu ida ne’e.

“Nune’e momentu iha fulan Outubru no Novembru wainhira ita hotu preukupa ho Orsamentu iha Parlamentu, ita mós koalia ho ita nia parseiru desenvolvimentu sira hanesan embaixada Xina ho embaixada sira seluk, entaun ita hetan resposta pozitivu husi governu Xina liu husi sira nia embaixada iha Timor, konstrui no ohin halo lansamentu hodi entrega ba governu Timor-Leste atu nune’e ita nia instituisaun PNTL bele utiliza”, tenik Vise MI ne’e.

2F5A2014

Membru governu ne’e esplika kona-ba apoiu hirak ne’ebe maka durante ne’e ba PNTL dala barak mai husi doador sira, katak governu iha atu halo desenvolvimentu sira ne’e, maibé laos signifika governu halo buat hotu-hotu, governu halo basea ba Orsamentu tanba ne’e balun ita prevê no balun ita husu apoiu doador sira atu kompleta malu, ida ne’e maka objetivu husi doador sira presensa iha Timor ne’e, ba buat ne’ebe ita bele halo, ita halo maibé ba buat ne’ebe ita labele halo, ita husu ajuda.

Iha fatin hanesan Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa hateten primeiru, Sela ne’e hanesan fatin atu asegura ema ho seguru, durante ne’e PNTL iha regra kona-ba utiliza Sela ida ne’e hahu’u husi tempu ONU nian tanba ne’e agora ba oin ita mós iha hela faze ida halo hela revizaun ba norma ne’e  oinsa atu utiliza.

“Segundu maka fatin foun, karik ita nia neon mós tenke muda sá tan agora ita iha tempu Adventu katak hafoun ita nia fuan hanesan hafoun mós ho ita nia ann ho servisu, ne’e mensagem simples no terseiru maka uza ho kuidadu no responsabilidade tanba ita hatene katak fatin ne’e laos PNTL maka atu utiliza maibé ne’e ba públiku maka atu sei utiliza, entaun parte PNTL oinsa maka atu asegura fatin ne’e ho diak atu bele utiliza ba tempu naruk”, hateten Komandante Jerál PNTL ne’e.

2F5A2044

Komisariu Polísia ne’e afirma tan katak agradese tanba bele hetan apoiu ida ne’e, fiar mós katak apoiu hirak hanesan ne’e sei bele to’o iha munisipiu sira seluk. Hanesan ohin ita akompaña katak fatin ne’e bele asegura ema hamutuk atus ida (100), tanba hare’e ba situasaun pandemia ne’ebe foin liu dadaun, iha ne’ebe PNTL kaptura no detein ema barak, entaun hare’e ba ida ne’e ita presiza tau atensaun ba kondisaun sela detensaun ninian.

Media PNTL.   

2F5A2067

PNTL-Forsa Rezerva Nain 26 Kompleta Treinamentu Ordem Publika

IMG_0027

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) membru forsa Rezerva (Task Force) nain 26 husi munisipiu 12 no RAEOA kompleta treinamentu tekniku manutensaun ordem publika iha Unidade Espesial Polisia (UEP) hodi halo preparasaun seguransa ba Elelisaun Prezidensial 2022.

Komandante UEP Superintendente Xefe Orlando Gomes hateten Polisia Forsa Rezerva mak sai autor prinsipal iha munisipiu sira ne’ebe espanda obrigasaun hodi mantein lei no ordem, diretus humanus no iha autoridade bazeia ba Lei Organika PNTL Dekretu Lei Nu.9/2009, Nia hato’o asuntu ne’e iha serimonia enseramentu iha UEP bairo-Pite Dili, sexta (17/12).

Nia haktuirtan uza forsa nudar elementu fundamental ba forsa Polisia ida ne’ebe hakarak atu moderna iha estadu diretu ida no nia objetivu mak atu kontribui no halo protesaun pessoal ba ema seluk no propriedade sira. Materia hirak ne’ebe maka hetan durante semana rua ne’e bele sai hanesan rekoperasaun ba iha kompetensia, kapasidade teknika no taktika hodi jere operasional iha Komandu munisipiu sira.

IMG_0158

Hau fiar katak forsa rezerva ne’ebe tuir ona tekniku manutensaun ordem publika ne’e bele kompriende no inplementa iha komandu munisipiu sira, ho treinamentu ida ne’e bele aumenta konyesementu no abilidade iha tekniku manutensaun ordem publika para dezenvolve tuir nesesidade ne’ebe maka iha.

“Disiplina inportante, Disiplina maka ita nia is wainhira instituisaun ida ne’e forte tenke iha disiplina, displina oinsa hasoru Komandante sira, disiplina oinsa hasoru ita nia senyor no kolega sira ne’e inportante. Dala idatan kumpri Hirarkia do Komandu,”Komandante ne’e husu.

Nia hatutan Komandu UEP orgullu no sempre hatudu ho determinasaun ne’ebe maka aas atu garante misaun jeral PNTL nian, prontu atu apoia treinamentu ne’ebe halo diferensa alinadu ho instituisaun iha fututru hodi investe iha treinamentu ka formasaun ba membru PNTL hodi halo kualifikasaun ba sira ho teknika no taktika foun Polisia nian no hein katak bele ajuda membru forsa rezerva sira iha sira nia servisu operasional lor-loron nian.

Iha okajiaun ne’e Reprejentante Komandante Jeral Superintendente Xefe Carlos Geronimo hateten ita boot sira nia misaun boot, imi maka sai hanesan pionerus ba aban bainrua atu bele halo kontinuasaun tuir treinamentu ne’ebe maka imi hetan ona.

IMG_0047

Nia hatutan kurikulu ne’ebe maka formandu sira hetan iha formasaun ne’e inportante tebes atu inplementa, forsa rezerva iha munisipiu atu garante no asegura situasaun iha momentu ne’ebe hasoru disturbius ruma maibe tenke ho rigor respeita ba saida maka imi tenkeser halo no tuir regras no prosedimentu legais hirak ne’ebe iha.

Komandu mos hakarak rona kada munisipiu mos iha treinamentu liu husi ita boot sira ne’ebe ohin remata kursu ne’e, enkoraja nafatin imi atu labele para maibe kontinua halo treinamentu ba membru sira seluk tuir nesesidade kada munisipiu.

Iha okajiaun ne’e Komandante TLPDP Superintendent Daren Booy hateten kursu ne’ebe maka imi foin kompleta sei fo abilidade ne’ebe makaas, uza forsa hasoru komunidade sira tenke bazeia ba regras no regulamentu hirak ne’ebe maka iha, ida ne’e maka sei hatudu imi nia profesionalismu no sei hetan respeitu husi komunidade sira.

Nia hato’o parabens ba imi nia susesu iha kursu ida ne’e no no bom susesu bai ta boot sira nia servisu iha imi nia munisipiu.

Treinamentu ne’e halao durante semana rua (2) nia laran ba membru forsa rezerva husi munisipiu 12 inklui RAEOA ne’ebe reprejenta kada munisipiu membru nain rua (2).

Serimonia Ensermantu formasaun ne’e kompleta ho entrega sertifikadu no halo demostrasaun manutensaun ordem publika.

IMG_0225

Serimonia ne’e partisipa husi Komandante Komandu Operasaun Nasional Superintendente Xefe Pedro Belo, Komandante CFP Superintendente Xefe Arquimino Ramos, Segundu Komandante UEP Superintendente Damião Correia, Komandante munisipiu Manatuto Superintendente João da Costa, Komandante BOP, Ofisiais , Sarjentu no Ajente husi UEP nomos familia formandu sira. Media PNTL