445376610_479674261238824_5334238982901622046_n
Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Unidade Polísia Maritima (UPM) iha loron 27 fulan Maiu tinan 2024 selebra ninia existensia ba dala XXI ho aktividade expozisaun no mós atraksaun husi membru UPM.
Komandante UPM Superintendente Polísia Eugenio Pereira iha ninia breves palavras hateten iha loron 27 fulan Maiu tinan 2003 Timor oan ne’ebe servi iha instituisaun PNTL hahu’u simu responsabilidade ba iha Autoridade Polísia husi Polísia Nasoens Unidas ninian, responsabilidade ne’ebe PNTL assume orienta liu ba misaun atu garante seguransa ba iha zona Maritima, ne’ebe PNTL assume.
“Iha eventu ida ne’e akontese hanesan parte ida ne’ebe bele kompleta liu tan misaun iha instituisaun PNTL tuir mandatu Konstitusional ne’ebe hetan ona aprovasaun husi Asembleia Konstituente ne’ebe atribui ba iha instituisaun PNTL, iha tinan 2004 Governu aprova Dekretu Lei Nu.09 Lei Orgânika PNTL ne’ebe promulga husi Prezidente Repúblika no Transforma Unidade Seguransa Maritima ba iha Unidade Polisia Maritima (UPM), difine mós Misaun ne’ebe atribui ba UPM maka hanesan Prevensaun no Supresaun ba krime jerál noi aktu ilísitu sira seluk ne’ebe akontese iha area Kosteria”, tenik Komandante UPM ne’e.
Superintendente Polísia haktuir tan katak Prevensaun no Kombate Polusaun iha Tasi ninian, Seguransa moris ema ninian no mós rekursu minerais ne’ebe iha tasi Timor ninian. UPM iha faze iha ne’ebe kontinua reforsa ninia misaun hodi garante seguransa iha teritoriu tasi Timor-Leste liu husi Estabelesimentu Postu Vigilansia iha area Kosteria, estabelese ekipa ne’ebe ho nia misaun atu halo salvamentu no buska, no wainhira ita nia sidadaun sira hetan dezastre iha teritoriu tasi Timor-Leste ninian.
444225332_479675511238699_2536944917630793190_n
“No halo mós patrullamentu ne’ebe identifika hanesan potensia ba iha aktividade peska ilegais, importasaun no mós kazu kontra-bandu, halo mós dezeminasaun informasaun ne’ebe pertenente ba iha seguransa ema nian wainhira halo aktividade iha tasi, liu-liu ba ita nia komunidade sira ne’ebe hala’o aktividade peska no mós utiliza transprte maritima husi Dili ba Atauro, aktividade sira ne’e hanesan parte husi asaun prevensaun ne’ebe membru UPM hala’o bazeia ba iha Misaun ne’ebe atribui ona ba UPM”, haktuir Superintendente Polísia ne’e.
Iha fatin hanesan Komandante Jerál en-subtituisaun aktual Segundu Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Pedro Belo iha ninia diskursu hateten PNTL hanesan instituisaun Estadu atu defende Legalidade Demokratiku, Garante Seguransa ba ema ho nia sasan sira atu asegura direitu liberdade ema nia tuir termu Konstituisaun no Lei sira seluk.
“UPM hanesan Unidade espesial ida ne’ebe iha responsabilidade hodi asegura vigilansia patrullamentu no halo fiskalizasaun iha liña Kosteria, domíku públiku maritima iha ambiente prevensaun no kombate kriminalidade en jerál no ilísitu sira seluk, ekivamente tasi iha ninia importansia politika, ekonomiku komersial no sosiu kultural vital iha konstrusaun ba identidade nasional, karakteristika geo-estrategika teritoriu nasional hanesan fatin kruzada ba rotas komersias ne’ebe utiliza barak liu iha ligasaun entre oseanu índiku no oseanu pasifiku nune’e hodi hameta potensial iha nivel regional no internasional”, haktuir Komandante Jerál en-subtituisaun ne’e.
Segundu Komandante Jerál PNTL ne’e salienta liu tan katak ohin loron importante tebes atu iha politika nasional hodi atu koloka tasi hanesan elementu sentral ida iha operasionalizasaun, estratejika nasional ba seguransa dezenvolvimentu Timor-Leste hanesan forma ida atu promove benefisiu ruma husi oportunidade sira ne’ebe maka iha, maibé liu husi risku no ameasa oin-oin no kompleksu ne’ebe iha potensia prejudika interese nasional.
Entretantu, Ministru Interior Franscisco da Costa Guterres iha ninia diskursu hato’o parabens ba UPM tanba selebra ninia aniversariu, hari’I husi tinan 2003 no to’o agora imi (UPM) dezempeña imi nia papel importante ida ba rai ida ne’e.
“Ita bo’ot sira parte integrante ida hodi mantein soberania nasaun ida ne’e nian, tanba ne’e maka komponente ida ne’e importante tanba komponente ninia papel maka oinsa atu halo prevensaun iha tasi liu husi kontrolu efetivu liu iha tasi, oinsa mós atu halo kombate aktividade ilegais hodi bele liberta ita nia tasi ne’e husi aktividade ilegais ne’ebe bele destroi/estraga ita nia rai no ita nia ekonomia”, haktuir Ministru Interior ne’e.
Membru Goivernu ne’e afirma tan katak UPM mós iha papel importante ida tan maka imi halo buska no salvamentu iha tasi wainhira ema sira ne’ebe uza tasi hetan susar iha tasi ne’eba. Tanba ne’e maka ho komemorasaun ida ne’e hakarak hato’o dala ida tan parabens ba ita bo’ot sira hotu nia servisu ne’ebe diak tebes durante ne’e.
Iha sekuensia serimonia aniversariu UPM ba dala XXI ne’ebe ho tema “Garantir e Promover a Segurança na Área Costeria, de Modo a Contribuir Para O Processo de Desenvolvimento no Aspeto da Economia Azul” fahe mós Sertifikadu Louvor ba membru UPM na’in rua. Iha mós atraksaun husi membru UPM kona-ba Abordagem ba Ró Buska no Salvamentu ba suspeitu sira ne’ebe maka hala’o aktividade peska ilegais iha area Kosteria tasi nian no atraksaun Banda Musika husi estudante Sekundaria Canossa.
Hola parte iha serimonia ne’e Ministru Interior Franscisco da Costa Guterres, Ministru Juventude, Desportu, Arte no Kultura, Sekretariu Estadu Protesaun sivil, Komandante Jerál en-subtituisaun aktual Segundu Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Pedro Belo, reprezentante Xefe Estadu F-FDTL, reprezentante Komandante Komponente Naval, Korpu Diplomatiku, Adidu Seguransa, Adidu Militar, Prezidente Autoridade Munisipiu Dili, Komandante Komandu Supervizaun PNTL nian, Komandante Munisipiu, Unidade, Xefe Departamentu, Xefe Gabinete, Xefe Servisu, Prezidente AESPNTL no estrutura, Komandante UPM ho estrutura inklui familia AESPNTL UPM nian. Media PNTL.