Uma OPS sei fasilita servisu Ofisial Polisia Suku

20180629-2F5A7849

Metinaro- Uma Ofisial Polisia Suku (OPS) polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) sei fasilita servisu OPS atu utilija hodi halao knaar no servi komunidade sira nune’e bele halo prevensaun no atuasaun ba komflitu iha suku.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Julio da Costa Hornay hateten Komandu PNTL liu husi parseria ho Governu Nova Zelandia hari uma ba OPS hamutuk 14 iha munisipiu 12 no RAEOA nune’e lori Polisia besik liu ba komunidade tanba husi sira maka bele halo prevensaun ba komflitu, Nia hato’o asuntu ne’e iha serimonia inagurasaun uma OPS suku Oenunu Metinaro Dili,  Sexta (29/06).

Komisariu Hornay haktuirtan katak OPS ne’ebe kolokadu iha suku lor-loron hamutuk ho Xefe Suku no KPK sira lao hodi hare problema barak ne’ebe maka suku infrenta hanesan disputa rai, violensia domestika no seluktan.

“ Lori Komandu PNTL no povu Timor-Leste nia naran ami hato’o agradese wain ba povu Nova Zelandia liu husi nia governu ne’ebe ho laran tomak hakarak kontribui no apoiu progresu dezenvolvimentu PNT,” Komisariu Julio agradese.

Atu termina Komandante Jeral PNTL husu ba OPS sira atu utilija fasilidade ne’ebe maka Komandu fo no asegura ho diak sasan inventarijasaun hirak ne’e atu utilija hodi servisu ba estadu no servi povu.

Iha okajiaun ne’e Embaxadora Nova Zelandia ba Timor-Leste Vicky Peole hateten uma OPS sei kontribui ba Vizibilidade, Involvimentu no Profesionalismu husi Ofisial Polisia Suku sira hodi halo sira sai parte husi komunidade ne’ebe maka sira servi.

Nia hatutan Nova Zelandia fiar katak Polisia Komunitaria maka dalan ida ne’ebe efetivu no efisiente liu atu servisu hamutuk ho komunidade hodi hetan solusaun ba kestaun seguransa.

“ Ho haksolok tebes hau inagura uma OPS Oenuno husi uma 13 seluk ne’ebe maka hetan apoiu husi povu no governu Nova Zelandia, uma ne’ebe maka kompleta ho moviliariu hanesan pilotu ida no hein katak modelu  ida ne’e prova susesu no bele replica husi PNTL no governu Timor-Leste,” Nia dehan.

Hau hein katak uma OPS ne’e sei utilija ho diak no fo benefisiu ba komunidade hodi moris hakmatek  no membru OPS ho sira nia familia sente hakmatek no seguru iha sira nia uma foun wainhira halao sira nia knaar iha suku, no ami sei kontinua fo apoiu ba polisiamentu Komunitaria.

Entretantu Xefe suku Oenuno Simão Mendonsa hateten uma OPS ne’e fasilita Polisia atu hakbesik ba komunidade nune’e bele halo prevensaun no atuasaun wainhira mosu komflitu  ruma.

Nudar autoridade local hau louva tebes programa hari uma ba OPS no suku Oenuno maka sai hanesan pilotu ba munisipiu Dili tanba ne’e ami agradese ba governu Nova Zelandia ne’ebe mka apoiu programa ne’e.

Autoridade suku hamutuk ho OPS ne’ebe maka koloka iha suku Oenuno sei servisu hamutuk no halo liña kordenasaun no sempre apoiu malu no ami sei kuida uma OPS no uma OPS ne’e sai fatin atu rejolve komflitu ne’ebe maka mosu iha komunidade nia le’et ho lalais.

Embaixada Nova Zelandia iha Timor-Leste apoiu governu hodi hari uma OPS 14 ba munisipiu 12 no RAEOA ho montante orsamentu $ 488. 691.20 no projetu ne’e inplementa husi Programa Dezenvolvimentu Suku (PNDS).

Marka prezensa iha serimonia inagurasaun ne’e Prezidente autoridade munisipiu Dili, Komandante PNTL munisipiu 12 no RAEOA, Komandante Polisia Komunitaria Superintendente Asistente Antonio da Luz, reprezentente  Komandando F-FDTL Tanente Kolonel Rai Ria , Komandante Polisia Nova Zelandia no TLPDP, Amo Paroko metinaro Diretora PNDS Dulce Guterres Junior,  no komvidadus sira. Media PNTL

20180629-2F5A7857   20180629-2F5A783620180629-2F5A7863

UNFPA Halo Workshop Prevensaun HIV/SIDA ba UPF

_MG_8058

Batugade- Ajensia Fundu Nasões Unidas ba Populasaun (UNFPA) halo workshop konaba lalaok no prevensaun virus HIV/SIDA ba PNTL Unidade Polisia Fronteira (UPF) ne’ebe maka halo seguransa iha Fronteira munisipiu Bobonaro, Cova-Lima no Rejiaun Autonoma Oecusse.

Country Director UNFPA Timor-Leste Dra. Dominggas Bernardo hateten UNFPA suporta EstrelaPlus atu fahe informasaun baziku ba membru PNTL espesialmente membru UPF ho hanoin katak sira iha direitu atu hetan informasaun klaru konaba HIV/SIDA atu nune’e sira bele proteje aan no sira nia familia, Nia hato’o asuntu ne’e iha Kuartel UPF Batugade munisipiu Bobonaro foin lalais.

Nia haktuirtan katak UNFPA servisu hamutuk ho PNTL desde tinan 2012 maibe sosializasaun informasaun ba UPF ne’e foin primera vez  maibe tuir planu ami sei kontinua fahe informasaun ba membru PNTL no F-FDTL iha teritoriu laran tomak.

UNFPA nudar Stake holder husi programa HIV/SIDA servisu hamutuk ho NGO sira no Ministeriu Saude

Entretantu Komandante UPF Superintendente Asistente João Belo Reis hateten workshop ne’e inportante tebes ba Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu-liu Unidade Polisia Frontira (UPF) tanba lor-loron UPF halao servisu iha fronteira no halo interasaun ho komunidade nasaun vizinu espesialmente ho TNI no POLRI tanba ne’e liu husi sensibilizasaun ne’e bele fo informasaun klareza ba membru sira konaba oinsa prevene aan husi moras hadaet, no oinsa lao ho seguru  no tetu kualker asaun ne’ebe maka sira halo iha liña fronteira

Komandante ne’e haktuirtan katak workshop ne’e partisipa husi membru UPF Kompania tolu husi Komandu munisipiu tolu ne adekuadu no koresponde ho nesesidade konaba informasaun ho involvimentu membru barak atu sira bele transmite fali informasaun ne’ebe maka sira simu ba sira nia kolega no liu-liu membru sira iha postu.

Iha okajiaun ne’e Mediku Jeral iha Klinika PNTL Dra. Analita do Rego Carlos Fatima hateten workshop ne’e realija hodi fahe informasaun konaba prevensaun HIV/SIDA ba membru PNTL espesialmente UPF ne’ebe maka servisu iha liña fronteira hanesan Bobonaro Cova-Lima no Rejiaun Autonoma Oecusse ne’ebe maka ohin mai konsentra hamutuk iha Kuartel UPF Batugade.

Workshop ne’e realiza objetivu prinsipal atu fahe informasaun konaba lalaok no prevensaun HIV/SIDA no redus stigma ba sira ne’ebe maka afetadu husi virus ne’e.

Alende ne’e koalia mos konaba trafiku humanu tanba iha liña fronteira risku boot tebes ba problema hirak ne’e.

Workshop durante loron tomak ne’e loke diretamente husi Komandante PNTL munisipiu Bobonaro Superintendente Xefe Armando Monteiro no partisipa husi membru UPF iha Fronteira munisipiu Bobonaro, Cova-Lima no Rejiaun Autonoma Oecusse. Media PNTL

Sentru Treinamentu Baucau Fatin Dezenvolve Kapasidade

20180621-2F5A7460

Dili- Komandu Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) ho apoiu husi Timor-Leste Police Development Program (TLPDP) hari Sentru Treinamentu Baucau atu fo formasaun no treinamentu ba membru PNTL Baucau.

Komandante TLPDP Russ Williams hateten Sentru formasaun ne’ebe TLPDP hari ho objetivu atu kontrinua formasaun hirak ne’ebe maka halao tia ona iha nasional no kada tinan sei fo formasaun ba ofisial PNTL barak iha munisipiu liu-liu ofisial feto sira tanba dala ruma labele ba Centru Formasaun Polisia (CFP) tanba rajaun prekupasaun  familia, Nia hato’o asuntu ne’e iha serimonia inagurasaun Sentru treianemtnu Baucau foin lalalis..

Nia haktuirtan inportante ba Komandante munisipiu atu koordena no halo kolaborasaun ho Centru Formasaun Polisia atu nune’e bele  fo formasaun kontinua iha munisipiu nune’e bele responde situasaun hirak ne’ebe maka sei hasoru hanesan kazu krime, Violensia domestika no seluktan.

“Ita hein katak Sentru Formasaun ida ne’e iha valor boot ba populasaun Baucau katak sei forma ofisial no membru PNTL ne’ebe maka professional hodi responde situasaun hirak ne’ebe maka sei hasoru,” Komandante TLPDP dezeja.

Iha okajiaun ne’e Segundu Komandante PNTL munisipiu Baucau Superintendente Asistente Joni Viana hateten mundu ohin loron ejiji professional tanba ne’e sentru treinamentu ida ne’e inportante atu prepara no forma membru sira sai professional, professional la sukat deit ho kapasidade maibe ho abilidade, hakarak, boa vontade aprovetamentu iha formasaun ne’e rasik nune’e Sentru Treiamentu ida ne’e prepara no forma ema atu lori instituisaun PNTL ba oin.

Nia haktuir Komandu PNTL munisipiu Baucau hato’o agradese ba Komandu Jeral PNTL ho suporta husi TLPDP ne’ebe ho laran luak konstrui fatin ida ne’e atu bele dezenvolve PNTL nia kapasidade ba futuru.

Iha okajiaun ne’e Komandante Komandu Operasaun Superintendente Xefe Henrique da Costa ne’ebe reprezenta Komandante Jeral husu atu utilija Sentru Treinamentu ne’e ho diak no kuidadu atu nune’e fatin ne’e bele uja hodi hasae kapasidade membru sira nian.

Nia husu ba komandante CFP no Instructor sira atu nune’e wainhira laiha kadetes foun ka fomasaun iha Dili bele desloka mai munisipiu hodi halo treinamentu ba membru PNTL iha munisipiu nune’e bele hasae kapasidade membru PNTL atu sai professional liutan.

Sentru Treinamentu hanesan halo ona iha munisipiu Liquica no Aileu no sei kontinua ba munisipiu  hotu inklui Rejiaun Autonoma Oecusse, Obra ne’e responsabiliza husi kompania Caltech

 

Serimonia inagurasaun ne’e partisipa husi Komandante CFP Superintendente Arquimino Ramos, Komandante Komponente Terrestre, Komandante Polisia Militar, Autoridade munisipiu Baucau, reprezentante Veteranus, reprejentante Prokuradora munisipiu Baucau,  membru PNTL munisipiu Baucau, no komvidadus sira. Media PNTL

 

Komandante Jeral Partisipa Enkontru UNCOPS iha Nova Yorke

IMG-20180622-WA0001

Komandante Jeral Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) Komisariu Julio da Costa Hornay partisipa iha reuniaun Xefe Polisia Nasões Unidas (UNCOPS) iha Nova Yorke loron 21 to’o 22 fulan Juñu ne’ebe maka partisipa husi nasaun membru 115.

Deskursu Komandante Jeral PNTL

Durante tinan 1999 to’o 2012 prezensa Organijasaun Nasões Unidas (ONU) iha Timor-Leste hodi prepara timor oan sira atu dezenvolve nia nasaun ho demokrasia tuir lei no ordem.

Liu husi eleisaun Prezidensial no Parlamentar ONU entrega mandatu governu tranzitoriu ba governu definitivu liu husi serimonia Restaurasaun Independensia loron 20 fulan Maiu tinan 2002 no kontinua akompaña governu to’o tinan 2012 tanba ne’e ami agradese ONU.

ONU atinji susesu iha Timor-Leste tanba koperasaun diak ho lideransa polítiku sira no hola parte mos husi lideransa rejistensia.

Liu husi desijaun ONU ne’ebe maka haruka forsa manutensaun paz (peace keeping force) tantu Militar no Polisia husi nasaun hirak ne’ebe maka iha ligasaun istoria, kultura no lingua ho Timor-Leste; parte tolu ne’e inportante ba susesu misaun ONU tanba kultura, istoria no lingua bele harmoniza komunikasaun,  aproximasaun no kordenasaun hodi diskuti asuntu inportante entre Timor-Leste ho Nasões Unidas no responsabilidade lideransa determinanteatu atinji solusaun iha parte seguransa.

Wainhira forsa manutensaun paz halao knaar iha terrenu sira la infrenta difikuldade tanba komunikasaun diak no komunidade iha baze kompriende malu nune’e minimija komflitu, alende ne’e komunidade mos kontribui no suporta forsa manutensaun paz hodi rezolve problema.

ONU mos halo rekrutamentu ba membru Polisia foun Timor-Leste nian hodi selesiona ema ne’ebe iha koñesementu konaba lalaok no realidade nasaun Timor-Leste no iha influensia ho komunidade maske sira iha koñesmentu ne’ebe minimu maibe rekonese husi autoridade lokal no veteranus sira.

Atu termina hau hakarak hato’o katak misaun ONU susesu iha Timor-Leste tanba koperasaun diak entre lideransa ONU ho lideransa istoriku, veteranus no povu. Tanba ne’e hau sujere ba Sekretariu Jeral Nasõens Unidas atu konsidera esperensia ida ne’e hodi inplementa iha nasaun seluk ne’ebe presiza ONU nia apoiu liu husi Forsa Manutensaun Paz.

 

Komandu PNTL Hala’o Avaliasaun Seguransa Ba Eleisaun Antesipada 2018

20180614-2F5A6897

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Komandu Operasaun Nasional realiza enkontru ida kona-ba Avaliasaun Seguransa Ba Eleisaun Antesipada 2018 ne’ebe partisipa husi Komandu PNTL Munisipiu hotu inklui Komandante Unidade sira.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay ne’ebe halo abertura iha enkontru ne’e hateten enkontru refere hanesan planu ida ne’ebe prepara husi Komandu Operasaun hodi konvida Komandu munisipiu sira hotu inklui Komandante Unidade sira hodi halo avaliasaun ba servisu ne’ebe Komandante sira halo iha terenu ba seguransa Eleisaun Antesipada liu ba.

“Iha avaliasaun ida ne’e, kada Komandante sira hato’o informasaun, vantajen no desvantajen, susesu, difikuldade saida maka sira hasoru iha terenu durante seguransa ba eleisaun ida ne’e, nune’e Komandante Operasaun bele halo resumu ida aprezenta ba Komandu atu nune’e próximu aktividade ba seguransa nian ita bele konsidera, hadia, hato’o no hatama ba iha programa ba prosesu desenvolvimentu iha futuru mai, iha oitavu governu mai”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay subliña liu tan katak iha enkontru ne’e kada Komandante sira sei hato’o saida deit maka sai difikuldade ne’ebe sira hasoru iha sira nia munisipiu durante tempu kampaña no eleisaun liu ba, atu nune’e Komandu Operasaun bele halo resumu hodi koloka ba iha planu annual ba desenvolvimentu instituisaun ninian.

“Kona-ba orsamentu, sétimu governu Konstitusional fó apoiu liu-liu kustu operasaun ba membrus PNTL tomak ho Komandu FALINTIL Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) tomak ne’ebe hala’o kna’ar seguransa ba eleisaun antesipada, ida ne’e motiva tebes membrus PNTL no F-FDTL liu-liu Komandu rua ne’e hodi hala’o sira nia misaun, ita espera katak governu hanoin nafatin difikuldade sira ne’ebe maka Forsa Defesa no Seguransa infrenta ne’e, hodi konsidera sai preoridade ba oitavu governu Konstitusional nune’e bele desenvolve institusaun rua ne’e sai diak liu tan atu nune’e sira bele hala’o sira nia misaun ne’e ho efetivu  no efisiente ba povu doben Timor-Leste ida ne’e”, esplika na’in ulun PNTL ne’e.

Iha fatin hanesan, Komandante Operasaun Superintendente Xefe Henrique da Costa iha ninia aprezentasaun ba enkontru ne’e koalia katak iha tinan 2017 ita liu tiha ona eventu importante rua maka hanesan Elesiaun Presidensial no Eleisaun Parlamentar, eventu bo’ot rua ne’e maske foti energia barak husi ita bo’ot sira hotu maibé konsege hakat liu ho susesu hodi lori Prezidente Repúblika ba iha Aitarak Laran, Deputadu sira hakat ba Uma Fukun Parlamentu Nasional no mós hahoris Sétimu Governu Konstitusional.

“Parlamentu Nasional no Sétimu Governu Konstitusional la konsege hala’o sira mandatu to’o tinan lima (5) no ikus mai tenke hakat ba Eleisaun Antesipada (EA) no EA refere hanesan buat foun ida iha Timor-Leste maibé asuntu seguransa ita hala’o ho maneira espesial oituan, espesial tanba ita nia estratéjia maka aktividade prevensaun barak liu do que ita hala’o servisu represaun ninian maibé la signifika katak ita la halo aktividade represaun polísia ninian”, hateten Komandante Operasaun ne’e.

Superintendente Xefe Henrique da Costa koalia tan katak esforsu maka’as ne’ebe maka Komandante munusipiu sira halo iha eleisaun antesipada parlamentar ninian, eleisaun prezidensial no mós eleisaun 2017 nian, esforsu tomak ne’ene ita bo’ot sira fó ninia resultadu maka agora dadaun hare’e katak povu bele tuir kampaña, partisipa iha votasaun livre no ema hotu moris iha seguru nia laran.

Partisipa iha enkontru ne’e Komandante Jerál PNTL, parseiru desenvolvimentu TLPDP (Timor Leste Police Development Program), Komandante PNTL munisipiu 13, Komandante Unidade inklui Komandante Servisu Informasaun Polísia no Servisu Investigasaun Kriminal.

Media PNTL.  

PNTL Bandu Patins(Sepatu Roda) Sirkula Iha Estrada Publiku

Sepatu-Roda-Weiqiu-Electro-Black-Blue-3

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) Unidade Tranzitu Seguransa Rodoviariu  bandu patins (sepatu roda) sira atu sirkula iha estrada publiku tanba perturba sirkulasaun trasporte rodaviariu

Komandante Unidade Tranzitu Seguransa Rodoviariu Inspetor Xefe Antonio Soares hateten Sepatu Roda hanesan atividade desportu tanba ne’e tenke halao iha fatin propriu nune’e la perturba movimentu motor no kareta e dala ruma hamosu asidente trafiku, Nia hato’o asuntu ne’e liu husi komferensia emprensa hamutuk ho DNTT iha Kuartel Jeral Kaikoli Dili, Koarta (13/06).

Nia haktuirtan katak Lei Kodigu Estrada define ona katak estrada publiku ne’e utiliza ba kareta no motor atu sirkula no sepatu roda kategoria hanesan piaun ou ema lao ain entaun lao ain nia fatin maka paseiu no iha fatin ne’ebe determinadu.

Lei Kodigu Estrada arigu 8 hateten ba atividade jogus desportu wainhira hakarak halao tenke husu autorijasaun husi parte kompetente atu uza estrada publiku tanba ne’e ba utilijador sepatu roda ne’ebe maka kontra lei PNTL sei aplika sansaun tuir lei kodigu Estrada artigu 3 hateten Estrada ne’e livre ba kareta no motor halo sirkulasaun maibe ba se deit maka impede sei selu koima (multa) $ 30-150.

“Liu husi media komunikasaun ami informa ba publiku liu-liu inan aman sira atu kontrola sira nia oan tantu individu no grupu atu labele uza sepatu roda hodi halo movimentu iha estrada publiku tanba dalaruma sira tabele tuir mikrolet no motor lao forma liña ne’e fo perigu tebes ba sira nia vida,” dehan Komandante Unidade Tranzitu.

Iha okajiaun ne’e Diretor Nasional DNTT Natalino do Rosario hateten tuir observasaun DNTT ho PNTL  iha terrenu nota katak utente sepatu roda sira halo movimentu iha estrada publiku iha tempu lorokraik no ida ne’e fo perigu ba sira nia vida no ema ne’ebe maka halo sirkulasaun uza motor no kareta

Nia haktuirtan DNTT prepara ona avizu ida atu fo sai ba publiku hodi fo hatene ba sira katak labele uja sepatu roda iha estrada publiku no sei servisu hamutuk ho PNTL Unidade Tranzitu Seguransa Rodoviariu  atu halo operasaun ba utilijador sepatu roda ne’ebe maka la kumpri hodi  sirkula iha Estrada publiku.

Atu termina diretor ne’e husu ba inan aman sira atu fo atensaun ba sira nia oan atu labele uza sepatu roda hodi halo sirkulasaun iha estrada publiku hanesan desportu. Media PNTL

 

 

 

PNTL Rezista Kazu Rua Iha Inisiu Fulan Juñu Tinan Ne’e

20180607-2F5A6359

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) iha kinta-feira (07/06) ne’e liu husi Komandante Jerál PNTL no akompaña husi Segundu Komandante Jerál PNTL hasoru malu ho Prezidente Repúblika (PR)  Dr.Francisco Guterres “Lu-Olo” hodi relata situasaun seguransa iha teritoriu laran tomak durante periodu inisiu fulan Juñu tinan 2018.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Julio da Costa hafoin enkontru ba jornalista sira hateten hanesan bain-bain parte seguransa mai hato’o informasaun kona-ba seguransa nia ba PR katak situasaun en jerál iha munisipiu 13 lao hakmatek, laiha problema ida ne’ebe signifikante atu PNTL toma medida imediatamente.

“Só iha kazu balun ne’ebe akontese hanesan ita hotu hatene katak iha loron 2 liu ba iha Suai, iha homesidiu ida entre grupu joven sira, suspeitu sira orseik lori ona ba Tribunal hodi halo primeiru interogatoriu, ita hein dezisaun Tribunal nian oinsa no kazu ida hori-bainhira suspeitu ida soke ema arbiru, ida ne’e mós suspeitu no vitima sira oras ne’e dadaun iha hela hospital hafoin polísia investigasaun no tránzitu nian sei kontinua ninia prosesu investigasaun ba tribunal”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Polísia Julio da Costa akresenta liu tan iha enkontru ne’e informa mós ba PR kona-ba forsa sira ne’ebe kolokadu iha munisipiu sira liu-liu PNTL, tanba hare’e ba situasaun balun ita sei mantein to’o formasaun governu foun hafoin mak ita dada fila fali mai Komandu.

“Ami informa mós ba PR kona-ba kapturasaun suspeitu Timor oan balun ne’ebe maka halai ba Indonesia, servisu hamutuk koordenasaun ho Polri ita kaptura no lori mai ona agora ba ona prosesu judisial ninian”, hatutan na’in ulun PNTL ne’e.

PR Agradese Servisu Seguransa

Iha biban ne’e, pontu-de-vista husi Prezidente Repúblika (PR) Dr.Francisco Guterres “Lu-Olo” ba servisu parte seguransa nian durante ne’e, agradese tebes ba servisu seguransa nian ne’ebe halo durante ne’e.

“Prezidente agradese ba servisu seguransa nian ne’ebe halo en-koordenasaun hamutuk ho FALINTIL Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) kooperasaun ne’ebe diak tebes no husu atu mantein nafatin lao ba oin hodi kria estabilidade no paz ba rai doben Timor-Leste nune’e povu tomak Timor oan hakmatek hala’o idak-idak nia moris”, hateten Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay. Media PNTL

PNTL-Polri Kaptura Suspeitu Kazu Burla Agravada Ne’ebe Halai Ba Indonesia

20180604-2F5A6270

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liu husi Servisu Informasaun Polísia (SIP) servisu hamutuk ho Polísi Repúblik Indonesia (Polri) husi Polda NTT-Kupang iha loron 30 fulan Maio tinan ne’e kaptura ona suspeitu Timor oan ida ne’ebe mak halai durante fulan rua ba kazu Burla Agravada. Mandadu tribunal ba suspeitu sai iha loron 27 fulan Fevereiru tinan 2018 ho númeru NOC.243411 TDD Dili no basea ba mandadu refere maka Xefe Servisu Investigasaun Kriminal PNTL munisipiu Dili hamutuk ho Servisu Informasaun Polísia (SIP) ezekuta ordem Tribunal nian hodi kapotura suspeitu.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay segunda-feira (04/06) iha nia kna’ar fatin hateten kooperasaun entre PNTL ho Polri la se’es husi ajuda maka’as husi adidu Polri ne’ebe koloka iha embaixada Indonesia iha Timor-Leste no mós Konsuladu Timor-Leste ne’ebe koloka iha Bali no Kupang no mós adidu imigrasaun Timor-Leste nian iha Indonesia.

“Ita lori fila fali ita nia maluk Timor oan ne’ebe se’es ann husi Lei, ita foti fila mai para sira kumpri sira nia mandadu tuir Lei ne’ebe vigora iha ita nia rai, to’o tempu ida sira fila fali ba komunidade moris hanesan komunidae bain-bain, ita ba kaer nia tanba tribunal mak haruka”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Polísia Julio da Costa Hornay hato’o mós parabens ba ekipa PNTL nia servisu no adidu Polri iha Timor-Leste ba kooperasaun servisu ne’ebe maka hala’o ona durante ne’e no sei hasa’e nafatin kooperasaun servisu ida ne’e iha futuru.

Entretantu, adidu Polri iha Timor-Leste Baharata Indrayana iha sesaun entrevista hateten nia parte sente kontente tanba bele ajuda PNTL atu bele kaptura autor kriminozu sira no ida ne’e sai hanesan sira nia dever nu’udar polísia nasaun viziñu atu bele ajuda malu.

“No ida ne’e laos primeira véz kooperasaun servisu entre PNTL ho Polri maibé ida ne’e servisu hamtuuk ba dala ha’at ona no sai faktus duni katak servisu ida ne’ebe efetivu tebes atu kombate krime iha nasaun rua ne’e nia laran (Timor-Leste no Indonesia-red) no suspeitu ida maka ami sei buka tuir tanba deskonfia sai ona sidadaun Indonesia”, hateten Baharata Indrayana.

Media PNTL.

Segundu Komandante Jerál PNTL Dirige Serimonia Isar Bandeira

20180604-2F5A6184

Dili, iha primeira semana fulan Junhu tinan ne’e, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) hala’o serimonia insar bandeira ne’ebe maka dirige diretamente husi Segundu Komandante Jerál PNTL.

Komisariu Polísia Faustino da Costa iha ninia intervensaun ba serimonia insar bandeira ne’ebe hala’o segunda-feira ne’e (04/06) iha resintu Kuartél Jerál PNTL hateten, iha biban ida ne’e hakarak fahe informasaun balun no oinsa maka hotu-hotu atu hare’e ba oin atu halo saida.

“Primeiru maka los duni katak iha fim-de-semana ida ne’e ema barak mak ferias tuir sirkular ne’ebe iha maibé antes ida ne’e ita tama hela iha faze ida ne’ebe faze alerta ne’ebe ita seidauk hasai fila fali diretiva ruma ou sirkular ruma hodi dehan katak laiha ona alerta signifika alerta sei lao hela tanba ne’e iha tempu ida ne’e iha munisipiu sira halo hela atividade alerta ninian ne’ebe ikus ita konsege rezistu ou ita rekolla dadus katak situasaun seguransa iha nivel teritoriu nasional lao diak, hakmatek, kontroladu tanba esforsu laos ita PNTL nian mesak maibé kontribuisaun husi parte sosiedade no ita nia povu tomak”, tenik Segundu Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Polísia ne’e salienta liu tan katak ita konsege rezistu mós kazu balun hanesan asaltu balun iha Suai ne’ebe rezulta ema ida mate no ita nia kolega PNTL sira halo kapturasaun detein hela ema na’in hitu (7) iha sela no kazu balun mós akontese iha fim-de-semana iha munisipiu Baucau ne’ebe ita nia kolega PNTL sira mós atende no atúa servisu ne’e lao hela, munisipiu sira seluk atividade pasa revista (cek point) lao nafatin.

“PNTL ho nia familia halo viagem ruma karik tenke kompleta saida maka kódigu Estrada haruka atu nune’e iha pasa revista labele ita ho ita mak konfronta malu iha terenu ne’ebe hare’e katak ita rasik la respeita farda ida ne’ebe ita tau”, hatutan Komisariu Polísia Faustino da Costa.

Segundu Komandante Jerál PNTL haktuir liu tan katak loron ohin Prezidente Repúblika sei halo enkontru ho lider partidu politiku sira ne’ebe maka hetan asentu iha Parlamentu Nasional, ne’e signifika katak iha semana ida ne’e bele iha ona tomada-de-posse ou Plenaria dahuluk iha Parlamento Nasional, ne’e katak ita PNTL sei alerta nafatin tuir sirkular ne’ebe iha katak to’o formasaun governu foun.

Media PNTL.        

PNTL SICN halao Komferensia Investigasaun Kriminal

20180528-2F5A6054

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste Servisu Investigasaun Criminal Nasional (SICN) halao komferensia Investigasaun Kriminal hodi asegura koperasaun servisu entre instituisaun estadu interligadu ne’ebe servisu iha area manutensaun lei no ordem.

Xefe SICN Superintendente Jorge Nelson Amado Monteiro hateten liu husi komferensia ba dala nen (6) ne’e bele fahe informasaun ba kada instituisaun iha parte prosesu investigasaun nian karik iha prosesu investigasaun ruma ne’ebe halo husi instituisaun seluk PNTL bele fasilita apoiu no instituisaun selukmos apoiu mai SICN, Nia hato’o asuntu ne’e ba jornalista sira iha Sentru Formasaun João Paulo II Comoro Dili.

Nia haktuirtan katak liu husi komferensia ne’e bele bele hamosu ideia ida no rekomendasaun ba prosesu espesial ba krime hirak ne’ebe iha relasaun ho krime transnasional no krime organijadu tanba krime hirak ne’ebe maka nia substansia kompleksu PNTL labele halo servisu mesak maibe tenke iha servisu ho Diresaun Alfandega, PSIC no instituisaun relebante ne’ebe iha responsabilidade ba seguransa.

Iha okajiaun ne’e Adjunta Prokurador Jeral Republika Zelia Trindade hateten komferensia ida ne’e inportante tebes tanba foka konaba uniformizasaun setor justisa ba aplikasaun lei no foka liu-liu ba krime Transnasional, asuntu ne’e intersante tanba sai prekupasaun ba ita nia nasaun.

“Krime Transnasional nia natureja kompleksu tanba krime organijadu ho dimensaun internasional nune’e presija autoridade sira tur hamutuk, Liu-liu polisia ho prokurador sira tuir formasaun no komferensia hodi troka esperensia atu hare oinsa hamutuk esforsu hodi hare krime transnasional”, dehan Dra Zelia.

Nia haktuirtan liu husi komferensia ne’e autoridade sira buka hatene konsetu no karateristika krime transanasional hanesan Droga, Brankeamentu Kapitais, terorismu no krime seluk, ita espera katak prokurador no polisia sira hamutuk atu buka konyesmentu ne’ebe klean no uniformija hodi responde ba krime hirak ne’e.

Komferensia nasional ho tema “ Uniformiza Setor Justisa No Aplikasaun Lei Iha Timor-Leste ho Focus Ba Krime Transnasional” ne’e halao durante loron lima (28/05 to’o 01/06) loke husi reprejentante ministeriu Defeza no Seguransa Domingos Pinto, akompaña husi Segundu Komandante jeral PNTL Komisariu Faustino da Costa, Embaixador Australia Peter Roberts, Komandante TLPDP Superintendent Geof Turner no partisipa husi PSIK, Diresaun Jeral Alfandega, Diresaun Jeral Karantina, Servisu Nasional Intelijensia, Servisu Informasaun Militar, Prokurador husi juridisaun Baucau, Dili, Suai no Oe-Cusse;

Komferensia ne’e hetan apoiu husi parseru TLPDP. Media PNTL