UATUCARBAU – Komandu PNTL Munisípiu Viqeuque liu husi kna’ar Polisiamentu Komunitária organiza tara bandu iha suku Ira bi’i Postu Administrativu Uatucarbau hodi hamenus konflitu, hamatak ambiente no respeitu malu ba komunidade sira maka hela iha baliza entre Postu Administrativu Uatucarbau, Baguia no Iliomar. Seremonia tara bandu hala’o iha Sesta, (30/1/2015) hodi ohi oho karau timor makerek ida. Tara bandu atu komunidade sira atu labele tesi ai iha mota laran no mota ninin husi metro 50, bandu labele kaer ikan sira iha mota Ira bere durante tinan lima, bandu labele husik animal arbiru hodi estraga ai han iha toós laran no bandu labele tesi ai iha tasi ibun husi Postu Administrativu Uatucarbau to’o baliza Postu Administrativu Uatulari, mota Caibilale. Serimonia tara bandu ne’e organiza husi programa Polisiamentu Komunitária, ne’ebe kompostu husi KPK (Konsellu Polísiamentu Komunitária) ne’ebe involve Xefe Suku, Ofisial Polísia Suku, Administrador Postu Uatucarbau, Komandante PNTL Squadra Postu Uatucarbau hamutuk ho lia nain sira. _MG_1302 Komandante PNTL Munisipiu Vikeke, Superintende Justinho Menezes hatete, programa tara bandu ne’e inisiativa husi programa Polísiamentu Komunitária ne’ebe iha suku Ira bi’i forma ona KPK (Konsellu Polísiamentu Komunitária). Antes tara bandu problema sempre mosu maka hanesan problema rai, animal estraga ai horis, tá ai no sunu rai arbiru no hadau malu baliza. Problema hirak ne’e tamba laiha disiplina hodi respeitu ididak nia direitu ho ida ne’e maka KPK halo relatoriu ba KDD (Konsellu Diretiva Distrital) hodi foti kokluzaun katak, presiza duni tara bandu iha suku Ira bi’i. “Hau fiar ho tara bandu ita nia komunidade sei respeitu malu no kuidadu ita nia ai horis sira, nune’e mos dalan ida ne’e hamenus problema iha suku laran,”dehan Supt Justinho. Apoiu tara bandu mai husi Komandu PNTL Munispiu Vikeke ne’ebe halo proposta ba parseira TLCCP-Nova Zelandia nomos hetan apoiu husi Sekertaria Estadu Maiu Ambiente. Xefe Suku Ira bi’i Marcal dos Santos de Carvalho hatete, atividades tara bandu ne’e atu konserva nafatin natureza iha mota Ira bere no hamoris fila fali kultura Timor nian hodi respeitu malu. “Ami sira ne’ebe maka involve iha KPK ne’e mak organiza malu hodi realiza tara bandu ne’e,”dehan Xefe Suku… Tema tara bandu “hatutan no hametin tradisaun hodi rezolve problema atu garantia estabilidade no seguransa”. Lia Nain Xefe Suku Ira Bi’i Armindo da Silva dehan hodi fó atensaun maxímu ba komunidade sira tenke halo tuir saida mak bandu iha suku laran. Ba se se deit mak kontra bandu ne’e sei hetan multa tuir akordu ne’ebe disidi ona. “Tara bandu ne’e dezde imi nia avo bei ala sira halo tara bandu. Ho ida ne’e mak agora ita sei hare ai hun boot sira sei iha ne’e no bee iha mota sulin nafatin,”dehan Armindo. Média PNTL