Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa Hala’o Vizita Servisu Ba Iha Komandu PNTL Munisipiu Ermera

387214780_345964594609792_3844649870016781489_n

Ermera, Komandante Jerál Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa iha loron tersa-feira (10/10) ne’e hala’o vizita servisu ida ba iha Komandu PNTL munisipiu Ermera hodi rona preukupasaun no difikuldade sira ne’ebé maka durante ne’e membru PNTL Munisípiu Ermera Infrenta iha terenu. Preukupasaun hirak ne’e maka hanesan menus rekursu umanu, menus ekipamentus, radio komunikasaun att no liña internet ne’ebe maka difikulta tebes servisu membru sira nian.

Komandante PNTL Munisipiu Ermera Superintendente Polísia Ludgerio P. Madeira Lay iha ninia aprezentasaun koalia liu kona-ba difikuldade seluk ne’ebe maka hasoru liu-liu atu hasoru aktividade Eleisaun Suku, rekursu ne’ebe maka Komandu iha menus tebes.

“Maibé ami nia inisiativa husi Komandante Operasaun no Komandante sira seluk, katak karik mak la to’o ita bele buka husi parseiru sira ka ita utiliza ita nia KPK sira hodi apoiu seguransa iha eleisaun suku ne’ebe sei mai, maibé ida ne’e ami sei hein autorizasaun husi Komandante Jerál; difikuldade seluk maka kona-ba transporte ba iha seksaun real ninian ida ne’e difikulta tanba kareta ne’e tama ona iha kategoria lelaun, dala-ruma ami utiliza transporte husi VPU ninian maibé ida ne’e ami hetan xamada atensaun husi Deputadu sira no Sekretariu Estadu Igualdade”, esplika Komandante PNTL Munisipiu Ermera ne’e.

Superintendente Polísia ne’e salienta tan katak difikuldade seluk maka kona-ba Eskuadra Hatulia B ne’ebe halo hela, maibé utiliza postu ki’ik oan ne’ebe maka ninia kondisaun la merese atu membru sira utiliza wainhira tempu udan tanba difikulta servisu membru sira nian.

“Ida seluk maka ezizensia husi Prezidente Autoridade Munisipal (PAM) ninian maka atu reativa fila fali ka kontinuasaun fali Eskuadra Gleno ninian, ne’ebe maka Governu mós aprova hodi hola ona kareta no transporte ne’e Komandu maka agora dadaun utiliza hela, uluk koloka ona membru ba iha ne’eba, ida ne’e maka ezizensia, atu nune’e bele asesu ba iha suku lima ne’ebe maka besik hanesan Tocoluli, Fatukeru, Lauhala no Riheu, tanba hare’e ba prespektiva Eskuadra, atendimentu mai husi ne’e dok tebes”, informa Superintendente Polísia ne’e.

391680175_345965124609739_3008188663197389546_n

Entretantu, Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa iha ninia intervensaun hateten hafoin hetan fiar husi Governu anterior hodi assume kargu hanesan Komandante Jerál no Komandante Pedro Belo hanesan Segundu Komandante Jerál, forma kedas ekipa ida hodi prepara programa saida deit maka sei halo durante assume kargu.

“Entaun ita prepara ita nia prioridade lima hanesan primeiru maka jere fila fali interna Polísia ninian katak iha estrutura balun ne’ebe maka dala-ruma ita nia ema seidauk priense, ita priense ou balun ne’ebe assume responsabilidade ou kna’ar iha fatin ruma ho durasaun tempu kleur liu, ita halo rotasaun atu nune’e bele koloka fila fali ema seluk hodi halo servisu”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Jerál Polísia ne’e akresenta tan katak kona-ba reforma no rekrutamentu tama mós hanesan ita nia atensaun, tanba ita akompaña mós Estatuto Profesional PNTL ninian númeru 79/2022 no mos orientasaun Governu dawalu ninian kona-ba reforma ninian. Prioridade seluk maka ita tenke kria komunikasaun ka ligasaun diak ho ita nia parseiru sira hanesan liña ministerias sira, veteranu sira, líder komunitariu, xefe suku, xefe aldeia, joventude.

“Iha orsamentu ratifikativu tinan 2023, ita koloka ona orsamentu hodi sosa kareta ba Komandante munisipiu, Komandante Unidade no Xefe Departamentu sira, tanba ne’e orsamentu bo’ot entaun ida ne’e laos prosesu iha parte PNTL nian maibé iha parte Ministeriu Interior ninian, ita kumpri Lei aprovisionamentu ninian katak orsamentu rihun atus rua ba leten, ne’e prosesu hotu iha Ministeriu Interior nian, espera katak tarde liu ne’e iha fulan Dezembru nia laran kareta hirak ne’e bele iha ona”, haktuir Komisariu Jerál Polísia ne’e.

Media PNTL.

PNTL No Embaixada Indonezia halo Seminariu Nasional Public Speaking ba Tranzitu

IMG_9991

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) kopera ho Embaixada Republika Indonezia iha Timor-Leste halao seminariu nasional Public Speaking ba membru Tranzitu Seguransa Rodoviariu hodi hasae sira nia abilidade Komunikasaun iha atendementu publiku.

Segundu Komandante Jeral PNTL Komisariu Polisia Pedro Belo hateten seminariu ne’e realiza tanba koperasaun ho Embaixada Republika Indonezia iha Timor-Leste liu husi Adidu Seguransa ho Komandante Jeral ne’ebe maka aprova programa ida ne’e ohin realiza, Nia hato’o asuntu ne’e iha Gedung Budaya Indonezia Kaikoli Dili, tersa (10/10).

Nia hatutan seminariu ida ne’e inportante tebes tanba ita hotu akompaña publiku sempre kestiona konaba komunikasaun membru PNTL Tranzitu ho komunidade la tuir ho lolos entaun publiku sempre koalia konaba ida ne’e tanba ne’e Komandu PNTL servisu hamutuk ho Embaixa Republika Indonezia liu husi Adidu Seguransa Indonezia atu fo materia ida ne’e.

Materia ida ne’e diak teb-tebes no membru Tranzitu sira partisipa ho ativu tanba sira hakarak atu hatene nune’e sai bukae ida ba sira wainhira halao servisu iha terrenu liu-liu iha Estrada publiku hodi halo servisu ho diak liutan ba ita nia komunidade sira. Tuir planu seminariu ne’e sei hanorin ba membru Tranzitu hotu iha teritoriu laran tomak ne’ebe maka sei halo ba faze dala tolu.

Seminariu ne’e partisipa husi membru tranzitu husi munisipiu 13, RAEOA, Atauro no sira ne’ebe destakadu iha Postu Fronteira Mota-Ain, Salele no Sakato hodi aprende ida ne’e tanba ita hare durante ne’e iha media sosial sempre kritika makaas konaba komunikasaun membru PNTL nian tanba ne’e maka ita komvida sira hotu mai atu hetan materia ne’ebe maka aprejenta husi orador ne’ebe maka iha esperensia bele fo hanoin ba membru sira atu bele kompriende hodi halao servisu iha terrenu.

“Inportante tebes ba membru sira atu iha abilidade halo komunikasaun hodi komunika ba komunidade sira tanba ne’e presiza iha seminariu, formasaun, workshop ne’ebe maka ita halo no tenke halo bebeik atu loke sira nia hanoin atu nune’e sira halao servisu iha terrenu tuir komunidade sira bele simu no sira hakarak Ami nia Polisia Tranzitu maka ida ne’e hafoin ita foka no hare liu ba diretus humanus nian tanba ne’e maka Komandu sempre kapasita nia membru sira uza meius hotu -hotu liu husi koperasaun servisu ho parte hotu tantu liu husi koperasaun Bilateral ho nasaun hirak ne’ebe maka besik, Ita Haruka ita nia ema ba tuir formasaun iha ema nia rain, nomos formasaun iha rai laran hodi kapasita ita nia ema,”dehan Komisariu.

Iha okajiuan ne’e Adidu Seguransa Indonezia iha KBRI Dili Kombes.Pol. Don Gaspar da Costa hateten nudar mos Orador hateten KBRI Dili servisu hamutuk ho PNTL no banku MANDIRI realiza seminariu Public Speaking ohin tanba iha Akordu Koperasaun (MOU) entre Polisi Republik Indonezia (POLRI) no PNTL ne’ebe maka asina iha tinan 2009 hafoin halo revizaun iha tinan 2012, iha MOU ne’e hateten koperasaun servisu POLRI no PNTL ho foku prinsipal ba asuntu tolu (3) maka hanesan Troka Informasaun (information sharing), Kapasitasaun Rekursu Humanus (capacity building) no prevensaun Krime Trans Nasional.

IMG_9911

Nia hatutan hare ba foku daruak konaba Kapasitasaun Rekursu Humanus ne’ebe maka iha relasaun direta ho kapasitasaun membru sira nian hodi halao sira nia knar ho objetivu stratejia komunikasaun ne’ebe maka membru Tranzitu sira halo refleta kualidade PNTL nian konaba manera komunikasaun ho komunidade.

“Manera komunikasaun iha Organizasaun nia laran ne’ebe maka hanaran communication in Organization inportante oinsa sira komunika informasaun polisia nian ne’ebe maka iha inportante relasaun ho sira nia servisu Tranzitu nian hanesan Engarafamentu, Movimentu Tranzitu ne’ebe diak, kumpri ba lei no esforsu atu komunidade kumpri lei no sinais Tranzitu relasiona ho Lei no Regulamentu hirak ne’ebe maka vigora iha nasaun Timor-Leste, Atu nune’e sira bele hato’o ho diak,” dehan Don Costa.

Materia ne’ebe maka hato’o iha seminariu ne’e maka hanesan Public Speaking oinsa domina topiku ruma ne’ebe nia koalia, fo kepastian hukum iha nia koalia no atitudi, komunika ho etika, disiplina no halo povu kontente durante laiha komflitu ho lei hirak ne’ebe maka iha.

Seminariu ne’e loke husi Segundu komandante Jeral PNTL akompaña husi Xefe Departamentu Tranzitu Seguransa Rodoviariu Superintendente Assistente Polisia Luis da Costa, Reprejentante Embaixada Indonezia, Adidu Edukasaun Republika Indonezia iha Dili, Jeneral Manajer Bank Mandiri no partisipa husi membru Tranzitu Nasional, munisipiu13, RAEOA no membru Tranzitu Postu Destakadu iha fronteira Mota-Ain, Salele no Sakato.

Seminariu nasional ne’e fahe ba faze tolu iha loron (10,18 no 20 outubru) ba membru nain 300 ne’ebe fahe nain 100 kada seminariu, abertura halao iha Gedung Budaya kaikoli Dili no kontinuasaun iha loron 18 no 20 iha Embaixada Republika Indonezia Motael Dili. Media PNTL

Ministru Interior No Komandante Jerál PNTL Hala’o Vizita Ba Membru UPF-PNTL Ne’ebe Servisu Iha Postu Fronteira Sira

387114347_344882988051286_536183319764734503_n

Covalima, Governu liu husi Ministru Interior Francisco Guterres no Komandante Jerál Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa hala’o vizita ba membru sira iha postu fronteira hodi hare’e besik liu tan kondisaun hirak ne’ebe membru sira hasoru durante ne’e no kontinua motiva sira atu servisu ho profesioanal. Deklarasaun hirak ne’e hato’o husi Ministru Interior (MI) iha ninia vizita ba postu fronteira hahu’u Durante loron tolu (06-08/2023) husi Postu Mota Masin to’o iha Postu Mota Ain.

Iha ninia entrevista iha loron 07 fulan Outubru tinan 2023, Ministru Interior hateten vizita ne’e atu enkoraja membru sira ho servisu katak Governu iha hela atensaun ba sira, husu sira servisu nafatin atu pelu menus ita mai hare’e sira ne’e, ita fó koragem ida ba sira, fó forsa ida ba sira atu servisu nafatin.

“Segundu maka hare’e kondisaun sira nian, ita ezize sira atu servisu didiak, Estadu no Governu mós iha obrigasaun atu tau kondisaun ba sira, tanba ne’e hau lori Komandante Jerál no tékniku sira mai atu hare’e, sá kondisaun maka ita presiza tau ba sira, hanesan balun be’e no ahi laiha, kulsaun laiha, toba iha rai”, informa Ministru Interior ne’e.

Membru Governu ne’e salienta tan katak tanba ne’e maka ami halo vizita ba postu sira hodi hare’e kondisaun sira ne’ebe presiza tau atensaun, atu nune’e wainhira ami fila ba sei halo pakote ida atu kria duni kondisaun ba sira. Atu nune’e wainhira ita ezize sira servisu, maibé sira mós iha ona kondisaun ne’ebe maka diak no dignu.

“Tanba ne’e vizita ida ne’e importante, atu mai hare’e kondisaun saida maka ita presiza tau, nune’e iha tinan 2024 komesa husi ne’e ba oin ami buka ona saida maka presiza tau agora no tinan 2024 kontinua tau nafatin kondisaun ba sira to’o tinan 2025 nafatin kontinua to’o sira hetan ona kondisaun ne’ebe maka diak”, hatutan Membru Governu ne’e.

Hatan kona-ba difikuldade seluk ne’ebe maka Komandu PNTL hasoru maka menus rekursu umanu, ba ida ne’e Ministru Interior hateten Governu iha ona planu liu husi MI atu halo rekrutamentu ba membru PNTL foun hamuutk 300 resin atu bele haforsa seguransa iha rai laran liu-liu iha liña fronteira.

387199469_344881941384724_6783223073999726601_n

“Menus rekursu ne’e maka ita sei halo rekrutamentu iha tinan oin, espera ita sei aumenta númeru ba membru UPF ninian, agora dadaun Komandu Jerál haruka fali membru sira husi kontijente jerál no unidade sira seluk atu mai haforsa tan, tanba ne’e tinan oin ita halo rekrutamentu hodi reforsa tan UPF iha ne’e, pelu menus ita tau tan númeru ema atus ida atu bele haforsa tan UPF, tanba postu balun iha deit membru na’in 3, wainhira maka na’in 2 moras ou na’in 3 ne’e moras hotu oinsa, ne’e maka realidade ne’ebe maka iha, tanba ne’e ita tenke tau tan rekursu umanu atu membru sira bele troka malu”, hakotu membru Governu ne’e.

Iha fatin hanesan Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa iha ninia entrevista hateten vizita ne’e hodi hare’e besik liu tan kondisaun ne’ebe maka durante ne’e membru sira hasoru iha terenu.

“Ida ne’e maka kondisaun real iha postu sira hotu, ita hare’e balun ne’ebe maka foin halo ninia kondisaun sei diak maibé balun ne’e hahu’u halo iha tinan 2010 no 2011 nia kondisaun att hotu ona, entaun ho ekipa ne’ebe lao ne’e, halo levantamentu dadus hafoin aprezenta ba Governu hodi hetan ajuda, laos ba kondisaun postu deit maibé ita hare’e mós kona-ba sira nia fasilidade sira, tantu mós radiu komunikasaun, transporte, armas no ita mós hare’e katak fatin balun presiza monta CCTV atu nune’e bele ajuda kontrola tanba ita nia rekursu ne’ebe maka limita, postu balun iha deit membru na’in 3 no balun iha ema na’in 5”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Jerál Polísia ne’e subliña tan katak ida ne’e fó impaktu makas ba iha sira nia servisu tanba sira laiha tempu deskansa dala-ruma labele mós halo patrullamentu ne’ebe maka diak, tanba ne’e sai hanesan dadus ba Komandu atu hare’e ba oin wainhira halo rekrutamentu ita tau prioridade ba iha fatin sira hanesan ne’e, hanesan ohin Ministru hateten ona katak rekrutamentu 2024 nian sei tau prioridade ba iha fronteira hodi liga ba iha Planu Estrategia Governu nian atu bele haforsa seguransa iha liña fronteira ninian.

“Nune’e ita hare’e kondisaun iha munisipiu sira hanesan Covalima no Bobonaro, sira mós infrenta problema lubuk ida tantu mós Komandu UEP ne’ebe koloka iha Bobonaro hodi responde ba iha Suai, Manufahi, Ainaro maibé sira nia fasilidade mínimu tebes, ne’e sai hanesan preukupasaun sira nian no Komandu nian atu nune’e ita nafatin husu ba Governu atu tau atensaun ba ita nia Polísia sira ne’ebe hala’o servisu iha terenu”, hatutan Komisariu Jerál Polísia ne’e.

Autoridade másimu instituisaun Seguransa ne’e hato’o hela mensagem ba membru sira katak, ita bo’ot sira sai hanesan seguransa liu-liu parte fronteira ninian, primeiru servisu iha unidade, disiplina, kamardajen importante, labele haluha katak susesu ita nian ne’e konta mós apoiu husi komunidade sira nian, tanba ne’e husu mantein komunikasaun diak ho autoridade sira iha fatin ne’ebe halo servisu ba atu nune’e bele ajuda servisu ita nian.

Media PNTL.

Vizita Ministru Interior Iha Komandu PNTL Munisipiu Ainaro

385096198_342977708241814_5836870522209870267_n

Ainaro, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Munisipiu Ainaro iha loron 05 fulan Outubru tinan 2023, simu vizita servisu husi Ministru Interior Franscisco Guterres ne’ebe akompaña husi Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Henrique da Costa.

Objetivu husi Vizita ida ne’e maka atu hare’e direita Kondisaun Infrastrutura, Transportes, no rona preukupasaun ne’ebé maka durante ne’e membru PNTL Munisípiu Ainaro Infrenta iha terenu.

Husi sorin seluk, mós transmite Polítika Governu nian liu husi Ministériu Interior, oinsa atu Dezenvolve no kapasita Membru PNTL sai Profesional liu tan hodi garante Paz no Estabilidade iha Rai laran, inklui Rekrutamentu ba Membru PNTL foun ne’ebé sei hala’o iha Tinan 2024.

Liu husi Sorumutu ne’ebé hala’o entre Membru PNTL Ainaro ho Ministru inklui Komandante Jerál PNTL, Komandante PNTL Munisípiu Ainaro Suprentendente Polísia Paulino Carmo Pereira hateten, liu husi Vizita ida ne’e hodi hare’e direita Kondisaun real ne’ebé maka Komandu Munisípiu Ainaro enfrenta iha Area Infrastrutura, Transportes, Rekursu Humanus, inklui problema seluk ne’ebé Komandu Ainaro infrenta hodi garante Paz no Estabilidade ba Komunidade iha Munisípiu Ainaro.

“Ho Vizita ida ne’e lori mai hare’e direita situasaun real kona-ba Infrastrutura, Rekursu Humanus, Transportes no meius sira hotu ne’ebé maka Komandu uza lori hala’o servisu hanesan Adjente Seguransa”, tenik Komandante Komandu PNTL munisipiu Ainaro ne’e.

Superintendente Polísia ne’e relata totál membru PNTL Munisípiu Ainaro oras ne’e dadaun hamutuk 107 (Atus Ida Hitu) númeru ne’e kompostu husi Equadra Hato-Udo, Hato-Builku, Maubisse, no Esguadra Postu Administrativu Ainaro Villa.

385074219_342977548241830_6595615910368835349_n

“Komandu PNTL Ainaro iha totál Membru 107, na’in 2 foin lalais ne’e ba apoiu iha Fronteira, hela 105 iha na’in 2 maka moras, ida ne’e kompostu husi Esquadra 4 no iha Seksaun 7” relata Suprentendente Polísia ne’e, Alem de ne’e, difikuldade ne’ebé maka Komandu PNTL Munisípiu Ainaro enfrenta ba oras ne’e dadaun maka hanesan, menus rekursu umanu, menus Trasporte Operasional tamba kareta sira ne’ebé maka koloka ona balun diak no balun nia kondisaun la diak, maibé jeralmente servisu operasaun lao diak.

Entretantu, Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa hateten hau akompaña Ministru Interior tanba iha servisu balun ne’ebe maka iha liña fronteira presiza urjente hodi bele foti dadus nune’e bele aprezenta.

“Entaun ami diside tama husi ne’e hasoru malu ho ita bót sira, ba oin ita sei hasoru malu fali hodi koalia diak liu tan, tamba ne’e informasaun sira ohin ne’e ita nia Ministru Interior akompaña rasik ona”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Jerál Polísia ne’e salienta tan katak kona-ba ita nia númeru Pesoal menus ne’e laos iha Munisípiu Ainaro deit, maibé iha fatin hotu inklui mós Unidade sira. Ita nia ema la tó, tamba ita nia rekrutamentu ne’e para tia ona iha tinan 4 ka tinan 5 ba kotuk.

“Ita laiha kontinuasaun rekrutamentu ninian, entaun ita halo ona komunikasaun ho Ministériu Interior no tuir orientasaun Ministru ninian, ba tinan oin ninian ne’e ita hanoin atu halo rekrutamentu, espera ita aprejenta ba iha Governu bele aprova para atu núne’e bele iha rekrutamentu, wainhira iha rekrutamentu, ita sei priense ba iha estruktura sira ne’ebé maka mamuk no mós mai apoiu tan iha ita bót sira”, hatutan Autoridade másimu instituisaun Seguransa ne’e.

Iha fatin hanesan, Ministru Interior Francisco Guterres iha ninia intervensaun hateten Planu ba tinan oin liu husi enkontru Konsellu Ministru fó sai ona katak sei rekruta tan Membru Polisa 450 (Atus Hát Lima Nolu).

“Tinan oin ne’e ita atu rekruta hamutuk 450 Polisias, ida ne’e klaru ona Konsellu Ministru iha ona instrusoens klaru husi Primeiru Ministru (PM) katak orsamentu ba iha rekrutamentu ita tenki tau ketak, tamba ne’e maka iha ne’e ita rektura buat rua rekrutamentu ba Ajentes no rekrutamentu ba Ofisiais”, haktuir Ministru Interior ne’e.

Governante ne’e subliña tan katak tamba ne’e hau sei koalia ho Komandante Jerál, ita halo uluk parte interna ninian depois maka ita loke ba públiku, tamba ida ne’e ninia lalaok ne’e sei ba to’o iha Akademia Polisia. Tamba ne’e maka tinan oin ita tenki halo rekrutamentu ida ne’e, para ita labele husik fatin mamuk. Media PNTL.

Ministeriu Interior Hala’o Vizita Ba Komandu PNTL Munisipiu Aileu

385270976_342974768242108_5322292538799553832_n

 

Aileu, Ministru Interior Francisco Guterres, Ph.D, akompaña husi Komandante Jerál Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa, iha loron 05 fulan Outubru tinan 2023 hala’o vizita servisu ba iha Komandu PNTL munisipiu Aileu hodi hare’e kondisaun ne’ebe maka durante ne’e Komandu hamutuk ho membru sira hasoru.

Iha ninia intervista Ministru Interior hateten hafoin simu tiha kargu, foin maka mai halo vizita hodi hare’e kondisaun nune’e bele fó motivasaun ba membru sira atu bele servisu ho diak.

“Hau mai fó motivasaun ba sira atu servisu diak liu tan mezmu iha kondisaun ne’ebe ladun diak ba sira maibé sira mantein firme, mantein no eleva sira nia esperitu nafatin atu servi nasaun no rai ida ne’e ho povu ida ne’e, tanba ne’e maka hau ezize ba sira atu mentein servisu ho diak”, tenik Ministru Interior.

Membru Governu ne’e salienta tan katak hau mai atu hare’e sira nia kondisaun, tanba ita ezize sira servisu, ita rasik mós tenke iha obrigasaun liu-liu Estadu rasik tenke kria kondisaun ba sira, tanba ne’e hau mai atu hare’e oinsa nusa maka kria kondisaun ba sira.

“Kondisaun mínimu ne’e la sufisiente ba sira atu halo servisu ho diak, entaun Estadu tenke tau atu investe tan saida, investe infrastrutura ami prepara atu hare’e hela sira nia kuartél Komandu nian, ami hare’e no luta hodi prepara hela atu nune’e tinan oin ita bele hahu’u ona konstrusaun Kuartél ida ba Komandu munisipiu Aileu no ita rehabilita sira nia fatin ne’e, inklui eskuadra hodi sira bele hala’o servisu ho diak”, hatutan Ministru Interior ne’e.

386743692_342974781575440_5758389480921652024_n

Governante ne’e subliña tan katak além de infrastrutura, governu sei kria tan kondisaun ba ekipamentus no farda ba sira atu hala’o kna’ar ho diak. Kondisaun hirak ne’e, parte Ministeriu prevê ona iha Orsamentu ba tinan 2024.

Iha fatin hanesan, Komandante Komandu PNTL Munisipiu Aileu Superintendente Polísia Sebastião Alves Quintão, haksolok ho vizita ne’e hodi bele motiva diak liu tan nia membru sira. Inklui aprezenta mós progresu servisu no dezafius ne’ebé mak durante ne’e sira hasoru.

“Ami agradese tebes hetan vizita espesiál hosi Ministru Interiór mai iha fatin ne’e, hanesan Komandante hau kontente tanba ho vizita ne’e bele fó motivasaun diak liu tan ba membru PNTL Aileu nian iha ne’e atu aprezenta mós preokupasaun husi membru balun mak kona-ba ekipamentu no rekursu umanu ne’ebe maka limitadu”, tenik Komandante Superintendente Polísia Sebastião Alves Quintão, perante halo aprezentasaun ba Ministru Interior iha salaun enkontru Komandu PNTL Munisípiu Aileu.

Iha biban ne’e, Superintendente Polísia ne’e relata mós kazu insidente no asidente tinan kotuk inklui tinan 2023, hahú hosi fulan Janeiru to’o Setembru nian.

“Kazu iha fulan Janeiru to’o ohin loron totál kazu hamutuk 67, kazu sira ne’e aprezenta ona ba Ministériu Públiku (MP), 31 rezolve família no kazu seluk sei pendente hodi hein prosesa no balun presiza kompleta dokumentu ba MP, iha mós kazu tránzitu ne’ebé halo aktividade rodoviária nian, infratór sira selu koimas ne’ebé tama kofre Estadu iha tinan kotuk rihun tolu resin, husi fulan Janeiru to’o ohin loron iha dolar 227”, salienta Komandante PNTL munisipiu Aileu ne’e.

Hatan ba preokupasaun hirak ne’e, MI hateten agora daudaun Governu hahu’u halo modernizasaun ba PNTL bazeia ba planu prioridade Governu nian maka reforsa seguransa iha fronteira, infraestrutura, tuir mai reve Estatutu Pesoal PNTL nian. Media PNTL.

 

TLPDP Entrega Sala de Aula no Ekipamentu Informatika ba PNTL

IMG_8805

Dili-Parseru Timor-Leste Police Development Program (TLPDP) entrega Sala de Aula Sentru Formasaun Polisia (CFP) ne’ebe maka halo rehabilitasaun kompleta ho ekipamentu informatika hodi uza ba kursu no formasaun atu hasae konyesmentu no abilidade membru PNTL.

Komandante TLPDP Interinu Superintendent Mark Silvertand hateten dezenvolvimentu instituisaun PNTL inportante tebes tanba atu dezenvolve Polisia ida ne’ebe orienta liu ba modelu Polisiamentu Komunitaria nune’e fasilidade hirak ne’e faz parte inportante ida hodi fo formasaun ba Polisia komunitaria nomos ida ne’e atu bele kontinua formasaun ne’ebe diak liu ba ofisiais hotu-hotu, Nia hato’o asuntu ne’e liu husi deskursu iha CFP Komoro Dili, kuarta (04/10).

Nia hatutan atu halo formasaun ida ne’ebe diak Instrutor sira presija fasilidade no teknolojia modernu tanba ita moris ona iha era globalizasaun no teknolijia modern Governu Australia iha komitmentu hodi apoia PNTL nia dezenvolvimentu liu husi parseria ho TLPDP ne’ebe maka halo koperasaun no asistensia servisu iha tempu naruk no ba futuru TLPDP nia programa fo prioridade liu ba formasaun.

Iha okajiaun ne’e Embaxador Interinu Australia Caitlin Wilson hateten Timor-Leste no governu Australia nudar parseru besik liu no halo koperasaun servisu ne’ebe diak tebes liu husi programa TLPDP ne’ebe maka servisu hamutuk ho PNTL iha tempu kleur. Ami espera koperasaun ida ne’e kontinua ba oin nafatin atu nune’e bele dezenvolve Polisia durante tempu tranzisaun ba modelu Polisiamentu Komunitaria.

Nia hatutuan Formasaun ida ne’ebe diak no efetivu ba dezenvolvimentu professional PNTL nian no kontinua aprende nudar sentru ba aspetu hotu laos deit ba dezenvolvimentu professional maibe ba mudansa no tranzisaun. Nune’e rehabilitasaun sala de aula no entrega ekipamentu informatika hirak ne’e inportante tebes ba prosesu kursu no formasaun iha CFP.

IMG_8835

Hanesan iha Autralia komunidade presija Polisi aida ne’ebe dezenvolve ho diak hetan fiar no komfiansa husi nia komunidade nune’e mos iha PNTL presiza liu husi koperasaun ida ne’ebe ita presija rekonyese no espera liu husi koperasaun ida ne’e bele dezenvolve Polisi aida ne’ebe diak, Polisia Komunitaria ne’ebe hetan komfiansa no fiar husi komunidade sira.

Entretantu Komandante Jeral PNTL Komisariu Jeral Polisia Polisia Henrique da Costa hato’o agradesementu ba governu Australia ne’ebe maka iha komitmentu atu apoiu dezenvolvimentu PNTL Ami nafatin konta ho governu Australia no Parseru TLPDP oinsa bele apoiu nafatin PNTL hodi dezenvolve PNTL sai hanesan Polisi aida ne’ebe maka professional no modern hodi atende komunidade ho diak.

Nia hatutan PNTL Kontinua husu parseru nia poiu atu hasae kapasidade membru sira nian liu-liu konaba manutensaun ekipamentu ne’ebe maka imi oferese atu ami bele utilija ho diak.

“Utilija apoiu hirak ne’ebe parseru fo ba nesesidade kapasitasaun no dezenvolvimentu membru PNTL iha area kapasitasaun rekursu humanus. Ita mos presija tau atensaun hodi asegura no koidadu fasilidade hirak ne’ebe maka sira oferese atu nune’e bele utilija ba tempu naruk no preve orsamentu ba manutensaun,”.Dehan Komandante Jeral

Sala de aula hirak ne’e sei utilija ba formasaun nomos rekrutamentu tanba governu planea atu halo rekrutamentu iha tinan 2024 no aula ne’ebe makai ha bele akumula ema hamutuk 250 no karik liu ida ne’e ita nia fatin la sufsiente maibe PNTL mos hare iha OJE 2024 atu koloka osan hodi halo rehabilitasaun ou halo konstrusaun ba fatin treinamentu iha Rairobo atu nune’e bele uza hodi apoiutan fatin ner’ebe maka ita iha, karik halo rekrutamentu ba ema liu 250.

Sala de Aula ne’ebe maka parseru TLPDP rehabilita no entrega hamutuk 8 kompleta ho meza, kadera, AC, Vintunhas, Komputar, Projector, Biblotek nomos Sala Komputador.

Iha serimonia Asina termu entrega husi Komandante Jeral no Komandante TLPDP Interinu hafoin entrega dokumentus no save ba Komandante CFP hafoin kontinua kedas ho bensaun husi amu Kapelaun PNTL Pe. Abril Lopes.

Serimonia entrega ne’e partisipa husi komandante Komandu Operasaun Superintendente Xefe Polisia Jose Soares, komandante Komandu pessoal e Formasaun Superintendente Xefe Polisia Arquimino ramos, Komandante CFP Interinu Superintendente Polisia Emilio do Santos, Amu kapela , Ofisiais, Sarjentu, Ajente no Estajiariu husi UNTL. Media PNTL

Komemora Aniversariu Ba Dala XX, Governu Promete Sei Moderniza Kondisaun UPF

385091615_341407748398810_2021754349811057173_n

Batugade, IX Governu Konstitusional liu husi Ministeriu Interior (MI) promote sei moderniza kondisaun Unidade Patrullamentu Fronteira (UPF) Polisía Nasional Timor-Leste (PNTL) ne’ebe existe ona durante tinan rua-nulu (XX).

Iha ninia intervensaun ba serimonia Aniversariu UPF ba dala XX ne’ebe hala’o iha loron 30 fulan Setembru tinan 2023 iha Komandu UPF Batugade, MI Francisco Guterres hateten governu sei moderniza kondisaun UPF atu nune’e, bele halo kontrolu ba aktividade pasajen ilegál inklui aktividade négosiu ílisitu sira iha liña fronteira.

“Presiza tau prioridade ba iha UPF, tanba Unidade Patrullamentu Fronteira pesoál seguransa ne’ebé garantia seguransa interna no externa hodi fó apoiu ba F-FDTL, garante seguransa iha área terestre nian hodi prevene ema labele tama sai ílegál iha, tantu prevene aktividade ekonómiku iha liña fronteira”, tenik MI ne’e.

Membru Governu ne’e Salienta tan katak Governu Konstitusionál IX iha hanoin hakarak hadia no moderniza UPF, tanba durante mandatu IX Governu tinan lima, Timor-Leste sei hasoru eventu rua ida mak Timor-Leste nian adesaun ba ASEAN no ida seluk planu Governu nian maka dezenvolvimentu Gruiter Sunrise.

“Timor-Leste sei tama ba ASEAN iha tinan 2025, ida ne’e dezafiu bo’ot ba Timor-Leste liu-liu UPF, nasaun barak iha ASEAN maka sei livremente halo movimentu iha Timor, tanba ne’e UPF ka Polísia tenke prontu hasoru buat sira ne’e, dezafiu ida seluk mak dezenvolvimentu Guiter Sunrise, ho nune’e mak Governu tenke tau prioridade ba UPF liu-liu kria kondisaun ba sira atu ita bo’ot sira bele dezempeña diak ita bo’ot sira nian funsaun iha fronteira, hodi fó seguransa ba ita nian nasaun no povu husi prevensaun aktividade ekonómia ílegal no aktividade pasajen ema ho ílegál”, haktuir membru Governu ne’e.

Ministru Interior ne’e promote, Governu sei tau kondisaun ne’ebé diak ba UPF liu-liu infraestrutura tenke adekuandu, aumenta rekursu umanu no formasaun ba rekursu umanu iha UPF no Governu mós sei la taka matan ba UPF atu kontinua desempeña ninian funsaun ho diak hodi fó benefisiu ba povu ida ne’e.

“Hau apresia ho imi nia servisu durante ne’e maske ho kondisaun ne’ebe limitadu maibé presta servisu ne’ebe diak tebes durante ne’e, hau kongratula imi hotu ne’ebé kompleta ona imi nia existensia ba tinan 20 iha tinan ida ne’e, tanba ne’e hau husu ba membru UPF hotu atu kontinua hatudu servisu ne’ebé diak ba povu ho nasaun Timor-Leste no Ha’u husu ba ita bo’ot sira kumpri Disipiña, Orden Komandu nian no respeita irárkia Komandu nian hodi hatudu servisu ba ita nia povu”, hakotu Governante ne’e.

384995313_341407815065470_8669178001638079235_n

Entretantu, Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa iha ninia intervensaun relata total membru UPF oras dadaun ne’e hamutuk 330, tanba ne’e Komandu PNTL iha ona hanoin atu destaka tán membru na’in 34 mai iha UPF hodi fó apoiu no asegura seguransa iha liña fronteira.

“Maske durante ne’e UPF iha kondisaun ne’ebe limitadu, maibé iha tinan 2023 UPF konsege halo identifikasaun ba ema ne’ebé tama illegal mai iha teritoriu Nasionál liu husi liña fronteira hamutuk 6.000 no husi númeru ne’e detekta ema hamutuk na’in 711 maka tama illegal mai iha Timor-Leste”, haktuir Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Jerál Polísia akresenta tan katak UPF mós halo aprensaun ba sasan kontra bandu hanesan tabaku, gazoel, gazolina no sasan alimentár animal no mós motorizada iha tinan ida ne’e. Iha fulan ne’en primeiru, UPF prende gazoel hamutuk litru 20.000, gazolina hamutuk litru 1.500 no mós minarai hamutuk litru 6.000 Inklui motorizada hamutuk 18 ho osan $3.000.

“Hau louva tebes servisu UPF nian, tanba maske ho limitasaun ne’ebe iha maibé ba membru sira kontinua halo servisu hodi halo prevensaun ba aktividade illgál iha fronteira terestre Timor-Leste no Indonézia no hau husu ba imi atu kontina hatudu servisu ne’ebé diak no profisionál”, hakotu Komisariu Jerál Polísia ne’e.

Rekorda fali katak, UPF eziste ho Lei Orgânika PNTL Númeru 55/2008 iha Artigu 78, atu garantia Seguransa Nasionál liu-liu fó seguransa ba iha liña fronteira. Ho ezistensia ba dala XX ne’e, UPF hanesan Unidade ne’ebé mak atinzi ona idade joven, tanba ne’e Governu presiza atu tau matan hodi responde ninian ezistensia, tanba hanesan ema kuandu atinzi ona idade 20 ne’e joven konserteza nian nesesidade barak no presiza tau matan mós.

Tema Aniversariu UPF iha tinan 2023 maka “PNTL-UPF Prontu Nafatin Asegura Liña Fronteira Hodi Hametin Soberania Timor-Leste”. Hola parte iha serimonia aniversairu ne’e maka Ministru Interior Francisco Guterres, Sekretariu Estadu Protesaun Sivil Domingos Mariano Reis, membru Parlamentu Komisaun B Parlamentu Nasional, reprezentante Embaixada Australia iha Timor-Leste, eis Komisariu PNTL, ekipa Guarda Nacional Repúblicana (GNR) Portugal, TNI, POLRI, Imigrasaun NTT-Atambua, Indonesia, Amu Kapelaun PNTL, membru UPF hamutuk ho familia inklui komunidade sira. Media PNTL.

Transporte Hamutuk 173 Tama Iha Leilaun, Komandu PNTL Planea Sosa Transporte Iha Tinan 2024

IMG_8535

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) ba futuru iha tinan 2024 planea ona atu sosa tan transporte hanesan kareta hodi apoiu servisu Komandu nian iha terenu, tanba transporte barak mós tama ona iha kategoria Leilaun.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa hafoin serimonia formatura deslokasaun membru hamutuk 34 apoiu Komandu UPF, segunda-feira (02/10) ne’e ba jornalista sira hateten oras ne’e dadaun kareta barak mós tama ona iha Leilaun hamutuk 173 no iha tinan 2023 ninian liu husi Orsamentu Ratifikativu ita hetan kareta balun ne’ebe maka oras ne’e dadaun iha ona prosesu.

“Iha tinan 2024 ninian, ita sei hato’o tan pedidu atu nune’e bele sosa tan kareta balun hodi kompleta númeru hirak ne’ebe maka tama ona ba iha Leilaun, wainhira ida ne’e ita responde ona, iha parte ida maka ita bele poupa ona Orsamentu ba iha Manutensaun ninian tanba kareta sira ne’ebe maka ho kondisaun tuan ne’e, ninia Orsamentu Manutensaun ne’e bo’ot no gastu osan bo’ot”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Jerál Polísia ne’e salienta tan katak ita hatene katak tinan ida dala-ruma kareta ida hetan deit osan dolar rihun ida atus lima ne’e difisil atu ita halo Manutensaun no Reparasaun ba iha kareta ne’ebe maka tuan ninian, entaun iha PNTL ita jere oinsa atu nune’e ita bele poupa no ita bele responde no sira ne’ebe osan laiha atu hadia ne’e, ita sei la hadia.

Atu Asegura Riku-Soin Tasi Nian, Presija Ema Hotu Nia Atensaun Tuir relatoriu ne’ebe iha, kada tinan Timor-Leste lakon ninia riku-soin barak iha area Tasi nian, tanba ne’e atu asegura riku-soin sira ne’e laos servisu Komandu PNTL liu-liu Komandu Unidade Polísia Marítima (UPM) nian maibé presija ema hotu nia atensaun ba kestaun ida ne’e.

Hatan ba kestuan ida ne’e, Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa hateten ida ne’e laos problema UPM nian mesak, ita bele dehan katak ida ne’e problema Soberanu Nasaun nian, sé ita hein deit ita nia parte PNTL UPM mesak maka ba halo ida ne’e, ita hare’e husi do’ok hetan hela, maibé wainhira ita bo’ok ann ba to’o iha ne’eba, ema liu ona oinsa maka ita ho ró ne’ebe ki’ik bele atende ida ne’e, tanba ne’e presija tau atensaun hamutuk atu nune’e ita asegura riku-soin tasi ne’e diak liu tan.

“Ita hatene, relatoriu fó sai katak kada tinan rikus-soin tasi nian lakon barak maibé ita hatene ona katak ita nia sasan lakon ema naok, medida saida maka ita halo, ida ne’e presija ita hare’e hamutuk”, haktuir Komisariu Jerál Polísia ne’e.

Autoridade másimu instituisaun Seguransa ne’e haktuir Komandu laiha planu atu sosa Ró foun ba UPM tanba ita hotu hatene katak sosa Ró ne;e laos ho osan dolar rihun sanulu ka dolar rihun atus ida nian folin tanba nne’e osan bo’ot, maibé ita nafatin fó hanoin ba Governu liu husi Ministeriu Interior atu nune’e bele tau atensaun ba ida ne’e. Media PNTL.

Komandu PNTL Desloka Membru Hamutuk Na’in 34, Apoiu Komandu UPF

IMG_8549

Dili, Komandu Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) segunda-feira (02/09) ne’e halo serimonia formatura jerál ba deskolasaun membru hamutuk na’in 34 hodi apoiu servisu seguransa iha Komandu Unidade Patrullamentu Fronteira(UPF) iha liña fronteira.

Komandante Jerál PNTL Komisariu Jerál Polísia Henrique da Costa hafoin serimonia formatura ba jornalista sira hateten ohin hala’o serimonia isar bandeira ba primeira semana fulan Outubru ninian, atu nune’e Komandante Jerál ou Segundu Komandante Jerál ne’ebe dirije formatura ne’e hodi bele fó orientasaun ba membru sira.

“Ohin mós hanesan momentu ida ne’ebe maka ita prepara ita nia membru sira husi munisipiu no Unidade Espesial Polísia (UEP) hodi ba reforsa tan ita nia kolega sira iha fronteira ninian, ita hatene katak relatoriu husi fronteira ninian iha fulan hirak ba kotuk ne’e sasan tama no sai husi fronteira hanesan kontra bandu ne’e barak, entaun ita presija reforsa ba iha ne’eba”, tenik Komandante Jerál PNTL ne’e.

Komisariu Jerál Polísia ne’e afirma tan katak Komandu UPF iha ninia difikuldades maka rekursu ne’ebe mak limitadu hanesan rekursu umanu no mós transporte ninian, entaun saida maka ita responde agora dadaun maka ita haruka uluk ita nia membru sira ba, maibé ba oin ita bele hare’e fila fali oinsa ita bele apoiu tan transporte ruma ba sira, tantu kareta no mós motorizada ba iha postu sira atu nune’e bele halo movimentu hodi kontrola iha fronteira ninian.

“Sé karik iha fulan ikus tinan 2023 maka ita la konsege responde nesesidade kona-ba transporte ninian, ita sei tau atensaun ba iha Orsamentu 2024 ninian bele sosa transprte ruma hodi bele apoiu membru sira servisu iha fronteira ninian liu-liu postu ne’ebe iha”, haktuir Komisariu Jerál Polísia ne’e.

IMG_8591

Hatan kona-ba utilizasaun armas hanesan rekursu ikus ne’ebe membru sira tenke uja, Komisariu Jerál Polísia ne’e hateten ida ne’e ita fó atensaun ba membru sira ne’ebe maka ita koloka ba fronteira tanba servisu iha ne’eba ne’e laos hasoru ita nia ema rai laran deit, maibé ita mós hasoru sidadaun sira husi rai seluk ninian. Entaun, ita husu atu nune’e utilizasaun armas ne’e nafatin tenke hare’e ba ita nia regras, legalidade oinsa utiliza armas ninian.

“Iha ne’eba ne’e presija barak liu maka ida koalia ninian, maibé armas ne’e sai hanesan últimu rekursu karik hanesan sira nia vida hetan ameasa ka ema seluk nia vida hetan ameasa, ida ne’e ita laiha razaun atu nune’e halo tan negosiasaun komunikasaun, tanba komunikasaun nian la hetan ona solusaun entau últimu rekursu uja armas no ita hatene katak, ita lakoi atu nune’e halo kilat tarutu iha fronteira ne’eba hodi kria fali pániku ba ita nia komunidade sira iha ne’eba, orsida ema bele hateten dehan husi parte seluk ruma maka halo kilat tarutu iha ne’eba, tanba ne’e ita fó hanoin kedas ba membru sira atu hatene”, hatutan Komandante Jerál PNTL ne’e.

Autoridade másimu instituisaun Seguransa ne’e akresenta tan katak membru sira ne’e wainhira to’o iha Komandu UPF Nu’u Badak Motain ninian, Komandante Unidade sei prepara formasaun básiku ba sira atu nune’e membru sira hatene no kompriende servisu iha fronteira ninian oinsa molok koloka sira ba iha postu ne’ebe maka atu koloka sira ba.

“Sira hamutuk iha ema na’in 34 maka ita koloka ba, sira hala’o servisu ne’e durante fulan rua, hafoin ida ne’e sei halo rotasaun hodi membru seluk sei koloka iha ne’eba, tantu ida ne’e ita fó ona despasu ba Komandante munisipiu sira atu nune’e prepara hela membru na’in rua atu nune’e hodi troka fila fali sira ne’ebe maka haruka ona ba iha momentu ida ne’e”, tenik Autoridade másimu instituisaun Seguransa ne’e.

Membru hirak ne’e sei koloka ba iha postu sira ne’ebe iha hanesan fronteira Postu Bobonaro, fronteira Postu Covalima no fronteira postu Oecusse. No ida ne’e Komandante Unidade maka sei avalia, ida ne’ebe maka presija atu koloka, kona-ba kolokasaun husi Komandu Jerál sei la Interven tanba ida ne’e Komandante Unidade maka hatene liu. Media PNTL.

PNTL Hahu Formasaun ba Membru Protesaun Natureza

IMG_7833

Dili- Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) parseria ho Guarda Nasional Republikana (GNR) Portugal hodi fo formasaun ba Membru nain 26 antes instala Departamentu Protesaun Natureza no Meiu Ambiente ho nia sub seksaun sira iha munisipiu hotu.

Komandante Jeral PNTL Komisariu Jeral Polisia Henrique da Costa hateten ohin loron iha privilejiu ida hodi inisia iha Sentru Formasaun asaun formasaun ba protesaun natureza ne’ebe oferese husi espesialista sira husi Servisu Protesaun Natureza no Ambiente GNR ba partisipate PNTL nain 26 husi munisipiu 13, RAEOA no Unidade UEP, UPF no UPM, Nia hato’o asuntu ne’e iha avertura formasaun iha CFP Comoro Dili, kuarta (27/09).

Nia hatutan foin primera vez protesaun natureza konsagra iha Lei Organika PNTL foun sai hanesan kompetensia eskluziva husi intervensaun PNTL nian no ita sei dezenvolve iha teritoriu nasional hotu, departamentu protesaun natureza no nia sub seksaun sira iha munisipiu hotu ho nia responsabilidade hirak tuir mai ne’e.

Asegura atu ema hotu kumpri lei relasiona ho konservasaun no protesaun natureza no meiu ambiente, rekursu hidriku, be no rai. Asegura atu ema hotu kumpri lei florestal no protesaun ba animal fuik sira. Proteze no konserva patrimoniu kultural no kolabora iha inplementasaun asaun formasaun no sensibilizasaun no informasaun iha material Ambiental.

Hanesan ita hotu hatene inportansia husi misaun ne’ebe atribui no espesialidade presiza rekursu humanu ida ne’ebe kualifikadu ho kunyesementu tekniku ne’ebe permite hodi kumpri lei ho susesu.

IMG_7840

“Formasaun ne’ebe ohin ita inisia hanesan primera vez iha istoria PNTL ne’ebe iha inportansia estratejiku ne’ebe bot hodi haforsa iha baze atu nune’e iha futuru PNTL bele sai organizasaun ida ne’ebe exelente iha materia ida ne’e no sente orgulu ho responsabilidade ne’ebe ita iha atu kontinua ba iha future,”dehan Komandante Jeral.

Depois de tinan 23 ejistensia Timor-Leste komesa sente nesesidade hodi dezenvolve atividade relasiona ho protesaun Ambiental tanba ambiente maka fo posibilidade ba buat hotu atu moris, ho ambiente maka ita bele hemu be, dada iss ho diak, fo hahan ba ita han, nomos material prima sira seluk ne’ebe ita uza hodi moris lor-loron.

Komisariu Jeral ne’e esplika meiu ambiente fornese rekursu hotu ne’ebe ita presiza ba ita hotu nia sobrevibensia nune’e atu buat hirak ne’e hotu kontinua ita mos presiza kuidadu planeta ne’ebe ita hela no ita hotu moris ba, ho komportamentu no attitude ne’ebe negativu ita sei koloka ita nia ambiente iha risku ba futuru no futuru ita nia jerasaun nian. Tanba ne’e inportante tebes estadu atu prekupa iha asuntu ida ne’e, PNTL hakarak hola parte iha planu hodi hasae kualidade nia membru sira no sai hanesan instituisaun ida ne’ebe bele sai referensia ba ita nia rain.

Iha okajiaun ne’e Ofisial Ligasaun Ministeriu Administrasaun Interna Portugal Koronel Jose Moises hateten relasaun Portugal ho Timor-Leste iha area seguransa interna refleta intendementu politiku ida ne’ebe diak no sustentavel entre nasaun rua aliserse iha inportansia atividade istoria no kultural no partila lingua ida iha materia juridika komun.

Nia hatutan iha dominiu administrasaun interna Portugal no Timor-Leste mantein relasaun previliziu sustentavel ho akordu no protokolu ne’ebe destaka iha kazu konkretu iha akordu koperasaun entre Republika Portugal no RDTL, iha area seguransa interna ne’ebe maka asina iha Lisboa iha loron 27 setembru tinan 2011, akordu ida ne’e maka hodi realiza formasaun ida ne’ebe hahu ohin.

Partisipa iha atividade ne’e Xefe Misaun GNR iha Timor-Leste, Kolonel Sita Soares, Komandante Pessoal e Formasaun Superintendente Xefe Polisia Arquimino Ramos, Komandante Sentru Formasaun Polisia Interinu Superintendente Emilio dos Santos, Xefe Departamentu Pessoal no Xefe Departamentu Formasaun no Formador sira husi GNR no partisipante sira. Media PNTL