IMG-20180622-WA0001

Komandante Jeral Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) Komisariu Julio da Costa Hornay partisipa iha reuniaun Xefe Polisia Nasões Unidas (UNCOPS) iha Nova Yorke loron 21 to’o 22 fulan Juñu ne’ebe maka partisipa husi nasaun membru 115.

Deskursu Komandante Jeral PNTL

Durante tinan 1999 to’o 2012 prezensa Organijasaun Nasões Unidas (ONU) iha Timor-Leste hodi prepara timor oan sira atu dezenvolve nia nasaun ho demokrasia tuir lei no ordem.

Liu husi eleisaun Prezidensial no Parlamentar ONU entrega mandatu governu tranzitoriu ba governu definitivu liu husi serimonia Restaurasaun Independensia loron 20 fulan Maiu tinan 2002 no kontinua akompaña governu to’o tinan 2012 tanba ne’e ami agradese ONU.

ONU atinji susesu iha Timor-Leste tanba koperasaun diak ho lideransa polítiku sira no hola parte mos husi lideransa rejistensia.

Liu husi desijaun ONU ne’ebe maka haruka forsa manutensaun paz (peace keeping force) tantu Militar no Polisia husi nasaun hirak ne’ebe maka iha ligasaun istoria, kultura no lingua ho Timor-Leste; parte tolu ne’e inportante ba susesu misaun ONU tanba kultura, istoria no lingua bele harmoniza komunikasaun,  aproximasaun no kordenasaun hodi diskuti asuntu inportante entre Timor-Leste ho Nasões Unidas no responsabilidade lideransa determinanteatu atinji solusaun iha parte seguransa.

Wainhira forsa manutensaun paz halao knaar iha terrenu sira la infrenta difikuldade tanba komunikasaun diak no komunidade iha baze kompriende malu nune’e minimija komflitu, alende ne’e komunidade mos kontribui no suporta forsa manutensaun paz hodi rezolve problema.

ONU mos halo rekrutamentu ba membru Polisia foun Timor-Leste nian hodi selesiona ema ne’ebe iha koñesementu konaba lalaok no realidade nasaun Timor-Leste no iha influensia ho komunidade maske sira iha koñesmentu ne’ebe minimu maibe rekonese husi autoridade lokal no veteranus sira.

Atu termina hau hakarak hato’o katak misaun ONU susesu iha Timor-Leste tanba koperasaun diak entre lideransa ONU ho lideransa istoriku, veteranus no povu. Tanba ne’e hau sujere ba Sekretariu Jeral Nasõens Unidas atu konsidera esperensia ida ne’e hodi inplementa iha nasaun seluk ne’ebe presiza ONU nia apoiu liu husi Forsa Manutensaun Paz.