IMG_7833

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) parseria ho Guarda Nasional Republikana (GNR) Portugal hodi fo formasaun ba Membru nain 26 antes instala Departamentu Protesaun Natureza no Meiu Ambiente ho nia sub seksaun sira iha munisipiu hotu.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Jeral Polisia Henrique da Costa hateten ohin loron iha privilejiu ida hodi inisia iha Sentru Formasaun asaun formasaun ba protesaun natureza ne’ebe oferese husi espesialista sira husi Servisu Protesaun Natureza no Ambiente GNR ba partisipate PNTL nain 26 husi munisipiu 13, RAEOA no Unidade UEP, UPF no UPM, Nia hato’o asuntu ne’e iha avertura formasaun iha CFP Comoro Dili, kuarta (27/09).

Nia hatutan foin primera vez protesaun natureza konsagra iha Lei Organika PNTL foun sai hanesan kompetensia eskluziva husi intervensaun PNTL nian no ita sei dezenvolve iha teritoriu nasional hotu, departamentu protesaun natureza no nia sub seksaun sira iha munisipiu hotu ho nia responsabilidade hirak tuir mai ne’e.

Asegura atu ema hotu kumpri lei relasiona ho konservasaun no protesaun natureza no meiu ambiente, rekursu hidriku, be no rai. Asegura atu ema hotu kumpri lei florestal no protesaun ba animal fuik sira. Proteze no konserva patrimoniu kultural no kolabora iha inplementasaun asaun formasaun no sensibilizasaun no informasaun iha material Ambiental.

Hanesan ita hotu hatene inportansia husi misaun ne’ebe atribui no espesialidade presiza rekursu humanu ida ne’ebe kualifikadu ho kunyesementu tekniku ne’ebe permite hodi kumpri lei ho susesu.

IMG_7840

“Formasaun ne’ebe ohin ita inisia hanesan primera vez iha istoria PNTL ne’ebe iha inportansia estratejiku ne’ebe bot hodi haforsa iha baze atu nune’e iha futuru PNTL bele sai organizasaun ida ne’ebe exelente iha materia ida ne’e no sente orgulu ho responsabilidade ne’ebe ita iha atu kontinua ba iha future,”dehan Komandante Jeral.

Depois de tinan 23 ejistensia Timor-Leste komesa sente nesesidade hodi dezenvolve atividade relasiona ho protesaun Ambiental tanba ambiente maka fo posibilidade ba buat hotu atu moris, ho ambiente maka ita bele hemu be, dada iss ho diak, fo hahan ba ita han, nomos material prima sira seluk ne’ebe ita uza hodi moris lor-loron.

Komisariu Jeral ne’e esplika meiu ambiente fornese rekursu hotu ne’ebe ita presiza ba ita hotu nia sobrevibensia nune’e atu buat hirak ne’e hotu kontinua ita mos presiza kuidadu planeta ne’ebe ita hela no ita hotu moris ba, ho komportamentu no attitude ne’ebe negativu ita sei koloka ita nia ambiente iha risku ba futuru no futuru ita nia jerasaun nian. Tanba ne’e inportante tebes estadu atu prekupa iha asuntu ida ne’e, PNTL hakarak hola parte iha planu hodi hasae kualidade nia membru sira no sai hanesan instituisaun ida ne’ebe bele sai referensia ba ita nia rain.

Iha okajiaun ne’e Ofisial Ligasaun Ministeriu Administrasaun Interna Portugal Koronel Jose Moises hateten relasaun Portugal ho Timor-Leste iha area seguransa interna refleta intendementu politiku ida ne’ebe diak no sustentavel entre nasaun rua aliserse iha inportansia atividade istoria no kultural no partila lingua ida iha materia juridika komun.

Nia hatutan iha dominiu administrasaun interna Portugal no Timor-Leste mantein relasaun previliziu sustentavel ho akordu no protokolu ne’ebe destaka iha kazu konkretu iha akordu koperasaun entre Republika Portugal no RDTL, iha area seguransa interna ne’ebe maka asina iha Lisboa iha loron 27 setembru tinan 2011, akordu ida ne’e maka hodi realiza formasaun ida ne’ebe hahu ohin.

Partisipa iha atividade ne’e Xefe Misaun GNR iha Timor-Leste, Kolonel Sita Soares, Komandante Pessoal e Formasaun Superintendente Xefe Polisia Arquimino Ramos, Komandante Sentru Formasaun Polisia Interinu Superintendente Emilio dos Santos, Xefe Departamentu Pessoal no Xefe Departamentu Formasaun no Formador sira husi GNR no partisipante sira. Media PNTL