Gabiente IJI-PNTL Hala’o Workshop Kona-ba Lideransa Transformativu

473572918_634498585756390_448537163077180148_n
Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Gabinete Igualidade Jéneru no Inkluzaun (IJI) hala’o workshop durante loron tolu kona-ba Lideransa Transformativu ba Komandante Eskuadra hotu iha teritoriu nasional.
Reprezentante Komandante Jerál PNTL Superintendente Xefe Arquimino Ramos hafoin abertura ba serimonia ne’ebe hala’o iha loron tersa-feira (14/01) ne’e ba jornalista sira hateten Workshop ne’e realiza husi Gabinete IJI hamutuk ho parseiru UN Women no treinador sira ba workshop ne’e mai husi NGO Ba Futuru.
‘’Estudu ida iha tinan 2023 kona-ba Asediu Seksual nian sei eziste iha PNTL, tanba ne’e liu husi workshop loron tolu ne’e ita espera katak hamutuk ho parseiru sira ita bele halo fila fali Estudu ida iha tinan 2026 atu hare’e fila fali katak Asediu Seksual ne’e sei akontese nafatin iha PNTL ou lae, entaun atu oinsa maka garante servisu ne’ebe konfortavel ba ema hotu-hotu iha instituisaun’’, afirma Reprezentante Komandante Jerál PNTL ne’e.
Aktual Komandante Komandu Pesoal no Formasaun PNTL ne’e apela ba partisipantes sira, wainhira remata ona workshop ne’e, tenke prátika atu bele evita atu mosu Asediu Seksual iha servisu fatin, atu kria kondisaun servisu ne’ebe maka diak ba membru hotu tantu feto no mane.
Iha fatin hanesan Head of Office, UN Women Timor – Leste, Ms. Nishtha Satyam iha ninia diskursu ba serimonia ne’ebe hala’o iha CFP hateten Hare’e ba estrategia Jéneru nian tinan 2024 to’o tinan 2028, PNTL iha progresu ne’ebe signifikante tebes tanba Gabinete Jéneru PNTL hala’o programa rua hanesan Treinamentu ba Igualidade Jéneru no Violensia bazeia ba Jéneru inklui Prevensaun no Hasa’e Kapasidade wainhira atende kazu Violensia bazeia ba Jéneru.
‘’ Estrategia pntl, 2023-2030 planu pntl ambisiozu, tranformativo no troka implementa kritiku ba dezevolvimentu nasional iha nasaun timor leste, no hamutuk halo komunidade nebe seguru ho sinco (5) perioridade implementasaun iha pntl. Baseia ba planu strategia no sinco (5) perioridade PNTL’’, tenik Head of Office, UN Women Timor – Leste ne’e.
Ms. Nishtha Satyam salient tan katak Planu asaun nasional feto pas no seguransa 1325 lansa ona gender strategia iha pntl iha loron 16 de novembru ba tinan 2024 – 2028, ho nia objektivu hasa’e kapasidade instituisaun hodi hadia liu tan abordajen jeneru PNTL, hodi promove igualidade no inkluzivo no hasa’e ema hotu nia partisipasaun lideransa iha instituisaun.
Alende ne’e mós promove servisu fatin ida ne’ebe seguru no haburas respeito, igualidade no profisionalismo, hadi kapasidade atu fornese polisiamento ne’ebe foka ba ema no sensivel ba jeneru iha komunidade nia le’et. Durante loron tolu iha materia barak mak sei kobre hanesan igualdade jeneru, FPS, CEDAW transformativo lideranca. Responsabilidade lideransa , poder feto no mane, asediu sexual no seluk tan, husu atu atende maksimu atu nune’e bele aumenta konhesemento hodi responde ba komunidade liu-liu ba feto no labarik feto. Media PNTL.

PM Apresia Servisu Komandu PNTL No Husu Atu Kontinua Mantein Seguransa Liu-Liu Iha Area Fronteira

473684714_633779045828344_4213315989675687141_n
Dili, Primeiru Ministru (PM) Repúblika Demokrátika Timor-Leste (RDTL) Kay Rala Xanana Gusmão iha segunda-feira (13/01) ne’e hala’o vizita servisu ida mai iha Komandu Jerál Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) hodi hato’o apresiasaun ba servisu hotu ne’ebe maka membru PNTL sira halo no husu nafatin atu mantein seguransa iha teritoriu nasional liu-liu iha area Fronteira.
Hafoin hasoru malu ho Komandante Jerál Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa no Segundu Komandante Jerál Komisariu Polísia Pedro Belo ba jornalista sira PM hateten ohin hau mai iha Komandu PNTL laos deit atu apresia atuasaun husi Forsa Seguransa maibé liu-liu iha Fronteira.
“Tanba foin dadaun, Timor oan balun tama ho Kilat Musan ho buat sira ne’e hotu, ida ne’e Seguransa Estadu nian, tanba ne’e maka mai laos deit apresia maibé bolu atensaun katak kontinua nafatin tanba Seguransa Estadu nian importante tebes no hau aproveita apresia mós prezensa PNTL nian iha foin dadaun halo eviksaun, sosiedade simu, ita balun maka la simu”, afirma PM RDTL ne’e.
Xefe Governu ne’e mós salienta tan katak maibé buat ida maka ita nia jovem sira seidauk muda mentalidade ida katak Dili tenke mós maibé wainhira ita han no hemu buat ruma, soe arbiru deit. Ida ne’e maka seidauk iha mentalidade husi ita nia sosiedade atu partisipa iha limpeza sidade nian, tanba ne’e ita nian laos rai seluk nian.
“Mai iha ne’e atu kontaktu ho Komandu PNTL atu reforsa nafatin servisu iha fronteira, atu garante seguransa iha ita nia rai”, haforsa tan Xefe Governu ne’e.
Iha fatin hanesan, Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa ba jornalista sira relata prezensa PM nian mai iha Komandu Jerál mka atu hare’e liu-liu kona-ba situasaun maka akontese iha Fronteira nian ne’ebe maka detekta Timor oan ida lori Bala Musan tama mai Timor-Leste.
“Segundu maka fó orientasaun nafatin ba Polísia atu nune’e bele halo ninia servisu ho atensaun liu tan iha fronteira sira, tantu iha airportu no portu ita tenke prepara ita nia rekursu ne’ebe iha kapasidade atu nune’e bele halo monotorizasaun no mós asegura ba iha fatin esensial sira ohin ne’e”, informa Komandante Jerál PNTL ne’e.
Autoridade másimu Instituisaun Seguransa ne’e salienta tan katak PM mós apresia ba apoiu tomak ne’ebe maka parte Seguransa durante ne’e fó ba iha servisu SEATOU ninian hodi ajuda seguru, fó seguransa ba ita nia komunidade sira, fó mós seguransa ba iha ekipa ne’ebe halo servisu.
“Ita nia prezensa iha ne’eba atu garante seguransa ba iha ema hotu, tan ne’e la signifika katak it aba iha ne’eba hare’e los deit, mosu problema ruma ita hare’e, maibé lae, ita nia prezensa iha ne’eba atu bele prevene mosu problema”, hatutan Komisariu Jerál Polísia ne’e. Media PNTL.

Eskuadra Polísia Dom Aleixo Selebra Festa Natal Hamutuk Ho Familia

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Eskuadra Dom Aleixo, iha loron sexta-feira (10/01) ne’e selebra Festa Natal 2024 no Tinan Foun 2025 hamutuk ho familia no membru sira iha Salaun Delta Nova.
Komandante Interinu Eskuadra Dom Aleixo Inspetúr Asistente Polísia Domingos Pinto iha ninia intervensaun ba serimonia ne’e relata oituan kona-ba Dadus Kazu ne’ebe maka rezistu iha Eskuadra Dom Aleixo durante tinan 2024 hahu’u husi loron 01 fulan Janeiru to’o loron 31 fulan Dezembru hamutuk 954 ne’ebe amak rezistu iha Sistema IMS la sura ho kazu ne’ebe maka simples, sira deisde hodi rezolve tuir dalan familia.
“Hare’e ba area jurídiku ne’ebe maka luan no krime ne’ebe ass, ho esforsu membru Eskaudra Dom Aleixo sira nian no apoiu másimu husi UEP Kompaña COE, BOP, UPF, UPM, CFP, Komandu Jerál, Unidade Falintil, RIR Munisipiu Dili, inklui Servisu Sekreta hanesan SIP, SNI, Jota Dois bele tulun Eskuadra Dom Aleixo hodi kontrola másimu no bele reduz krime iha area Jurídiku Dom Aleixo durante festa Natal no simu Tinan Foun, ho Eskuadra Dom Aleixo nia naran hato’o obrigadu wa’in ba Komandante sira nia tulun durante iha tempu Natal nian no ami fiar katak tulun ida ne’e sei la to’o ba ne’e deit, sei kontinua ba bebeik”, informa Komandante Interinu Eskuadra Dom Aleixo ne’e.
Inspetúr Asistente Polísia ne’e kongratula mós ba Autoridade lokal hanesan Xefe Suku, Xefe Aldeia inklui Xefe Juventude, Lia Na’in, KPK, no mós SKS sira hotu tanba ita bo’ot sira kontribuisaun laiha reserva maka ita bele prevene krime durante festa Natal no simu Tinan Foun.
“La haluha ami nia hakuak bo’ot ba Media ne’ebe apoiu ona Eskuadra Dom Aleixo hodi akompaña ami no halo kobertura iha ami nia servisu loron-loron no fahe ona informasaun ba ita nia komunidade sira tuir ita bo’ot sira nia papel jornalista nian”, hatutan Inspetúr Asistente Polísia ne’e.
Iha fatin hanesan Reprezentante Komandante Jerál PNTL Superintendente Xefe Polísia Jorge Monteiro iha ninia breves palavras lori estrutura Komandu PNTL nia naran hakarak hato’o prospero 2025 no bom ano ba ita hotu-hotu, atu nune’e ita hotu nia esperansa, espetativa bele sai hanesan mehi ida ne’ebe ita bele realiza iha tinan foun ida ne’e.
“Importante ida tan maka lori Komandu Jerál PNTL nia naran hakarak hato’o Obrigadu no agradese wa’in tebes ba prestasaun servisu hotu ne’ebe maka membru PNTL sira presta iha sira nia prestasaun servisu iha tinan 2024, ita bo’ot sira sakrifisiu extraordinariu ne’ebe presta ba Instituisaun PNTl liu husi ita bo’ot sira nia kna’ar no responsabilidade idak-idak sai hanesan sasukat ba ita nia susesu servisu PNTL nian”, tenik Superintendente Xefe Polísia ne’e.
Partisipa iha festa Natal no Tinan Foun hamutuk ne’e estrutura Eskaudra Polísia Dom Aleixo, Ofisias Superior PNTL, membru no familia sira hotu. Media PNTL.

PNTL Detein Joven Na’in 3 Ne’ebé Naok Motor Iha Igreja Balide

472845391_630273332845582_8693251794063397408_n
Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Departamentu Servisu informasaun Polísia (DSIP) iha loron 07 fulan Janeiru tinan 2025 iha oras 14:30 otl, kaptura joven na’in tolu (3) ne’ebe maka naok Motorizada iha area Igreja Balide.
Xefe Departamentu Investigasaun Kriminal Nasional (DIKN) Superintendente Polísia João Belo dos Reis liu husi Konferensia Imprensa kuarta-feira (08/01) ne’e hateten bazeia ba keixa ne’ebé hato’o husi vitima, iha kazu ida iha Igreza Balide wainhira vitima hala’o hela Misa, fila nia motor lakon no vitima informa mai Polísia hodi buka tuir no kaptura Suspeitu na’in 3 iha area Merkadu Taibesi.
“Informasaun ne’ebe ita nia vitima hato’o ba Polísia liu husi Servisu Informasaun Polísia halo tracking buka tuir paradeiru husi suspeitu no Motorizada ne’ebé mak sira naok hodi lori mai iha DIKN hodi entrega ba Ministeriu Publiku (MP)”, informa Xefe DIKN ne’e.
Superintendente Polísia ne’e salienta tan katak orseik loron 07 fulan Janeiru 2025 mais ou menus tuku 2 ho balun ita nia Servisu Informasaun Polísia detekta movimentu suspeitu iha area Taibesi merkadu nian nune’e servisu Informasaun Polísia halo kedas intervensaun no kaptura Suspeitu na’in 3 ho evidensia motor ho Xapa Matríkula P 1101 hodi entrega ba iha servisu Investigasaun Polísia nian.
“”Suspeitu na’in 3 ho inisial JMS, JMN no SX sira na’in tolu kaptura ho Motorizada no na’in rua kaptura tuir informasaun ne’ebe suspeitu aprezenta, Ita halo tracking ho sira balun suspeitu antigu no balun foun tanba PNTL informa ba públiku katak ita la fó dalan ba suspeitu krime organizadu sira ne’ebe halo asaun krime naok ema nia sasan iha Dili laran ka iha Munisípiu, ita sei buka tuir suspeitu sira no ita nia Servisu Informasaun Polísia sei buka tuir ba suspeitu sira ne’ebe naok ema nia sasan no halo problema depois aprezenta ba Tribunal tuir asaun ne’ebe sira komete”, hatutan Superintendente Polísia ne’e.
Kazu refere rezista ho númeru NUC 0012/25.PNSIC. Media PNTL.

Durante Tinan 2024, DTSRN Rezista Kazu Asidente Hamutuk 2,218

473080718_630264702846445_567952036615967522_n
Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Departamentu Tránzitu Seguransa Rodovaiaria Nasional (DTSRN) durante tinan 2024 hahu’u husi loron 01 fulan Janeiru to’o loron 31 fulan Dezembru rezista kazu asidente hamutuk 2,218 ne’ebe maka akontese iha teritoriu Timor laran tomak.
Liu husi Konferensia Imprensa ne’ebe hala’o iha loron tersa-feira (07/01) ne’e Xefe DTSRN Superintendente Assistente Polísia Luis da Costa ba jornalista sira hateten DTSRN hakarak aktualiza dadus asidente, reseitas no mós koimas, taxa ne’ebe maka akontese ona iha tinan 2024.
“Iha ne’e ita hakarak relata hahu’u husi loron 01 fulan Janeiru to’o loron 31 fulan Dezembru 2024 kazu asidente ne’ebe maka akontese hamutuk 2,218, husi númeru ne’ebe ita rezistu durante tinan 2024 ema ne’ebe lakon vida ne’e hamutuk 117, kanek kma’an hamutuk ema 2,558, ema ho kanek todan hamutuk 465”, informa Xefe DTSRN ne’e.
Superintendente Assistente Polísia ne’e hatutan tan katak husi númeru asidente ne’ebe maka rezistu, kazu hamutuk 30 maka ita hetan ninia finalidade, Prosesu ba Tribunal hamutuk 101, Sei iha Prosesu nia laran hamutuk kazu 972 no Rezolve tuir familia hamutuk kazu 1,115.
“Husi asidente ne’e rasik, factor ne’ebe dominante maka factor umanu/ema, iha ita nia observasaun iha teritoriu katak factor umanu maka sai pertagem bo’ot hodi fó asidente ne’e rasik iha transporte sira ne’ebe maka hetan asidente, ne’e maka factor umanu hamutuk 95%, factor Veíkulu 2%, facto dalan/Estrada 2%”, hatutan Superintendente Assistente Polísia ne’e.
Ofisias Superior PNTL ne’e akresenta tan katak além de rezista kazu asidente, durante tinan 2024 DTSRN mós hetan Reseitas no Taxa ne’e hetan liu husi aktividade Check Point. Reseitas ne’e ita koalia kona-ba Infrasaun, PNTL liu husi Polísia Tránzitu munisipiu 14 sempre halo patrullamentu, Swiping no mós Check Point, ita konsege asegura no mós ita fó Koimas ba iha Infrator sira hodi ba selu iha Banku ne’e, iha tinan 2024 nia laran ita konsege hatama ba kofre Estadu hamutuk osan $764,705.00.
“Enkuantu reseitas ne’ebe amak ita hetan liu husi Fronteira Salele, Sakato no Batugade durante tinan 2024 hamutuk $2387 no total reseita ne’ebe maka ita hatama ba Kofre Estadu maka hamutuk $968,592 husi hirak ne’e iha mós infrator sira ne’ebe la konsege selu iha banku hamutuk ema na’in 4487”, tenik Ofisias Superior PNTL ne’e.
Xefe DTSRN ne’e subliña tan katak ita kompara iha tinan 2023 ne’e PNTL hatama osan ba kofre Estadu sai oitoan tanba iha tinan kotuk hamutuk 822,29 dólar Amerikanu tanba ne’e mak nia balansu estatistiku ne’e sae uitoan. Ba fali asidente iha tinan 2023, hamutuk 1964 asidente no iha tinan ida ne’e sa’e ba 2218 asidente aumenta ho kazu hamutuk 254 kazu no husi reseitas hirak ne’e iha komandu Jerál PNTL mak reseitas bo’ot liu, tu’ir fali mak Tranzitu Seguransa Rodaviariu, tu’ir Komandu munisípiu Aileu, Komandu munisípiu Bobonaro, no ikus liu mak komandu munisípiu Ermera. Media PNTL.

Kazu Bala Musan Monu Iha Eis PR Nia Residensia, DIKN Aprezenta Ona Ba MP

472746186_629550456251203_6623351775193300861_n
Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Departamentu Investigasaun Kriminal Nasional (DIKN) aprezenta ona kazu Bala Musan ne’ebe maka monu iha Eis Prezidente Repúblika (PR) Francisco Guteres Lu-Olo nia residensia iha loron 01 fulan Janeiru 2025 iha oras tuku 01:30 madrugada.
Liu husi Konferensia Imprensa tersa-feira (07/01) ne’e Xefe DIKN Superintendente Polísia João Belo ba jornalista sira relata kona-ba situasaun ne’ebe akontese iha loron 01 fulan Janeiru madrugada, akontese wainhira ema akompaña tiru fugetes, ema deskoñesidu balun tiru Bala ba leten hodi rezulta Bala ne’e monu kona uma Eis PR Lu-Olo nian.
“Hafoin iha oras 11:30 ekipa DIKN hamutuk ho ekipa tékniku Forensik nian, ami halo mós rekonstrusaun ba fatin akontesimentu, identifika katak Bala ne’e monu duni iha ne’eba, depois ita hatene mós katak ne’e rezulta husi tiru ba leten, kilat musan ne’ebe maka monu ne’e nove milimetru (Prozetil Nove Milimetru), ita seidauk hatene ida ne’e mai husi Kilat tipu ida ne’ebe, maibé ita hatene ona katak ne’e mai husi Kilat ki’ik, maibé tipu pistola ida ne’ebe (Pistola Revolver ka Pistola Blok) ita seidauk hatene, la hanesan ho maluk sira nia publikasaun iha Media Sosial katak ida ne’e Pistola Revolver”, informa Xefe DIKN ne’e.
Superintendente Polísia ne’e salienta tan katak ba ida ne’e DIKN mós aprezenta ona kazu ne’e ba MP, hafoin ami halo tiha identifikasaun no rekonstrusaun iha fatin akontesimentu, ami aprezenta ona ba MP ho númeru NUC.003/2025/PNSIK. PNTL liu husi DIKN husu apoiu mós ba parseiru sira atu halo ezame ba Prozetil ka Bala ne’ebe maka hetan, tanba ita nia aparellu seidauk sufisiente, entaun ita husu ita nia parseiru sira atu halo ezame balistiku ba Prozetil ne’ebe maka ita hetan.
“Nune’e mós PNTL husu apoiu tanba prosesu investigasaun sei lao hela, husu apoiu ba komunidade ka ema balun ne’ebe hatene lalaok ka hare’e ema ruma tiru iha tempu ne’eba, husu atu informa ami atu ami bele halo prosesu investigasaun klean, tanba to’o agora ema ne’ebe maka tiru iha tempu ne’eba ita seidauk hatene ka sei deskoñesidu hela”, hatutan Superintendente Polísia ne’e.
Ofisias Superior PNTL ne’e akresenta tan katak iha loron hanesan (01 Janeiru 2025) oras maka diferente oituan (tuku 02 madrugada), iha mós kazu ida akontese iha parte munisipiu Dili nian, rezulta mós alin feto ida ho tinan ha’at (4) naran Agresiela Pie da Costa mós hetan tiru laos direita maibé kilat musan monu kona nia ain no oras ne’e halo hela tratamentu iha HNGV.
Durante Períodu Natal & Tinan Foun, DIKN Rezista Kazu Maioria Asaltu Malu
Departamentu Investigasaun Kriminal Nasional (DIKN) durante periodu Natal no Tinan Foun rezista kazu maioria Asaltu Malu iha grupu sira bairu nian iha teritoriu nasional Timor-Leste laran tomak.
Xefer DIKN Superintendente Polísia João Belo relata kazu asaltu malu ne’e akontese iha teritoriu nasional Timor-Leste laran tomak entre Grupu Arte Marsias sira iha kada bairu hamutuk kazu 21.
“Kazu tuir mai ne’ebe maka rezista maka hanesan kazu tuda malu hamutuk lima no kazu violensia domestika hamutuk kazu 20, kazu sira ne’e maka ita konsidera kazu bo’ot ne’ebe akontese durante loron 22 fulan Dezembru tinan 2024 to’o loron 02 fulan Janeiru tinan 2025”, informa Xefe DIKN ne’e.
Prosesu hotu-hotu ba kazu sira ne’e hafoin halo identifikasaun no investigasaun, ita aprezenta hotu ba Ministeriu Públiku (MP). Kazu hirak ne’e barak liu akontese iha munisipiu Baucau, Viqueque no kapital Dili. Situasaun seguransa iha teritoriu Timor laran tomak bele dehan kontroladu tanba kooperasaun husi entidade hotu-hotu, komunidade ho Polísia lao diak tebes-tebes, parseiru Polísia nian ami koopera malu diak tebes-tebes hodi asegura Natal ho Tinan Foun ba komunidade ho seguru. Media PNTL.

Fortalese kolaborasaun institusional atu supera konstrangimentu administrativus no procesuais

470210219_612332424639673_1930868089996728732_n
Dili- loron 12 fulan Dezembru, Komandante Jeral PNTL Komisariu Jeral Polisia Henrique da Costa ho Segundu Komandante Jeral Komisariu Polisia Pedro Belo partisipa workshop konaba Fortalese Kolaborasaun Institusional atu supera konstragimentu administrativus no prosesuais relasiona ho prosedimentu criminal, entre PNTL ho Ministeriu Publiku hodi konsolida diakliutan estabilidade nasional RDTL.
Workshop ne’e organiza husi Ministerio Interior iha Timor Plaza Suai Room, ho orador maka hanesan Ministru Interior Francisco da Costa Guterres koalia konaba “Fortalese kolaborasaun institusional atu supera konstrangimentu administrativus no procesuais relasiona ho procedimentu kriminal, entre PNTL ho Ministeriu Publiku hodi konsolida diakliutan estabilidade nasional RDTL”
Prokurador Jeral Republika Dr. Alfonso Lopez konaba “Hametin supremasi Estadu de Direitu iha RDTL” Reforsa kolaborasaun institusional hodi supera sasatan administrativus no prosesuais iha prosesu kriminal sira, entre PNTL no Ministerio Publiku, tuir lei ne’ebe vigora.”
Diretur Jeral SNI Dr. Longuinhos Monteiro konaba Perspektiva Politika, “Fortalese Siguransa Nasional liu husi Kolaborasaun institusional hodi hasoru desafiu não konvensinal sekulu-21, tuir lei ne’ebe vigora”
Kordenadora reforma setor justisa Dra. Lucia Lobato konaba Reforma no Hametin Legislasaun, “Fortalese kolaborasaun institucional ho reforma inovativu hodi Solusiona obstakulu administrativus no procesuais, ho objetivu atu garante provizaun siguransa juridika iha kontekstu konsolidasaun estadu de direitu.”
Worksop ne’e halao durante loron rua 12-13 Dezembru ho apoiu Finanseru husi parseru TLPDP.

Komandante Jeral PNTL Husu UEP Atu Nafatin Serbisu ho Profesionalismu

468852273_605046145368301_6613864008717685420_n
Dili- Komandante Jeral PNTL husu ba membru Unidade Espesial Polisia (UEP) atu nafatin serbisu ho profesionalismu hodi servi povu no nasaun Timor-Leste, no hadok aan involve iha atividade ne’ebe kontra lei.
Komisariu Jeral Polisia Henrique da Costa hateten UEP nudar brasu direta Komandu ninian nafatin hatudu profesionalismu maske atu atinji profesionalismu ne’e difisil ninia meius barak ne’ebe maka kontribui ba iha ita nia rezultadu serbisu ne’ebe maka diak, dalaruma Rekursu humanus sufsiente maibe rekursu material la sufsiente, dalaruma ema prontu atu responde situasaun ruma maibe transporte laiha, dalaruma membru labele halao servisu ho diak tanba sira nia edifisiu udan turu hela, ou be naliun entaun sira halao serbisu ladiak, Nia hato’o asuntu ne’e iha formatura loron da-ruak fulan Dezembru iha Kuartel UEP Bairo Bite Dili, Segunda (02/12).
“Hau nafatin husu ba imi atu difikuldade hirak ne’e labele sai barera ka obstaklu ba Unidade ida ne’e hodi hatudu imi nia profesionalismu ba atendemntu ba komunidade sira hodi hatudu disiplina ida diak ba instituisaun PNTL,” dehan Komandante Jeral.
Nia hatutan UEP labele nakdoko tanba imi hatudu iha situasaun barak ona hahu kedas husi Unidade ne’e forma no hasoru situasaun instabilidade politika oi-oin to’o ohin loron maibe metin nafatin no lamonu ba manobra, propaganda no lia falsu husi ema ida, tanba ne’e asegura nafatin profesionalismu ida ne’e; Komandante Jeral loron ida sei troka, Komandante UEP mos loron ida sei troka, Komandante Kompania no Komandante Seksaun sira loron ida sei troka maibe PNTL nafatin ejisti tanba konsagra ona iha konstituisaun RDTL no UEP mos nafatin ejisti tanba sita iha Lei Organika PNTL.
Imi nafatin firme atu sedeit mak troka imi mos tenke prontu no prontu atu koloka iha fatin ne’ebe deit tanba ita nia prejensa atu servi no proteje povu, lalika rona boatus oi-oin, buat ne’ebe politik ninian la persija ita atu koalia, ita nafatin halao ita nia serbisu.
Antes remata lideransa ne’e atualija ba membru sira katak relasiona ho selebrasaun Natal no Tinan foun Governu fo sai ona Rejolusaun atu PNTL serbisu hamutuk ho F-FDTL hodi garante paz no estabilidade hahu husi loron 28 Novembru to’o Natal no tinan foun 2025 nune’e Komandu sei prepara Despaisu Konjunta atu nune’e Komandu rua bele inplementa hamutuk.
Atu responde ba seguransa Natal no tinan foun presija alerta nune’e Komandu mos sei hasai Despaisu ida ba Komandu munisipiu no Unidade hotu katak Komandu la autorija membru sira foti ferias ka lisensa durante periodu ne’e exeptu ba sira ne’ebe moras no inan sira ne’ebe Partus.
Formatura ne’e ho prejensa Komandante Unidade, Komandante Kompania, Komandante Seksaun no Membru sira. Media PNTL.

Serimonia Isar Bandeira Semana Dahuluk Fulan Dezembru Tinan 2024

K29A6576
Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) iha loron 02 fulan Dezembru tinan 2024 realiza serimonia Isar Bandeira Semana dahuluk fulan Dezembru tinan 2024 ne’ebe maka prezide husi Segundu Komandante Jerál Komisariu Polísia Pedro Belo.
Liu husi diskursu ba Serimonia Isar Bandeira ne’ebe hala’o iha Kuartél Jerál, Segundu Komandante Jerál PNTL relata uluk kona-ba situasaun seguransa iha teritoriu Timor durante semana liu ba lao ho diak no hakmatek.
“Ita mós hato’o agradesimentu no parabéns ba ekipa tomak ne’ebe maka asegura ona seguransa durante loron proklamasaun independensia iha loron 28 fulan Novembru liu ba no ba mós hirak ne’ebe maka partisipa iha Serimonia Parada iha Oecusse, situasaun sira ne’e hotu lao diak tanba ita bo’ot sira hotu nia kontribuisaun ne’ebe maka diak tebes-tebes”, afirma Segundu Komandante Jerál PNTL ne’e.
Komisariu Polísia ne’e hato’o mós orientasaun servisu atu membru hotu nafatin hatudu disiplina no hirakria ba Komandu nune’e komunidade sei tau nafatin konfiansa ba ita hanesan autoridade seguransa iha nasaun ida ne’e. Husu mós ba hotu-hotu atu kumpri ordem ne’ebe maka Komandu fó sai ona atu idak-idak hala’o ninia kna’ar ne’ebe maka Komandu atribui ona. Media PNTL.

Serimonia Enseramentu No Atribuisaun Sertifikadu Kursu Investigasaun Kriminal Nivel III Ba Invetigadores PNTL Munisipiu 14

468646637_602931172246465_4029327498615032435_n

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Centro Formação Polícia (CFP) realiza Kursu Investigasaun Kriminal Nivel III ba membru Investigadores PNTL husi munisipiu 14 durante semana ne’en (6) no iha loron sexta-feira (29/11) liu ba hala’o serimonia Enseramentu no Atribuisaun Sertifikadu Kursu nian ba partispantes sira.

Komandante CFP Superintendente Polísia Emilio dos Santo iha ninia intervensaun ba serimonia enseramentu ne’ebe hala’o iha Salaun CFP Comoro hateten kursu ida ne’e importante tebes ba investigadores PNTL iha munisipiu 14 tanba ita hatene katak ita maka sai hanesan auxiliar ba Ministeriu Públiku (MP) wainhira kazu ruma mai ita, ita iha ona preparasaun ne’ebe sufisiente hodi bele prosesu kazu ne’ebe akontese iha sosiedade nia le’et.

“Ita hatene katak ita nia Kódigu Prosesu Penal iha mudansa kompetensia balun ne’ebe la pertense mai ita maibé ita iha kbi’it nafatin tanba ita maka responde iha munisipiu 13 no mós aldeia sira tanba kursu ne’e importante tebes atu hatene oinsa bele produz relatoriu ruma molok ita hakat ba prosesu seluk”, salienta Komandante CFP ne’e.

Superintendente Polísia ne’e subliña tan katak durante semana ne’en (6) ita bo’ot sira aprende teoria iha ne’e no fulan rua (2) ita bo’ot sira ba halo prátika hafoin ekipa CFP sei tun halo avaliasaun no monotorizasaun ba ita bo’ot sira atu bele kompleta módulu ka kuríkulum ne’ebe maka ita iha.

Iha fatin hanesan Segundu Komandante Jerál Komisariu Polísia Pedro ne’ebe reprezenta Komandante Jerál iha serimonia ne’e kongratula hodi fó parabéns ba partisipantes sira ne’ebe maka durante semana ne’en (6) partisipa iha Kursu ne’e ho esforsu maka’as tebes no ikus hetan resultadu ne’ebe diak tebes-tebes, Ita mós agradese ba formador sira ne’ebe maka ho pasiensia akompaña ita bo’ot sira durante kursu ne’e lao.

“Hau hakarak dehan ba ita bo’ot sira katak prosesu kazu iha terenu, fatin akontesimentu no ita iha koordenasaun servisu, ita iha monotorizasaun ikus liu ita iha avaliasaun, dala barak ita prosesu kazu iha terenu sempre hasoru problema oin-oin hanesan wainhira kazu ita lori ba Tribunal, suspeitu la tama kadeia, dalaruma ema dehan katak Tribunal maka hasai ema ou Polísia maka prosesu lalos tanba ne’e maka kursu ida ne’e importante tebes”, afirma Segundu Komandante Jerál PNTL ne’e.

Kursu ne’e realiza husi CFP no hetan apoiu husi parseiru TLPDP. Hola parte iha serimonia enseramentu ne’e Segundu Komandante Jerál PNTL, Komandante CFP, reprezentante Komandante TLPDP, formador sira husi CFP, partisipantes Kursu husi Investigadores PNTL munisipiu 14.

Media PNTL.