Komandu PNTL husu diskulpa ba publiku, Rejultadu investigasaun Estatua nain Feto la deteta Droga

 

Dili- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) husu diskulpa ba publiku relasiona ho prosesu investigasaun ba Estatua Nain Feto Assunção ne’ebe maka makina X-Ray leno no diskumfia objetu balu iha ilas Nain feto nia laran ne’ebe diskumfia material droga maibe prosesu investigasaun detekta katak objetu ne’e laos material droga.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten Komandu PNTL no ekipa tomak hato’o obrigadu wain ba madre sira ne’ebe kopera teb-tebes tanba ita nia intensaun hotu-hotu ida deit maka bele responde ba publiku katak situasaun real maka hanesan ne’e para publiku hela ho informasaun hirak ne’ebe klaru, tanba selae ema hotu prekupa katak buat ne’e diskumfia hanesan ne’e mos laiha asaun ruma atu bele hare, Nia hato’o asuntu ne’e hafoin prosesu investigasaun iha Unidade Narkotika Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili, Kinta (21/01)

Komisariu ne’e haktuirtan tanba lalaok servisu, maka wainhira hetan informasaun ruma hanesan ne’e ita buka atu verifika to fo informasaun ne’ebe lolos ba publiku.

“Hau hanoin ho rejultadu ne’ebe iha maka hodi Komandu PNTL no ekipa tomak hau agradese dala idatan no ekipa sei hare fila-fali para kria kondisaun ida ne’ebe merese ba estatua ita ne’e hodi entrega hikas ba Madre sira para lori fila-fali ba Lospalos.

Prosesu reinspesaun ne’ebe halao iha Kuartel jeral ne’e akompana diretamente husi Madre husi kongregasaun ADM nain rua, ekipa konjunta kompostu husi Servisu Investigasaun Kriminal Nasional (SIKN), Polisia Militar(PM), Servisu Nasional Intelijensia (SNI), Alfandega. Husi prosesu investigasaun ne’e investigador sira la deteta material droga maibe espesie rai mean ne’ebe nia funsaun atu halo todan estatua ne’e.

Iha okajiaun ne’e Madre Goretti ADM husi kongregasaun Amalkasih Darah Mulia (ADM) hateten reprejenta ami nia kongregasaun hakarak hato’o katak ami maka lori estatua Nain Feto tama mai liu husi Fronteira, Amu parokia Lautem maka hameno atu buka estatua ida ne’ebe nia presija tanba ne’e liu husi ami hameno tanba konyese ema iha Indonezia.

Madre ne’e haktuirtan Ami mos la narnaran deit atu halo nune’e bainhira amu husu, hau dehan bele kontaktu direta Madre boot ne’ebe iha atu Madre kontaktu ba ema ne’ebe madre sira konyese nune’e maka ami haruka foto ba depois halo patron iha Jokjakarta hafoin ilas Nain Feto ne’e prontu no haruka mai Timor-Leste.

Ami husu diskulpa karik to’o tiha tempu neba ami nia Madre boot husi Lospalos ba fronteira hamutuk ho Madre Felicia tempu ne’e sira halo deklarasaun akordu no madre asina hodi ba fo Amu parokia nune’e Estatua ne’e seidauk book ka fo bensaun no seidauk lori ba fatin ne’ebe atu tau ne’ebe ami hein to’o tempu PNTL ba foti iha Tersa nune’e ho haraik aan ami entrega.

Ohin mos Amu Padre kontaktu hela deit hau atu fo hatene ba PNTL hodi fo hatene ba media atu fo informasaun klaru katak buat ne’ebe ita diskumfia ne’e la realidade maibe ne’e hanesan ne’e duni saida maka iha laran ita hotu hare nune’e labele inventa tanba ita hotu sarani katolika nune’e ita ajuda malu.

Ami hato’o diskulpa no obrigadu ba PNTL katak halo servisu tenke hanesan ne’e to’o atinji nia objetivu ne’ebe ita hotu hakarak ba mehi ida konaba ita hotu nia diak nune’e laiha parte ida maka sai vitima.

Kronolojia Estatua Nosa Senhora Assunção lori mai Timor-leste liu husi fronteira Batugade iha loron 02/Dezembru 2020no lori ba igreja parokia Lospalos iha loron 05 Dezembru 2020 tuir planu atu tau iha igreja ida iha Lautem no lori mai Dili iha loron Tersa (19/01/2021 hafoin ekipa konjunta ba halo teste X-Ray iha Aeroportu Internasional Nicolao Lobato no halo hikas reinspesaun iha loron 21/01/2021 hafoin entrega hikas ba Madre sira hodi lori fila ba Lospalos. Media PNTL

 

 

Ofisiais Superior PNTL Nain 44 Gradua iha Diploma Jestaun Polisial

2F5A3516

Dili- Ofisiais Superior Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL)  nain 44 Gradua iha Diploma Jestaun Polisial (Dip Jep) hafoin kompleta kursu durante tinan ida fulan walu iha Sentru Formasaun Polisia (CFP-sigla portuges).

Komandante CFP Superintendente Xefe Arquimino Ramos hateten Formasaun ba Ofisiais Superior sira nudar formasaun prinsipal ida hodi forma kompetensia hodi servi ita nia povu liu husi konyesementu ne’ebe naton hare ba situasaun atual, Nia hato’o asuntu ne’e iha serimonia Gradusaun iha CFP Comoro Dili, Sexta (22/01).

Nia haktuirtan kursu ne’e ho total karga orariu 1800 ho kreditu 120 ne’ebe ekiparadu ho D2 ne’ebe sira kompleta Modulu V. prosesu fromasaun atu hasae konyesementu Polisia liu husi sistema no politika formasaun ida ne’ebe diak no relebante ho situasaun no kondisaun Timor-Leste nian no norma internasional.

2F5A3444

“Ohin markatan istoria ida ba PNTL tanba ohin ita bele asisti serimonia abertura anu letivu 2021 ne’ebe sai ona hanesan kultura ba eskola hotu-hotu inklui CFP no serimonia graduasaun Diploma Jestaun Polisial ba dala uluk nomos kursu sira seluk hanesan kursu AAR,”dehan Komandante CFP.

Baze legal CFP PNTL hanesan instituisaun ensinu Polisia nian ne’ebe halo kursu ne’ebe maka instituisaun ne’e hetan lisensa no akreditasaun husi Ministeriu Edukasaun ho Diploma Ministerial Nu. 10/2012 16 de Maiu konaba konsere lisensamentu operasional ba PNTL ba realijasaun no graduasaun kursu jestaun Polisial liu husi nia formasaun ho konsentrasaun.

Kursu ida ne’e atu hetan akreditasaun husi Instituisaun Vokasional no instituisaun ensinu Superior liu husi koperasaun ho UNPAZ hodi hetan grau Akademiku.

Iha okajiaun ne’e Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Mateus Fernandes hateten Hau sente kontente tebes bainhira graduadu sira hatais toga ne’ebe nakonu tebes ho esperansa povu no estadu nian iha ordem publika ba prosesu dezenvolvimentu nasional Timor-Leste nian.

2F5A3437

Nia haktuirtan iha prosesu konstrusaun estadu iha dejafiu oi-oin ne’ebe mosu no ejiji ita prepara aan nudar sidadaun no nudar servidor ne’ebe kompetente tuir nesesidade nesesariu hanesan komponente prinsipal ba estadu no nasaun.

Lideransa instituisaun PNTL ne’e Espera katak graduadu sira sei fo rejultadu diak ba instituisaun PNTL hanesan povu no estadu nia iis ba dezenvolvimentu nasional liu-liu halao ordem publiku.

Entretantu Ex Prezidente Republika Dr. Jose Ramos Horta hateten  Hau nia prejensa atu fo apoiu moral ba instituisaun PNTL tanba iha mundu nasaun hotu iha Polisia ne’ebe maka sempre marka prejensa bainhira iha problema ruma maske dalabarak ita la rekonyese Polisia nia servisu.

Nia haktuirtan to’o ohin loron kondisaun no material ba pessoal seguransa sira seidauk sufsiente maibe iha mudansa balu no husu nafatin ba governu atu tau prioridade ba saude membru PNTL nian.

Iha oportunidade ne’e Loreadu Novel da Paz ne’e hato’o parabens ba graduadu no familia sira tanba ho familia nia suporta maka imi iha kbiit no inspirasaun ba hakaas aan hodi estuda, parabens mos ba Dosente no Instrutor sira iha CFP ne’ebe fo fatin atu ofisiais sira estuda no sai matenek liutan.

2F5A3434

Iha okajiaun ne’e Reitor UNPAZ Adolmando Amaral  hateten Polisia tenke modernija sai professional wainhira atu sai professional sira tenke asesu no aprende iha nivel ensinu superior hodi halo interpretasaun konaba teoria no peskija barak maka iha ona alternativa ba sira atu kombina sira nia esperensia ho siensia ne’ebe maka sira aprende hodi halo atuasaun tuir konsetu prinsipal ne’ebe governu mehi katak Polisia tenke sai profesional.

Serimonia graduasaun ne’e kompleta ho Muda fita no entrega Diploma, Entrega Pin Dip Jep, Entrega Pin AAR no entrega graduadu ba Reitor UNPAZ

Fomandu sira ne’e mai husi Ofisiais Superior sira ne’ebe kolokadu iha Komandu munisipiu no Unidade sira hotu.

Serimonia ne’e partisipa husi Reprejentante Vise Ministru Interior Paul Martins, Diretor ANAAA, Diretor INDIMO, Diretora FDCH, Reitor IOB, Parseru TLPDP, familia graduadu no konvidadu sira. Media PNTL

2F5A3416

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2F5A2968

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2F5A2935

 

 

 

 

 

 

 

 

2F5A2925

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2F5A3401

Governu Repúblika Xina Oferese Uniforme Ba Komandu PNTL

 

IMG_0294

Dili, Governu Repúblika Xina liu husi ninia Embaixada iha Timor-Leste sexta-feira (22/01) ne’e entrega doasaun Uniforme mai iha Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) hodi bele apoiu membru sira nian iha terenu. Uniforme hirak ne’e maka hanesan Sepatu Botas hamutuk 4500, Sintu hamutuk 4500, Kapa Udan ho nia total 4200 no Fatin Tau Be’e Hemu (Kantil-red) hamutuk 350. Entretantu Fatin tau be’e hemu nian ne’e sei distribui ba membru Unidade Patrullamentu Fronteira (UPF) bainhira halo partrullamentu iha liña fronteira.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa iha ninia intervensaun ba serimonia ne’ebe hala’o iha Salaun Enkontru Kuartél Jerál hateten loron ohin sai loron ida ne’ebe importante tanba tuir lolos atividade ne’e realiza iha tinan kotuk maibé tanba deit kestaun Pandemia ho situasaun Surtu COVID-19 ne’ebe mosu maka sasan hirak ne’e la konsege realiza iha tinan 2020 no ita realiza iha tinan 2021.

“Nune’e sasan hirak ne’ebe ohin loron ita hetan ne’e laos apoiu husi embaixada Xina maibé apoiu ida ne’e dala-barak no bebeik ona nu’udar kontinuasaun ba PNTL tanba apoiu sira seluk ne’ebe husi Repúblika Popular Xina ba Timor-Leste liu-liu iha PNTL maka hanesan apoiu ba Unidade Espesial ekipamentu seguransa ba iha parte EOD ninian, apoiu Ró Patrullamentu ba Unidade Polísia Marítima (UPM) ne’ebe inisia kedas desde tinan 2005 no ohin loron ita iha hodi halo servisu hanesan mós apoiu Radio Komunikasaun ba PNTL no mós Kamera Vizilansia ka CCTV sira ne’ebe ohin loron eziste”, haktuir Komandante Jerál PNTL ne’e.

Autoridade másimu Seguransa ne’e afirma tan katak laos deit sasan hirak ne’ebe ohin temi maibé iha buat barak maka embaixada Xina oferese ba Instituisaun PNTL dala ida tan maka ohin ita realiza iha loron 22 Janeiro tinan ne’e.

IMG_0240

“Iha parte oportunidade ida ne’e programa apoiu hirak ne’e iha tanba Lideransa no Kooperasaun diak tebes entre PNTL ho Adidu Seguransa embaixada Xina ninian ne’ebe iha komitmentu ne’ebe bo’ot hodi iha komunikasaun diak PNTL ho Adidu Seguransa nian hodi bele realiza serimonia ne’e ho diak”, haktuir Komisariu Polísia ne’e.

Komisariu Polísia Faustino da Costa iha biban ne’e lori estrutura Komandu ninian agradese ba Embaixada Xina ho nia ekipa tomak katak apoiu no suporta husi ita bo’ot sira nian maka sei haforsa Profesionalizmu no Vizibilidade PNTL nian iha baze ne’ebe ikus mai sai mós hanesan Konfiansa ema hotu ninian ba Institusaun Estadu ida ne’e. Ba Komandante sira hotu inklui membru PNTL tomak katak apoiu hirak ne’e sei distribui iha tempu badak nia laran no husu atu uja ho responsabilidade liu-liu uja iha tempu ne’ebe maka presiza.

Iha fatin hanesan Embaixador Repúblika Xina iha Timor-Leste Dr. Xiao Jianguo’s hateten ne’e hanesan parte ida ajudu nasaun Xina ba Timor-Leste, hau fiak katak ho doasaun ne’e sei hasa’e kapasidade instituisaun PNTL nian liu-liu membru sira iha liña fronteira hodi hasoru Pandemia COVID-19 no ajuda sira hodi hala’o servisu ho efisiensia liu tan.

“Desde surtu COVID-19, governu Xina ho konsisten hakarak ajuda Timor-Leste liu husi ajudu ka apoiu ba nasaun Timor-Leste hanesan apoiu dahuluk governu Xina ninian ba situasaun COVID-19, embaixada Xina mós apoiu ona Maskra hamutuk 30.000 direita ba PNTL no 80.000 ba governu Timor-Leste liu-liu ba Ministeriu Interior, doasaun ohin loron ne’e ba PNTL hanesan meius seluk ida hodi hametin liu tan kooperasaun entre nasaun rua (Xina Ho Timor-Leste) no apoiu ne’ebe seriu husi governu Xina ba Timor-Leste”, afirma Komisariu Polísia ne’e.

Media PNTL.  

IMG_0250

PNTL Ho MTKI Asina MoU Kontrola Jogu Ilegal

2F5A2700

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) no Ministeriu Turizmu, Komersiu no Industria (MTKI) liu husi Inspecção Geral dos Jogos kinta-feira (21/01) ne’e asina Nota Entendimentu ka Memorandum of Understanding (MoU) hodi kontrola jogu illegal hirak ne’ebe maka akontese iha nasaun Timor-Leste.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa iha ninia intervensaun ba serimonia ne’ebe hala’o iha edifisiu MTKI Fomentu hateten liu husi MoU entendimentu ne’e maka PNTL pronto atu kontribui hodi redúz atividade liu-liu jogu illegal sira ne’ebe maka fó prejuizu ba Estadu liu husi atividade ilísitu sira.

“PNTL nu’udar forsa seguransa ida ne’ebe iha misaun atu defende Legalidade Demókratiku, garante seguransa ba ema hotu-hotu inklui riku-soin ema hotu nian iha nasaun Timor-Leste no importante mós iha atividade sira hanesan ne’e presiza iha fiskalizasaun direita no mós supervizaun inklui monitorizasaun husi autoridade relevante sira seluk”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Autoridade masímu Instituisaun Seguransa ne’e akresenta tan atividade sira ne’e sai fali atividade komérsiu ne’ebe bele fó lukru ba ema ruma bainhira laiha kontrolu no mós monitorizasaun husi parte sira relevante.

2F5A2739

“Iha oportunidade ida ne’e Komandu PNTL apresia no agradese ba Inspetór Jerál Jogu ho nia ekipa tomak ne’ebe hala’o formasaun ba PNTL hod bele realiza atividade asina MoU ida ne’e, agradese mós ba Ministru MTKI ne’ebe maka apoiu tebes-tebes atividade realizasaun ba asina Nota Entendimentu entre instituisaun rua hanesan PNTL no Inspecção Geral dos Jogos ninian”, hateten Komisariu Polísia ne’e.

Iha fatina hanesan Ministru MTKI José Lucas do Carmo da Silva hateten ho akordu ida ne’e la signifika katak atu bandu jogu sira, maibé governu halo akordu ne’e ho objetivu atu regularize jogu sira ne’ebe maka bele hatama reseita ba Estadu Timor-Leste.

“Ho akordu ne’e maka parte Inspecção Geral dos Jogos hamutuk ho PNTL sei halo asaun sira ne;eve konkreta hodi kombate jogu illegal sira ne’ebe maka oras ne’e dadaun buras ona iha nasaun ida ne’e, tanba iha tempu ne’ebe naruk tebes grupu balun hakarak akumula deit ba sira nia interese maibé haluha tiha saida maka Estadu Direitu”, informa governante ne’e.

Nota Entendimentu ne’e asina entre parte Primeiru nian maka Inspetór Jerál Jogu MTKI nian Domingos da Costa Guterres ho parte Segundu maka Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa. Hola parte iha serimonia ne’e Ministru MTKI, Komandante Jerál PNTL, Inspetór Jerál Jogu MTKI, reprezentante Vise Ministru Interior atúal Sekretariu Estadu Protesaun Sivil, Estrutura Komandu PNTL tomak inklui funsionariu MTKI nian.

 Media PNTL. 

PNTL Rejista Kazu 97 Durante Semana Ida

2F5A3035

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) rejista kazu hamutuk 97 durante semana ida nia laran hahu loron 15 to’o 20 Janeiru kompostu husi insidente 57 no asidente 40 hodi halo prosesu.

Porta Voz PNTL Superintendente Xefe Arnaldo Araujo hateten  kazu ne’ebe maka PNTL rejista maka Violensia Domestika 12, asaltu 11, Baku malu 10, Amiasa 4, Ofensas Integridade Fizika Simples 15, tuda malu 2 no estraga fasilidade publiku 1, Nia hato’o asuntu ne’e liu husi komferensia emprensa ohin (Kinta, 21/01) iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili.

Nia haktuirtan PNTL  mos rejista kazu asidente trafiku hamutuk 40, kanek kmaan 24 no kanek todan 5. Kazu hirak ne’e nia prosesu lao ona hodi hato’o ba Ministeriu Publiku nune’e submete ba justisa.

Alende ne’e PNTL rejista mos sidadaun hirak ne’ebe maka tama illegal mai Timor-Leste liu husi fronteira terrestre hahu husi loron 01-20 Janeiru 2021 hamutuk sidadaun nain 76, sidadaun hirak ne’e kompostu husi timor oan hamutuk 73 no Estranjeiru hamutuk nain 3, ne’ebe  kompostu husi feto nain 18 no mane 58. Sidadaun hirak ne’e tama ona iha karantina durante loron 14 tuir regras Saude mundial.

Kestiona konaba akontesementu tiru mate karau iha Manufahi iha suku Dotik aldeia Weto, Komandu PNTL haruka ona ekipa husi Servisu Informasaun Polisial (SIP) tun ona ba terrenu hodi halo investigasaun, ekipa ne’e hetan evidensia balu hanesan involku iha fatin akontesmentu no sei halo investigasaun hodi justifika involku ne’ebe ema uza.

Andamentu ba prosesu ne’e lao hela no hein katak iha tempu badak sei hatene semaka involve iha kazu ne’e  nune’e Komandu bele foti desijaun ba kazu ne’e.

Iha biban ne’e porta voz mos apela ba povu atu labele estraga fasilidade hirak ne’ebe maka governu prepara no tau iha fatin publiku hanesan sinain tranzitu iha Estrada, fasilidade iha Jardim, tanba kodigu penal artigu 259 krime Danu Agravadu penalija hahalok ne’e ho ameasa kadeia tinan 2 to’o 8 ou multa. Tanba ne’e PNTL sei atua wainhira hetan keixa. Media PNTL

Komandante Jeral Vizita Servisu Ba Komandu PNTL Munisipiu Bobonaro

IMG_0006

Maliana, Komandante Jerál Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Komisariu Polísia Faustino da Costa iha segunda-feira (18/01) akompaña husi Komandante Komandu Operasaun Superintendente Xefe Pedro Belo hala’o vizita servisu ida ba munisipiu Bobonaro postu administrativu Maliana hodi hare’e besik liu tan seguransa iha area fronteira liga ho situasaun Pandemia COVID-19 ne’ebe ninia númeru sae maka’as iha rai ketan Indonesia-Atambua. Objetivu husi vizita ne’e maka atu fó orientasaun balun ne’ebe mai husi parte governu ba Komandu PNTL munisipiu Bobonaro oinsa maka atu asegura seguransa iha fronteira nian.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa iha ninia intervensaun ba enkontru ne’ebe hala’o iha Komandu PNTL munisipiu Bobonaro hateten ohin oportunidade diak ida hodi mai iha ne’e hodi fahe informasaun no oinsa ba oin ita nia servisu hamutuk hodi prevene Pandemia surtu COVID-19 ninian, oinsa ita hamutuk salva ita nia povu, ita nia komunidade no salva ita nia maluk sira hotu.

“Hanesan ita hotu hatene katak ita tama ona ba Estadu Emergensia (EE) ba dala-sia ninian ne’ebe hahu’u iha loron 3 fulan Janeiru sente katak todan oituan tanba suspende aktividade lubuk ida hanesan eskola la lao, misa iha igreja mós laiha, iha mós aktividade lubuk ida seluk ne’ebe labele lao”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

IMG_0110

Komisariu Polísia akresenta tan katak hare’e ba situasaun iha rai laran liu-liu ba númeru moras COVID-19 komesa menus maka iha semana kotuk (sexta-feira) iha fila fali alterasaun ida, hafoin Konsellu Ministru altera ou hamamar oituan regras EE sira nian ba dala-sia maibé iha tempu ida hanesan ita nia Konsuladu Timor nian iha nasaun Indonesia liu-liu iha parte osidental aktualiza ba ita kona-ba situasaun ita nian iha parte tasi sorin ne’ebe fó risku tebes-tebes ba ita rasik iha Timor-Leste.

“Hakarak agradese ba Prezidente Autoridade ho nia ekipa tomak ninia esforsu tomak durante ne’e katak ita presija servisu hamutuk nafatin, reforsa liu tan laos deit iha parte Bobonaro nian maibé tantu mós iha munisipiu Covalima no mós iha Oecusse”, afirma Komisariu Polísia ne’e.

Iha biban ne’e, lider komunitaria sira munisipiu Bobonaro nian pronto nafatin atu servisu hamutuk ho Komandu PNTL munisipiu Bobonaro nian iha âmbitu prevensaun ba Surtu COVID-19 nian no mós asegura seguransa iha area fronteira.

Hola parte iha enkontru ne’e Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Fautino da Costa Komandante Komandu Operasaun Superintendente Xefe Pedro Belo, Prezidente Autoridade munisipiu Bobonaro, Autoridade Postu, Xefe Suku no estrutura tomak Komandu PNTL munisipiu Bobonaro nian. Media PNTL.               

PNTL Rejista Ema Nain 3 Mate Durante Semana Ida Nia Laran

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) rejista ema nain tolu (3) mate durante semana ida nia laran hahu loron 8-14 Janeiru tinan 2021 tanba asidente trafiku no insidente.

Porta voz PNTL Superintendente Xefe Arnaldo Araujo informa hahu loron 8 to’o 14 fulan ne’e Polisia Nasional Timor-Leste rejista ema nain ida mate tanba asidente trafiku entre kareta Bus no motorizada Honda Revo Fit ne’ebe soke malu iha area Manduki-Atabae rejulta vitima Joaquina Guilhermina (57) husi suku Sanirin Atabae mate, Nia hato’o asuntu ne’e liu husi komferensia emprensa ohin (Kinta 14/01) iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili.

Komandante ne’e informatan PNTL mos rejista kazu insidente rua seluk maka eletrisidade soke mate vitima Dinis de Jesus Amaral (40) nudar professor husi Eskola Tekniku Profesional Akar laran munisipiu Covalima, vitima mate tanba la kuidadu aan wainhira hadia ahi eletrisidade iha nia uma.

Alende ne’e iha mos kazu ikan lanu ema nain ida mate iha suku Parlamentu munisipiu Lautem vitima Leonel Fernandes (9) no ema nain sia (9) seluk konsege lori ba ospital hodi halo tratamentu, ema hirak ne’e konsumu ikan ne’ebe maka sira kaer iha tasi maibe ikan ne’e iha benenu.

Porta Voz ne’e haktuirtan durante semana ne’e nia laran PNTL rejista insidente hamutuk 44 kompostu husi Asaltu malu kazu 11, baku malu kazu 14, Tuda malu 3, Tuda uma 1, Violensia Domestika 13, ikan lanu ema 1 no eletrisidade soke ema kazu ida (1) no asidente ne’ebe maka akontese hamutuk 16 no rejulta vitima ida mate.

Atualija mos katak hahu loron 29 fulan Dezembru 2020 to’o agora iha ema barak maka tama mai husi fronteira, sidadaun balu iha pasaporte kompletu maibe tanba momentu neba odamatan portaun taka hela entaun sira liu husi dalan illegal maibe sira ba aprejenta aan iha postu Polisia UPF iha lina fronteira no UPF lori sira ba Servisu Migrasaun hafoin kumpri karantina iha Mota Ain, Prosesu ba sidadaun hirak ne’e lao hela no lao tuir regras ne’ebe maka iha. Media PNTL

Durante Loron Hitu, PNTL Rezista Insidente 69 No Asidente 23

2F5A3923

Dili, Durante loron hitu nia laran hahu’u husi loron 30 fulan Desembru 2020 to’o loron 05 fulan Janeiru tinan 2021 Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) rezista kazu Insidente hamutuk 69 no Asidente hamutuk kazu 23. Maske nune’e situasaun seguransa iha teritoriu nasional lao diak no hakmatek.

Porta Voz Komandu PNTL Superintendente Xefe Arnaldo Araújo liu husi konferensia Imprensa tersa-feira (05/01) ne’e iha Kuartél Jerál informa kazu Insidente ne’ebe maka mosu durante loron hitu nia laran, kazu ass liu maka asaltu malu, violensia domestika, baku malu no tuda malu.

“Kazu asidente ne’ebe maka akontese durante loron hitu nia laran rezulta ema na’in rua mate fatin no na’in 12 hetan kanek kma’an, enkuantu total kazu insidente ne’ebe maka mosu hanesan kazu asaltu malu hamutuk 31, violensia domestika kazu 9, baku malu kazu 9 no kazu tuda malu hamutuk 7”, informa Porta Voz Komandu PNTL ne’e.

Superintendente Xefe Arnaldo akresenta tan katak iha loron 02 fulan Janeiro tinan 2021 ema asaltu malu iha Suai suku Beco aldeia Diluhilil postu admistrativu Suai Villa munisipiu Covalima rezulta ema na’in hat kanek, suspeitu hamutuk na’in lima, na’in hat detein ona iha sela PNTL munisipiu Covalima no suspeitu ida seluk ho inisial A.S PNTL sei buka tuir hela, motivu husi asaltu malu ne’e sei iha prosesu nia laran.

“Iha loron sabadu 02/01 oras 10:00 matebian ho naran António de Araújo tinan 28 monu mesak husi rai naruk no mate fatin, iha aldeia Maubok suku Fatisi munisipiu Aileu; motivu husi akontesimentu ne’e maka bainhira matebian sai husi uma atu ba vizita nia familia hodi hato’o Boas Festas wainhira to’o iha aldeia Maubok matebian monu ba rai naruk mate iha fatin, kazu refere oras ne’e iha hela prosesu investigasaun”, esplika Superintendente Xefe ne’e.

Aktual Xefe Gabinete Relasaun Públika PNTL ne’e afirma tan katak iha loron 04 Janeiro tinan 2021 mosu abuzu Seksual ida iha munisipiu Ermera iha ne’ebe joven feto ida ho idade 19 anos ho inisial AV hela iha Dili (Bebonuk) ho nia familia ba iha Gleno, wainhira to’o iha ne’eba vitima (joven feto-red) hetan violasaun abusu seksual husi mane joven na’in tolu, oras ne’e dadaun PNTL munisipiu Ermera hala’o hela ninia prosesu investigasaun.

Komandu PNTL Husu Ba Komunidade Atu Kumpri Regras EE

Relasiona ho situasaun Pandemia Covid-19 iha Timor-Leste, iha inisiu tinan 2021 Prezidente Repúblika dekreta tan extensaun Esradu Emergensia (EE) ba Da-sia liu husi Dekretu Prezidente Nu.73/2021 no Dekretu governu Nu.21/2021 iha ne’ebe Ministeriu Saúde (MS) aplika Protokolu hanesan medida sira hodi prevene moras Covid-19, maka Komandu PNTL husu ba komunidade sira atu kumpri regras hirak ne’ebe maka MS fó sai.

“Husu ba komunidade sira atu kumpri regra sira husi MS hanesan wainhira sai husi uma tenke uza mascara, fase liman ho sabaun, distansia sosial husi ema ida ho ema seluk, labele halibur malu liu ema na’in sanulu, laiha aktividade kultura hanesan festa ou serimonia sira ne’ebe halibur ema barak, molok tama ba supermerkadu sira tenke fase liman no matein distansia sosial iha loja laran”, apela Xefe Gabinete Relasaun Públika PNTL ne’e.

Media PNTL.      

PNTL Husu Povu Selebra Tinan Foun ho Paz

2F5A0339

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste husu ba povu atu selebra loron boot tinan foun 31/12, 01/Janeiru 2021 ho paz no domin.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa husu atu povu tomak liu-liu joven sira atu ita hotu festeja tinan troka malu ida ne’e ho diak, ho domin, dame no paz wainhira hemu tenke sukat aan kuandu bosu demais deskansa labele halo viajen no inpedimentu ba ema seluk, tanba ita hotu hatene joventude maka futuru familia no nasaun nian, Nia hato’o asuntu ne’e liu husi komferensia emprensa iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili Tersa (29/12).

Komisariu ne’e haktuirtan akontesmentu hirak ne’ebe maka durante ne’e mosu mai husi joventude no grupu eis arte marsiais tanba ne’e nudar timor oan hakarak husu ba timor oan hotu atu hamutuk, hadomi malu no hametin paz hahu husi ita nia uma laran antes ita halo ba maluk sira seluk.

Iha biban ne’e Komandante Jeral mos hato’o ba publiku katak iha loron 31/12 bele sunu fugetes iha fatin ne’ebe maka determinadu hanesan Sao Paulo no Kristu Rei laos iha jardim igreja, kapela no iha dalan publiku ne’ebe bele hamosu risku ba ema seluk ne’ebe halao nia atividade liu-liu misa kalan no loron tinan foun.

2F5A0333

Relasiona ho situasaun pandemia surtu COVID-19 iha Timor-Leste maka lideransa maximu instituisaun Seguransa apela ba komunidade tomak atu nafatin kopera, kolabora no kontribui ba regras ne’ebe Ministeriu Saude no Organizasaun Saude Mundial (OMS) fo sai maka fase liman ho sabaun, uza maskra, liu-liu ba asesu fatin publiku nomos oinsa atu bele mantein distansia sosial iha nebe deit no bainhira deit tanba Ita nia governu atualija konaba pandemia COVID-19 ne’ebe ohin loron numeru afetadu hahu aumenta iha Timor-Leste no nasaun seluk.

Iha oportunidade ne’e Komandu PNTL mos relata ba publiku katak iha tinan 2020 PNTL halo esforsu tomak hodi halao nia knaar hodi asegura seguransa ba povu tomak iha rai ida ne’e inklui nia riku soin, maske nune’e PNTL rejista akontesementu ka insidente iha nivel teritoriu nasional no munisipiu 12 inklui RAEOA Hahu Janeiru to’o 27/12 2020 hamutuk kazu 4.197 no ema lubuk ida maka lakon sira nia vida tanba suisidiu (hatalik aan) alende ne’e rejista mos asidente rodaviariu 1.415 no rejulta vitima nain 74 maka lakon sira nia vida (mate).

Alende PNTL mos loke prosesu balu ba atuasaun no inpedimentu husi nia membru sira hamutuk kazu 181 entre kazu hirak ne’e iha kazu 26 maka hetan ona desijaun ba suspensaun no kazu 3 maka hetan demisaun; maioria kazu abandona servisu no arte marsiais.

PNTL kontinua prosesu nia membru sira ne’ebe la kumpri regras no lei ne’ebe iha tuir regulamentu disiplinar PNTL nian, ho nune’e husu nafatin ba membru no Komandante sira hotu atu sai ezemplar nudar inplementador lei.

Antes atu remata hodi estrutura Komandu PNTL nia naran hato’o Boas Festa do Santo Natal no Boas entradas 01 de Janeiru 2021 ba Komandante no membru PNTL hotu, parseru servisu, ekipa konjuntu nomos povu tomak fiar katak prejensa loron foun tinan 2021 nian sei lori roman foun mai ita nune’e ita bele kontinua moris iha dame, paz, no feliz ho prejensa Jejus Kristu iha ita nia leet. Media PNTL

Komandu PNTL Realiza Parada Prontidaun Asegura Seguransa Festa Natal & Tinan Foun

nico-2

Maliana, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) sexta-feira semana kotuk (18/12) realiza Parada Prontidaun hodi asegura seguransa festa Natal 2020 no Tinan Foun 2020 no garante ezekusaun implementasaun Estadu Emergensia (EE).

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa iha ninia intervensaun ba iha serimonia ne’ebe hala’o iha Komandu PNTL Munisipiu Bobonaro hateten hanesan ita hotu hatene katak oras ne’e dadaun PNTL nu’udar instituisaun Estadu nian ne’ebe designa hodi bele defende Legalidade Demokrátiku no garante seguransa ba ema hotu inklui asegura riku-soin sasan ema hotu nian no mós protégé bebeik Direitus Umanus, Direitu Sidadaun sira liu-liu iha termu ne’ebe konstitui iha Lei no Regulamentu sira.

“Iha tempu Natal nu’udar oportunidade ida ikus kona-ba Festa Familia ninian iha tinan-tinan ne’ebe koñesidu selebrasaun ida ita hanaran Festa Natal 25 Desembro, nune’e partikularmente iha Timor-Leste ita hotu hatene no mós rekoñese katak festa ida ne’e laos selebra deit própriu iha Timor-Leste maibé Kristaun iha mundu tomak festeja hanesan mós Timor-Leste sei hala’o”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Autoridade másimu seguransa ne’e afirma tan katak iha tinan 2020 ida ne’e mós sai hanesan supreza bo’ot ida no liu-liu laos deit Timor-Leste maka hasoru maibé mundu tomak hasoru dezafiu no mós Pandemia iha ne’ebe hanaran SARS CO2 ka koñesidu COVID-19 nune’e situasaun ida ne’e obriga ita liu-liu membru sira PNTL ninian atu foti medida ida ne’ebe sepsional laos deit ba populasaun maibé mós refere liu kona-ba aktividade sira PNTL ninian.

nico

“Durante iha tinan 2020 ita hotu asiste no akompaña kona-ba implementasaun EE ne’ebe hahu’u kedas iha loron 27 fulan Marsu no oras ne’e dadaun Timor-Leste tama iha implementasaun EE ba dala-walu nian nu’udar ita hotu hatene, importante tebes mós iha parte ida ne’e atu bele kontrola Pandemia ida ne’e iha nasaun nia laran husi Pandemia ne’ebe afeta tebes laos deit iha Timor-Leste maibé iha mundu tomak ne’ebe aktividades sosias, ekonomikas no mós halo hodi rezulta ema balun iha rai liur lakon sira nia servisu, lakon sira nia familia no mós balun sira nia familia tenke hela iha sala Isolamentu no hela iha sala Isolamentu akontese mós ba iha Timor-Leste”, haktuir na’in ulun PNTL ne’e.

Komisariu Polísia ne’e akresenta tan iha tempu susar ida ne’e partikularmente ho situasaun epidemologika iha mundu tomak maka kontrolo sira iha area fronteira sai mós hanesan alvu ida ne’ebe instituisaun seguransa en-kooperasaun ho instituisaun defesa tenke asegura katak ita nia sosiedade, komunidade tenke seguru no evita propagasaun kona-ba Virus Pandemia COVID ida ne’e.

“Hare’e ba situasaun hirak ne’e ba iha implementasaun EE ida ne’e maka Komandu PNTL orienta oinsa atu asegura no reforsa liu tan seguransa iha fronteira, maka Komandu koloka mós UEP, UPF ne’ebe destaka nanis hamutuk ho UPM hanesan mós Komandu munisipiu sira liu-liu iha fronteira atu garante katak sidadaun sira bele halo sira nia movimentu ida ne’ebe laiha infesaun ba iha Virus SARS CO2 ida ne’e; além-de ne’e mós iha implementasaun EE ida ne’e instituisaun PNTL hari’I no kria Postu temporariu/ Postu Vizilansia iha area sira ne’ebe nesesita katak presiza tau duni ita nia seguransa hodi garante laos deit ba aktividade ida ne’ebe ita preukupa maibé mós ba aktividades sira hotu ne’ebe tuir Lei la permite ou ita hanaran Kontra-Bandu”, hakotu Komandante Jerál PNTL ne’e.

Media PNTL. 

nico-3