Membru UEP Na’in 28 Preparadu Ba Misaun da Paz ONU

20181002-2F5A1656

Dili, Membru Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) husi Unidade Espesial Polísia (UEP) hamutuk na’in 28 tersa-feira ne’e (02/10) ofisialmente simu xapa hodi prepara ann atu ba atende Misaun da Paz iha ONU.

Segundu Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Faustino da Costa ne’ebe ofisialmente entrega xapa ba membru UEP sira hateten durante ne’e membru hirak ne’e partisipa hela formasaun no ohin hanesan pasu ida tan hodi koloka xapa ne’e no sira ne’e preparadu hodi koloka iha Misaun da Paz ONU nian.

“Primeiru hau nia parabéns ba ita bo’ot sira ne’ebe durante ne’e infrenta hela formasaun ida preparasaun ba Misaun da Paz ONU nian, segundu hau nia parabens mós tanba loron ohin ita bo’ot sira hetan ona meius ida ne’ebe indika katak ita bo’ot sira preparadu atu partisipa iha Misaun da Paz ONU ninian maka xapa ne’ebe tau ba ita bo’ot sira”, hateten Segundu Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Polísia Faustino da Costa salienta liu tan katak membru sira ne’ebe simu xapa hirak ne’e, liu husi diskusaun balun iha tempu ne’ebe naruk ikus liu mak vizita Komandante Jerál nian iha Nova Yorke enkontru xefe polisia nian no resultadu husi vizita ida ne’e ami tenta oinsa atu realiza, implementa aktividade sira balun tuir diskusaun iha vizita Komandante Jerál nian.

“Hau pesoalmente desde tinan ida no rua ba kotuk, kapasidade atendimentu ita nia Unidade Espesial iha Misaun da Paz ONU nian, hau nem preukupa, hau nem iha dúvidas kona-ba kapasidade atendimentu no hala’o kna’ar iha Misaun Paz hau la preukupa ida ne’e”, hatutan na’in ulun daruak PNTL ne’e.

Segundu Komandante Jerál PNTL mós akresenta tan kestaun bo’ot ida ne’ebe maka institusaun kestiona maka meius apoiu, meius suporta oinsa membru hirak ne’e hala’o sira nia kna’ar ho responsabilidade. Além-de ne’e PNTL nafatin halo kooperasaun ho parseiru Timor-Leste Police Development Program (TLPDP) atu fó formasaun lian Portugués no Inglês ba membru sira ne’ebe maka atu partisipa iha Misaun da Paz tanba lingua rua ne’e sai hanesan lingua ofisial ONU nian.

“Kestaun mak ne’e meius apoiu, meius suporta oinsa mak sira hala’o sira nia kna’ar ida ne’e maka sai desafiu bo’ot ida hanesan kareta hira mak Unidade Espesial tenke lori husi Timor, ekipamentus seguransa nian hira maka tenke lori liu-liu hanesan EOD ninian no oinsa maka ita bele lori sasan hirak ne’e to’o iha Afrika ne’eba”, lamenta Komisariu Polísia ne’e.

Komisariu Faustino da Costa apela ba membru hirak ne’ebe maka sei partisipa iha MIsaun da Paz ONU nian ne’e atu bele komporta ann ho didiak tanba imi ba reprezenta familia, institusaun no nasaun Timor-Leste.

Media PNTL.

20181002-2F5A1571 20181002-2F5A1578

 

PNTL halo Enkontru Planu Asaun Annual

20181001-2F5A1489

Dili- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) halo enkontru planu asaun annual tinan 2018-2019 hodi define programa prioridade ne’ebe atu halao.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten hare husi envelope fiskal no programa prioridade ne’ebe koloka iha tinan 2019 maka ami konvida Komandante sira hodi tur hamutuk no koalia konaba programa prioridade planu annual tinan 2018-2019, Nia hato’o asuntu ne’e ba Jornalista sira iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili, Segunda (01/10).

Komisariu Hornay haktuirtan  ita prepara ita nia planu depois planu balu ne’ebe maka orsamentu fiskal seidauk atinji Komandu sei deskuti iha komite revizaun orsamentu ho rajaun ne’ebe maka forte hodi hetan aprovasaun ba inplementasaun tinan 2019 nian.

Total orsamentu ne’ebe maka PNTL propoin hamutuk $26 miloens ne’ebe maka fahe ba item Salariu e vensimentu kuaje $ 15 miloens, vens de servisu kuaje $10 miloens  ne’ebe maka Komandu sei koloka no nia menus sei aprejenta iha Komite revijaun orsamnetu atu hetan aprovasaun.

“ Prioridade ne’ebe maka define hanesan hadia bem estar PNTL nian, hadia infrastrutura, hadia ekipamentu no transporte hodi suporta membru PNTL nia servisu operasaun ka administrasaun iha terrenu,” Nia dehan.

Enkontru planu asaun annual tinan 2018-2019 ne’e halao durante loron rua (01 to’o 02 ) ho partisipasaun husi Komandante munisipiu 13, Komandante Unidade Espesial Polisia (UEP), Komandante Unidade Polisia Maritima (UPM) Komandante Unidade Patrulamentu Fronteira (UPF), Komandante Centru Formasaun Polisia, Komandu Jeral no parseru sira. Media PNTL

Ministru Interior Interinu Dirige Serimonia Isar Bandeira iha Komandu PNTL

20181001-2F5A1332

Dili, Ministru Interior Interinu Filomeno Paixão iha primeira semana fulan Outubru tinan ne’e (01/10) dirige serimonia isar bandeira iha Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL).

Aktual Ministru Defesa ne’e iha nia intervensaun hateten hafoin aprovasaun orsamentu 2018 ita sai husi impase iha ne’ebe fó impaktu ba ita hotu durante tinan ida resin, hau imagina sakrifisiu ne’ebe husi PNTL tomak sente tanba impase ida ne’e.

“Tanba ne’e maka hau iha ne’e hakarak presta hau nia admirasaun tanba laiha ema maka hato’o keixa no laiha ema mak lamenta no servisu lao nafatin, hau mos hato’o hau nia parabens ba membru sira iha fronteira ba sira nia prestasaun, tantu membru PNTL no F-FDTL komporta diak tebes durante impase maibé laiha regra sem resepsaun”, hateten Ministru Filomeno Paixão iha Kuartél Jeral PNTL Kaikoli.

Governante ne’e dehan tan katak mosu mós kestaun indisiplinares mas laos regra jerál, iha ne’e ba oin ita tama iha era foun, era ida ne’ebe dura liu, era ne’ebe seria liu iha desenvolvimentu institusaun rua ne’e (PNTL no F-FDTL) liu-liu ba PNTL.

“Primeiru lugar hare’e liu mak Konstitusaun, hare’e Konseitu Estratégiku Defesa no Seguransa hodi hadia Lei sira ne’e hotu mai to’o regulamentu, hodi ita nia servisu ba oin lao ho diak, tanba ema barak lamenta dehan ita PNTL hahalok ladiak dalaruma ita mós la sala, problema depois hau mai assume nu’udar Ministru Interior hau hare’e didiak, hau rona Komandante sira afinal nia iha fukun bo’ot liu, mak Regulamentu Disiplina Polisial mak lalos, ita tenke hadia”, afirma eis Brigadeiru Jenerál F-FDTL ne’e.

Ministru Filomeno Paixão esplika liu tan katak kuando koalia kona-ba disiplina labele remata iha Tribunal, remata iha Komisariu no másimu liu ramata iha Ministru Interior la ba tan, kestaun disiplinares hotu iha uma laran laos lori fali ba Tribunal, ida ne’e maka ita nia sala durante ne’e no ida ne’e tenke hadia imediatamente.

“Kuando lori fali kestaun Disiplinares ba iha Tribunal, ne’e hanesan ita halimar tanba ne’e hau bolu atensaun ba imi, ba oin kuidadu ho disiplina, kuando abuza to’o iha Komandante no Ministru dehan duni sai, laiha tan Tribunal”, alerta governante ne’e.

Media PNTL.         

Komandu PNTL Inagura Uma OPS Ainaro

IMG_2332

Ainaro- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) inagura uma Ofisial Polisia Suku (OPS) munisipiu Ainaro postu administrativu Hatudo suku Leolima hodi fasilita servisu Polisia iha suku atu fo seguransa ba povu.

Reprejentante Komandante Jeral PNTL Superintendente Xefe Mateus Fernandes hateten governu Timor-Leste liu-liu PNTL sente orgulu iha fatin-fatin ita inagura uma OPS ba dala lima (5) ona, kontribuisaun ne’ebe maka parseru sira fo atu hari paz no estabilidade tanba seguransa metin maka dezenvolvimentu sei lao ho diak, Nia hato’o asuntu ne’e iha serimonia inagurasaun uma OPS suku Leolima Sexta (14/09).

Komandante Administrasaun ne’e haktuirtan katak Komandu PNTL munisipiu Ainaro tau uma OPS iha suku Leolima tanba ita hare partisipasaun autoridade lokal ho komunidade tomak aas tebes; Seguransa laos mai husi PNTL mesak deit maibe seguransa nia nain maka autoridade lokal no komunidade tanba komunidade maka forsa no iis ba PNTL nune’e povu maka avalia no fo observasaun ba buat ne’ebe loos no sala.

“ Husu ba OPS ne’ebe sei hela iha uma ne’e atu halo servisu no kuida uma ne’e moos nafatin, ita Polisia sai ezemplu iha ita nia asaun ne’e inportante, nudar timor oan ita bele kuidadu buat ida hodi alkansa ita nia objetivu”.

Ita nia kondisaun no kapasidade orsamentu la permite atu ita halo buat hotu dala ida tanba ne’e parseru husi governu Nova Zelandia ajuda ita halo uma OPS 14 iha munisipiu 13 inklui suku Leolima.

Entretantu Komandante PNTL munisipiu Ainaro Supeintendente Justino Menezes hateten Uma ne’e sei entrega ba OPS suku Leolima atu hela hodi halao nia knaar, uma OPS iha funsaun maka hela ho familia hodi bele halao servisu oras 24 hodi atende komunidade no sai hanesan servisu fatin nune’e komunidade sira iha suku ne’e bele hato’o keixa ba problema ruma konaba seguransa ne’ebe maka sira infrenta.

Nia haktuir Komandu munisipiu Ainaro orgullu ba apoiu tomak ne’ebe maka governu Nova Zelandia fo liu husi instituisaun PNTL tanba Seguransa inportante tebes ba povu no nasaun tanba ne’e presija kompleta fasilidade hirak ne’ebe maka sei falta nune’e bele garante katak ita nia Polisia halao servisu oras 24 iha suku.

Ami husu ba parseru sira atu apoia nafatin ba suku sira ne’ebe maka seidauk iha uma OPS, Komandu PNTL munisipiu Ainaro atu rekomenda ba Ministeriu administrasaun Estatal atu tau iha planu integradu dezenvolvimentu munisipiu pelumenus tinan ida halo netik uma OPS ida ka rua.

Iha okajiaun ne’e Adjunta Administrador munisipiu Ainaro Judith Mendonca hato’o Parabens ba PNTL tanba bele hahu no hari kedas husi suku no husu ba OPS sira seluk ne’ebe maka seidauk iha uma lalika laran taridu tanba buat hotu ita halo labele dala ida deit maibe pasu pur pasu.

Serimonia inagurasaun uma OPS ne’e partisipa husi Embaxadora Nova Zelandia, Vice Ministru Administarasaun Estatal, Diretor Departamentu Polisia Komunitaria, Veteranus, Lider komunitaria,  Administrador Postu, Komunidade no komvidadus sira. Media PNTL

PDHJ halo seminariu ba PNTL atu Asegura Direitu Komunidade LGBT

IMG_2112

Dili- Provedoria dos Direitos Humanos e Justisa (PDHJ) halao seminariu nasional  ba Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) atu asegura no proteje direitu komunidade Lezbika, Gay, Biseksual no Transjeneru (LGBT)

Provedor PDHJ Dr. Silveiro Pinto hateten seminariu ne’e ho objetivu atu hasae koñesementu Polisia kona ba asuntu LGBT tanba iha sosiedade komunidade LGBT barak maka hetan diskriminasaun, violasaun fizika nune’e wainhira komunidade sira ne’e sai vitima ba kazu ruma no ba hato’o keixa Polisia bele halo papel ho diak hodi fo protesaun ba sira, Nia hato’o asuntu ne’e iha seminariu nasional ho tema Selebra Diversidade Inklui Ema Hotu iha Dezenvolvimentu ne’ebe maka halao iha salaun CNE Kolmera Dili Kuarta (12/09).

Nia haktuirtan tuir konstituisaun RDTL hanesan lei inan ne’ebe maka hatur iha estadu Direitu Demokratiku iha artigu 16 No. 1 hateten ema hotu hanesan iha lei nia oin nomos iha direitu no obrigasaun hanesan tanba ne’e labele halo diskriminasaun ba ema ida tanba nia rasa, kor, estadu sivil, sexu, orijen etniku, relijiaun no seluktan.

“Ema hotu-hotu moris livre no hanesan laiha ema ida hetan kastigu ka ignoransia tanba sira nia orentasaun sexual, identidade jeneru ka karakteristiku sexual,”Nia dehan.

Entertantu Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa hateten seminariu nasional ne’ebe organija husi PDHJ ne’e oportunu tebes atu sensibiliza informasaun ba ita nia komunidade liu-liu media atu publika nune’e ema hotu bele hatene tanba tradisionalmente ema hatene, maibe liu husi atividade formal hanesan ne’e ema bele hatene ejistensia grupu  LGBT  ne’ebe durante ne’e ejiste husi suku to’o nivel nasional maibe laiha programa ida atu hetan rekoñesemntu iha nivel nasional.

Komisariu ne’e haktuirtan Deklarasaun Universal Direitus Humanus no Konstituisaun RDTL hatur momos direitu no igualdade maibe presija rekonesementu a nivel nasional atu ema hotu presiza hatene tanba komunidade LGBT sira fo hela kontribuisaun ba sosiedade no nasaun ne’e.

“Polisia nia papel tuir lei organika PNTL  define atu asegura ema hotu- hotu la diskrimina rasa, kor, sexu relijiaun no seluktan ida ne’e sai dutrina ne’ebe maka PNTL kumri iha knaar lor-loron nian,” dehan Komisariu Faustino.

Iha okajiaun ne’e portavoz komunidade LGBT Bella Galhos hateten seminariu ne’e hanesan pasu pojitivu ne’ebe maka akontese iha rai laran no espera katak prosesu ne’e sei hetan fini diak tanba ida ne’e inportante; nudar sidadaun la presiza hare ba ema nia identidade sexual maibe hare ema hotu nudar timor oan ne’ebe iha oportunidade no rekursu ne’ebe tenke hanesan liu-liu koalia konaba foin sae ne’ebe maka sei sai lideransa iha nasaun ida ne’e.

Seminariu ne’e Partisipa husi Komandante munisipiu 12 no Komandante Rejiaun Oecusse, Komandante Unidade, Xefe departamentu, PSIC komunidade LGBT no konvidadu sira. Media PNTL

 

 

Komandante Jeral Ensera Kursu Misaun Internasional

20180911-2F5A0426

Dili- Komandante Jeral Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) halo enseramentu ba kursu dahuluk Misaun Internasional ba Ofisiais no Sarjentu Unidade Espesial Polisia (UEP) nain 29 ne’ebe maka kompleta kursu durante fulan rua (2).

Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten kursu ne’e nudar preparasaun ba misaun Organizasaun Nasões Unidas (ONU) tuir pedidu alta entidade iha Nova Yorke atu PNTL prepara aan karik iha posibilidade hetan konvite bele partisipa iha Forsa Manutensaun Paz, Nia hato’o asuntu ne’e ba jornalista sira iha Kuartel UEP Bairo-Pite Dili, Tersa (11/09)

Komisariu ne’e haktuir PNTL prepara membru UEP ekipa ida atu nune’e bainhira hetan konvite PNTL prontu no preparadu atu aranka.

Kursu Misaun Internasional ne’ebe maka halao durante fulan rua (Jullu-Setembru) ne’e foka liu ba preparasaun fiziku, armamentu, tiru, lori kareta, teknika no tatika ne’ebe maka instrutor sira hanorin tuir nesesidade misaun ONU nian.

Iha okajiaun ne’e Komandante UEP Superintendente Xefe Afonso dos Santos hateten espera katak Unidade Espesial preparadu, agora ita halo formasaun pasu pur pasu ne’e hanesan preparasaun ita prepara uluk rekursu nune’e ba futuru tinan rua ka tolu UEP iha sub agrupamentu ida preparadu  ba misaun internasional no bem formadu.

Nia hatutan formasaun ne’e realiza ho apoiu husi governu, Eis Prezidente Republika Jose Ramos Horta, parseru TLPDP no Guarda Nasional Republikana (GNR) ho partisipante nain 29 ne’ebe maka pasa ona iha turnu dahuluk no sei kontinua kursu lingua inglesh iha tinan 2019.

Iha serimonia enseramentu ne’e Komandante Jeral entrega sertifikadu  melhor klasifikasaun jeral  ba Inspetor Gonzalo A. Pinhero, melhor tiru ba nspector Agustinho da Costa no tau fita ba reprejentante segundu kursu Primeiru Sargento Cremilda Victor ne’ebe maka sei komesa kursu daruak ho membru nain 34 no tuir planu kursu datoluk sei halao ba ajente sira durante fulan tolu. Media PNTL

20180911-2F5A0409

 

 

Komandante Jeral PNTL em subtituisaun husu Komandante Sira atu fo Orientasaun klaru ba membru.

 

 20180903-IMG_0116

DILI- Komandante Jeral PNTL Interinu Komisariu Faustino da Costa husu ba Komandante Unidade no Xefe seksaun sira atu fo orientasaun klaru ba membru sira nune’e halo atuasaun tuir lei.

Komisariu Faustino da Costa hateten Komandantes Munisipiu, Unidade no Xefe seksaun tenke fó brifing  klaru ba membru sira antes fo orden serbisu atu nune’e atuasaun membru iha terrenu labele   prezudika no konfundi servisu polisia nian.Nia hato’o asuntu ne’e iha  serimonia Isar Bandeira semana dahuluk (3/09).

Iha sorin seluk  komandu husu inisiativaa Komandante ida-idak bainhira hetan ajudu ruma tenke hato’o ba Komandu Jeral, nune’e komandu bele hatene no halo akompanamentu.

Nia haktuir tan katak Timor-Leste agora dadauk iha situasaun Impase Politika, tanba ne’e husu ba membru PNTL nudar autoridade ajente seguransa halao knaar hanesan seguransa ho responsabilidade, independente ho hatudu mentalidade

Atividade ba semana kotuk hanesan komemorasaun  loron konsulta popular 30 de Agostu, iha instituisaun balu halo animasaun ho ativide kurida ba Paz no konsertu ba Paz. Alende ne’e loron 04/09 sei iha atividade kurida Tour de Timor, entretantu  Komandu Operasaun hamutuk ho komisaun Tour de Timor fo ona rute  ba atividade ne’e hodi taka dalan iha parte balun kapital Dili

Entretantu kona-ba kontinuasaun debate orsamentu Jeral estadu ne’ebe PNTL mós sei partisipa, komandu husu ba administrasaun PNTL atu prepara planu asaun 2019 atu nune’e iha submisaun orsamentubele kobre atividade nesesidade PNTL nian ba tinan 2019.

 

Media PNTL Melquiades do Nascimento

 

 

 

PNTL Exonera Inspetor Cesaltina

20180831-2F5A0210

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Centru Formasaun Polisia (CFP) halo exoneração ba Inspector Cesaltina Soares ID #12294 ne’ebe maka halao knaar iha instituisaun PNTL durante tinan 16 nia laran.

Komandante Centru Formasaun Polisia Superintendente Arquimino Ramos hateten Exoneração ne’e halo bazeia ba pedidu rejignasaun husi Inspector ne’e rasik iha loron 2 fulan Agostu 2018 no hetan aprovasaun husi Komandante Jeral liu husi despacho No 203/CG-PNTL/VIII/2018 hodi halo exoneração, Nia hato’o asuntu ne’e ba jornaslista sira iha CFP Comoro Dili, Sesta (31/08).

Superintendente ne’e haktuirtan katak Inspector Cesaltina Soares sai tanba ninia hakarak rasik ho rajaun katak nia bele halao servisu diak liu iha liur nudar responsavel igreja Jeova nian, nia hakarak kontinua misaun hanesan bibiatan ba ninia sarani sira, tanba ne’e hahu ohin ba oin nia laos ona membru PNTL.

Tuir Komandante CFP Inspetor Cesaltina Soares ema ne’ebe servisu diak no kalma maibe ida ne’e maka nia desijaun, iha nasaun demokratiku ita simu ema hotu atu hili servisu ne’ebe maka nia hakarak.

PNTL seidauk iha estatutu rasik tanba ne’e sei aplika hela Estatutu Funsaun Publika nian nune’e rejignasaun ne’ebe maka kada individu halo Komandante Jeral nia kompetensia atu desidi lalaok husi prosesu ne’e.

Iha okajiaun ne’e  Inspetor Cesaltina Soares hateten rajaun rejignaan tanba nudar forsa seguransa hau laiha tempu atu halao knaar spiritual nian ho maximu tanba ne’e rejignaan atu halao misaun spiritual hodi haklaken biblia hodi hanorin ema hotu atu sai Jejus nia disiplu no haruka sira atu ba hanorin ema seluk hanesan Jejus hanorin.

“ Hau nia lia menon ba membru PNTL hotu atu halao servisu ho diak no respeitu diretus humanus nudar kriatura Maromak nian,” Nia dehan .

Inspetor Cesaltina Soares hahu halao knaar iha instituisaun PNTL iha fulan Agostu tinan 2002 iha Unidade Polisia Maritima, Komandu munisipiu Dili, Lojistika Komandu Jeral no kolokasaun ikus iha CFP. Durante ne’e assume knaar hanesan Komandante Postu UPM Sional, Atauru no Atabae, Xefe Seksaun Lojistika no ikus liu hanesan ajuntu Seksaun Fizika no Instructor iha CFP.

Serimonia Exoneração halao iha CFP ho formatura ne’ebe diriji husi Komandante Centru Formasaun Polisia ho prejensa husi Inspetor, Sarjentu, Ajente no Funsionariu Sivil CFP nian no kompleta ho despedida no foto hamutuk. Media PNTL

PNTL Sei Asegura Seguransa ba Eventu Tour de Timor (TDT)

20180828-2F5A0175

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) sei asegura seguransa ba eventu Tour de Timor ne’ebe maka sei realiza iha loron 4-8 fulan Setembru tinan 2018.

Komandante Operasaun Interinu Superintendente Xefe Mateus Fernandes hateten enkontru ohin atu halo preparasaun ba munisipiu hirak ne’ebe maka sai rute ba TDT tinan ne’e nune’e sira bele asegura seguransa ho diak, Nia hato’o asuntu ne’e ba media PNTL hafoin enkontru ho komisaun organizadora TDT iha Kuartel Jeral PNTL Kaikoli Dili, Tersa (28/08).

Nia haktuirtan katak  Polisia sei halo cek point, taka dalan no akompaña siklista (rider) sira bele liu ho diak liu-liu ba kompania sira ne’ebe halo projetu iha dalan husu para atu fo espasu bainhira eventu ne’e lao tanba ne’e husu hot-hotu nia kontribuisaun hodi fasilita no fo susesu ba eventu inteernasional ne’e.

“ Polisia konsidera Tour de Timor inportante no garante eventu internasional ne’ebe maka realiza kada tinan ne’e sei lao ho susesu,” Komandante Mateus dehan.

Tour de Timor nudar eventu internasional ne’ebe maka inportante tebes ba Timor-Leste hodi sosializa progresu dezenvolvimentu, promove fatin turismu ne’ebe timor iha, kultura, ambiente   no rikusoin hirak ne’ebe maka iha nune’e atleta sira ne’ebe maka mai partisipa bele apresia no hatene progresu Timor-Leste nian.

Entertantu portavoz no komisaun organizadora TDT Johnny Gutteres hateten Komisaun organizadora infrenta limitasaun barak iha tinan ida ne’e relasiona ho situasaun politika no finansas maibe prontu atu suporta PNTL hodi atinji susesu ba eventu ida ne’e.

Nia hatutan komisaun organizadora sei fasilita komunikasaun, komvustivel no nesesidade seluk ne’ebe maka PNTL presiza  hodi akompaña no fo seguransa ba Tour de Timor.

Tuir dadus ne’ebe iha Tour de Timor tinan 2018 sei partisipa husi rider nasional nain 61, Australia nain 41, Republika Ceko nain 1, Alemaña nain 2 no Inglatera nain 3

Rute sei hahu iha loron 4  start husi Dili Palasio do Governu ba Aileu, Aileu ba Ainaro, Ainaro ba Ermera, Ermera ba Liquica no finish iha Dili. Media PNTL

 

 

Mini Laboratoriu Forensic Sei fasilita ezaminasaun evidensia

IMG_9708

Dili- Mini laboratoriu Forensik ba Servisu Investigasaun Criminal Nasional (SICN) sei fasilita ezaminasaun  balistiku, ezaminasaun finger printing, ezaminasaun toxicologia (racun), ezaminasaun dokumentus no ezaminasaun seluk ne’ebe presija apoiu laboratoriu hodi buka evidensia.

Komisariu Faustino da Costa hateten laboratoriu ne’e sei fasilita Forensiac sira atu halao sira nia knaar nudar meius inportante ba investigasaun kriminal atu halao sira nia servisu ho livre, seguru no iha fatin ne’ebe propriu tanba rejultadu ezaminasaun forensic maka sai referensia servisu Polisia nian liu-liu area investigasaun atu aprejenta kazu ho evidensia no eksikuensia, Nia hato’o asuntu ne’e iha serimonia inagurasaun mini laboratoriu Forensic iha Kuartel jeral PNTL Kaikoli Dili, Sexta (17/08).

Komisariu ne’e haktuirtan katak iha prosesu investigasaun se kompleta ona evidensia no eksikuensia maibe sei presijatan dadus dijital maka tenke liu husi laboratoriu.

Kestiona konaba rekursu humanus komisariu Faustino hateten SICN iha pessoal lubuk ida ne’ebe maka halao servisu iha area ida ne’e maske seidauk sufsiente, tanba ne’e maka komandu planea atu aumenta rekursu humanus no fo treinamentu ba sira atu halao servisu.

Iha Okajiaun ne’e Xefe Servisu Investigasaun Kriminal Nasional Superintendente Jorge Monteiro hateten mini laboratoriu ida ne’e estabelese hodi fasilita servisu Polisia nian atu halo ezaminasaun ne’ebe maka bele halao iha rai laran hanesan ezemplu ezaminasaun balistiku, ezaminasaun finger printing, ezaminasaun toxicologia (racun), ezaminasaun dokumentus no ezaminasaun seluk ne’ebe presija apoiu laboratoriu.

Superintendente Monteiro akresentatan katak ita sempre haruka sampel ba rai liur atu halo teste laboratoriu ne’ebe gasta osan barak no tempu ne’ebe naruk maibe seidauk iha serteja ba rejultadu tanba ne‘e maka ita halo esforsu no posibilidade hotu-hotu  atu halo ezaminasaun iha timor tuir ita nia ekipamentu no rekursu humanu ne’ebe maka iha.

Atu opera ekipamentus hirak ne’e iha tinan 2001 instituisaun PNTL haruka ona pessoal nain 13 ba estuda iha Filipina durante tinan 5-6 hodi halo servisu iha laboratoriu, hare ba rekursu humanus, ekipamentu no fatin naton atu halo ezaminasaun laboratoriu.

Mini laboratoriu ne’e konstrui ho apoiu finanseru no tekniku husi parseru Timor-Leste Police Development Program (TLPDP). Laboratiru ne’e iha ekipamentu ne’ebe maka PNTL simu husi doador sira hanesan governu Australia,  Korea, Cina no governu Estadus unidus America.

Serimonia inagurasaun ne’e kompleta ho despedida ho Komandante TLPDP nudar parseru ne’ebe maka durante ne’e servisu no apoiu dezenvolvimentu instituisaun PNTL. Media PNTL