Deskumfia Membru CSP Sai Broker, Komandu Husu Komunidade Hato’o Keisa

Dili- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) husu ba komunidade no sosiedade sivil atu hato’o keisa ba komandu konaba membru Corpu Seguransa Pessoal (CSP) ne’ebe maka sai broker ba membru governu no kompania.

Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Faustino da Costa hateten komunidade no sosiedade sivil presiza hato’o keisa ba Komandu konaba membru CSP ne’ebe maka deskumfia sai broker atu nune’e komandu bele prosesa membru ne’e hodi foti desijaun ruma, Nia hato’o kestaun ne’e ba jornalista sira iha nia knar fatin Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili (03/10).

Nia informatan katak komandu PNTL laiha informasaun konaba membru CSP sai broker iha instituisaun governu balun hodi hetan lukru maibe se ida ne’e akontese maka husu ba komunidade no sosiedade tomak atu hato’o keisa nune’e bele prosesa ema sira ne’e tanba regra PNTL la autorija pessoal ida sai fali broker entre membru governu ho kompania ruma.

To’o oras ne’e Komandu sidauk simu informasaun katak ami nia pessoal CSP involve sai hanesan broker maske media no sosiedade sivil fo sai no kestiona konaba ida ne’e, aliened ne’e Komandu mos hetan kontaktu balun husi Prezidente Komisaun B ne’ebe maka trata asuntu Seguransa Defeza no negosiu Estranjeiru David Diaz Ximenes ‘Mandati’ konaba asuntu ne’e maibe ofisialmente seidauk iha karta ruma ne’ebe maka hateten katak membru A, B ou C tanba ne’e karik iha bele hato’o keisa para ami loke prosesu.

Manual konaba CSP define katak kada fulan 6 tenke halo rotasaun ba membru CSP ne’ebe maka eskolta ba Alta Entidade maibe Komandu PNTL entfrenta duni katak dala ruma susar utuan tanba membru governu sira sempre husu atu ema sira ne’e mantein tanba sira toman malu no hare malu hanesan maun alin ou inan aman ho oan.

Problema ne’ebe maka PNTL infrenta maka desde tinan 2000 no 2001 kuandu sai polisia membru balun sai eskoltu ba alta entidade to’o agora seidauk iha rotasaun maske Komandu hasai ona ordem atu halo rotasaun hodi troka membru sira ne’e maibe kestaun sentimentu familiar entre membru governu ho CSP tanba tinan barak nia laran servisu hamutuk ida ne’e maka difikulta atu halo rotasaun ba pessoal ne’ebe maka koloka ba eskolta alta entidade sira.

Media PNTL

Mensagem Ministru Interior Ba Aniversariu Unidade Patrullamentu Fronteira (UPF)

Dr. Longuinhos Monteiro.

“Ho Aniversariu Ba Dala XIII Mai Ita Hametin Liu Tan Espirito de Corpo, Profesionalismu No Disiplina Hodi Asegura Liña Fronteira RDTL”.

Lori Minsteriu Interior nia naran hakarak hato’o hau nia mensagem ba Unidade Patrullamentu Fronteira (UPF), Polísia Nasional Timor Leste (PNTL) ne’ebe selebra ninia tinan ba dala 13 iha 2016. Unidade Patrullamentu Fronteira hanesan unidade ida PNTL nia laran, ne’ebe hala’o nia misaun espesifika tuir termus Lei ninian atu asegura seguransa iha ita fronteira terrestre hotu-hotu. Asegura nia misaun ida ne’ebe enkopora depende ba ninia aktividade ho Servisu Imigrasaun nune’e mós ho Forsas Armadas Timor Leste nian. Aproveita okaziaun ida ne’e, hanesan Ministru Interiro hato’o hau nia Parabéns ba Komandante UPF, ba membrus tomak Unidade ninian ba imi nia aniversariu ba dala 13 no espera katak ho aniversariu ba dala 13, Komandu UPF bele hasa’e ninia Espiritu de Corpo entre membrus hotu-hotu ho nia Komandu nune’e mós Profesionalismu no Disiplina ne’ebe maka’as. Tanba ho disiplina maka ita bele atinji misaun hotu-hotu ne’ebe maka Lei atribui ba PNTL, liu husi ninia Unidade sira. No espera katak profesioalismu ne’ebe maka membrus tomak husi UPF ninia dedikasaun ba ninia misaun sei lori duni susesu ba seguransa iha Timor Leste. Obrigadu no Parabéns!

Mensagem Komandante Jerál Polísia Nasional Timor Leste (PNTL) Ba Aniversariu Unidade Patrullamentu Fronteira (UPF).

Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay, SIP.MA.

“Ho Aniversariu Ba Dala XIII Mai Ita Hametin Liu Tan Espirito de Corpo, Profesionalismu No Disiplina Hodi Asegura Liña Fronteira RDTL”.

Lori Komandu Jerál PNTL nia naran hau hakaraka hato’o Parabéns ba Komandu Unidade Patrullamentu Fronteira ho nia efektivu tomak ne’ebe halo tinan 13 iha 30 Setembru 2016. Ho tinan 13 ida ne’e, Komandu husu atu UPF hasa’e nia desempeñu servisu hodi kontrola fronteira terestre nian ne’ebe Lei fó ona imi nia kompetensia ba seguransa fronteira ninian. Iha tinan 13 nia laran, governu tenta atu desenvolve imi nia kondisaun, atu imi bele uja rajaun hodi halo imi nia kna’ar. Mesmu seidauk kompletu tuir buat ida ne’ebe ita hakarak, maibé labele uja ida ne’e sai obstakulu ba imi atu hala’o imi nia kana’ar. Imi tenke iha prinsipiu ida importante maka hanesan na’in ba rai dia ne’e, se laos imi se fali , se laos hahu’u ohin bainhira fali. Tanba ne’e hanesan Timor oan ne’ebe simu kompetensia ba seguransa fronteira terrestre rai ida ne’e, husu ba imi atu servisu ho onestidade, professional, justu no onestu bainhira imi hala’o imi nia kna’ar iha fronteira ne’eba. Atu imi nia servisu ne’e bele diak maka buat importante mós disiplina ba imi. Rona malu, fiar malu, respeita ba malu bainhira imi hala’o imi nia kna’ar iha fronteira ne’eba. Além ida ne’e volume koordenasaun servisu entre imi ho imi, postu ba postu, kompañia ba kompañia, no mós ba imi nia unidade importante tenke iha koordenasaun diak bainhira hala’o kna’ar ruma iha fronteira. Koordenasaun servisu ho ita nia forsas F-FDTL no mós ita nia viziñu sira nasaun Indonesia hanesan TNI no Polri. Hala’o imi nia servisu ho diak bainhira atu resolve problema ruma akontese iha liña fronteira. Importante liu halo koordenasaun ho forsa nasaun viziñu sira ho ulun malirin hodi rezolve problema sira ne’ebe akontese iha fronteira. Dala ida tan Parabéns ba imi nia servisu ba imi nia susesu ne’ebe hala’o ona durante ida ne’e. Hanesan imi nia Komandante Jerál husu nafatin imi atu hasa’e imi nia kinerza servisu, kumpri imi misaun ne’ebe Lei hateten ho responsabilidade, professional no justu. Hatudu imi nia perfomansia nu’udar forsa seguransa nasaun Timor Leste nian, tanba iha fronteira loron ba loron imi sempre hasoru malu ho forsa nasaun viziñu ninian, importante maka hatudu ita nia perfomansia nu’udar forsa seguransa iha liña fronteira. Ba dala ikus, hau hakarak hato’o dala ida tan Parabéns ba imi no susesu bo’ot ba imi no mós imi nia familia tomak. Obrigadu!

 

Komandu PNTL Munisipiu Aileu Halo Mediasaun Ho Suku Faterlau (Aileu) No Fatukalu (Manufahi)

Aileu, relasiona ho kazu odi malu, asalta malu ne’ebe akontese entre populasaun suku Faterlau Munisipiu Aileu ho suku Fatukalu Munisipiu Manufahi, Komandu Polísia Nasional Timor Leste (PNTL) hamutuk ho autoridade lokal halo mediasaun hodi resolve problema refere.

Iha loron 18 Agostu 2016 liu ba populasaun husi suku Faterlau postu administrativu Lekidoe Munisipiu Aileu no populasaun suku Fatukalu postu administrativu Turiskai Munisipiu Manufahi, hamutuk autoridade lokal, Komandu PNTL Munsipiu Aileu halo dialogu hodi rona lamentasaun ne’ebe mak populasaun suku rua refere iha durante tinan 2009 to’o mai iha tinan 2016.

Iha mediasaun ne’e, komunidade sira halo tuir lisan kultura nian hodi ba hamutuk iha mota Aimea ne’ebe sai baliza entre suku rua ne’e, nahe biti bo’ot no oho animal hodi kasu tuir lisan ne’ebe maka iha.

Populasaun husi suku rua refere hahu’u husi tinan 2009 to’o tinan 2016 labele halo movimentu ba malu tanba problema ne’ebe maka mosu hodi difikulta sira atu hakat liu mota Aimea ne’ebe sai baliza entre Munisipiu Aileu ho Same. No wainhira Presidente da Repúblika (PR) halo vizita ba suku rua ne’e, kounidade sira aprezenta lamentasaun ne’ebe sira hasoru durante ne’e tanba labele hakat liu baliza iha mota Aimea. Nune’e, PR husu ba administrador Munisipiu Aileu no Same hodi bele buka dalan atu resolve problema suku rua ne’e nian.

Komandante PNTL Munisipiu Aileu Superintendente Damião da Silva Correia hateten parte Komandu hamutuk ho Ofisial Polísia Suku (OPS) no autoridade lokal fasilita parte rua hodi bele hetan solusaun ba problema ne’e, nune’e iha futuru labele mosu tan problema hanesan.

“Inisiativa Komandu PNTL Munisipiu Aileu nian hodi halo mediasaun ne’e, tanba mosu problema ne’ebe maka komunidade husi Munisipiu Aileu ho Munisipiu Manufahi iha hanesan odi malu, naok sasan, hana malu hahu’u kedas husi tinan 2009 to’o mai 2016, no iha vizita PR nian iha suku Faturlau no suku Fatukalu sira (Komunidade) apresenta problema ne, katak sira labele lao ba malu”, tenik Superintendente Damião da Silva Correia.

Iha fatin hanesan administrador Munisipiu Aileu João Tilman do Regu esklarese katak iha momentu halo mediasaun ho suku rua ne’e, establese mós akordu Kultural ne’ebe maka kesi komunidade parte rua hodi labele hamosu problema hanesan iha futuru.

“Akordu ne’ebe maka husi komunidade suku Fatukalu no suku Faturlau halo iha mota Aimea maka akordu Kultural ne’ebe maka tuir uju kustume Munisipiu AIleu ninian espesilmente aplika iha suku rua, ho nia objetivu maka atu kria kooperasaun, koordenasaun entre komunidade sira iha Munisipiu rua ne’e”, hateten administrador Munisipiu Aileu.

João Tilman do Regu hatutan tan katak, ho mediasaun no akordu Kultural ne’e maka komunidade sira husi Munisipiu rua ne’e bele moris hakmatek no bele fortifika, haforsa nafatin koopersaun entre komunidade suku Faturlau no suku Fatukalu.

Media PNTL.   

 

Kontinuasaun Jogu Amizade Entre Ekipa PNTL Ho Polísia Militar

Dili, hafoin realiza primeiru jogu amizade entre Ekipa Polísia Nasional Timor Leste (PNTL) husi Komandu Jerál ho Polísia Militar (PM) iha semana kotuk (15/09) , kinta semana ne’e (22/09) segundu jogu amizade ne’e halo husi ekipa husi Centru Formasaun Polísia (CFP) hasoru Polísia Militar.

Komandante CFP Superintendente Arquimino Ramos iha abertura jogu ne’e hateten eventu ne’e inisiativa atu hametin relasaun entre instituisaun rua liu-liu ba membru sira no jogu ne’e mós laos atu hetan jogador diak liu ka manan taxa, maibé ne’e hanesan aktividade extra.

Iha fatin hanesan, Komandante Unidade Polísia Militar Tenente Coronel Cezario Sebastião Marçal Ximenes (Haksolok) ne’ebe maka lori ekipa PM mai hala’o aktividade jogu amizade iha Kampu CFP, agradese ba konvite husi CFP hodi realiza jogu ida ne’e hanesan jestu atu hametin diak liu tan relasaun amizade membru sira husi institutisaun rua ne’e.

“Hau agradese ba Komandante CFP ninia konvite, maibé antes ne’e iha fulan hirak liu ba komandante rua CFP ho PM iha ona koordenasaun antes mosu kazu iha Ainaro, atu oinsa instituisaun rua ne’e bele hametin nafatin relasaun amizade”, tenik Tenente Coronel Cezario Sebastião Marçal Ximenes.

Komandante Unidade Polísia Militar subliña tan katak nasaun Timor Leste iha instituisaun PNTL ho F-FDTL nia liman, tanba ne’e atu bele asegura estabilidade nasaun nian lao diak tenke iha kooperasaun servisu husi institusaun rua refere.

Media PNTL.

Komandu Operasaun PNTL Halao Enkontru Preparasaun Ba Eleisaun Suku

Dili- Komandu Operasaun Polisia Nasional Timor-Leste halao enkontru preparasaun seguransa ba eleisaun suku hamutuk ho Komandante Operasaun Munisipiu no Unidade sira hodi trasa planu operasaun ba eleisaun suku.

Komandante Komandu Operasaun Superintendente Xefe Henrique da Costa hateten enkontru ne’e ho objetivu atu elabora no kompleta informasaun ruma antes atu prepara planu operasaun ne’ebe maka diak hodi asegura prosesu eleisaun suku lao ho diak Nia hato’o asuntu ne’e liu husi abertura enkontru ne’ebe maka halao iha Salaun enkontru Kuartel Jeral Kaikoli Dili.

Nia haktuirtan katak enkontru tekniku ne’e atu bele rekola no pasa informasaun ba malu, hodi bele kompleta liutan planu operasaun ne’ebe maka munisipiu ida-idak prepara ona hodi sai hanesan referensia ida ba operasaun nasional.

Atu fo seguransa ba Eleisaun Suku PNTL koopera hamutuk ho STAE, CNE, Administrador munisipiu no lideransa komunitariu sira.

Iha enkontru ne’e Komandante Operasaun munisipiu Aileu kestiona kona-ba eleisaun ne’ebe maka sei halao iha aldeia ida-idak tanba iha munisipiu Aileu aldaeia barak maka laiha Sede Aldeia no Sentru Komunitariu tanba ne’e husu ba komandu atu hato’o asuntu ne’e ba STAE hodi hare.

Enkontru Preparasaun ba Eleisaun Suku ne’e diriji husi Komandante Komandu Operasaun no akompaña husi Komandante Komandu Administrasaun Superintendente Xefe Mateus Fernandes no partisipa husi Komandante Operasaun munisipiu, Unidade no Servisu Informasaun Polisia (SIP). Media PNTL

Enkontru Inter-Ministeriais Ba Prosesu Alargamentu Konstrusaun Kuartel Jerál PNTL

Dili, atu aselera ba prosesu kontrusaun Kaurtel Jerál Polísia Nasional Timor Leste (PNTL) Komandu halo reuniaun ho Sekretariu Estadu Terras e Propriadades, Obras Públikas hamutuk ho autoridade lokal Munisipiu Dili inklui Xefé Suku Kaikoli.

Komandante Administrasaun PNTL Superintendente Xefé Mateus Fernandes, iha Kuarta feira ne’e (21/09) hafoin Enkontru hateten, tuir planu ne’ebe maka iha, Konstrusaun Alargamentu ba Kuartel Jerál PNTL sei hahu’u iha tinan 2017 tuir Kalendariu no regras orsamentu ne’ebe maka iha.

Hatan kona-ba prekupasaun populasaun sira ne’ebe okupa rai refere, to’o agora ladauk koopera ho parte kompotente, Superintendente Xefé Mateus Fernandes hateten komunidade sira ne’e hola parte ona ba Estadu ida ne’e, hakarak ka lakohi tenke koopera hodi konstrusaun edifisiu PNTL nian bele realiza.

iha sorin seluk, Sekretariu Estadu Terras Propriedades Jaime Xavier Lopes ne’ebe marka presensa iha enkontru ne’e apela ba komundade sira ne’ebe maka okupa rai, atu bele koopera hodi hatama ona Konta Bankaria ba iha Ministeriu Finansas ba prosesu pagamentu kompensasaun nian.

“Prosesu lao normal, agora ne’e hakarak fó hatene deit ba sira (komunidade) katak iha tempu badak sei tau kuadru avisu ida atu fó hatene ba komunidade sira labele halo tan aktividade ruma iha area kontrusaun edifisiu Kuartel Jerál PNTL nian”, subliña Sekretariu Estadu Terras Propriedades perante representante Ministériu Obras Públikas no partisipantes sira.

Parte Ministériu Justisa liu husi Sekretariu Estadu Terras Propriedades la fó karta notifikasaun ruma, tanba ne’e fó indemizasaun ba komunidade sira no governu hakarak alarga tan edifisiu Kuartel Jerál PNTL nian.

Autoridade Lokal Sei Koalia Ho Komunidade Afetadu Husi Konstrusaun PNTL

Xefé Suku Kaikoli Ipólitu Martins hanesan autoridade lokal hateten, prosesu konstrusaun Kuartel Jerál PNTL seidauk bele hahu’u, tanba komunidade sira ne’ebe afetadu la satisfaz ho kompensasaun ne’ebe maka ekipa husi Diresaun Nasional Terras Propriadades no Servisu Kadastrais nia identifikasaun.

“Komunidade sira ne’e pronto hodi kontribui ba konstrusaun PNTL nian, maibé komunidade balun maka la satisfeitu ho orsamentu”, tenik Ipólitu Martins.

Parte autoridade, liu-liu xefé suku kaikoli apresenta ona preukupasaun no lamentasaun komunidade nian ba iha Komandu PNTL no Sekretariu Estadu Terras Propriedades, maibé laiha resposta tanba desizaun foti ona husi governu ba alargamentu edifisiu PNTL nian, nune’e autoridade lokal sei koalia ho komunidade atu bele simu desizaun ne’ebe maka Estadu foti ona.

Media PNTL.

Asidente Trafiku Rezulta Vitima Nain 5 Mate

Dili- Vitima nain 5 mate, nain 5 kanek todan no nain 27 kanek kmaan tanba asidente trafiku ne’ebe maka akontese durante Semana ida ne’e nia laran.

Komandante Operasaun Superintendente Xefe Henrique da Costa hateten Polisia Nasional Timor-Leste Unidade Tranzitu Seguransa Rodoviariu rejistu kazu asidente trafiku durante semana ida ne’e hamutuk 43 ne’ebe maka rezulta ema nain 5 mate, nain 5 kanek todan no kanek kmaan 27. Nia hato’o asuntu ne’e ba jornalista sira iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli, Dili (20/09).

Nia akresentatan katak maioria kazu asidente trafiku ne’ebe maka akontese kauza husi ita ema nia sala ( fator humanu ) hanesan lori motor ou kareta ho kondisaun lanu no matan dukur.

Atu eduka povu no sosiedade maka PNTL liu husi Unidade Tranzitu Nasional halao nafatin edukasaun no sensibilizasaun informasaun konaba regras no lei Tranzitu ba eskola sira hanesan Eskola Annur, Finantil no Pre-Sekundaria Farol no sei kontinua halo ba eskola sira iha Dili laran no munisipiu sira ne’ebe maka tuir planu semana oin sei halao iha munisipiu Ermera.

Alende Edukasaun Sivika atu fortifika edukasaun tranzitu ne’ebe halao tia ona maka membrus PNTL husi Unidade Tranzitu halao servisu iha terrenu hanesan passa revista ba transporte iha Lita Store nia oin no fatin seluk hodi hatudu ba povu katak buat ne’ebe maka fo sai ona tenke kumpri no halo tuir regras ne’ebe maka iha.

Antes termina Komandante Operasaun ne’e husu ba kondutor sira atu evita halo movimentu iha tempu kalan no labele lori karreta ho kondisaun lanu ou matan dukur tanba bele hamosu asidente trafiku no halakon ema nia vida. Media PNTL

Garante Seguransa ba Eleisaun Suku, PNTL identifika rekursu umanus no Jeografia

Dili- Atu garante seguransa ba prosesu Eleisaun Suku Komandu PNTL hahu identifika rekursu humanus ne’ebe maka iha, no Jeografia aldeia ida-idak nebe maka sei sai sentru votasaun.

Komandante Operasaun Superintendente Xefe Henrique da Costa hateten Komando Jeral orienta ona komandante munisipiu sira atu identifika no relata relatoriu kona-ba rekursu humanu ne’ebe maka munisipiu ida-idak iha no identifika aldeia ne’ebe maka labele asesu ba transporte, radio komunikasaun, rede telemovel, eletrisidade no risku amiasa ba seguransa, Nia hato’o asuntu ne’e ba jornalista sira iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli, Dili (20/09).

Nia akresentatan katak Aliende ne’e orienta mos Komandu PNTL Munisipiu ida-idak atu prepara sira nia planu tentativa ba operasaun eleisaun suku ninian no estabelese kordenasaun ho administrador munisipiu no autoridade lokal hodi kopera malu iha faze preparasaun, eleisaun no depois eleisaun hodi atinji susesu ba prosesu eleisaun ne’e to’o remata.

“ Komandu PNTL prepara no identifika rekursu no problema ne’ebe maka sai hanesan obstaklu ba servisu seguransa no tenta nafatin atu fornese servisu maximu hodi asegura Eleisaun Suku,” dehan Komandante Operasaun.

Relasiona ho preparsaun ne’e maka iha Kinta loron 22/09 Komandu Operasaun sei organiza enkontru especial ho Xefe Operasaun Munisipiu, Unidade no Imigrasaun hodi hare konaba preparasaun ba Eleisaun Suku no iha inisiu fulan Outubru sei organiza enkontru ba dala ikus hodi hare kona-ba preparasaun final. Media PNTL

Jogu Amizade Entre Ekipa PNTL Ho Polísia Militar

Dili, atu asegura diak estabilidade iha rai ida ne’e maka iha loron kinta feira ne’e (15/09) Komandu Polísia Nasional Timor Leste (PNTL) hamutuk ho Komandu Polísia Militar (PM) realiza jogu amizade ne’ebe maka partisipa husi membrus Komandu rua ne’e nian.

Komandante Unidade Polísia Militar Tenente Coronel Cezario Marçal (Haksolok) iha abertura jogu ne’e hateten verbalmente halo ona sorumutu ho Komandante Operasaun PNTL nian hodi koalia atu oinsa maka bele hametin diak liu tan relasaun entre Institusaun rua ne’e ba futuru.

“iha oportunidade ida ne’e apela ba jogadores sira katak labele konsidera malu hanesan firaku ho kaladi maibé ita sira ne’ebe hatais ona farda Estadu nian, ita ema ida deit, Estadu fó konfiansa mai ita entrega responsabilidade atu asegura nafatin estabilidade iha rai ida ne’e”, apela Tenente Coronel Cezario Marçal (Haksolok) iha Kampu Kuartél Polísia Militar Kintal Bo’ot.

Komandante PM realsa tan katak jogu entre instituisaun rua ne’e sai hanesan exemplu ne’ebe diak ba komponente hotu atu banati tuir hodi bele hametin diak liu relasaun entre membrus sira iha terenu.

Entretantu, Komandante Operasaun PNTL Superintendente Xefe Henrique da Costa representa KOmandu Jerál afirma objetivu husi jogu amizade ne’e laos atu buka jogador ne’ebe diak liu ka atu manan taxa ruma, maibé liu husi aktividade ne’e hakarak atu hametin relasaun entre Forsa Defeza no Polísia Nasional Timor Leste espesial parte Polísia Militar no Komandu Jerál ninian.

Media PNTL.