Aniversariu UEP Ba Dala 14

IMG_1678

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Unidade Espesial Polísia (UEP) iha loron 18 fulan Agostu tinan 2023, selebra ninia aniversariu existensia nian ba dala 14 ho nia tema “Em qualquer lugar, a qualquer hora, de qualquer maneira forma e a cumprir qualquer missão espesial para server e proteger a comunidade”.

Ministru Interior Francisco da Costa Guterres,Ph.D iha ninia diskursu ba serimonia ne’ebe hala’o iha Kuartél Komandu UEP Bairo-Pite, hato’o ninia votus parabéns ba UEP ne’ebe selebra nia aniversariu, tanba Unidade ne’e hamrik/hari’I ho hanoin ida atu hakarak oinsa atu bele reforsa PNTL atu hametin Ordem Públika iha Timor-Leste.

“Unidade ne’e mosu responde mós ba reforma estratéjiku ne’ebe maka iha momentu ne’eba halo hodi hadia PNTL no ita bo’ot sira responde ho diak hodi ohin loron ita bo’ot sira hala’o servisu lao ho diak to’o ohin loron populasaun barak/ povu konta ho ita bo’ot sira nia prezensa”, tenik Ministru Interior ne’e.

Francisco da Costa Guterres,Ph.D salienta tan katak wainhira iha problema ruma, ita nia kontijente jerál la kosege atúa, ita bo’ot sira maka tu’un ba terenu atu rezolve problema sira ne’e. Tanba ne’e hakarak hato’o parabéns dala ida tan ba ita bo’ot sira ho hau nia própositu mai tanba hakarak atu Saúda, atu Onra servisu ne’ebe maka imi halo. Imi balun kanek, balun tohar tanba halo servisu, maibé imi nia hanoin ida deit katak atu tau hakmatek iha ita nia povu nia le’et hodi hala’o servisu.

IMG_1444

“Orseik (17/08), iha vizita Primeiru Ministru (PM) RDTL mai PNTL iha CFP, nia ezize no nia husu ba ita hotu liu-liu ba imi PNTL atu hala’o servisu ho professional, independensia katak labele depende ba ema ida ou grupu ida, maibé depende ba hirakria Komandu hodi defende Legalidade no Estadu Direitu Demokrátiku ida ne’e, atu bele hala’o servisu ida ne’e ba oin nafatin”, hatutan Francisco da Costa Guterres,Ph.D.

Membru Governu ne’e afirma tan katak ho vizita PM nian orseik, marka istoria ba ita katak lori fila fali konfiansa povu nian ba imi Polísia tomak . Katak imi mak hamrik iha oin, atu bele hametin povu nia laran no fiar, povu nia lalaok loron-loron ho livre. Durante ne’e, dala barak kalan povu la konsege toba tanba ita iha problema barak. Maibé imi (membru PNTL) tu’un hodi rezolve problema lubuk ida, tanba imi nia dedikasaun ba Instituisaun PNTL no mós ba Estadu ida ne’e.

Iha fatin hanesan, Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa iha ninia diskursu hateten PNTL hanesan instituisaun Estadu atu defende Legalidade Demokrátiku, garante seguransa ba ema hotu ho nia riku-soin sira no atu asegura direitu liberdade ema nian tuir Termu Konstituisaun no Lei sira.

“Unidade Espesial hanesan unidade ne’ebe responsabilidade hodi asegura Manutensaun no Reabastesimentu ba Ordem Públika, halo intervensaun tátika iha rezolusaun no jestaun ba insidente sira, krítiku iha situasaun sira ho violentu maka konsertada ba elevada prejulidade, kompliksidade ka risku, fó seguransa ba edifisiu orgaun soberanu sira, embaixada, konsuladu sira iha Timor-Leste no mós ba instalasaun sensivel iha Timor-Leste”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Jerál Polísia ne’e apela ba membru UEP sira atu kuda iha idak-idak nia laran, kuda iha fuan disiplina ne’ebe maka’as, servisu ne’ebe maka’as no hatudu imi nia loyalidade ba instituisaun no loyalidade ba iha nasaun. Hanesan ohin temi katak UEP sai hanensan brasu direita ba iha instituisaun PNTL nian, naran Unidade Espesial tenke hatudu imi nia espesialidade iha parte sira hotu.

IMG_1468

“Hatudu imi nia disiplina, kualidade hodi hatudu imi nia profesionalismu diak liu fali membru sira ne’ebe destakadu iha kontijente jerál, karik imi mak sai brasu direita, konfiansa Komandu ninian katak wainhira Unidade Espesial tu’un hodi atúa problema ruma, problema ne’e tenke rezolvidu”, hatutan Komisariu Jerál Polísia ne’e.

Autoridade másimu instituisaun seguransa ne’e subliña tan katak membru UEP tenke nafatin hatudu imi nia professionalismu iha atendimentu, ita avalia katak hahu’u husi UEP hamrik to’o ohin loron, iha mudansa barak. Nafatin mantein imi nia disiplina no hatudu mudansa ka progresu ba iha pozitivu ninian, uza imi nia matenek komunikasaun hodi atúa situasaun do que imi uza arma, ida ne’e maka pontu pozitivu ne’ebe maka durante ne’e hau observa.

Sekuensia ka lalaok serimonia aniversariu UEP ba dala 14 ne’e, hahu’u ho aprezentasaun Forsas em Parada, Pasagem Revista ba Forsa em Parada ne’ebe hala’o husi Ministru Interior, entrada Estandarte Nasional kontinua kedas ho kanta Hino Nasional Patria Patria. Hala’o mós serimonia entrega Sertifikadu Louvor ba membru UEP, diskursu husi alta entidade, orasaun no desfile Forsa em Parada.

Ikus husi serimonia ne’e maka hala’o atraksaun Karate, Taekwondo husi membru UEP, demonstrasaun hodi hatudu kapasidade UEP nian iha senariu operasional iha kada espesialidade hanesan CSP, BOP no COE. Bainaka sira iha selebrasaun ne’e maka hanesan Ministru Interior, Ministru Obras Públikas, Komandante Jerál PNTL, Segundu Komandante Jerál, Embaixador Korea do Sul iha Timor-Leste, Komandante TLPDP, eis Komandante Jerál, Inspetúr Jerál, Komandante Komandu Supervizaun sira, Komandu munisipiu, Unidade, emprezariu lokal sira, veteranu no familia bo’ot membru UEP.  Media PNTL.

 

PM Husu PNTL Servi Povu no Nasaun Ho Independente

IMG_0821

Dili– Primeiru Ministru (PM) Kayrala Xanana Gusmão husu ba membru Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) atu halao nia misaun hodi servi no proteze povu ho nasaun independentemente no la sadere ka involve iha partidu politiku.

Primeiru Ministru hateten ohin ita mai hasoru malu laos atu husu kastigu imi maibe atu fo hanoin deit katak iha estadu de diretu demokratiku Polisia, Forsa no Instituisaun Justisa tenke iha hanoin metin ida atu orienta sira nia serbisu, hanoin no prinsipiu ida maka atu servi deit povu no rai ida ne’e, labele sadere ba partidu ida, nudar sidadaun bele iha ninia eskolha nia hili no eskolha ida ne’ebe no fiar ida ne’ebe maibe liu-liu Polisia ho Forsa labele abertamente tama iha partidu, tama iha politika, persija teb-tebes independensia iha instituisaun hirak ne’ebe defende povu tomak, no hamrik atu servi rai no povu ida ne’e independentemente ba sedeit nia kor, relijiaun, sedeit ninia hanoin nudar sidadaun timor, nia hato’o asuntu ne’e liu husi diskursu ba parada iha Sentru Formasaun Polisia Komoro Dili, kinta (17/08).

Nia hatutuan Imi tenke independente, iha imi nia fuan imi hakarak partidu A ka imi gosta partidu B mais iha imi nia attitude nudar Ajente Polisia imi la partense ba partidu ida, lahalo politika ne’e duni ohin ita mai hasoru malu atu kuriji tia buat ida nee.

“Lei impede Polisia, Forsa Militar ho Instituisaun Justisa atu tama iha politika, tanba ne’e atu povu fo fiar ba ajente Polisia nomos ba Militar sira ita tenke hatudu iha publiku katak lae Imi nia misaun atu servi no atu proteze, ne’e mak Imi nia misaun ne’ebe sagrada,”dehan Xefe Governu.

PM Xanana alerta ba membru Polisia nudar foin sae labele haluha sakrifisiu ne’ebe povu halo, povu ne’ebe imi mai husi neba, sira be mate no terus ne’e laos ema seluk husi ita nia maka mai to’o agora imi sai Ajente ka Ofisial iha instituisaun Polisia, Sira fo misaun ida ne’e ba imi atu servi no proteze.

Ohin ita presija duni buat ida ne’ebe ba publiku utuan, se ita koalia deit iha uma laran neba povu sei sente diskumfia hela ita hotu, nune’e povu lakoi hatene Antonio ou Maria maibe hakarak hatene nudar Polisia nudar instituisaun ita tenke hapara hahalok ne’ebe povu sente katak nia labele ona fiar Polisia iha ne’e ita la julga malu.

Iha vizita dahuluk mai instituisaun Seguransa ne’e Xefe Governu husu responsabilidade ba Komandante bot sira, Hau la husu atu hakneak iha publiku, Hau la husu atu halo deklarasaun iha publiku maibe nudar Primeiru Ministru hau sei tau matan, sei hare imi nia hahalok oinnusa, imi nia hahalok atu lori Polisia tomak atu ba servi no proteze povu ka, tanba depois de loron ida ne’e bainhira hau rona katak buat ruma lao nafatin no sala nafatin, Hau sei bolu ita boot lamerese iha Polisia, ita boot ba tama iha partidu, laiha ema ida ke impede.

Hau mai iha ne’e laos atu hamoe imi maibe mai iha ne’e ita hamutuk atu fo fali komfiansa ba povu, povu bele fiar fali, sira imi nia Aman, Tiu, Bin, Tia sira iha ne’e atu dehan katak horseik nian, ne’e horseik nian, ohin ba aban no iha futuru Ami nudar Ajente Polisia Ami sei soe tia foer ida ne’e hodi hetan deit misaun ida maka misaun atu servi no misaun atu proteze povu ida ne’e.

Pm reafirma buat ne’ebe akontese horseik haluha tia no hotu ona, ohin povu sei hare ba imi, katuas sira sei hare oan mane no oan feto, joven sira sei hare maun, ka Tiun no Tia ka Irmã, labarik sira sei hare ba imi Aman Inan fo ona komfiansa foun ida ne’e mak ita hakarak tenke ser, tanba ita hotu hamutuk, ida-idak ho ninia funsaun ho ninia misaun, ita hotu hamutuk atu kontribui ba povu nia diak, ba paz ba dezenvolvimentu rai ida ne’e. Ida-idak ho ninia servisu Imi nian atu servi no atu proteje no Ami nian atu halo buat ruma hadia povu nia moris.

Agradese ba oportunidade imi hotu hamrik dehan katak ita hotu mai hasoru malu iha ne’e hodi taka tia pajina foer horseik ninian, loke fali pajina foun ba aban bainrua ninian.

“Ohin ba aban Polisia tomak husi ulun to’o ain, husi loro sae to’o loro monu to’o Oecusse, husi tasi feto to’o tasi mane ita hotu komprometidu ho misaun ida A Partidarismu, lahalo politika, la partense ba partidu ida, labele hodi bele kumpri imi nia misaun bot atu servi no atu proteje, servi povu no rai ida ne’e no proteje rai ne’e nia oan sira,”PM alerta.

Hakoak boot ba Imi ho fiar katak ita sei hadia. Media PNTL

Primeiru Ministru Vizita Komandu PNTL

IMG_0782

Dili- Primeiru Ministru Kayrala Xanana Gusmão halao vizita servisu dahuluk mai Komandu PNTL iha Sentru Formasaun Polisia (CFP) hodi hare no rona membru PNTL nia servisu no fo motivasaun ba membru sira atu halao servisu ho independente, inparsialidade no neutralidade hodi servi no proteje povu no nasaun.

Primeiru Ministru hateten Hau mai iha ne’e tanba Komandu Polisia maka konvida hau ohin ami tama iha ne’e Komandante hamutuk ho ofisiais fo sai sira nia prioridade ba tinan hirak mai ne’ebe diak tebes nune’e ami koalia ba malu katak ita bele iha prioridade barak para ida deit ita halo deit ida, mais se barak karik ita halo planu didiak ne’ebe Komandante sira mos iha ona sira nia planu saida maka sira hakarak halo iha tinan 2024, saida maka sei ba to’o 2025, saida maka hahu fali iha 2025 sira iha planu sira ne’e hotu atu fortifika instituisaun PNTL, Nia hato’o asuntu ne’e ba jornalista sira iha CFP komoro Dili, kinta (17/08).

Xefe Governu ne’e hatutan atu loketan kapasidade ba membru sira mos, hare mos ba lejislasaun ruma ne’ebe governu tenke tau matan nomos koperasaun ho rai liur no rai bar-barak ne’ebe balun mai ajuda Poilisia, ne’e duni enkontru diak ida hodi hatene husi Komandu Polisia no Ofisiais sira hotu sira hanoin konaba atu hametin instituisaun ida ne’e atu bele servi no proteze povu ida ne’e.

Iha okajiaun ne’e Komandante Jeral PNTL Komisariu Jeral Polisia Henrique da Costa hateten ohin prejensa Primeiru Ministru mai halo vizita iha Komandu CFP hodi fo mensajen ruma ba ita nia Polisia. Iha biban ida ne’e Komandu aprejenta ita nia programa prioridade lima (5) ne’ebe maka durante Hau ho Segundu Komandante Jeral nia mandatu sei inplementa iha tinan tolu nia laran hahu 2023-2026 atu nune’e Primeiru Ministru bele akompaña.

Nia haktuirtan Ita nia prioridade hirak ne’e ohin orentasaun Primeiru Ministru nian atu prepara ba planu asaun annual nian nomos junta ba iha Ministeriu Interior nian atu nune’e submisaun ba iha planu asaun annual nomos proposta ba orsamentu ninian ita tenke aprejenta prioridade hirak ne’e.

Ohin Primeiru Ministru husu tau liu atensaun ba asuntu fronteira nian tantu kondisaun ba postu sira, hare mos konaba Rekursu Humanus ne’ebe maka minimu ita hare oinsa atu nune’e bele reforsatan ba iha neba.

“Primeiru Ministru husu atu nune’e iha atendementu Polisia nian ne’e tenke hatudu profesionalismu, etika komunikasaun oinsa komunika ba komunidade sira no komunikasaun entre membru iha instituisaun laran buat hirak ne’e bele kria mos lasu amizade entre ita ho ita nia komunidade sira,” dehan Komandante Jeral.

Nia akresenta iha biban ne’e Komandu mos aprejenta planu Rekrutamentu ba membru PNTL ne’ebe maka sai hanesan prioridade inportante ida ne’ebe sei inplmenta iha tinan 2024 iha ita planu sei inklui ida ne’e.

Iha vizita dahuluk mai Komandu PNTL ne’e Primeiru Ministru nudar aman no Xefe Governu hare buat ruma ne’ebe maka lalos fo hanoin ita atu nune’e ita bele fila mai dalan los no labele monu ba manobra sira seluk tanba ne’e ho prezensa PM nian ohin sai hanesan motivasaun ida ba iha Polisia atu nune’e ami bele halao ami nia servisu ho diak.

Iha Vizita dahuluk mai Instituisaun Seguransa ne’e Primeiru ministru simu ho Guarda de Honra hafoin simu husi Komandante Jeral PNTL Komisariu Jeral Polisia Henrique da Costa no Segundu Komandante Jeral komisariu Polisia Pedro Belo no tara tais husi Komandante Komandu Administrasaun Superintendente Xefe Polisia Natercia Martins, no kontinua kedas ho pasa revista formatura no hato’o mensajen ba membru PNTL.

Iha vizita ofisial Xefe Governu Konstitusional da IX ne’e akompana husi Vice-Primeiro-Ministro, Ministro Coordenador dos Assuntos Sociais e Ministro do Desenvolvimento Rural e Habitação Comunitária Mariano Assanami Sabino, Ministro da Defesa Donaciano do Rosário Gomes, Ministru Interior Francisco da Costa Guterres, Ministru Joventude Desportu, Ministro dos Assuntos dos Combatentes da Libertação Nacional Gil da Costa Monteiro “Oan Soru” Ministro da Juventude, Desporto, Arte e Cultura Nélio Isaac Sarmento, ho mos Sekretariu Estadu Protesaun Sivil, Sekretariu estadu Terras Propriedade. Media PNTL

Komandu PNTL Realiza Seminariu Planu Asaun Annual 2024

368271599_315089364363982_8386680344778998855_n

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) kuarta-feira (16/08) ne’e realiza Seminariu ida kona-ba Planu Asaun Annual 2024 hamutuk ho Komandu munisipiu, Unidade, Xefe Devizaun sira Komandu nian bazeia ba rezultadu enkontru ne’ebe hala’o ona iha loron 7 fulan Agostu tinan 2023 no orientasaun husi Komandante Jerál PNTL em subtituisaun aktual Segundu Komandante Jerál kona-ba preparasaun Planu Asaun Annual ba tinan 2024.

Ho ida ne’e husi Komandu Administrasaun PNTL hato’o ba Komandu Munisipiu, Unidade no Xefe Devizaun sira Komandu PNTL nian katak iha preparasaun Planu Asaun Annual, ajusta tuir referensia sira maka hanesan Planu Governu Dasia, Planu Estratéjiku Segunda Fase, Planu Seguransa Interna Segunda Fase no Planu Estratéjia PNTL.

Planu ne’ebe sai hanesan prioridade ba PNTL iha tinan 2024 maka hanesan Kestaun Fronteira, Servisu Tránzitu Seguransa Rodoviaria, Servisu Investigasaun Kriminal, Servisu Departamentu Polisia Komunitaria no Servisu Informasaun.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa iha ninia intervensaun ba aktividade ne’ebe hala’o iha salaun enkontru Kuartél Jerál hateten hafoin halo preparasaun ba Planu Asaun Annual maka sei kontinua ba iha Planu Submisaun Orsamentu nian ba tinan 2024.

367697622_315088964364022_587920163426757459_n

“Tanba ne’e, prioridade hirak ne’ebe maka ohin fó sai ona husu atu nune’e ita hotu tau ba iha atensaun, atu nune’e labele se’es ka sai husi buat hirak ne’ebe maka ohin temi ona no mós labele haluha ajusta mós ho ita nia Planu Estratéjiku PNTL 2023-2030 nian, no mós ita nia Prioridade Lima durante mandatu Komandante Jerál no Segundu Komandante Jerál ninian ne’ebe maka ita fó sai ona”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Jerál Polísia ne’e salienta tan katak ita tenke ajusta tuir planu hirak ne’ebe fó sai ona atu nune’e planu ne’ebe maka ita iha ne’e labele sai deit hanesan dokumentu ida maibé nia laiha folin. Nia iha folin wainhira ita nia Planu Asaun Annual no Submisaun Orsamentu sira, ita tenke ajusta tama iha ne’eba.

“Atu nune’e wainhira to’o tempu avaliasaun, ita bele hare’e katak ita nia atinzimentu ne’e to’o ona pursentu hira, saida maka ita atu halo no saida maka ita halo ona, atu nune’e ita bele konsentra ba iha intensaun Komandu nian ne’ebe maka koloka ona iha Planu Estratéjiku no mós ita nia prioridade sira”, hatutan Komisariu Jerál Polísia ne’e.

Hola parte iha aktividade ne’e, Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa, Segundu Komandante Jerál Komisariu Polísia Pedro Belo, Inspétur Jerál, Komandante Komandu Operasaun, Pesoal no Formasaun, Administrasaun, Diretur Disiplina no Justisa, Komandante CFP, Komandante UAS, Komandante Komandu UEP, UPM, UPF, Komandante Komandu PNTL munisipiu 14, Xefe Departamentu, Xefe Gabinete Asesoria no Pontu Fokal Komandu munisipiu sira. Media PNTL.

PNTL Asegura Seguransa Ba Aktividade Graduasaun GAM PSHT iha Tibar

367695757_314646341074951_7915086740768191906_n

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) servisu hamutuk ho parte hotu-hotu hodi halo saguransa ba aktividade Graduasaun Grupu Arte Marsiais (GAM) Persaudaraan Setia Hati Terate (PSHT) Timor-Leste ne’ebe hala’o iha loron 14 fulan Agostu tinan 2023 iha area Tibar munisipiu Likisa.

Porta Voz Komandu PNTL Superintendente Polísia António da Luz liu husi konferensia imprensa, tersa-feira (15/08) ne’e ba jornalista sira hateten aktividade GAM PSHT ne’ebe halo sira nia graduasaun horikalan (14/08) iha Tibar husi parte seguransa hala’o sira nia servisu ho diak hodi asegura ba aktividade ne’e to’o remata, la akontese problema ida.

“Servisu ida ne’e iha kooperasaun diak husi parte hotu-hotu, husi instituisaun PNTL no mós Forsa Defesa inklui servisu parte hotu-hotu ne’ebe maka envolve hodi fó apoiu iha seguransa ida ne’e, hanesan ita hotu akompaña hahu’u ohin dadersan tuku ne’en to’o remata, situasaun hotu kontroladu tanba iha servisu hamutuk ne’ebe diak ho parte hotu-hotu”, tenik Porta Voz Komandu PNTL ne’e.

Superintendente Polísia ne’e salienta tan katak iha mós grupu balun ne’ebe maka fó apoiu hodi asegura katak aktividade GAM PSHT ne’ebe halo graduasaun, buat hotu lao diak, laiha Perturbasaun, situasaun seguransa agora dadaun lao normal, tanba esforsu ita hotu nian.

“Servisu PNTL kontinua lao, laos deit fó seguransa ba aktividade GAM PSHT nian ne’ebe halo graduasaun maibé kna’ar PNTL kontinua halo seguransa iha situasaun ne’ebe deit, kuaze loron-loron husi Komandu orienta ba membru sira iha munisipiu no mós Komandu Jerál, atu nafatin alerta no kontinua fó seguransa ba ita nia sidadaun sira, tanba ita garante katak kapital Dili tenke hakmatek atu nune’e ita nia movimentu sidadaun sira nian iha ne’ebe deit lao livre, labele iha problema”, haktuir Superintendente Polísia ne’e.

Ofisias Superior ne’e apela ba ema hotu atu bele kontribui ba seguransa iha rai laran, tanba atu seguransa lao diak presiza ema hotu nia kooperasaun liu-liu komunidade, joventude husu atu bele kontribui ba Paz. Media PNTL.

Liu Husi Operasaun Konjunta, Ekipa Detein Joven Na’in Hitu (7) Produz Hela Bomba Marotok

367692217_314646477741604_3968615564445125967_n

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi ekipa konjunta kompostu husi Departamentu Investigasaun Kriminal (DIK), Departamentu Informasaun Polísia (DIP), Servisu Nasional Inteligensia (SNI) no Unidade Falintil iha loron segunda-feira (14/08) oras tuku walu kalan halo operasaun konjunta ida iha area Masalidun Comoro konsege detekta no halo kapturasaun ba joven hamutuk na’in hitu (7) ne’ebe maka produz/halo hela Bomba Marotok.

Liu husi konferensia imprensa, tersa-feira (15/08) ne’e, Xefe Departamentu Investigasaun Kriminal (DIK) PNTL Superintendente Polísia João Belo hateten joven hirak ne’e ekipa konjunta kaptura hafoin hetan informasaun husi fontes ne’ebe maka durante ne’e apoiu tebes servisu informasaun Polísia nian hodi nune’e ekipa konjnta halo kedas intervensaun.

“Iha ne’eba detekta akontese Fráglante Délitu, hodi halo kapturasaun ba joven hamutuk na’in hitu (7) ne’ebe ho evidensia butir Kratingdaeng hamutuk 12, Gazolina masa ida, Katana ida, Sumbu Fugão hamutuk 25 ne’ebe sira perepara hatama ona ba butir Kratingdaeng sira ne’e”, informa Xefe DIK PNTL ne’e.

Superintendente Polísia ne’e salienta tan katak husi joven hirak ne’ebe ita kaptura, ita identifika na’in rua (2) hanesan minoridade hela no ohin ita entrega ona ba sira nia inan-aman depois orsida sei halo prosesu kontinuasaun, na’in lima (5) seluk ita detein iha sela Komandu PNTL Munisipiu Dili nian.

“Posibilidade inan-aman sira ita sei bolu, atu bele atensaun ba nia oan sira liu-liu movimentu oan sira iha fora/liu husi sira nia uma tempu deskansa nian, ita servisu hamutuk ho ita nia fontes sira ne’ebe maka fó apoiu tebes ba servisu polísia nian, hafoin ita lokaliza sira nia fatin no ita halo intervensaun iha oras tuku walu kalan, motivu husi joven hirak ne’e nia asaun, oras ne’e ninia prosesu investigasaun sei kontinua hela, sei buka tuir sira ne’e mai husi grupu ne’ebe, sira planu atu halo saida, ba se, hirak ne’e orsida prosesu investigasaun sei buka tuir nafatin”, hatutan Superintendente Polísia ne’e.

Ofisias Superior ne’e afirma tan katak kazu ne’e sei aprezenta ba Ministeriu Públiku, posibilidade orsida lokoraik. Provizoriu, indika sira envolve iha grupu Arte Marsias balun, maibé ba ida ne’e prosesu sei lao hela no sei aprezenta ba públiku karik iha grupu balun maka envolve iha asaun ida ne’e.

“Suspeitu hirak ne’ebe maka horikalan ita detein ho inisial maka hanesan AC, FS, GMA, PALAS, EAS, RFM no MCAT inklui ho sasan evidensia balun hanesan pregu, frasku, gazolina no rai-henek, wainhira ekipa konjunta kaptura, joven hirak ne’e produz/halo dadaun hela Bomba Marotok hanesan hatama frasku rahun, pregu, rai-henek, gazolina no sumbu fugão nian ba iha butir laran”, hakotu Ofisias Superior ne’e. Media PNTL.

MAKIKIT DILI JUNTA ESKUADRA DOM ALEIXO KAMAT JOVEN NAIN 3 ENVOLVE KAZU ABUZU SEKSUAL

363967826_1738139343313726_6722231684383747684_n

Dili, 10 Agostu 2023 – Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL), liu hosi Servisu Informasaun Polisia Makikit junta ho Eskuadra PNTL Dom-Aleixo, asegura ona joven mane nain-3 ne’ebe envolve krime ba abuzu seksual hasoru menoridade iha loron tersa mais a menus tuku 2 madrugada iha area Beto Lafaek, Aldeia Rosario, Suku Madohi, Postu Administrativu Dom-Aleixo, Munisipiu Dili.

Ekipa servisu hamutuk ho Eskuadra PNTL Dom-Aleixo kaptura suspeitu nain-3 ho naran inisial JADS, tinan 20 iha Aldeia Rosario, Suku Madohi, ICBDS tinan 16, iha area Beto Lafaek, nudar estudante Sekundaria hela iha Suku Madohi no JNG tinan 14, nudar estudante pre-sekundaria hela iha Kampung Baru ne’ebe KPK (Konsellu Polisia Suku) maka lori mai entrega ba autoridade seguransa sira.

Iha prosesu kapturasaun ne’e ekipa servisu halo esplikasaun ne’ebe konvensidu ba familia suspeitu sira atu koopera ho diak hodi la mosu dezentendementu entre familia ho autoridade seguransa tanba kazu ne’e envolve labarik sira maioria estudante deit.

Vitima ho idade menoridade ne’e naran inisial NXL tinan 15, hela iha Aldeia 03, Suku Fatuhada, Postu-Administrativu Dom Aleixo, nudar estudante eskola pre súkundaria publika iha area Comoro nian.

Hafoin asegura suspeitu nain-3, Ekipa servisu transporta no entrega kedas suspeitu sira ba iha VPU (Vulnerable Person Unit) tutela Servisu Investigasaun Kriminal (SIK) Munisipiu Dili, hodi halo prosesu investigasaun nune’e bele hatene motivu hosi akontesementu ne’e.

 

Media Relasaun Publika Ministru Interior

 

EKIPA KONJUNTA KAPTURA SUSPEITU NE’EBE NAOK KARTEIRA IHA LOJA LARAN

366073838_1736957723431888_6569460433302920026_n

Dili, 08 agostu 2023 – Hafoin simu Informasaun hosi vitima Xefi SIP (Servisu Informasaun Polisia) Nasional, hatun kedas diretiva ba ekipa konjunta kompostu hosi Aranha Leste, Aranha Oeste, Makikit Dili no SNI destakadu PNTL hodi buka tuir autor nain-1 ba krime furto no konsege asegura joven ida ne’ebe envolve kazu naok karteira iha Loja Y & W Shoping Stores, ne’ebe lokaliza iha Audian Jacinto Tuan nia oin.

Ekipa halo vijilansia masimu iha area Dili laran nian no ikus mai konsege asegura suspeitu joven mane ida ho inisial AMS tinan 39, hosi Talimoro-Gleno, Munisipiu Ermera, ekipa konjunta kaptura iha area Tasi Tolu asegura mos evidensia karteira ne’ebe nia naok.

Hafoin asegura suspeitu Ekipa servisu kontatu kedas ba Vitima hodi hein iha Esquadra PNTL Nain-Feto no Ekipa lori kedas suspeitu hamutuk ho evidensia mai entrega iha Esquadra PNTL Nain-Feto.

Suspeitu AMS iha nia deklarasaun hateten katak nia ho intensaun hakarak naok duni tanba aman rasik mate ona no nia inan moris kiak hela ho triste mak nakonu hodi enfrenta situasaun ne’ebé defisil ba osan, ai-han laiha, no kondisaun uma ne’ebé la seguru, realidade moruk ida ne’e aumenta tan ho la iha tebes osan atu selu kareta hodi viajen ba iha Ermera.

Durante ne’e suspeitu servisu hanesan Badaen halo uma iha Munisipiu Atauro maibe nia patraun seidauk selu ho ida ne’e maka nia halo asaun naok ne’e. Enkuantu osan ne’ebe iha karteira laran hamutuk $60.00 USD no suspeitu gasta ona $20.00 hodi sosa hahan.

Ho deklarasaun hosi suspeitu, loke vitima nia laran no hakarak perdua suspeitu no husu atu suspeitu AMS labele halo tan asaun ida ne’e tanba ema wain mak ho kondisaun moris defisiente, balu sofre moras, balu moris kesi kabun dader to kalan mos sei aguenta buka servisu ba moris fila rai kuda ai horis nakfilak ba osan.

Vitima rasik konkorda hakarak rezolve tuir familia tanba nia sente laran susar no hanoin tebes suspeitu nia deklarasaun tanba vitima rasik mai hosi familia ne’ebe moris iha uma laran susar hotu.

Media : Relasaun Publika Ministru Interior

Komisariu Polísia Pedro Belo Husu Ba Membru PNTL Sira Atu Servisu Ho Imparsialidade

IMG_9332

Dili, Segundu Komandante Jerál Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Komisariu Polísia Pedro Belo apela ba membru sira atu servisu ho imparsialidade hodi servi deit maka povu no nasaun ida ne’e.

Komisariu Polísia Pedro Belo hato’o lia hirak ne’e iha serimonia Isar Bandeira segunda-feira (07/08) ne’e iha Komandu Jerál katak hare’e ba situasaun seguransa iha rai laran liga ho dezentendimentu ne’ebe mosu iha Organizasaun Arte Marsias Persaudaraan Setia Hati Terate (PSHT) Timor-Leste nia laran no aktividade draduasaun ne’ebe maka sei hala’o iha badak, husu atu membru PNTL sira servisu no netral hodi asegura deit ba seguransa rai laran nian.

“Atu fó hanoin ba maluk sira katak, oras ne’e dadaun ita hotu akompaña iha Organizasaun PSHT ne’ebe oras ne’e dadaun halo hela preparasaun ba Graduasaun/Sa’e Sintu no foin dadaun mós iha ona deklarasaun husi parte Komisaun Reguladora Arte Marsias (KRAM) rekoñese Estrutura PSHT ne’ebe maka lidera husi Sr. Baltazar no Sr. Aparicio, maibé ita hotu akompaña katak iha fulan hirak nia laran, organizasaun ne’e mós iha tan ninia lideransa seluk maka hanesan Sr. João no Sr. Abilio”, esplika Komisariu Polísia ne’e.

Segundu Komandante Jerál PNTL ne’e salienta tan katak ho situasaun sira ne’e, parte Governu rekoñese maka Organizasaun ne’ebe lidera husi Sr. Baltazar no Sr. Aparicio nian, tanba ne’e maka asuntu ne’e lao maka’as iha terenu, situasaun ne’e hanesan ema hotu preukupa.

IMG_9353

“Husu ba maluk PNTL sira katak ita hotu mai ho background ne’ebe maka la hanesan, ho situasaun ida ne’e husu ba maluk sira nafatin Netral, Imparsial (Iha Klaran), labele balun dehan katak ida ne’e uluk 91 ka ida ne’e uluk 94 ka 95, kuandu ita maka halo fali konfuzaun iha terenu, ida ne’e mós bele kontribui ba iha estabilidade, tanba ne’e maka husu ba maluk sira hotu ne’ebe maka iha terenu tanba iha informasaun oin-oin ne’ebe tama mai Komandu katak iha membru balun iha terenu ne’ebe maka servisu la ho Neutru tanba mete fali ba iha grupu hirak iha Organizasaun PSHT nia laran ne’e”, hatutan Segundu Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Polísia ne’e apela ba membru sira atu tau idak-idak nia ann hanesan Polísia ne’ebe ita hotu akompaña uluk kedas, iha ita nia líder sira sempre fó hanoin ba ita nafatin katak ita servisu Imparsial, ita laiha Partidu Politiku no ita laiha Organizasaun seluk-seluk tan. Ita só bele servi maka ita nia povu no rai ida ne’e no ita iha juramentu ne’ebe maka ita jura wainhira sai husi kolegiu.

“La haluha hato’o Parabéns ba maluk sira hotu ne’ebe maka hala’o servisu diak tebes durante fulan ida nia laran, maske ita hasoru situasaun balun ne’ebe maka dala-ruma halo ita kontente no balun mós halo ita la kontente, maibe ita ultrapasa hodi bele to’o iha loron ida ohin nian”, hakotu Komisariu Polísia ne’e.

Media PNTL.      

Enkontru Dahuluk AESPNTL

IMG_9026

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) sexta-feira (04/08) ne’e hala’o enkontru dahuluk ho estrutura Asosiasaun Esposa Polísia Nasional Timor-Leste (AESPNTL) hodi hato’o vizaun no Misaun AESPNTL nian ba Komandu PNTL.

Hafoin partisipa iha abertura enkontru ne’ebe hala’o iha Centro Formação Polícia (CFP) ba jornalista sira, Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa hateten aktividade ne’e hanesan kontinuasaun ida husi buat ne’ebe uluk hahu’u ona husi Esposa Komandante Jerál sesante sira, hanesan hahu’u husi esposa eis Komandante Jerál Komisariu Polísia Julio Hornay no Komisariu Polísia Faustino da Costa no kontinua mai iha Komisariu Polísia Faustino da Costa no Komisariu Polísia Mateus Fernandes ninian.

“No ohin sira organiza malu atu nune’e hodi halo diak no forte liu tan, sira (AESPNTL) mós sei prepara sira nia Estatutu atu bele lori ba rezista no sira bele hala’o sira nia aktividade”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Jerál Polísia ne’e salienta tan katak AESPNTL nia prioridade maka hare’e liu-liu kona-ba oinsa sira bele suporta sira nia kaben/parseiru nia servisu no hodi hare’e mós oinsa sira bele fó apoiu ba membru PNTL sira ne’ebe maka moras, hare’e ba maluk sira ne’ebe maka moras no hare’e mós ba iha desportu nian balun, atu nune’e AESPNTL iha aktividade hodi bele halibur malu.

IMG_9009

“Kona-ba apoiu Komandu PNTL nian ba iha AESPNTL, klaru katak iha tanba AESPNTL mós fó apoiu ba Komandu atu nune’e aktividade hotu bele lao, tanba servisu Polísia ninian todan ne’e maka presiza apoiu husi ema hotu, maibé familia mós importante nune’e familia mós tenke apoiu servisu PNTL nian”, hatutan Komisariu Jerál Polísia ne’e.

Iha fatin hanesan Prezidente AESPNTL Manuela de Araújo hateten kona-ba ezistensia AESPNTL nian foin maka hari’I iha loron 21 Abril tinan 2023 wainhira Komandante Jerál no Segundu Komandante Jerál simu ona kargu hodi Komanda instituisaun PNTL, maka ami na’in rua hanesan Esposa Komandante Jerál no Segundu Komandante Jerál iha ona hanoin ida atu halibur esposa sira.

“Iha momentu ne’eba ami hakarak halibur esposa husi ajente to’o mai iha Superior sira nia esposa, entaun ida ne’e ami tenke halo asosiasaun ida, husi asosiasaun ida ne’e ho nia Vizaun atu fó hamahon ba esposa sira atu moris iha Naroman no mós Unidade”, esplika Prezidente AESPNTL ne’e.

Esposa Komandante Jerál PNTL ne’e salienta tan katak AESPNTL iha mós Misaun ida maka oinsa dezenvolve esposa sira hodi hala’o aktividade no mós fó apoiu ba ami nia parseiru sira servisu hanesan servidor estadu liu husi instituisaun PNTL.

“Husi ne’e, ami estrutura Asosiasaun nian kria ona programa sira hanesan desportu, ekonomia, kultura, sosial ida ne’e maka ami sei hala’o ba oin, ami mós hetan apoiu husi parseiru sira hanesan kompañia balun hodi bele suporta aktividade asosiasaun nian ho diak liu tan”, hatutan Esposa Komandante Jerál PNTL ne’e.

IMG_9122

Kona-ba legalidade AESPNTL nia rasik, Manuela de Araújo esplika katak Asosiasaun ne’e foin maka hari’I tanba ne’e presiza tempu ne’ebe maka naruk atu hetan legalidade. Tanba ne’e, AESPNTL la hein atu to’o hetan legalidade husi parte Jurídiku Komandu PNTL nian maka foin bele hala’o aktividade, maibé ami hakarak AESPNTL ne’e ba oin nune’e maka ami hala’o ona aktividade balun hanesan asaun karidade ba iha HNGV iha semana hirak ba kotuk.

“Ami sei ba vizita membru PNTL sira ne’ebe maka durante ne’e hetan moras hodi la hala’o kna’ar, ami sei oferse apoiu nesesidade oituan ne’ebe maka AESPNTL iha no mós ami sei ba vizita feto maluk ne’ebe maka laen polísia maibé mate ona hodi bele fó apoiu ne’ebe maka ami iha inklui ami sei oferse apoiu balun ba iha Komandante munisipiu sira atu bele hatutan ba membru sira ne’ebe moras iha munisipiu”, hakotu Manuela de Araújo.

Aktividade ne’e partisipa husi Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa, Segundu Komadante Jerál Komisariu Polísia Pedro Belo, Komandante Komandu Supervizaun, Inspetúr Jerál, Amo Kapelaun, Komandante Komandu Munisipiu, Unidade, Xefe Servisu no Xefe Gabinete sira Komandu PNTL nian.

Media PNTL.