299193338_1487644724992842_8764772820350912977_n

Dili- Servisu Informasaun Polisia (SIP) halo workshop hodi aprezenta rezultadu peskiza konaba kauza no motivu atividade kontrabandu (negosiu illegal) iha fronteira terrestre munisipiu Bobonaro, Covalima no RAEOA

Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Faustino da Costa  hateten Workshop neé Ita halao nudar kontinuasaun seminariu nasional neébe maka halao konaba asuntu fronteira nian no faze tuir mai maka ita sei aprezenta rezumu ba governu no sei halo pedidu ruma para bele iha kontinuasaun halo aprezentasaun iha nivel stratejiku neébe maka ita sei konvida ministeriu relevante nomos Komisaun B Parlamentu Nasional hodi aprezenta situasaun real no saida maka ita hetan durante neé iha area fronteira rajaun tanba saida maka situasaun kontra bandu komesa sae ba bebeik, Nia hatoó asuntu neé ba Jornalista sira iha Timor-Plaza Dili, kinta (18/08).

Nia hatutan iha informasaun lubuk ida neébe maka sai referensia no bukae ba Komandante sira liu-liu Komandante munisipiu sira iha fronteira para atu hare oinsa mekanismu balu iha area fronteira no estratejia saida maka PNTL presiza hadia ba oin.

“Fator kultura sosial ita nia ema sira balu hela iha Indonezia no balu iha Timor-Leste maibe sira iha relasaun familia entaun laos fasil atu kombate, situasaun seluk maka funu entre Ukrania no Rusia neébe implika ba folin sasan nesesidade bazika no folin komvustivel sae afeta mos Timor-Leste entaun situasaun ida neé maka kontribui atividade kontra bandu iha fronteira mos sae makaas, aspetu seluk maka Jeografia ita nia rain foho no mota entaun difikulta tebes membru sira atu halo kontrolu maximu nomos distansia entre postu ida ba postu seluk neébe dok balu toó km40 entaun difikulta sira atu halo kontrolu iha neba no seluk maka ekipamentus nesesariu ba membru sira atu halo servisu neébe buat balu ita tenta solusiona institusionalmente no balu ita sei rekomenda ba governu atu bele tau konsiderasaun,”Komisariu neé esplika.

300215241_1487644921659489_4958114758893559481_n

Alende neé dezafiu neébe hasoru maka hanesan klima situasaun estrada iha tempu udan difisil atu asesu nuneé difikulta membru sira atu halo vizilansia iha area fronteira no maioria iha postu vizilansia sira laiha asesu eletrisidade ida neé maka asuntu ida neébe PNTL hare parte interna hodi solusiona liu-liu ba postu sira neébe iha atu bele iha asesu ba eletrisidade.

Iha okajiaun neé Konsilera Embaixada Australia Bonnie Hoffman hateten Hau kontente tanba durante tinan ida liu bele fo apoiu ba PNTL-SIP liu-liu iha kolokasaun no atividade seluk neébe prefere ba konyesementu diak liutan relasiona ho asuntu seguransa fronteira ho nia dezafiu sira.

Nia hatutan infelismente situasaun global ohin loron hatudu katak nasaun hotu-hotu sei hasoru amiasa ba klima ezemplu instabilidade iha nasaun seluk ka iha rejiaun. Kondisaun ekonomika  neébe at ba bebeik iha mundu tomak tanba neé nasaun sira hotu sei hasoru dezafiu domestiku iha tempu hanesan numeru atividade illegal sei aumenta liutan iha liña fronteira entaun Timor-Leste mos sei afeta hosi situasaun hirak neé.

“Hau fiar katak iha workshop ida neé Imi sei rona informasaun no analiza pojitivu atu bele apoiu kontribusaun sira iha futuru nian ba esforsu ida neé, liu husi komprimisiu no profesionalismu ho servisu makaas no iha komfiansa katak PNTL sei kontinua atinji rezultadu diak no susesu ba Timor-Leste” dehan Bonnie.

Atividade negosiu illegal iha fronteira ba sasan hirak hanesan: minarai, gazolina, sigaru, motor, karau, kuda no seluktan.

Seminariu neé hetan apoiu husi Embaixada Australia no Estadus Unidus Amerika iha Timor-Leste.

Seminariu loron sorin neé partisipa husi Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Mateus Fernandes, Komandante Komandu Operasaun, Komandante Komandu Administrasaun Komandante RAEOA, Segundu Komandante munisipiu Bobonaro, Covalima no Komandante Unidade(UPF no UPM), Xefe Departamentu, Xefe servisu, membru SIP no konvidadu sira. Media PNTL